Tema V: PARIMET LIGJORE NE

SIGURIME

1. Parimi i dëmshpërblimit
2. Parimi i interesit të sigurueshëm
3. Parimi i përfaqësimit
4. Parimi i kontributit
5. Parimi i mirëbesimit të plotë
6. Parimi i shkakut kryesor
PARIMI I DEMSHPERBLIMIT

I siguruari dëmshpërblehet kur ai

vendoset në të njëjtin pozicion
financiar që ka patur para humbjes
që ka shkaktuar dëmin financiar
 PARIMI I DEMSHPERBLIMIT

Parimi i dëmshpërblimit ka dy qëllime

kryesore:

◼Qëllimi i parë - të ndalojë të siguruarin për

të përfituar nga ndonjë humbje.

◼Qëllimi i dytë - të ulet hazardi moral

 PARIMI I DEMSHPERBLIMIT

Vlera faktike në para:

◼ Kosto e zëvendësimit minus amortizim
◼ Vlera e drejtë e tregut
◼ Rregulli i treguesve të plotë

Vlera faktike në para nuk përdoret

◼ Në sigurimin e shpenzimeve shtesë - shpenzimet e
jashtëzakonshme.
◼ Në sigurimin e përgjegjësisë - vlera e dëmit që i
siguruari është i detyruar ti paguajë palës së tretë.
◼ Në sigurimin e jetës - shuma e sigurimit në policë.
 PARIMI I DEMSHPERBLIMIT

Përjashtime nga parimi i dëmshpërblimit:

◼ Policat e vlerësuara
◼ Sigurimi i jetës
◼ Sigurimi me koston e zëvendësimit
 PARIMI I DEMSHPERBLIMIT

Faktorët që kufizojnë dëmshpërblimin:

◼ Shuma e sigurimit
◼ Nënsigurimi
◼ Bashkësigurimi
◼ Të zbritshmet
PARIMI I INTERESIT TE
SIGURUESHëM

I siguruari duhet të ketë

lidhje/interes financiar me
objektin/subjektin që
sigurohet
 PARIMI I INTERESIT TE
SIGURUESHëM

Qëllimi:

◼ për të ndaluar nxjerrjen e përfitimeve nga

kontrata e sigurimit
◼ për të reduktuar hazardin moral
◼ për të matur shumën e humbjes së të
siguruarit në sigurimin e pronës.
 PARIMI I INTERESIT TE
SIGURUESHëM

Sigurimi i jetës:

◼ Lidhje familjare dhe martesore

◼ Lidhje Kreditor-Debitor
◼ Lidhje biznesi
 PARIMI I INTERESIT TE
SIGURUESHëM

Kur duhet të ekzistojë?

◼ Për kontratat e sigurimit të pronës interesi i

sigurueshëm duhet të ekzistojë në kohën e
ndodhjes së dëmit.
◼ Në kontratat e sigurimit të jetës interesi i
sigurueshëm duhet të ekzistojë të paktën në
kohën e nënshkrimit të policës
 PARIMI I PERFAQESIMIT
(SUBROGIMIT)

Subrogim (përfaqësim) nënkupton marrjen

përsipër të të drejtave të një personi (të të
siguruarit) për ti kërkuar ligjërisht ndaj
një pale të tretë neglizhente.
 PARIMI I PERFAQESIMIT
(SUBROGIMIT)

◼ Së pari, ai nuk e lejon të siguruarin që të

marrë dy herë dëmshpërblim për të
njëjtën humbje që ka pësuar.
◼ Së dyti, parimi i përfaqësimit përdoret për
ta konsideruar fajtor personin përgjegjës
për humbjen.
◼ Së fundi, parimi i përfaqësimit shërben
për të mbajtur në nivele të ulta tarifat e
sigurimit (primet).
 PARIMI I PERFAQESIMIT
(SUBROGIMIT)
◼ Siguruesi ka të drejtë vetëm të shumës që ka
paguar sipas policës.
◼ I siguruari nuk mund të dëmtojë të drejtën e
përfaqësimit të siguruesit.
◼ Siguruesi mund të heq dorë në kontratë nga të
drejtat e tij e përfaqësimit.
◼ E drejta e përfaqësimit nuk zbatohet në kontratat e
sigurimit të jetës dhe sigurimit shëndetësor.
◼ Siguruesi nuk mund të ushtrojë të drejtën e
përfaqësimit kunder të siguruarve të vet.
 PARIMI I KONTRIBUTIT

Nëse disa polica sigurimi mbulojnë të njëjtën

humbje, vlera e dëmshpërblimit duhet të
ndahet midis siguruesve.
 PARIMI I KONTRIBUTIT

◼ (1) përgjegjësia përpjestimore (pro rata

liability);
◼ (2) kontributi në pjesë të barabarta
(contribution by equal shares);
◼ (3) sigurimi primar dhe shtesë (primary and
excess insurance).
PARIMI I MIREBESIMIT TE
PLOTE

Shkallë e latë sinqeriteti

duhet të shfaqet nga të dy
palët pjesëmarrëse në kontratë.
 PARIMI I MIREBESIMIT TE
PLOTE

Parimi i mirëbesimit mbështetet nga

doktrinat e:

◼Raportimit
◼Fshehjes
◼Garancisë
 PARIMI I MIREBESIMIT TE
PLOTE
Raportim quhen informacionet e dhëna nga
aplikuesi për sigurim përpara se kontrata të hyjë
në fuqi.
Kontrata e sigurimit konsiderohet e pavlefshme
nga siguruesi nëse raportimi është
◼(1) material;
◼(2) i pavërtetë (falls); dhe
◼(3) shërben si bazë për gjykimin e riskut nga
siguruesi.
 PARIMI I MIREBESIMIT TE
PLOTE

Testet e fshehjes jane:

◼(1) A e njihte i siguruari një fakt të caktuar?
◼(2) Ishte ky fakt material?
◼(3) A kishte dijeni siguruesi për këtë fakt?

Si rregull, një policë nuk mund të anullohet nëse

fshehja e fakteve materiale nuk është bërë me
qëllim.
 PARIMI I MIREBESIMIT TE
PLOTE

Garancitë janë premtime të të siguruarit të cilat

shkruhen në kontratën e sigurimit

◼Për shembull, një bankë jep garanci që do të

supervizohet nga një roje 24 orë në ditë.
PARIMI I SHKAKUT KRYESOR

Shkak kryesor quhet perili në një zinxhir

ngjarjesh, që shkakton i pari humbjen. Është
perili pa të cilin humbja nuk do të kishte
ndodhur.
PARIMI I SHKAKUT KRYESOR

◼Kur ka një peril të siguruar dhe një peril të

përjashjtuar, përjashtimi ka efekt mbizotërues
që do të thotë që siguruesi nuk konsiderohet
përgjegjës për dëmin e shkaktuar.
◼Kur një nga perilet është i siguruar nfërsa tjetri
i pasiguruar (jo i përjashtuar) siguruesi është
përgjegjës për tërë humbjen e pësuar.