‫پوهنتون علوم طبی کابل "ابوعلی ابن سینا"‬

‫پوهنځی ستوماتولوژی‬

‫مونوگراف دورۀ ‪DMD‬‬

‫مطالعه عوامل موثر در ایجاد کریس دوره مقدم‬

‫طفولیت‬

‫محصل‪ :‬ذکریا یعقوبی‬

‫استاد رهنما‪ :‬پوهنیار دوکتور فاطمه ساپی‬

‫سال تحصیلی‪۳441 :‬هجری قمری‬

 ‫پیشگفتار‬
‫حمد و سپاس یگانه هستی بخش را که لطف بی پایان او هر روز افقهای تازۀ به روی دانش پژوهان گسترده کرده‬
‫و هر لحظه برگی جدید بر دیوان بزرگ علوم افزوده میشود‪ .‬درود بر روح پاک پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد‬
‫مصطفی (ص) که جامعه بشری را با نور قرآن و ایمانش منور ساخته و برای تمام بشریت بهترین الگوی رفتار و‬
‫اخلاق پسندیده بوده است‪.‬‬
‫کریس دندان از شایعترین بیماریهای مزمن دهن و دندان است‪ ،‬که بشر امروزی را مبتلا ساخته اند‪ .‬و فقط افراد‬
‫بسیار محدودی هستند‪ ،‬که در طول عمر خود دچار آن نمیگردد‪ .‬حساسترین و آسیب پذیرترین گروه در برابر کریس‬
‫دندان اطفال هستند‪ .‬به طوری که کریس دوره مقدم طفولیت در نزد اطفال شیوع بالایی دارد‪ .‬حفظ الصحه جوف‬
‫دهن یک ضرورت و بخشی از سلامت عمومی بوده و کوتاهی در رعایت آن سبب ایجاد مشکلات دندانی‪ ،‬کاهش‬
‫سلامت عمومی‪ ،‬اعتماد به نفس پایین‪ ،‬عفونت های مزمن و کاهش کیفیت زندگی مخصوصا در اطفال میگردد‪.‬‬
‫علت که من این موضوع را انتخاب نمودهام این بوده‪ ،‬که تا حال هیچ تحقیق در زمینه عوامل موثر در ایجاد کریس‬
‫دوره مقدم طفولیت نزد اطفال صورت نهگرفته است و این اولین مطالعه در باره عوامل موثر در ایجاد کریس دوره‬
‫مقدم طفولیت بصورت مرور بر مقالات میباشد‪ ،‬تا باشد در آینده ها تحقیقات بیشتر در زمینه با میتودهای مطالعه‬
‫مقطعی صورتگیرد‪ .‬بررسی دریافت شایع ترین عوامل که در ایجاد ‪ ECC‬نقش دارند یک موضوع بسیار مهم بوده‪،‬‬
‫چون اکثر خانوادهها با عدم اطلاع کافی در باره عوامل ایجاد کننده کریس نمیتواند نقش موثر در حفظ دندانهای‬
‫شیری و دایمی اطفال شان بازیکند‪ .‬هدف کلی این تحقیق دریافت شایع ترین عوامل که در ایجاد کریس دوره‬
‫مقدم طفولیت رول دارند میباشد‪.‬‬

‫در آخر جا دارد تا با استفاده از فرصت پیش آمده از استادان بزرگوار و نهایت مهربانم پوهنیار دوکتور نذیره احمدزی‬
‫و پوهنیار دوکتور فاطمه ساپی استادان دیپارتمنت داخله اطفال ستوماتولوژی ابراز تشکر و سپاس گزاری مینمایم‪،‬‬
‫که در طول این تحقیق بنده را نهایت رهنمایی و همکاریهای لازم را جهت انجام این تحقیق نموده است‪ .‬و از رهبری‬
‫پوهنځی ستوماتولوژی و تمامی اساتید گرامی‪ ،‬کارمندان و مدیریت تدریسی ‪ ،‬پوهنځی ستوماتولوژی سپاس و قدردانی‬
‫مینمایم‪.‬‬

‫با احترام‬

‫ذکریا یعقوبی‬

‫أ‬
 ‫فهرست عناوین‬

‫‪1‬‬ ‫معرفی‬

‫‪8‬‬ ‫بیان مسأله‬

‫‪۹‬‬ ‫هدف تحقیق‬

‫‪۹‬‬ ‫سوال تحقیق‬

‫‪11‬‬ ‫پیشینه‬

‫‪1۱‬‬ ‫روش و مواد تحقیق‬

‫‪1۱‬‬ ‫مشخصات ادخال‬

‫‪1۱‬‬ ‫مشخصات اخراج‬

‫‪1۱‬‬ ‫متغییرهای عمده تحقیق‬

‫‪1۱‬‬ ‫امکانات‬

‫‪1۱‬‬ ‫محدودیتها‬

‫‪1۱‬‬ ‫ملاحظات اخلاقی‬

‫‪1۱‬‬ ‫نتایج‬

‫‪1۹‬‬ ‫مناقشه‬

‫‪۱1‬‬ ‫نتیجه گیری‬

‫‪۱۱‬‬ ‫پیشنهادات‬

‫‪۱۲‬‬ ‫مآخذ‬

‫ب‬
 ‫فهرست جداول‬

‫‪1۱‬ـ‪18‬‬ ‫جدول(‪۱‬ـ‪ )1‬نقش سطح تحصیلات والدین و‪ SES‬در رابطه به ‪ECC‬‬

‫ج‬
 ‫لیست مخففات و اختصارات‬
AAPD American Academy Pediatric Dentistry
BF Breast Feeding
ECC Early Childhood Caries
S-ECC Severe Early Childhood Caries
SES Socio Economic Status
SOC Sense of Coherence
DMFS Decayed Missing Filled Surfaces
DMFT Decayed Missing Filled Teeth
OHI Oral Hygiene Index
OR Odd Ratio

‫د‬
 ‫خلاصه‬
‫معرفی‪ :‬کریس دوره مقدم طفولیت یکی از شایعترین امراض مزمن در میان اطفال دوره قبل از مکتب است‪ .‬یک‬
‫مشکل عمده در جوامع بشری بوده ‪ ،‬که تاثیر مخرب بالای دندان های دایمی اطفال نیزدارد‪ .‬فکتورهای موثر در ایجاد‬
‫کریس دوره مقدم طفولیت به دو گروپ تقسیم شده است‪ .‬گروپ اول شامل سطح تحصیلات والدین و ‪ SES‬گروپ‬
‫دوم شامل آگاهی در باره صحت جوف دهن‪ ،‬رفتار والدین‪ ،‬عوامل روانیاجتماعی والدین و فکتورهای محیطی که با‬
‫استفاده از روشهای مختلف ارزیابی شدند‪ .‬که سطح پایین تحصیلات والدین و وضعیت ضعیف اقتصادی اجتماعی‬
‫خانواده نقش بیشتر در ایجاد ‪ ECC‬دارد‪.‬‬
‫هدف‪ :‬دریافت میزان عوامل موثر در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت‪.‬‬
‫روش و مواد تحقیق ‪ :‬این تحقیق به شکل )‪ (Review Articles‬بوده که در سه ویبسایت‬
‫‪GoogleScholar,PubMed‬و ‪ Sci-Hub‬جستجو صورت گرفته و به تعداد ‪ 22‬مقاله به اساس معیارات ادخال‬
‫و اخراج مطالعه وارد این مطالعه گردیده است‪ .‬که بعد از سال ‪ 0222‬میلادی این مقالات به نشر رسیده که‬
‫عوامل موثر در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت را مورد بررسی قرار داده است‪.‬‬
‫نتایج‪ :‬بامرور بر مقالات انتخاب شده در مییابیم که سطح تحصیلات والدین و وضعیت اجتماعی‪ -‬اقتصادی به گروه‬
‫های تحصیلی و اقتصادی تقسیم بندی شده است‪ .‬والدین بیسواد‪ ،‬از ‪ ۴4‬والدین به تعداد ‪ ۲0‬طفل (‪ 5۳.0۲‬فیصد)‬
‫مصاب به ‪ ECC‬دریافت شده‪ .‬والدین که در دوره ابتدایه قرار دارد‪ ،‬از ‪ ۲2۴‬والدین به تعداد ‪ 14۴‬طفل (‪۴5.15‬‬
‫فیصد) مصاب به ‪ ECC‬دریافت شده‪ .‬والدین که در دوره لیسه قرار دارد‪ ،‬از ‪ 1۹۷0‬والدین به تعداد ‪ ۳1۷۳‬طفل‬
‫(‪ 1۴.۴5‬فیصد) مصاب به ‪ ECC‬دریافت شده‪ .‬والدین که در دوره پوهنتون قرار دارد‪ ،‬از ‪ ۹۴۴‬والدین به تعداد ‪۳۷5‬‬
‫(‪ 0۲.5‬فیصد) طفل مصاب به ‪ ECC‬دریافت شده است‪.‬‬
‫نتیجه گیری‪ :‬تا به امروز‪ ،‬بیشترین تحقیقاتی که در کشور های در حال توسعه صورت گرفته به این نتیجه رسیده‬
‫است‪ ،‬که فکتور های مثل درآمد پایین والدین و سطح پایین تحصیلات والدین رابطه معنی داری با ‪ ECC‬دارد‪.‬‬
‫واژههای کلیدی‪Early Childhood Caries, Dental Caries, child, Risk Factors, Sweet :‬‬

‫ه‬
 ‫فصل اول‬
‫معرفی‬
‫کریس دوره مقدم طفولیت یکی از شایعترین امراض مزمن در میان اطفال دوره قبل از مکتب بوده که در‬
‫حال حاضر به عنوان یک مشکل صحی عمومی در کشورهای مختلف جهان مطرح است‪ .‬این مرض تأثیرات‬
‫نامطلوبی بر سلامت اطفال دوره قبل از مکتب دارد و هنوز هم به عنوان یک مسئله جدی در صحت عامه‬
‫در نظر گرفته میشود‪ ECC .‬بلافاصله پس از خروج دندان های ثنایای مرکزی در مگزیلا ایجاد میشود‪.‬‬
‫علیرغم این واقعیت که می توان از کریس دندان در اطفال و نوجوانان مکتبی جلوگیری کرد‪ ،‬هنوز تعداد‬
‫قابل توجهی از اطفال دوره قبل از مکتب در حال مصاب شدن به کریس هستند از جمله آفات کریوزی‬
‫چندگانه پیشرفته‪ ،‬این ممکن است به دلیل فقدان آموزش و آگاهی در باره حفظ الصحه جوف دهن‪ ،‬وضعیت‬
‫اقتصادی‪ -‬اجتماعی ضعیف همچنان یک مشکل عمده صحی در کشورهای در حال توسعه است‪ .‬با ضایعات‬
‫لکه سفید بر روی دندان های ثنایای مرکزی در فک علوی که در امتداد مارجین بیره شروع می شود و منجر‬
‫به تخریب کامل تاج می شود‪(Tandon. 2018).‬‬

‫مطابق تعریف انجمن طب دندان اطفال امریکا کریس دوره مقدم طفولیت عبارت از موجودیت یک یا‬
‫بیشتر از یک تخریب که کویته دار یا بیدون کویته‪ ،‬دندان های حذف شده به دلیل کریس یا پرکاری سطوح‬
‫دندان در هر دندان شیری در اطفال زیر سن ‪ ۴‬سال و در اطفال کمتر از ‪ 1‬سال هر نشانه ای از کریس در‬
‫سطوح صاف نشان دهنده کریس شدید دوره مقدم طفولیت )‪ (S-ECC‬است‪ .‬از سن ‪ 1‬تا ‪ ۲‬سالگی‪ ،‬موجودیت‬
‫یک یا بیشتر از یک کویته در دندان‪ ،‬دندان های حذف شده به دلیل کریس‪ ،‬پرکاری سطوح صاف در دندان‬
‫های قدامی مگزیلا یا چهار ‪ dmf‬در سن ‪ 1‬سالگی یا پنج ‪ dfm‬در سن ‪ 4‬سالگی یا شش ‪ dmf‬در سن ‪۲‬‬
‫سالگی نیز‪ ECC‬تعریف شده است‪(Tandon. 2018).‬‬

‫اصطلاح کریس دوره مقدم طفولیت )‪ (ECC‬در سال ‪ ۳۷۷2‬به منظور تأکید بر علل دیگر مانند عوامل‬
‫اجتماعی‪ -‬اقتصادی‪ ،‬رفتاری و فکتور های روانیجتماعی که میتواند سبب کریس در دندان اطفال شود‪،‬‬
‫معرفی شد‪ .‬و همچنان کریس دوره مقدم طفولیت را بنام های ‪Nursing Caries,Nursing Bottle Caries,‬‬
‫‪ BottleTooth Decay, Nursing Bottle Syndrome, Milk Bottle Syndrome Baby‬نیز یاد میکند‪.‬‬
‫)‪(Tandon. 2018‬‬

‫‪ Nursing Caries‬عبارت از یک مرض انساج سخت دندان بوده که در دندان های شیری در نزد‬
‫نوزادان و اطفال نوپا دیده می شود که در ابتدا دندان های قدامی علوی و بعدا دندان های خلفی علوی و‬
‫خلفی سفلی را مصاب میکند‪ .‬اتیولوژی آن بیشتر از سبب تغذیه نامناسب به طور مثال تغذیه از طریق‬
‫شیرچوشک‪ ،‬شیر چوشک های حاوی عسل و دیگر مایعات شیرین‪ ،‬تغذیه طولانی مدت از طریق شیر مادر‬

‫‪1‬‬
 ‫میباشد‪.‬‬

‫خصوصیات کلینیکی‪ ECC‬این کریس در نوزادان و اطفال نوپا پس از خروج دندان شیری تاثیر میگذارد‬
‫و به سرعت پیشرفت میکند‪ .‬آفات کریوزی اولیه ابتدا به شکل" لکه های سفید "در امتداد خط بیره در‬
‫سطح لبی انسیزورهای مرکزی و جانبی مگزیلا ظاهر میشوند‪ .‬که اغلب توسط والدین و مراقبان تشخیص‬
‫داده نمیشود و بعداً به دندان های مولر اول مگزیلا و مندیبل‪ ،‬دندان های کانین مگزیلا و مندیبل و در‬
‫نهایت به دندان های مولر دوم مگزیلا ومندیبل گسترش مییابد‪ ،‬در حالی که دندان های انسیزور مندیبل‬
‫درگیر نمیشود‪ ،‬به دلیل پوشش توسط زبان و شستشو توسط لعاب دهن که از غدوات زیر زبانی افراز میشود‬
‫مصون باقی میماند‪ .‬با این حال‪ ،‬دندان های انسیزور مندیبل نیز ممکن توسط ‪ Caries Rampant‬تحت‬
‫تأثیر قرار گیرند‪ ،‬لکههای سفید ممکن است در عرض ‪ ۴‬تا ‪ ۳0‬ماه به آفات آشکار یا کریس تبدیل شوند و‬
‫باعث ایجاد حفره ها به شکل لکه های زرد‪ ،‬قهوه ای و حتی سیاه رنگ شوند‪ .‬در نهایت‪ ،‬کل تاج دندان های‬
‫ثنایا از بین میرود و فقط ریشه کریوزی به رنگ قهوه ای مایل به سیاه باقی میماند‪ .‬این الگو های خاص و‬
‫شدت نابرابر آفات به سه دلیل است ترتیب خروج دندان های شیری‪ ،‬مدت زمان عادات نامناسب تغذیه‪،‬‬
‫الگو عضلانی نوزادان شیر خوار‪(Tandon. 2018) .‬‬

‫ترتیب مصابیت دندان به کریس دوره مقدم طفولیت دندانهای شیری را به ترتیب زیر تحت تأثیر قرار‬
‫میدهد ثنایای مرکزی مگزیلا( سطوح بوکال ‪ ،‬لینگوال‪ ،‬مزیال و دیستال)‪ ،‬ثنایای جانبی مگزیلا( سطوح‬
‫بوکال‪ ،‬لینگوال‪ ،‬مزیال و دیستال)‪ ،‬مولرهای اول مگزیلا(سطوح بوکال‪ ،‬لینگوال و اکلوزال‪ ،‬پروگزیمال)‪،‬‬
‫دندان کانین مگزیلا و مولر دوم( سطوح بوکال‪ ،‬لینگوال‪ ،‬پروگزیمال )‪ ،‬مولرهای مندیبل منتشر میشود‪ .‬در‬
‫مرحله بعدی معمولاً به دلیل پوشش توسط زبان و شستشو توسط لعاب دهن که از غدوات زیر زبانی افراز‬
‫میشود مصون باقی میماند‪(Tandon. 2018).‬‬

‫مراحل پیشرفت کریس دوره مقدم طفولیت در ابتدا‪ ،‬یک ناحیه دیمنرالیز و سفید رنگ در امتداد خط‬
‫بیره در قسمت لبی دندان های مگزیلا دیده می شود که توسط والدین تشخیص داده نمیشود‪ .‬این آفات‬
‫سفید رنگ به حفره هایی تبدیل میشوند که به صورت حلقه به رنگ قهوه ای یا سیاه دور دندان را احاطه‬
‫میکند در نهایت‪ ،‬تمام تاج دندان های ثنایا از بین می رود و ریشه های قهوه ای مایل به سیاه باقی میماند‪.‬‬
‫از نظر کلینیکی‪ ECC ،‬میتواند به صورت طیفی از یک یا دو آفات کریوزی جدا شده تا اشکال شدید و سریع‬
‫طبقه بندی‬ ‫که در آن بسیاری از دندان ها تحت تأثیر قرار می گیرند دیده شود‪(Tandon. 2018) .‬‬
‫کریس دوره مقدم طفولیت بر اساس شدت و اتیولوژی قرار ذیل است‪ .‬نوع اول آفات کریوزی مولر ها و‬
‫انسیزور ها را در گیر میکند‪ .‬علت آن معمولا مواد غذایی نیمه جامد یا جامد و عدم مراعات حفظ الصحه‬
‫دهن می باشد‪ .‬تعداد دندانهای آسیب دیده معمولاً با ادامه آفات کریوزی افزایش می یابد‪ .‬این نوع ‪ECC‬‬
‫معمولا در اطفال ‪ 0‬تا ‪ ۲‬ساله دیده میشود‪(Tandon. 2018).‬‬
‫‪2‬‬
‫نوع دوم آفات کریوزی ‪ Labio-Lingual‬در انسیزور های مگزیلا با یا بدون مولر ها موجود میباشد‪.‬معمولاً‬
‫بعد از خروج اولین دندان دیده میشود‪ .‬انسیزور های مندیبل متاثر نمیشود‪ .‬علت آن معمولا تغذیه نادرست‬
‫از طریق شیر چوشک یا از شیر مادر توام با حفظ الصحه ضعیف است‪.‬در صورتیکه کنترول نهگردد به مرحله‬
‫پشرفته تبدیل میشود ‪(Tandon. 2018) .‬‬

‫نوع سوم آفات کریوزی تقریبا تمام دندان ها را به شمول انسیزورهای مندیبل شامل میسازد‪ .‬معمولاًدر‬
‫سن‪ 1‬تا ‪ ۲‬سالگی دیده میشود‪ .‬علت آن یک مجموعه از فکتور ها و حفظ الصحه ضعیف میباشد‪ .‬سریع ًا‬
‫پیشرفت نموده وسطوح صاف دندان ها را در گیر میسازد‪(Tandon. 2018) .‬‬

‫تعیین شیوع حقیقی‪ ECC‬کاری دشوار است‪ .‬اول اینکه اطفال در سن قبل از مکتب هستند و دستیابی‬
‫به آنها برای معاینه به راحتی اطفال که از آنها بزرگتر هستند‪ ،‬نیست بنابراین آنهایی هم که برای معاینه‬
‫انتخاب شده اند‪ ،‬ممکن است نمایانگر جمعیت کلی آن گروه سنی نباشند‪ .‬ثانیاً به خاطر اینکه عادات شیر‬
‫دادن اطفال تحت تأثیر فاکتورهای فرهنگی و قومی است‪ ،‬نتیجه معاینات اطفال که از یک قوم و نژاد هستند‬
‫بیانگر خصوصیات همان گروه است‪ .‬بنابراین صورت های شایع‪ ECC‬برای اطفال یک کشور را نهمیتوان به‬
‫یک کشور دیگر نسبت داد‪ .‬ثالثاً از آنجایی که معاینات اطفال مشکل است‪ ،‬معایناتی که جهت مشاهده‬
‫‪ ECC‬انجام میشود با دقت کمتری نسبت به اطفال بزرگتر صورت میگیرد‪ .‬به طورکلی تا پایان نوپایی ‪۲2‬‬
‫درصد اطفال دارای یک یا چند دندان شیری کریوزی میباشد‪ .‬سازمان صحی جهانی کریس دندانها در‬
‫سنین اطفال را به عنوان یک مشکل سرتاسری و با شیوعی بین ‪ ۷2-۴2‬درصد اعلام کرده است‪ .‬اگرچه‬
‫شیوع کریس دندانی در کشورهای غربی طی سالهای گذشته کاهش یافته است‪ ،‬کریس دندان در میان‬
‫اطفال کم سن و سال هنوز یک مشکل عمده صحی عمومی است‪ .‬بر اساس یک بررسی جامع که شامل‬
‫مطالعات اروپا‪ ،‬آفریقا‪ ،‬خاورمیانه‪ ،‬آسیا و آمریکای شمالی بود‪ ،‬بیشترین میزان بروز کریس دندانی در دندان‬
‫های قدامی مگزیلا دراطفال آفریقا و آسیای جنوب شرقی یافت شده است‪(Nahvi, Mesgarani. 2020) .‬‬

‫اسباب ‪ ECC‬چند عاملی است و به خوبی ثابت شده است‪ .‬میکانیزم اساسی دیمنرالیزیشن این نوع کریس‬
‫ها مشابه انواع دیگر کریس بوده و چهار عامل کلیدی در کل فرآیند ‪ ECC‬سهم دارندکه عبارت از‬
‫میکروارگانیسمهای پتوجن‪ ،‬مواد غذایی‪ ،‬عامل میزبان (دندان) و زمان هستند‪ .‬که در ایجاد دیمنرالیزیشن‬
‫ضروری است‪ (Tandon. 2018) .‬استرپتوکوک میوتانس یکی از میکروارگانیزمهای اصلی مسئول در‬
‫کریسهای تاجی در دندانها است‪.‬چون استرپتوکوک میوتانس در ابتدا روی سطح دندانی کلولانایز میشود‪،‬‬
‫استقرار میکروارگانیزمها در دهن بعد از خروج اولین دندانها صورت میگیرد‪ .‬میکروارگانیزمهای مسئول‬
‫کریس قابلیت انتقال از یک شخص به شخص دیگر را دارا میباشد‪ .‬برخی از مطالعات نشان داده است که‬
‫استرپتوکوک میوتانس از طریق مادر به اطفال شان منتقل میشود ‪.‬این باکتریها بنابر دلایل ذیل بیشتر‬
‫‪virulent‬است‪ :‬روی دندان ها کلونایز می شود‪ ،‬به پیمانه زیاد اسید تولید می نماید‪ ،‬به پیمانه زیاد پولی‬
‫‪3‬‬
‫سکرایدهای خارج حجروی تولید نموده که تشکل پلک را تقویت می نماید‪ .‬این باکتریها در فی ملی لیتر‬
‫به تعداد ‪ ۳22222‬کالونی را میسازد‪ .‬این باکتری ها در سطوح هموار دندانها بیشتر سبب کریس شده‬
‫ولی در کریسهای‪ pit‬و ‪ fissure‬کمتر عمومیت دارد‪ .‬استرپتوکوک میوتانس یک فیصد کل باکتری های‬
‫موجود در دهن یک طفل با درجه ناچیزی از کریس را شامل میشود‪ .‬در اطفال مبتلا به ‪ ECC‬استرپتوکوک‬
‫میوتانس و استرپتوکوک سانگوییس میکروارگانیزم های غالب میباشد و میزان استرپتوکوک میوتانس در‬
‫پلاک دندانی یا لعاب دهن بالا است‪ .‬برای شرکت در روند کریس‪ ،‬باکتریها باید قادر به پایداری در محیط‬
‫اسیدی باشند‪ .‬در میان میکروارگانیزمهای موجود در دهن‪ ،‬غالباً به استرپتوکوک میوتانس به عنوان عامل‬
‫کریوزی اشاره میشود‪ .‬لاکتوباسیل اسیدوفیلوس و لاکتوباسیل کاسی و برخی از انواع ‪ Actinomyces‬نیز‬
‫در روند کریس دخالت دارند‪ .‬لاکتوباسیلها در پیشرفت کریس مؤثر هستند‪ .‬بر علاوه این ها‬
‫هم ‪ Actinomyces, Bifidobacteriaceae, Lactobacillus and Veillonella‬در ایجاد‪ S-ECC‬نقش‬
‫مهم دارد و همچنان ‪ Scardovia wiggsiae‬نیز در کنار سایر پتوجن ها سبب ایجاد ‪ ECC‬میشود ‪. (Tandon.‬‬
‫)‪(Nahvi, Mesgarani. 2020) & 2018‬‬

‫رژیم غذای مطالعات گزارش داده اند که بین رژیم غذایی و کریس دندانی ارتباطی مستقیم موجود است‬
‫و همچنین شواهد روزافزونی وجود دارد که خوردن بین وعدههای غذایی و تکرر خوردن با وقوع کریس‬
‫مرتبط هستند‪ .‬از طرفی فعالیت کریوزی میتواند با مصرف قند افزوده شود‪ .‬از جمله آنها سکروز نقش‬
‫اساسی در تولید کریس دارد‪ .‬مواد قندی علاوه بر تأمین انرژی جهت باکتریها‪ ،‬سبب چسبیدن پلاک‬
‫میکروبی به دندان میشود و در نتیجه فعالیت آنزیم های آسیبزا داخل پلاک بیشتر و بهتر صورت میگیرد‬
‫با این همه مهمترین نقش مواد قندی این است که تبدیل به اسید میشود و مینای دندان را حل کرده و از‬
‫بین میبرد‪ .‬کریس زایی مواد غذایی به عوامل متعددی بستگی دارند که مهمترین این عوامل عبارت اند از‬
‫قابلیت تخمر مواد غذایی توسط باکتری های دهن‪ ،‬کیفیت فیزیکی مواد غذایی (غذاهای نرم چون احتیاج‬
‫کمتری به جویدن دارند و ترشح لعاب دهن کمتر است‪،‬کریس زا تر هستند)‪ ،‬اثر مواد غذایی بر‪ PH‬پلاک‬
‫دندانی‪ ،‬سرعت پاک شدن مواد غذایی از جوف دهن‪.‬‬

‫ترکیب وعده های غذایی (یکجا شدن چربی ها با کاربوهایدریت ها) از کریس زایی آنها کاهش میدهد‪.‬‬
‫تناوب مصرف مواد قابل تخمر‪ .‬محقیقین اظهار کرده است که از بین مواد غذایی قابل تخمر سکروز بیش از‬
‫همه سبب ایجاد کریس میشود اطفال که از شیر چوشک های آغشته به مواد شیرین مانند عسل و یا سایر‬
‫شیرین کننده ها استفاده میکند در سن ‪ 1‬تا‪ 4‬سالگی با کریس شایع مواجه میشوند‪ .‬در جایی که میزان‬
‫فلورایداسیون حداقل وحفظ الصحه ضعیف باشد‪ ،‬کریس مشاهده میشود‪(Nahvi, Mesgarani. 2020) .‬‬
‫منابع اصلی کاربوهایدریت قابل تخمر در نوزادان واطفال نوپا شیر گاو یا شیرخشک است‪.‬عبارت از شیر‬
‫انسان (تغذیه با شیر مادر به میل خود یا به تقاضا)‪ ،‬آب میوهها و سایر مایعات شیرین شربت های شیرین‪،‬‬

‫‪4‬‬
‫شیر چوشکهای مملو از محلول عسل یا شکر‪،‬شکلات یا شیرینیهای دیگر )‪(Nahvi, Mesgarani . 2020‬‬

‫شکل و مورفولوژی دندان از جمله پت و فیسورهای عمیق نقش مهمی در ایجاد کریس دارند‪.‬ترکیب و‬
‫ساختار دندان هم نقش بسزایی در مقاومت دندان نسبت به کریس ایفا میکند‪ .‬رابطه معکوس بین‬
‫انحلال مینا و غلظت فلوراید آن وجود دارد‪ .‬به طوریکه وجود کریستال های فلورآپاتیت از عوامل مهم حفظ‬
‫دندان در مقابل عوامل محرک است‪ .‬در افراد با سابقه سوءتغذی کمبود منرالها قبل از خروج دندان های‬
‫دائمی چنانچه مواد معدنی لازم مثل کلسیم و فلور به دندان نرسد بعد از خروج دندان از استحکام لازم‬
‫برخوردار نبوده و تحت تأثیر مواد انحلال دهنده مینا‪ ،‬کریس با سرعت بیشتری در آن پیشرفت میکند‪.‬‬
‫زمان عامل مهمی است که فعالیت کریس را تعیین میکند‪ ،‬بیشترین زمان اطفال که از طرف شب شیر‬
‫چوشک در هنگام خواب استفاده میکند ‪.‬بیشتر در معرض کریس قرار میگیرد‪،‬به دلیل کاهش جریان لعاب‬
‫دهن و تماس کاربوهایدریت به مدت زیاد با دندان ها و در نتیجه تولید اسید توسط میکرو ارگانیزم بیشتر‬
‫مصاب به کریس میشود‪(Tandon. 2018) .‬‬

‫عادات رژیم غذایی تغذیه با شیر مادر برای مدت طولانی خطر ابتلا به کریس نرسنگ را افزایش میدهد‪.‬‬
‫بنابراین‪ ،‬اگرچه شیر مادر حاوی سایر مزایای ایمنی‪ ،‬تغذیه ای و روانی است به نظر می رسد که تغذیه شیر‬
‫مادردر طولانی مدت باعث کریس دندان میشود‪ .‬شیر مادر حاوی لاکتوز‪ ۹‬فیصد در غلظت بالاتر نسبت به‬
‫شیر گاو است‪.‬که ‪ Breast-Feeding‬خصوصآ اگر شبانه یا طولانی مدت باشد منجر به ایجاد کریس میشود ‪.‬‬
‫بر این اساس انجمن طب دندان اطفال امریکا در اولین بند از سیاست های خود در تشویق فعالیتهای‬
‫تغذیهای مناسب و عدم پذیرش رفتارهای ناصحیح تغذیه بیان میکند که باید از تغذیه شبانه و به دلخوا از‬
‫مادر بعد از خروج اولین دندان شیری اجتناب شود‪ .‬در همین رابطه انجمن طب دندان آمریکا بیان میکند‬
‫که‪ BF‬باید حداقل تا یکسالگی و بعد از آن تا هر زمان بنا به تمایل مادر و طفل ادامه پیدا کند و هیچ‬
‫محدودیت سنی ذکر نشده است‪ .‬با توجه به اهمیت شیر مادر دادن تذکرات صحی به والدین درآموزش‬
‫چگونگی رعایت حفظ الصحه جوف دهن در شب و تدریجاً قطع مصرف شبانه به جای توصیه قطع مصرف‬
‫شیر مادر‪ ،‬از سوی داکتران عملی تر و هماهنگ تر با سایرگروههای سلامتی است‪ .‬از سوی دیگر سازمان‬
‫صحی جهان پیشنهاد میکند که‪ BF‬باید تا ‪0‬سالگی ادامه پیدا کند‪ .‬مشخص کردن علت این کریس در‬
‫اطفال و آگاهی دادن به والدین آنها میتواند خطر کریس دندانی در کودکان را کاهش دهد اهمیت این‬
‫دندانها نباید مورد غفلت قرار گیرد‪ ،‬چرا که برطبق آنچه گفته شد‪ ،‬سالم بودن دندانها در دوران طفولیت‬
‫سهم بسزایی در رویش دندانهای دائمی سالم‪ ،‬تغذیه سالم و زیبایی ظاهری فرد دارد‪(Nahvi, Mesgarani. .‬‬
‫)‪2020‬‬

‫وضعیت اجتماعی_ اقتصادی طبقه اجتماعی ممکن است از بسیاری جهات کریس را تحت تاثیر قرار دهد‪.‬‬
‫درآمد کم بر میزان تحصیلات‪ ،‬صحت‪ ،‬ارزش ها‪ ،‬روش زندگی و دسترسی به معلومات مراقبت های صحی‬
‫‪5‬‬
‫تاثیر میگذارد‪ ،‬در نتیجه بیشتر مستعد به کریس میشود‪ .‬همبستگی آماری معنی داری بین شیوع کریس‬
‫و وضعیت اجتماعی _ اقتصادی پایین در یافت شد‪ .‬مطالعه حاضر نشان داد که درآمد بالاتر‪ ،‬باعث کاهش‬
‫شیوع کریس‪ ،‬که مطابق با مشاهدات برخی از مطالعات قبلی است‪ ،‬وضعیت اجتماعی_ اقتصادی پایین‬
‫ممکن است به روش های مختلف باعث افزایش ‪ ECC‬شود‪ .‬افراد از طبقه اقتصادی پایین تر‪ ،‬معایب مالی‪،‬‬
‫اجتماعی و مادی را تجربه میکنند که توانایی خود را برای مراقبت از خود‪ ،‬به دست آوردن مراقبت های‬
‫صحی حرفه ای دهن و دندان نزد شان کاهش میابد‪ .‬همچنان سطح تحصیلات مادر نیز ثابت شده است که‬
‫پیش بینی قابل توجهی برای تجربه کریس در مطالعه حاضر است ‪.‬از آنجا که مادران تأثیر زیادی برحفظ‬
‫الصحه جوف دهن ‪،‬شیوه های تغذیه‪ ،‬عادات غذایی‪ ،‬انتخاب غذا و برس زدن دندان اطفال خود دارند‪ ،‬فقدان‬
‫آموزش و اطلاعات به طور بالقوه بر وضعیت سلامت دندانهای اطفال تاثیر میگذارد‪.‬‬
‫)‪(Prakash, Subramaniam, Durgesh, & Konde. 2012‬‬
‫وزن کم هنگام تولد کمتر از ‪ 0۲22‬گرام و تولد زود هنگام نوزاد باعث افزایش کلونایزیشن استرپتوکوک‬
‫در سطوح دندان میشود‪،‬و همچنان باعث هیپوپلازی مینا و اختلالات لعاب دهن نیز در آن دیده میشود‪.‬‬
‫این مطابق با یافته های یک مطالعه دیگر توسط‪ Shulman‬است با این حال‪ ،‬برخی از مطالعات مشابه دیگر‬
‫ارتباط معنی داری بین وزن کم هنگام تولد و ‪ ECC‬پیدا کرده اند‪ .‬مطالعه حاضر‪ ،‬اندازه نمونه ای از اطفال‬
‫با وزن کم و اطفال با وزن سالم داشت‪ .‬بنابراین تحقیقات بیشتری لازم است تا تأکید کند‪.‬‬
‫)‪.(Prakash, Subramaniam, Durgesh, & Konde. 2012‬‬

‫همچنان اطفال سوتغذی‪ ،‬اطفالیکه به مراقبت های ویژه نیاز دارد‪ ،‬اطفالیکه تعداد خواهر وبرادر شان زیاد‬
‫است‪ ،‬اطفالیکه حفظ الصحه جوف دهن را مراعات نمیکند‪ ،‬در معرض قرار گرفتن به فلوراید ناکافی‪ ،‬کمبود‬
‫آهن و ویتامین ‪ D‬و سرب بیش از حد‪ ،‬و اطفال که در مناطق دور افتاده و قریه ها زندگی میکند این ها‬
‫نیز از جمله عوامل مستعد کننده به ‪ ECC‬می باشد‪ (Tandon. 2018) .‬با وجود اینکه از ‪ ECC‬میتوان‬
‫جلوگیری کرد با معاینه دندان ها به طور زود هنگام‪ ،‬تشخیص فکتور های خطر اطفال‪ ،‬مشاوره و آموزش‬
‫والدین‪ ،‬و شروع روشهای پیشگیرانه مانند مصرف موضعی فلوراید‪ ،‬جلوگیری کرد‪ .‬تعداد زیادی از اطفال‬
‫بسیار کوچک مصاب به ‪ ECC‬هستند‪ .‬اگر کریس دندان در مراحل اولیه تداوی نشود‪ ،‬به ‪ S-ECC‬تبدیل‬
‫میشود‪ ،‬و عوارض مختلف میتواند برای نوزادان مصاب‪،‬اطفال نوپا و اطفال دوره قبل از مکتب آسیب دیده‬
‫ایجاد شود‪ .‬به طور مثال میتواند سبب درد و عفونت‪ ،‬مشکلات در خواب و خوردن‪ ،‬تغذیه نامناسب و تاخیر‬
‫در رشد‪ ،‬مشکلات گفتاری و اعتماد به نفس ضعیف‪ ،‬حواس پرتی از فعالیت های عادی‪ ،‬ترک مکتب‪ ،‬بستری‬
‫شدن در شفاخانه ‪،‬افزایش هزینه و زمان تداوی ‪،‬افزایش خطر پیشرفت کریس در دندان های دایمی و سبب‬
‫رفتار نامناسب میشود‪ (Tandon. 2018) .‬اهداف اولیه مدیریت ‪ ECC‬عبارتند از ‪:‬مدیریت اورژانس های‬
‫موجود‪ ،‬توقف و کنترول پیشرفت کریس‪ ،‬ایجاد روش های جلوگیری کننده کریس‪ ،‬ترمیم و احیای دوباره‬

‫‪6‬‬
 ‫دندان ها‪ .‬سه عامل اصلی بر مدیریت ‪ ECC‬تأثیر می گذارد‪ .‬عبارت از وسعت لیژن‪ ،‬سن طفل‪ ،‬مشکلات‬
‫رفتاری ناشی از سن کم اطفال‬

‫تداوی ‪ ECC‬در سه جلسه صورت میگیرد‪.‬در جلسه اول تداوی شامل تداوی لیژن و دریافت علت کریس‬
‫و مشاوره با والدین میباشد‪ ،‬که شامل این مراحل میشود‪ .‬ابتدا خطر کریس اطفال را با استفاده از فورم‬
‫ارزیابی خطر کریس ارزیابی میکنیم‪ ،‬تمام لیژنها باید برداشته و با مواد گلاس آینومیر پرکاری شود‪،‬‬
‫پروسیجر پولپ کپ غیر مستقیم و تداوی پولپ به تحقیقات بیشتر نیاز دارد‪ ،‬در صورتیکه آبسه وجود داشته‬
‫باشد با استفاده از دریناژ میتوان تداوی کرد‪،‬تجویز رادیوگرافی برای دریافت وسعت کریس و ارزیابی حالت‬
‫دندانهای دایمی صورت میگیرد‪،‬جمع آوری لعاب دهن برای دریافت جریان لعاب دهن و غلظت لعاب دهن‬
‫و دریافت مقدار استرپتوکوک میوتانس است‪،‬تطبیق فلوراید بطور موضعی صورت میگیرد‪،‬تداوی دندانها‬
‫تحت انستیزی عمومی با استفاده از مراقبتهای استندرد فعلی برای تداوی ‪S-ECC‬به خاطر عدم همکاری‬
‫‪.‬‬ ‫اطفال کوچک میباش د‪.‬‬
‫مشاوره با والدین باید از والدین در مورد عادات تغذیه اطفال سؤال شود‪ ،‬به ویژه در مورد استفاده از شیر‬
‫چوشک در شب‪ ،‬تغذیه با شیر مادر‪ ،‬شیر چوشک های حاوی مایع شیرین‪ ،‬باید از والدین خواسته شود که‬
‫اطفال را از استفاده شیر چوشک به عنوان پستانک در هنگام خواب جدا کنند‪ ،‬در صورت وابستگی عاطفی‬
‫قابل توجه به شیرچوشک‪ ،‬استفاده از آب ساده را پیشنهاد میکند‪ .‬باید به والدین توصیه شود که تا ‪۳0‬‬
‫ماهگی طفل را از شیر چوشک جدا کنند‪ ،‬باید به والدین آموزش داده شود که دندانهای طفل را با استفاده‬
‫از کریم دندان حاوی فلوراید پاک کنند‪ ،‬باید به والدین توصیه شود که یک تقسیم اوقات یک هفته ای رژیم‬
‫غذای طفل را آماده کند که شامل زمان‪ ،‬مقدار غذای داده شده به طفل‪ ،‬نوع غذا و تعداد استفاده از قند‬
‫است‪ ،‬باید به والدین توصیه شود که به طفل غذا های مانند میوه‪ ،‬سبزیجات و پنیر بدهند ‪.‬اخیراً‪ ،‬غذاهای‬
‫غنی از ویتامین ‪ D‬و مکمل ها نیز ممکن است از کریس جلوگیری کند ‪(Tandon. 2018).‬‬
‫جلسه دوم باید یک هفته پس از اولین ویزیت برنامه ریزی شود‪ ،‬رژیم غذایی مریض مورد ارزیابی قرار‬
‫گیرد‪،‬‬
‫مواد قندی از غذای مریض حذف شود‪ ،‬پرکاری ها مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد و اگر ضرورت باشد‬
‫پرکاری مجدد شود‪ ،‬ترمیم تمام دندان های تخریب شده‪ ،‬تداوی پولپ صورت گیرد‪ ،‬کشیدن دندانهای غیر‬
‫قابل ترمیم و به تعقیب آن استفاده از فضا نگهدارنده در صورت نیاز‪ ،‬استفاده از پوش برای دندانهای که‬
‫تخریب بیشتر داشته و دندانهای که تداوی پولپ شده اند‪ ،‬هر ‪ ۴-1‬ماه باید یک بار دندان های اطفال چک‬
‫‪.‬‬ ‫شود‪(Tandon. 2018) .‬‬
‫استراتیژی اصلی برای جلوگیری از وقوع ‪ ECC‬تشخیص زود هنگام افراد که در خطر ‪ ECC‬و جلوگیری‬
‫از عود دوباره کریس دندانی در اطفال که ‪ ECC‬دارد و به دلیل اینکه ‪ ECC‬اسباب متفاوت دارند‪ .‬و برای‬

‫‪7‬‬
 ‫جلوگیری از اسباب متفاوت به طور خلاصه بیان میکنیم‪ .‬تشویق اطفال برای رفتن به ملاقات داکتر دندان‬

‫بعد از خروج اولین دندان در سن ‪ ۴‬ماهگی و بعد از هر ‪ ۴‬ماه دندان ها چک شود‪ ،‬با کاهش فعالیت های‬
‫اشتراک لعاب دهن بین طفل و مادر‪ ،‬خواهر و برادر و مراقبت کننده‪ ،‬انتقال باکتری هایی که باعث کریس‬
‫دندان می شوند را به حداقل برسانید‪ ،‬برای جلوگیری از ‪ ECC‬باید دستورالعملهای عملکرد رژیم غذایی‬
‫خوب به والدین داده شود ‪.‬انجام روزانه حفظ الصحه جوف دهن حتی قبل از بیرون آمدن دندان ها به داخل‬
‫جوف دهن مهم است‪ ،‬کریم دندانهایی با غلظت فلوراید ‪ 1000 ppm‬و بالاتر در جلوگیری از کریس موثر‬
‫هستند و همچنان باید والدین بعد از خروج دندانها شروع به برس کردن دندان ها کند در حدود ماه هفتم‪،‬‬
‫برنامه فلوراید سیستمیک‪ ،‬در صورتی که غلظت فلوراید در آب آشامیدنی کمتر از حد مطلوب باشد‪ ،‬باید‬
‫انجام شود‪ ،‬وارنیش فلوراید باید برای اطفال خردسال که ‪ ECC‬دارد درفواصل ‪ 1‬ماه تطبیق شود بعدا به هر‬
‫‪ ۴‬ماه یک بار تغییر داده البته درصورتیکه مشاهده شد‪ .‬که دندانهای طفل در مدت دو سال عاری از کریس‬
‫است‪ ،‬تمام پت و فیشورهای بدون کریس در اطفال که ‪ ECC‬دارد باید سیلانت تراپی شود‪ ،‬اقدامات حفظ‬
‫الصحه جوف دهن را برای کاهش پلاک و انتقال باکتریهای کریس زا تقویت کنید‪ ،‬همکاری با والدین و‬
‫سایر ارائه دهندگان مراقب های صحی برای اطمینان از دسترسی همه نوزادان‪ ،‬اطفال نوپا و اطفال دوره‬
‫قبل از مکتب به غربالگری های طب دندان‪ ،‬مشاوره و اقدامات جلوگیری کننده‪ ،‬اطلاعات مربوط به ‪ECC‬‬
‫را می توان از طریق داکتران متخصص نسایی ولادی‪ ،‬کارمندان ‪ ،‬کارمندان صحی و مراکز مراقبت صحی‬
‫مادر و اطفال به والدین جدید توزیع کرد‪،‬کمیته های جامع صحی در سطح دولتی در مورد کریسهای‬
‫دندانی و عوامل خطر آنها و چگونگی تشخیص علائم مریضی و رسیدگی به آن تبلیغ کنند‪(Tandon. 2018).‬‬

‫بیان مسأله‪:‬کریس دندان یکی ازجمله امراض معمول و فراگیر نزد افراد جامعه بوده که در تمام سنین‬
‫دندان افراد را متاثر میسازد‪ .‬به شکل خاص کریس دندانهای شیری را به طور زود هنگام بعد از خروج آنها‬
‫را مصاب میسازد که بنام کریس دوره مقدم طفولیت یاد می گردد‪ .‬در اطفال به دلیل اهمیت داشتن دندان‬
‫های شیری و تاثیر آنها بالای دندانهای دایمی موضوع کنترول و تداوی کریس از اهمیت خاص برخوردار‬
‫است‪.‬‬

‫اگر کریس دندان در مراحل اولیه تداوی نشود‪ ،‬به ‪ S-ECC‬تبدیل میشود‪ ،‬و عوارض مختلفی میتواند‬
‫برای نوزادان مصاب‪،‬اطفال نوپا و اطفال دوره قبل ازمکتب ایجاد کند‪ .‬به طور مثال میتواند سبب درد و‬
‫التهاب‪ ،‬مشکلات در خواب و خوردن‪ ،‬تغذیه نامناسب و تاخیر در رشد‪ ،‬مشکلات گفتاری و اعتماد به نفس‬
‫ضعیف‪ ،‬حواس پرتی از فعالیت های عادی‪ ،‬ترک مکتب‪ ،‬بستری شدن در شفاخانه ‪،‬افزایش هزینه و زمان‬
‫تداوی ‪،‬افزایش خطر پشرفت کریس در دندان های دایمی و ممکن سبب از بین رفتن و تخریب آنها در‬
‫آینده شود‪(Tandon. 2018) .‬‬

‫‪8‬‬
‫برای جلوگیری از وقوع ‪ ECC‬در نزد اطفال باید یک سلسله کارها را انجام دهیم که شامل تشویق اطفال‬
‫برای رفتن به ملاقات داکتر دندان بعد از خروج اولین دندان در سن ‪ ۴‬ماهگی و بعد از هر ‪ ۴‬ماه دندان ها‬
‫چک شود‪ ،‬با کاهش فعالیت های اشتراک لعاب دهن بین طفل و مادر‪ ،‬خواهر و برادر و مراقبت کننده‪،‬‬
‫انتقال باکتریهایی که باعث کریس دندان می شوند را به حداقل برسانید‪ ،‬ایجاد بخش وقایوی در‬
‫شفاخانههای دولتی تا از بروز مشکلات بعدی نزد اطفال جلوگیری صورت گیرد‪ ،‬بلند بردن سطح آگاهی‬
‫والدین و جامعه جهت وقایه از شیوع کریس دوره مقدم طفولیت از طریق رسانههای جمعی و ازطریق‬
‫ساختن و توزیع موا ِد چون پوسترها‪ ،‬بروشرها و رهنمودها برای جامعه‪ ،‬چون یکی از عوامل عمده در شیوع‬
‫این نوع کریس شیر دادن طفل به روش غیر درست خصوصا از طریق شیرچوشک میباشد بنا برگزاری‬
‫برنامههای آگاهی دهی در مورد روش درست شیردهی و اضرار استفاده از شیرچوشک در کلینیکهای‬
‫صحی و شفاخانه برای والدین‪.‬‬

‫هدف تحقیق‪ :‬دریافت عوامل موثر در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت‪.‬‬

‫سوال تحقیق‪ :‬شایع ترین عوامل در کریس دوره مقدم طفولیت کدامها اند؟‬

‫‪9‬‬
 ‫فصل دوم‬
‫پیشینه‬
‫تحقیقی که توسط ‪ Peitzer and Aroonsir‬در نوع مطالعه ‪ Prospective Cohort‬درسال ‪ 02۳۲‬در شمال‬
‫تایلند بالای اطفال‪ 1۴‬ماه که تعداد شان به ‪ ۲۷۹‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن فکتور های خطر والدین‬
‫مثل دودکردن تنباکو توسط مادر‪ ،‬سطح تحصیلات والدین و درآمد خانواده به این نتیجه رسیده که دود‬
‫کردن تنباکو توسط مادر) ‪ ،(p ≤ 2.0۲‬سطح تحصیلات والدین)‪ (p < 2.22۳‬در ایجاد کریس دوره مقدم‬
‫طفولیت رول دارد‪(Peltzer & Mongkolchati, Aroonsri. 2015) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Borges‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross- Secttonal‬درسال ‪02۳0‬در کشور برازیل‬
‫بالای اطفال‪ 4‬تا ‪ ۴‬ساله که تعداد شا به ‪ ۳۷۷1‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کرد فکتور های خطر والدین مثل‬
‫وضعیت اجتماعی_ اقتصادی والدین و سطح تحصیلات والدین به این نتیجه رسید که پایین بود سطح‬
‫تحصیلات و پایین بود درآمد خانواده به این نسبت ‪ OR= ۳.1۴‬بوده‪ ،‬که در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت‬
‫رول دارد‪(Borges, Garbín, Saliba, Saliba, & Moimaz, 2012).‬‬

‫تحقیقیکه توسط ‪ Narang‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross- Sectional‬در سال ‪ 02۳1‬در کشور هند‬
‫بالای اطفال ‪ 1‬تا‪ ۴‬سال که تعدادشان به ‪ ۲۳1‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن فکتور های خطر والدین مثل‬
‫وضعیت اجتماعی_ اقتصادی خانواده و سطح تحصیلات خانواده به این نتیجه رسید که سطح پایین‬
‫تحصیلات پدر)‪ ،(p < 2.22۳‬سطح پایین تحصیلات مادر)‪ (p < 2.22۳‬سطح پایین درآمد پدر)‪2.22۳‬‬
‫< ‪ ،(p‬سطح پایین درآمد مادر )‪ (p = 2.22۳‬و وضعیت اجتماعی_ اقتصادی خانواده)‪ (p < 2.22۳‬بوده‬
‫در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(Narang et al,. 2013) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Jain‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross- Sectional‬در سال ‪02۳۲‬در کشور هند‬
‫بالای اطفال که سن شان بین ‪ 71-2‬ماهه که تعداد شان به ‪۳422‬طفل میرسد با ارزیابی کرد فکتورهای‬
‫خطر والدین مثل مدت تغذیه از طریق شیر مادر‪ ،‬سطح تحصیلات مادر‪ ،‬و وظیفه پدر و مادر به این نتیجه‬
‫رسید که تغذیه از طریق شیر مادر بیشتر از ‪0‬سال) ‪ (p > 2.2۲‬و سطح تحصیلات مادر ) ‪ (p> 2.2۲‬و‬
‫وظیفه پدر و مادر ) ‪ (p > 2.2۲‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد)‪.(Jain et al,. 2015‬‬

‫‪Xiamen‬‬ ‫تحقیقی که توسط ‪ Li‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال‪ 02۳2‬در شهر‬
‫در کشور چین بالای اطفال که سن شان بین‪ 1‬تا ‪ ۴‬سال و تعداد شان به ‪ ۳۴۲2‬طفل میرسد‪ .‬با ارزیابی‬
‫کردن فکتور های خطر والدین مثل سطح تحصیلات والدین‪ ،‬آگاهی در باره صحت جوف دهن و درآمد‬
‫خانواده به این نتیجه رسید‪ ،‬که سطح تحصیلات والدین)‪ ،(p < 2.22۳‬آگاهی در باره صحت جوف‬
‫دهن)‪ (p < 2.22۳‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(Li et al,. 2011) .‬‬

‫‪11‬‬
‫تحقیقی که توسط ‪ Sujlana and Pannu‬در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال ‪ 02۳۲‬در کشور هند‬
‫بالای اطفال که ‪ ۲‬سال سن دارند‪ ،‬و تعداد شان به ‪ 422‬طفل میرسد با ارزیابی کردن فکتور های خطر‬
‫والدین مثل سطح تحصیلات والدین‪ ،‬وضعیت اجتماعی_ اقتصادی والدین‪ ،‬آگاهی در باره صحت جوف دهن‬
‫و رفتار والدین به این نتیجه رسید که سطح تحصیلات والدین )‪ (p = 2.22۳‬و اصرار والدین به دو بار برس‬
‫کردن در روز) ‪ (p < 2.22۳‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(Sujlana & Pannu 2015) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Hamila‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال ‪ 02۳1‬در شهر‬
‫‪ Tanta‬درکشور مصر بالای اطفال که سن شان بین ‪ ۳‬تا ‪ 1.۲‬سال و تعداد شان به ‪ ۲۴2‬طفل میرسد‪ ،‬با‬
‫ارزیابی کردن فکتور های خطر والدین مثل آموزش مادران‪ ،‬تمرین حفظ الصحه جوف دهن برای مادران‪،‬‬
‫وضعیت شغلی خانواده به این نتیجه رسید که آموزش مادران )‪ ،(p = 2.22۷‬وضعیت شغلی خانواده‬
‫)‪ (p < 2.22۳‬و تمرین حفظ الصحه جوف دهن ) ‪ (p < 2.22۳‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول‬
‫دارد‪(Abu Hamila NAA, 2013).‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Feldens‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Prospective Cohort‬در سال ‪02۳2‬در کشور‬
‫برازیل بالای اطفال که ‪ 4‬سال سن دارند و تعداد شان به ‪ ۲22‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن فکتور های‬
‫خطر والدین مثل سطح تحصیلات مادر‪ ،‬درآمد خانواده و مدت تغذیه از طریق شیر مادر به این نتیجه رسید‬
‫که سطح تحصیلات مادر) ‪ (p = 2.214‬و تغذیه از طریق شیر مادر ‪ ۹‬بار در روز) ‪ (p < 2.22۳‬در ایجاد‬
‫کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(Feldens, Giugliani,Vigo & Vítolo, 2010) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Correa-Faria‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال ‪02۳1‬‬

‫در شهر ‪ Diamantina‬در کشور برازیل بالای اطفال که سن شان بین ‪ 1‬تا ‪ ۲‬سال و تعداد شان به ‪4۲۴‬‬
‫طفل میرسد با ارزیابی کردن فکتور های خطر والدین مثل درآمد ماهانه خانواده‪ ،‬سطح تحصیلات پدر و‬
‫مادرکه در حد بکلوریا‪ ،‬مکان اقامت و مدت تغذیه از طریق شیر مادر به این نتیجه رسید که مکان اقامت‬
‫)‪ (p = 2.224‬سطح تحصیلات پدر و مادرکه در حد صنف هشت است ( ‪(p = 2.22۳‬درآمد ماهانه خانواده‬
‫)‪ (p < 2.22۳‬و مدت تغذیه از طریق شیر مادر ) ‪ (p < 2.2۳4‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول‬
‫دارد‪(Corrêa-Faria et al,. 2013) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Adeniyi‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال ‪ 022۷‬در کشور‬
‫نایجریا بالای اطفال که سن شان بین ‪ ۳5‬تا ‪ ۴2‬ماهه و تعداد شان به ‪ 424‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن‬
‫فکتور های خطر والدین مثل آگاهی در باره صحت جوف دهن و رفتار مادر به این نتیجه رسید که رفتار‬
‫مادر و ضریب حفظ الصحه جوف دهن) ‪ (p = 2.2۳‬و رفتار مادر و دندان های تخریب شده و پرکاری شده‬
‫)‪ (p = 2.22۳‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪( Adeniyi, Eyitope Ogunbodede, .‬‬
‫)‪Sonny Jeboda, & Morenike Folaya, 2009‬‬
‫‪11‬‬
‫تحقیقی که توسط ‪ Prakash‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال ‪ 02۳0‬در کشور‬
‫هند بالای اطفال که سن شان بین ‪ 5‬تا ‪ 45‬ماهه و تعداد شان به ‪ ۳۲22‬طفل میرسد با ارزیابی کردن فکتور‬
‫های خطر والدین مثل سطح تحصیلات مادر و وضعیت اجتماعی_ اقتصادی خانواده به این نتیجه رسید‬
‫) ‪ (p < 2.22۳‬در‬ ‫که عدم تحصیل مادر ) ‪ (p > 2.2۲‬و وضعیت اجتماعی_ اقتصادی پایین خانواده‬
‫ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(Prakash, Subramaniam, Durgesh, & Konde. 2012).‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Sun‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال ‪02۳۹‬در کشور چین‬
‫بالای اطفال که سن شان بین ‪ 04‬تا ‪ ۹۳‬ماهه و تعداد شا به ‪1۷0‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن فکتور های‬
‫خطر مثل نظارت بر برس کردن دندان ها‪ ،‬سطح تحصیلات پدر و مادر‪ ،‬آگاهی در باره صحت جوف دهن‪،‬‬
‫رفتار خانواده‪ ،‬و درآمد معمول خانواده به این نتیجه رسیدن که نظارت بر برس کردن دندان ها ) ‪2.220‬‬
‫= ‪ ،(p‬سطح تحصیلات والدین ) ‪ ،(p = 2.211‬آگاهی در باره صحت جوف دهن) ‪ ،(p = 2.222۳‬رفتار‬
‫خانواده ) ‪ (p = 2.222۳‬و درآمد خانواده ) ‪ (p = 2.222۳‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول‬
‫دارد‪(Sun, Zhang & Zhou. 2017) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Zhou‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال ‪ 02۳2‬در کشور چین‬
‫بالای اطفال که سن شان ‪ 0‬ساله و تعداد شان به ‪ 1۷4‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن فکتور های خطر‬
‫والدین مثل سطح تحصیل پدر و مادر که در حد بکلوریا‪ ،‬وظیفه پدر و مادر‪ ،‬مدت زمان تغذیه از طریق شیر‬
‫مادر به این نتیجه رسیدن‪ ،‬که پایین بودند سطح تحصیل والدین ) ‪ (p = 2.221‬وظیفه والدین )‪2.2۳۳‬‬
‫= ‪ (p‬مدت زمان تغذیه از طریق شیر مادر ) ‪ (p = 2.2۳۷‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪.‬‬
‫)‪(Zhou, Lin, Lo & Wong. 2011‬‬
‫تحقیقی که توسط ‪ Folayan‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross Sectional‬در سال ‪ 02۳۲‬در کشور‬
‫نایجریا بالای اطفال که سن شان بین ‪ ۴‬تا ‪ ۹۳‬ماهه و تعداد شان به ‪ 4۷۹‬طفل میرسد با ارزیابی‬
‫کردن فکتور های خطر والدین مثل آگاهی در باره صحت جوف دهن‪ ،‬مشخصات اجتماعی و جمعیتی به‬
‫این نتیجه رسیدن که آگاهی خوب در باره صحت جوف دهن ) ‪ (p = 2.221‬در ایجاد کریس دوره مقدم‬
‫طفولیت رول دارد‪( Folayan et al,. 2015) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪Wulaerhan‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬در سال ‪ 02۳4‬در کشور‬
‫چین بالای اطفال که سن شان بین ‪ 1‬تا ‪ ۲‬سال و تعداد شان ‪ ۴۹2‬طفل میرسد ‪ .‬با ارزیابی کردن فکتور‬
‫های خطر والدین مثل سطح تحصیلات والدین‪ ،‬آگاهی در باره صحت جوف دهن و وضعیت اقتصادی ـ‬
‫اجتماعی والدین به این نتیجه رسید که سطح تحصیلات والدین ) ‪ (p < 2.22۳‬و وضعیت اقتصادی و‬
‫اجتماعی والدین ) ‪ (p < 2.22۳‬در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(Wulaerhan, .‬‬
‫)‪Abudureyimu, Bao & Zhao.2014‬‬
‫‪12‬‬
‫تحقیقی که توسط ‪ Dos Santos Junior‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬درسال‪ 02۳4‬در‬
‫کشور برازیل بالای اطفال که سن شان بین ‪ 1‬تا ‪ 4‬سال و تعداد شان به ‪102‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن‬
‫فکتور های خطر والدین مثل درآمد خانواده به این نتیجه رسید که درآمد خانواده) ‪ (p = 2.221‬در ایجاد‬
‫‪.‬‬ ‫کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(dos Santos Junior et al,. 2014) .‬‬
‫تحقیقی که توسط ‪ Bonanato‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Cross-Sectional‬درسال ‪ 022۷‬در کشور‬
‫برازیل بالای اطفال که ‪ ۲‬سال سن دارند و تعداد شان به ‪ ۲4۴‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن فکتور های‬
‫خطر والدین مثل سطح اجتماعی خانواده و احساس وابستگی خانواده به این نتیجه رسیدن که پایین بودن‬
‫سطح اجتماعی خانواده) ‪ (p < 2.22۳‬و پایین بود احساس وابستگی خانواده ) ‪ (p = 2.2۳0‬در ایجاد‬
‫کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(Bonanato et al. 2009) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪ Menon‬و همکارانش در نوع مطالعه ‪ Case-Control‬در سال ‪02۳0‬در کشور هند‬
‫بالای اطفال که سن شان بین ‪ 4‬تا ‪ ۲‬سال و تعداد شان به ‪ 522‬طفل میرسد‪ ،‬با ارزیابی کردن فکتور های‬
‫خطر والدین مثل سطح تحصیلات والدین‪ ،‬وضعیت اجتماعی_ اقتصادی و اقتصاد ضعیف والدین به این‬
‫نتیجه رسید که اقتصاد ضعیف والدین) ‪ (p = 2.2۲‬و وضعیت اجتماعی_ اقتصادی والدین) ‪(p = 2.20‬‬
‫در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت رول دارد‪(Menon, Nagarajappa, Ramesh, & Tak.2013) .‬‬

‫‪13‬‬
 ‫فصل سوم‬
‫روش و مواد تحقیق‬
‫این تحقیق به شکل )‪ (Review Articles‬بوده که در سه وبسایت ‪ GoogleScholar,PubMed‬و ‪Sci-Hub‬‬
‫جستجو صورت گرفته و به تعداد‪ 00‬مقاله دریافت شده و از بین آنها ‪ ۲‬مقاله به اساس معیارات دخول‬
‫وخروج مطالعه وارد این مطالعه گردیده است‪ .‬که بعد از سال ‪ 0222‬میلادی این مقالات به نشر رسیده که‬
‫عوامل موثر در ایجاد کریس دوره مقدم طفولیت را مورد بررسی قرار داده است‪.‬‬

‫مشخصات ادخال‬
‫‪-۳‬مقالات که متغییرات سطح تحصیلات والدین و وضعیت اجتماعی_ اقتصادی والدین را در رابطه به ‪ECC‬‬
‫مورد مطالعه قرار داده اند‪.‬‬

‫‪-0‬مقالات مرتبط با موضوع که بین سال های ‪ 0222‬الی ‪ 020۳‬میلادی به نشر رسیده است‪.‬‬

‫‪-1‬مقالات که به زبان انگلیسی است‪.‬‬

‫‪-4‬مقالات که سن اطفال کوچک تر از ‪ ۴‬سال را دربر میگیرد‪.‬‬

‫‪۲‬ـ مقالات که به صورتمطالعه مقطعی است‪.‬‬

‫مشخصات اخراج‬
‫‪ -۳‬مقالات که متغییرات سطح تحصیلات والدین و وضعیت اجتماعی_ اقتصادی والدین را در رابطه به‬
‫‪ ECC‬مورد مطالعه قرار نداده اند‪.‬‬

‫‪ -0‬مقالات که قبل از ‪ 0222‬میلادی به نشر رسیده‪.‬‬

‫‪-1‬مقالات که به زبان غیر انگلیسی است‪.‬‬

‫‪-4‬اطفال که بزرگ تر از ‪ ۴‬سال است‪.‬‬

‫‪ -۲‬مقالات که به صورت مجانی قابل دسترس نیست‪.‬‬

‫متغییرهای عمده تحقیق‬

‫‪ -۳‬سطح تحصیلات والدین‪ :‬نقش سویه های تحصیلی والدین در ایجاد ‪. ECC‬‬

‫والدین بیسواد‪.‬‬

‫والدین که در دوره ابتداییه قرار دارد‪.‬‬

‫والدین که در دوره لیسه قرار دارد‪.‬‬

‫‪14‬‬
 ‫والدین که در سطح دانشگاه قرار دارد‪.‬‬

‫‪0‬ـ وضعیت اجتماعی_ اقتصادی والدین‪ :‬نقش سطح اقتصادی والدین در ایجاد ‪. ECC‬‬

‫درآمد پایین والدین‪.‬‬

‫درآمد بالای والدین‪.‬‬

‫امکانات‪ :‬ژورنال های معتبر و انترنت‪.‬‬

‫محدودیتها‬
‫‪ .۳‬تنها مقالات موجود در وبسایت الکترونیک در این بررسی گنجانده شده است و مقالات چاپی مورد توجه‬
‫قرار نگرفت است‪.‬‬

‫‪ .0‬در دسترس نبودن انترنت لازم و کتابخانه معیاری برای جمع آوری اطلاعات‪.‬‬

‫ملاحظات اخلاقی‬
‫چون میتود مداخلوی نبوده‪ ،‬به همین دلیل جوانب اخلاقی ندارد‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫فصل چهارم‬
‫نتایج‬
‫نتایج جدول (‪ )1-4‬میران وقوع ‪ ECC‬را از نظر سطح تحصیالت والدین و وضعیت اجتماعی ـ‬
‫اقتصادی والدین نشان می دهد‪ .‬که در این جدول ‪ 5‬تحقیق در رابطه به سطح تحصیالت والدین و‬
‫وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی والدین شامل بوده که ‪ 2‬تحقیق سطح تحصیالت والدین را به چهار‬
‫گروپ بی سواد‪ ،‬دوره ابتداییه‪ ،‬دوره لیسه و سطح پوهنتون تقسیم بندی نموده و ‪ 3‬تحقیق سطح‬
‫تحصیالت والدین را به دوره لیسه و پایین تر از دوره لیسه تقسیم بندی نموده است‪.‬‬
‫پنج تحقیق وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی والدین را به گروه های با در آمد باال و با در آمد پایین‬
‫تقسیم بندی نموده است‪.‬‬
‫والدین بی سواد‪ :‬که در این گروه دو تحقیق شامل بوده و به تعداد ‪ 46‬والدین مورد ارزیابی قرار‬
‫گرفته که از این جمله به تعداد ‪ 52‬طفل (‪81.25‬فیصد)مصاب به ‪ ECC‬دریافت شده است‪ .‬که رابطه‬
‫معنی دار را با ‪ ECC‬نشان می دهد‪.‬‬
‫والدین که در دوره ابتداییه قرار دارند‪ :‬که در این گروه دو تحقیق شامل بوده و به تعداد ‪514‬‬
‫والدین مورد ارزیابی قرار گرفته که از این جمله به تعداد ‪ 364‬طفل (‪48.37‬فیصد) مصاب به ‪ECC‬‬
‫دریافت شده است‪.‬‬
‫والدین که در دوره لیسه قرار دارند‪ :‬که در این گروه ‪ 5‬تحقیق شامل بوده و به تعداد ‪ 3792‬والدین‬
‫مورد ارزیابی قرار گرفته که از این جمله به تعداد ‪ 1391‬طفل(‪34.48‬فیصد) مصاب به ‪ECC‬‬
‫دریافت شده است‪.‬‬
‫والدین که در سطح پوهنتون قرار دارند‪ :‬که در این گروه دو تحقیق شامل بوده و به تعداد ‪744‬‬
‫والدین مورد ارزیابی قرار گرفته که از این جمله به تعداد ‪ 198‬طفل(‪25.86‬فیصد) مصاب به ‪ECC‬‬
‫دریافت شده است‪.‬‬
‫در آمد پایین والدین‪ :‬که در این گروه ‪ 5‬تحقیق شامل بوده و به تعداد ‪ 1288‬والدین مورد ارزیابی‬
‫قرار گرفته که از این جمله به تعداد ‪ 763‬طفل(‪57.48‬فیصد) مصاب به ‪ ECC‬دریافت شده است‪.‬‬
‫در آمد باال والدین‪ :‬که در این گروه ‪ 5‬تحقیق شامل بوده و به تعداد ‪ 1776‬والدین مورد ارزیابی‬
‫قرار گرفته که از این جمله به تعداد ‪ 591‬طفل (‪33.31‬فیصد)مصاب به ‪ ECC‬دریافت شده است‪.‬‬
‫از مطالعات فوق چنین نتیجه گیری می شود که میزان مصابیت اطفال به ‪ ECC‬بیشتر در نزد‬
‫خانواده های که در سطح پایین تحصیالت والدین و در آمد پایین والدین قرار دارد دریافت شده است‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫جدول(‪4‬ـ‪ )۳‬جدول نقش سطح تحصیلات والدین و‪ SES‬والدین در رابطه به کریس دوره مقدم طفولیت‬

‫نظر‬ ‫متغییرات‬ ‫میتود‬ ‫هدف‬ ‫نوع مطالعه‬ ‫کشور‬ ‫سال‬ ‫نویسنده‬ ‫شماره‬

‫سطح تحصیلات والدین و وضعیت اجتماعیاقتصادی‬

‫تعداد اطفال مصاب به‪ECC‬‬ ‫تعداد والدین که سروی شده‬ ‫هند ‪ Cross-Sectional‬بررسی نقش سطح سن‪۶-۲:‬‬ ‫‪۳۱۰۲‬‬ ‫‪Narang et al‬‬ ‫‪۳‬‬
‫متغییر های ‪ El‬و‪SES‬‬ ‫(‪)٪ ۰۱‬‬ ‫‪۸‬‬ ‫‪۰۶‬‬ ‫والدین بیسواد‬ ‫تحصیالت والدین‬

‫‪ )۹۰۹۷۶٪( ۹۷‬رابطه معنی دار با ‪ECC‬‬ ‫‪۰۱۴‬‬ ‫والدین که در دوره ابتداییه‬

‫نشان میدهد‬ ‫‪)۴۲۹۰۶٪( ۰۴۳‬‬ ‫‪۲۳۶‬‬ ‫والدین که در دوره لیسه‬
‫‪)۰۸۹۸۰٪(۰۱۷‬‬ ‫‪۰۹۸‬‬ ‫والدین که در سطح دانشگاه‬

‫‪)۳۳۹۲٪( ۶۳‬‬ ‫‪۳۹۸‬‬ ‫درآمد باالی والدین‬ ‫بررسی نقش وضعیت‬

‫‪)۹۱۹۸۲( ۲۴‬‬ ‫‪۴۸‬‬ ‫درآمد پایین والدین‬ ‫اجتماعی ـ اقتصادی والدین‬

‫‪)۷۰۹۶۶٪( ۴۴‬‬ ‫‪۴۸‬‬ ‫والدین بیسواد‬ ‫سن‪۶-۴:‬‬ ‫برازیل ‪ Cross-Sectional‬بررسی نقش سطح‬ ‫‪۳۱۰۳‬‬ ‫‪Borges et al‬‬ ‫‪0‬‬
‫‪)۶۶۹۴۳٪(۳۶۹‬متغییرهای ‪ El‬و‪SES‬‬ ‫‪۴۱۳‬‬ ‫والدین که در دوره ابتداییه‬ ‫تحصیالت والدین‬
‫‪ )۰۴۹۴۲٪(۰۹۹‬رابطه معنی دار با‬ ‫‪۰۱۶۱‬‬ ‫والدین که در دوره لیسه‬
‫‪ECC‬‬
‫نشان میدهد‬ ‫‪)۴۹۹۲۴( ۸۷‬‬ ‫‪۰۸۸‬‬ ‫والدین که در سطح دانشگاه‬
‫‪)۴۰۹۹۶٪(۰۴۳‬‬ ‫‪۲۴۱‬‬ ‫درآمد باالی والدین‬ ‫بررسی نقش وضعیت‬
‫‪)۹۲۹۴۷٪(۰۳۳‬‬ ‫‪۰۶۶‬‬ ‫درآمد پایین والدین‬ ‫اجتماعی ـ اقتصادی والدین‬

‫‪17‬‬
‫‪ )٪۴۶۹۸۸( ۳۷۲‬متغییر های ‪El‬‬ ‫‪۶۳۰‬‬ ‫والدین که در دوره لیسه‬ ‫سن‪۰-۲:‬‬ ‫‪ Cross-Sectional‬بررسی نقش سطح‬ ‫برازیل‬ ‫‪۳۱۰۲‬‬ ‫‪Corea-fari et al‬‬ ‫‪1‬‬
‫و‪SES‬‬
‫‪ )۶۳۹۴۴٪( ۳۷۰‬رابطه معنی دار با ‪ECC‬‬ ‫والدین که در پایین تر از دوره لیسه ‪۴۶۶‬‬ ‫تحصیالت والدین‬
‫‪ )۹۴۹۶۰٪( ۳۸۸‬نشان میدهد‬ ‫‪۲۸۶‬‬ ‫درآمد باالی والدین‬ ‫بررسی نقش وضعیت‬
‫‪)۰۸۹۶۳٪( ۰۱۳‬‬ ‫‪۰۹۴‬‬ ‫درآمد پایین والدین‬ ‫اجتماعی اقتصادی والدین‬
‫‪ )۳۳۹۶۹٪( ۰۱۱‬متغییر های ‪ El‬و‪SES‬‬ ‫‪۴۴۰‬‬ ‫والدین که در دوره لیسه‬ ‫سن‪۳:‬‬ ‫بررسی نقش سطح‬ ‫چین ‪Cross-Sectional‬‬ ‫‪02۳0‬‬ ‫‪Zhou et al‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪ )۲۲۹۴۳٪( ۰۰۶‬رابطه معنی دار با ‪ECC‬‬ ‫والدین که در پایین تر از دوره لیسه ‪۲۴۹‬‬ ‫تحصیالت والدین‬
‫‪ )۰۲٪( ۰۲‬نشان میدهد‬ ‫‪۰۱۱‬‬ ‫درآمد باالی والدین‬ ‫بررسی نقش وضعیت‬
‫‪)۲۰۹۹۲٪( ۹۲‬‬ ‫‪۳۲۱‬‬ ‫درآمد پایین والدین‬ ‫اجتماعی اقتصادی والدین‬
‫‪ )۳۱۹۸۳٪( ۳۹۷‬متغییر های ‪ El‬و‪SES‬‬ ‫‪۰۲۴۱‬‬ ‫والدین که در دوره لیسه‬ ‫سن‪۲:‬ـ‪۰‬‬ ‫بررسی نقش سطح‬ ‫‪Cross-Sectional‬‬ ‫چین‬ ‫‪۳۱۰۴‬‬ ‫‪Wulaerhan et al‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪ )۰۲۹۲۰٪( ۹۰۰‬رابطه معنی دار با ‪ECC‬‬ ‫والدین که در پایین تر از دوره لیسه ‪۰۲۴۱‬‬ ‫تحصیالت والدین‬
‫‪ )۰۳۹۸۲٪( ۸۶‬نشان میدهد‬ ‫‪۶۹۱‬‬ ‫درآمد باالی والدین‬ ‫بررسی نقش وضعیت‬
‫‪)۶۰۹۲۴٪( ۴۰۰‬‬ ‫‪۶۹۱‬‬ ‫درآمد پایین والدین‬ ‫اجتماعی اقتصادی والدین‬

‫‪18‬‬
19
21
21
 ‫فصل پنجم‬
‫مناقشه‬

‫در این مطالعه میزان عوامل موثر در ایجاد ‪ ECC‬از نظر سطح تحصیلات والدین و وضعیت اجتماعی_ اقتصادی‬
‫والدین در گروه های مختلف تحصیلی و اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت که اساس نتیجه گیری بیشترین میزان‬
‫واقعات ‪ ECC‬از نظر سطح تحصیلات والدین بیشتر در نزد والدین بیسواد قرار داشت دریافت شده است‪ .‬و از نظر‬
‫اجتماعی ـ اقتصادی بیشترین میزان واقعات ‪ ECC‬در نزد خانوادههای که درآمد پایین دارد دریافت شده است‪.‬‬
‫وضعیت اجتماعی_ اقتصادی ممکن است از بسیاری جهات کریس را تحت تاثیر قرار دهد‪ .‬درآمد کم والدین‬
‫بر میزان تحصیلات‪ ،‬صحت‪ ،‬ارزش ها‪ ،‬روش زندگی و دسترسی به معلومات مراقبت های صحی تاثیر میگذارد‪ ،‬در‬
‫نتیجه بیشتر مستعد به کریس میشود‪ .‬همبستگی آماری معنی داری بین شیوع کریس و وضعیت اجتماعی ـ‬
‫اقتصادی پایین در یافت شد‪ .‬مطالعه حاضر نشان داد که درآمد بالاتر‪ ،‬باعث کاهش شیوع کریس‪ ،‬که مطابق با‬
‫مشاهدات برخی از مطالعات قبلی است‪ ،‬وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی پایین ممکن است به روش های مختلف‬
‫باعث افزایش ‪ ECC‬شود‪ .‬افراد از طبقه اقتصادی پایین تر‪ ،‬معایب مالی‪ ،‬اجتماعی و مادی را تجربه میکنند که‬
‫توانایی خود را برای مراقبت از خود‪ ،‬به دست آوردن مراقبت های صحی حرفه ای دهن و دندان نزد شان کاهش‬
‫میابد‪.‬‬
‫شیوع بیشتر کریس در اطفال که در خانواده های با شرایط اجتماعی_ اقتصادی پایین زندگی میکند‪ .‬و کاهش‬
‫شیوع کریس در خانوادههای که در شرایط اجتماعی_ اقتصادی بالا زندگی میکند‪(Sun, Zhang & Zhou. .‬‬
‫)‪2017‬‬

‫اطفال که در خانوادههای با درآمد پایین زندگی میکند ‪۳.1‬برابر بیشتر مصاب به کریس میشود‪۳.4 ،‬برابر‬
‫احتمال ابتلا به کریسهای شایع و ‪ ۳.0‬برابر بیشتر احتمال دارد که کریس که کویته نه دارد را تجربه کنند‪.‬‬
‫)‪(Borges, Garbín, Saliba, Saliba, & Moimaz, 2012‬‬

‫یکی دیگر از مقالات درجه تحصیلی مادر را به درجه دوازده پاس و بیشتر از دوازده پاس در هنگام تولد طفل‬
‫خود را مقایسه کرد‪ .‬احتمال داشتن ‪ ECC‬دو برابر است برای اطفال که مادران شان کمتر از ‪۳0‬سال تحصیل کرده‬
‫در مقایسه با مادران که بیشتر از ‪۳0‬سال تحصیل کرده‪(Zhou, Lin, Lo & Wong. 2011) .‬‬

‫تحقیقی که توسط ‪Robert‬و همکارانش صورت گرفته به این نتیجه رسیده است که رابطه معنی داری بین‬
‫‪ (p >2.2۲‬وجود ندارد‪( Robert , Moore,& Brothwell, D. J. 2005).‬در‬ ‫سطح تحصیلات مادر و ‪) ECC‬‬
‫مطالعه حاضر تحقیقها در کشورهای متفاوت صورت گرفته و بروز میباشد و نتیجه همه این کشور در کل یکسان‬

‫‪19‬‬
‫است که میتواند از نقاط قوت این مطالعه باشد‪ .‬اما نبود وقت کافی و عدم دسترسی به بعضی از سایت ها و انترنت‬
‫از محدودیتهای این مطالعه است‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫نتیجه گیری‬
‫تا به امروز‪ ،‬بیشترین تحقیقاتی که در کشور های در حال توسعه صورت گرفته به این نتیجه رسیده است‪ ،‬که‬
‫فکتور های مثل درآمد پایین والدین و سطح پایین تحصیلات والدین رابطه معنی داری با ‪ ECC‬دارد‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫پیشنهادات‬
‫‪ .۳‬ایجاد بخش وقایوی در شفاخانههای دولتی تا از بروز مشکلات بعدی نزد اطفال جلوگیری صورت گیرد‪.‬‬
‫‪ .0‬بلند بردن سطح آگاهی والدین و جامعه جهت وقایه از شیوع کریس دوره مقدم طفولیت از طریق رسانههای‬
‫جمعی و ازطریق ساختن و توزیع موا ِد چون پوسترها‪ ،‬بروشرها و رهنمودها برای جامعه‪.‬‬
‫‪ .1‬چون یکی از عوامل عمده در شیوع این نوع کریس شیر دادن طفل به روش غیر درست خصوصا از طریق‬
‫شیرچوشک میباشد بنا برگزاری برنامههای آگاهی دهی در مورد روش درست شیردهی و اضرار استفاده از‬
‫شیرچوشک در کلینیکهای صحی و شفاخانه برای والدین‪.‬‬

‫‪ .4‬انجام تحقیقات بیشتر در مورد دلایل بوجود آمدن‪ ،‬روشهای تداوی و پروسیجرهای وقایوی در مورد کریس‬
‫دوره مقدم طفولیت ‪.‬‬

‫‪22‬‬
 ‫مآخذ‬
1. Abiola Adeniyi, A., Eyitope Ogunbodede, O., Sonny Jeboda, O., & Morenike
Folayan, O. (2009) Do maternal factors influence the dental health status of Nigerian
pre-school children. International journal of paediatric dentistry, 19(6), 448–454.
https://doi.org/10.1111/j.1365-263X.2009.01019.x.
2. Abu Hamila NAA (2013) Early Childhood Caries and Certain Risk Factorsin a
Sample of Children 1-3.5 Years in Tanta. Dentistry 4: 180. doi:10.4172/2161-
1122.1000180.
3. Borges, H. C., Garbín, C. A., Saliba, O., Saliba, N. A., & Moimaz, S. A. (2012).
Socio-behavioral factors influence prevalence and severity of dental caries in
children with primary dentition. Brazilian oral research, 26(6), 564–570.
https://doi.org/10.1590/s1806-83242012000600013.
4. Bonanato, K., Paiva, S. M., Pordeus, I. A., Ramos-Jorge, M. L., Barbabela, D., &
Allison, P. J. (2009). Relationship between mothers' sense of coherence and oral
health status of preschool children. Caries research, 43(2), 103–109.
https://doi.org/10.1159/000209342.
5. Corrêa-Faria, P., Martins-Júnior, P. A., Vieira-Andrade, R. G., Marques, L. S., &
Ramos-Jorge, M. L. (2013). Factors associated with the development of early
childhood caries among Brazilian preschoolers. Brazilian oral research, 27(4), 356–
362. https://doi.org/10.1590/S180683242013005000021.
6. dos Santos Junior, V. E., de Sousa, R. M., Oliveira, M. C., de Caldas Junior, A.
F., & Rosenblatt, A. (2014). Early childhood caries and its relationship with
perinatal, socioeconomic and nutritional risks: a cross-sectional study. BMC oral
health, 14, 47. https://doi.org/10.1186/1472-6831-14-47.
7: Feldens, C. A., Giugliani, E. R., Vigo, Á, & Vítolo, M. R. (2010). Early feeding
practices and severe early childhood caries in four-year-old children from southern
Brazil: a birth cohort study. Caries research, 44(5), 445–452.
https://doi.org/10.1159/000319898.
8. Folayan, M. O., Kolawole, K. A., Oziegbe, E. O., Oyedele, T., Oshomoji, O. V.,
Chukwumah, N. M., & Onyejaka, N. (2015). Prevalence, and early childhood caries
risk indicators in preschool children in suburban Nigeria. BMC oral health, 15, 72.
https://doi.org/10.1186/s12903-015-0058-y.

23
9. Jain, M., Namdev, R., Bodh, M., Dutta, S., Singhal, P., & Kumar, A. (2015).
Social and Behavioral Determinants for Early Childhood Caries among Preschool
Children in India. Journal of dental research, dental clinics, dental prospects, 9(2),
115–120. https://doi.org/10.15171/joddd.2014.023.
10. Li, Y., Zhang, Y., Yang, R., Zhang, Q., Zou, J., & Kang, D. (2011). Associations
of social and behavioural factors with early childhood caries in Xiamen city in
China. International journal of paediatric dentistry, 21(2), 103–111.
https://doi.org/10.1111/j.1365-263X.2010.01093.x.
11. Menon, I., Nagarajappa, R., Ramesh, G., & Tak, M. (2013). Parental stress as a
predictor of early childhood caries among preschool children in India. International
journal of paediatric dentistry, 23(3), 160–165. https://doi.org/10.1111/j.1365-
263X.2012.01238.x.
12. Nahvi A, Mesgarani A. (2020). Early Childhood dental Caries and its Prevention:
A simple review article. Clin Exc. 10 (2):10-21
13. Nabipour, A., & Azvar, K., & Zolala, F., & Ahmadian, H., & Soltani, Z. (2013).
The Prevalence of Earl Dental Caries and Its Contrbuting Factors Among 3-6-year-
old Children in Varamin, IRAN. Healt and Developme Journal, 2(1), 12-
21.
14. Peltzer, Karl & Mongkolchati, Aroonsri. (2015).Severe early childhood caries
and social determinants in three-year-old children from Northern Thailand: A birth
cohort study. BMC oral health. 15. 108. 10.1186/s12903-015-0093-8.
15. Prakash, P., Subramaniam, P., Durgesh, B. H., & Konde, S. (2012). Prevalence
of early childhood caries and associated risk factors in preschool children of urban
Bangalore, India: A cross-sectional study. European journal of dentistry, 6(2), 141–
152.
16. Ridhi Narang, Litik Mitta, Kunal Jha, Anamika, Roseka (2013). Caries
Experience and Its Relationship with Parent’s Education, Occupation and Socio
Economic Status of the family among 3-6 Years Old Preschool Children of Sri
Ganganagar City, India. Open Journal of Dentistry and Oral Medicine, 1(1), 1 - 4.
DOI:10.13189/ojdom.2013.010101.
17: Sujlana, A., & Pannu, P. K. (2015). Family related factors associated with caries
prevalence in the primary dentition of five-year-old children. Journal of the Indian

24
Society of Pedodontics and Preventive Dentistry, 33(2), 83–87.
https://doi.org/10.4103/0970-4388.155108.
18. Sun, H. B., Zhang, W., & Zhou, X. B. (2017). Risk Factors associated with Early
Childhood Caries. The Chinese journal of dental research: the official journal of the
Scientific Section of the Chinese Stomatological Association (CSA), 20(2), 97–104.
https://doi.org/10.3290/j.cjdr.a38274.
19. Schroth, R. J., Moore, P., & Brothwell, D. J. (2005). Prevalence of early
childhood caries in 4 Manitoba communities. Journal (Canadian Dental
Association), 71(8), 567.
20. Tandon, S. (2018). Paediatric Dentistry. New Delhi: PARAS.
21. Wulaerhan, J., Abudureyimu, A., Bao, X. L., & Zhao, J. (2014). Risk
determinants associated with early childhood caries in Uygur children: a preschool-
based cross-sectional study. BMC oral health, 14, 136. https://doi.org/10.1186/1472-
6831-14-136.
22. Zhou, Y., Lin, H. C., Lo, E. C., & Wong, M. C. (2011). Risk indicators for early
childhood caries in 2-year-old children in southern China. Australian dental journal,
56(1), 33–39.

25
26