‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻓﻨﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺎرچ داروﻳﻲ ﮔﺎﻧﻮدرﻣﺎ در داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﻲ ﻣﺸﻬﺪ‬

‫ﻗـﺎرچ ﮔﺎﻧـﻮدرﻣﺎ ﻟﻮﺳـﻴﺪوم )‪ (Ganoderma Lucidum (Fr.) Karst‬ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ از ﺷﺎﺧﻪ ‪ ،Basidiomycetes‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ راﺳﺘﻪ‬
‫‪ Aphyllophorales‬و از ﺧﺎﻧـﻮاده ‪ Ployporaceae‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻗﺎرچﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ارزﺷﻤﻨﺪ ﺟﻬﺎن ﺑﻮده ﻛﻪ داراي ﻛﻼﻫﻚ‬
‫ﺑـﻪ رﻧـﮓ ﻫـﺎي ﻗﺮﻣـﺰ‪ ،‬ﻗﺮﻣـﺰ ﻣﺎﻳـﻞ ﺑـﻪ ﻗﻬـﻮهاي و زرد روﺷـﻦ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪهاﺳﺖ )ﺷﻜﻞ ‪ .(4‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻫﺪاف داروﻳﻲ در‬
‫ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎور دور ﺧﺼﻮﺻﺄ ژاﭘﻦ‪ ،‬ﭼﻴﻦ وﻛﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺧﻮراﻛﻲ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻪ‬
‫ﭼﻴﻨﻲﻫﺎ اﺧﺘﺼﺎص داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺣﺠﻤﻲ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 64%‬ﻛﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭼﻴﻨﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺼﻮرت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻬﻢ و ﻫﻢ ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻣـﺼﺮف ﻛﻨـﻨﺪه ﻣﻬﻢ ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﻗﺎرچ داروﻳﻲ و ﺧﻮراﻛﻲ در آﻣﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ‪ ،‬ﭼﻴﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﻗﺎرچ داروﻳﻲ ﻏﻴﺮ‬
‫ﺧﻮراﻛﻲ ‪ Ganoderma lucidum‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻗﺎرچ در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑﻪ ‪ 4300‬ﺗﻦ رﺳﻴﺪ(‪.‬‬

‫روي ﻫـﻢ رﻓـﺘﻪ‪ ،‬آﻣﺎر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻗﺎرچﻫﺎي ﺧﻮراﻛﻲ و داروﻳﻲ در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 6 × 106‬ﺗﻦ ﺑﺎ ارزﺷﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 14‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬
‫دﻻر آﻣـﺮﻳﻜﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓـﺘﻪ اﺳـﺖ )ﭼﺎﻧـﮓ‪ .(1999 b ،‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻛﻤﻴﺎب ﺑﻮده ﺟﻤﻊ آوري آن از ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺗﺠﺎري ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺗﻮﻟﻴﺪ آن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از ‪20‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﺪي روي ﺧﻮاص داروﻳﻲ‬
‫آن در دﻧـﻴﺎ ﺷـﺮوع ﺷـﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎرچ و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن از ﻧﻈﺮ ﻛﺎرﺑﺮد در زﻣﻴﻨﻪ درﻣﺎن ﻗﺪﻣﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ داﺷﺘﻪ وﺗﺎرﻳﺦ آن‬
‫ﺣـﺪاﻗﻞ ﺑـﻪ ‪ 4000‬ﺳـﺎل ﻗﺒﻞ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻴﻮه و ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺣﺎوي اﺳﺘﺮوﺋﻴﺪ‪ ،‬ﻻﻛﺘﻮن‪ ،‬آﻟﻜﺎﻟﻮﺋﻴﺪ‪ ،‬ﭘﻠﻲﺳﺎﻛﺎرﻳﺪ‪ ،‬ﺗﺮي ﺗﺮﭘﻦ و‬
‫ﭘـﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺛﺮات داروﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﻴﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮوه ﻣﻬﻢ در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﭘﻠﻲﺳﺎﻛﺎرﻳﺪﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاص ﺿﺪ‬
‫ﺳـﺮﻃﺎﻧﻲ آن ﻫـﺎ ﺑـﺴﻴﺎر ﻣـﻮرد ﺗـﻮﺟﻪ اﺳـﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻮاص داروﻳﻲ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﺴﻴﺎر ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻌﺪه‪،‬‬
‫ﻫﭙﺎﺗـﻴﺖ ‪ B ،A‬و‪ ، C‬ﻧﻔﺮﻳﺘﻴﺲ‪ ،‬آرﺗﺮوز‪ ،‬دردﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺨﻮاﺑﻲ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﻴﺖ‪ ،‬آﺳﻢ‪ ،‬زﺧﻢ ﻣﻌﺪه‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪ ،‬ﻛﻠﺴﺘﺮول ﺑﺎﻻ وﺧﺼﻮﺻ‪Ĥ‬‬
‫اﺷـﺎره ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت داروﻳﻲ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﺮﺑﺖ‪ ،‬ﻗﺮص‪ ،‬ﻛﭙﺴﻮل‪ ،‬آﻣﭙﻮل و ﺗﻨﺘﻮر در ﺑﺎزارﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ وﺟﻮد‬
‫دارد ‪.‬‬

‫ﻣـﺮاﺣﻞ ﺣﻔـﻆ ﻣﻴـﺴﻠﻴﻮم‪ ,‬ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺳﭙﺎون وﻣﻴﻮه اﻳﻦ ﻗﺎرچ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺮﻳﻢ ﺗﻮاﻧﺎ‪ ,‬داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﮔﺮوه ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﻲ ﻣﺸﻬﺪ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﺠﻴﺪ ﻋﺰﻳﺰي‪ ,‬داﻧﺸﻴﺎر و ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄت ﻋﻠﻤﻲ ﮔﺮوه ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ و ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري اﻋﻀﺎي‬

‫ﻫﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﮔﺮوه زﻳﺴﺖ ﻓﻨﺎوري ﻗﺎرﭼﻬﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‪-‬داروﻳﻲ ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﺸﻬﺪ )ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه اﻗﺒﺎل( اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ) ﺷﻜﻞ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪4‬‬

‫(‪ .‬ﻳﻜـﻲ از اﻫـﺪاف اﻳـﻦ ﻃﺮح ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﺮﻋﻲ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ و ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻛﺸﺎورزي ) ﺧﺎك اره‪ ،‬ﻛﺎه و ﻛﻠﺶ ﻏﻼت و‬

‫ﻏﻴـﺮه ( در ﺟﻬـﺖ ﺗﻮﻟـﻴﺪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﮔﺰارﺷﻲ از ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ در اﻳﺮان روي در‬

‫ﻣﺠﺎﻣـﻊ ﻋﻠﻤـﻲ اراﺋـﻪ ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﻴﺪ اﺳـﺖ در آﻳـﻨﺪه ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﻮاﻧﺐ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﻗﺎرچ ﺷﺎﻫﺪ ﺧﻮدﻛﻔﺎﻳﻲ در ﺗﻮﻟﻴﺪ آن‪ ،‬درﻣﺎن‬
‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺻﻌﺐ اﻟﻌﻼج و اﻳﺠﺎد اﺷﺘﻐﺎلزاﻳﻲ در ﻛﺸﻮر ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﺑﺎﻋﺮﺿﻪ ﺑﻬﻴﻨﻪ آن‪ ،‬ﺑﺘﻮان ﮔﺎم ﻣﻬﻤﻲ در ﺻﻨﻌﺖ داروﺳﺎزي و ﺗﺄﻣﻴﻦ‬

‫ﻧﻴﺎز داروﻳﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﺮداﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :1‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﻔﻆ ﻣﻴﺴﻠﻴﻮم در ﻣﺤﻴﻂ ﺟﺎﻣﺪ ‪ .PDA‬ﺷﻜﻞ‪ :2‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺳﭙﺎون ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻛﺸﺎورزي‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :4‬ﻣﻴﻮه ﻗﺎرچ داروﻳﻲ ﮔﺎﻧﻮدرﻣﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه از ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻛﺸﺎورزي‬ ‫ﺷﻜﻞ‪ :3‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮداﺷﺖ ﻗﺎرچ ﮔﺎﻧﻮدرﻣﺎ‬