Thuyết hai nhân tố của Herzberg cho rằng có hai nhóm yếu tố ảnh hưởng đến

động lực của nhân viên tại nơi làm việc; là các nhân tố duy trì và các nhân tố
động viên. Thuyết này được đề xuất bởi Frederick Herzberg - một nhà tâm lí
học quan tâm đến mối tương quan giữa thái độ của nhân viên và động lực làm
việc.
 Nhân tố duy trì là các nhân tố gây ra sự không hài lòng ở nơi làm việc.
Chúng là các yếu tố bên ngoài hoặc độc lập với công việc; và có liên quan
với những thứ như tiền lương, tính ổn định của công việc (khả năng nhân
viên giữ được việc làm, không bị sa thải), chính sách của doanh nghiệp,
điều kiện làm việc, năng lực của lãnh đạo và mối quan hệ giữa người giám
sát, cấp dưới và đồng nghiệp.
Theo Herzberg, những nhân tố này không thúc đẩy nhân viên. Tuy nhiên, khi
chúng thiếu sót hoặc không đầy đủ, các nhân tố duy trì có thể khiến nhân viên
rất không hài lòng.
Ví dụ, một nhân viên chắc chắn sẽ không vui vẻ với một công việc trả lương
thấp, bị đe dọa mất việc, lãnh đạo không có năng lực, bản thân liên tục bị bàn
tán và xung quanh chỉ toàn những đồng nghiệp mà anh ta/ cô ta coi thường.
Khi các yếu tố duy trì không được đáp ứng, nhân viên có cảm giác như thiếu
thứ gì đó hoặc mọi thứ không hoàn toàn đúng.
Nhân tố động viên. Chúng gắn liền với động lực của nhân viên và phát sinh từ
các điều kiện nội tại của công việc, phụ thuộc vào chính bản thân công việc.
Các yếu tố của sự động viên bao gồm trách nhiệm, sự hài lòng trong công việc,
sự công nhận, thành tích, cơ hội phát triển và thăng tiến.

Ví dụ: Công việc đầy thử thách và sáng tạo, cơ hội học hỏi và phát triển, được
khen thưởng và ghi nhận thành tích.

Có tác động lâu dài: Khi các yếu tố này được đáp ứng, nhân viên sẽ cảm thấy
thỏa mãn và có động lực để làm việc hiệu quả hơn

 Herzberg cho rằng các yếu tố duy trì chỉ có thể ngăn chặn sự không hài
lòng của nhân viên, nhưng không thể tạo ra động lực lâu dài. Để thực sự
khơi dậy động lực và thúc đẩy hiệu quả công việc, các nhà quản lý cần tập
trung vào các yếu tố động viên.

Áp dụng thuyết hai nhân tố của Herzberg

Herzberg lập luận rằng việc khắc phục các nguyên nhân của sự không hài lòng
không tạo ra sự hài lòng. Ngoài ra, việc tăng thêm các yếu tố hài lòng cũng sẽ
không loại bỏ sự bất mãn.

Nghe có vẻ khó hiểu, nhưng ý tưởng của Herzberg có thể được minh họa qua ví
dụ sau: Jack làm trong một công ty bị dột khi trời mưa, máy tính hay hỏng hóc,
do đó anh ta luôn cảm thấy không thể làm xong việc. Đột nhiên, Jack được
thông báo anh ta sẽ được thưởng vì thành tích kinh doanh tháng trước.
Dù cảm thấy hạnh phúc trong một thời gian ngắn, nhưng khi quay lại bàn làm
việc, Jack thấy trần nhà đang dột và máy tính lại hỏng; và ngay lập tức anh ta
cảm thấy khó chịu về điều kiện làm việc.

Người quản lí phải đảm bảo cung cấp đủ các nhân tố duy trì, đồng thời xây
dựng sự thỏa mãn hoặc động lực thúc đẩy công việc của nhân viên. Về bản
chất, các nhân tố duy trì là cần thiết để đảm bảo cấp dưới không bất mãn, và
động lực là cần thiết để thúc đẩy nhân viên làm việc hướng tới mức hiệu suất
cao hơn.

Để bắt đầu loại bỏ những thứ gây ra sự không hài lòng của nhân viên,
người quản lí cần khắc phục các vấn đề như chính sách không hiệu quả, tiền
lương thấp, v.v.. Sau đó, nhà quản lí nên xây dựng văn hóa hợp tác, cung cấp ý
nghĩa cho công việc, đưa ra sự lãnh đạo hiệu quả, và thể hiện sự tôn trọng đối
với cấp dưới.

Để tạo ra sự hài lòng, người quản lí cần cung cấp chương trình làm phong phú
nội dung công việc cho nhân viên. Điều này được thực hiện bằng cách thiết kế
sao cho công việc trở nên bổ ích và mang tính thử thách. Về cơ bản, nhân viên
nên được trao cơ hội để trở nên xuất sắc trong lĩnh vực họ làm tốt nhất.