ICS 29.120.

20 TÜRK STANDARDI TS 45/Eylül 1976

İÇİNDEKİLER
0.1 - KONU........................................................................................................................ 1
0.2 - TARİFLER................................................................................................................. 1
0.2.1 - Rozas................................................................................................................................... 1
0.2.2 - Gövde .................................................................................................................................. 1
0.2.3 - Kapak................................................................................................................................... 1
0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1
1- SINIFLANDIRMA VE ÖZELİKLER ........................................................................ 1
1.1 - MALZEME ................................................................................................................. 1
1.2 - ÖZELİKLER............................................................................................................... 1
1.2.1 - Gövde .................................................................................................................................. 1
1.2.2 - Kapak................................................................................................................................... 1
1.2.3 - Klemens............................................................................................................................... 2
2 - İHZAR VE İMALÂTA AİT MUAYENE VE DENEYLER:........................................ 2
2.1 - NUMUNE ALMA ........................................................................................................ 2
2.2 - DIŞ GÖRÜNÜŞ ......................................................................................................... 2
2.3 - BOYUTLAR............................................................................................................... 2
2.4 - YALITKANLIK DENEYİ ............................................................................................. 2
2.5 - AŞIRI GERİLİM DENEYİ ........................................................................................... 2
3 - PİYASAYA ARZ.................................................................................................... 3
3.1 - MARKALAMA............................................................................................................ 3
3.2 - PAKETLEME............................................................................................................. 3
3.3 - İŞARETLEME............................................................................................................ 3
4. - MÜTEFERRİK HÜKÜMLER ................................................................................ 3
5 - TÜRK STANDARDLARININ UYGULANMASI HAKKINDA TÜZÜK
HÜKÜMLERİNE GÖRE YAPILACAK İŞLEM............................................................ 3
FÖY – 1 ...................................................................................................................... 6
FÖY – 2 ...................................................................................................................... 7
ICS 29.120.20 TÜRK STANDARDI TS 45/Eylül 1976

ROZAS

0.1 - KONU
Bu Standard gerilimi en çok 250 volt olan elektrik iç tesisatında kullanılan ve içerisinden 6 amperden
fazla akım geçmeyen rozaslara aittir.

0.2 - TARİFLER

0.2.1 - Rozas
içerisindeki klemensler vasıtasıyla bir elektrik tesisatının kordonla yapılmış bir kısmını elektrik iç
tesisatına irtibatlandırmaya yarayan iç tesisat malzemesidir. Rozas iki esas kısımdan teşekkül eder:

0.2.2 - Gövde
Tavana temelli olarak tespit edilen ve klemensleri ihtiva eden kısımdır.

0.2.3 - Kapak
Gövdeye vidalanan parçadır.

0.3 - KAPSAM
Bu Standard, aşağıda gösterilen rozaslara tatbik edilir :
İki klemensli sıva üstü rozas
Üç klemensli sıva üstü rozas
İki klemensli yarı gömme
Üç klemensli yarı gömme

1- SINIFLANDIRMA VE ÖZELİKLER
1.1 - MALZEME
Rozası teşkil eden muhtelif parçaların imalinde aşağıdaki malzemeler kullanılacaktır. Gövde ve
kapaklar, elektroteknikte kullanılma özeliğini taşıyan porselen, bakalit, cam veya bunlara muadil
yalıtkan malzemeden yapılacaktır.

Klemenslerle teferruatı elektroteknikte kullanılma özelliğini haiz pirinç, kalaylanmış bakır veya muadili
malzemeden yapılacaktır.

1.2 - ÖZELİKLER

1.2.1 - Gövde
Gövdenin et kalınlığının porselen olanlarda en az 6,5 mm, bakalit veya mümasili malzemeden
yapılmış bulunanlarda ise en az 2,5 mm, olması tavsiye olunur.

Gövde tabanı, iyice oturacak şekilde olacak ve üzerinde kapağın geçmesine mahsus E. 14 (Edison 15
tipi) boyutunda diş açılmış bulunacaktır. Gövde içerisinde, kendisini tavana tespit etmeye yarayan, 2
adet ağaç vidasının geçmesine mahsus yeter büyüklükte 2 delik bulunacaktır. Bu deliklerin üst
kısımlarına vidaların tamamen gömülmesi ve başlarının dışarıya taşmaması için havsa açılacaktır.

Delikler, ağaç vidalarının sökülüp takılmaları esnasında tornavidanın klemens ve teferruatına temas
etmesini önleyecek şekilde münasip yerlere açılacaktır.

Gövdenin ortasında, iletkenlerin zedelenme-den geçmesine mahsus yeter genişlikte bir delik
bulunacaktır.

1.2.2 - Kapak
Kapağın, gövde kısmına sıkıca geçmesi için iç tarafına uygun profilde diş açılacak, orta kısmında,
kordonun geçmesine mahsus bir delik bulunacak ve bunun kenarları kordonun zedelenmemeleri için
münasip şekilde yuvarlatılmış olacaktır. Kapağın, kolayca takılıp çıkarılabilmesi için, dış kısmı tırtıllı da
yapılabilir.

1
ICS 29.120.20 TÜRK STANDARDI TS 45/Eylül 1976

Kapağın en zayıf yerinin et kalınlığının porselenlerde en az 4 mm bakalit veya mümasili malzemeden

yapılanlarda ise, en az 2 mm olması tavsiye olunur. Kapak gövdeye iyice geçtikten sonra iç yüzeyi ile
klemensleri arasında en az 6 mm lik mesafe bulunmalıdır. Kapağın gövdeye vidalanmasını sağlayan
dişli kısımlar sıkılma ve sökülme sırasında kırılmayacak ve bozulmayacak şekil ve sağlamlıkta imal
edilmelidir.

1.2.3 - Klemens
İletken uçlarının bağlandığı klemens tablası, et kalınlığının 1,50 mm’den az olmaması tavsiye olunur.
Klemens üzerinde iletkenleri tespit etmeğe mahsus ve birbirinin aynı iki adet sıkıştırma vidası ile pulu
bulunacaktır. Bu vidaların gövdelerinin en az 3 mm, baş kısımlarının en az 6 mm çapında ve
uzunluklarının en az 6 mm olması tavsiye olunur. Vida uçlarının girmesi için, gövdeye uygun şekilde
yuvalar açılacaktır.
2
Klemensler tablalarında M (1/8") vidasına uygun 3 adet dişil delik bulunacaktır.

2 - İHZAR VE İMALÂTA AİT MUAYENE VE DENEYLER:

2.1 - NUMUNE ALMA
Numune aşağıdaki tabloya uygun olarak alınır. Numune alınışında imalâtçının piyasaya arz edilmek
üzere imal ettiği rozasların her 3000 adedi bir parti addedilir. Sipariş üzerine yapılan imalâtta sipariş
vereme imalâtçı arasında yapılacak anlaşmaya göre partinin daha küçük sayıda olması mümkündür.
Tabloda N Türk Standardlarının tatbiki hakkındaki Nizamname hükümleri gereğince ayrılacak numune
sayısını göstermektedir.

Bu numunelerden deneye tâbi tutulacak kısım N ile gösterilmiştir. Deneyi yapılan rozaslardan bu
standarda uymayanların sayısı C1’ in altında bulunursa parti kabul, C2’ye eşit veya fazla olursa
reddedilir. Standarda uymayanların sayısı C1 ile C2 arasında ise gruptan tekrar N2 adet numune
alınarak N2 ‘si birden deneye tâbi tutulur. Bu deney sonunda şayet N1 + N2 adet numune içinde bozuk
çıkanların sayısı C2 ‘yi aşmazsa grup kabul edilir. C2’ yi geçerse grup kafi olarak reddedilir.

NUMUNE ALMA TABLOSU

Deneye tabi tutulacak partideki Ayrılacak ve deneye tabi tutulacak miktarlar
rozasların sayısı ile bozuk çıkanların en az ve en çok miktarları

N N1 N2 N1+N2 C1 C2
100’den az 8 2 4 6 0 2
101’den 500 20 5 10 15 1 5
501’den 1000 40 10 20 30 2 8
1001’den 3000 60 15 30 45 4 12

2.2 - DIŞ GÖRÜNÜŞ

(Rozas) ın bütün parçalarında herhangi bir çatlak, kırık ve birbirine geçen kısımlarında bir gevşeklik
bulunmayacaktır.

2.3 - BOYUTLAR
Boyutların, bu standardın 1.2.1 ve 1.2.3 Maddelerinde verilen ölçülere uygun olması şayanı tavsiyedir.

2.4 - YALITKANLIK DENEYİ

Rozas, yeni ve temiz vaziyette iken 24 saat müddetle normal atmosferde bırakıldıktan sonra
yalıtkanlık deneyine tâbi tutulacaktır.

Deneyde en az 500 voltluk doğru alamla çalışan bir ölçü âleti kullanılmak suretiyle bulunacak
yalıtkanlık direnci 2 Megohm'dan az olmayacaktır.

2.5 - AŞIRI GERİLİM DENEYİ

Efektif değeri 1500 V ve frekansı 50 Hz olan alternatif gerilim, klemensle yalıtkan kısım arasına 60
saniye müddetle tatbik edilerek bir yalıtkanlık hatası bulunup bulunmadığı araştırılacaktır.

2
ICS 29.120.20 TÜRK STANDARDI TS 45/Eylül 1976

3 - PİYASAYA ARZ
3.1 - MARKALAMA
Rozasların üzerine imalâtçının alâmeti farikası ile «Türk Malı» ibaresi, Türk Standardı numarası TS
45, gerilimi ve akımı gösteren 6/250 rumuzu okunaklı ve silinmeyecek şekilde yazılacaktır.

3.2 - PAKETLEME
Rozaslar sağlam kâğıda sıkıca sarılmak suretiyle evvelâ beşerlik rulo haline sokulacak ve bunların 6
tanesi bir mukavva kutu içerisine muntazam yerleştirilip kutu taşınmaya elverişli şekilde kapatılacaktır.

3.3 - İŞARETLEME
Kutu üzerine yapıştırılacak etikete, imalâtçının alâmeti farikası ile «Türk Malı» ibaresi, Türk Standard
numarası, gerilim ve akım; gösteren 6/250 rumuzu rozasın renk ve cinsi ve kutu içindeki rozas sayısı
yazılacaktır.

4. - MÜTEFERRİK HÜKÜMLER
4.1 - İmalâtçı veya satıcı, talep vukuunda bir kalite vesikası vermek veya göstermek
mecburiyetindedir. Bu vesikada satış konusu malın:
a) 1. Bölümünde belirtilen bütün özelikleri haiz olduğunun,
b) 2. Bölümündeki muayene ve deneyler yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun, belirtilmesi
gerekir.

4.2 - Bu standarda göre imal edilecek mal üzerine madde 3’de belirtilen Türkçe işaretlerin yanı sıra ve
Türkçe’sinden daha büyük ve bariz olmamak üzere icabında ihraç edilecekleri memleketlerin
anlayacağı tarzda kargılıkları ilâve edilebilir.

5 - TÜRK STANDARDLARININ UYGULANMASI HAKKINDA TÜZÜK

HÜKÜMLERİNE GÖRE YAPILACAK İŞLEM
5.1 - Bu standardın kapsamına giren mallar üzerinde denetleme görevi gözle ve ölçme yoluyla
muayene edilmek, gerektiğinde deneyler yapılmak veya yaptırılmak suretiyle yerine getirilir.

5.2 - Denetleme görevi yapılırken standardın 2.1 Maddesinde gösterilen usul ve çekikle ayrılan
numunelerden 4 takım alınır ve Tüzük'ün bu yöne ilişkin hükümleri yerine getirilir.

3
ICS 29.120.20 TÜRK STANDARDI TS 45/Eylül 1976

Tavsiye olunan ölçüler mm’dir.

4
ICS 29.120.20 TÜRK STANDARDI TS 45/Eylül 1976

Tavsiye olunan ölçüler mm’dir.

5
ICS 29.120.20 TÜRK STANDARDI TS 45/Eylül 1976

FÖY – 1
ROZAS
(Bakalit)

ROSETTE
(Bakelite)
Ölçüler mm’dir.

6
ICS 29.120.20 TÜRK STANDARDI TS 45/Eylül 1976

FÖY – 2
ROZAS
(Porselen)

ROSETTE
(Porcelain)
Ölçüler mm’dir.