I n i h a h a n d o g n g P a n g a l a w a n g g r u p o

Pamilya, Kabataan, at Panimulang

Edukasyon
M A S U R I A N G PA M I LYA , K A B ATA A N , AT
PA N I M U L AN G E D U K A S Y O N N I R I Z A L .

M A G K A R O O N N G E B A LWA S Y O N S A M G A
TA O AT PA N G YAYA R I N G N A G I N G
I M P L U W E N S YA S A B U H AY N I R I Z A L
N O O N G S I YA’ Y B ATA PA .
• H i n d i o r i h i n a l n a t a g a - C a l a mb a
ang pamilya Rizal.
• Si Don francisco at mga ninuno
n i t o a y n a k a r a t i n g s a C a l a m ba
b i l a n g m g a m a g t a tan i m s a
hacienda.
• Sa Calamba lumaki, nagka edad
at nakapag asawa si Don
Francisco
• N a g s i mu l a s a h i r a p a t k a l a u n a n
nataguyod ang lumalaking
pamilya
• Naging tagapamahala ng
• Don Francisco Mercado, isang
ama ng tahanan na may edad na
40.
• Matipuno, mga braso na puno
ng masel, kainamang tangkad,
seryoso, malapad ang noo at
bilugan, maitim ang mga mata.
• Pinag-apo ng mga
gobernadorcillo
• Larawan ng isang taong nag-
aangkin ng mataas na dignidad
• D o n y a Te o d o r a A l o n s o n a m a y
mataas na pinag - aralan
• May mataas na interest sa
Panitikan
• Nag aangkin ito ng katapangan
at nasanay sa pagpapakasakit
• Ta g a p a g p a t u p a d n g d i s i p l i n a
at nagtuturo sa kanyang mga
anak.
• Relihiyosa at niniwala sa mga
santa/santo.
• Isang bahay ay salaminan ng antas ng
kabuhayan ng isang nakatira dito.
• May azotea at maluwag na balon
• Inilalarawan bilang isang malaking
bahay na bato.
• Inabot ng 2 taon bago nakumpleto ang tahanang
Rizal.
• Ang pagkakaroon ng isang malaking bahay sa
pamayanan kagaya ng sa pamilyang Rizal ay
may dulot na positibo at negatibo
konsiderasyon.
• Nagsilbing tigilan at bahay tuluyan para sa mga
bisitang pinuno ng pamahalaang panlalawigan
at mga galing Maynila.
• Isang bayan na mapayapa at napakagandang bayan
• 1860 nakilala ang bayan ng Calamba
• Naging Sentro ng kalakalan at komunikasyon
• Hindi sariling pagmamay-ari ng mga taga Calamba ang
Lupaing kanilang sinasaka.
• Maraming lugar sa kapuluan nang isinilang ang
pambansang bayani na si Jose Protacio Rizal Mercado y
Alsonso Reolonda noong Hunyo 19, 186
Mga pangyayari sa buhay ni Rizal patungkol sa
k ani y ang eduk as y on
• Unang pormal na guro
• Siyam (9) taong gulang,
ipinadala sya sa Binan.
• kuya Paciano sa pag punta
ng Binan.
• Nanirahan sya sa bahay ng
kanyang tiyahin.
Mga pangyayari sa buhay ni Rizal patungkol sa
k ani y ang eduk as y on
• Bagong guro.
• Gurong mataas, payat,
mahaba ang leeg, matangos
ang ilong, hukot ng bahagya
ang katawan, at mahigpit sa
disiplina
• Nasa pamamatnubay ni G.
Cruz
• Biyenan ng kanyang guro.
• Ti n u r u a n s i y a n g p a g g u h i t
at pagpipinta.
• Nakikinig sa misa tuwing ika-4 ng umaga.
• Namumulot ng mabolo at kumakain ng almusal na
malimit ay isang platong kanin at dalawang tuyo
• Papasok sa eskwela.
• Pagbalik sa bahay sa ganap na ika-10 ng umaga.
• Kakain ng tanghalian pagdating ng ika-2 ng hapon.
• Muling babalik sa paaralan.
• Nakatakda na umuwi sa bahay makalipas ng ika-5 ng
hapon.
• Paguwi sa bahay mag aaral ng leksyon
• Gugugulin ang ilang oras sa pagguhit o pagpinta.
• Maghahapunan ng isa o dalawang pinggang kanin at
isang ayugin.
• Hindi pirmihan ang
pag-uwi niya sa
Calamba.
Mga pangyayari sa buhay ni Rizal patungkol sa
k ani y ang eduk as y on
• ka-11 na kaarawan, sinamahan sya ng kuya nya si
Paciano sa Maynila.
• Sekondaryang edukasyon sa Colegio San Juan de
Letran na noon pinapatakbo pa rin ng mga
Dominikano.
• Nagbago ang isip ni Don Francisco at
napagpasyahang sa Ateneo de Municipal na
pagmamay-ari ng mga Heswita.
• Nahuli sa patalaan, sakitin, may kaliitan para sa
kanyang edad.
• Kapatid ni Padre Jose
Burgos ng GOMBURZA
• Kaibigang pari ni kuya
Paciano
• Ti n u l u n g a n m a k a p a s o k s a
Ateneo si Jose
• Pinagamit ng kanyang kuya Paciano ang
apelyidong Rizal.
• Ito ang ginamit na apelyido ni Paciano
habang nag aaral kung saan nakaugnayan
nito ang naging guro si Padre Burgos na
naging kontrobersyal sanhi ng usaping
sekularisasyon
• Nanirahan si Jose sa
labas ng Intramuros
• Maraming mestizo mga
anak ng prayle sa
kanilang pinagmulang
lalawigan.
• Nauuna ang sistema ng pagtuturo
ng mga Heswita.
• Pangunahing diin ng kanilang
programa ang tungkol sa kultura,
paglinlang ng kaalaman sa
larangan ng sining, musika,
pagguhit at pagpipinta.
• INTERNO nakatira sa loob ng
Ateneo
• EXTERNO katulad ni Jose na sa
labas naninirahan.
Padre Jose Bech
• Unang guro ni Jose sa Ateneo.
• Napansin ni Jose na lubha syang
huli kumpara sa kanyang mga
kaklase sa larangan ng wikang
kastila.
Padre Jose Bech
• Inaral ang wika sa pagbabasa at
espesyal na klase sa Colegio de
Santa Isabel kung saan nag aaral
ang isa pa nyang kapatid na
babae.
S am ah an g C o n g r eg aci o n d e M ar i a

• Ta n g i n g b u k a s s a m g a r e l i h i y o s o a t
matiyagang mga mag-aaral.
• Nagkikita kita tuwing araw ng
Linggo at pagkatapos ng misa ay
nagdaraos ng palatuntunan sa
p a g b i g k a s n g t u l a a t p a g d e - debat e.
U n an g t ao n sa A t en eo
• Hindi pinaka mahusay sa magkaka-
klase. Mataas naman ang
nakukuhang marka sa mga
asignatura.
• Lumipat sa loob ng Intramuros
noong ikalwang taon sa paaralan.
Unang taon sa Ateneo
• Nakatanggap ng medalya at pinalalim
ang kaalaman sa pagbabasa ng mga
aklat tulad ng Conte de Monte Cristo.
• Napapayag si Don Francisco na bilihan
sya ng isang buong tomo ng mga aklat
na El Historia Universal ni Cesar
Cantu.
Ika-apat na taon sa Ateneo
Padre Francisco Paula Sanchez
• Naging guro ni Jose.
• Nagbigay ng malalim na impluwensya
kay Jose sa pagsulat panitikan.
Ika-limang taon sa Ateneo
P a d r e J o s e Vi l l a c l a r a .
• Asignaturang pilosopiya at agham.
• Nagpayo na talikdan na ang pagsulat
sa panitikan at ituon na lamang ang
pansin sa ibang larangan.
Mga Gunita ng isang Mag -aaral
• Is a s a m g a n a u n a n g s u l a t i n n i J o s e a t s a
bahaging ito ng pagiging mag -aaral sa
A te n e o .
• P a g g u h i t, p a g p i p i n t a , p a g l i l i l o k , p a n i ti k a n a t
i b a p a u n ti u n t i n g s u m i s i b o l a n g p a n i b a g o n g
ta k b o n g k a n y a n g k a i s i p a n t u n g o s a m a s
m a ta a s n a a d h i k a i n n a n a i h a n d o g s a s a r i l i
at paglilingkod sa mga kababayan.
• Por La Educacion Recibe Lustre La Patria
( S a P a m a m a gi t a n n g K a ru n un g a n
( K a a l a m a n) N a k a p gt a t a mo a n g B a y a n n g
L i w a n ag )
• Kanyang tulang isinulat.
• Tu l a n g p a m b a t a / n a s a m u r a n g e d a d p a l a m a g
si Jose nung sumulat.
• K a p a n s in p a n s in n a n a k i k i t a a n n a n g m a t a a s
na antas ng kaalaman at panimulang
pagbabago sa kanyang kaisipan.
• Por La Educacion Recibe Lustre La Patria
( S a P a m a m a gi t a n n g K a ru n un g a n
( K a a l a m a n) N a k a p gt a t a mo a n g B a y a n n g
L i w a n ag )
• Tu m a t a l a k a y s a p a n g a n g a i la n g a n n g m g a
mayayaman ng karunungan sa pamamagitan
ng pormal na edukasyon.
• P a r a m a t a m o a n g n in a n a i s n a p a g b a b a go s a
l i p u n a n a t m a b a g o a n g k a n i l a ng b u h a y.
Wa l a n g m a n g a - a l i p i n k u n g w a l a n g m a gp a p a -
alipin
• A n g p a n g a - a li p in a y b u n g a l a m a n g n g
kamangmangan.
• Kung ang tao ay may sapat na pinag -aralan
walang sinoman ang magtatangkang
m a g p a i l a li m s a k a n i l a n g s a r i l i n g k a g u s t u h a n .
Bachiler en Artes
• Sa edad na 16 nakatapos si Jose
• Limang medalya at magagandang ala -
ala bilan kabataan mag-aaral ng
Ateneo.
K A S AY S AYA N N G U N I B E R S I D A D

• I t i n a t a g n o o n g 1 6 11
• Nag-iisang unibersidad sa Pilipinas
• Pinatatakbo ng Orden ng Dominiko
• Paraang ng pagkatuto: Pagsasaulo
Hindi maaring gawin: Magbigay
saloobin at kaisipan
M g a i t i n u t u r o : R e l i h i y o n a t Ta k o t s a
Diyos.
EDUKASYON NI RIZAL

• Tu t o l s i D o n a Te o d o r a
sapagkakaroon ng mataas ng antas
ng pag-aaral si Jose.
• Nagpasama kay Paciano
• Metapisika, ang kursong ipinatala
ni Jose na kagustuhan ni Don
Francisco
• Hindi nag-abalang bumili si Jose
ng aklat dahil hindi siya interesado
rito.
EDUKASYON NI RIZAL

• Sa ikalawang taon niya, Kumuha

siya ng kursong Medisina.
• Nasa literatura ang puso ni Jose
na magagamit sa politika para sa
hinaharap.
• Grado: Medisina < Pilosopiya at
literatura.
• Inilipat ng bahay ni Paciano sa
l o o b n g I n t r a m ur os s i J o s e , n a
pagmamayari ng tiyuhin na si
Antonio Rivera
L e o n o r Ri v e r a
Segunda Katigbak
Ang pagyabong
ng interes
• Liceo Artistico-Literario-
paligsahang pangliteraryo.
• Nagwagi ng unang
gantimpala ang tulang A La
Juventud Filipina.
• Liceo Artistico-Literario.
• Nagwagi ng unang gantimpala.
• Nakakuha ng singsing na may
ukit na mukha ni Miguel de
Cervantes (Dakilang Anak ng
panitikan sa Espanya)
• Junto al Pasig (Komedya)
• Itinanghal sa Ateneo
• Ipinakita ang malaon ng
kalayaan at kasaganahang
tinatamasa ng mga Filipino
bago sakupin ng mga Kastila.
 S I N O S I YA S A B U H AY N I J O S E ?

• Nakakatandang kapatid na lalaki siya ni

Jose.
• 10 taon ang kanilang agwat sa isa’t -isa.
• S i y a a y t a g a p a g a l a g a n g n a k a b a b a ta n g
kapatid.
• Inperyor sa katalinuhan ngunit nagsisikap
m a t a p o s a n g k u r s o s a C o le g io d e S a n
Jose.
 ALAM MO BA?
Si Jose at ang kaniyang mga
kapatid ay mas ginagamit ang
apelyidong MERCADO, kaysa sa
Rizal.
• Mapagparaya
• Aktibo sa kilusang isinulong ni
Padre Burgos
• Magkapatid at matalik na
magkaibigan
• Merong parehas na paniniwala
• Suportado ang kaisipang
pampolitika ni Jose
• Nagtapat si Jose na
magtatapos ng Medisina sa
ibang bansa
• Wa l a n g h a n g g a n g s u p o r t a a n g
handog ni Paciano kay Rizal
I N IH A N D OG N G PA N GK AT D A L AWA