Chương 14

BÀI TẬP VÀ VẬN DỤNG

1. Các đặc điểm của thị trường cạnh tranh là gì? Theo bạn, đồ uống nào
trong các loại đỡ uống sau đây có những đặc điểm đó? Tại sao các đồ
uống còn lại không có đặc điểm đó?
Nước máy.
Nước đóng chai.
Côla.
Bia.
2. Sau nhiều giờ làm việc trong phòng thí nghiệm hỏa học, người bạn cùng
phòng của bạn đã thành công - cô ta khám phá ra một công thức bí mật
cho phép mọi người đạt giá trị nghiên cứu chỉ trong năm phút mà bình
thường phải mất một tiếng. Đến lúc này, cô ta đã bán 200 vỉ thuốc và đang
đối mặt với bảng tổng chi phí bình quân như sau:
Q ATC
199 199
200 200
201 201

Nếu một khách hàng mới chấp nhận trả người bạn cùng phòng của bạn 300
đô la cho một vỉ thuốc, cô ta có nên điều chế thêm một vỉ nữa không? Hãy
giải thích.
3. Ngành sản xuất cam thảo là một ngành cạnh tranh. Mỗi doanh nghiệp
sản xuất hai triệu dây cam thảo mỗi năm. Mỗi dây cam thảo có tổng chi phí
bình quân là 0,20 đô la và họ bán ở mức giá 0.30 đô la.
a, Chi phí cận biên của một dây cam thảo là bao nhiêu?
b, Ngành này có đang nằm trong trạng thái cân bằng dài hạn không? Tại
sao có và tại sao không?
4, Bạn đi ăn tại nhà hàng ngon nhất trong thị trấn và gọi bữa tối có tôm
hùm giá 40 đô la. Sau khi ăn hết nửa con tôm hùm, bạn mới nhận ra rằng
mình đã no. Người yêu của bạn muốn bạn ăn nốt, vì không thể mang phần
thừa về nhà và bởi vì "bạn đã trả tiền cho nó". Bạn nên làm gì? Hãy liên hệ
câu trả lời của bạn với phần trình bày trong chương này.
5, Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cắt cỏ của Bob là doanh nghiệp cạnh
tranh và tối đa hoá lợi nhuận. Bob nhận cắt mỗi bãi cỏ với giá 27 đô la.
Tổng chi phí mỗi ngày của anh ta là 280 đô la, trong đó 30 đô la là chi phí
cố định. Anh ta cắt 10 bãi cỏ mỗi ngày. Bạn có thể nói gì về quyết định
trong ngắn hạn của Bob về việc đóng cửa và quyết định dài hạn về việc rời
bỏ thị trường?
6, Hãy xem xét tổng chi phí và tổng doanh thu trong bảng sau:
Lượng 0 1 2 3 4 5 6 7

TC 8 9 10 11 13 19 27 37
TR 0 8 16 24 32 40 48 56
a. Hãy tính lợi nhuận cho mỗi sản phẩm. Doanh nghiệp nên sản xuất bao
nhiêu để tối đa hoá lợi nhuân
b. Hãy tính doanh thu cận biên và chi phí cận biên cho mỗi sản phẩm. Hãy
vẽ đồ thị minh hoạ. (Gợi ý: Ghi các điểm năm giữa các số nguyên. Ví dụ,
chi phí cận biên giữa 2 và 3 nên được ghi thành điểm 2,5). Các đường này
cắt nhau tại mức sản lượng nào? Điểm này liên quan thế nào đến câu trả
lời của bạn trong câu (a)?
c. Bạn có thể chỉ ra rằng doanh nghiệp này có ở trong ngành cạnh tranh
không? Nếu đúng vậy, bạn có thể nói được rằng ngành đó đang ở trong
trạng thái cân bằng dài hạn không?
7. Tờ Tạp chí Phố Uôn (23 tháng 7 năm 1991) đã viết: "Kể từ khi đạt đỉnh
cao vào năm
1967, lượng tiêu thụ thịt bò tính trên đầu người của nước Mỹ đã giảm
28.6%... [và] quy mô đàn gia súc đã giảm tới mức thấp nhất trong vòng 30
năm qua."
Hãy sử dụng đồ thị của doanh nghiệp và ngành để chỉ ra tác động ngắn hạn
của sự suy giảm nhu cầu về thịt bò. Hãy đặt tên cho đồ thị và diễn tả bằng
lời tất cả những thay đổi mà bạn có thể tìm được:
Trên một đồ thị mới, hãy chỉ ra tác động dài hạn của sự suy giảm nhu cầu
về thịt bò. Hãy giải thích bằng lời.
8. "Theo truyền thống thì giá cao thường dẫn đến việc mở rộng quy mô
ngành, nhưng rồi mức giá cao và sự phát đạt của người sản xuất có thể sẽ
chấm dứt." Hãy giải thích bằng những đồ thị thích hợp.
9. Giả sử ngành in sách là một ngành cạnh tranh và bắt đầu chuyển sang
trạng thái cân bằng dài hạn.
a, Hãy vẽ đồ thị mô tả một doanh nghiệp tiêu biểu trong ngành này.
b, Công ty In công nghệ cao phát minh ra quy trình mới cho ph ép cắt giảm
mạnh chi phí in sách. Điều gì sẽ xảy đến với lợi nhuận của công ty đó và
giá sách trong ngắn hạn, khi bằng sáng chế của công ty ngăn cản các
doanh nghiệp khác sử dụng công nghệ mới này?
c, Điều gì sẽ xảy ra trong dài hạn khi bằng sáng chế của công ty hết hạn và
các công ty khác tự do sử dụng công nghệ mới này?
10. Nhiều chiếc thuyền nhỏ được làm bằng sợi thuỷ tinh sản xuất từ dầu
thô. Giả sử giá dầu tăng.
a, Hãy sử dụng đồ thị để cho thấy điều gì sẽ xảy ra với các đường chi phí
của một hãng đóng thuyền cá biệt và đường cung thị trường.
b, Điều gì sẽ xảy ra đối với lợi nhuận của các nhà sản xuất thuyền trong
ngắn hạn? Số lượng nhà đóng thuyền trong dài hạn sẽ thay đổi như thế nào?
11. Giả sử ngành công nghiệp dệt của Mỹ là ngành cạnh tranh và không có
thương mại quốc tế về hàng dệt. Trong trạng thái cân bằng dài hạn, giá của
mỗi đơn vị vải là 30 đô la.
a. Hãy sử dụng đồ thị cho toàn bộ thị trường và cho mỗi người sản xuất c á
biệt để mô tả trạng thái cân bằng.
Bây giờ hãy giả định rằng các nhà sản xuất vải sợi ở các nước khác sẵn
sàng bán lượng vải lớn trên nước Mỹ với giá chỉ bằng 25 đô la một đơn vị.
b. Nếu các nhà sản xuất vải sợi Mỹ có chi phí cố định lớn, ảnh hưởng ngắn
hạn của việc nhập khẩu vải đối với sản lượng của các nhà sản xuất c á biệt
là gì? Ảnh hưởng ngắn hạn đối với lợi nhuận của họ là gì? Hãy minh họạ câu
trả lời của bạn bằng đồ thị.
c. Ánh hưởng dài hạn đối với số lượng doanh nghiệp Mỹ trong ngành công
nghiệp này là gì?
12. Giả sử có 1000 hàng quẩy nóng hoạt động tại thành phố New York. Mỗi
cửa hàng có đường tổng chi phí bình quân dạng chữ U. Đường cầu của thị
trường quẩy dốc xuống và thị trường quẩy đang nằm trong trạng thá i cân
bằng cạnh tranh dài hạn.
a, Hãy sử dụng đồ thị cho toàn bộ thị trường và cho từng cửa hàng quẩy
nóng để chỉ ra điểm cân bằng hiện tại.
b, Bây giờ thành phố quyết định hạn chế số giấy phép kinh doanh quẩy
nóng, do đó làm giảm số lượng cửa hàng xuống chỉ còn 800. Hành động
này gây ảnh hưởng gì đối với thị trường và mỗi cửa hàng cá biệt đang hoạt
động? Hãy sử dụng đồ thị minh họạ cho câu trả lời của bạn.
c, Giả sử thành phố quyết định thu phí cấp phép đối với 800 giấy phép. Điều
này sẽ ảnh hưởng đến số lượng quẩy nóng cung ứng của mỗi cửa hàng và
lợi nhuận của cửa hàng như thế nào? Thành phố muốn tăng nguồn thu đến
mức cao nhất và cũng muốn đảm bảo rằng 800 cửa hàng trên vẫn tiếp tục
kinh doanh trong thành phố. Thành phố nên tăng phí cấp phép lên bao
nhiêu? Hãy dùng đồ thị để minh họa cho câu trả lời của bạn.
13. Giá sư hoạt động khai thác vàng là ngành cạnh tranh.
a, Hãy sử dụng đồ thị về thị trường vàng và một mỏ vàng đại diện để xác
định điểm cân bằng dài hạn.
b, Giả sử nhu cầu về đồ trang sức tăng dẫn đến nhu cầu về vàng tăng. H ãy
sử dụng đồ thị của bạn để minh họa cho điều gì sẽ xảy ra trong ngắn hạn
đối với thị trường vàng và đối với mỗi mỏ vàng hiện có.
c, Nếu nhu cầu về vàng tiếp tục duy trì ở mức cao, theo thời gian gi á vàng
sẽ thay đổi như thế nào? Đặc biệt, mức giá cân bằng mới trong dài hạn sẽ
lớn hơn, nhỏ hơn hay bằng mức giá cân bằng ngắn hạn trong câu (b)? Mức
giá cân bằng dài hạn mới có khả năng lớn hơn mức giá cân bằng dài hạn
ban đầu không? Hãy giải thích.
14. (Bài này hơi khó.) Tờ New York Times (1 tháng 7 năm 1994) đăng tin
về khuyến nghị của chính quyền Clinton là nên bãi bỏ việc cấm xuất khẩu
dầu từ Bắc Alaska. Theo bài báo, chính quyền Clinton cho rằng "ảnh
hưởng chủ yếu của việc bãi bỏ này là có thể cung cấp dầu thô cho các nhà
máy lọc dầu ở California với giá thấp hơn giá trên thị trường thế giới... Biện
pháp bãi bỏ việc cấm xuất khẩu dầu tạo ra khoản trợ cấp cho các nhà má y
lọc dầu ở California, nhưng người tiêu dùng không được hưởng lợi." Hãy sử
dụng phân tích của chúng ta về hành vi của doanh nghiệp để phân tích
nhận định trên.
a. Hãy vẽ các đường chi phí của một nhà máy lọc dầu ở California và một
nhà máy lọc dầu ở nơi khác trên thế giới. Giả sử các nhà máy lọc dầu ở
California có thể tiếp cận nguồn dầu thô Alaska với giá rẻ và các nhà máy
lọc dầu khác phải mua dầu thô với giá đất hơn từ Trung Đông
b. Tất cả các nhà máy lọc dầu đều sản xuất xăng cho thị trường xăng thế
giới, thị trường này chỉ có một mức giá duy nhất. Trong trạng thái cân
bằng dài hạn, mức giá này phụ thuộc vào chi phí của các nhà sản xuất ở
California hay chi phí của các nhà sản xuất khác? Hãy giải thích. (Gợi ý:
California không thể tự mình cung cấp xăng cho toàn bộ thị trường thế
giới.)
Hãy vẽ các đồ thị mới minh họa cho lợi nhuận mà một nhà máy lọc dầu ở
California và một nhà máy lọc dầu khác có thể thu được.
c. Trong mô hình này, có khoản trợ cấp nào dành cho các nhà máy lọc dầu
California không? Khoản trợ cấp này có được chuyển cho người tiêu dùng
không?
Chương 15
BÀI TẬP VÀ VẬN DỤNG
1. Một nhà xuất bản phải đổi mặt với biểu cầu sau về cuốn tiểu thuyết sắp
ra đời của một trong các tác giả nổi tiếng:
Giá ( đô la) Lượng cầu ( cuốn)

100 0
90 100.000
80 200.000
70 300.000
60 400.000
50 500.000
40 600.000
30 700.000
20 800.000
10 900.000

0 1.000.000

2.
Tác giả được trả 2 triệu đô la tiền viết sách và chi phí cận biên của việc
xuất bản cuốn sách là đại lượng không đổi và bằng 10 đô la/cuốn.
Hãy tính tổng doanh thu, tổng chi phí và lợi nhuận tại mỗi lượng cầu. Nhà
xuất bản theo đuổi lợi nhuận tối đa chọn mức sản lượng nào? Họ bán sách
với giá bao nhiêu?
Hãy tính doanh thu cận biên (nhớ rằng MR = ATR/AQ.) Doanh thu cận biên
khác giá bán ở chỗ nào? Hãy giải thích.
Hãy vẽ các đường doanh thu cận biên, chi phí cận biên và đường cầu. Tại
mức sản lượng nào đường doanh thu cận biên và đường chi phí cận biên
cắt nhau? Mức sản lượng này có ý nghĩa gì?
Trên đồ thị, hãy bôi đậm vùng tổn thất tải trọng. Hãy giải thích bằng lời
xem vùng này có ý nghĩa gi.
c. Nếu tác giả được trả 3 triệu thay vì 2 triệu đô la tiền viết sách, điều này
ảnh hưởng như thế nào đến quyết định định giá của nhà xuất bản? Hãy giải
thích.
f. Giả sử nhà xuất bản không theo đuổi mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận, song
họ lại quan tâm đến việc tối đa hóa hiệu quả kinh tế. Họ sẽ bán cuốn sách
với giá nào? Họ thu được bao nhiêu lợi nhuận tại mức giá này?

2. Giả sử nhà độc quyền buộc phải bán với giá bằng tổng chi phí bình quân.
Trên để thị, hãy chỉ ra giá bán và phần tổn thất tải trọng đối với xã hội so
với trường hợp bán theo chi phí cận biên.
3. Hãy xem xét hoạt động chuyển phát thư tín. Nhìn chung đường tổng chi
phí bình quân có dạng như thế nào? Hình dạng của đường này có thể khác
nhau như thế nào giữa vùng nông thôn héo lánh và vùng đô thị đông dân
cư? Hình dạng của đường này có thể thay đổi như thế nào theo thời gian?
Hãy giải thích.
4. Giả sử Công ty Clean Springs Water có độc quyền về nước đóng chai
bán ở California.
Nếu giá bán nước ở các vòi tăng, thì sản lượng, giá cả và lợi nhuận ở mức
tối đa hóa lợi nhuận của Clean Springs là bao nhiêu? Hãy giải thích bằng
lời và bằng một đồ thị.
5. Một thị trấn nhỏ có rất nhiều siêu thị cạnh tranh với nhau, chúng đều có
chi phí cận biên không đổi.
Hãy sử dụng đồ thị về thị trường tạp phẩm, chỉ ra thặng dư của người sản
xuất, thặng dư của người tiêu dùng và tổng thặng dư.
Giả sử các siêu thị độc lập bây giờ phối hợp với nhau thành một cửa hàng
liên hoàn. Hãy sử dụng đồ thị mới để chỉ ra mức thặng dư của người tiêu
dùng, thặng dư của người sản xuất và tổng thặng dư mới. So với thị trường
cạnh tranh, cái gì đã chuyển từ người tiêu dùng sang người sản xuất? Tổn
thất tải trọng bằng bao nhiêu?
6. Johnny Rockabilly vừa hoàn thành việc ghi âm một đĩa CD mới nhất.
Phòng tiêu thụ ở
Công ty đĩa hát của anh ta xác định biểu cầu về chiếc đĩa CD này như sau:

Giá (đô la) Số đĩa CD (chiếc)

24 10.000
22 20.000
20 30.000
18 40.000
16 50.000
 14 60.000

Công ty có thể sản xuất đĩa CD với chi phí cố định bằng 0 và chi phí bi ến
đổi bằng 5 đô la/1 chiếc đĩa CD.
a. Hãy tính tổng doanh thu tại mức sản lượng 10.000 chiếc, 20.000 chiếc,
và v.v... Doanh thu cận biên của mỗi mức tăng sản lượng 10.000 chiếc bán
ra là bao nhiêu?
b. Mức sản lượng nào sẽ tối đa hoá lợi nhuận?
Mức giá tương ứng là bao nhiêu? Lợi nhuận tương ứng bằng bao nhiêu?
c. Nếu bạn là đại diện của Johnny, bạn sẽ khuyên Johnny yêu cầu công ty
đĩa hất phải trả cho anh ta bao nhiêu? Tại sao?
7. Trong năm 1969, chính phủ đã buộc tội IBM là lũng đoạn thị trường máy
tính. Chính phủ lập luận (đúng) rằng phần lớn hệ thống máy tính lớn bán ra
ở Mỹ đều được IBM sản xuất.
IBM lập luận (đúng) rằng trện thị trường của tất cả các loại máy tính, sản
phẩm của IBM chị chiếm một thị phần nhỏ rất nhỏ. Nếu dựa trên những
thực tế này, bạn có nghĩ rằng chính phủ nên mở phiên tòa xét xử IBM về
tội vi phạm các đạo luật chống độc quyền không? Hãy giải thích.
8. Một công ty đang cân nhắc việc xây dựng một chiếc cầu bắc qua sông.
Chiếc cầu này có chi phí xây dựng là 2 triệu đô la và không mất chi phí
bảo trì. Bảng sau đây ước tính nhu cầu sử dụng chiếc cầu trong toàn bộ
vòng đời của nó.
Giá Số lần qua cầu (đơn vị: ngàn vé)
(vé qua cầu, đô la)

8 đô la 0

7 100
6 200
5 300
4 400
3 500
2 600
1 700
0 800

a. Nếu công ty xây dựng chiếc cầu, giá tối đa hóa lợi nhuận của hó là bao
nhiêu? Đó có phải là mức sản lượng hiệu quả hay không? Tại sao?
b. Nếu công ty quan tâm đến việc tối đa hóa lợi nhuận, họ có xây dựng
chiếc cầu hay không? Mức lợi nhuận hoặc thua lỗ của họ là bao nhiêu?
c. Nếu chính phủ xây dựng chiếc cầu, họ sẽ thu phí (giá vé) ở mức nào?
d. Chính phủ có xây dựng chiếc cầu không? Hãy giải thích.
9, Công ty Placebo Drug giữ bản quyền sáng chế về một trong các ph ất
minh của họ
a. Giả sử quá trình sản xuất được phẩm có chi phí cận biên tăng dần, hãy
vẽ đổ thị minh họa cho giá và lượng tối đa hóa lợi nhuận của Placebo. Đông
thời hãy chỉ ra mức lợi nhuận của họ.
b. Bây giờ giả sử chính phủ đánh thuế vào mỗi chai thuốc sản xuất ra. Trên
đồ thị mới , hãy biểu thị giá và lượng mới của Placebo, Bạn có thể so sánh
với câu trả lời ở phần (a) như thế nào?
c. Mặc dù không dễ gì thấy được trên đồ thị của bạn, nhưng thuế làm giảm
lợi nhuận của Placebo. Hãy giải thích tại sao điều này lại đúng.
d. Thay vì đánh thuế trên mỗi chai thuốc, giả sử chính phủ đánh thuế
Placebo ở mức cố định là 10.000 đô la bất kể họ sản xuất bao nhiêu.
Khoản thuế này có ảnh hưởng như thế nào đến giá cả, sản lượng và lợi
nhuận của Placebo? Hãy giải thích.
Larry, Curly và Moe cùng điều hành một phòng khiêu vũ lớn ở một thị trấn.
Larry muốn bán càng nhiều đồ uống càng tốt, miễn là không thua lỗ. Curly
muốn phòng khiêu vũ này phải mang lại mức doanh thu cao nhất. Moe lại
muốn có được mức lợi nhuận cao nhất. Hãy sử dụng đường cầu và các
đường chi phí của phòng khiêu vũ đó để chỉ ra các kết hợp giữa giá và
lượng thoả mãn mục tiêu của mỗi đối tác.
11. Trong nhiều năm AT&T là doanh nghiệp độc quyền bị điều chỉnh, nó
cung cấp cả dịch vụ điện thoại địa phương và đường dài:
a. Hãy giải thích tại sao ban đầu dịch vụ điện thoại đường dài là một độc
quyền tự nhiên.
b. Trong hai thập kỷ qua, nhiều công ty đã cho phóng các vệ tinh viễn
thông, mỗi vệ tinh này có thể truyền một số lượng hạn chế các cuộc gọi. Sự
gia tăng vai trò của các vệ tinh làm thay đổi cơ cấu chi phí dịch vụ điện
thoại đường dài như thế nào?
c. Sau cuộc tranh chấp pháp lý kéo dài với chính phủ, AT&T chấp nhận
cạnh tranh với các công ty khác trên thị trường dịch vụ điện thoại đường
dài. Họ cũng đồng ý tách dịch vụ điện thoại địa phương ra thành công ty
"Baby Bells" - một công ty vẫn chịu sự điều chỉnh chặt chẽ.
d. Tại sao cách làm này lại có hiệu quả nếu có sự cạnh tranh trên thị
trường dịch vụ diện thoại đường dài và sự điều chỉnh các độc quyền trong
hoạt động kinh doanh dịch vụ điện thoại địa phương?
12. Công ty Best Computer vừa phát triển một loại chíp máy tính mới,
ngay lập tức họ yêu cầu được cấp bản quyền sáng chế.
a. Hãy vẽ một hình chỉ ra thặng dư của người tiêu dùng, thặng dư của
người sản xuất và tổng thặng dư trên thị trường của loại chip mới này.
b. Điều gì xảy ra đối với ba chỉ tiêu phản ánh thặng dư này nếu doanh
nghiệp có thể phân biệt giá một cách hoàn hảo? Tổn thất tải trọng thay
đổi như thế nào? Thặng dư chuyển từ ai sang ai?
13. Hãy giải thích tại sao nhà độc quyền luôn sản xuất mức sản lượng mà
tại đó đường cầu co giãn. (Gợi ý: nếu cầu không co giãn và doanh nghiệp
tăng giá cả, thì điều gì sẽ xảy ra đối với tổng doanh thu và tổng chị phí?)
14. Ba công ty xe hơi khổng lồ của Mỹ là GM, Ford, và Chrysler. Nếu đây là
các công ty xe hơi duy nhất trên thế giới, họ sẽ có rất nhiều sức mạnh độc
quyền. Chính phủ có thể thực hiện hành động nào để tạo ra sức mạnh độc
quyền cho những công ty này?
(Gợi ý: chính phủ đã thực hiện hành động như vậy vào những năm 1980.)
15. Ca sỹ Whitney Houston nắm độc quyền về một nguồn lực khan hiếm: đó
là bản thân cô. Cô là người duy nhất có thể thực hiện buổi hòa nhạc
Whitney Houston. Điều này hàm ý rằng chính phủ có nên điều chỉnh giá vé
các buổi hòa nhạc của cô không?
Tại sao ?

16. Nhiều chiến lược phân biệt giá gắn với một số chi phí. Ví dụ, các phiếu
giảm giá tiêu tốn thời gian và nguồn lực của cả người mua và người bán.
Câu hỏi này xem xét các tác động của sự phân biệt giá gây ra chi phí. Để
đơn giản, hãy giả định rằng chi phí sản xuất của nhà độc quyền tỷ lệ thuận
với sản lượng và do vậy chi phí bình quân và chi phí cận biên không thay
đổi và bằng nhau.
a. Hãy vẽ các đường chi phí, đường cầu và đường doanh thu cận biên của
nhà độc quyền. Hãy chỉ ra giá bán của nhà độc quyền khi không có sự
phân biệt giá.
b. Trên đồ thị hãy đánh dấu vùng diện tích tượng đương với lợi nhuận độc
quyền và gọi nó là X. Hãy đánh dấu vùng diện tích tương đương với thặng
dự của người tiêu dùng và gọi nó là Y. Đánh dấu vùng diện tích tương
đương với tổn thất tải trọng và gọi nó là Z
c. Bây giờ giả sử nhà độc quyền có thể phân biệt giá một cách hoàn hảo.
Lợi nhuận của nhà độc quyền là bao nhiêu? (Hãy trình bày lời giải theo X,
Y và Z.)
d. Lợi nhuận của nhà độc quyền thay đổi như thế nào khi có phân biệt giá ?
Tổng thặng dư thay đổi như thế nào khi có phân biệt giá? Mức thay đổi nào
lớn hơn?
Hãy giải thích. (Hãy trình bày lời giải theo X, Y và Z.)
e. Bây giờ giả sử có một số chi phí phát sinh đối với sự phân biệt giá. Để
mô hình hoá chi phí này, hãy giả định rằng nhà độc quyền phải trả một
khoản chi phí cố định C để phân biệt giá. Nhà độc quyền đưa ra quyết định
như thế nào về việc nên hay không nên trả khoản chi phí cố định nà y? (Hãy
trình bày lời giải theo X, Y và Z.)
f. Nhà hoạch xã hội nhân từ, người quan tâm đến tổng thặng dư, sẽ ra
quyết định như thể nào về việc nhà độc quyền nên hay không nên phân
biệt giá? (Hãy trình bày lời giải theo X, Y và Z.)
g. So sánh câu trả lời của bạn trong các phần (c) và (*). Động cơ phân biệt
giá của nhà độc quyền khác với nhà hoạch định xã hội như thế nào? Nhà
độc quyền có thể phân biệt giá khi xã hội không mong muốn không?

Chương 16
BÀI TẬP VÀ VẬN DỤNG
1.
a. Tờ Thời báo New York (30/11/1993) thông báo rằng "việc trong tuần trước OPEC không thoả
thuận được với nhau về mức cắt giảm sản lượng đã đẩy thị trường dầu mỏ vào tình trạng hỗn loạn..(
dẫn đến] mức giá dầu thô trong nước thấp nhất kể từ tháng 6/1990".
b.Tại sao các thành viên của OPEC lại tìm cách thoả thuận cắt giảm sản lượng?
c. Tại sao bạn lại cho rằng OPEC không thể thoả thuận về việc cắt giảm sản lượng? Tại sao vì thế
mà thị trường dầu lại trở nên "hỗn loạn"?
d. Tờ báo cũng còn nhắc tới quan điểm của OPEC cho rằng "các nước sản xuất không nằm trong tổ
chức này như Na uy và Anh nên góp phần vào việc cắt giảm sản lượng". Cụm từ
"góp phần" gợi ý điều gì về nguyện vọng của OPEC muốn có mối quan hệ với Na uy và Anh
Anh.
e. Phần lớn lượng cung về kim cương của thế giới có nguồn gốc ở Nga và Nam Phi. Giả sử chi phí
cận biển để khai thác kim cương cố định ở mức 1000 đô la một viên và cầu về kim cương được mô
tả trong biểu sau:
Giá (đô la) Lượng

8000 5000
7000 6000
6000 7000
5000 8000
4000 9000
3000 10000

2000 11000
1000 12000

a. Nếu có nhiều người cung cấp kim cương, giá và lượng sẽ là bao nhiêu?
b. Nếu chỉ có một nhà cung cấp kim cương, giá và lượng sẽ là bao nhiêu?
c. Nếu Nga và Nam Phi lập ra một các-ten, giá và lượng sẽ bằng bao nhiêu? Nếu hai nước chia đôi
thị trường, sản lượng và lợi nhuận của Nam Phi là bao nhiêu? Lợi nhuận của Nam Phi sẽ là bao
nhiêu nếu nó tăng sản lượng lên 1000 trong khi Nga tuân thủ theo thoả thuận của các-ten?
d. Hãy sử dụng câu trả lời cho phần (c) để lý giải tại sao các thoả thuận của các-ten thường không
được chấp hành nghiêm chỉnh.
3. Chương này thảo luận về các công ty là độc quyền nhóm trong thị trường hàng hóa mà họ bán ra.
Rất nhiều kết quả được vận dụng tương lự cho các công ty là các nhà độc quyền nhóm trong thị
trường hàng hoa mà họ mua.
a. Nếu người bán là nhà độc quyền nhóm tìm cách tăng giá bán sản phẩm của mình, mục tiêu của
người mua là nhà độc quyền nhóm là gì?
b. Ông chủ các đội bóng chày lớn có thị trường độc quyền nhóm về cầu thủ chơi bóng chày. Hãy
cho biết mục tiêu của các ông chủ nếu xét trên phương diện tiền lương của cầu
thủ?
c. Cầu thủ bóng chày tham gia đình công trong năm 1994 bởi vì họ không chấp nhận mức lương
trần mà các ông chủ định đặt ra. Nếu các ông chủ cấu kết với nhau về tiền lương, tại sao họ lại phải
đặt ra mức lương trần?
4. Hãy mô tả một vài hoạt động của bạn trong cuộc sống mà trong đó lý thuyết trò chơi có thể áp
dụng được. Điểm kết nối chung giữa các hoạt động này là gì?
5. Hãy xem xét mối quan hệ thương mại giữa Mỹ và Mêhicô. Giả sử các nhà lãnh đạo của hai nước
tin vào kết quả khác nhau của các chính sách thương mại như sau:

Quyết định của Mỹ

Thuế quan thấp
Quyết định của Mehico
Thuế quan cao
Quyết định của Mỹ

Thuế quan thấp Thuế quan cao

Thuế quan thấp Mỹ được Mỹ được
25 tỷ dôla 30 tỷ dô la

Quyết định của Mchico được Mehico được

Mehico 25 tỷ đô la 10 đô la
Mỹ được Mỹ được
10 tỷ đô la 20 tỷ đô la

Thuế quan cao Mehico được Mehico dược

30 đô la 20 đô la

a. Chiến lược trội của Mỹ là gì? Của Mêhicô là gì? Hãy giải thích:
b. Hãy định nghĩa trạng thái Cân bằng Nash. Cân bằng Nash của chính sách thương mại là gì ?
c. Trong năm 1993, quốc hội Mỹ đã phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA),
trong đó Mỹ và Mêhicô thoa thuận cùng cắt giảm hàng rào thương mại. Liệu các kết quả được trình
bày ở đây có biện minh cho cách tiếp cận chính sách thương mại đó không?
b. Dựa vào hiểu biết về ích lợi của thương mại (chương 3 và 9), bạn có nghĩ rằng những khả năng
này phản ánh chân thực phúc lợi của một quốc gia trong bốn trường hợp đó không?
6. Giả sử bạn và người bạn cùng lớp được giao một dự án trong đó các bạn sẽ nhận được một điểm
chung. Người nào cũng muốn có điểm cao, nhưng muốn làm ít nhất. Hộp quyết định và các kết cục
là như sau:
Quyết định của bạn

Làm việc Trốn việc

Làm việc Bạn đạt A, Bạn dạt B,
Không vui Vui
Người bạn đạt Người bạn đạt
Quyết định của ngừoi A, Không vui B, Không vui
bạn

Trốn việc Bạn dạt B, Bạn đạt D,

Không vui Vui
Người bạn dạt B, Vui Người bạn dạt D, Vui
Giả sử vui là trạng thái bình thường của bạn, nhưng không vui thì cũng khó chịu như nhận điểm C
và D.
a. Hãy lập một hợp quyết định, tổng hợp các điểm bằng chữ và mức độ vui thích thành một kết quả
duy nhất cho từng kết cục.
b. Nếu cả bạn và bạn cùng học không ai biết người kia làm bao nhiêu, kết quả có thể sẽ như thế nào?
Việc bạn có thể lại làm việc với người này có ý nghĩa gì không? Hãy giải thích câu trả lời của bạn?

7. Chương này cho thấy việc cấm quảng cáo thuốc lá trên truyền hình trong năm 1971 làm tăng lợi
nhuận cho các công ty sản xuất thuốc lá. Việc cấm quảng cáo này có là chính sách công cộng tốt
không? Hãy giải thích câu trả lời của bạn?
8. Một nghiên cứu tình huống mô tả cuộc đối thoại giữa chủ tịch hãng American Airlines và
Baniff Airways. Hãy phân tích trò chơi giữa hai công ty. Hãy giả dịnh rằng mỗi hãng có thể định
giá vé máy bay cao hoặc thấp. Nếu một hãng định giá 100 đô la, thì nó sẽ có lợi nhuận thấp nếu như
hãng kia đặt giá 100 đô la và lợi nhuận cao nếu hãng kia đặt giá 200 đô la. Mặt khác, nếu hãng đặt
giá là 200 đô la, nó sẽ có lợi nhuận thấp nếu hãng kia đặt giá 100 đô la và lợi nhuận bình quân nếu
hãng kia cũng đặt giá 200 đô la.
a. Hãy vẽ hộp quyết định cho trò chơi này.
b. Trạng thái Cân bằng Nash trong trò chơi này là gì? Hãy giải thích.
c. Có kết cục nào tốt hơn cho cả hai hãng so với trạng thái Cân bằng Nash không? Có thể đạt điều
đó bằng cách nào? Ai sẽ bị thiệt nếu điều này xảy ra?
9. Hai nông dân là Jones và Smith chăn gia súc trên cùng một cánh đồng. Nếu có 20 con bò ăn cỏ
trên cánh đồng, mỗi con tạo ra 4000 đô la sữa trong suốt cuộc đời nó. Nếu nuôi nhiều bò hơn trên
cánh đồng đó, mỗi con sẽ ăn được ít cỏ hơn và sản lượng sữa giảm. Với 30 con bò nuôi trên cánh
đồng, mỗi một con đem lại 3000 đô la tiền sữa; với 40 con, mỗi con sẽ đem lại 2000 đô la tiền sữa.
Mỗi con bò giá 1000 đô la..
a. Giả sử rằng hai nông dân Jones và Smith mỗi người có thể mua 10 hay 20 con bò, nhưng không
ai biết người kia sẽ mua bao nhiêu khi đi mua bò. Hãy tính kết quả cho từng kết cục.
b. Kết quả của trò chơi này có khả năng sẽ như thế nào? Kết cục tốt nhất là gì? Hãy giải thích.
Trước đây có nhiều cánh đồng cộng đồng hơn hiện nay. Tại sao? (Hãy xem thêm chương 11).
10. Little Kona là một công ty cà phê nhỏ và đang muốn tham gia vào thị trường do công ty
Big Brew nắm ưu thế. Lợi nhuận của từng công ty phụ thuộc vào việc Little Kona có gia nhập thị
trường không và Big Brew định giá cao hay thấp:
Big brew

Giá cao Giá thấp

Gia nhập Brew thu Brew thu

3 triệu dô la 1 triệu dô la

Little Kona Kona thu Kona lố

2 triệu dô la 1 triệu đô la

Không gia nhập Brew thu Brew thu

7 triệu đô la 2 triệu dộ la

Kona không có lợi Kona không có lợi

nhuận nhuận

Big Brew đe dọa Little Kona: "Nếu các ông gia nhập thị trường, chúng tôi sẽ định giá thấp, nên tốt
hơn hết là các ông đừng gia nhập". Các bạn có nghĩ rằng Little Kona tin lời đe doa này không? Tại
sao lại tin và tại sao lại không? Bạn nghĩ Little Kona nên làm gì?
11. Jeff và Steve đang chơi ten nít. Steve được 1 điểm nếu như đoán đúng là Jeff sẽ đánh bóng sang
bên trái hay bên phải của Steve. Kết quả là:
Steve đoán

Trái Phải
Trái Steve được điểm Steve mất điểm
Jeff đánh Jeff mất điểm Jeff được diểm
Phải Steve mất điểm Steve được điểm
Jeff được diểm Jeff mất điểm

Mỗi đấu thủ có một chiến lược trội không? Nếu Jeff chọn một chiến lược nhất định (trái hay phải)
và chỉ thực hiện chiến lược này, Steve sẽ làm gì? Nếu vậy, bạn có thể nghĩ ra chiến lược tốt nhất
cho Jeff không?

Chương 17
BÀI TẬP VÀ VẬN DỤNG
1. Hãy phân loại các thị trường sau thành cạnh tranh hoàn hảo, độc quyền và cạnh tranh độc quyền.
Hãy giải thích câu trả lời của bạn:
a. Bút chì 2B.
b. Nước sạch đóng chai.
c. Đồng.
d. Dịch vụ điện thoại địa phương.
e. Bơ lạc.
f. Son môi.
2. Đặc điểm nào của hàng hóa bán ra làm cho doanh nghiệp cạnh tranh độc quyền khác với doanh
nghiệp độc quyền?
3. Chúng ta đã thấy trong chương này là doanh nghiệp cạnh tranh độc quyền có thể tăng sản lượng
và giảm tổng chi phí sản xuất bình quân. Tại sao họ không làm như vậy?
4. Công ty Sparkle là một trong nhiều doanh nghiệp trong thị trường thuốc đánh răng và đang ở
trong cân bằng dài hạn.
a. Hãy vẽ đồ thị mô tả đường cầu của Sparkle, đường doanh thu cận biên, đường lổng chi phí bình
quận và đường chi phí cận biên. Hãy đánh dấu sản lượng tối đa hóa lợi nhuận và giá của Sparkle.
b. Lợi nhuận của Sparkle là bao nhiêu? Hãy giải thích.
c. Trên đồ thị, hãy chỉ ra thặng dư của người tiêu dùng từ việc mua thuốc đánh răng của
Sparkle. Hãy chỉ ra mức tổn thất tải trọng so với sản lượng có hiệu quả.
d. Nếu chính phủ buộc Sparkle sản xuất tại quy mô có hiệu quả, điều gì sẽ xảy ra đối với nó? Điều
gì sẽ xảy ra đối với người tiêu dùng của Sparkle?
5. Các thị trường độc quyền nhóm thường có số lượng sản phẩm tới ưu hay không? Hãy giải thích.
6. Hãy hoàn thành bảng dưới đây bằng cách điền các từ đúng, không, hay có thể cho mỗi loại cấu
trúc thị trường.
Các Doanh Nghiệp Cạnh tranh hoàn hảo Cạnh tranh độc quyền Độc Quyền

Sản xuất các sản phẩm

phân biệt?
hoàn hảo
 Có năng lực sản xuất dư
thừa?

Quảng cáo?

Chọn Q sao cho MR =

MC?

Chọn Q sao cho P =

MC?

Có lợi nhuận trong cân

bằng dài hạn?

Đối mặt với đường cầu

dốc xuống?
Có MR nhỏ hơn giá?
Phải đối mặt với sự gia
nhập của các doanh
nghiệp khác?
Rút khỏi ngành nếu lợi
nhuận trong dài hạn nhỏ
hơn 0?

7. Chúng ta đã thấy rằng các doanh nghiệp cạnh tranh độc quyền có thể gửi thiếp chúc mừng Giáng
sinh đến khách hàng của mình. Làm điều này họ sẽ được gì? Hãy giải thích bằng lời và bằng đồ thị.
8. Nếu bạn đang xem xét việc gia nhập ngành kinh doanh kem, bạn có định sản xuất kem giống như
kem của một thương hiệu hiện có không? Hãy giải thích câu trả lời của bạn bằng cách sử dụng các
kiến thức trong chương này.
9. Hãy mô tả ba chương trình quảng cáo mà bạn thấy trên truyền hình. Các quảng cáo này có ích lợi
xã hội nào không? Các quảng cáo này gây lãng phí cho xã hội như thế nào? Các quảng cáo này có
tác động tới khả năng mua hàng của bạn không? Tại sao?
10. Trong mỗi cặp doanh nghiệp sau đây, hãy giải thích doanh nghiệp nào có khả năng quảng cáo
nhiều hơn
a. Trang trại gia đình và cửa hàng gia đình.
b. Nhà sản xuất xe nâng hàng và nhà sản xuất xe hơi
c. Công ty sáng chế một loại đồng hồ đeo tay đáng tin cậy và công ty sáng chế một loại đồng hồ
kém tin cậy hơn có cùng chi phí sản xuất.
11. Hai mươi năm trước đây, thị trường gà là cạnh tranh hoàn hảo. Sau đó Frank Perdue bắt đầu tiếp
thị gà bằng tên của mình.
a. Bạn nghĩ thế nào về việc Perdue tạo ra thương hiệu cho gà? Làm như vậy thì có lợi gì?
c. Xã hội được lợi gì khi gà có thương hiệu? Xã hội bị thiệt hại gì?
12. Nhà sản xuất thuốc giảm đau Tylenol đã quảng cáo rất nhiều và có rất nhiều khách hàng trung
thành. Ngược lại các nhà sản xuất thuốc acetaminophen nhái lại không quảng cáo và khách hàng
của họ mua vì các thuốc đó có giá thấp nhất. Giả sử chi phí cận biên của Tylenol và acetaminophen
nhái bằng nhau và không đổi.
a. Hãy vẽ đồ thị chỉ ra đường cầu, doanh thu cận biên, và chi phí cận biên của Tylenol. Hãy đánh
dấu giá và thặng số (phần giá cao chi phí cận biên) của Tylenol.
b. Lặp lại phần (a) đối với nhà sản xuất acetaminophen nhái. Các đồ thị khác nhau như thế nào?
Công ty nào có mức thặng số cao hơn? Hãy giải thích.
c. Công ty nào có động lực cao hơn để kiểm soát chất lượng cấn thận? Tại sao?