Professional Documents
Culture Documents
6 Matrices
6 Matrices
6 Matrices
12
2 B= 34 ,J thpir 3X2 ,y; cs;s xU jhakhFk;
50 3x2
xU epuiy kl;Lk; nfhz;l jhak; epuy; jhak; my;yJ epuy; fhtp vdg;gLk;
1
Eg 2 ,J thpir 3X1 ,y; cs;s xU epuy; jhakhFk;
-1 3 x 1
GIZ/ESC – Jaffna 1
G+r;rpaj; jhak; (Zero matrix )
0000
Eg (i) O3x4 = 0000
0 0 0 0 3x4
00
(ii) O3x2= 00
00 3x2
Eg (i) A = 1 2
-1 2
2x2
1 2-1
2 -2 5
Eg (ii) B = 0 12 3x3
a1 a2 a3
Fwpg;G: A = b1 b2 b3
c1 c2 c3
1 2-1
Eg : D = 2 -2 5
0 12 3x3
GIZ/ESC – Jaffna 2
xU %iytpl;lj; jhaj;jpd; %iytpl;lj;jpd; topNa cs;s %yfq;fs; vy;yhk; rkd;
vdpd; mJ vz;zpj;jhak; vdg;gLk;.
λ 00
Eg : D = 0λ 0
0 0λ 3x3
1 0
Eg I2 = 0 1
2x2
1 00
I3 = 0 1 0
0 0 1 3x3
0 -1 2
Eg: A= 0 2 0
0 0 3 3x3
0 1 -1
B= 0 0 2
0 0 0 3x3
GIZ/ESC – Jaffna 3
fPo; Kf;Nfhzj;jhak; (Lower triangular matrix)
1 0 0
Eg: A= 2 -1 0
1 0 0 3x3
B= 0 0 0
2 0 0
0 3x3 W (Transpose of amatrin)
3 1epiykhw;
jhankhd;wpd;
1 2 3 1 2
Eg: A= 2 -1 0 2x3 vdpd; AT = 2 -1
3 0 3x2
GIZ/ESC – Jaffna 4
xNu tupirAila jhaq;fs; xUUthf;fj;jhf;f jhaq;fs; vdg;gLk;. ,it ehl;ll;
jfTiladthFk;
xNu tupir cs;s ,U jhaq;fis $l;Lk; NghJ mtw;wpd; xj;j %yfq;fs; $l;lg;gLk;
$l;bg; ngwg;gLk; jhaj;jpd; tupirAk; jug;gl;l jhaq;fspd; tupiria xj;jjhFk;.
1 2 3 -1 2 5
Eg: A= 2 -1 5 2x3 ,B= 0 2 -3 2x3
-1 2 5 1+ (-1) 2 + 2 3+5 0 4 8
1 2 3 0 2 -3 2x3 = 2 1 2
A+ B = + 2+ 0 -1 + 2 5-3 =
2 -1 5 2x3
jhaf;$l;lypd; gz;Gfs;
1 2 5 3x1 3x2 3x 5
Eg :- A = vz; 3A =
3 4 6 2x3 3x 3 3x 4 3x 6 2x3
3 6 15
=
9 12 18 2x3
GIZ/ESC – Jaffna 5
-1 -2 -5
-A =
-3 -4 - 6
gapw;rp
2 1 -2 5
(1) + [ RUf;Ff.
1 -1 3 1
1 2
(2) A= vdpd; 3A [f; fhz;f.
3 4
3 -1
(3) A= 1 3 ,B= vdpd; gpd;tUtdtw;iwf; fhz;f.
2 1 2 5
1 5 -1 -2 5 7
(4) λ +µ = vdpd;; λμ vd;gtw;iwf; fhz;f.
2 3 1 3 4 6
epakhw;Wj;jhaj;jpd; gz;Gfs;.
i. (AT)T = A
ii. (A+B)T = AT +BT
a1 a2 a 3 a4
(i) A= b1 b2 b 3 b4 vdpd;
c1 c2 c 3 c4 3x4
GIZ/ESC – Jaffna 6
-1 2 5
a1 b1 c1 1 0 -3
T a2 b2 c2 2x3
A=
a3 b3 c3
a4 b4 c4 4x3
a1 a2 a 3 a4
T T
(A ) = b1 b2 b 3 b4
= c1 c2 c 3 c4 3x4
/ (AT)T = A
(ii)
p1 p2 p 3
a1 a2 a 3
b1 b2 b 3 B= q1 q2 q3
A=
c1 c2 c 3 > 2x3
2x3
a1 +p1 a2 +p2 a 3 + p3
A+B = b1 + q1 b2 +q2 b 3 +q3
2x3
a1 +p1 b1 + q1
(A+B) = T b2 + p2 b2 + q2 …………….(1)
b3 +p3 b 3 +q3 3x2
p1 + q1
BT = p2 + q2
p3 + q3
3x2
a1 + p1 b1 + q1
A +B = a2 + p2 b2 + q2
T T
…………………(2)
a1a+b
3 +1p3 b 3 +q3
T
A = a2 + b2 3x2
/ 1,2 a3 +b
(A+B) T 3
= AT +BT
1 2 3
Eg :- A = 2 1 0 B =3x2
2x3
GIZ/ESC – Jaffna 7
A+B = 0 4 8
3 1 -3
0 3
(A+B)T = 4 1 ……………………(1)
8 -3 3x2
1 2 2x3 -1 1
T
A = 2 1 , BT 2 0
3 0 3x2 5 -3 3x2
0 3
AT +BT = 4 1 ....................(2)
8 -3 3x2
2 3 4
Eg :- A 3 2 5
4 5 0
,q;F A =AT MFk;.
0 -5 -3
Eg :- 5 0 -2
3 2 0 3x3
Note :-
GIZ/ESC – Jaffna 8
1. xuhar;rkr;rPhj; jhaj;jpd; %iytpl;lj;jpd; topNa cs;s %yfq;fs;; vy;yhk;
a1 a. 2 a3
g+r;rpak; MFk;
b1 bf
gpd;tUk; jhaq; 2 b3
spy; rkr;rPHj;jhak; xuhar;rkr;rPHj;jhaj;ij ,dk; fhz;f.
c1 c2 c3
1 2 3 1 1 1 0
A= 1 1 2 B= 1 1 ,C = 0 1
a1 b1 c1 a1 a2 a3
D= a2 b2 Ec=2 b1 b2 b3 F=
a3 b3 c3 c1 c2 c3
1 2 3 1 2 3 0 2 3
A= 2 2 4 B= -2 -2 4 ,C = -2 0 4
2 4 3 -3 -4 3 3 -4 0
D= E=
3 0 0 1 2 -1 0 2 3
0 3 0 0 -1 0 -2 0 5
Note: - 0xU
0 3
rJuj; jhaj;ij 0 xU0 rkr;
0 rHP jhaj;jpdJk;3 -5
xH 0xuhar;rkr;rPHj;jhaj;jpdJk;
AT =
B = ½ (A+AT) vdpd;
GIZ/ESC – Jaffna 9
1 3
=½ +
2 4
2x2
1 3 1 2
2 4 3 4
2a1 a2+ b1 a3 +c1
=½ a2+ b1 2b2 b3 c3
c3 + c1 b3+c3 2c3
D = ½ (A –AT)
a1 b1 c1 a1 a2 a3
=½ a2 b2 c2 b1 b2 b3
a3 b3 c3 c1 c2 c3
0 b1- a2 c1 – a3
=½ a2- b1 0 b2 –c2
a3 + c1 b3+c2 0
=A
Eg : A = vdpd;
B = ½ (A+ AT) = ½ +
=½ 2 5 rkr;rPHj;jhak;
5 8
GIZ/ESC – Jaffna 10
1 3 1 2
D = ½ (A -AT) = ½ 2 4 - 3 4
0 1
=½ xuhlr;rkr;rPHj;jhak;
-1 0
NkYk; B+D =A
2 3 4 2 7 1
Eg : A = B=
5 6 7 1 3 2
2x3 5 4 3
3x3
AB = 27 39 20
51 81 30
GIZ/ESC – Jaffna 11
Fwpg;G : rJuj;jhaq;fspy; ngUf;fq;fs; AB,BA vd;gd twaWf;fg;gbDk; AB =BA Mf
,Uf;fNtz;bajpy;iy
1 2 -1 3
Eg :- A = ,B =
3 4 3 4
7 13
=
13 29
8 10
=
19 22
,q;F AB ≠ BA MFk;>
1 2
Eg :- A = vdpd; A2 [Ak; A3 [Ak; fzpf;f.
3 4
A2 = AA
1 2 1 2 7 10
= =
3 4 3 4 15 22
A3 = A2A
7 10 1 2
=
15 22 3 4
GIZ/ESC – Jaffna 12
37 54
=
21 118
1 2
Eg :- A = vdpy; IA, AI vd;gtw;iwf; fhz;f.
3 4
1 0 1 2 1 2
IA = =
0 1 3 4 3 4
1 2 1 0 1 2
AI = =
3 4 0 1 3 4
,q;F AI = IA = A MFk;.
jhag;ngUf;fq;fspd; ,ay;Gfs;
(i) λ(AB) = (λA) B =A (λB)
(ii) (AB)C = A(BC)
(iii) A(B+C) = AB + AC
(iv) AB =0 ≠ A=0 or B =0
(v) Ax 0 = 0xA = 0
(vi) AB = AC ≠B=C
(vii) AI = IA = A
(viii) (AB)T =BT AT
1 2 -1 2
(1) A= ,B= vd;f
3 4 0 3
1 2 -1 2 -1 8
AB = =
3 4 0 3 -3 18
-2 16
-6 36
GIZ/ESC – Jaffna 13
2 4 -1 2 -2 4
1 2
2(AB) = ……………(1)
2A = 2 = 2B = 2 =
(2A)B = = ……………..(2)
-2 16
A(2B) = = ……………(3)
-6 36
1 2 2 0 1 1 1 3
(2) A= B= C= 2 1 1
-1 0 1 1 0
0 1 3x2 2x3 0 -1 1
3x3
1 2 2 0 1
AB = -1 0 1 1 0
0 1 2x3
3x2
4 2 1
= -2 0 -1
1 1 0
4 2 1 1 1 0
(AB)C = -2 0 -1 2 1 1 ………..(1)
1 1 0 0 -1 1
8 5 3
= -2 -1 -1
3 2 1
GIZ/ESC – Jaffna 14
2 0 1 1 1 0
BC = 2 1 1
1 1 0
0 -1 1
= 2 1 1
3 2 1
1 2 2 1 1
A(BC) = = 3 2 1
-1 0
0 1
8 5 3
= …………..(2)
-2 -1 -1
3 2 1
0 1
2 1 0 1 2
(3) A= B= C= -1 1
1 0 -1 0 1
0 2
1 0
1 2 0 1
B+C = 0 1 x -1 1
1 0 0 2
3x2
1 3 2x3 3x2
= -1 2
1 2
2 1 0 1 3
A(BxC) = 1 -1 2
0 -1
1 2
1 8
=
0 1
2 1 0 1 2
AB = 0 1
1 0 -1
1 0
GIZ/ESC – Jaffna 15
= 2 5
0 2
2 1 0 0 1
AC =
1 0 -1 -1 1
0 2
= -1 3
0 -1
AB +AC = 2 5 + -1 3
0 2 0 -1
= 1 8
0 1
(4) A= 1 1 B= 1 -1
-1 -1 -1 1
1 1 1 -1 0 0
AB = =
-1 -1 -1 1 0 0
/ AB =0 Mdhy; A≠ 0, B ≠ 0
1 1 2 0 1 -1
(5) A= B= C=
-1 -1 0 2 -1 1
AB = 1 1 2 0
-1 -1 0 2
= 2 2
-2 -2
1 1 1 1
-1 -1 1 1
GIZ/ESC – Jaffna 2 2 16
-2 -2
AC =
AB – AC Mdhy; B≠C
3 1 -1 1 0
(6) A= B= -1 2
0 2 1
2x3 1 1 3x2
1 0
AB = 3 1 -1
-1 2
0 2 1
1 1
1 1
= -1 5
1 -1
(AB)T = 1 5
3 0
T 1 2 1 -1 1
A = BT =
-1 1 0 2 1
3 0
BT AT = 1 -1 1
1 2
0 2 1 -1 1
1 -1
= 1 5
/ (AB)T =BTAT
GIZ/ESC – Jaffna 17
jug;gl;l rJuj;jhak; A ,q;F AB =BA =I MFkhW jhak; B fhzg;gbd; jha; B MdJ
jhak; A apy; NeHkhW jhak; vdg;gLk; ,ij B =A-1 vdf; Fwpf;fg;gLk;.
Note :- (1) AB = BA = I vd;Dk; A-1 =B kl;Lkd;wp B-1 =A ck; MFk;.
(2) AB = I vdpy; BA =I vdf;fhl;lyhk;. vspa AB =I MFkhW jha; B [f;
fhzg;NghJkhdJ.
Njhw;wk; :
1. jhankhd;wpw;F NeHkhWfhzg;gbd; mJ jdpahdJ (unglue)
2. (A-1)-1 =A
3. (AB)-1 =B-1A-1
4. (A)-1 = (A-1)T
epWty;
1. A ,w;F B,C vdpDk; ,U NeHkhW jhaq;fs; cs;sd vd;f.
AB = BA = I …………..(1)
AC = CA = I ………..…(2)
B= BI = B(AC) = (BA) C = IC =C
/ B =C
2. AA-1 =A-1A =I
(A-1)-1 = A
GIZ/ESC – Jaffna 18
= I-
=I
/ (AT)-1 =(A-1)T
A= 1 2 ,d; NeHkhWjhf;ff;fhz;Nghk;
3 4
a b
A ,d; NeH khW B = vdf;nfhs;Nthk;.
c d
AB =I
1 2 a b = 1 0
3 4 c d 0 1
a + 2c b+2d 1 0
3a + 4c 3d+4d = 0 1
a + 2c =1 ……..(1)
3a+ 4c = 0 ……..(2)
b + 2d = 0 …..…(3)
3b+4d = 1 ……...(4)
(1),(2) → a= -2
c = 3/2 / A-1 =B = -2 1
3/2 -1/2
(3),(4) → d= -1/2
b =1
a b
Note :- A = a b vdpd; det A A = ad - bc MFk;.
c d
c d
GIZ/ESC – Jaffna 19
A1 = p q vd;f.
r s
AA-1 = I
p q
r s =
ap + br = 1 ………..(1)
cp + dr = 0 ……….(2)
aq + bs =0 ……….(3)
cq + ds =1 ……….(4)
d
(1),(2) p
ad bc
b
q
ad bc
c d -b
(3),(4) r
ad bc -c a
a
S
ad bc
1
/ A 1
ad bc
P o o a1 a2 a3
A= o q o vd;f b1 b2 b3 vd;f A ,d; NeHkhW jhak;
o o r c1 c2 c3
P o o a1 a2 a3 1 o o
A= o q o b1 b2 b3 = o 1 o
o o r c1 c2 c3 o o 1
Pa1 =1 → a1 =1/P
GIZ/ESC – Jaffna 20
Pa2 = 0 → a2 =o
Pa3 = 0 → a3 =0
qb1 = 0→ b1 = 0
qb2 = 1→ b2 = 1/q
qb3 =0 → b3 =0
rc1 =0 → c1 =0
rc2 =0 → c2 =0
rc3 =1 → c3 = 1/r
1/P o o
/ A-1 = o 1/q o
o o 1/r
Fwpg;G :-
xU %iytpl;lj;jhaj;jpd; NeHkhWjhak; %iytpl;lj;jhakhf ,Ug;gJld; mjd;
%iytpl;l %yfq;fs; jug;gl;l jhaj;jpd; %iytpl;l %yfq;fspd; jiyfPo;g;
ngWkhdq;fshf ,Uf;Fk;.
2x + 3y = 8
x –y = -1 vd;w xUq;fik rkd;ghLfs; gpd;tUkhW jhag;ngUf;f tbtpy; vOjyhk;.
2x + 3y 8
=
x - y -1
2 3 x 8
1 -1 = -1
y
2 3 x 8
A X =B ,q;F A = X= y B= -1
1 -1
2x2 2x1 2x1
1 3
2 3 -1 -3 /5 /5
A= vdpd; A-1 = -1/5 -1 -2 = 1
/5 -2
/5
1 -1
AX =B
A-1(AX) =A-1B
GIZ/ESC – Jaffna 21
(A-1A) X = A-1B
IX = A-1B
X = A-1B
1 3
= /5 /5 8
1 -2
/5 /5 -1
x = 1
y 2
/ x=1 y=2
,Ukhwpfisf; nfhz;l rkd;ghl;L Nrhbfisj; jPHj;jy;
a1x +b2y =c1
a1x + b2y = c2
c1b2 c2 b1 a c a2 c1
x ,y 1 2
a1 b2 a2 b1 a1 b2 a2 b1
i. a1a2 –a2b1 ≠ vdpd; ,r;rkd;ghl;bw;F xU jdpahd jPHT cz;L.
a1 b1 x c1
y = c2
a2 b2
a1 b1 x c1
a2 b2 y 22 c2
GIZ/ESC – Jaffna
AXc
,q;F A = ,X= , C=
gapw;rp
1 2 n 1
01. = vd;w rkd;ghl;Lj; njhFjpapd; jPHTfs; fhz;f.
2 3 y -4
x 1 x 2 1
03. A= 1 -2 vdTk; B= -1 1 0 vdTk; jug;gl;bUf;f jhak;
0 -y
AB xuhar; rkr;rPuhf ,Uf;FkhW x ,d; ngWkhdj;ijAk; y ,d; ngWkhdj;ijAk;
fhz;f.
x+ 2y + 3z = 2
-2y + z = 4
2y + x = 8
vd;Dk; rkd;ghl;Lj; njhFjpahdJ Ax =B vd;W vLj;Jiuf;ff;$bajhf jhak; A [
vOJf. ,q;F XT = (xyz) , BT =(2 4 8), A3 -5A + 4I =0 vdf;fhl;Lf. ,jpypUe;J CA =I
MFkhW jhak; C [f; fhz;f nfhLf;fg;gl;Ls;s rkd;ghl;Lj; njhFjpapd; jPHit
ca;j;jwpf.
GIZ/ESC – Jaffna 23
04. x = a, x + y = b , -x + y + z =c vd;Dk; rkd;ghLfis Ax =B tbtj;jpy; vOJk; NghJ
fpilf;Fk; jhak; A iaf; fhz;f. ,q;F XT =(x y z) ck; BT (a b c ) ck; MFk;. x ,
y, z ,w;F a, b, c apd; rhHgpy; jug;gl;Ls;s rkd;ghLfisj; jPHg;gjd; %yk; jhak;
A-1 [ vOJf.
1 2 2 1
C= -2 -1 2 vdpd; CCT [f; fhz;f. ,jpypUe;J D = 1 Mf ,Uf;Fk;
2 -2 1 1
1 0 0 1 1 0 0
05. p 1 0 = -p 1 0 vdf;fhl;Lf.
r q 1 pq -r q 1
1 0 0 1 2 -3 1 2 -3
A= 2 1 0 B= 0 b c C= 2 3 1
5 0 1 0 0 d 5 7 4
vdf;nfhs;Nthk;
AB= C Mf ,Uf;fj;jf;fjhf a,b,c,d Mfpatw;iwf; fhz;f.
x x + 2y -32=9
X= y vdpd; 2r + 3y + 2 = 5 vd;Dk; rkd;ghLfspd;
z 5n + 7y +4z = 8
2 6
A MdJ jhak; 1 3 vdpd; a iaf; fhz;f.
1 0 0 2 0 0
07. A= p 2 0 vdTk; -P 1 0 B = vdTk; nfhs;Nthk; BA = 2J vdf;fhl;Lf.
3 1 1 P-6 -1 2
GIZ/ESC – Jaffna 24
1
Y= 2 AX =Y vdpd; X [ P apd; rhHgpy; fhz;f.
1
-1 1 -1
08. A= 3 -3 3 vdf; nfhs;Nthk; A2 =A vdf;fhl;b (I-A)2=I-A [ ca;j;jwpf.
5 -5 5
,q;F I MdJ 3Mk; tupirapy; mike;j rHtrkd;ghl;Lj; jhakhFk;. ,jpypUe;J
nεZ- ,w;F (I-A)n =I-A vdTk; (I+A)n = I+ (2n-1) A vdTk; fhl;Lf.
2 0 2
09. A= 3 -5 vdpd; A +3A = 10I vdf; fhl;Lf. ,q;F I MdJ tupir 2 ,d;
2 -1 1 0
10. A= -1 2 ,C= 0 3 vdpd; Bx = XC Mf ,Uf;fj;jf;fjhf tupir 2
r y
,d; xU jhak; x ,d; nghJtbtk; x = ,dhy; jug;gLnkdf; fhl;Lf.
r -y
,q;F x,y R
,jpypUe;J PT BP MfTk; PTP = I MfTk; ,Uf;fj;jf;fjhf tupir 2 ,d; xU
rJuj;jhak; P iaf;fhz;f. ,q;F I MdJ tupir 2 ,y; rHtrkd;
ghl;Lj;jhakhFk;.
GIZ/ESC – Jaffna 25