zz ในกรณีที่ตองการซื้อเปนจ�ำนวนมาก เพื่อใชในการสอน การฝกอบรม การสงเสริมการขาย หรือเปน

ของขวัญพิเศษ เปนตน กรุณาติดตอสอบถามราคาพิเศษไดที่ ฝายขาย บริษทั ซีเอ็ดยูเคชัน่ จ�ำกัด (มหาชน)

เลขที่ 1858/87-90 ถนนเทพรัตน แขวงบางนาใต้ เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท 0-2826-8222
โทรสาร 0-2826-8356-9
zz หากมีคำ � แนะน�ำหรือติชม สามารถติดตอไดที่ comment@se–ed.com

งานไฟฟ้ายานยนต์
โดย เชื้อ ชูข�ำ

ราคา 240 บาท

สงวนลิขสิทธิ์ตามกฎหมาย โดย เชื้อ ชูข�ำ © พ.ศ. 2562

หามคัดลอก ลอกเลียน ดัดแปลง ท�ำซ�้ำ จัดพิมพ์ หรือกระท�ำอื่นใด โดยวิธีการใดๆ ในรูปแบบใดๆ
ไม่ว่าส่วนหนึ่งส่วนใดของหนังสือเล่มนี้ เพื่อเผยแพร่ในสื่อทุกประเภท หรือเพื่อวัตถุประสงค์ ใดๆ
นอกจากจะไดรับอนุญาต
4 1 0 - 5 0 6 - 3 3 6

ขอมูลทางบรรณานุกรมของหอสมุดแหงชาติ
เชื้อ ชูข�ำ
งานไฟฟ้ายานยนต์ 1. -- กรุงเทพฯ : ซีเอ็ดยูเคชั่น, 2562.
336 หนา.
1. รถยนต์--อุปกรณ์ไฟฟ้า.
I. ชื่อเรื่อง.
629.254
ISBN : 978-616-08-3440-2

จัดพิมพและจัดจ�ำหนายโดย

เลขที่ 1858/87-90 ถนนเทพรัตน แขวงบางนาใต้ เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260

โทรศัพท 0-2826-8000
พิมพที่ บริษัท วี.พริ้นท์ (1991) จ�ำกัด
เลขที่ 23/71-72 หมู่ที่ 1 ซอยเทียนทะเล 10 ถนนบางขุนเทียน–ชายทะเล แขวงแสมด�ำ เขตบางขุนเทียน กรุงเทพฯ 10150 โทรศัพท์ 0–2451–3010
นายวิชัย กาญจนพัฒนา ผูพิมพผู โฆษณา พ.ศ. 2562
 สารบัญ 3

ค�ำน�ำ

หนังสือเล่มนี้เรียบเรียงขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเรียนการสอนวิชา งานไฟฟ้ายานยนต์
(Electrical Vehicle Practice) ผู้เขียนจึงหวังว่าเนื้อหาจากหนังสือเล่มนี้จะเป็นพื้นฐานให้
นักศึกษาได้มีความรู้ในการเรียนและการประกอบอาชีพในโอกาสต่อไป
โอกาสนี้ผู้เขียนขอขอบคุณ บริษัทโตโยต้า มาสด้า อิซูซุ ฮอนด้า นิสสัน มิตซูบิชิ
และ BMW ที่ได้มีส่วนช่วยให้นักศึกษาและบุคคลทั่วไปได้มีวิชาความรู้ด้านนี้มากยิ่งขึ้น
อีกทั้งขอขอบคุณบริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จ�ำกัด (มหาชน) ตลอดถึงผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน ที่มีส่วน
จัดท�ำหนังสือเล่มนี้จนส�ำเร็จเป็นรูปเล่มสมบูรณ์ด้วยความตั้งใจยิ่ง
สุดท้ายขอขอบคุณผูอ้ า่ นทุกท่าน และหากหนังสือเล่มนีม้ ขี อ้ ผิดพลาดประการใด ผูเ้ ขียน
ยินดีน้อมรับ เพื่อจะได้น�ำไปปรับปรุงแก้ไขในโอกาสต่อไป

เชื้อ ชูข�ำ
อดีตอาจารย์ 3 ระดับ 9
สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตเทคนิคกรุงเทพฯ
(มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลกรุงเทพ)
4 งานไฟฟ้ายานยนต์

สารบัญ

บทที่ 1 พื้นฐานเบื้องต้นไฟฟ้ายานยนต์................................................... 11
1.1 กฎของโอห์มและวงจรไฟฟ้าเบื้องต้น..................................................................................11
1.2 รูปและสัญลักษณ์...................................................................................................................12
1.3 ระบบสายไฟและระบบสายดิน.............................................................................................15
1.4 ตัวอย่างการใช้กฎของโอห์ม.................................................................................................17
แบบฝึกหัดบทที่ 1.........................................................................................................................18

บทที่ 2 วงจรอนุกรม............................................................................... 21
2.1 วงจรอนุกรม............................................................................................................................21
2.2 ปฏิบัติงานพิสูจน์กฎของโอห์มจากวงจรอนุกรม.................................................................23
แบบฝึกหัดบทที่ 2.........................................................................................................................24

บทที่ 3 วงจรขนาน................................................................................... 27
3.1 วงจรขนาน..............................................................................................................................27
3.2 ปฏิบัติงานวัดแรงดันคร่อมหลอดวงจรขนาน......................................................................29
แบบฝึกหัดบทที่ 3.........................................................................................................................30

บทที่ 4 วงจรผสม................................................................................... 33
4.1 วงจรผสม................................................................................................................................33
แบบฝึกหัดบทที่ 4.........................................................................................................................39
 สารบัญ 5

บทที่ 5 เครื่องชาร์จแบตเตอรี่เบื้องต้น......................................................................................43
5.1 วิธีเลือกขนาดขดลวดทองแดง.............................................................................................46
5.2 การประกอบแกนเหล็กรูปตัว E และตัว I .........................................................................55
5.3 วิธีต่อไดโอด............................................................................................................................56
5.4 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับเครื่องมือเกราเลอ (Growler)..............................................................59
แบบฝึกหัดบทที่ 5.........................................................................................................................60

บทที่ 6 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์............................................................... 64
6.1 ปฏิบัติงานต่อขั้วไดโอด..........................................................................................................64
6.2 ปฏิบัติงานหาขั้วบวกและขั้วลบของแบตเตอรี่ด้วยมิเตอร์................................................65
6.3 ปฏิบัติงานหาไฟบวกและไฟลบของสายมิเตอร์..................................................................65
6.4 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับหลักการของวงจรตั้งเวลา....................................................................66
6.5 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับไดโอด......................................................................................................67
6.6 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับอุปกรณ์วิทยุ...........................................................................................68
6.7 ปฏิบัติงานวัดไฟที่ขาของทรานซิสเตอร์ของวงจร..............................................................69
6.8 วงจรวิทยุ OTL (Output Transformerless)....................................................................70
6.9 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับกริ่งไฟฟ้า................................................................................................95
6.10 ปฏิบัติงานดัดแปลงเรกูเลเตอร์ให้เป็นออดไฟฟ้า............................................................97
6.11 ปฏิบัติงานไฟโฆษณา...........................................................................................................99
6.12 ปฏิบัติงานการท�ำเครื่องมือที่เรียกว่า Test Lamp..........................................................99
6.13 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับ SCR เพื่อควบคุมมอเตอร์
(สามารถใช้สายไฟเส้นเล็กได้เป็นระยะทางไกลๆ)........................................................ 100
6.14 วงจรล�ำโพง....................................................................................................................... 100
6.15 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรเตือนความร้อน 3 จุด............................................................. 101
6.16 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรไฟฟ้ากะพริบตามเสียงเพลง.................................................. 102
6.17 แนวคิดปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรตั้งเวลา........................................................................ 103
6.18 แนวคิดปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรป้องกันขโมย............................................................... 104
6.19 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรสวิตช์แสงไฟโรงรถ................................................................. 105
6 งานไฟฟ้ายานยนต์

6.20 แนวคิดวงจรป้องกันรถถูกขโมยแบบยืดเวลา............................................................... 108

6.21 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับการบัดกรี........................................................................................... 108
6.22 ปฏิบัติงาน LCD (Liquid Crystal Display)................................................................ 110
6.23 แนวคิดปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรนับจ�ำนวนคน.............................................................. 112
6.24 เปรียบเทียบการท�ำงานของทรานซิสเตอร์กับการท�ำงานของรีเลย์............................ 113
แบบฝึกหัดบทที่ 6...................................................................................................................... 114

บทที่ 7 ไฟฟ้าตัวถัง................................................................................118
7.1 ระบบไฟฟ้าตัวถัง................................................................................................................. 118
7.2 ลอจิกเกต (Logic Gate)................................................................................................... 119
7.3 คอมพิวเตอร์ (Computer)................................................................................................ 126
7.4 ปฏิบัติงานอ่านค่าคอนเดนเซอร์........................................................................................ 129
7.5 ปฏิบัติงานวัดคอนเดนเซอร์ว่าดีหรือเสีย.......................................................................... 130
7.6 ปฏิบัติงานวัดทรานซิสเตอร์ว่าดีหรือเสีย.......................................................................... 131
7.7 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับคอนเดนเซอร์ (เปรียบเทียบการท�ำงานของ C)............................. 134
7.8 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรมอเตอร์ท�ำความสะอาดไฟใหญ่............................................... 135
7.9 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับหลักการการควบคุมมอเตอร์่อีกแบบหนึ่ง........................................ 137
7.10 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับระบบปัดน�้ำฝนแบบ 2 ความเร็ว.................................................... 140
7.11 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับการตรวจสอบมอเตอร์ปัดน�้ำฝน..................................................... 142
7.12 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรเตือนคนขับ.............................................................................. 146
7.13 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับกระจกมองข้างปรับด้วยไฟฟ้า........................................................ 148
7.14 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับการทดสอบการหมุนของมอเตอร์ปรับกระจก............................... 148
7.15 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟเลี้ยว (ชนิดใช้ลวดความร้อน).................................................... 149
7.16 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับแฟลชเชอร์แบบคอนเดนเซอร์คายประจุ...................................... 150
7.17 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟเลี้ยว แบบ Semi–Transistor Type Flasher........................ 151
แบบฝึกหัดบทที่ 7...................................................................................................................... 155
 สารบัญ 7

บทที่ 8 ระบบสตาร์ต...............................................................................158
8.1 ระบบสตาร์ต........................................................................................................................ 158
8.2 หลักการท�ำงานของมอเตอร์สตาร์ต.................................................................................. 159
8.3 กฎของสกรู.......................................................................................................................... 159
8.4 สวิตช์สตาร์ต........................................................................................................................ 160
8.5 สวิตช์แม่เหล็กแบบ 2 ขด................................................................................................. 161
8.6 การใช้รีเลย์กับมอเตอร์สตาร์ต.......................................................................................... 163
8.7 ปฏิบัติงานถอด–ประกอบมอเตอร์สตาร์ต........................................................................ 167
8.8 ปฏิบัติงานการถอดแยกมอเตอร์สตาร์ต........................................................................... 167
8.9 ปฏิบัติงานการประกอบมอเตอร์สตาร์ต............................................................................ 177
แบบฝึกหัดบทที่ 8...................................................................................................................... 180

บทที่ 9 ระบบจุดระเบิด.............................................................................183
9.1 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับหลักการของวงจรจุดระเบิด.............................................................. 184
9.2 วงจรระบบจุดระเบิด........................................................................................................... 185
9.3 วงจรจุดระเบิดแบบไม่มีหน้าทองขาว .............................................................................. 186
9.4 วงจรจุดระเบิดที่ใช้กับเครื่องยนต์ 4A-FE....................................................................... 187
9.5 วงจรจุดระเบิดที่ใช้กับเครื่องยนต์ 4A-GE แบบไม่มีมาตรวัดการไหลของอากาศ..... 188
9.6 วงจรจุดระเบิดแบบปราศจากจานจ่าย ............................................................................ 188
9.7 ระบบการจุดระเบิดล่วงหน้าอิเล็กทรอนิกส์ .................................................................... 189
9.8 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับวงจรจุดระเบิด..................................................................................... 190
9.9 ปฏิบัติงานถอด–ประกอบจานจ่าย (3S-F)....................................................................... 193
9.10 ปฏิบัติงานถอด–ประกอบจานจ่าย (3S–FE) ............................................................... 194
แบบฝึกหัดบทที่ 9...................................................................................................................... 198
8 งานไฟฟ้ายานยนต์

บทที่ 10 ระบบชาร์จเบื้องต้น..................................................................201
10.1 แบตเตอรี.่ .......................................................................................................................... 202
10.2 ข้อแนะน�ำในการใช้แบตเตอรี่......................................................................................... 202
10.3 ไฮโดรมิเตอร์..................................................................................................................... 204
10.4 ลักษณะเบื้องต้นของเครื่องก�ำเนิดไฟฟ้า....................................................................... 206
10.5 เครื่องก�ำเนิดไฟฟ้ากระแสสลับเบื้องต้น........................................................................ 207
10.6 การเปลี่ยนแปลงกระแสสลับให้เป็นกระแสตรงด้วยคอมมิวเตเตอร์......................... 209
10.7 วงจรควบคุมการจ่ายแรงดัน และกระแสของนิปปอนเดนโซ่..................................... 210
10.8 ปฏิบัติงานหาขั้วของเรกูเลเตอร์ แบบนิปปอนเดนโซ่ด้วยมัลติมิเตอร์....................... 213
แบบฝึกหัดบทที่ 10.................................................................................................................... 216

บทที่ 11 ไอซีเรกูเลเตอร์.........................................................................219
11.1 นิวทรัลพอยต์ไดโอด (Neutral Point)........................................................................... 220
11.2 ปฏิบัติงานต่อวงจรซีเนอร์ไดโอด.................................................................................... 221
11.3 ไอซีเรกูเลเตอร์.................................................................................................................. 222
11.4 ปฏิบัติงานตรวจสอบวงจรไฟชาร์จเมื่อไม่มีภาระ.......................................................... 227
11.5 ปฏิบัติงานถอด-ประกอบอัลเทอร์เนเตอร์...................................................................... 228
11.6 ปฏิบัติงานซ่อมอัลเทอร์เนเตอร์...................................................................................... 230
แบบฝึกหัดบทที่ 11.................................................................................................................... 235

บทที่ 12 ระบบหัวฉีดเบนซิน....................................................................238
12.1 เครื่องยนต์หัวฉีดเบนซิน.................................................................................................. 238
12.2 ชนิดของระบบฉีดน�้ำมันแบบอิเล็กทรอนิกส์ แบ่งออกได้ดังนี.้ ................................... 239
12.3 ส่วนประกอบอื่นๆ ของระบบหัวฉีดเบนซิน.................................................................... 243
12.4 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับปั๊มน�้ำมันเชื้อเพลิง........................................................................... 268
12.5 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับหัวฉีดสตาร์ตเย็น.............................................................................. 271
12.6 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับตัวควบคุมแรงดันเชื้อเพลิง............................................................ 274
 สารบัญ 9

12.7 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับหัวฉีด................................................................................................. 276

12.8 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับระบบการประจุอากาศ..................................................................... 281
12.9 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับรีเลย์ ปั๊มน�้ำมันเชื้อเพลิง................................................................. 283
12.10 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับความต้านทานโซลีนอยด์.............................................................. 284
12.11 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับตัวตรวจจับสุญญากาศ
(ตัวตรวจจับแรงดันสมบูรณ์ภายในท่อร่วม)................................................................. 285
12.12 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับความต้านทานปรับค่าได้
(แบบไม่มีมาตรวัดการไหลของอากาศ)....................................................................... 286
12.13 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับตัวตรวจจับอุณหภูมิไอดี................................................................ 288
12.14 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับตัวตรวจตัดเชื้อเพลิง..................................................................... 289
12.15 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับระบบเร่งรอบเดินเบา.................................................................... 290
แบบฝึกหัดบทที่ 12.................................................................................................................... 292

บทที่ 13 คอมพิวเตอร์และตัวส่งสัญญาณต่างๆ.................................296
13.1 ลักษณะของกล่องคอมพิวเตอร์...................................................................................... 296
13.2 ขั้วต่อสายไฟของคอมพิวเตอร์เครื่องยนต์.................................................................... 297
13.3 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับแรงดันไฟฟ้าที่ขั้วต่อสายไฟ
(TCCS ECU แบบมีมาตรวัดการไหลของอากาศ)....................................................... 298
13.4 แรงดันไฟฟ้าที่ขั้วต่อสายไฟ ECU
(TCCS ECU แบบไม่มีมาตรวัดการไหลของอากาศ).................................................. 299
13.5 ระบบควบคุมการล็อคความเร็วอัตโนมัติ (Cruise Control)...................................... 300
13.6 ระบบเบรก (Anti – Lock Brake System)................................................................. 302
13.7 ระบบ ECT (Electronic Controlled Transmission)............................................... 305
แบบฝึกหัดบทที่ 13.................................................................................................................... 306

บทที่ 14 การตรวจสอบ........................................................................308
14.1 การตรวจสอบสัญญาณด้วยออสซิลโลสโคป................................................................. 309
14.2 การตรวจสอบการควบคุมปั๊มเชื้อเพลิง.......................................................................... 310
14.3 การตรวจสอบจังหวะจุดระเบิดเบื้องต้น......................................................................... 311
10 งานไฟฟ้ายานยนต์

14.4 การตรวจสอบเกี่ยวกับการปรับตั้งส่วนผสมเดินเบา
(มีมาตรวัดปริมาณการไหลของอากาศ).......................................................................... 313
14.5 การตรวจสอบเกี่ยวกับการปรับตั้งความเร็วรอบเดินเบาและ
ส่วนผสมเดินเบา (ไม่มีมาตรวัดปริมาณการไหลของอากาศ)..................................... 314
14.6 การตรวจสอบพัดลมระบายความร้อนไฟฟ้า................................................................. 317
14.7 ปฏิบัติงานเกี่ยวกับการตรวจสอบก�ำลังอัด.................................................................... 317
แบบฝึกหัดบทที่ 14.................................................................................................................... 319

ภาคผนวก วงจร Electrical Wiring Diagram (EWD).....................324

บรรณานุกรม..........................................................................................335
 บทที่ 1 พื้นฐานเบื้องต้นไฟฟ้ายานยนต์ 11

พื้นฐานเบื้องต้นไฟฟ้ายานยนต์
บทที่

1
1.1 กฎของโอห์มและวงจรไฟฟ้าเบื้องต้น

I = RE

โดย
I = กระแส มีหน่วยเป็นแอมแปร์
E = แรงดัน มีหน่วยเป็นโวลต์
R = ความต้านทาน มีหน่วยเป็นโอห์ม
E = IR
R = EI
เหมือนการเปลี่ยนความสัมพันธ์ตัวเลข
4 = 82
8 = 4x2
2 = 84
12 งานไฟฟ้ายานยนต์

1.2 รูปและสัญลักษณ์
จากรูปวงจรไฟฟ้าเป็นสัญลักษณ์ของแบตเตอรี่ ขีดยาวคือ ขั้วบวก ขีดสั้นคือ ขั้วลบ
จะเห็นว่ากระแสจะไหลจากขั้วบวกไปยังขั้วลบ นั่นคือจากขั้วบวกแบตเตอรี่ กระแสจะไหล
ไปยัง A ผ่าน B ไป C แล้วไปยังขั้วลบของแบตเตอรี่ ถ้าเปรียบเทียบ จุด A กับจุด B จุด
A จะเป็นบวกและจุด B จะเป็นลบ แต่ถ้าเราพิจารณาจุด B กับจุด C จุด B จะเป็นบวก
ดังนั้น การก�ำหนดว่าจุดไหนเป็นบวก ย่อมขึ้นอยู่กับจุดเปรียบเทียบ

A B C

+ -

รูปที่ 1.1 จุด B เป็นลบถ้าเปรียบเทียบกับ A และ B จะเป็นบวกถ้าเปรียบเทียบกับ C

หรือสรุปว่า ในกรณีที่เราตกลงกันว่า กระแสไหลจากขั้วบวกไปหาขั้วลบ หัวลูกศรคือ
ลบ เมื่อเทียบกับหางลูกศร
ในกรณีที่เราให้กระแสไหลจากลบไปหาบวก

รูปที่ 1.2 จุด B เป็นบวกถ้าเปรียบเทียบกับ A และ C จะเป็นบวกถ้าเปรียบเทียบกับ B

หรือสรุปว่า ในกรณีที่เราตกลงกันว่า กระแสไหลจากขั้วลบไปหาขั้วบวก หัวลูกศรคือ
บวก เมื่อเทียบกับหางลูกศร
 บทที่ 1 พื้นฐานเบื้องต้นไฟฟ้ายานยนต์ 13

ทัง้ สองกรณีทกี่ ล่าวแล้ว ให้นกั ศึกษาจ�ำไวใ้ หด้ เี พราะจะน�ำไปใชง้ านอย่างกว้างขวางต่อ

ไป และไม่ว่ากระแสจะไหลจากบวกไปหาลบ หรือไหลจากลบไปหาบวกก็ใช้งานได้เหมือนกัน

รูปที่ 1.3
ส�ำหรับหนังสือเล่มนีส้ ว่ นมากจะใช้ทฤษฎีกระแสนิยม (Conventional Theory) ก�ำหนด
ว่า กระแสไหลจากบวกไปหาลบ แทนทฤษฎีอิเล็กตรอน (Electron Theory) ที่ก�ำหนดว่า
กระแสไหลจากลบไปหาบวก

การใช้สัญลักษณ์แทนอุปกรณ์จริง

รูปที่ 1.4
14 งานไฟฟ้ายานยนต์

(ก) วงจรปิด (ข) วงจรเปิด

รูปที่ 1.5

(ก)
(ก)

(ข)
รูปที่ 1.6
 บทที่ 1 พื้นฐานเบื้องต้นไฟฟ้ายานยนต์ 15

1.3 ระบบสายไฟและระบบสายดิน
ระบบสายไฟและระบบสายดินแสดงให้เห็นดังนี้

รูปที่ 1.7

รูปที่ 1.8 ระบบสายไฟ

รูปที่ 1.9 ระบบสายดิน

16 งานไฟฟ้ายานยนต์

สวิตซ์กด

รูปที่ 1.10 ระบบสายดิน

รูปที่ 1.11 ระบบสายดิน

รูปที่ 1.12 สัญลักษณ์ระบบสายดิน

 บทที่ 1 พื้นฐานเบื้องต้นไฟฟ้ายานยนต์ 17

1.4 ตัวอย่างการใช้กฎของโอห์ม
กระแสไหลในวงจร 5 แอมแปร์ ความต้านทาน 6 โอห์ม จงค�ำนวณหาว่า เครื่องก�ำเนิด
ไฟฟ้ามีแรงดันกี่โวลต์

รูปที่ 1.13
วิธีทำ�
จากกฎของโอห์ม
E = IR
โดย E = แรงดันไฟฟ้า มีหน่วยเป็นโวลต์
I = กระแสไฟฟ้า มีหน่วยเป็นแอมแปร์
R = ความต้านทาน มีหน่วยเป็นโอห์ม
แทนค่า E = 5 x 6
= 30 โวลต์
หมายเหตุ : จะสังเกตเห็นว่าหน่วยของ E, I และ R ได้ถูกก�ำหนดมาแล้ว เมื่อแทน
ค่าในสูตรก็จะได้หน่วยออกมาทันทีคือ E ก็จะได้หน่วยเป็นโวลต์ I จะมีหน่วยเป็นแอมป์
(ถ้าโจทย์บอกเป็นมิลลิแอมป์ก็ต้องท�ำให้เป็นแอมแปร์เสียก่อน) ส่วน R ก็จะมีหน่วยเป็น
โอห์ม ดังนั้นจะเห็นว่าหน่วยดังกล่าวได้ถูกก�ำหนดไว้แล้ว ไม่เหมือนในการค�ำนวณบางเรื่อง
ที่เราสามารถคูณหารหน่วยกันได้
18 งานไฟฟ้ายานยนต์

แบบฝึกหัดบทที่ 1

1. ให้นักศึกษาเขียนสัญลักษณ์จากวงจรต่อไปนี้
ก.

ฉนวน

สัญลักษณ์
.......................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
ข.

สัญลักษณ์
.......................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
 บทที่ 1 พื้นฐานเบื้องต้นไฟฟ้ายานยนต์ 19
2. จับคู่ระหว่างรูปและสัญลักษณ์ให้ถูกต้อง
รูป สัญลักษณ์
ก. ก.

ข. ข.

ค. ค.

ง. ง.
20 งานไฟฟ้ายานยนต์

3. จงค�ำนวณหากระแสที่ไหลในวงจร ถ้าหลอด 0.5 วัตต์ต่ออยู่กับถ่านไฟฉายดังแสดงใน

รูปต่อไปนี้
(ตอบ 0.33 แอมแปร์)

แนวคิด
P = IE
P = ก�ำลังไฟฟ้า มีหน่วยเป็นวัตต์
I = กระแสไฟฟ้า มีหน่วยเป็นแอมแปร์
E = แรงดันไฟฟ้า มีหน่วยเป็นโวลต์
0.5 = I x 1.5
4. ฟิวส์มีความต้านทาน 1 โอห์ม ทนกระแสได้ 0.5 แอมแปร์ ในวงจรมีความต้านทาน 29
โอห์ม ต่ออยู่กับแบตเตอรี่แรงดัน 6 โวลต์ จงค�ำนวณหากระแสที่ไหลในวงจร
(ตอบ 0.2 แอมแปร์)