1.

5 Phaân loaïi maïch ñieän

1.5.1 Maïch thoâng soá taäp trung (lumped circuit):

™ Kích thöôùc khoâng ñaùng keå so vôùi λ.

1.5.2 Maïch thoâng soá phaân boá (distributed circuit):

™ Kích thöôùc laø ñaùng keå so vôùi λ.

ECA - Ch1.5&1.6 1
 ™ Ví duï phaân loïai maïch ñieän:

ƒ Taàn soá 1 kHz: giöõa 1 vaø 2 laø daây daãn.

1 2
ECA - Ch1.5&1.6 2
 ™ Ví duï phaân loïai maïch ñieän:

ƒ Taàn soá 1 GHz: giöõa 1 vaø 2 laø moät maïch.

1 2
ECA - Ch1.5&1.6 3
 ¾ Keát luaän :

Moân hoïc Giaûi tích maïch ñieän chæ ñeà caäp ñeán lyù
thuyeát cuûa maïch tuyeán tính , thoâng soá taäp trung .

ECA - Ch1.5&1.6 4
 1.6 Caùc luaät cô baûn cuûa maïch ñieän

1.6.1 Caùc khaùi nieäm cô baûn:

™ Maïch khoâng phaúng (non-planar circuit) :
™ Maïch phaúng (planar circuit) :

¾ taäp trung maïch phaúng . 5

ECA - Ch1.5&1.6
 1.6.1 Caùc khaùi nieäm cô baûn :

™ Nhaùnh (branch) :

R1
i
+ Branch
+
current R2 _ Vs2
Branch u R4
+
_
voltage Vs1

_ R3
R5

ECA - Ch1.5&1.6 6
 1.6.1 Caùc khaùi nieäm cô baûn :

™ Nuùt (node) : goàm coù nuùt ñôn, nuùt lôùn vaø nuùt choàng .
A single node One big node

One big node

Group of nodes connected only by wires

This circuit has four branches and three nodes

ECA - Ch1.5&1.6 7
 1.6.1 Caùc khaùi nieäm cô baûn :

u1(t) u3(t)
™ Voøng kín (loop): (cutset)

™ Maéc löôùi (mesh): u2(t) u4(t) u5(t)

us(t)

u7(t)
™ Taäp caét (cutset):
u6(t)

(mesh)
u8(t)
(loop)

ECA - Ch1.5&1.6 8
 1.6.2 Luaät Kirchhoff veà doøng ñieän

™ Phaùt bieåu luaät Kirchhoff’s Current Law (KCL) (K1) :

∑ ±i
node
k =0 +: doøng ra khoûi nuùt (taäp caét)
-: doøng ñi vaøo nuùt (taäp caét)

(cutset I)
™ Ví duï: Cho maïch:
i1(t) 5 i3(t) 6
4
ƒ Pt KCL cho nuùt 2 ?
i2(t)
Js(t)
- i2 + i4 - i5 + i6 = 0
i6(t) i4(t) i5(t)
ƒ Pt KCL cho taäp caét I ?
1 2 3
- i1 + i2 - i4 + i5 = 0 (node)
ECA - Ch1.5&1.6 9
 ™ Heä quaû cuûa luaät KCL

ƒ Döïa vaøo phöông trình KCL cho nuùt 2 :

-i2 + i4 - i5 + i6 = 0 4
i1(t) 5 i3(t) 6

i2(t)
Js(t)
i2 + i 5 = i 4 + i 6
i6(t) i4(t) i5(t)
ƒ Phaùt bieåu heä quaû:
1 2 3
(node)
∑i
node
entering = ∑i
node
leaving

ƒ Nhaän xeùt : caùch vieát theo heä quaû ñôn giaûn.

ECA - Ch1.5&1.6 10
 1.6.3 Luaät Kirchhoff veà ñieän aùp

™ Phaùt bieåu luaät Kirchhoff’s Voltage Law (KVL) (K2) :

∑ ±u k = 0
loop
+: chieàu suït aùp uk truøng chieàu voøng.
-: ngöôïc chieàu.

™ Ví duï: Cho maïch:

( II )
Pt KVL cho maéc löôùi I ?
+ u2 –
- u1 + u2 + u3 = 0 + + +
u1 +
_
(I) u3 u4
– – –
Pt KVL cho voøng kín II ?

u1 - u2 - u4 = 0 ECA - Ch1.5&1.6 11
 ™ Heä quaû cuûa luaät KVL

ƒ Ta nhaän thaáy : 1
voltage

Voltage = U10 = u1 - u5 + u2 –
+ + +
u1 +
_ u3 u4
– voltage – –
Voltage = U10 = u2 + u4
- u5 + 0

ƒ Heä quaû: Trong moät voøng kín baát kyø , toång suït aùp giöõa hai
nuùt naøo ñoù , theo hai höôùng ngöôïc nhau thì baèng nhau.
+ If encounter a “+” first, treat the difference as positive
+ If encounter a “-” first, treat the difference as negative

ƒ Nhaän xeùt : vieát theo heä quaû ñöôïc öa chuoäng trong thöïc teá .
ECA - Ch1.5&1.6 12
 ™ AÙp duïng caùc luaät KCL & KVL :

VD1a: Find the current ix in the circuit ? (Ans: 4 mA ; 12 mA )

VD1b: Find Vad, Veb and Vbd ? (Ans: 26V ; 10V and 11V )

ECA - Ch1.5&1.6 13
 ™ AÙp duïng caùc luaät KCL & KVL :

VD2a: Find the current I and Vbd ?

(Ans: – 0.05 mA ; 10V )

VD2b: If Vad is 3V, find Vs ?

(Ans: 9V )
ECA - Ch1.5&1.6 14
 ™ AÙp duïng caùc luaät KCL & KVL :

VD3a: Find the ammeter

and voltmeter readings ?

(Ans: - 2A ; 20 V )

VD3b:

(Ans: 99.95 kΩ )
ECA - Ch1.5&1.6 15
 ™ AÙp duïng caùc luaät KCL & KVL :

VD4a: Find V0 in the circuit ?

(Ans: 20 V )

VD4b:

(Ans: 15 V )

ECA - Ch1.5&1.6 16
 ™ AÙp duïng caùc luaät KCL & KVL :

VD5a: Find V0 in the circuit ?

(Ans: 60 V )

VD5b: Find u1 and the power

delivered to the 8Ω resistor ?

(Ans: - 2V ; 2 W )

ECA - Ch1.5&1.6 17
 ™ AÙp duïng caùc luaät KCL & KVL :

VD6a: Calculate the power

supplied by the 60V source ?

(Ans: 1320 W )

VD6b: Calculate the

value of i2 ?

(Ans: 5 A )
ECA - Ch1.5&1.6 18
 1.6.4 Mạch xác lập một chiều (DC) :

™ Định nghĩa:
Là mạch điện mà các nguồn tác động lên mạch là nguồn DC.
™ Tính chất mạch xác lập DC:
Tất cả dòng , áp trên mạch cũng là tín hiệu DC.
™ Mạch xác lập DC là mạch điện trở:
Cuộn dây xem như nối tắt, tụ điện xem như hở mạch. Mạch
tương đương còn lại chỉ có điện trở và nguồn.

™ Các phương pháp giải mạch xác lập DC:

Là cơ bản nhất, dùng để phân tích các loại mạch điện khác
sau này.
ECA - Ch1.5&1.6 19
 1.6.5 Phöông phaùp doøng nhaùnh:

™ Tö töôûng : Thieát laäp moät heä phöông trình ñuû cho caùc doøng
nhaùnh vaø giaûi ra chuùng .

ECA - Ch1.5&1.6 20
™ Qui trình phöông phaùp doøng nhaùnh:

Choïn nhaùnh-nuùt (toái thieåu)

Kyù hieäu doøng nhaùnh coù öu tieân

Vieát heä phöông trình doøng nhaùnh ñuùng luaät

Giaûi heä – Suy ra caùc doøng nhaùnh

Suy ra caùc ñaïi löôïng khaùc

ECA - Ch1.5&1.6 21
™ Heä Phöông trình PP doøng nhaùnh ñuùng :

Caùc phöông trình KCL vieát cho (soá nuùt – 1)

Caùc phöông trình KVL vieát cho soá maéc löôùi.

i. Khoâng xeùt maéc löôùi chöùa rieâng nguoàn doøng.
ii. Neáu 2 maéc löôùi chöùa chung nguoàn doøng : thay
baèng ptrình KVL vieát cho voøng kín chöùa 2 maéc
löôùi ñoù.

ECA - Ch1.5&1.6 22
 ™Ví duï: Phöông phaùp doøng nhaùnh:

VD1: Find the power absorbed by VD2: Find u0 and the power
each element in the circuit ? delivered to 10Ω ?

(Ans: - 3V and 3.6 W )

ECA - Ch1.5&1.6 23
 ™Ví duï: Phöông phaùp doøng nhaùnh:

VD3: Find V0 and V1 ?

(Ans: 10.5V and 4.5V )

VD4: Find the energy

stored in each capacitor
and inductor , under DC
steady-state condittions
?

(Ans: Wc1= 165.3J;

Wc2=183.7J; WL1 = 20.67J )
ECA - Ch1.5&1.6 24
 ™Ví duï: Phöông phaùp doøng nhaùnh:

VD5: Find the voltmeter reading ?

(Ans: 7.5V )

VD6: Find the voltmeter reading ?

(Ans: 2V )
ECA - Ch1.5&1.6 25
 ™Ví duï: Phöông phaùp doøng nhaùnh:

VD7: Find IL ?

(Ans: 0.5 mA )

VD8: Find U0 ?

(Ans: 36 V )
ECA - Ch1.5&1.6 26