Temat roli wybitnej jednostki w dziejach w literaturze polskiego
romantyzmu jest niezwykle bogaty i wielowymiarowy. Prace Adama
Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Cypriana Norwida oferują różne perspektywy na tę kwestię, eksponując samotników, buntowników i straceńców jako bohaterów swoich utworów. Oto omówienie tego tematu na podstawie wybranych dzieł tych autorów oraz kontekstów literackich, historycznych i filozoficznych. Konrad z "Dziadów, części III" to inny przykład samotnika i buntownika. Jego bunt przeciwko Bogu i zaborcom jest symbolem walki jednostki o wolność i sprawiedliwość. Konrad, mimo swojej siły i determinacji, jest także postacią tragiczną – jego bunt kończy się porażką, co podkreśla pesymistyczny wymiar jego samotnej walki. W "Kordianie" Słowacki przedstawia tytułowego bohatera jako buntownika i straceńca, który podejmuje próbę zamachu na cara. Kordian to jednostka niezwykle wrażliwa, która przeżywa wewnętrzne konflikty i wątpliwości. Jego bunt jest zarówno aktem heroizmu, jak i desperacji. Kordian nie tylko walczy przeciwko zaborcom, ale również stara się znaleźć sens własnej egzystencji. W wierszu Fortepian Szopena Norwid oddaje hołd Fryderykowi Chopinowi, przedstawiając go jako wybitną jednostkę, która poprzez swoją sztukę oddziałuje na ludzi. Chopin jest przykładem artysty, którego talent i wrażliwość czynią go jednostką wyjątkową, choć samotną i cierpiącą. Filozofia romantyzmu kładła nacisk na indywidualizm, emocje i wewnętrzne przeżycia jednostki. Bohaterowie romantyczni, tacy jak Konrad, Kordian czy Chopin, są samotnikami, którzy odrzucają normy społeczne i podejmują walkę z przeciwnościami losu. Filozofia ta podkreślała znaczenie jednostki jako nośnika wartości moralnych i duchowych.
Historia Polski w XIX wieku, czasach zaborów, miała ogromny wpływ na
literaturę tego okresu. Wielu bohaterów literackich było inspirowanych rzeczywistymi postaciami, które walczyły o niepodległość. Ich heroizm i poświęcenie były odzwierciedleniem narodowych aspiracji i dążeń do wolności. Rola wybitnej jednostki w dziejach, jak przedstawiają to Mickiewicz, Słowacki i Norwid, jest pełna heroizmu, tragizmu i głębokich emocji. Samotnicy, buntownicy i straceńcy w ich utworach są nie tylko bohaterami literackimi, ale także symbolami walki o wyższe wartości i ideały. Ich losy i działania mają głęboki wpływ na kształtowanie świadomości narodowej i kulturowej, co czyni ich postaciami nie tylko literackimi, ale także historycznymi i filozoficznymi ikonami. Wybitne jednostki, poprzez swoje poświęcenie i walkę, ukazują, że mimo przeciwności losu, jednostka może mieć ogromny wpływ na losy narodu i historii.