Синџир на исхрана-потрошувачи

Синџири на исхрана

Во природата живите организми се поврзани вооднос на исхраната .Таквиот

поврзаност или однос во исхраната покажува што јаде секое животно.

За да се претстават односите во исхраната (кој кого јаде ) се користат синџири на

исхрана.

Секој синџир на исхрана започнува со произведувач,растение или алга во зависност

од тоа во која животна средина започнува тој синџир.

Тревојадите се први потрошувачи, но може како прв потрошувач да се јави и некој

сештојад. После првиот потрошувач наречен примаренпотрошувач,следи втор или
секундарен потрошувач,па трет или терциерен потрошувач,па четврт или квартернен.И
така сите тие формираат синџир на исхрана.

Но, за да биде синџирот потполн недостасува уште едне алка , а тоа се разградувачите
(бактерии и габи),кои се хранат со изумрените животни и
растенија и притоа ги разложуваат до МИНЕРАЛНИ СОЛИ И ВОДА кои
растенијата повторно ги користат за создавање храна.

Мрежа на исхрана

Животните како потрошувачи се хранат соповеќе различни видови растенија и

животни ,па затоа тие можат да бидат дел од повеќе синџири на исхрана .Така се
формира една мрежаста поврзаност во исхраната на живите
организми која ја нарекуваме МРЕЖА ОД СИНЏИРИ НА ИСХРАНА.

Заклучок:

Мрежата на исхрана ни покажува дека еден член може да биде дел од повеќе синџири
на исхрана.

На сите живи организми им е потребна храна ,преку неа добиваат енергија за да

живеат.Синџирите на исхрана и мрежите на исхрана започнуваат со произведувачи.
Сите зелени растенија се произведувачи.Тие ја користат сончевата енергија за да
произведат сопствена храна.Всушност,произведувачот обезбедува храна за животните
и инсектите.

Фотосинтеза

Процесот кај кој зелените растенија ја

користат сончевата светлина за да создадат храна се нарекува фотосинтеза.Зелените
растенија го користат јаглеродниот диоксид од воздухот,водата од почвата за да
создадат гликоза. Гликозата е храната која му е потребна на растенијата за да расте.Од
зеленото растение се ослободува кислород во воздухот.Луѓето и животните го
користат за да дишат.

Равенка за фотосинтеза

Јаглерод диоксид +вода =гликоза + кислород

(оваа равенка да се запомни)ана.

Прераскажанa лектира: Робинзон Крусо - Даниел Дефо
Вид на литературно дело: роман.

Кратка содржина:
Низ низа несреќни околности, Робинсон завршува на пуст остров како единствениот
преживеан од екипажот. Таму наидува на многу проблеми, потреби и тешкотии кои
вешто ги избегнува. Тој често се сеќава на неговиот лесен живот со семејството. Кога
има потреба од пријател, Робинсон ќе скроти коза, папагал, куче. Ќе си најде и
другарка Петка. На островот на почетокот тој само се обидува да преживее. После сака
да си го разубави животот, гради поголем дом, почнува да соли храна, гради подрум
во земја, си прави облека. Робинсон поминал повеќе од 20 години на пуст остров. За
тоа време постојано чекал спасувачки брод кој ќе го земе, на крајот дознал дека брод
кој плови во близина на островот завршува трагично поради огромните карпи, затоа
таму не доаѓа брод. На крајот, Робинсон завршува среќно до крајот на животот, откако
ќе го ослободи трговскиот брод од бунтовниците, капетанот ќе го врати него и
неговиот пријател Петко дома.
Робинзон Крусо - содржина
Момчето Робинсон живеело со своите родители во Англија. Тој сакаше да биде
морнар кога ќе порасне и да патува низ светот. Секој ден на брегот гледаше како
бродови и морнари истоваруваат стока. Цело време размислуваше од каде е оваа
стока. Еден ден татко му му рекол дека сака да стане трговец и да продолжи со
започнатиот бизнис. Робинсон го прифатил ова, но додека продавал стоки секогаш
размислувал од каде доаѓаат и како и колку далеку патувале. Еден ден запознал
пријател кој се подготвувал за патување во Лондон. Еден пријател го покани да дојде
со него. Робинсон се согласи, но се плашеше да им каже на родителите. Се качи на
бродот и заплови во непознатото. По пат ги зафати невреме. Робинсон многу се
исплаши и отиде во својата кабина. Утрото, кога невремето стивна, пристигнаа во
Лондон. Робинсон потоа се збогуваше со своите пријатели. Шетајќи низ градот,
сретнал морнар кој му понудил бесплатно да го врати кај татко му. По долго патување,
оддалеку здогледале црна точка. Таа точка беше пиратски брод. Тие ги кренаа едрата
и тргнаа со полна сила, но пиратите сепак ги стигнаа. Тие отидоа до нивниот брод и го
фатија. Некои морнари беа убиени, а некои беа фрлени на ајкули. Робинсон бил
одведен во ропство. Попатно имаше силно невреме. Бродот беше полн со
вода. Морнарите пумпаа, но тоа не помогна. Бродот потона. Робинсон се разбудил на
пуст остров. Прво се обидел да најде скривалиште. Имаше пештера на врвот на еден
рид. Робинсон реши да се насели во него. Сакаше да знае кој ден е, па направи
календар. До неговата пештера имаше две дрвја. Знаел дека денес е недела, 26 мај
1654 година и за секој ден издлабил по една линија на дрвото. Јадел пченка и пиел
вода од изворот во близина на неговата пештера. Четвртиот ден сакал да го смени
оброкот и тргнал низ островот во потрага по храна. Забележал дека таму има диви
кози, но за да ги лови му требаат лак и стрели. Следниот ден направи лак од свиткана
трска. Стрелките беа потешки за правење бидејќи требаше да се наострат, што беше
тешко со камениот нож. Од лисја изработил облека, сандали, капа и вреќа. Следниот
ден отишол на лов. Фатил една коза и ја однел дома. Ја олупи кожата и почна да го
јаде сировото месо, но не му беше добар вкус па реши да го стави месото на врелиот
песок. Сонцето беше толку силно што месото беше полупечено. Ноќта падна и
Робинсон реши да спие, легна на сламата и заспа. Околу полноќ почна да врне силен
дожд. Во близина на неговата пештера удрил гром и тој многу се исплашил. Кога
излегол надвор видел дека дрвото пред неговата пештера гори. Тој беше среќен,
бидејќи кога го виде огнот беше големо откровение, бидејќи сега ќе може да јаде
печено месо и да се стопли ноќе. Мораше да внимава пожарот да не
изгасне. Следниот ден исплете мрежа и отиде на риболов. Фатил три риби, но пуштил
две бидејќи биле мали. Долго останал без да размислува за пожарот, а кога се сетил
веќе било доцна бидејќи огнот изгаснал. Робинсон тажно отиде во кревет. Утрото се
разбуди болен. Мислеше дека ако е сега дома, мајка му ќе му свари чај и ќе се
чувствува добро. Одеднаш земјата почна да се тресе. Вулканот еруптираше и исфрли
жешка лава. Робинсон се исплашил, но кога видел дека лавот ги пали дрвјата се
израдувал бидејќи на тој начин повторно се запалил. Од тулите што ги исуши направи
фурна. Рибата што ја фатил веќе не му била добра кога ја печел, ја јадел
варена. Почнал да прави тенџериња, но имал еден проблем, тенџерињата испуштале
вода. Стави сол на дното на тенџерето за да не излезе водата. Засадил дрвца низ
куќата и имал двор, се обидел да направи маса и столчиња. Кога почнал да дупчи во
дрвото, наеднаш почнале да летаат искри и да се запали. Тоа беше ново откритие за
тоа како да добие оган кога тој сака. Се плашел дека кога ќе дојде зимата нема што да
јаде бидејќи ќе биде премногу студено, па решил да изгради визба во која ќе складира
храна. Со лопата што ја направил од школка, ископал длабока дупка и во неа го ставил
зимскиот капут. По некое време, Робинсон решил да изгради и брод. Запали дрво и го
работеше додека не изгледаше како чамец. Решил да го проба, па седнал и си заминал
од островот. Струјата беше силна и го носеше сè подалеку. Тој едвај успеа да се
извлече. Во далечината виде брод кој се приближува до островот. Бурата била силна и
бродот почнал да тоне. Следниот ден отишол до бродот и таму видел куче кое било
единственото преживеано од бродоломот. Робинсон го зел кучето со себе и му го дал
името Џек. Еден ден слушнал силен звук од брегот. Кога погледнал, се исплашил
бидејќи на островот пристигнале канибали. Водеа дивјак. Дивјакот се оттргнал и
побегнал од нив. Двајца канибали го следеа. Робинсон му помогна на дивјакот и го
спаси од канибалите. Бидејќи беше петок, Робинсон го нарече дивјакот Петко. Петко
на почетокот беше плашлив. Робинсон го однел во една пештера и го научил
англиски. Петко и Робинсон разговараа за канибали. Утрото од далечината е
забележан брод кој бара помош со своите топови. Петко и Робинсон земале пушки,
пиштоли, барут и топ. Дивјаците повторно дојдоа на островот, но сега Петко и
Робинсон беа вооружени. Пукале еднаш од топот и сите побегнале, во еден чамец
останал старец кој не можел да се движи. Петко истрча до чамецот и почна да го гушка
старецот бидејќи тоа беше неговиот татко во четврток. Тој отиде на друг остров за
помош. Робинсон и Петко во далечината видоа брод кој се приближува до
островот. Следниот ден дошол дивјак и рекол дека таткото на Петко умрел. Петко се
растажи. Бродот што доаѓаше беше европски. Петко и Робинсон тргнаа на пат. Кога
пристигнале во Англија, Робинсон отишол дома каде го нашол својот татко. Откако се
поздравил со Робинсон, го прашал каде е неговата мајка, но тој одговорил дека таа
умрела. Кога дојде зимата, Петко се зачуди, бидејќи никогаш порано не видел снег и
постојано беше покрај шпоретот. Робинсон и Петко продолжија да живеат заедно.
Робинзон Крусо – Анализа на ликот
Робинзон Крусо: главниот лик на романот, многу интелигентен и снаодлив, многу
љубопитен, неговата љубопитност го чинеше во многу случаи. Робинсон е обичен
човек кој чувствува лутина, страв, замор. Кога се нашол на пуст остров, прво побарал
засолниште и храна. После тоа тргнал во потрага по подобро засолниште и повкусна
храна. Потоа почна да чувствува дека му недостига пријателот. Скроти коза, па папагал
и куче. Во почетокот, еден неискусен морнар кој не ни знаел дека морето е солено, на
крајот станува господар на се.
Петко: именуван од Робинсон по денот кога го ослободи од канибали. Петко е многу
вешт и интелигентен човек. На почетокот тој го сметаше Робинсон за свој
господар. Петко наидува на нов свет кога го запознава Робинсон. Многу се исплаши
кога Робинсон му покажа што е пушка, што е топ. Петко многу го сакаше Крусо, на
крајот Петко размислува дали да оди со Робинсон или да го чека татко му.
Споредба на Петко и Робинсон: Петко е повешт од Крусо. Робинсон сака солено месо
додека Петко сака сурово месо. Петко потекнува од племето додека Робинсон
потекнува од цивилизацијата. Тие можеа многу да научат еден од друг. На крајот од
романот, Робинсон признава дека Петко е повеќе грижлив кон својот татко отколку
тој.
Ликови: Робинсон, Петко, четврток, татко, мајка, екипаж на брод, канибали, пирати...
Поука: Секогаш треба да барате излез од тешките ситуации, не треба да се откажувате.
Поставка: Јорк, осамен остров Време на поставување: 1659-1686 година Тема: Животот
на осамен остров
Идеја: Упорноста и желбата секогаш победуваат. Идејата на романот е желбата на
писателот Идејата: Упорноста и желбата секогаш да победуваат. Идејата на романот е
желбата на писателот да ги забавува читателите со авантури кои биле актуелни во тоа
време.
Од начинот на изразување читателот јасно го забележува следново:
опис (ентериер, екстериер, пејзаж, портрет)
- нарација (во прво лице) (хронолошки)
- дијалог (со Петко)
Пораките на романот се: Не смееме да паднеме во очај. Мора да веруваме во спас и во
подобар живот.Единствен начин да се преживее во животот е издржливоста во
страдањата и силата во надежите.Спасот од секој проблем е во работата и постојано
учење за надминување на проблемите.Човекот може да ја потчини природата на
своите потреби, но мора да се грижи и за тоа да трае што подолго.Никогаш не кажувај
никогаш.Без болка нема добивка