BAB 4 ERA PERALIHAN KUASA BRITISH DI NEGARA KITA

Sinopsis
Bab ini memberi pengetahuan kepada murid tentang British Military Administration
(BMA) atau Pentadbiran Tentera British di Tanah Melayu yang disusuli dengan
pelaksanaan Malayan Union di Tanah Melayu. Seterusnya, Sarawak dan Sabah
pula akhirnya diserahkan kepada British. Sub tajuk bab ini ialah;
4.1 British Military Administration (BMA) atau Pentadbiran Tentera British
4.2 Gagasan Malayan Union
4.3 Reaksi Penduduk Tempatan Terhadap Malayan Union
4.4 Penyerahan Sarawak oleh Brooke kepada British
4.5 Penentangan Penduduk Tempatan Terhadap Penyerahan Sarawak
4.6 Penyerahan Sabah oleh Syarikat Utara British Kepada British
4.7 Reaksi Penduduk Tempatan Terhadap Penyerahan Sabah
Jelaskan latar belakang British Military Administration. Buku iPro m.s 57

British Military Administration (BMA) dilaksanakan di Tanah Melayu

Jepun
selepas (a)___________ menyerah kalah pada 12 September 1945. BMA
pentadbiran tentera
merupakan (b)________________________ yang diletakkan di bawah arahan
Lord Mountbatten
(c)__________________, Pemerintah Tertinggi Tentera Bersekutu di Asia

Tenggara (1943-1946). Sementara Brigeder Jeneral H.C Willan pula merupakan

Ketua Pegawai Hal Ehwal Awam
Timbalan (d)_______________________________ bertanggungjawab merancang
hal ehwal awam
(e)_____________________ di Tanah Melayu. Tugas BMA ialah untuk
kepercayaan rakyat.
kestabilan dan memulihkan (g)_______________
mengembalikan (f)_____________
IPRO OBJEKTIF m.s 57

Mengapakah rakyat mengalami kesukaran hidup semasa pendudukan Jepun?

(Buku Teks m.s 94)

A. Tiada peluang pekerjaan

B. Harga barang terlalu mahal
C. Kadar cukai yang terlalu tinggi
D. Bekalan makanan dan ubat-ubatan sukar
diperolehi
 Buku iPro m.s 58

Jelaskan tugas British Military Administration (BMA). [8 markah]

P1: Mengembalikan kestabilan dan keamanan

Tugas BMA ialah (a) ___________________________________________

dengan membubarkan (b) ________________________ pada 1 Disember 1945.
BMA mengarahkan semua (c) __________________ yang diberikan kepada
mereka semasa pendudukan (d) __________________ dahulu dipulangkan.
Namun BMA gagal (e)___________________ semua senjata tersebut, malahan
turut gagal BMA juga gagal membanteras kegiatan jenayah, keganasan, kongsi
gelap dan masalah (f)_______________________.
P2: Memulihkan kepercayaan rakyat Buku iPro m.s 58
F1: Memulihkan kepercayaan rakyat
H1a: untuk mendapatkan sokongan akibat kesengsaraan dan penderitaan
F2: Berusaha memulihkan kerosakan infrastruktur
H2a: Akibat bencana peperangan.
F3: Berusaha memulihkan sosoiekonomi
C3: Kemusnahan ladang getah, lombong bijih timah, prasarana dan kemudahan kesihatan
F4: Berusaha memulihkan kekacauan
H4a: British gagal menangani masalah yang dihadapi oleh rakyat
Latar Belakang

• Malayan Union telah diisytiharkan oleh British pada

10 Oktober 1945.
• Rancangan Malayan Union yang diisytiharkan dalam Warta Kerajaan dikenali
sebagai Kertas Putih 6247 yang diluluskan oleh Parlimen British.
• Dalam Kertas Putih tersebut, British akan mengambil alih pemerintahan Tanah
Melayu dan menubuhkan sebuah pentadbiran berpusat (kesatuan) di bawah
penjajahan British.
• Ini bertujuan untuk menggantikan BMA supayaa pentadbiran lebih licin dan
sistematik.
Kronologi Malayan Union

Pembentukan Unit Tan Cheng Lock dan

Rancangan Malayan Persatuan Cina
Perancangan Tanah
Union dibentangkan Seberang Laut
Melayu di London menghantar
di Parlimen British
pada Februari 1943 memorandum

§ Malayan Union dilaksanakan pada 1 April 1946 Rancangan

§ Gabenor pertamanya ialah Sir Edward Gent Malayan
§ Merupakan usaha British untuk menjajah Union
dibentangkan
negara kita. di Parlimen
§ Mengubah status Tanah Melayu daripada British
negeri naungan kepada Tanah Jajahan
Sir Edward Gent

• Kertas Putih 6274

Malayan Union
• Rancangan MU
dilaksanakan di
disiarkan dalam
Tanah Melayu
Warta Kerajaan
 Ciri-ciri Perlembagaan Malayan Union
Pentadbiran Malayan Union
Kesatuan
• Penyatuan NNS, NNMB dan NNMTB
menjadi satu unit pentadbiran
Ketua Pentadbir
• Malayan Union diketuai oleh Gabenor
British yang dilantik oleh Raja England
• Pembentukan Majlis Eksekutif dan Majlis
Perundangan di bawah kawalan
Pesuruhjaya Tinggi British
Raja-raja Melayu
• Sultan menjadi ahli Majlis Raja-raja yang
hanya membincangkan soal agama
Islaam dan adat istiadat Melayu
Buku iPro m.s 60 & 61
Kewarganegaraan
Syarat Kerakyatan
• Kewarganegaraan melalui prinsip jus soli
• Rakyat yang lahir di Tanah Melayu dan
Singapura diiktiraf sebagai warga Malayan
Union
• Berumur 18 tahun dan ke atas serta
bermastautin selama 10 hingga 15 tahun
akan diberikan kewarganegaraan
• Mereka yang berumur kurang daripada 18
tahun tetapi ibu bapanya merupakan
warganegara turut diberikan
kewarganegaraan
 British Mendapatkan Tandatangan Sultan
Bagaimanakah British mendapatkan tandatangan daripada Raja-raja Melayu?
P1: H.C Willan Merintis Jalan Menghadap Raja-raja Melayu
H1a: Beliau bertemu Raja-raja Melayu dengan keyakinan tinggi
H1b: mendapatkan sokongan Raja-raja Melayu untuk menandatangani perjanjian
C1a: Sultan pertama ditemui ialah Sultan Johor, iaitu Sultan Ibrahim ibni Almarhum Sultan Abu Bakar,
manakala sultan terakhir ialah Sultan Kelantan, iaitu Ibrahim ibni Almarhum Sultan Muhammad IV
P2: Misi Sir Harold MacMichael Mendapatkan Tandatangan Sultan
H2a: Cara Willan tidak menepati harapan MacMichael
H2b: MacMichael masih menerima tentangan daripada Raja-raja Melayu
H2c: MacMichael menggunakan pelbagai taktik untuk mendapat persetujuan Raja-raja Melayu
C2a: sepertinya desakan dan paksaan
H2d: Dalam tempoh dua bulan, beliau berjaya mendapatkan tandatangan persetujuan Raja-raja Melayu
Penentangan Raja-raja Melayu terhadap Malayan Union Buku iPro m.s 62 & 63

Membawa kes Malayan Union ke Mahkamah Tinggi England

§ Bantahan melalui Mahkamah Tinggi England
§ Cara mendapatkan persetujuan tidak sah
Menghantar surat bantahan ke London
§ Raja-raja Melayu diperdaya dan diugut
§ Tidak puas hati kerana tidak diberi peluang berbincang
Bantahan
Raja-raja Menyokong Kongres Melayu
Melayu § Kesungguhan orang Melayu menolak Malayan Union
§ Persatuan Melayu Selangor menjadi tuan rumah
Permaisuri Perak memimpin gerakan menentang M. Union
§ Permaisuri mengetuai perarakan wanita negeri Perak
§ Melintasi Raja-raja Melayu dan ahli Parlimen British
Memulaukan upacara pelantikan Gabenor Malayan Union
§ Raja-raja Melayu dan rakyat memulaukan upacara ini
§ Melaungkan “Daulat Tuanku” dan “Hidup Melayu”
 Bantahan Akhbar Melayu
Penentangan Rakyat
§ Contohnya Utusan Melayu, Warta dan Warta Negara
Tempatan terhadap § Mengecam dan mengutuk Malayan Union
Malayan Union
Bantahan Cendekiawan
Buku iPro m.s 63 - 65 § Tokoh pentadbir seperti Dato’ Onn Jaafar
§ Tokoh wanita seperti Cikgu Zaharah Abdullah

Bantahan Persatuan Melayu

§ Contohnya Persatuan Melayu Selangor dan Kedah
§ Menghimpun dan penggerak rapat umum
Bantahan
Rakyat Bantahan di Negeri Kelantan, Kedah dan Johor
§ Kelantan > 10 ribu berhimpun di Kota Bharu
§ Kedah > Perarakan di Alor Setar
§ Johor > 20 ribu berhimpun di bandar Batu Pahat
Mengadakan Kongres Melayu
§ Diadakan di Bangunan Kelab Sultan Sulaiman, KL
§ Kongres bersetuju menubuhkan UMNO menentang MU

UMNO menganjurkan bantahan secara besar-besaran

§ Tunjuk perasaan semasa tinjauan L.D Gammans dan
David Ress William
§ Menyokong penubuhan Persekutuan Tanah Melayu
 Buku iPro m.s 65 & 66
Pentadbiran Tentera di Sarawak
 Faktor Penyerahan Sarawak kepada British Buku iPro m.s 66

Masalah Pewarisan Takhta

• Vyner Brooke tidak mempunyai anak lelaki untuk menggantikannya
• Beliau semakin tua dan uzur
• Tidak mahu melantik anak saudaranya Anthony Brooke

Desakan kerajaan British

• Pejabat Tanah Jajahan mendesak supaya diberikan kuasa yang luas kepada
British untuk meluaskan penguasaanya di Sarawak
• Menjadikan Sarawak tanah jajahan untuk menguasai kekayaan ekonomi
• Menjaga kepentingan pelaburan British di Sarawak
Masalah Kewangan
• Menghadapi masalah kewangan untuk memulihkan Sarawak akibat PD2
• Ekonomi Sarawak terjejas akibat kemusnahan lombong minyak dan ladang getah
• Kemudahan pendidikan, kesihatan dan jalan raya perlu dibaiki
 Proses Penyerahan Sarawak kepad British Buku iPro m.s 66 & 67

Nomborkan urutan yang betul berkaitan proses penyerahan Sarawak kepada British.

Majlis Negeri
Vyner Brooke diarahkan Perjanjian antara Vyner
mengeluarkan Undang-
mendapatkan kelulusan Brooke dengan Geogre
undang Penyerahan.
Majlis Negeri dan Henry untuk menyerahkan
(Cession Bill) Keputusannya
persetujuan rakyat Sarawak kepada British.
19 undi menyokong dan
Sarawak.
16 undi menentang.
4 1 6

Kerajaan British Gerard T. MacBryan

Gerard T. MacBryan menyerahkan dokumen
dihantar untuk menghantar dua ahli
Parlimen iaitu Gammans yang telah ditandatangani
mendapatkan persetujuan oleh ketua tempatan tanpa
daripada ketua tempatan. dan Rees Williams untuk
membuat tinjauan. pengetahuan rakyat
Sarawak.
2 5 3
 Faktor Penentangan Penyerahan Sarawak Buku iPro m.s 67 & 68

Tindakan Vyner Brooke Bertentangan dengan Perlembagaan 1941

• Prisnip kelapan > pemerintahan sendiri akan diberikan kepada rakyat Sarawak
• Penduduk Sarawak akan dibimbing untuk mentadbir Sarawak
• Tindakan Vyner Brooke menafikan hak rakyat Sarawak untuk memerintah sendiri

Vyner Brooke Mengetepikan Surat Wasiat Charles Brooke

• Vyner Brooke membuat keputusan tanpa berbincang dengan Charles Brooke
(Raja Muda) dan Bertram Brooke (Tuan Muda)
• Golongan anti penyerahan mahu pemerintahan Brooke diteruskan supaya
mudah menuntut kemerdekaan
Gerard T. MacBryan Menggunakan Muslihat
• Gerard T. MacBryan menggunakan pelbagai muslihat seperti tekanan, desakan,
pujukan dan sogokan untuk mendapatkan persetujuan ketua tempatan
 Bentuk Penentangan Penduduk Tempatan Buku iPro m.s 68 & 69

1 Mengadakan 2 Mengadakan 3 Meletakkan 4 Bantahan

Persidangan Demonstrasi Jawatan Wanita
Persidangan Semasa British Kaum wanita
bertujuan kedatangan mengeluarkan mengadakan
mengadakan Charles Arden Pekeliling No.19 kempen kesedaran
demonstrasi Clarke, gabenor melarang pegawai dan bergabung
menentang pertama Sarawak awam menyertai tenaga untuk
penyerahan di Astana gerakan Anti memperjuangkan
Sarawak penyerahan kemerdekaan
Sarawak
5 6 7
Menggunakan Menulis Kumpulan
Akhbar Surat Bantahan Rukun 13
Utusan Sarawak Pergerakan Kumpulan sulit
digunakan untuk Pemuda Melayu untuk
menyebarkan menghantar menghapuskan
tentangan referendum pegawai tinggi
terhadap memansuhkan British di Sibu
penyerahan penyerahan Sarawak
Sarawak Sarawak
 Pembunuhan ini

Apakah?
Rosli Dhoby membolehkan British
menikam menindas gerakan
Duncan Stewart antipenyerahan

Peristiwa
Sungkit
Berdarah

Anggota
Menutup pejabat Rukun 13
PPM, PKMS, BPS Jelaskan iktibar yang dikenakan
dan ASAS boleh diambil daripada hukum gantung
peristiwa ini. dan penjara
Pentadbiran Tentera di Sabah
 Faktor Penyerahan Sabah kepada British Buku iPro m.s 71

Memenuhi Kepentingan British

• British akan memberikan kemerdekaan Sri Lanka, India dan Burma
• Justeru Sabah merupakan negeri berpotensi menggantikan jajahan tersebut
• Ini penting untuk membekalkan sumber bahan mentah dan kawasan pasaran

Meneruskan Dasar British dalam Hubungan Luar

• Semasa pemerintahan SBUB, British merupakan negeri naungan British
• Ini bermaksud, British masih menguasai perhubungan luar dan pertahanan Sabah
• Keadaan ini mendorong SBUB untuk menyerahkan Sabah kepada British

Masalah kewangan SBUB

• Sebelum meninggalkan Sabah, tentera Jepun telah memusnahkan Jesselton,
Kudat dan Sandakan
• Kerosakan ini memerlukan kos perbelanjaan yang besar.
• Disebabkan kekurangan dana, SBUB menyerahkan Sabah kepada British
Buku iPro m.s 72 & 73
RUMUSAN