TEKSTONG PROSIDYURAL ng eksperimento sa siyensiya kaya naman

● Ito ay nagbibigay ng impormasyon kailangang maisulat ito sa salitang madaling

kung paano isagawa ang isang maintindihan.
bagay 0 gawain.Sa tekstong
ito,pinapakita ang mga impormasyon 6. PAGBIBIGAY NG DIREKSIYON
sa "Chronological" na paraan o ➤ Ang direksiyong ay makararating tayo
mayroong sinusunod na ng maayos o ligtas sa nais nating tahakin.
pagkakasunod-sunod.
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG
Katangian TEKSTONG PROSIDYURAL
• LAYUNIN
• MGA KAGAMITAN 1 Layunin
• METODO 2 Tagatanggap
•EBALWASYON 3 Pagkakakilanlan

IBA'T IBANG URI NG TEKSTONG

PROSIDYURAL
1.PARAAN NG PAGLULUTO (RECIPES)
➤ Nagbibigay ng panuto sa mga
mambabasa kung paano magluto. Sa
paraan ng pagluluto, kailangan ay malinaw
ang pagkakagawa ng mga pangungusap at
maaaring ito ay magpakita rin ng mga
larawan.
2. PANUTO
➤Nagsisilbing gabay sa mga mambabasa
kung paano isagawa o likhain ang isang
bagay.
MGA GABAY SA PAGSULAT NG
TEKSTONG PROSIDYURAL
Isinusulat ito sa simple at payak.
Tumuon sa pangkalahatan sa halip
na sa sarili.
Gumamit ng mga salitang
nagsasaad ng kilos.
Gumamit ng cohesive devices
upang mapagdugtong ang mga
teksto.
Isulat sa pamamaraang detalyadong
pagkakaayos.
Magdagdag ng detalyadong
paglalarawan ng mga bagay

3. PANUNTUNAN SA MGA LARO

➤ Nagbibigay sa mga manlalaro ng gabay
na dapat sundin.

4. MANWAL
➤Nagbibigay ng kaalaman kung paano
gamitin, paganahin at patakbuhin ang isang
bagay.

5. MGA EKSPERIMENTO
➤Tumutuklas tayo ng mga bagay na hindi
pa natin alam. Karaniwang nagsasagawa

TEKSTONG ARGUMENTATIΒΟ
● Ito ay isang uri ng teksto na kung
saan ang pangunahing layunin nito
ay makapaglahad ng katuwiran. Sa
tekstong ito ang manunulat ay
kailangang maipagtanggol ang
kaniyang posisyon sa paksa o
isyung pinag-uusapan.
LIHIS
Ang pangangatuwiran kung hindi angkop o
naaayon ang pagpapaliwanag o
pagmamatuwid
DAHILAN NG TEKSTONG
ARGUMENTATIBO
Upang mabigyang-linaw ang isang
usapin o isyu.
Maipagtanggol ang sarili sa mali o
masamang propaganda laban sa
kaniya.
Makapagbahagi ng kanyang
kaalaman sa ibang tao
Makapagpahayag ng kanyang
saloobin.
Mapanatili ang magandang
Relasyon sa kanyang Kapwa.
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGBUO NG
TEKSTONG ARGUMENTATIBO
1. Pagsulat ng Panimula
2. Pagsulat ng katawan
3. Pagsulat ng Wakas
Dalawang Elemento ng pangangatuwiran
1. PROPOSISYON
➤Ito ay pahayag na inilalatag upang
pagtalunan o pag- usapan. -Melania L.
Abad (2004) sa "Linangan: Wika at
Panitkan"
Halimbawa ng Proposisyon:
➤Dapat ipasa ang Divorce bill upang
mabawasan ang karahasanlaban sa
kababaihan.
➤Nakasasama sa pamilya ang pag-alis ng
isang miyembro nito upang magtrabaho sa
ibang bansa
➤Mas epektibo sa pagkatuto ng mga
mag-aaral ang multilingual education kaysa
bilingual education.
TATLONG URI NG PROPOSISYON
1.Pangyayari
➤Ito ay paninindigan sa katunayan
kabulaanan ng isang bagay makatotohanan
Halimbawa: Nagkaroon ng lihim na
komprehensya ang pangulo ng iba't ibang
samahang pangmag-aral sa 'di malamang
dahilan"
2. Kahalagahan
➤Ang paninindigan ay kahalagahan ng
isang bagay. Bumubuo ng argumento mga
na nagtatanggol sa kabuuan ng isang
bagay, isang palakad o isang pagkilos.
Halimbawa: "Ang pagkakaisa ng
mamamayan sa pamahalaan ay mahalaga
upang malutas ang mga suliranin ng ating
lipunan."
3. PATAKARAN
➤ Ito ay paninindigan na karaniwang
ginagamit sa pampublikong pagtatalo. Ito ay
isang proposisyong naghahanap ng isang
paraan ng isang pagkilos o isang binalak na
solusyon sa isang suliranin. Karaniwang
gumagamit ang proposisyong ito ng salitang
dapat:
Halimbawa: "Dapat alisin ang mga dyip at
palitan ng mga bus."
Ang Isang Mahusay na Proposisyon ay
Dapat:
1. Napapanahon ang paksa
2. Walang kinikilingan
3. Nagtataglay ng isang lamang na
ideya para sa isang argumento
4. Maari itong patunayan ng isang
ebidensiya
5. Malinaw at tiyak
6. Ito ay nag-aanyaya ng isang
pagtatalo
2. ARGUMENTO
➤Ito ay ang pagpapahayag ng mga dahilan
at ebidensiya upang maipagtanggol ang
katuwiran ng isang panig.
➤Ito ang tawag sa pangagatuwirang
ipinahayag upang makita ang kamalian o
kawastuan ng isang ideya o kilos.
URI NG PANGANGATWIRAN
PASAKLAW
• Ayon kay Trochin (2002), pasaklaw
pangangatwiran ang kung nagsisimula ito
sa pangkalahatan patungo sa tiyak at
detalyado.
PABUOD
• Ang pangangatuwiran kung nagsisimula
sa tiyak na obserbasyon o pagmamasid sa
maging paglalahat o pagbibigay ng
pangkalahatang konklusiyon teorya.
Layunin nitong makabuo ng partikular na
konklusiyon sa tulong ng isang opinyon na
pumapanig o kabilang sa pangkahalatang
katotohanan.
NABUBUO ANG MGA PAHAYAG NA
PASAKLAW SA PAMAMAGITAN NG:
-Subjective Generalization o pagbubuo ng
paglalahat mula sa personal na
preperensiya o pagtataya
-Probable Generalization o pagiging totoo
ng pahayag na sa maraming pagkatataon
ngunit hindi sa lahat ng pagkatataon.
-Categorical Generalization o pagbubuo ng
paglalahat batay lamang sa isang umiiral na
katotohanan.
MGA PARAAN UPANG MAKAKUHA NG
MGA EDBIDENSIYA O KATIBAYAN.
1. Sarbey
2.Pagmamasid
3.Paggamit ng Opinyon
4.Lohikal na pangangatuwiran
SARBEY
➤ Sarbey ay binubuo ng mga tanong na
may kaugnayan sa paksang pag-aaralan at
kaalaman sa saloobin 0 pananaw ng mga
partikular na tagatugon.
PAGMAMASID
➤ Sa paraang panonood at pagtingin sa
isang bagay o iyong naobserbahan sa
paligid ay maaari ng ebidensiya. makakuha
ng
PAGGAMIT NG OPINYON
➤ Ang paggamit ng opinyon sa
pangangalap ng ebidensiya ay isang
pamamaraan ng personal na paghuhusga,
pagtataya, paniniwala, sentimyento, ideya
at kaisipan.
LOHIKAL NA PANGANGATUWIRAN
➤ Ito ang lohikal na ginagamit sa
pagbibigay ng makatuwirang kongklusyon
sa proposisyon
MGA DAHILAN KUNG BAKIT
NAGSASAGAWA NG PANANALIKSIK
● Makatuklas ng bagong kaalaman
● Makapagbigay ng solusyon
● Maglinaw ng isang isyu
● Makabuo ng bagong ideya
● Makapagpatunay o mapasubalian
ang isang ideya
PANANALIKSIK
● Isang masusing pagsisiyasat at pag-
aaral sa mga ideya konsepto bagay
tao isyu at iba pang ibig bigyang
linaw patunayan o pasubalian
● Ayon nga kay Aquina (1974). ito ay
isang detalyadong kahulugan at
isang sistematikong paghahanap at
pagsusuri sa mga importanteng
impormasyon tungkol sa isang tiyak
na paksa o suliranin
KATANGIAN NG PANANALIKSIK
SISTEMATIΚΟ
Itoy sumusunod sa maayos at
makabuluhang proseso
OBHETIBO
Ito ay batay sa kaisipang pagsisiyasat dahil
anumang palagay o haka-haka ay
hinahanapan ng katibayan рага
mapatunayan batay sa mga tiyak na
suliranin
EMPIRIKAL
Katanggap-tanggap Maaaring ang mga
datos at baryabol
KRITIKAL
Maaring pagbatayan ng maingat na
pagpapatunay na tiyak pagpapasya at
analitiaki na ebalwasyong maaaring
mag-udyok sa ibang mananaliksik na
tingnan ang mga kaugnay na problema
MAKABULUHAN
DOKUMENTADO
nagmula sa mga materyales ang mga
impormasyon at datos.
LAYUNIN NG PANANALIKSIK
I.Tumuklas ng bagong datos at
impormasyon.
2. Magbigay ng bagong
interpretasyon sa lumang ideya.
3. Maglinaw sa isang
pinagtatalunang isyu.
4. Manghamon sa katotohanan o
pagiging makatwiran ng isang
tanggap o pinapalagay na totoo o
makatotohanang ideya.
5. Magpatunay na makatotohanan o
balido ang isang ideya,
interpretasyon, paniniwala, palagay,
o pahayag
6. Magbigay ng historikal na
perspektiba para sa isang senaryo.
Ayon kina Calderon at Gonzales (1993)
Mapagbuti ang mga umiiral na teknik at
makadebelop ng mga bagong instrumento o
produkto.
Upang makakita ng mga sagot sa mga
suliraning hindi pa ganap na nalulutasang
mga umiiral na metodo at impormasyon.
Matugunan ang kuryosidad ng mananaliksik
KATANCIAN NG MANANALIKSIK Komponent ng Etika sa Pananaliksik
● MATIYAGA ● 1 Pagprotekta sa kaligtasan ng mga
● SISTEMATΙΚΟ respondent
● MAPARAAN ● 2 Pag-lingat sa mga personal na
● ANALITIKAL datos pagsasabi ng totoo
● MATAPAT ● 3 Pag-Iwas sa desepsiyon
● MASIPAG ● 4 Pagsasaalang-alang sa
● MAPANURI kapakanan ng mga bata bilang
● MAINGAT respondent ng saliksik
● RRESPONSABLE
PLAGIARISM
Tungkulin ng isang Mananaliksik.
Ang teknikal na salitang ginagamit sa
Responsableng pagkuha ng datos wikang Ingles kaugnay ng pangongopya ng
Humingi ng permiso gawa ng ibang tao na walang pagkilala.
Huwag kang mandaya. Isang
"krimen" ang pandaraya sa 1. Tahasang pag-angkin sa gawa ng iba
pananaliksik. 2. Pagkopya sa ilang bahagi ng akda nang
may kaunting pagbabago sa ayos ng
Huwag mag-shortcut
pangungusap at hindi kinilala ang awtor.
Iwasan mong gumawa ng mga
3. Pag-aangkin at/o paggaya sa pamagat
personal na obserbasyon, lalo na
ng iba
kung negatibo ang mga ito o
makakasirang puri sa taong
iniinterbyu.

ETIKA
BAHAGI NG PANANALIKSIK
Ito ay ang pagsunod sa Istandard na
pinaniniwalaan ng lipunan na wasto at
Layunin
naaayon sa pamantayan ng nakararami
-ang mga dahilan ng pananaliksik o kung
ano ang ibig matamo pagkatapos
Kawalan ng etika sa Panaliksik
maisagawa ang pananaliksik sa napiling
● 1 Pagpapasagot sa sarbey nang
paksa.
hindi ipinapaalam sa respondent
kung tungkol saan ang saliksik
Gamit
● 2 Pagtatanong sa mga mag-aaral
- Isinasagawa ang pananaliksik upang
kaugnay kanilang seksuwal na
tumuklas ng mga bagong kaalaman at
gawain
impormasyon na magiging
● 3 Paglalathala ng mga datos na
kapaki-pakinabang sa mga tao.
tumutukoy sa personal na resulta ng
panayam o sarbey ng gruро ng mga
Metodo
impormante
-Tumutukoy sa paraan na gagamitin sa
●
pagkuha ng datos at pagsusuri sa piniling
paksa
Etika
- Ang etika ng pananaliksik ay nagpapakita
ng mga etikal na isyu sa iba't ibang bahagi
ng proseso ng pananaliksik na maaaring
maging gabay ng mga nagsisimulang
mananaliksik sa anumang larangan.
1. Ang ginamit na disenyo sa pag-aaral na
ito ay deskriptiv at analitik na pananaliksik.
2. Boluntaryong partisipasyon ng mga
kalahok.
3. Mabatid ang epekto ng paggamit ng iba't
ibang estratehiya sa pagtuturo ng
asignaturang Filipino.
4. Sa gurong nagtuturo ng asignaturang
Filipino, ang pag-aaral na ito ay
makapagbibigay ng mahalagang
impormasyon sa kanilang pagpapasiyang
nauukol sa mga bagay na pang-akademiko.
Mga Uri ng Pananaliksik
● Pananaliksik na Eksperimental
Pinakamabisang uri kung nais tukuyin ang
inaasahang resulta Binibiyang- pansin ang
mga posibleng dahilan na maaaring
tumugon sa suliranin
Halimbawa:
Saan higit na madaling matuto sa
matematika batav sa wikang ginagamit
● Korelasyonal na Pananaliksik
Matukoy ang kaugnayan ng 2 baryabol
nang makita ang implikasyon nitó at epekto
sa isa't isa. Makatutulong para magkaroon
ng prediksiyon sa kalalabasan ng
pananaliksik
Halimbawa:
Kaugnayan ng kinalakhang paligid sa
pagiging goal-oriented ng isang tao.
● Pananaliksik na Hambing-Sanhi
Pag-alam sa dahilan o pagkakaiba ng
dalawang bagay o tao
Halimbawa:
Paghahambing sa kahusayan ng mga
mag-aaral sa pribado at pampublikong
paaralan
● Sarbey na Pananaliksik
Pagpapayaman at pagpaparami ng datos
Halimbawa:
Pagkuha ng persepsiyon ng mga mag-aaral
sa pagtaas ng matrikula
● Etnograpikong Pananaliksik
Kultural na pananaliksik
Halimbawa:
Uri ng pamumuhay ng mga Mangyan sa
Mindoro
● Historikal na Pananaliksik
Pagtuon sa nagdaang pangyayari
Magpabatid ng katotohanan ng nakalipas
na pangyayari
Halimbawa:
Pag-alam sa lawak ng angkan
● Kilos-saliksik (Action Research)
Benepisyal. May suliraning kailangang
tugunan. Nagbibigay ng solusyon
Halimbawa:
Pagtukoy sa pagbaba ng komprehensiyon
ng mga mag-aaral sa ikalimang baitang.
● Deskriptibong Pananaliksik

Paglalarawan ng isang penomenong
nagaganap kaugnay sa paksa
Halimbawa:
Pagtukoy sa iba't ibang halamang gamot sa
Pilipinas
Kuwantiteytib
Ito ay ginagamit sa pagkalap ng numeriko o
istadistikal na datos upang makabuo ng
pangkalahatang pananaw na kumakatawan
sa paksa o isyu na pinag-aaralan.
Kuwaliteytib
Ito ay ginagamit sa pagkalap ng datos ng
mga karanasan ng tao sa kanilang
ginagalawang lipunan na hindi maaaring
isalin sa numerikong pamamamaraan
upang makita ang magkakaibang realidad
ng paksa o isyu na pinag- aaralan.
Bahagi ng Pananaliksik
1. Preliminaryong Pahina
Kabanata 1: Paglalahad ng Suliranin
Kabanata 2: Rebyu ng mga Kaugnay na
Literatura at Pag-aaral
Kabanata 3: Disenyo at Metodo ng
Pananaliksik
Kabanata 4: Presentasyon ng mga Datos
Kabanata 5: Kongklusyon at
Rekomendasyon
PRELIMINARYONG PAHINA
● .
● Fly Leaf
-Ito ay isang blangkong papel.
● Abstrak
-Ito ay naglalaman ng pamagat,
layunin, metodong ginamit, resulta
ng pag-aaral at kongklusyon sa
pag-aaral.
● Pahina ng Pamagat.
-Nagpapakilala ito ng pamagat ng
pananaliksik. Kanino inihaharap o
ipinapasa ang pananaliksik. Kung
saang asignatura o kursong
nabibilang. Kung sino ang mga
mananaliksik
● Dahon ng Pasasalamat.
-Tumatalakay rito ng mananaliksik
ang mga tao/organisasyong nais
niyang pasalamatan.
● Talaan ng Nilalaman,
-Nakasulat dito ang nilalaman ng
papel at kaukulang pahina
● 6. Talaan ng mga
Graph/Talahanayang Ginamit.
-Nakalista ang talahanayang
ginamit
KABANATA 1: PAGLALAHAD NG
SULIRANIN
● Introduksiyon
Ito ang unang bahagi ng pag-aaral.
Inilalatag dito ang isyu o problema na
nag-udyok sa mananaliksik upang sagawa
ang parimalikkuk, Gayundin, mahalagang
banggitin ang myga pag-aaral na may
kaugnayan sa problema ng kasalukuyang
pag-aaral sapagkat magsisilbi itong gabay.
● Suliranin ng Pag-aaral
Inilalatag sa bahaging ito ng pananaliksik
ang mga suliranin na nais bigyang-tαχος της
mananaliksik. Ito ay nahahati sa dalawang
bahagi. Una, ang pangkalahatang suliranin
ng pare-aaral, at pangalawa, ang mga
espesipikong suliranin ay pag-asmi na
nakapaloob numan sa pangkalahatang
suliranin ng pag-aaral. Kadalasang
isinusulat ang mga saliratung no sa anyong
patanong
● Kahalagahan ng Pag-aaral
Iniilalahad dito ang benepisyo
kapakunabangan na makukuha ng isang
indibidwal, пронации, ο instrusyon sa
pag-aaral. Sa pagsulat ne bahaging ito,
ipapayo na halikan ang pangkalahatan
espesipilong saliranin ng pag-aaral. Ito ay
magsisilbing gabay upang magog masnop
ang pagkakasulat ng bahaging ito
● Sakop at Limitasyon ng Pag-aaral
Ito ang nagsisilbing parametro ng kabuuan
ng pananaliksik. Sa pagsulat nito, hawak ng
mananaliksik ang kalayaan sa pagbuo ng
sakop at limitasyon. Maaaring ang sakop ay
masukat sa katangian ng kalahok, bilang ng
kalaliok, aspektong nais pag-aralan paksa,
edad, lugar, at panahong tatagal ng
pag-aaral sa isang
● Teorya ng Pananaliksik.
Tinatalakay sa bahaging ito ng
parsanaliksd ang teorya, modelo, prinsipyo
o paradigm na gomano sa pag-aaral na
umaangkla sa paksa at frameworking pag
aaral. Tinataway din itong teoretikal na
balangkas. Samantala, praphahanap ng
teoryang gagamitin, ipinapayo na dapat
itong surang mabuti ng mananaliksik upang
maisaalang-alang ang kaugnayan nito sa
paksa at balangkas ng pag-aaral.
● Konseptuwal na Balangkas
It o ay isang carukana saniling likha ng
mananaliksik na muugnay sa tovarya in
myρά sahrunin ng pag-aaral Mahalaga ang
bahaging to sapagkat albe nog gabay ng
mananaliksik sa magyong daloy pag-aaral
● Depinisyon ng mga Termino.
Naglalaman ito ng mahahalagang konsepto
o salita na ginamit sa pag-aaral. Sa
kalakaran, may dalawang pamamaraan ng
pagbibigay ng kahulugan ng mga salita na
ginamit sa pananaliksik. Una, batay
Operasyonal na Depuisyon doung papaano
ginamit ang sahta o konsepto sa
pananaliksik) at pangalawa, batay sa
Konseptuwal na Depinisyon (kahulugang
nakabatay sa sanggunian).
REBYU NG MGA KAUGNAY NA
LITERATURA AT PAG-AARAL
KABANATA 2:
Ang Rebyu ng mga Kaugnay na Pag-aaral
ay naglalaman ito ng sba't ibang artikulo
mula sa magasın at pahayagan,
dokumentaryo, artikulo sa roarch journal at
mga nagawang tesis o disertasyon na
ginamit bilang instrumento sa pagsusuri ng
datos sa kasalukuyang pag-aaral. Ayon kay
Leedy (2005), mahalaga ang bahaging ito
ng pananaliksik dahil ipinapakita nito ang
mga naunang pag-aral kaugnay ng napiling
paksa. Ang bahaging ito ay nagbibigay ng
mga bagong ideya at pamamaraan ng
pananaliksik sa isang paksa
ΚΑΒΑΝΑΤΑ 3:
DISENYO AT METODO NG
PANANALIKSIK
Ang Disenyo ar Metodo ng Pananaliksik ay
bahagi ng anumang pananaliksik papel na
naglalarawan at nagpapaliwanag ng naging
maging daloy ng kabuuan ng pag-aaral. Sa
bahaging to, makikita kung paano
isinagawa ang pag-aaral. Tinuturing ito
bilang gulugod ng kabuuan ng pananaliksik.
Sa katunayan, ito ay ang nagsisilbing
pangkalahatang plano tungkol sa kung
papaano sasagutin ang pangunahin at mga
nyak na problema ng pag-aaral.
● Disenyo ng Paglalabad.
Ito matalakay rito ang uri ng pananaliksik
na gagamitin ginamit sa pag-aaral llan sa
mga halimbawa nitro ang deskriptibo,
chalwanbo, komparatibo, action research, at
iba pa.
● Metodo ng Pag-aaral.
Dito inilalahad ang metodong ginamit ng
mga mananaliksik sa pag-aaral. Maaaring
ito ay interbyu, emersiyon, obserbasyon,
eksperimentasyon, sarbey,
pagtatanong-ranong, pagmamasid-masid,
pagdalaw-dalaw, pakikisama, o
panunuluyan.
● Kalahok sa Pag-aaral
Sa bahaging ito tinatalakay kung sino-sino
ang kalahok sa pag-aaral. Ang kanilang
deskripsyon,
● Instrumentasyon sa Pangangalap ng
Datos. Sa bahaging ito ay inilalahad
ng mananaliksik ang mga
kasangkapang nagamit upang
maidokumento ang mga
impormasyon sa pananaliksik gaya
ng video recorder, tape recorder,
survey questionnaire, at interview
guide.
● Statistical Treatment ng Datos.
Ipinapaliwanag din sa bahaging ito
kung papaano ginamit at trinato ang
mga numerong nakuha.
● Kalendaryo ng Pananaliksik.
Sa bahaging ito ng pananaliksik, makikita
ang planong gawain sa kabuuan ng
pag-aaral. Mahalaga ang bahaging to
sapagkat nagbibigay ito ng impormasyon sa
mga mambabasa sa mga pangyayan o
sitwasyong pinagdaanan ng mananaliksik
sa buong proseso ng pangangalap at
pagsulat ng pananaliksik. Sa pagsulat ng
bahaging ito, maaaring gumamit ng
Talahanavan, Gantt Chart at Naratibo.
KABANATA 4: PRESENTASYON NG MGA
DATOS
Sa tradisyonal na format ng pananaliksik,
nabilulang ang Presentasyon, Analisis, at
Interpretasyon ng Datos sa laapat na
Kabonata. Sa bahaging ito ng pananaliksik,
tinatalakay ang resulta ng pre-aral
sang-ayon sa pangkalahatan at mga iyak na
suliranin ng past aaral sa pangkalahatan,
kailangang bigyang pansin mananaliksik
ang sumunod
1. Organisasyon ng mga Ideya
2. Tamang Gamit ng Wika at
Estruktura ng Pangungusap
3. Kaakmaan ng mga Datos at
Impormasyon
4. Tamang Pagpili ng Pamamaraan
sa Presentasyon ng mga Datos
KABANATA 5: KONGKLUSYON AT
REKOMENDASYON
1. Kongklusyon. Dito inilalahad ng mga
mananaliksik ang kanilang kongklusyon sa
kinalabasan ng pag-aaral base sa mga
datos na nakalap.
2. Rekomendasyon. Bahagi ng panaliksik
na kakikitaan ng mungkahing solusyon
/suhestiyon para sa suliraning natukoy sa
pag-aaral.