POŁĄCZENIA

1. Kiedy połączenie nazywamy spoczynkowym a kiedy ruchowym. Podaj przykłady.

Gdy pomiędzy połączonymi elementami nie może zachodzić ruch jest to połączenie spoczynkowe, a gdy może to
ruchowe ruchowe np. wielowypusty gwintowe

2. Kiedy połączenie nazywamy rozłącznym a kiedy nierozłącznym. Podaj przykłady.

Gdy można rozdzielić elementy bez uszkodzenia złącza jest rozłączne

Np. gwintowe, wpustowe

3. Kiedy się stosuje połączenie nitowe?

Gdy nie można spawanego

4. Co to znaczy, że połączenie nitowe jest połączeniem cierno-kształtowym?

Obciążenie jest zarówno przenoszone dzięki silę tarcia stworzonej podczas montażu, jak i kształcie łącznika

5. Wymień trzy możliwe przypadki zniszczenia połączenia nitowego dwóch płaskowników? Jakie obliczenia
wytrzymałościowe należy przeprowadzić? Napisz odpowiednie wzory do obliczeń, podaj opis symboli i jednostki
poszczególnych wielkości.

F
1 ścinanie (standardowy wzór) 2 naciski powierzchowne p = <= ko ko = 0,8 kc (dla stali kc = kr)
g dn
p – naciski powierzchniowe, ko – naciski dopuszczalne, g – grubość blachy, d – średnica nita, n
–liczba nitów

F
3. rozciąganie blachy σ = <= kr A – powierzchnia rozciągana blachy
A

6. Wybierz materiały, z których mogą być wykonane nity?

7. C20
C55
45Cr4,
X10CrNi18-10
AlSi12
Al99,

8. Jakie jest zastosowanie połączeń łapkowych.

W środku urządzeń, łączy elementy nieprzenoszące obciążęń

9. Na czym polegają połączenia toxowane.

Blacha jest wciskana w stempel w śmieszny wzorek

10. Jak powstaje połączenie spawane?

Przez nadtopienie krawędzi i dodanie spoiwa
11. Wymień zalety i wady łączenia metodą spawania.
Niski koszt ,prostota mała masa i rozmiar, mocne,dobra przewodność, szczelność, brak korozji elek.chem.,
automatyzacja, różne kształty wady: odkształcenia termiczne, naprężenia wewnętrzne, słaba spawalność niektórych
mat. Zmiany właściwości połączenia.
12. Określ metody spawania oznaczone symbolami MMA, TIG, MIG, MAG, SAW
 MMA- gaz akitiv elektroda topliwa TIG- gaz inert elektroda zewnętrzna MIG- gaz inert elektroda topliwa MAG- Mig
Aktiv. SAW- łuk pod warstwą sypanego topnika

13. Które z wymienionych materiałów są trudno spawalne i dlaczego? - żeliwo GJL300, stal C15, stal C45.

Wysoka zawartość węgla

14. Wymień trzy stosowane metody spawania stali niskowęglowych.

Mig, tig

15. Jak spawa się stale średnio- i wysokowęglowe?

wszystkie metody ale z podgrzaniem przed spawaniem do 300- 500 st C i wyżarzeniu

odprężającym po spawaniu

16. Jak spawa się aluminium?

MIG, TIG / argon, hel lub MMA elektrodą alu.

17. Narysuj przykład oznaczenia spoiny czołowej.

18. Narysuj przykład oznaczenia spoiny pachwinowej.

To wyżej
19. Napisz wzory na obliczanie spoiny:

20. czołowej rozciąganej Kr’ = 0,8kr

21. pachwinowej rozciąganej kt’=0,65kt

22. Jak powstaje połączenie zgrzewane?

Grzanie i ściskanie

Wymień rodzaje zgrzewania: a) blach

punktowe
liniowe
garbowe

b) prętów
elektryczne zwarciowe
elektryczne iskrowe
tarciowe

23. Narysuj (odczytaj) oznaczanie połączeń zgrzewanych.

24. Jak działa połączenie wciskowe i od czego zależy jego obciążalność?

Materiał u, siła N. moduł sprężystości G

25. Podaj przykład oznaczenia pasowania wciskowego metodą - według stałego otworu?

H7/s6?

26. W jaki sposób montuje się połączenia: a)wtłaczane,

Wtłacza praską hydrauliczną.

b) skurczowe

podgrzewamy. Nakładamy, chłodzimy

27. Jakim symbolem oznacza się połączenia

28. a) lutowane

kółeczko rodzaju, długość, odstęp

29. b) klejone
taki kąt + nazwa kleju

30. Podaj przykłady zastosowania połączeń wpustowych.

 Łączenie wału z piastą elementu

31. Wymień dwa rodzaje wpustów.

Pryzmatyczny, czopkowy

32. Jak dobiera się wymiary poprzeczne wpustu pryzmatycznego?

W zależności od wielkości wałka i wielkości obciążenia

33. Dane są: M- moment obrotowy przenoszony przez połączenie wpustowe, d- średnica wału, ko- dopuszczalne naciski
powierzchniowe i h- wysokość wpustu. Napisz wzór na wymaganą długość wpustu?

L = 2M/(pi*D*k0*h)

34. Jako połączenia ruchowe najczęściej stosuje się połączenia wpustowe, wielowypustowe czy wielokartowe?

wielowypustowe

35. Czym różni się obróbka powierzchni współpracujących w połączeniu wpustowym spoczynkowym i wielowypustowym?

Obróbka dla ruchowego jest bardziej dokładna

36. Jakie zadania mogą spełniać kołki w połączeniach kołkowych?

ustalać wzajemna położenie części łączonych(kołki ustalające)

przenosić niewielkie obciążenie
zabezpieczać inne połączenia części przed rozsunięciem się

37. Na czym polega zużycie eksploatacyjne połączenia sworzniowego?

Ścięcie awaryjne, bądź ścieranie się czopu współpracującego

38. W jaki sposób może nastąpić zniszczenie awaryjne połączenia sworzniowego? Jakie obliczenia wytrzymałościowe należy
przeprowadzić?

Za duże obciążenie. Na ścinanie

39. Wymień rodzaje gwintów w zależności od zarysu.

Trójkątny, trapezowy symetryczny, trapezowy niesymetryczny, prostokątny, okrągły

40. Omów zasady oznaczania gwintu metrycznego.

M16x1,5 LH M- zarys gwintu, 16 – średnica zewnętrzna, 1,5 – skok mniejszy niż standard, LH – lewokrętny

41. W jakim celu stosuje się gwint drobnozwojny?

Większa precyzja i większa siła docisku

42. Ile wynosi minimalna wysokość nakrętki metrycznej zwykłej?

0,8d

43. Jak może się zniszczyć połączenie: śruba wkręcona w otwór odlewu aluminiowego?
 Zerwanie gwintu wewnętrznego na części, pęknięcie z powodu za dużego ścisku

44. Jaka jest różnica między śrubą złączną i mechanizmową?

Jedna przenosi obciążenia łącząc dwa elementy, druga służy do regulacji i poruszania częściami

45. W jakim celu zakłada się pod nakrętkę podkładkę: a) płaską

Zwiększa powierzchnię nacisku śruby

46. , b) sprężystą

Zabezpieczenie przed samoodkręcaniem

47. Kiedy stosuje się nakrętkę z podkładką sprężystą a kiedy nakrętkę koronową z zawleczką lub przeciwnakrętkę?

Koronkowa – brak odkręcania. Podkładka sprężysta – większa powierzchnia, siła sprężystości, brak odkręcania.

Przeciwnakrętka – większa siła docisku, brak odkręcania

48. Do czego stosuje się klucz dynamometryczny?

Do ustalenia dokładnego docisku nakrętki

49. Wymień rodzaje sprężyn występujących w połączeniach podatnych.

Ściskane, rozciągane, zginane wielokrotne, spiralne, skręcane, talerzowa, pierścieniowa

Walcowa, stożkowa, płaska

50. Co to jest sprężyna gazowa?

Sprężyna która zamiast metalu używa gazu jako elementu

51. Podaj wzór na sztywność sprężyny oraz znaczenie symboli. Narysuj charakterystykę sprężyny o sztywności:
a) stałej, Linia prosta C=F/f b) wzrostowej .F= Cf^2

52. Z jakich stali wykonuje się sprężyny (zawartość C i innych składników stop.) i jaką stosuje się obróbkę cieplną?

C – 0,6-0,85% można dodać chrom. Nie używa się obróbki cieolnej.

53. Podaj przykłady elementów sprężystych niemetalowych.

łączniki podatne – elementy łączące/rozdzielające wykonane z materiałów o dużej

sprężystości, najczęściej z gumy lub silikonu.
poduszki gazowe – cylindry lub worki wypełnione sprężonym gazem

54. Jakie zadania może spełniać sprężyna?

przejmowanie energii uderzenia, np. uderzenia koła samochodu na wyboju zanim przekazana będzie
na kabinę (lub skrzynię ładunkową) samochodu a tym samym łagodzenia wstrząsów

magazynowanie energii w celu powolnego jej oddawania np. sprężyna napędowa zegara,
podnoszenie drzwi bagażnika samochodu
magazynowanie energii w celu gwałtownego jej oddawania np. sprężyna wyrzutni

wywieranie stałego docisku elementów współpracujących ruchowo np. szczotki silników

elektrycznych (ślizgacze doprowadzające prąd)

55. pomiar siły na podstawie wydłużenia sprężyny

C = F/f

56. Jakie zadania spełnia amortyzator?

Tłumienie drgań. ,magazynowanie energii i powolne jej oddanie

OSIE, WAŁY, ŁOŻYSKOWANIE

1. Jaka jest funkcja: a) osi, podtrzymuje elementy b) wału napędza, czyli jest również skręcany(poza
zginaniem)?
2. Z jakich materiałów wykonuje się wały: a) lekko obciążone, stale niestopowe b) mocno obciążone, stal
niestopowa wyższej jakośći c)korbowe żeliwo modyfikowalne?
3. Z jakimi częściami mogą współpracować czopy wałów: a) ruchowe łożyska, b) spoczynkowe. Koła
zębate, przekładnie, wpusty
4. Czym różni się wykonanie czopów ruchowych i spoczynkowych?
Czopy ruchowe posiadają większą dokładność wykonania, spoczynkowe mogą posiadać również wcisk
5. Uszereguj części według trudności warunków pracy ze względu na obciążenie (od najtrudniejszej): 2. oś
obrotowa, 3. oś stała, 1. wał. Uzasadnij odpowiedź.
6. Do czego służą łożyska?
Do ustalenie pozycji elementów na wale, bez potrzeby napędzania. Wspieranie wału.
7. Podział łożysk ze względu na: a) kierunek obciążenia poprzeczne, osiowe, poprzeczno-osiowe, b)
budowę i zasadę działania, kulkowe, ślizgowe c) rodzaj elementów tocznych łożyska panewka,
wałeczki, igiełki, kulki,
8. Narysuj schemat osi obrotowej z kołem osadzonym spoczynkowo, ułożyskowanej na łożyskach
poprzecznych
a) tocznych, b) ślizgowych.
9. Wymień zalety i wady łożysk: a) tocznych,
b) ślizgowych małe gabaryty, cichobieżność, duża obciążalność, możliwość dzielenia w
płaszczyźnie osiowej wada: Wymagają lepszej jakości do smarowania, większe opory w
czasie rozruchu i rozgrzewania
10. Kiedy stosuje się łożyska wahliwe?
Kiedy potrzeba lepszej współosiowości
11. Z jakich materiałów wykonuje się łożyska toczne a z jakich panewki łożysk ślizgowych?
Łożysko toczne – wszystko twarde. Panewka – miękka
12. Zasady montażu i demontażu łożysk tocznych.
Nie napierdalaj młotkiem, zakaz sił poprzecznych, używaj tego równomiernego czegoś do osadzenia
łożyska praską demontaż: możesz bić młotkiem, niemetalowym, nie bij ciągle z jednej strony

SPRZĘGŁA

13. Jakie jest podstawowe zadanie sprzęgieł?

Łączenie dwóch wałów bez zmiany parametrów ruchu
14. Scharakteryzuj niżej wymienione sprzęgła dobierając odpowiednie cechy: stałe, sterowane,
samonastawne, samoczynne, jednokierunkowe, dwukierunkowe, sztywne, podatne, poślizgowe,
bezpoślizgowe -:
 a. kołnierzowe, łubkowe, tulejowe wpustowe, tulejowe kołkowe, tulejowe wielowypustowe
b. płetwowe, kłowe
c. zębate
d. kabłąkowe (oponowe), tulejkowe, z wkładką gumową, sprężynowe
e. cierne tarczowe, cierne stożkowe, wielopłytkowe
f. odśrodkowe,
g. zapadkowe,
h. cierne rolkowe,
i. bezpieczeństwa, przeciążeniowe
j. przegubowe Cardana, przegubowe kuliste równobieżne
15. Jakie połączenia występują w sprzęgle kołnierzowym?
sworzniowe
16. Napisz wzór na moment sprzęgła ciernego tarczowego. Od czego zależy jego wartość?
Mmax = uNR

HAMULCE

17. Jakie są zadania hamulców?

18. W oparciu o jakie zjawisko fizyczne działają hamulce?
19. Wymień rodzaje hamulców ciernych i wyjaśnij zasadę działania.
20. Narysuj schematy poszczególnych rodzajów hamulców.

PRZEKŁADNIE

21. Jakie zadania wykonuje przekładnia?

22. Napisz wzory na przełożenie gdy znane są: a) prędkości obrotowe, b) średnice kół, c) momenty
obrotowe, d) liczby zębów kół.
23. Rodzaje przekładni ciernych.
24. Zalety i wady przekładni ciernych.
25. Wymień rodzaje przekładni cięgnowych.
26. W jaki sposób oznacza się na schematach przekładnie cięgnowe?
27. Wymień czynności obsługowe przekładni pasowej oraz przekładni łańcuchowej.
28. Wymień sposoby naciągania pasa płaskiego, pasa klinowego i łańcucha.
29. Podział przekładni zębatych ze względu na wzajemne położenie osi kół, b) rodzaj kół i zębów
30. Rodzaje kół zębatych.
31. Jakie łożyska należy zastosować do wałów przekładni: a) walcowej o zębach prostych, b) walcowej o
zębach skośnych, c) stożkowej
32. Wymień najważniejsze zalety przekładni ślimakowej.
33. Podaj przykłady przekładni poślizgowych i bezpoślizgowych.

MECHANIZMY FUNKCJONALNE

34. Określ zadanie mechanizmu:

a) śrubowego,
b) korbowego,
c) jarzmowego,
d) krzywkowego
e) zapadkowego,
f) maltańskiego

oraz odpowiedz, czy kierunek napędu może być odwracalny?