Βάρος – Βαρυτική Δύναμη – Ελεύθερη πτώση

Βάρος ενός σώματος ονομάζεται η ελκτική πάντοτε δύναμη που

δέχεται το σώμα από τη γη. Η δύναμη αυτή έχει κατεύθυνση προς το
κέντρο της γης.

Από το Δεύτερο νόμο του Newton λαμβάνεται:

όπου g η επιτάχυνση της βαρύτητας που σε εφαρμογές πάνω στη γη

λαμβάνεται κατά προσέγγιση ίση με 10m/s2

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η μάζα m ενός σώματος είναι σταθερή, ενώ το βάρος
του μεταβάλλεται από τόπο σε τόπο πάνω στην επιφάνεια της Γης. Επίσης το βάρος
ενός σώματος μειώνεται με το υψόμετρο.
Δεν έχει νόημα να μιλάμε για το βάρος της Γης ή της Σελήνης ή οποιουδήποτε
αστέρα, αλλά μόνο για τη μάζα τους.

Αδρανειακή Μάζα
Είδαμε ότι σύμφωνα με τον πρώτο νόμο του Νεύτωνα τα σώματα έχουν την
ιδιότητα να αντιστέκονται σε κάθε μεταβολή της κινητικής τους κατάστασης.
Την ιδιότητα αυτή την ονομάσαμε αδράνεια. Μέτρο της αδράνειας ενός σώματος
αποτελεί η μάζα του που λέγεται και αδρανειακή μάζα.
Ένα σώμα μεγάλης μάζας παρουσιάζει και μεγάλη αδράνεια γι’ αυτό απαιτείται
μεγάλη δύναμη προκειμένου να αποκτήσει ορισμένη επιτάχυνση.
 Νόμος της παγκόσμιας έλξης
Δυο σώματα με μάζες M και m, που βρίσκονται σε απόσταση r , έλκονται αμοιβαία
με δύναμη ανάλογη του γινομένου των μαζών τους και αντιστρόφως ανάλογη του
τετραγώνου της απόστασης.

Όπου G=6,67 10-11 Nkg-2m2, η σταθερά της παγκόσμιας έλξης.

Το βαρυτικό πεδίο

Η γη σχηματίζει γύρω της στο χώρο ένα πεδίο που την περιβάλλει και ονομάζεται
βαρυτικό πεδίο. Κάθε σώμα που βρίσκεται μέσα στο πεδίο αυτό δέχεται βαρυτικές
δυνάμεις παγκόσμιας έλξης. Έτσι το γήινο βάρος κάθε σώματος δίνεται ως:

W = m·g

όπου ΜΓ η μάζα της γης, m η μάζα του σώματος και R η απόστασή του από το
κέντρο της γης.
 Παράγοντες που επηρεάζουν το g

1. Το σχήμα της γης δεν είναι απολύτως σφαιρικό. Έτσι στον ισημερινό το g
είναι διαφορετικό από αυτό στους πόλους.

2. To ύψος από την επιφάνεια της γης. Όσο απομακρύνεται το σώμα από την
επιφάνεια της γης το g και το βάρος του μικραίνουν.

3. Το βάθος στο εσωτερικό της γης. Όσο το σώμα πλησιάζει προς το κέντρο
της γης το g και το βάρος του μικραίνουν.

4. H περιστροφή της γης. Λόγω της περιστροφής της γης το g και το βάρος του
σώματος μικραίνουν, από τους πόλους προς τον ισημερινό, όπου λαμβάνει τη
μικρότερη τιμή.
 Η ελεύθερη πτώση των σωμάτων

Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι τα βαρύτερα σώματα φθάνουν γρηγορότερα στη Γη από

τα ελαφρύτερα.

Λέμε ότι ένα σώμα κάνει ελεύθερη πτώση όταν το αφήσουμε να πέσει
από κάποιο ύψος και η μόνη δύναμη που ενεργεί σε αυτό είναι το
βάρος του, το οποίο θεωρείται σταθερό. Η αντίσταση του αέρα
θεωρείται αμελητέα. Η ελεύθερη πτώση, επακριβώς, πραγματοποιείται
μόνο στο κενό.
Η επιτάχυνση έχει μέση τιμή g = 9,8l m/s2 σε γεωγραφικό πλάτος 45°. Η
επιτάχυνση αυτή οφείλεται στην έλξη της Γης και ονομάζεται επιτάχυνση
της βαρύτητας.
Εξισώσεις ελεύθερης πτώσης
Αν στις σχέσεις που περιγράφουν την ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση θέσουμε υ0 = 0
και α = g παίρνουμε τις εξισώσεις:
Η κατακόρυφη κίνηση

Είναι η ευθύγραμμη κίνηση κατά την οποία το σώμα κινείται υπό την επίδραση της
έντασης του βαρυτικού πεδίου (επιτάχυνσης της βαρύτητας): g=10 m/s2.
Οι εξισώσεις της κίνησης αυτής είναι οι εξισώσεις μιας ομαλά επιταχυνόμενης
(επιβραδυνόμενης) κίνησης. Έτσι:

u = u0 ± g · t
y = yo + uot + ½ g t2