THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ

Chương 1: Giới thiệu môn học

TS. Thạch Thanh Tiền

TDTU

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 1 / 22
Nội dung

1 Giới thiệu về thống kê

2 Tại sao cần học thống kê?

3 Các bước tiến hành trong bài toán thống kê

4 Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Biến, dữ liệu, thang đo
Tổng thể và mẫu
Thống kê mô tả và thống kê suy diễn
Tham số vs thống kê

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 2 / 22
Giới thiệu về thống kê

Thống kê:
Dân số thế giới (năm ........): ............ tỷ người.
Dân số Việt Nam mới nhất (năm .........): ..................... người
Giá vàng SJC hôm nay ngày ................
Giá mua vào: ........... triệu đồng/lượng
Giá bán ra: ............. triệu đồng/lượng

Định nghĩa
1 Thống kê là ngành khoa học liên quan đến việc thu thập, ................, tóm
tắt, ................. và đưa ra các kết luận từ ..............
2 Thống kê là khoa học về ................
3 Thống kê là khoa học học từ ...............

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 3 / 22
Giới thiệu về thống kê

datascience.com.vn

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 4 / 22
Tại sao cần học thống kê?
1 Thông tin số có ở khắp mọi nơi.
2 Cho dù bạn chọn công việc nào, bạn sẽ thấy mình phải đối mặt với những
quyết định mà sự hiểu biết về phân tích dữ liệu sẽ hữu ích.

Xét mối liên hệ giữa các biến:

1 Chi phí quảng cáo và doanh số bán.
2 Chi phí sản xuất và sản lượng.
3 Nhiệt độ và nhu cầu sử dụng điện.
4 Thời gian tự học và điểm số.
5 Tuổi và huyết áp.

“In God we trust. All others bring data.”

-W. E. Deming

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 5 / 22
Các bước tiến hành trong bài toán thống kê

Một bài toán thống kê thường được thực hiện với các bước sau:
1 Phát biểu ................... nghiên cứu.
2 Xác định .................. cho nghiên cứu.
3 Xác định ..............
4 Lựa chọn phương pháp thu thập .............
5 Tiến hành thu thập .................
6 Tóm tắt và phân tích ...............
7 Diễn giải ................

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 6 / 22
Các bước tiến hành trong bài toán thống kê

Chiều cao trung bình của nữ sv TDTU là bao nhiêu?

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 7 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê
Biến (Variable)
Biến là một ........................... nào đó của các phần tử trong nghiên cứu.

Dữ liệu (Data)
Dữ liệu là các giá trị mà .................. có thể nhận.

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 8 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Biến có thể được phân loại thành biến .................... hoặc .......................

............................ là biến phân loại các đối tượng nghiên cứu thành các nhóm
khác nhau.

......................... là những biến có thể đếm được hoặc đo lường được.

............................ là biến mà các giá trị của nó có thể đếm được.
............................ là biến mà các giá trị của nó lấp đầy trên một khoảng nào
đó của trục số.

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 9 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 10 / 22
Example (Discrete or Continuous Data)
Classify each variable as a discrete or continuous variable.
1 The number of hours during a week that children ages 12 to 15 reported that
they watched television.
2 The number of touchdowns a quarterback scored each year in his college
football career.
3 The amount of money a person earns per week working at a fast-food
restaurant.
4 The weights of the football players on the teams that play in the NFL this
year.

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 11 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Scales of measurement
Ngoài việc được phân loại là định tính hoặc định lượng, các biến số còn có thể
được phân loại theo cách chúng được phân loại, đếm hoặc đo lường được. Kiểu
phân loại này sử dụng thang đo và 4 loại thang đo phổ biến được sử dụng là:
.........., ..........., .......... .. và ...........

Thang đo định danh (Nominal scale)

Thang đo định danh phân loại dữ liệu thành các nhóm khác nhau, trong đó các
giá trị dữ liệu không có .................

Example (Thang đo định danh)

1 .................: Nam and Nữ (Nam = 1 và Nữ = 0)
2 ............................: độc thân, đang có vợ/chồng, góa, ly thân và ly hôn.
3 ..................: Phật giáo, Hồi giáo, Công giáo, Tin lành, ...
4 ..................: 100000 (Hà Nội), 700000 (TP. HCM), 940000 (Tra Vinh), ...

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 12 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Thang đo thứ bậc (Ordinal scale)

Thang đo thứ bậc phân loại dữ liệu thành các nhóm khác nhau, trong đó các giá
trị dữ liệu có .................

Example (Thang đo thứ bậc)

1 ............................. (marathon): hạng nhất, hạng nhì, hạng ba, ...
2 .................: A, B, C, D, F
3 ........................... (sản phẩm): 1-rất không hài lòng, 2-không hài lòng,
3-bình thường, 4-hài lòng, 5-rất hài lòng
4 ....................: rất buồn, buồn, bình thường, vui, rất vui

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 13 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Thang đo khoảng (Interval scale)

Thang đo khoảng có tất cả tính chất của thang đo thứ bậc. Hơn nữa khoảng cách
giữa các giá trị dữ liệu có ý nghĩa. Tuy nhiên không ................. thật sự.

Example (Thang đo khoảng)

1 ................: . . . , −20 C, −10 C, 00 C, 10 C, 20 C, . . .
2 ................: . . . , 80, 90, 100, 110, 120, . . .
3 ................: từ 10 đến 990 điểm

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 14 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Thang đo tỷ lệ (Ratio scale)

Thang đo tỷ lệ có tất cả tính chất của thang đo khoảng, có ................................
và tỷ lệ giữa hai giá trị có ...................

Example (Thang đo tỷ lệ)

...................
...................
...................
...................
...................
...................

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 15 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Example (Measurement Levels)

What level of measurement would be used to measure each variable?
1 The ages of authors who wrote the hardback versions of the top 25 fiction
books sold during a specific week
2 The colors of baseball hats sold in a store for a specific year
3 The highest temperature for each day of a specific month
4 The ratings of bands that played in the homecoming parade at a college

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 16 / 22
Các khái niệm cơ bản trong thống kê

Tổng thể (Population)

Tổng thể là tập hợp .............................. được quan tâm trong một nghiên cứu
nào đó.

Mẫu (Sample)
Mẫu là ................. của tổng thể.
Hay nói cách khác
Mẫu là một tập hợp các phần tử được chọn từ ..................

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 17 / 22
Example
Define a population that may have been used.
1 Time magazine reported that 83% of people with household earnings over
$200,000 have a bachelor’s degree.
2 Time magazine reported that 25% of the world’s prisoners and prisons are in
the United States.
3 A researcher found that the average size of a household in the United States
was 2.54 people.
4 Adults aged 19–50 need 1000 milligrams of calcium per day. (Source:
Institute of Medicine Report)
5 Taking statins raises the risk of developing diabetes. (Source: Journal of
American Medical Association and other sources)
6 The average January 2012 temperature in Boston was 34.2°F. This was 5.2°
higher than the normal January average temperature. (Source:
AccuWeather.com)

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 18 / 22
Thống kê mô tả và thống kê suy diễn
Thống kê được chia thành 2 nhánh tùy thuộc vào cách dữ liệu được sử dụng.

Thống kê mô tả (Descriptive statistics)

Thống kê mô tả bao gồm ..............., ................, ................ và trình bày dữ liệu.

Thống kê suy diễn (Inferential statistics)

Thống kê suy diễn bao gồm việc suy diễn từ mẫu ra ................, thực hiện ước
lượng, kiểm định giả thuyết, xác định mối quan hệ giữa các biến và đưa ra ...........

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 19 / 22
Example (Descriptive or Inferential Statistics)
Determine whether descriptive or inferential statistics were used.
1 The average price of a 30-second ad for the Academy Awards show in a
recent year was 1.90 million dollars.
2 The Department of Economic and Social Affairs predicts that the population
of Mexico City, Mexico, in 2030 will be 238,647,000 people.
3 A medical report stated that taking statins is proven to lower heart attacks,
but some people are at a slightly higher risk of developing diabetes when
taking statins.
4 A survey of 2234 people conducted by the Harris Poll found that 55% of the
respondents said that excessive complaining by adults was the most annoying
social media habit.

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 20 / 22
Example (Descriptive or Inferential Statistics)
Determine whether descriptive or inferential statistics were used.
1 By 2040 at least 3.5 billion people will run short of water (World Future
Society).
2 In a sample of 100 individuals, 36% think that watching television is the best
way to spend an evening.
3 In a survey of 1000 adults, 34% said that they posted notes on social media
websites (Source: AARP Survey).
4 In a poll of 3036 adults, 32% said that they got a flu shot at a retail clinic
(Source: Harris Interactive Poll).
5 Allergy therapy makes bees go away (Source: Prevention).
6 Drinking decaffeinated coffee can raise cholesterol levels by 7% (Source:
American Heart Association).
7 In a survey of 1500 people who gave up driving, the average of the ages at
which they quit driving was 85. (Men’s Health)
8 Experts say that mortgage rates may soon hit bottom (Source: USA
TODAY).

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 21 / 22
Tham số vs thống kê
Tham số (parameter) là đại lượng được tính từ dữ liệu................
Thống kê (statistic) là đại lượng được tính từ dữ liệu ...............
Trong thống kê suy diễn, chúng ta dùng ................... làm ước lượng điểm
cho ................ của tổng thể tương ứng.

Thạch Thanh Tiền (TDTU) THỐNG KÊ TRONG KINH DOANH VÀ KINH TẾ Chương 1: Giới thiệu môn học 22 / 22