Hydrostatyka i aerostatyka

Fizyka 7
 Siła nacisku
• Prostopadła do powierzchni, na którą działa
ciało

*w przypadku spoczywającego ciała obliczana ze wzoru

𝐹𝑁 = 𝐹𝑔 = 𝑚 ∙ 𝑔

*w przypadku działania siły w kierunku nieprostopadłym, należy

rozłożyć ją na składowe i siła nacisku, ma wartość składowej
prostopadłej do powierzchni
 Parcie
Dotyczy
• Cieczy
• Gazów
Jest to siła nacisku wywierana przez ciecze lub
gazy na płaską powierzchnię: tj. np. ścianki
pojemnika, w jakim się znajduje.
 Ciśnienie
Zależy od
• Siły nacisku (więc też może zależeć od m i g)
• Pola powierzchni
𝐹𝑁 𝑠𝑖ł𝑎 𝑛𝑎𝑐𝑖𝑠𝑘𝑢
𝑝=
𝑆 𝑝𝑜𝑙𝑒 𝑝𝑜𝑤𝑖𝑒𝑟𝑧𝑐ℎ𝑛𝑖
𝑁
𝑝 = 1 2 = 1Pa
𝑚
 Ciśnienie hydrostatyczne
Zależy od
• Wysokości słupa wody (cieczy) – wzrasta, wraz ze
wzrostem głębokości
𝐹𝑔 𝑚 ∙ 𝑔 𝑑 ∙ 𝑉 ∙ 𝑔
𝑝= = = =𝑑∙𝑔∙ℎ
𝑆 𝑆 𝑆
𝐹𝑔 = 𝑚 ∙ 𝑔 𝑚=𝑑∙𝑉 𝑉 =𝑆∙ℎ

To znaczy, że parcie (siła nacisku cieczy) zależy od

ciśnienia oraz pola powierzchni.
𝐹𝑁(𝑃) = 𝑝 ∙ 𝑆
 Ciśnienie atmosferyczne
Ciśnienie wywierane na powierzchnię Ziemi
przez powietrze.

Zależy od wysokości nad poziomem morza.

 niższe w górach (mniej powietrza nad nami)
 wyższe na nizinach (więcej powietrza nad nami)

jedna atmosfera – 1 at = 1013,25 hPa – ciśnienie wytwarzane

przez słup rtęci o wysokości 760 mm
 Prawo Pascala
Nacisk wywierany z zewnątrz na ciecz/gaz
powoduje jednakowy wzrost ciśnienia w całej
objętości cieczy/gazu.

Zastosowanie w
• Prasie hydraulicznej
• Hamulcach hydraulicznych
 Prasa hydrauliczna
• Wartość siły F2 –uzyskanej za pomocą prasy jest tyle razy większa od
włożonej siły F1, ile razy powierzchnia S2 (większa) jest większa od
powierzchni S1 (mniejszej).
𝐹2 𝑆2
=
𝐹1 𝑆1
 Prawo Archimedesa
Na każde ciało zanurzone w cieczy/gazie działa siła
wyporu skierowana do góry równa co do wartości
ciężarowi wypartej przez to ciało cieczy/gazu.

𝐹𝑤 = 𝑚𝑐 ∙ 𝑔 = 𝑑𝑐 ∙ 𝑉𝑐 ∙ 𝑔

Zależy od: gęstości i objętości wypartej cieczy

Nie zależy od: gęstości ciała
 Prawo Archimedesa
• Jeżeli ciało jest całkowicie zanurzone – TONIE –
to V cieczy wypartej jest równa V tego ciała

𝐹𝑔 = 𝑑𝑐𝑖𝑎ł𝑎 ∙ 𝑉𝑐𝑖𝑎ł𝑎 ∙ 𝑔
𝐹𝑤 = 𝑑𝑐𝑖𝑒𝑐𝑧𝑦 ∙ 𝑉𝑐𝑖𝑎ł𝑎 ∙ 𝑔

To, czy ciało będzie tonąć zależy tylko od gęstości

tego ciała i cieczy, w jakiej się znajduje.
 Prawo Archimedesa

tonie 𝑑𝑐𝑖𝑎ł𝑎 > 𝑑𝑐𝑖𝑒𝑐𝑧𝑦 𝐹𝑔 > 𝐹𝑤

pływa na
𝑑𝑐𝑖𝑎ł𝑎 < 𝑑𝑐𝑖𝑒𝑐𝑧𝑦 𝐹𝑔 < 𝐹𝑤
powierzchni

całkowicie
𝑑𝑐𝑖𝑎ł𝑎 = 𝑑𝑐𝑖𝑒𝑐𝑧𝑦 𝐹𝑔 = 𝐹𝑤
zanurzone