ICS 27.080.

10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

İÇİNDEKİLER
0 - KONU, TARİF, KAPSAM ...................................................................................... 1
0.1 - KONU.........................................................................................................................1
0.2 - TARİF .........................................................................................................................1
0.2.1 - Mesnet İzolatörü .................................................................................................................. 1
0.3 - KAPSAM ....................................................................................................................1
1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELLİKLER..................................................................... 1
1.1 - SINIFLANDIRMA........................................................................................................1
1.1.1 - Sınıflar ................................................................................................................................. 1
1.1.2 - Tipler .................................................................................................................................... 1
1.2 - ÖZELLİKLER..............................................................................................................1
1.2.1 - Malzeme .............................................................................................................................. 1
1.2.2 - Emay (Sır)............................................................................................................................ 2
1.2.3 - Renk .................................................................................................................................... 2
1.2.4 - Dişli Bölüm........................................................................................................................... 2
1.2.5 - Boyutlar................................................................................................................................ 2
1.2.6 - Sıcaklığa Dayanıklılık .......................................................................................................... 2
1.2.7 - Yalıtım Direnci...................................................................................................................... 2
1.2.8 - Mekanik Dayanımı............................................................................................................... 2
1.2.9 - Gözeneklilik ......................................................................................................................... 2
1.3 - ÖZELLİK, MUAYENE VE DENEYLER........................................................................2
2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER...................................................... 3
2.1 - NUMUNE ALMA .........................................................................................................3
2.2 - MUAYENELER ...........................................................................................................3
2.2.1- Gözle Muayene .................................................................................................................... 3
2.2.2 Elle Muayene ....................................................................................................................... 3
2.2.3 - İşaretlerin Dayanıklılığı Muayenesi ..................................................................................... 4
2.2.4 - Boyut Muayenesi ................................................................................................................. 4
2.3 – DENEYLER ...............................................................................................................4
2.3.1 - Boyutların Doğrulanması Deneyleri..................................................................................... 4
2.3.2 - Sıcaklık Çevrimi Deneyi....................................................................................................... 4
2.3.3 - Yalıtım Direnci Deneyleri ..................................................................................................... 4
2.3.4 Mekanik Dayanım Deneyi...................................................................................................... 5
2.3.5 - Gözeneklilik (Porozite) Deneyi ............................................................................................ 5
2.4 - DEĞERLENDİRME ....................................................................................................5
2.5 - MUAYENE VE DENKY RAPORU...............................................................................5
3 - PİYASAYA ARZ..................................................................................................... 6
3.1 -AMBALAJLAMA ..........................................................................................................6
3.2 - İŞARETLEME.............................................................................................................6
4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER ........................................................................................... 6
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

TELGRAF VE TELEFON
HATLARI İÇİN PORSELEN İZOLATÖRLER

0 - KONU, TARİF, KAPSAM

0.1 - KONU
Bu standard, telgraf ve telefon hatlarında kullanılan porselen izolatörlerin tarifine, sınıflandırma ve
özelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleriyle piyasaya arz şekline dairdir.

0.2 - TARİF

0.2.1 - Mesnet İzolatörü

Mesnet izolatörü, birbirine kalıcı olarak bağlanmış iki veya daha fazla porselen parçasından meydana
gelmiş tek bir porselenden, meydana gelen ve içerisinden geçen izolatör (mesnet) demiri ile taşıyıcı bir
destek tertibatına rijit olarak monte edilmesi amaçlanan izolatördür.

NOT 1 - Başkaca belirtilmedikçe, bu terim izolatör demirini, içermez.

NOT 2 - Bu standardla ilgili-diğer tarifler TS 50071)'de verilmiştir.

0.3 - KAPSAM
Bu standard,
- Telefon ve telgraf hatlarında kullanılan iletkenlerin taşınması için amaçlanan porselen mesnet
izolatörlerini kapsar.

1 - SINIFLANDIRMA VE ÖZELLİKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA

1.1.1 - Sınıflar
Bu standardın kapsamına giren izolatörler tek sınıftır.

1.1.2 - Tipler

- Büyük çift etekli (Düz Başlı),

- Büyük çift etekli (Yuvarlak Başlı),
- Küçük çift etekli,
- Başlıklı, çift etekli, olmak üzere 4' tipe ayrılır.

1.2 - ÖZELLİKLER

1.2.1 - Malzeme
İzolatörler, sağlam olan ve çatlak, çentik, leke gibi bir kusuru olmayan, homojen porselenden yapılmış
olmalıdır.
Bu özellik gözle ve elle muayene edilerek ve Madde .2.3.5'deki deney uygulanarak doğrulanmalıdır.

1)
Bu standard metninde atıf yapılan Türk Standardlarının numaraları metnin sonunda verilmiştir.

1
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

1.2.2 - Emay (Sır)

İzolatörler, etek boşluğu tavanı veya izolatörün tepesi ile vida dişleri hariç olmak üzere diğer kısımları
düzgün bir şekilde sırlanmalıdır. İzolatör sır'ı çatlak' veya kullanma sırasında izolatörün performansım
azaltacak herhangi bir eksikliği olmamalıdır. Montaj için kullanılan bölümler sırlanmamış olarak
bırakılmalıdır.

NOT - Başlıklı çift etekli izolatörün tepesindeki iç boşluk sırlanmamış olabilir.

Bu özellik gözle ve elle muayene edilerek ve Madde 2.3.2'deki deney uygulanarak doğrulanmalıdır.

1.2.3 - Renk
Başkaca belirtilmedikçe izolatörlerin rengi kahverengi veya beyaz olmalıdır.Bu özellik gözle muayene
edilerek doğrulanmalıdır.

1.2.4 - Dişli Bölüm

İzolatörün bu bölümündeki dişler, Şekil-1'de gösterilen kesite uygun olmalıdır.Başlıklı, çift etekli
izolatörlerde sızdırmazlık bileşiği kullanılmamalı, fakat başlığın dişli bölümü ve izolatör üzerindeki ilgili
dişler saf parafin mumu, başlığın dişlere zarar vermeden kolaylıkla vidalanıp çıkarılması için hafifçe
fırça ile sürülmelidir.Bu özellik boyutlarda yapılacak muayene ile doğrulanmalıdır.

1.2.5 - Boyutlar
İzolatörlerin biçim ve boyutları Şekil-2, 2a, 3, 4'de gösterilen değerlere uygun olmalıdır.Başlıklı, çift
etekli izolatörlerde başlıklar ve gövdeler kendi aralarında kullanılabilir olmalıdır. Mastarla kontrol
edilenler dışındaki boyutların toleransı ± (0,04 d+1,5) mm olmalıdır. Burada d milimetre olarak boyutu
gösterir.

NOT - Boyutları verilmeyen izolatörlerin şekli, ilgili şemada gösterilenlerden birine benzer olmalıdır.

Bu Özellik Madde 2.3.1'deki deney uygulanarak doğrulanmalıdır.

1.2.6 - Sıcaklığa Dayanıklılık

İzolatörlerin farklı sıcaklıklara dayanıklılığı yeterli olmalıdır.Madde 2.3.2'deki deney uygulandığında
izolatörlerde çatlama ve sır bozulması olmamalıdır.

1.2.7 - Yalıtım Direnci

İzolatörün yalıtımları yeterli olmalıdır. Madde 2.3.3'deki deney uygulanarak belirlenen yalıtım direnci;

- Ölçmenin D'Arvansol Galvometresi ile yapılması durumunda 50000 M Ω dan,

- Ölçmenin taksimatı 100 M Ω olan bir ölçü aletiyle yapılması durumunda sonsuz işaretinden daha az
olmamalıdır.

1.2.8 - Mekanik Dayanımı

İzolatörlerin mekanik dayanımı yeterli olmalıdır. Madde-2.3.4'deki deney uygulandığında izolatör
üzerinde bir kırılma olmamalıdır.

1.2.9 - Gözeneklilik
Madde 2.3.5'deki deney uygulandığında çıplak gözle yapılan muayenede kırılmış izolatör parçalarının
yüzeylerinde herhangi bir boya tesiri olmamalıdır.

1.3 - ÖZELLİK, MUAYENE VE DENEYLER

Bu standardda öngörülen özelliklerle bunların-muayene ve deneyleri ile ilgili madde numaraları
Çizelge-1'de belirtilmiştir.

2
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

ÇİZELGE-1 Özellik, Muayene ve Deney Madde Numaraları

Sıra No. [Özellik Madde No. Muayene Madde No. Deney Madde No.
1 '1.2.1 2.2.1, 2. 2.2 2.3.5
2 1.2.2 2.2.1, 2.2.2 2.3.2
3 1.2.3 2.2.1 -
4 1.2.4 2.2.4 -
5 1.2.5 - 2.3.1
6 1.2.6 - 2.3.2
7 1.2.7 - 2.3.3
8 1.2.8 - 2.3.4
9 1.2.9 - 2.3.5
10 3.2 2.2.2. , 2.2.3 -

2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER

2.1 - NUMUNE ALMA
Bir defa ve toplu olarak muayene ve deneylere sunulan aynı sınıf ve tipten izolatörlerin tamamı bir
parti sayılır. İzolatör numuneleri partiyi meydana getiren izolatör miktarı parti büyüklüğü (N) kabul
edilerek Çizelge-2'de bu büyüklüğe karşılık olarak gösterilen sayıda olmak üzere, aşağıda açıklanan
metotla (n) tane ayrılmalı, önce bunların arasından (n1 ) tanesi Madde 2.2'deki muayenelerden ve
Madde 2.3'deki deneylerden geçirilmelidir. Bunların sonuçları Madde 2.4'e göre değerlendirilmeli ve
gerekiyorsa numunelerin geriye kalan (n 2 ) tanesi aynı muayene ve deneylerden.geçirilmelidir.

Numune ayırımı için öncelikle TS 2756'da belirtilen metot uygulanmalıdır. Bu mümkün olmadığında
aşağıdaki işlem yapılmalıdır.

Numune alırken partideki bütün-izolatörler, herhangi birinden başlanarak 1,2,3.....N şeklinde

numaralanmalıdır.Daha sonra, herhangi numaralı izolatörden başlanarak sırasıyla N/n-r tane izolatör
sayılmalı ve sonuncu izolatör numune olarak ayrılmalıdır.

Bu sayma ve ayırma işlemi (n) tane numune tamamlanıncaya kadar sürdürülmelidir. (r) sayısı kesirli
çıktığında bu kesri izleyen tek tam sayı (r) olarak kabul edilmelidir.

ÇİZELGE 2 - Numune Alma ve Değerlendirme

Parti Ayrılan Muayene ve Kabul Edilen ya da reddedilen Kusurlu Numune

Büyüklüğü Numune Deneylerden Geçirilen Sayısı
(N) Sayısı n Numune Sayısı
n1 n2 K1 R1 K2 R2
500’e kadar 12 12 - 0 1 - -
501-1200 24 12 12 0 2 1 2
1201-3200 32 16 16 0 2 1 2
3201-10000 36 18 18 0 2 1 2
10001ve 40 20 20 1 3 2 3
yukarı

2.2 - MUAYENELER

2.2.1- Gözle Muayene

İzolatör numunelerinin ambalajları kendileri, işaret plakaları dikkat ve ökenle gözden geçirilerek
Çizelge-1'de gözle muayenesinin öngörüldüğü maddelerde açıklanan özelliklerin bulunup
bulunmadığına bakılmalıdır.

2.2.2 Elle Muayene

İzolatörlerin Çizelge-1'de elle muayenelerinin öngörüldüğü maddelerde açıklanan bölümleri elle
muayene edilerek denenerek gerektiğinde ayarlanarak bazı bölümleri sökülüp takılarak ve birkaç kez
çalıştırılarak gerekli özelliklerin bulunup bulunmadığına bakılmalıdır.

3
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

2.2.3 - İşaretlerin Dayanıklılığı Muayenesi

İzolatörlerin çeşitli bölümlerinde bulunan yazı ve semboller önce suya batırılmış yumuşak bir bez
parçası ile 15 saniye süre ile hafifçe silinmeli ve daha sonra aynı işlem bu kez benzine batırılmış
başka bir bez parçası ile tekrarlanmalıdır. Silme işlemleri sonunda yazı ve sembollerde silinme ve
bozulma olup olmadığına bakılmalıdır. Muayene sonucunun Madde 3.2'ye uygun olup olmadığına
bakılmalıdır.

2.2.4 - Boyut Muayenesi

Doğru ve duyarlı ölçü aletleri kullanarak çizelge-1'de boyut muayenesinin öngörüldüğü maddelerde
belirtilen boyutların sağlanıp, sağlanmadığına bakılmalıdır.

2.3 – DENEYLER

2.3.1 - Boyutların Doğrulanması Deneyleri

Bu deney Şekil-5, 6, 7'deki mastarlar uygulanarak yapılmalıdır.izolatör dişleri için kullanılan "giren
mastar" izolatör dişlerine tamamen girmelidir.İzolatör dişleri için kullanılan "girmeyen mastar" 3 1/2
devirden daha fazla olmayan eşdeğer bir uzaklığa kadar girebilir.İzolatör dişlerinin oyuk derinliği
ölçülmeli ve ilgili şekle uygun olmalıdır.Başlıklı ve çift etekli izolatörlerin ve başlıklarındaki vida dişleri
Şekil--7'deki mastarlarla kontrol edilmelidir.Deney sonuçlarının Madde 1.2.5'e uygun olup olmadığına
bakılmalıdır.

2.3.2 - Sıcaklık Çevrimi Deneyi

İzolatörler hızla ve tamamen soğuk sudan 70°C daha sıcak olan su banyosuna daldırılmalı ve 15
dakika tamamen daldırılmış olarak bırakılmalıdır. Daha sonra izolatörler su banyosundan çıkarılmalı
ve başka bir ara kaba konulmaksızın hızla ve. tamamen 15 dakika müddetle soğuk su banyosuna
daldırılmalıdırlar.Bu deneyin tamamı numuneler soğuktan sıcağa , sıcaktan soğuğa, soğuktan sıcağa,
sıcaktan soğuğa ve soğuktan sıcağa olmak üzere 5 defa aktarılarak yapılır. İzolatörün bir banyodan
diğerine geçiş süresi olabildiğince kısa olmalı ve 30 saniyeyi geçmemelidir. İzolatörler.suya
daldırıldıklarında deney tankları içerisindeki su miktarı, 5°C dan fazla sıcaklık değişmelerine sebep
olmayacak kadar yeterli olmalıdır.Deney sonuçlarının Madde 1.2.6 ve Hadde 1.2.2'ye uygun olup
olmadığına bakılmalıdır.

2.3.3 - Yalıtım Direnci Deneyleri

2.3.3.1 - İzolatörler aşağıda açıklandığı gibi, sabit nem oranı %80 ± 2 ve sıcaklığı 27 ± 1 °C'de tutulan
havalandırılmış bir odanın içinde en az yaram saat süreyle su içinde daldırılmış olarak tutulmalıdırlar.

a) Büyük ye .küçük, çift etekli, izolatörler

1 - Deney Metodu
Tanktaki ve eteklerin arasındaki boşluktaki su seviyesi eteğin diş kenarından 25 mm olmalıdır. Vida diş
boşluğundaki su seviyesi, eteğin iç kenarından 25 mm aşağıda olmalıdır.

2 - Deney Şartı
Yalıtım etekler arasındaki boşluktaki su ile vida diş boşluğundaki su arasında ayrıca etek iç boşluğu ve
tanktaki su arasında ölçülmelidir.

b) Başlıklı Çift Etekli izolatörler

1 - Deney Metodu
Daldırmadan önce izolatör başlık kapakları çıkarılmalıdır. Tankın içindeki ve etekler arasındaki
boşlukta bulunan su seviyesi, eteğin dış kenarına göre 25 mm olmalıdır. Vida dişi boşluğundaki su
seviyesi, eteğin iç kenarından 25 mm aşağıda olmalıdır.

2 - Deney Şartı

Yalıtım etekler arası boşluğuyla vida dişi' boşluğundaki sular arasında ölçülmelidir.
Aynı sıcaklık ve nem şartları altında, izolatörler 250 V dan daha az ve 500 V dan daha yüksek
olmayan bir doğru gerilim altında yalıtım direnci deneyinden geçirilmelidirler.

4
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

Yalıtım direnci, minimum olarak metrede mikroamper başına 600 mm duyarlıklı Darsonval tipi duyarlı
galvanometre ile ölçülmelidir.

2.3.3.2 - Rutin Yalıtım Direnci Deneyi

İzolatörler ters olarak 32 saatten az olmayan bir süre için tamamen suya daldırılırlar. Sonra yalıtım
direnci deneyi yapılmadan önce izolatörler Madde 2.3.3.1'de belirtilen derinliklerde su içerisinde ters
olarak 4 saat daldırılmış durumda tutulmalıdırlar .

2.3.3.2.1 - Yalıtım direnci Madde 2.3.3.1'de belirtilen nokta]ar arasında 500 V' luk, 100 MΩ taksimatlı
yalıtım deney aletiyle ölçülmelidir . İlgili nem ise %80 den fazla olmamalıdır.
Deney sonuçlarının Madde 1.2.7'ye uygun olup olmadığına bakılmalıdır.

2.3.4 Mekanik Dayanım Deneyi

İzolatörler, baş kısmı gerçek kullanımdakinin aynı olan bir deney mesnetine tutturulurlar. Mesnet,
deney cihazı üzerindeki metal destek üzerine dikey olarak tespit edilmelidir. Çapı yaklaşık 6 mm olan
bükülgen tel halat, izolatörün tel yuvasına bağlanmalı ve izolatör eksenine dik olarak çekilmelidir. Bu
çekme derece derece ve düzgün olarak artırılmalı ve sonunda Çizelge-3'de gösterilen deney yükü
değerlerine çıkarılarak bir dakika bekletilmelidir.

ÇİZELGE 3 - İzolatörlerin Deney Yükleri

İzolatör Sınıfları Deney Yükleri ( kN )

Büyük , çift etekli 9
Küçük , çift etekli 4,5
Başlıklı , çift etekli 9

Deney sonuçlarının Madde 1.2.8'e uygun olup olmadığına bakılmalıdır.

2.3.5 - Gözeneklilik (Porozite) Deneyi

2
İzolatör kırıkları, fuksinin %1 lık alkol çözeltisine (100 gram metil alkolde 1 gram fuksin) 5 MN/m den
2
az olmayan basınç altında, deney süresinin saat olarak ve deney basıncı KN/m cinsinden çarpımları
180 den daha az olmayacak bir süre daldırılmalıdır.

Daha sonra izolatör kırıkları çözeltiden çıkarılarak yıkanır, kurutulur ve tekrar parçalanırlar.

Deney sonuçlarının Madde 1.2.9'a uygun olup olmadığına bakılmalıdır.

2.4 - DEĞERLENDİRME
Çizelge-2'ye göre ayrılan (n) adet izolatör numunesinden Önce (n 1) tane alınmalı ve bunların hepsi
Madde 2.2 muayenelerden ve Madde 2.3'deki deneylerden geçirilmelidir. Bu muayene ve deneylerin
herhangi birinde olumsuz sonuç veren kusurlu sayılan izolatörlerin toplam sayısı Çizelge-2 'deki (k 1 )
sayısına eşit veya daha az olduğunda partinin bu standarda uygun olduğuna, (R 1) sayısına eşit veya
daha çok olduğunda partinin bu standarda uygun olmadığına karar verilmelidir.
Birinci muayene ve deneyler sonunda kusurlu bulunan izolatör numunelerinin toplanı sayısı (K 1) ile
(R1 ) arasında bulunursa ayrılan (n) adet numuneden önceden alınan n 1 tane çıktıktan sonra geriye
kalan (n 2) adet numune izolatör, aynı şartlarda muayene ve deneylerden geçirilmelidir.Birinci ve ikinci
muayene ve deneylerde belirtilen kusurlu numunelerin toplam sayısı Çizelge-2 'nin ilgili satırındaki;
- ( K 2 ) sayısına eşit/veya bu sayıdan daha az olduğunda partinin bu standarda ,uygun olduğuna,
-(R2) sayısına eşit veya bu sayıdan daha çok olduğunda partinin bu standarda uygun olmadığına,
karar verilmelidir.

2.5 - MUAYENE VE DENKY RAPORU

Muayene ve deney, raporunda en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır:
- Muayenenin ve deneyin, yapıldığı yerin ve laboratuvarın, muayene ve deneyi yapanın ve/veya
raporu imzalayan yetkililerin adları, görev ve meslekleri,
- Muayene ve deney tarihi,

5
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

- Numunenin tanıtılması,
- Muayene ve deneyde uygulanan standardların numaraları,
- Sonuçların gösterilmesi,
- Muayene ve deney sonuçlarını değiştirilebilecek faktörlerin, mahzurlarını gidermek üzere alınan
tedbirler,
- Uygulanan muayene ve deney metotlarında belirtilmeyen veya mecburi görülmeyen,fakat muayene
ve deneyde yer almış, olan işlemler,
- Standarda uygun olup olmadığı,
- Rapor,tarih ve numarası,

3 - PİYASAYA ARZ
3.1 -AMBALAJLAMA
İzolatörler her türlü kara, deniz ve hava taşıması,elle taşıma ve istifleme sırasındaki mekanik
zorlamalara karşı dayanıklı malzemeden yapılmış kutulara konulmalıdır.Kutulara konulan izolatörler
taşıma sırasında herhangi sürtünme çatlama ve benzeri hasarlara karşı gerekli korunmayı sağlayacak
şekilde ambalajlanmalıdır.
"Bu kutuların ve bu kutuların sandıklara konulması durumunda sandığın üzerine en' az aşağıdaki
bilgiler okunaklı ve dış etkilerle silinip bozulmayacak şekilde yazılmış olmalıdır'.
Ambalajların üzerine açıkça görülebilen yerlere yada bunlara 'düşmeyecek şekilde yapıştırılacak
etiketlere;
- İçindekinin ne olduğu ve sayısı
- AxBxC şeklinde ve .cm olarak sandık dış boyutları
- kg olarak sandık ağırlığı
- Kutu ve sandıklar üzerine taşıma yönü okla,
- "DİKKAT KIRILACAK EŞYA" uyarısı yazı inalıdır.

3.2 - İŞARETLEME
Her izolatörün üzerinde kolayca okunabilecek ve silinmeyecek şekilde işaretlenmiş aşağıdaki bilgiler
bulunmalıdır :
- İmalatçı firmanın ticaret unvanı veya tescilli markası,
- Bu standardın işaret ve numarası (TS 57 şeklinde),
- İmal ayı ve yılı
- İşaretler porselen üzerine basılmalı ve bu işlem fırınlanmadan önce yapılmalıdır.
Bu bilgiler gerektiğinde yabancı dilde de yazılabilir.

4 - ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
4.1 - İmalatçı veya satıcı, bu standarda uygun olarak imal edildiğini beyan ettiği izolatörler için
istendiğinde, standarda uygunluk belgesi vermek veya göstermek mecburiyetindedir. Bu
beyannamede satış konusu izolatörün:
- Madde 1'deki özelliklere, uygun olduğunun,
- Madde 2 'deki muayene ve deneylerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun belirtilmesi
gerekir.

6
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

ATIF YAPILAN TÜRK STANDARDLARI

TS 2756
TS 5007

7
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

8
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

9
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

10
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

11
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

12
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

13
ICS 27.080.10 TÜRK STANDARDI TS 57/Şubat 1989

14