GAPAG-ULA

TA T
Kenneth M. Cubillan
Tirahan: Iponan, Cagayan de Oro City
Email Adress: kennethcubillan179@gmail.com
 Aralin 12:
dula - kasaysayan
ng pag-unlad
TALAKAYIN
Panahong Pre- Kolonyal

Mga Uri ng Dula Noon Unang Panahon

Panahong Kolonyal
Panahong Pre-Kolonyal
Ang dula ay isang anyo ng sining at
pamamaraan ng pagtatanghal na
naglalaman ng mga tagpo, karakter, at
diyalogo na nagpapahayag ng kwento o
mensahe.
Ang panahon ng pre-kolonyal sa Pilipinas
ay tumutukoy sa yugto bago dumating ang
mga mananakop na Kastila noong 1521. Sa
panahong ito, ang mga katutubong Pilipino
ay may sariling pamahalaan, kultura, at
sistema ng pamumuhay
Panahong Pre-Kolonyal
Noong unang panahon sa Pilipinas,
walang tunay na dula. Ang mga
pagtatanghal noon ay kombinasyon ng
tugtog, sayaw, at tula, na ginaganap sa
mga liwasan, bahay ng raha o lakan, at
karaniwang tahanan
Walang entablado at espesyal na
kasuotan ang mga tauhan. Karaniwang
paksa ay digmaan, pag-iibigan, alamat
tungkol sa mga bathala at espiritu,
pagpuri sa mga buhay, pangangaso,
at pag-aalaala sa mga yumao.
 Mga Uri ng Dula Noong Unang Panahon:

1. Karilyo o Puppet Show

Mga palabas na gumagamit ng tau-tauhan o puppet, na pinakikilos gamit ang

alambre at iba pang mekanismo. Ang mga dayalogo ay binibigkas ng mga
tagapagsalita na nasa likod ng entablado.Ang ibang mga dula ay ibinatay sa
Puppet Show o Karilyo ng mga Java katulad ng Wayang Orang at Wayang
Purwa.

2. Ang Pagtatalong Patula

Tinatawag ding bayok o embayoka, ay isang patulang pagtatalo sa pagitan ng

isang lalaki at isang babae, na kung minsan ay nagiging mainit ang diskusyon.
 Mga Uri ng Dula Noong Unang Panahon:
3. Sayatan

Ito ay laro ng panyo na kadalasang nilalaro pagkatapos ng bayok o embayoka.

Ito ay isang laro kung saan may dalawang manlalaro na may hawak na panyo.
Ang isa ay magtatago ng panyo habang ang isa naman ay magtatakbo at
susubukang kuhanin ito. Kung makakakuha ang tumatakbo bago siya mahuli ng
tagapaghahanap, siya naman ang magiging tagahabol.
4. Aninong Gumagalaw

Ito ay simpleng dula na ipinapalabas sa gabi gamit ang ginupit-gupit na karton.

Ginagampanan ito ng mga bihasang aktor at ang mga linya ay madalas mula sa
mga awit o korido.
Mababakas ba sa mga uri ng dulang ito ang kultura ng mga
sinaunang Pilipino?

Oo, makikita natin na ang mga dula noong unang panahon sapagkat nagpapakita ng
malalim na koneksyon ng mga sinaunang Pilipino sa kanilang mga alamat, mga
bathala, at espiritu. Halimbawa, ang mga puppet show at aninong gumagalaw ay
nagpapahayag ng kanilang kahalagahan sa mga mitolohiya at kwento ng kanilang
paniniwala.
Panahong Kolonyal
Noong panahon ng kolonyalismo,
ginamit ng mga Kastila ang pagkakaroon
ng hilig ng mga Pilipino sa dula upang
Ang mga dula ay inaayos batay sa
palaganapin ang Kristiyanismo.
lokasyon ng pagtatanghal, at may
tatlong uri: Dulang Panlansangan,
Dulang Pantahanan, at Dulang
Pantanghalan

Ang mga dula ay naglalaman ng dasal,

sermon, at pagtatanghal ng buhay ng mga
santo, na nakaaakit sa mga katutubo at
nagpapalakas ng kanilang pananampalataya
kay Hesukristo.

Panahong Kolonyal
Ano ang pinagkaiba ng dulang pre-kolonyal at kolonyal?
Salamat Po!
Sa Pakikinig!