‫َاْلَحْم ُد ِهَّلِل اَّلِذ ْي َلُه اْلَحْم ُد ُك ُّلُه َو َلُه اْلُم ْلُك ُك ُّلُه َو ِبَيِدِه اْلَخ ْيُر ُك ُّلُه َو ِإَلْيِه

َيْر ِج ُع اَأْلْم ُر ُك ُّلُه َو َأْش َهُد َأْن اَل ِإَلَه ِإاَّل ُهللا َو ْح َد ُه‬
‫اَل َش ِر ْيَك َلُه ِفْي َذ اِتِه َو َأْس َم اِئِه َو ِص َفاِتِه َو َأْش َهُد َأَّن ُمَحَّم ًدا َع ْبُد ُه َو َر ُسْو ُلُه َأْفَض ُل َم ْخ ُلْو َقاِتِه َألَّلُهَّم َص ِّل َو َس ِّلْم َو َباِر ْك‬
‫ أما بعد‬. ‫َع َلى َس ِّيِد َنا ُم َحَّمٍد َو َع َلى َأِلِه َو َأْص َح اِبِه اْلُم ْقَتِد ْيَن ِبِه ِفْي ُك ِّل َح ااَل ِتِه‬
‫ َيا َأُّيَها اَّلِذ ْيَن آَم ُنْو ا‬: ‫َفَيا ِعَباَد ِهللا ُأْو ِص ْيُك ْم َو َنْفِسْي ِبَتْقَو ى ِهللا َو َتَز َّو ُد ْو ا َفِإَّن َخْيَر الَّز اِد الَّتْقَو ى َفَقاَل ُهللا َع َّز ِم ْن َقاِئٍل‬
‫اَّتُقوا َهللا َو ُقْو ُلْو ا َقْو اًل َسِد ْيًدا ُيْص ِلْح َلُك ْم َأْع َم اَلُك ْم َو َيْغ ِفْر َلُك ْم ُذ ُنْو َبُك ْم َو َم ْن ُيِط ِع َهللا َو َر ُسْو َلُه َفَقْد َفاَز َفْو ًز ا َع ِظ ْيًم‬
Hadirin Jamaah Jumat ingkang Minulyo
Monggo sareng-sareng takwo dumateng Gusti Allah kanti ngelampahi sedaya perintahipun lan nebihi
sedaya awisan-awisanipun. Ketakwaan meniko kedah dipun tingkataken sahingga kita kalebebt golonganipun
tiyang ingkang muttaqin, inggih punika tiyang ingkang dipun paringi janji Allah arupi gesang ingkang sahe
wonten ing dunya lan akherat.
Kedah kito mangertosi bilih Iman meniko punjeripun sedoyo tindak lampahipun menungso lan tiyang
ingkang beriman minangka saget manggihi suwarga menika katah werninipun. Ing antawisipun, kanti iman
ingkang kiat saget nyurung tiyang menika ngelampahi tindak lampah ingkang sae, inggih menika: iman dipun
sarengi amal shalih, ugi iman dipun iringi infak, iman ndadosaken kencenge manah. Saking mriki saget dipun
pahami, bilih ngamal ibadah mawon, infak mawon, ugi namung ngandalake takwo ananging mboten dilandasi
iman, mongko punika dereng saget njamin manggihi suwarganipun Gusti Allah. Pramila, supados saget
nggayuh derajat iman saking ngersanipun Allah kedah disarengi kanti raos welas asih, ugi ucapan bener lan
tindak lampah sae sesami kaum Muslimin.

Hadirin Jamaah Jumat Rahimakumullah

Tindak lampah ugi pengendikan ingkang bener (jujur) kedah dipun lampahi kanti saestu tumrap saben-
saben tiyang Islam. Artosipun sedoyo pengendikan ingkang goroh termasuk setengah saking perilaku dosa
ageng. Bab sikap adil sakjeroning pengendikan lan tindak lampah meniko sampun dipun sebat Allah wonten
ing al-Qur’an, ing antawisipun:
‫َفۡل َيَّتُقوْا ٱَهَّلل َو ۡل َيُقوُلوْا َقۡو ًال َسِد يًدا‬
Artosipun: Mulo, wong-wong iku kudu podo ngabekti marang Allah lan podo ngucap pengendikan kang bener
(Q.S An-Nisa’: 9)
Ing ayat sanes:
‫َو ُهُد ٓو ْا ِإَلى ٱلَّطِّيِب ِم َن ٱۡل َقۡو ِل َو ُهُد ٓو ْا ِإَلٰى ِص َٰر ِط ٱۡل َحِم يِد‬
Artosipun: lan pada nuduhno sira kabeh marang pitutur sing apik, lan pada nuduhno sira kabeng marang
dalane Allah kang pinuji.(Q.S Al-Hajj: 24)

Kaum Muslimin ingkang Sami Bahagio

Rasullullah maringi pituduh dumateng umat Islam supados mboten pegot anggenipun berusaha adil
ing ndalem pitutur lan tindak lampahipun. Ing antawisipun
‫ ُقْل ِلى ِفى اإلْس َالِم‬، ‫ ُقْلُت َيا َر ُسوُل ِهّللا‬، ‫ َو ِقْيَل أِبى َع ْمَر َة ُس ْفَياَن ابِن َع ْبِد ِهّللا َر ِض ي ُهّللا َع ْنُه َقاَل‬،‫وعن أِبى َع ْم ٍر و‬
‫ ُقْل آَم ْنُت باِهّلل ُثَّم اْسَتِقْم‬: ‫ َقاَل‬، ‫َقْو ًال الَاسأُل َع ْنُه َاَح ًدا َغْيَر َك‬
Artosipun: Saking Abi Amr, lan dipun ngendikaken (rowi lintu) saking Abi Amroh Sofyan bin Abdullah,
Panjenenganipun nate dawuh: “Aku wis nyuwun pirso marang Rasulullah: Duh, Rasulullah, nyuwun
Panjenengan kerso maringi dawuh bab Islam, ingkang mboten nate kulo tangletaken dumateng tiyang lintu
kejawi Panjenengan. Rasululllah paring jawaban: Ngucapo sira: Aku percaya marang Allah, mongko nuli
istiqomaho siro (HR. Muslim)
Tegese hadits meniko, iman dumateng Allah lajeng dipun lampahi kanti istiqomah niku kecatet dados
amal ingkang sae sanget. Sinten mawon ingkang saget nglampahi bab meniko kanti sak estu, mongko
‫‪piyambakipun sampun saget dipun wastani nggadahi keimanan lan keislaman ingkang kiat lan sempurna.‬‬
‫‪Piyambakipun mboten bade rumahos kuwatos utawi ajrih kaliyan perkawis dunyo, kranten sedoyo sampun‬‬
‫‪disendenaken, dipasrahno marang Allah.‬‬

‫‪Hadirin..‬‬
‫‪Rasulullah SAW dawuhaken:‬‬
‫َقاَل َر ُسول ِهّللا َص ‪َ :‬ال َيْسَتِقيُم إْيَم اُن َع ْبٍد َح َّتى َيْسَتِقيَم َقْلُبُه ‪َ ،‬و َال َيْسَتِقيَم َقْلُبُه َح َّتى َيْسَتِقيَم ِلَس اُنُه‬

‫‪Artosipun: Rasulullah SAW ngendika: Imane wong ora iso diarani lurus sak durunge atine iso lurus, lan atine‬‬
‫)‪wong ora iso diarani lurus sak durunge ilate iso lurus. (HR Ahmad‬‬

‫‪Pramilo, penting sanget tumrap tiyang muslim njogo lisan, pitutur, ampun ngantos ngucap olo lan ora ono‬‬
‫‪faidahe. memelihara lisan. Kranten njagi lisan meniko minongko setengah saking tondo-tondo iman kang‬‬
‫‪sempurno. Menawi lisan saged dipun jogo saking ucapan goroh, tondone piyambakipun nggadahi manah‬‬
‫‪ingkang kenceng. Pramila saking menika estu sanget mbok bilih kito sedoyo saget njagi lisan, ugi sampun‬‬
‫‪ngantos ngucap napa kemawon ingkang mboten wonten manfaatipun.‬‬

‫‪Mugi-mugi kito sedoyo kalebet tiyang ingkang istiqomah ngucap bener tur kang manfaati lan demen‬‬
‫‪ngelampahi amal-amal kesaenan. Amiin.‬‬

‫َباَر َك ُهّللا ِلى َو َلُك م فى الُقْر آِن الَعِظ ْيِم َو َنَفَعِنى َو إَّياُك ْم ِبما ِفيِه ِم َن اآلَياِت َو الِّذْك ِر الَحِكيِم ‪َ .‬و َتَقَّبْل ِم ِّنى َو ِم نُك م ِتَالَو َته‬
‫إَّنُه ُهَو الَّس ِم يُع الَعِليٌم ‪ .‬فاْسَتْغ ِفُروُه إَّنُه ُهَو الَغ ُفور الَر ِح يُم‬

‫‪Khutbah II:‬‬
‫اْلَحْم ُد ِهَّلِل اَّلِذ ي َأْر َسَل َر ُسوَلُه ِباْلُهَدى َو ِد يِن اْلَح ِّق ِلُيْظِهَرُه َع َلى الِّديِن ُك ِّلِه َو َلْو َك ِر َه اْلُم ْش ِر ُك وَن ‪َ .‬أْش َهُد أْن ال إَلَه إَّال‬
‫ُهللا َو ْح َد ُه َال َش ِر يَك َلُه‪َ ،‬و َأْش َهُد أَّن ُمَحَّم ًدا َع ْبُد ه وَر ُسوُله ‪َ.‬ياَأُّيَها اَّلِذ يَن آَم ُنوا اَّتُقوا َهَّللا َح َّق ُتَقاِتِه َو ال َتُم وُتَّن ِإال َو َأْنُتْم‬
‫ُم ْس ِلُم وَن ‪َ .‬ياَأُّيَها اَّلِذ يَن آَم ُنوا اَّتُقوا َهَّللا َو ُقوُلوا َقْو ال َسِد يًدا ُيْص ِلْح َلُك ْم َأْع َم اَلُك ْم َو َيْغ ِفْر َلُك ْم ُذ ُنوَبُك ْم َو َم ْن ُيِط ِع َهَّللا‬
‫َو َر ُسوَلُه َفَقْد َفاَز َفْو ًز ا َع ِظ يًم ا‬
‫الَّلُهَّم َص ِّل وَس ِّلْم َع َلى ُم َحَّمٍد َو َع َلى آِل ُم َحَّمٍد ‪َ ،‬ك َم ا َص َّلْيَت وَس ّلْم َت َع َلى ِإْبَر اِهْيَم َو َع َلى آِل ِإْبَر اِهْيَم ‪َ ،‬و َباِر ْك َع َلى‬
‫ُم َحَّمٍد َو َع َلى آِل ُم َحَّمٍد ‪َ ،‬ك َم ا َباَر ْك َت َع َلى ِإْبَر اِهْيَم َو َع َلى آِل ِإْبَر اِهْيَم ‪ِ ،‬في الَع اَلِم ْيَن ِإَّنَك َحِم ْيٌد َم ِج ْيٌد ‪َ ،‬و اْر َض الَّلُهَّم‬
‫َع ْن ُخَلَفاِئِه الَّراِش ِد ْيَن ‪َ ،‬و َع ْن َأْز َو اِج ِه ُأَّمَهاِت الُم ْؤ ِمِنْيَن ‪َ ،‬و َع ْن َس اِئِر الَّص َح اَبِة َأْج َم ِع ْيَن ‪َ ،‬و َع ِن اْلُم ْؤ ِمِنْيَن َو الُم ْؤ ِم َناِت‬
‫ِإَلى َيْو ِم الِّدْيِن ‪َ ،‬و َع َّنا َم َع ُهْم ِبَر ْح َم ِتَك َيا َأْر َح َم الَّراِحِم ْيَن‬
‫الَّلُهَّم اْغ ِفْر ِلْلُم ْؤ ِمِنْيَن َو اْلُم ْؤ ِم َناِت‪َ ،‬و اْلُم ْس ِلِم ْيَن َو اْلُم ْس ِلَم اِت‪ ،‬اَألْح َياِء ِم ْنُهْم َو اَألْم َو اِت‪ِ ،‬إَّنَك َسِم ْيٌع َقِر ْيٌب ُم ِج ْيُب‬
‫الُّد َعاِء ‪ .‬الَّلُهَّم َأِع َّز اِإل ْس َالَم َو اْلُم ْس ِلِم ْيَن ‪َ ، ،‬و اْك ِس ْر َش ْو َكَة الَّظاِلِم يَن ‪َ ،‬و اْك ُتِب الَّس َالَم َو اَألْم َن ِلِع باِد َك َأْج َم ِع يَن ‪ .‬الَّلُهَّم‬
‫َأْنِز ْل َع َلْيَنا ِم ْن َبَر َك اِت الَّس َم اء َو َأْخ ِر ْج َلَنا ِم ْن َخْيَر اِت اَألْر ِض‪َ ،‬و َباِر ْك َلَنا في ِثَم اِر َنا َو ُز ُرْو ِع َنا وُك ِّل َأرَزاِقَنا َيا َذ ا‬
‫اْلَج َالِل َو اِإل ْك َر اِم ‪َ.‬ر َّبَنا ال ُتِز ْغ ُقُلْو َبَنا َبْع َد ِإْذ َهَدْيَتَنا‪َ ،‬و َهْب َلَنا ِم ْن َلُد ْنَك َر ْح َم ًة‪ِ ،‬إَّنَك َأْنَت الَو َّهاُب ‪َ.‬ر َّبَنا َظَلْم َنا َأْنُفَس َنا‬
‫َو ِإْن َلْم َتْغ ِفْر َلَنا َو َتْر َحْم َنا َلَنُك ْو َنَّن ِم َن الَخ اِس ِر ْيَن ‪َ .‬ر َّبَنا آِتَنا في الُّد ْنَيا َحَس َنًة َو في اآلِخَرِة َح َس َنًة َو ِقَنا َع َذ اَب الَّنار‪،‬‬