CON NGƯỜI CÂN BẰNG PHÂN TÂM: Là những người có cấu trúc nhân cách và cách thức hoạt động tâm lý ổn định, hòa hợp và tương đối linh hoạt. Họ có thể kiểm soát tốt cảm xúc và hành vi của bản thân, thích nghi tốt với những thay đổi trong môi trường sống, và có những mối quan hệ lành mạnh với những người xung quanh NHÂN VĂN: Tin vào chính mình Lối sống hiện sinh Khả năng mở rộng ra đón tiếp trải nghiệm Diễn trình sống tràn đầy. HÀNH VI: Nhận thức tích cực Cảm xúc tích cực Hành vi phù hợp thực tế, đạt được mục tiêu. NHẬN THỨC: -suy nghĩ hợp lý (hiệu quả, logic, linh hoạt) -mang những niềm tin hợp lý về cuộc sống. CON NGƯỜI BỆNH PHÂN TÂM: Là những người có cấu trúc nhân cách và cách thức hoạt động tâm lý bên trong bị xáo trộn, dẫn đến những khổ đau và mâu thuẫn nội tâm. NHÂN VĂN: Nói chuyện kém thuyết phục, cảm xúc ngổn ngang, đánh mất đi khả năng phân biệt giữa khái niệm bản thân và không thuộc về bản thân. HÀNH VI: -Sơ đồ tiêu cực. -Niềm tin trung gian và cốt lõi tiêu cực. -Những suy nghĩ tự phát tiêu cực NHẬN THỨC: suy nghĩ không hợp lý. -do những niềm tin phi lý ẩn dưới đã dẫn đến hành vi không thích ứng với thực tế, không đạt được điều mình muốn. ➔ có cảm xúc khổ đau thường xuyên trong cuộc sống. PHƯƠNG TIỆN TRỊ LIỆU PHÂN TÂM Lắng nghe trị liệu Thôi miên Liên tưởng tự do Phân tích giấc mơ NHẬN THỨC: Sử dụng kỹ thuật đặt câu hỏi Socrat, kỹ thuật xác định và thử thách, bài tập về nhà, ngưng-nghĩ; thay đổi hình ảnh; đóng vai theo lý trí – tình cảm; và một dải rộng hơn của kĩ thuật hành vi và cảm xúc. HÀNH VI -Trị liệu nhận thức – hành vi (CBT) - Trị liệu hành vi biện chứng (DBT) - Trị liệu chấp nhận và cam kết (ACT) TÍNH THỜI GIAN PHÂN TÂM: Thời gian điều trị dài NHẬN THỨC: Kéo dài từ vài tuần đến một năm hoặc hơn. NHÂN VĂN: Thời gian điều trị ngắn. HÀNH VI: Thời gian điều trị ngắn. VAI TRÒ CỦA NHÀ TRỊ LIỆU PHÂN TÂM: Xây dựng liên minh trị liệu, quan tâm đến xung đột khác trong câu chuyện của TC có thể liên quan đến triệu chứng hiện thời NHẬN THỨC: Giúp thân chủ thay đổi nhận thức, cảm xúc và hành vi của mình. Giúp thân chủ cảm thấy an toàn khám phá bản thân để kích hoạt họ hiện thực hoá bản thân trở thành 1 cá nhân với ý niệm rõ ràng về các giá trị và bản ngã của mình. NHÂN VĂN: - Chỉ cho thân chủ nhiều điều thân chủ muốn hơn. - Hỗ trợ thân chủ điều chỉnh các niềm tin phi lý. - Giúp thân chủ phát triển triết lý sống mới. HÀNH VI: Giúp thân chủ sửa chữa các lỗi xử lý thông tin và thay đổi các giả định đã duy trì cảm xúc tiêu cực và hành vi kém thích ứng. Trở thành nhà trị liệu cho chính Thân chủ NHÂN VĂN: Sử dụng kỹ thuật liệu pháp thân chủ trọng tâm theo kiểu truyền thống – phản ánh. Liệu pháp kinh nghiệm. Liệu pháp tiến trình – kinh nghiệm CĂN NGUYÊN PHÂN TÂM Khổ đau, các biến cố trong cuộc sống thân chủ. NHẬN THỨC -Kinh nghiệm thời thơ ấu (không được công nhận, kém chịu đựng, bị bỏ rơi, mặc cảm, …) - Tính khí ban đầu của trẻ (nóng nảy, nhạy cảm, …) - Nền văn hoá NHÂN VĂN Không được sự tôn trọng, không được tự do là chính mình, không được khuyến khích và tạo điều kiện để hiện thực hoá tiềm năng vốn có. HÀNH VI Mẫu thức hành vi không hữu ích do học hỏi mà thành.