ted jus unayatko jest stracone? Nie troceie nadsieh,rada Jest edna ~ seksmisia
(gh bo nedtage ry Tami slrejing: ako tot byl nag tahepe
hn onal kuca! Skoro srodek antykoncepewsny dia park powodyje 2mieng pandw
rub na pante ryby. 0 jedyra rada, ieby ten proces odurdcié jest edna - wiedro
tnagry do rseti 1 po Kopacie. Z tym, de ted nie moina preesadzaé, bo nastq-
pr proentecie w druge strong i Swinka amieni sig w wieprzko, plotka zmieni sig
te plot. a ryba pila w abstynenta. To 49 powaine spraiy. Powstaje pytanie, c=y
trad placi 2a ple plot, exy ti ploépleé tract na races troci? No, tego teraz nie
roustvayontemy- Jedno jest peume, filety sie jui nie praejmujg, maje to z0 soba
~~
Realizacja réznych plaszczyzn
komunikacyjnych w wybranych
gatunkach ‘wypowiedzi radiowych
Pierwotnic radio trafialo do ,jednego wielkiego odbiorey”, ezyll ta
dytorium narodowego. Etap ten zakoriczyl sig w roku 1952, kiedy wlasciciel
sale} stacji w Nebrasce wpad! na pomyst, jak awickszyé licebg sluchacsy
swogo radia. W ten spos6b czeste odtwarzanie popularnego wowezas przcbo-
ja zapocratkowalo trwajacy do dais proces formatowania stacji. Wynikiem
tych przemian stato sig écisle dopasowywanie programowe stac)i radiowych
do réinych potrzeb odbioredw. Zmiany dotyczyly takée poszezegélnych au
dycji. W miejsce ukladu programowo-raméwkowego pojawila sig formule
dywersyfikacyjna, rgodnie z ktéra kaédy program spelnia écisle okreslong
funkeje. [Jedrzejewski 2000: 59-70]
Daigki tem pojeciem wyjgtkowo uiytecenym i czgsto stosowanym
w analizie przekazdw medialnych stat sie, przejgty 2 literatury pigktie}, B
tunek, Zdaniem T. Goban-Kiasa moze byé on uznany 28 ypraktycany spo-
Sb konstruowania przez instytucie medialng produktow odpowiadajacych
Sceckiwaniom konsumentéw” |Goban-Klas 1999: 198}, ktéry porzadlkuje re
lacje migday przekazem i odbiorea. Odrgbnosé gatunkéw medialnych opiers
sig na ich celach ~ np. informacja, formach ~ np. struktura, t znaczeniach
térych wyznacznikiem staje sig odniesienie do raecaywistosel. ‘Goban-Kias
1999: 197-202) Specyfika radia decyduje o tym, ae nawiqzanie, a potent
utraymanie kontaktn ze shuchaczem w najwiekszym stopnin 2alezx od stor
va mndwionego, Jedna x pierwszyeh, Koniecanych do podjgcia decy-i jest
wybder okreslone) plaszezyzny komunikaeyjne) ~ satywne) (frozen), ofcjal-
hej Uormal), profesjonalne|/reeczowe| (consultative), prywatne}/swobodne}
(sual) cy familiarne) (intimate).? To, na jakimn poaiomie nadawen zde-
inayfikacjn Toss (1968) jest jedna 2 kill propozycii anaiay typu ontaktu migdzy
suceestnikami korosmikacji [pot. Lyons 1989: 188-206]. Wybor wlasnie tej KlasyFikaci jestJednyi x nich jest gatumek wypowiedsi radiowe)
Serwis informacyjny
Podstawowym zalozeniom kaddego serwisu informacyjnego jest przeka-
zanie odbiorcy najwadniejszych, zdaniem danego nadawey, faktéw. Ich wy-
bér i hierarchia w poszczegélnych serwisach ma zwiguek 2 profilem dane}
stacji. Zgodnie 2 hipoteza ,porzadku dziennego” (agenda setting) érodki
masowego przekazu wplywajg na kierunek naszego myslenia, preyeayniajge
sig nie tylko do tego CO, ale przede wseystkim, o CZYM mySlimy. [Kunceik,
Zipfel 2000: 105-148) W ten spos6b shuchacze, wybierajae rozglosnie, decy
duja sig na okresiony obraz Swiata. Jogo twércy ~ nadawey ~ robig, wszystko,
aby byl on jak najbardziej wiarygodny i profesjonalny.
PreeSledimy to na praykladach pochodzacych z trzech rognych stacji
PR II PR.
RU: ,Zapraszamy do Tréjhi” w pigtek, 6 pasdsiernika. Slorice wzeszto o 6:46,
2ujdzie minute po 18:00. Dzié imieniny Artura, Branona, Erila i Gustawa. Serwis
informacyiny.
2: Szef rosyjskiej dyplomacfileci do Belgradu spotkaé sie = Vojislavem Kosztunicg.
Premier Blair rozmawial 2 prezydentem Kwasniewskim 0 naszej integracji z Unig.
Austriacy znéw zablokowali praejscie granicene z Czechami.
Rl: Szozegdly uydorsen Malgorzata Maliborsta.
2; Do Belgradu leci rosyjski minister sprow zagraniéenych Igor Iwanow. Ma spo-
thaé sig 2 prayw6deg oporycfi Vojislavem Kosztunicg.
3: ,Celem misji Iwanowa jest zapewnienie, aby sytuacja w Jugoslawii nie wy-
mkngla sig spod kontrol" ~ powiedzial szef parlamentarney komisji do spraw za-
granicznych Dymitrii Rogasin. Rosyjski minister na pewno spotka sie 2 liderem ju-
goslawiatshiey oposyeji Vogislavem Kosatunicg, byé mote takie 2 dotychczasouym
seefer partstua Slobodanem Miloszewiczem, ale to spotkanie nie jest pewne. Igor
Twanow bedsie specjalnymn uyslannikiem rosyjskiego prezydenta Wladimire Putina,
Fakt, de moze nie dojéé do spotkania 2e Slobodanem Miloszewiczem moze Swiad-
ceyé 0 tym, ae Rosa adecydowanie praestata popieraé tego balkariskiego dyktatora
Tymezaser chyba tupelnie inaczej uydarzenia w Jugostawii ocenia praewodniczgcy
Dury, iby niisze rasyjokiego parlamentu, Gienadiy Serezniow. Jego zdaniem, mial
tan miejsce praewrét prey aktyune} pomocy Zachodu. ,W rezultacie tego przeurotu,
hie majgcege nic wspoinego = demoktracja, Vojislay Kosstuniea cam siebie miano-
‘wal prezydentem Jugoslawii” - powiedzial Serezniow. Graegors Stubowski. Polskie
Radio. Moskwa
pody/ktowany Je) funkejonalnoicia, cho nie Jest to jedyne i byé moze ale najdoskonalsze
haragdeie opiou wigsi podmiotéw komunikacyjnych
sigiony. Wladze w kraju sprauuje tymezasowy komitet, powolany przez opozyeje
Nadal nie wiadomo, co dsieje sig 2¢ Slobodanem Miloszewicaem. Czy opuseil kraj,
cay szykuje kontratak?
TOM Presydent Aleksander Kwasniewski rormavial 2 brytyjskim premierem Tony
Blairern, ktdry wieczorem praylecial do Polski 2 krétkg jednodnioug wizyta. Niesna-
ne 3g jeszcze sxezegdly tego spothania, ale wiadome, 2e dotyceylo preede wszystkim
naszej integracyi 2 Unig Buropejskg. Sekretarz Komisji Integracji Buropejskiej Ja:
cek Saryusz Wolski méwil wezoryj, #e Polska oczekuje od Londynu wyrasnej dekla-
racji w tej sprawie. Brytujskiego premiera czeka jeszcze migitzy innymi spotkanie
+ szefem polskiego reqdu Jerzym Buzkiem, a takie praeméwienie w siedzibie war-
szouskiej gieldy. Blair ma tu zaapelowa€ do lideréw Pigtnastki, by wzigli na siebie
sobowigzanie wylyezonia krytyemnej Seiedhi, ktdra prowadsi do wezesnego zakorieze:
nia rokowart okeesyjnych.
R2: W studiu Tréjit byl dais adecydowany pracciunik naszej integracji 2 Unig - kan-
dydat na prezydenta, Janusz Korwin-Mikke. Mikke opowiada sig 20 naszym czlon-
kostwem w NAFTA, exyli Pélnocncamerykatiskiej Organizacji Wolnego Handlu
Wyjasnit dlaczego,
J.K-M.: Bo to 59 takie glupie argumenty uiywane w tej sprawie. Najglupsze aryu-
menty wygloszane przez puna Andraeja Olechowskiego, ktéry powiedzial, Ze jedeli
‘wojdzsierny do Unis Europejskiej, to bedziemy mieli prawo wspéldecydowania 0 na-
szych wlasnych sprawach. Natomiast jeden argument jest pozornie sluseny. Méwi
sig, de jeieli wejdziemy do Unit Europejskiej, musimy wejéé do Unii Europejskiej,
poniewai 68% naszych obrotéw jest z krujarai Unii Buropejskiej. Jest to oceywiscie
kontrargument. Gayby nawet 100% obrotéw bylo + krajami Unit Buropejstiej, to
tutedy jest to tylko dowdd na to, de nie tedge w Uni, bo nie jestesmy w Unit, moz
na mieé 100% czy 68% obrotéw 2 krajam Uni. Jest to ocaywiscie absurd, uzywanie
tego jako argumentu.
RD: Janusz Korwin-Mikke twierdzi, xe gdyby Polska wstgpita do NAFTY lub prey
ela je) praepisy, to nasze obroty 2 Unig by werosty
R2: Austriacy andw zablokowali ~ i to jud po raz pigty w ostatnich tygodniach
praejécie granicene z Ceechami. Protestujg preeciuko zapowiedsianemu uruchomic~
niu elektrowni atomowe) w Temelinie. Wedlug ezeskiego radia blokada skutecsnie
uniemodliwia praejazd preez granicg. Ma trwaé do 19:00.
R2: Bardzo kurtuazyjny preebieg miata telewizyina debata kandydatéw do urz¢ln
wicepresydenta Standw Zjednoczonych ~ republikanina Richarda Chinney'a + de
mokraty senatora Jesepha Libermana.
Ra: Byly minister obrony Richard Chinney i senator Joseph Liberman, w yordw
naniu z kandydatami na prezydenta, mieli o wiele bardziej niewizigcene zudune
To oni bede krytykowani 2a poradki, podceas gdy ewentualne subcesy zostany 2a
pisane na chuale ich partneréw i secféw kampanii wyborescj. Obylo sig be
Zick, bez wigksrych sukceséw i powazniejszych konfrontacii. Podobne: jak yo
debaty kandydatéw na prezydenta, demokraty Alberta Gora i republianinn Co
19a Busha-Juniora, dominowaly jednak nie catkowicie zagadnienia wewnctrsne,
4a praede uszystkim odmienne koncepeje systemu podatkowego. epublikurie ops
wwiadaja sig 20 redukcjg podatku dla wszysthich warstw spoteczeristwa, podcsas gdyemokraci 20 ograniczonymi ulgamg podathouyn: dla Klasy érednie}, ktéra aadecy-
age 0 tym, kto wygra wybory. OWG kandydaci, podobnie jak wezesnie) Albert Gore
+ George Busl-Junior, opowiedzieli sig za rozwigzaniem obecnego kryzysu w Koso-
wie Srodiam: pokojowym:, pray cxym Chinney stwierdzil, $e pomoe Rosji moze tw
‘mivé Muczowe snaczenie. Tadeus: Zachérshi. Polskie Radio. Waszyngton.
Ri: To byl serwis Thight. Mowila Malgorenta Maliborska
Jecing 2 cech gatunkowych serwisu informacy}nogo jest to, 2e 2 racji sta-
Je} pory pojawiania sie na antenie, zazwyezaj wehodzi on w sklad wigkszyeh,
pojemniejszych czasowo, gatunkéw wypowiedai radiowych. W naszym pray-
padi serwis jest cagScia dyauru prezenterskiego ~ ,Zapraszamy do Tedjki”
Z faktem tym awigzane sq rozpocaynajgce go informacje wstepne, ktérych
celem jest swoista lokalizacja w ezasie i preestrzeni ~ sluchace dowiaduje
sig, jakiego programu stucha oraz poznaje lub praypomina sobie podsta-
wwowe informacje zwigzane z danym dniem (data, dzies tygodnia, godzina
wschodu i zachodu slofice, imiona solenizantéw). Zapowiedé serwisu ogra-
nicza sig tylko do krétkiego, umieszezonego na profesjonalne} plaszceyénie
kontaktu stwierdzenia ~ Serwis informacyjny.
{ W jego pierwszej czgSci stuchacz poznaje skrét najwagniejszych wiado-
mosei. Oficjalna plaszezyzna komunikacji zostaje tu zaklécona 2a. sprawg
identyfikacji nadawey z odbiorea ~ Premier Blair rozmawial z prezydentem
Kuwagniewskim 0 Raszej intepracsi z Unig. Zmniejszenie dystansu migdzy
stronami uczestnicaacymi w komunikacji nie ogranicaa sig TyIK6 do odpo-
wiedniej formy zaimka. Nie bez znaczenia wydaje sig tu byé fakt, de pre-
Leentowand zapowiedé jako jedyna dotyezy spraw krajowych. Na zakofae-
nie skeétu wiadomosei pojawia sig kolojny wyznacznik profesjonalnej formy
kontaktu ~ zapowied# dalszej czgSci serwisu oraz praedstawienie osoby pre-
zentunjgee) informacje ~ Szczeqdly wydarzed Malgorzata Maliborska,
Serwis wlasciwy sklada sig pigcin wiadomosei, pozostajacych w relacji 3
2 (3 ~zzogranicy, 2~z kraju). Podstawa komunikacji w przypadku kazde}
2z nich jest plaszeeyana oficjalna. Je} przejawem jest praykladowersposbb pre-
zentac]i bohateréw wydarzes. Moiemy tu zaobserwowaé wiernosé okreélone}
zasadzie, zgodnie z ktérg, podczas pierwszej stycmosei z dang osoba, sh
race otrzymuje dotyczace je} informacje, ktére w dalsze} exeSci wiadomosei
nie s tarzane, np. Do Belgradu lecé rosyjski minister spraw zagra-
nicamych Igor Twanow. Ma spotkaé sig z praywédcq opozycji Vojislavem
Kosztunicg, |...] 0 19:00 zbiera sig nowy parlament Jugaslawii, Kosztu-
nica zostanie zaproysigiony.; Prezydent Aleksander Kwasniewski rosmavial
z brytuiskim premierem Tonym Blairem, kt6ry wieczorem przylecial
do Polski x krétkg jednodnioug wizytg. |...] Blair ma tw zeapelowaé do
liderdw pigtnastki, by wzigli na siebie zobouigzanie wytyczenia krytycznej
Scieéki, Ktéra prowadzi do wczesnego zakoriczenia rokowart akcesyjnych.
Pea
Prezentacja bohateréw wydarzei przenosi sig na poziom profesjonalny
w praypadku informacji preekazywanych praez korespondentéw. W PR Til
PR fakty prezentowane w servisie informacyjnym bardzo czgsto konstruova-
ne sq-na bavie takich relaeji. W tym wypadku ezgScie} mamy do caynienia
2 pelng prezentacja, ktéra niejednokrotnie, za sprawa dazenia do procyzii
ekazywanych informacj, zmierza w kierunku setywaosel wypowiedsi np,
Wega taster on pour? ita ng w Ndorere Pepetoriaiches axoueh
Vojislavem Kosstunica, byé mote take 2 dotychezasowym szefem paristwa
Sobodanem Mitoszewiczem, ale to spotkanie nie jest pewne. W analizown-
nym przykladzie widzimy jednak, %e nie zawsze pelna preventacja boha-
teréw ounacaa maksymalne zwigkszenie dystansu komunikacyjnego. Czesto
‘wystareay emiana jednego calonu wypowiedai ~ szef rosyjskie) dyplomacsi
a rosyjski minister spraw zagranicznych / szef parlamentarne) komisyi do
spraw zagranicanych a. przewodniczgcy parlamentarne} komisfi da spraw 2a-
‘granicenych. Oba okreslenia ~ szef, przewodniczgcy ~ cagsio waywane sa
zamiennie. 2 racji czgstszego pojawiania sig w_jezyku potocenym wyraz
szef odbierany jest jednak przez potencjalnego odbiorce jako mniej oficjal-
ny nit. preewodniczacy, posiadajacy dodatkowo negatywne konotacje 2win-
zane z miniong epoky - np. przewodnicegcy spéldaielni, przewodniczacy rady
ikladowej, przewodniczgca kola gospodyri. Stalym wyznacani od
5 plasacayzny kontakt sq informacje koriezace korespondencje
yany %
gorz Stubowski. Polskie Radio. Moskwa.
Podczas szczegélowe} prezentacji wiadomosci numer 2, zgodnie 2 zasada
przyjeta w zapowiedzi, nadawca sytuuje sig w tej same} grupie co odbiorca.
~ méwi sig wige 0 naszay inbegraah = UNI EUTOpeyskg, | nasaych obro-
tach 2 Unig. Na tej same} plaszezyénie komunikacyjne} umieszczona jest,
cytowana w wiadomosei nummer 3, wypowied radiowego goscia ~ [...] jedeli
wejdziemy do Unit Buropejskiej, to bedziemy mieli prawo wspdldecydowania
o naszych wlasnych sprawach. Je} Preuss éé ma na celu pracde wszyst-
kim lepsze arozumienie przez shichacay pogladow kandydata na prezydenta.
Sluag temu, wyraiajace jednoznaceng ocene, wytazy z jezyka potocznego —
‘glupie, najglupsze ~ powtéraenia - Méwi sig, 2¢ jezeli wejdaiemy do Unii
Europejskiej, musimy wejsé do Unii Buropejskiej, poniewat 68% naszych ob-
rotdw jest 2 krajumi Unit Europejskiej, ~ pelnigce role wyjasnied wiracenia
= Gayby nawet 100% obrotéw byte z krajami Unii Buropejsbiej, to wtedy jest
to tylko dowéd na to, de nie bedge w Unii, bo nie jestesmy w Unii, maine
micé 100% coy 68% obrotw z krajami Unii oraz sayk ~ Jest to oczwisvic
absurd usywanie tego jako opines, SRS a eee SEAT
zaklocona jerlyuie we fragmencie odnoseneym sig do praceiwni
ka, Offcfalne-okreslenie - Pan Andree} Olechouski ~ staje si
Kontiast, swoistyit, bo zawierajacym oceng nadavey, odpowieduikiem wy
tego pracz tworee serwisu sztywnego sformulowania kandydat na prezydenta
na 7aDalsza cagS¢ analizowanego serwisuumieszczona jest na oficjalne) plast-
cayinie komunikacyjne), Jego ostatnia czgscig jest informacja koiicowa, pet-
nigea role profesjonalnej Klamry kompozycyine) ~ To by! serwis Tréjki, Mé-
‘wila Malgorzata Maliborska.
RMF FM
Ri: 18:45, WRME FM czas na wiadomosei. Ewa Kuasny,
R2: Worew oczekiuaniom postowie nie podjeli dai decysji w sprawie podwyisze-
nia shladki na ubeapieczenie rdrowotne. W tych wiadomosciach przeniesiemy sie
takie do Standw Zjednocsonych. W praedlutajacyrm sig w nieskoriczonosé procesie
wylantania presydenta dris saczegdlny dries.
2: Whrew oczekiwaniom sejm nie pod! duis dey w sprawiepodwyaszeniaskad-
kina ubezpieczenie 2drowotne. Skladka miala wzrosngé 0 0,25% . Dyskusja, poprec-
Geayce glosouanie wt} sprevi, tredla prowie try godsiny, wig w to licene
proetuy, oplascane ne prasby Kubdw parlamentarayeh. Poslowie lewicy zarzuca
Teadou, fe poduyéka sHledki ne ubespicesenie sdrowotne odie sig na wieluinnych
ddtedsinooh,migdey nny ne budietoch samoreadéu, hide otrzymaje 0 240 milio-
tndw slolyeh mote} Wedluy poslanks Ieee Sterakowstij to flew padtyiszanie
nobladéw na sire
T'S Seige 600 miliondw slotych = budétu Ministerstwa Zdrowic, cz Scigang
pienigdse » investyey, programéu proflktyesnyeh, zdrowolnych. Stad sciagne
Fiensgdse. Malo teye,povosatg kwotg, ponad 200 miionéa zlotych,zabral same-
ragdom.
12: A red sig broil, de samorzgdy i tok ayshojg w prytzloroczny budiecie hika-
tet miliondw slotyeh 2 PIT.ow. Mimo to poprosi 0 czas na poutine preclczenie
Skutkéw wsrpsllich poprauek nowelizagji. Closowanie nad poduyészentem skiadki
te prayelym typos
2: Th RMP, sluchace wiadomosc. W preedluajgeym sig w niskoriczonasé proce
tie wplonionsa presydenta Stand Zjednoczonyeh dei sczeydiy dee. To, edaniem
tekidrych, rawdstay doe unloréu. Ooeycaley Amergb zurcone sy na stoke
Flonydy Tallahassee, psie wlatnie 1 tj chual oglaseane 9 Huczowe dey. Eq
amy sig-2 Waseyngtonem i Greegorzem Jasifakin. Pouneds, czy to omnacza, Se
peonamy dis rrestctenasuisko siyciey?
GI. Ofeye nic, ele fo, co sig dsije, propia nas exybko do rozwigaania naj
wigkszoo tylorcego spore w histor Stanino Zjednocsonych. Pred kundransem
smtigney puanae decyse dade selsibw w swig = dvioma sprowern, w Korych
emokrcaskarsayy komisye mglaneze 0 nieprovidlowoset. W skrajaym wypadku
nace to dayrmanulsié do odrsucenia 25 lysizey gloséw preestanych pocstg + koszto
tie George’ W. Busha prvspdentury, Sedzia Micki Clark oglosita jednak, de po-
nselye jexceze prunie dinich qodzin, by praygotowné uzasadniente swe) decysji. Nie
tna sig car dst, napigere pwr abu stronack sigga wige zenitu, Obrudijg juz takie
hun madsupeeajaych postedecnach obie izhy slanowege parlamentu Blorydy. Ofte
func rospacagt fun procedurg ustanuutenia elektordww wmboruch prezydeackich.
Nepubliharishe wighsnodd twiener, ée chodet o to, by Floryda nae utrucita swego glo
su, demokratycena mniejszosé, #e w praktyce 0 to, by George W. Bush nie wtracit
prezydentury. Waszyngton, Greegors Jasiski
R2: Nowy ONZ-owski administrator Kosowa. Francuzs Bernarda Kouehnere za-
stapt duriski minister obrony Hans Hackkerup. Obejmie on stanowisko na poczgtku
tycenia praysalego roku. Kouchner jus kilkakrotnie sugerowal, Ze zamierea odeisé
tenets 18 ieiech 8 diadony ‘Kosowa 1 smniejezenia rSinic mig-
ry sktSconyna Albasiczykamé a serbskg mniejszoseig.
Serwis kolejnej staeji rozpoczana sig od informacji dotyceace} czasu. Jest
ona istotna, gdy2 odréiniala dang rozglosnig od pozostalych, w ktérych ser-
wisy informacyjue prezentowane sq zazwyczaj o pelne} godzinie.” Po pray-
pomnieniu nazwy rozgtosni, prowadzacy praedstawia osobe odpowiedzialng
xa informacje, ktéra od tej chwili praejmuje role nadawey bezposredniego.
Pierwsea czgécig serwisu sq zapowiedzi wiaclomosci, Ich celem wydaje sig
Jjednak byé nie tylko informacja, ale takie saczegdlna zacheta do pozostani
przy odbiorniku. Mecianizm ten widocany jest w zapowied2i numer 2, ktéra
buduje napigcie i zwigksza aaciekawienie sluchacay ~ W praedludajgeym sie
w nieskoriczonosé procesie wylaniania prezydenta dais szczegélny dziex. Tw
réwnied nadawca decyduje sig na 2mniejszenie dystansu komunikacyjnego
j sytuuje sie w tej same) grupie co odbiorca ~ on rwnied cveka na i i
bedaie towarzyszyl stuchaczom - W tych wiadomosciach praeniesidmy sie.
takie do Stanéw Zjednoczonych.
Wiasciwy serwis sklada sig z trzech windomosci pozostajacych w relacji
2:1 (2 x zagranicy, 1 z kraju). Warto zwrécié uwage, de serwisy analizowa-
rej rozgloéni rozpoczynaja sig najczgSciej od informacji dotyczacych spraw
krajowych. Jest to ofekt procesu okreslanego Jako ,uzetkowienie RMP FM",
ktérego wynikiem bylo pojawienie sig w ofercie programowe} analizowane}
stac}i porannych rozméw 2 politylsami, wigkszego zainteresowania windomo-
Sciami krajowymi i sportowymi, [Kowalewska-Onaszkiewicz 1999: 150-160]
Zasada ta nie ma charakteru stalego. Wyjgtkiem sq sytuacje, w ktbrych
wydarzenia z zagranicy maja zdecydowanie wigksve znaczenie dla nadawey
i tym samyin dla odbiorey.
Prezentowane wiadomose! przygotowywane sg w wigksze] czeéci w opar
ciu 0 doniesienia agencyjne, wybrane i odpowiednio sformutowane praca
osobe prowadaaca serwis. Podstawa komunikacji jest tu zazwyczaj plaszczy~
zna Z odejéciem od nie} mamy do czynienia w kilku preypadkach
Pierwezymz nich sq wypowiedzi radiowych goSci, badé osob komentujacyeh
dane wydarzenie. Tro wyborze plaszcayany komunikacji decyduje nadawea,
eaylt goxt]osoba komentujgca. W analizowanym serwisie, poslaaka, ktérej
wypowied? zostaje przytoczona praee prowadzaca, decyduje sie na plaszezy-
zane prywatiny (oni) ySeigame 600 miliondw zlotych 2 budietu Ministerstwa
w RMF PM tei prezentowane s9 0 pelne} godzinie.dyst- lew storowi ¢ odibruriairin exteos od copa
Zdrowio, exyli Sciggng pienigdze z inwestyeji, z programéw profilaktycanych,
sdrowotnych. Stad Sciggng pienigdze”. Dzigki temu oraz viycin tzw. .jezyka
pienigdza”, okreslanego takée jako jenyk rynku - wyrazy takie jak: budéet,
‘iniwestyoje, programy profilaktyczne, programy 2drowotne ~ autorka stosuje
wartosciowanie przez dystynkcje (Majkowska 2001: 37-44], ktdre dodatkowo
wamoenione za spraiva liezb — 600 milionéw 2lotych — staje sie wyiatkowo
jasna dla oboreycientywagcenn Grialasi radu.
W praypadku analizowane) rozglosni, znacznie czesciej niz w pozosta-
lych, mamy do czynienia z informacjami_pozwalajacymi sluchaczowi na
szybka lokalizacje w radiowe) praestrzeni ~ Tu RMF, sluchacie wiadomosci.
‘To kolejny pray! any plaszcayany komunikacji, & konkretnie pola:
czenia dwéch 2 nich ~ j — ktéra jednocaesnie staje
sig wyrazem swoiste) sympatii nadawey do odbiorcy — sq na ,ty”, znaja sig
doskonale, poniewad ezesto spotylajg sig na atenie ich" radia.
- Prywatna plaszezyzna komunikacji pojawia sig takie w koutaktach mig
day pracownikami rozglosni. W analizowanym serwisie widaimy to podczas
prezentacji wiadomosci numer 2. Prowadzqca, zgodnie z wymogami komu-
niki na posiomie profesjonalnym, zapowiada relacjg i praedstewia slucha-
czom korespondenta - Lacsymy sig = Wassyngtonem + Grazgorsem Jasit-
shim. Jednak zaraz poten lela passerzng kontakt, praekazujge tym
samym informacje na temat rel igdzy pracownikatni rozglosni. Konse-
aie, tak jak w zapowiedzi, promadaacy sytuuje sie w te} samej grupie
co odbiorca ~ on ted czeka na relacje = Powiedz, czy to oznacza, Ze pozna~
my eee ‘wreszcie nazwisko zwyciezcy? Pojawiajacy sig w zapowiedzi mecha-
nizm budowanii odnajdujemy takée w wypowiedzi korespondenta.
Senos coches ‘maczeniu ~ szczegélny dzieri, kluczowe decyaje,
najwigkszy wyborezy spér — rozgrywaja sig za oczach” shuchaczy ~ wlagnie
w tej chwili, napigcie po obu stronach siega zenitu. Wszystko to pozwala,
na stworzenie okreslonej wizji profesjonalizmu danej stacji. Stuchacz odnosi
wratenie, ie [akty sq ini praekazywanre na gorqco, ma wigc bez watpienia
ich pelny obraz. ce ealantinaaiiaeneanianaGanANaaaiiana A NATREERE
‘Ostatnia z prezentowanych informaoji ma dwudzielng budowe. Jej pierw-
see zdanie pelni funkejg zapowiedzi, ktéra nie pojawila sig na wstepie ser-
wisu, zag czeSé zasadnicza jest wyjasnieniem jej tresci, Calosé réini sig od
pozostalych faktéw diugoscig, ktéra ma bezposredni wplyw na zawartosé in-
formacyjng. To sprawia, #e prezentowana wiadomosé ma charakter suchego
doniesienia agencyjnego.
RADIO MARYJA
Ru: Pigtek, 6 pagdsiernika 2000 r., 29:45. Tu Radio Maryja ~ Katolicki glos w na~
szych domach. Serwis informacyiny Radia Maryja ~ przed mikrofonem Marius.
Ra: Warszowa, ,Zapadla decyzja politycana o powstansu Hotskrego Koncernu Git
rowego” ~ powiedsial dei podceas konferencji prasowe; posel Tomasz Wéjcik
1 AWS. Jego sdanier, pray zalozentu, Ze Koncern konsolidowalby w swoich gra-
nicach huote cukru reeds 800 tysigey ton, to pray urmiarkowane} cenie cukru, 2 2
80 gr 2a Kilogram, osiggnalby zysk reedu 600 miliondw dolaréue rocznie. Méwi Ja-
nina Pickare:
Mp: Do wept Plate w Plc im rnin Opn Komitet Strajkouy
1y Polskiego Cukrownictwa i Ziemi w Losiowie. My, rolnicy polscy, pragnie-
my podzigkowné panu Marianowi Krzakleuskienu za uratowanie cukrouni w Polsce
i powolanic polshiego koncernu Polski Cukier”. Wdsigcani 2a dar body, dry sig
stal. Dia nas to eud. I 20 to panu kandydatowt na precydenta Maricnowi Krew
Heuskiemu deigkujemy. W dobie ogromnego zagrosenia dla Polsti zwracomy sie
do rolnskéuw polskich, robotnikiw i inteligencyi: dla ratowania ojezyeny mile} od-
dajeie sud glos na pana Mariana Krzakleustiego. Choe jesecxe prosié pana Ja-
ria Lopuszarishiego, Szanowny mily panie, dia ratowonia ojczvzny mile) nieck pon
sie wyzbpdsie ambioji uraionej. Dobry panie, ja pana réunted prasitam o pomoc
i wsparcie. Nie udzilil mei pan Zadnego usparcia i nic pomégl. Dlatego pana pro-
sep, de ojezyana ject mila i jest w wielkim niebezpieczerstwie, prosae pana, panic
Janie Lopuszariski, 2 wielkim szacunkiem do pana, prosze zreeknaé sig swoich am-
bigji t oddoé swoje glosy na pana Mariana Krzaklewskiego. Niech ajezyzna mile
bedsie najuyiszym naszym dobrem. Nich Polacy pokaia, wlasnie, dla lewicy, dla
calego Suriata, jak potrafig sig jednoczyé w imig Jezusa Chrystuse. Szczesé Bote dla
uuszysthich, Rodacy, kochani, idémy na wybory w niedziele. Oddajmy glos na Polaka
Jednak Marian Kreaklewski pokazal, #e dla ojesyeny milej study, # swoim Zyciem,
4 swoim praykledem, i swoim postepowaniem. Walczylismy 8 miesigcy 0 koncern
Polski Cukier”. Udalo sig. I za to mu serdecanie dsighujemy. I wiersymy, Ze sig
luda wszystko, jak uygra pan Marian Kreakleuski. Niech Bég zwyciedy i Maryia,
zausze Dziewica. Kréluj nam, Chryste. Kochani Polacy, jeszcze rax prosimy, my,
rolnicy, chlopi polscy. waywamy rodakéu za granicg i w Polsce, w kraju, idémy na
uybory, oddajmny glos na pana Mariana Krzaklewskiego, Prosba jest taka do wuszyst-
ich tudzi 2 prawej strony, ktérzy kandydujg na prezydenta: Panowie! Polska nich
bedeie najwainiejszym dobrem dla nas i dla was. Wyrzeknijcie sie swoick ambicji
i swoich gloséw na pena Marione Kreaklewskiego. W imig Polski! SeczeSé wom,
Boie. Béq wam za to uszystkim vynagrodsi, a Polska bgdsie Polske, Polak Polo-
Kiem t wolnesé bedzie dla wsaystkich, dla entego narod. Ojcze Dyrektorze Tadeuszu
Rydepku, my, wdzigceni chlopi polscy, 2a udzielong nam porioe, ktérg nam udziel
les udostepmiajge suoje radio: niech ci Bép wynagrodsi, s2czeSé ci, Bose. I mysle,
e pan Jan Lopuszariski zrozumie i naprawi sudj blad. Ojeze Tadeusz, my, rolnicy
polscy i réunied caly naréd, jestesmy ci undzigcani za twoya prace, 2a tudj trud.
Niech cie Rég Mogaslaui. I szezedé Rose dla Polski, dla narodu i dla catego Radia
‘Maryja, i dla preyszlego prezydenta pana Mariana Kraaklewskiego. Dziehuje ci, Oj-
ze, daickujemy ci serdecenis, my, chlopi polscy, 2a ten trud, 20 wlasnie lgczenie
tego, tego nurtu patriotyeznego. Wiemy, Ze to trudne. My sami mamy réine tam
serca, Ale ted trzeba stangé ponad podzialami, bo Polska jest wadniejsza, bo milose
do Boga : do ojezyzny ponad naszymi interesoms czy urazami, Szczesé Bote dla Ra-
dia Marja. Jeszcze raz serdecmnic drighwjemy za udzielong pomoe. Narodsie polski,
tex Radio Manyja nie zoycigévlibyémy tego polskiego cukru, I raréd polski dostajefle task od Marys. I dostal wlasnie Ojca Dyrektora: szanujmy to Radio Marya
Kochajmy i kochajmy Ojca Dyrektora, bo jest une rlakicms'
i wieikim katolikiem. Szczesé Bose. Perot creer cere
2: Worse ponounie. Kondydat
nownie. Kondydat ne pesyenta Andra} Olechowsh sm
aut uo maton 2 Pos dom na ach enh a
ach prey 390 nacith winiesicono formate buted
uni set sete. Olchosk sal igri! nae Mtoe
te ony pnw PRL yl cso red Oi Sl on
nstysnege rgd. Zanadal w nadachnadsocayh wi pach Sd
sree 5 nitondo stgch. Obie hawt eee al, hy ye
ren nly be ut ay wa mp, eh ue pte
suverennset Andre) Olechoust! radi nan, fe tal wlaie
pozbawié paristwo suwerennosci. sacceoei pete
2: Wroclaw, Aleksander KuaSnicuski zostalchlodno prayjety na urvcsystos
Deédecsieilce trent srolomine) Akademi edge, Rade tae Wee
clawia venala 20.90 persona non grata. impresezlvikotowati uroclouscy radu po.
Soc afer te ioe ima oy
vwonia Kuasniewshiego w Keliscu w 1997 roku. Mieobecn bylé nbunied marssolek
najendtatuedotosstego Jon Wassewice present Wretesa Boyar dake
jewski. Kardynal Henryk Gulbinowics nie preybyl na uroceystosci, bo saraz po
Suigte wagechal do Reyne aan
RI: Byly to wiadomasei.
Ostatni 2 prezentowanych serwiséw, tk
p i serwis6w, tak jak poprzednie, rozpoczynaj
informacje, keryeh fone jest loklizacja-w cane | przetgent = datat
diet tygodnia, godzina, informacja o stacii- Zapowi "eat pray.
Nader polgcenin profejnal | prywatne) plerezyzny komunihacye)
~ sluchacz dowiaduje sig, ze za chwile wystucha serwisu dane} stacji, osob
beets pote sna ED 7 Ie Sera nfornaeng Ta
fe ae rae mikrofonem Mariusz. Byt thode wierni sluchacze danej
sglosni wiedza, kim jest tajemnicay Mariusz. Dia innych jest to sygnal
oa zmniejszenia dystansu migdzy nadaweg i odbiorca.
lasciwy sérwis sklada sig 2 3 informacji, z ktérych wszystkie d
spraw krajowych. Nie mamy w nim, tak jak w praykladach class
wyae), czesci wstepnej, czyli zapowiedzi prezentowanych faktow. Pierwszym
elementem kaddej windomosci jest 2a8 joj lokalizagja w praestrzeni, cayli me
dlanie miejsea, w ktérym rozgrywaja sig praedstawione wy@arzenia — War-
aroun. Zepaile dey wliyeana 0 poustnts Paloego Koncerms Cr.
roe farszawa ponownie. Kandydat na prezydente Andrej Ole-
chowski sam prayznal sig do zwigzk6w z PRL-owskim wywiadem. Wro-
claw. Aleksander Kwasniewski zostal chlodno prayjety na urvceystosciach
esteiesigeioleciaistnienia wroclaushiej Akademii Medyezne}
Punktem wyjscia do prezentacji wydarzei jest oficjalna plaszczyzna ko-
snunikacyjid, Zdarza sig jednak, ée w celu podkredlenia Wwagi prezentowa
rch treSci, nadawea decyduje sig na zmiang i przejéeie w kierunku sztywno-
si wypowiedzi ~ Zapadta decyzja polityezna o powstaniu Polskiego Koncer-
nu Cubrowega ~ pouiedsial deis podezas konferencsi prasowe) posel Tomasz
Wéjcik 2 AWS. Jego zdaniem, pray zalozeniu, ie koncern konsolidowalby
w suoich granicach kwotg cukru rzedu 800 tysigcy ton, to pray umiarkowa~
nl cenie cukru, 2 21 80 gr za kilogram, osiggnalty =ysk regde 600 muiliondw
dolaréw rocenie. Szczegélnego 2naczenia prezentowanemu wydarzeniu nada-
je jué na wstepie Okreslenie go mianem decyzji politycane). Praedstawione
‘éénic} obliczenia, 2a sprawe magii licab ~ 800 tysigny ton, 600 milionéw
dolardw — oraz ,.jezya rynku"—Kanferericja prasowa, Konsolidacja, kwote,
umiarkowana cena, zysk ~ utraymujg komunikacje ua satywnym poaiomie,
stajge sig jednoczesnie dowodem na rzetelnosé ich autora.
Prezentowany prayklad szczegélnie jasno obrazuje, w jakim stopniu
sztalt serwisu uzaledniony jest od jego tworcy. Praytoczona w caloéci
i wielokrotnie powtarzana w imych, emitowanych tego dnia sorwisach, wy-
powied# pani Janiny Piekarz w specyficzny spos6b komentuje przedstawiong
wiadomosé, bedac jednoczesnie praykladem komunikacji na réznych pozio-
‘Jej geléwnym celem wydaje sig byé praekonanie wszystkich mnodliwych
‘sb ~ glosujacych, ale i kandydat6w — do oddania gloséw na jednego, kon-
lactnego kandydata na prezydenta, ktory, zdaniem autorki, miel znecagcy
wklad w prezentowane w serwisie wydarzenie, Nie bez znaczenia jest row-
nied fakt, #e wypowiedé ta pojawia sie na kwadrans praed rozpoczeciem taw.
sciszy wyborcze;”
Punktem wyiscia dla autorki jest sztywna plaszezyzna wypowiedzi, kté-
rej celem mo, by satkcentonanie sizes wal pashan te
Shudy temu jezyk charakterystycany dla manifestéw / odezw politycanych
“Dormsaysthian POTS w POSE T aE Graney, OgoUOpOTER Komatet Strajko-
uy Obrony Polskiego Cukrounictwa ¢ Ziemi w Losiowie. My, rolnicy polscy,
pragniemy podzigkowaé panu Marianowi Kreaklewskiemu za uratowanie u-
Krowni w Polsce i powotanie polskiego koncernu ,Polski Cukier”. W cel
przekonania do swych racji autorka powoluje sig na najwyésze antorytety,
ktorymi 9g dla nie} Bég i ojezyzna — dla ratowania ojczyany mile); Niech Bog
uyeigdy i Maryja, zausze Dziewica. Kréluj nam, Chryste; W imig Polski!
preemawiajge raz w imieniu grupy osbb~ My, rolnicy polsey; my, wdzigcsni
Ghlopi polscy ~ raz. w swoim wlasnym ~ prosze pana, panie Janie Lopuszar
ski; Daighuje ci, Ojexe, Szczegding range nodaja wypowiedsi bezposrednie
hawigania do wartosei religiinych - Wazigceni za dar boy, Ktdry sig stal
Dla nas to cud; Niech Polacy pokizg, wlasnie, dla lewicy, dla catego swiata,
jak potrafig sig jednocayé w imig Jezusa Chrystusa, Szczesé Boze dla wszyst-
ich; Niech Béy zwycigéy i Maryje, zawsze Dziewica. Kréluj nam, Chryste.
Drieki nim oficjalne fragmenty informacji nabieraja donioslego znaczenia.Zwigkszeniu skutecznoSci wypowiedai sludq ted bezposrednie zwroty
kolejnych, indywidualnych lub zbiorowych bohateFOw, umieszczone w Wi
szoSei na oficjalne} plaszcayénie komunikacyjnej ~ Chog jeszcze prosié
Jana Lopuszariskiego; Seanowny mily panie; Panowie! Wyjqtkiem je
dyrektor prezentowane} rozglosni, ktéry ty:ulowany jest w réény spossbe
satywno - Ojcze Dyrektorze Tadeuseu Rydzyku, oficjalnie - Ojcze dyrekto-
ree; Ojeze oraz prywatnie ~ Ojeze Tadeusz
Pomimo it. autorka bardzo jasno prezentuje swoje polityczne preferencje,
ie decyduje sie na wyrazenie w spos6b explicytay negatywnego stosunku do
adnej 2 praywolywanych postaci. Wrgcz przeciwnie, 2 wieksza lub mniejsza.
sprawnoscig jezykowa, stara sig wyrazié wlaseiwy jej zdaniem scacunek —
Szanowny mily panie; Dobry panie; 2 wielkim szacunkiem do pana. Prey-
wolana nieporadnosé jezykowa umieszeza analizowang wypowiedi na
watnej plaszezyénie komunikacyjne}. Jej wyrazem staje sig zmiana szyku,
Powtérzenia, brak logicznoéci i precyzii oraz spowodowana tym niepelnosé
informacfi - Szanowny mily panie, dia ratowania ojcayeny milej niech pan
sig wyebedsie ambicji uraionej; Ojeze Dyrektorze Tadeuseu Rydeyku, my,
udzigceni chlopi polscy, za udzielong nam pomoc, ktérg nam udzielites udo-
stgpniaige swoje radio; Deighuje ci, Ojeze, dzigkujemy ci serdecenie, my,
chlopi polscy, za ten trud, 2a wlasnie tgczenie tego, tego nurtu patriotycane-
90; My sami mamy réine tam serca; Narodsie polski, bez Radio Maryja nie
zwycigiylibysmy tego polskiego cukru. Wyrazony w ten sposdb brak kom-
petencji komunikacyjnej staje sie dowodem na autentyoanosé praytoczone
wypowiedzi, zmniejszajgc jednoczesnie di
“autorkg i sluchaczam!
Kolejne wiadomosci prezentowane w serwisie nawigeuja bezposrednio do
tematyki zblizajgeych sig wyboréw prezydenckich i dotycza dwéch kang
datow na ten urzad. Obie umieszczone zostaja na oficjalne} plaszezyénie
komunikacyjne}. W odréinieniu od informacji prezentowanych w serwisach
analizowanych wydej rozglosni, w tym wypadku mamy do caynienia z okre-
Slonym, prostym do odcaytania dla odbiorey, wyrazaniem|pcen, costae sig
Jednoczesnie swoistym komentarzem. =
Picrwsay 2 kandydatow na prezydenta polgczony zostaje 2 okresleniami
takim jak — ,6wiadomy i tajny uspdlpracownik stuzh specialnych"; ,platny
agent wywiady PRL": uczestnik obrad Okraglega Stolu po stronie komu-
nistyconega rzqdu oraz czlonek mad nadzorczych wielu spétek. Informacja
dyskredytujgeg go w oczach wyboresw ma byé réwnied szacowana wielkosé
jego mnjatku ~ 5 milionéw zlotych. Prezentacja jego wyborezego programma
ogranicza sig do preywolanta jednego pogladu, w mysl ktérego naleiy osla-
bis prristwo, aby ubrwalié niepodleglosé, treeba pozbawié paristwo suweren-
nogei. Seuregélne, bo odzwierciedlajgee preede wszystkim punkt widzenia
nadawey, znaczenie tej mySi podkrestonezostaje na dwa sposoby. Pierw-
‘go mu tytutu, Praedstaviona zostaje
nie jako kandydat na prezydenta ~ Pi
‘Wyrazona w ten spos6b ocena nadawcy staje sig szczeg :
stavienia poceatkowe} czgéci informaci 2 je} zakofiezeniem. Pojawiajgce sig
tam postacie zostoja zapreventowane =
mmogami regut graecenosei | z uwaglednieniem pelnionyc
arsalek SS eakisiat dolnodlgskiego Jan Waszkiewicz; ‘prezyient Wrocta-
wia Bogdan Zdrojewski; kardynal Henryk 2
se rnlygatana prezydenta pojsvi sg rowniez w okrelleninch
chlodno preyjetys persona non grata; impreze zbojkotowali.
‘zachowanie. W ten spos6b, praytaczajac odpowiednie fakty,
stawiajge wlasne zdani
jednoczesnie sygnalem zakofczenia komunikatu —
renie, ktére dodatkowo, dla wemocnienia wyrazt,
Se
= Lr ee en maruntneyine W ten 90
umieszezone zostaje na
‘265 nadawea ainniejsza dystans migday nim i s!
4e tak jak oni ma przed soba podjeci
0 kandydata ~ Andrzej Olechowski radzi nam,
we pocbawié paristwo suwerennosci.
D
Juchaczami, praypominajac,
ie wainej decyaji, czyli wyb6r najlepsze-
Ze tak wlasnie powinnismy
pozbavwiona zostaje nawet przynaleane-
ile jako uragdujacy prezycent, a nawet
to po prosta Aleksander Kwasniewski
Inie widocana w 2e-
ruga 2 prezentowanych postaci
Jjuchaczom zgodnie 2 wszelkiml Wy-
sh prae nie Tunkeji ~
Gulbinowiez. Jednoznaczna oce-
zostal
} skandaliczne
nadawea, przed-
, prezentuje jednoczeénie poglady i
nalizowany serwis koficay wypowiedé o funkeji t
seat Byly to wiadomnosci.
Felieton.
akteryaujacych felieton jako gatunck wypowiedzi naj-
a: awigrlosé, lekkosé, aktualnosé oraz. narracy)nosé
nadawey. Felieton wyréinia sig oyliczno-
wielotresciowoécig oraz wielostylowoscia,
‘kt6rego gléwnym zadaniem nie jost
Sposréd cech char:
cagicie} wymieniane s
przejawinjace sig w aktywne} rol
cig, literackimi Srodkami wyrez,
Wenystko to jednak zaledy od autora, d :
raetelna prezentacja danego wydarzena, leez wyraieni do niego swego wit
snego stosunku. Stad, prawie zawsze, mamy tu do czynienia 2 Aystanson 4 lo
sntowanych faktéw, ktérego wyrazem staje sig ironia, autoironia, dow-
Gp, esi, iperbola, przenosnia czy gra sléw. [Chudifiski 2000: 197-213]
‘Prayjeryimy sie dwm spojrzeniom dwéch rSanych stacji na ten sam
problem ~ wejscia Polski do UE.
RADIO MARYJA (,Sprébuj pomysleé", 11 XII 2000, GODZ. 7:50)
Ri: Niech bedzie pochwolony Jezus Chrystusi Maryja, zawsze Dzicwica! Drodzy slu-
‘checze Radia Maryja! Przed laty wieszez narodowy prackazal nam takg oto rade:
Jezel sig, mase do wainego dziela sposobié,
pomyst najpier, cxy choest i umiese to robié"essen eta cect cae, Regen en ae
Polakom preysalo 2yé, nigjednokrotnie stawalo sig noszyr praekleistwem. Weiénig.
a a noe cane Foes tae Tune, red
saan esac, ela ps a aoe prin
aaa Saas a eer eal eli rece
0 posostaé w niewoli i wspdlpracowad z 2aboreg, a jednoczesnie negocjowaé dla
siebie jak najlepsze warunki.
sf argc niall os so
ei ep laremoeclee gerkoar recon ay rt
bardzo widad, by ktog cheial : nami owe warunki negocjowaé. Co najwydej z
nam, byimy sig dostosowali. ’ sae eaeae
Fete epee eta teat ra eae ae ea
Sa ele ie ieee ta toe nae
st cp cies ee te oe sn sie
ropy Sradkowo-Weschodniej. Be bie?
eine aCoED eye mien eed toe we
me hearts eee eer de rors
Fa see gay rane a ee
(ly taleeniponl ie tage aa ase ae
Piercy creamy eererpermegeanrel
ceo en uae ee ee ere eee
skich, jui daif Polska wiele stracita, - =
Be clang came ae
7 niepodleglosé Polski, wymaga od
ese han Dp petni repre near
et Race cite pli Cuca furl me
paper
4 preywolany felieton emitowany jest w ramach cyklu ,Sprébuj pomy-
Slee”. Jego pierwseym, wstgpnym elementem jest powitanie, ktére obok
funkeji religijnych, staje sig swoista lokalizacjq w przestrzeni — sluchacz do-
wiaduje sig / przypomina sobie jakiego radia stucha ~ Niech bedzie pochwalo-
ny Jezus Chrystus i Maryja, zausze Deiewica! Tekst wlasciwy rozpoczyna
sig oficjalnym zwrotem do sluchaczy dangj rozglosni ~ Drodzy sluchacze
Radia Maryja! ~ oraz cytatem, na kt6ry skladaje sie slowa bliiej nie spre-
cyzowanego wieszeza narodowego. Jego rada staje sig punktem wyjécia do
‘Malszych rocwatad
Cala wypowiedé umieszezona zostaje na oficjalne} plaszczyénie komu-
nikacyjne}. Powodem te} decyaji jest najprawdopodobnie} poruszany tema:
~ jego waga nie pozwala autorowi zaprezentowaé swych premyslefi w in-
ne} formie. Jedyng proba zmniejszenia dystansu komunikacyjnego staje sig
identyfikacja autora ze sluchaczami ~ 1 os. lm, odpowiednia forma zaimka
= Tnojdujemy sig; Co rajuyie; ealecajg nam, bysmy sig dostosowali;
cay chcemy i czy potrafimy to dzieto obroni¢ i zachowad?; Jak bardzo
Unia chee dzielié sig z nami swym bogactwem...; I taky teze do wierzenia
nam. podajg. Te sama funkeje moina takie praypisaé wtraceniu - 0 zgroze!
tre pierwotnie pelni funkcje wskaénika emocji nadawcy.
W pierwsze} czgici swojey wypowiedal autor prezentuje krotlc, dokonang
na potrzeby tematu, analize historycanych faktéw, tworzgcych nasz@ pari-
stwowosé. Jej przewodnia myéla staje sig proba odpowiedzi na pytanie ~ czy
staé nas na uirsymanie niepodleglosci wobec narastajgcych procesdw globc-
Kzacji i unifikacji. Dopiero w momencie sprecyzowania problemu sluchacz
poznaje fakt, ktéry bezposrednio sprowokowal autora do prezentowanych
przemySlei - Jak bardzo Unia chce dzielié sig 2 nami swym bogactwem,
‘moglismy zaobserwowaé po ostatnim szczycie unijnym w Nicei. Analizujac
plaszczyany, na ktérych nadawea komunikuje sie z odbiorca, warto zwrdcié
uuwagg na to, 6 preywolywans wyée] identySlacia autores ze stuchecsami
nie obejmuje calej grupy, jaky w tym przypadku jest polskie spolczenstwo.
Egpdnle 7 asadami opozyGi ; & jedne} strony, umieszezony
aostaje nadawea oraz sluchacze, z drugie) 208, ci, KtOrzy nie dostrzegajy pre-
zentowanych w felietonie faktéw lub sami prayczynili sig do ich zaistnienia
~ cayli polscy polityey - Szkoda jednak, ze niewielu polsh ich politykéw
astanawia sig nad tym, co zrobié, by nasze poloienie geopolitycene, ktére
tylekrod stawalo sig dla nas przeHleristwem, zamienié w blogostavicristwo.
W awigzku 2 profilem rozglosni, z ktérej pochodzi cytowany felieton,
pojawiaga sig w nim takie akcenty religiine. Obok pray wolywanege jué po-
witania, mamy takie poegnanie ~ Szczesé Bode - oraz okreslenia, ktdrych
celem jest swoiste wemocnienie oficjalnoSei komunikatu — trzeba milowec
niepodleglosé Polski w ramach Unti Buropejskiej; Zragdzeniem Opatreno-
Sci...; przed nami radosé zwycigstwa, kidre wezesnie} czy péénie] i tak na-
stapi._Profesjonalaym zakojiereniem felietomu jest informacja o jego autora,
ktérego sluchacz poznaje nie tylko z imienia i nazwiska, ale réwnies}
dowiaduje si¢ o pelnionej praea niego w rozglosni f
ee G0 w rozgloéni funkeji - Mowil red
RMF FM (,Felietony Tomasae Olbratowskiego”, 22. 02. 2002)
RI: 8.00 za 13 minut. Tomasz Olbratowski wchodzi i méwi tak: Soltys powiedz tak
mg ony malar i ee are
‘na stajgco trzeba by bylo pisaé. Hemingway pisal na stojgco + co? popelnit
Frae kndydace do Uni w tm Polo, se 40 nt do ty Jee hadi 0 higieng
Te ent hts i et casi ta
Sota seg haere oe a
Sate cay ts an ence en tes Sra
tre kontrole krowek, a gdzie krowy sig wéciekly? U nas? A kto krowom podawal
oe Jakt, cle nit unas nie wpada na pomysl, zeby udywad dezodorantu dla
Ss ote es ee
Fe Pep tg te!
jué, bo mnie zupelnie roztelepie. i sean eLeeintees
Drugi z praywolanych felietonéw prezentowany jest w ramach cyl, ktd-
rego nazwa przedstawia jednoczesnie ich antora ~ ,Felictony Tomasaa Ol
bratooligo,Webode! on w sad porannego blk programoneso «Rano
wstaé®, Jego preedstawienie poprzedzone jest zacwycza} prezentacia, ktdrej
: Rozmeswial 2 szefem komitetu wyborezego AWS Prawic irsejem
Wisreoin reel Bach esx rsmamal e secnem
sztabu uyborezego SLD-Unia Pracy Michalem Toberem po 16:45. Mam nadkieje, de
Michal Toter bardsie} szczeqélowo odniesie sig do zarzutéio pod adresem politykéw
rene. Semplyw eos hair rod 1708
2 zrobié, deby nie swedzinlo, bo mnie tak swedsi? Co srobié, Zeby nie ory
2abijaé, no, zabijaé, no tak |w tle slaby éiech ontinioxsl deedea tied
Ft ia ey Pann edu, Ko ett Eomoen w hm dia? fyi
tle] Ale goset tu deisiay..., zapraszam i useysthich, jak Parstzo slysz
ok ee
RB: Ale raja. Drie dobry, witam
8: Deied dobry.
Rd: Sluckam Pana.
8: Pawel méui = Gdariska. Ja.
Rd: Desert dobry Panie Pawle
8: Jo slyszatem, Ze ten komar to byl wlegciwie taki damski gloe 1 hto mial czelnosé
ww agéle go udersyé?
RQ: Prawde
S: No, jest to zaskakujgce dla mnie.
R2: Nie, tak musialo byé, jak to komara zcbié trzebo, bo innego wyjcia nie ma
Ne pot Pan ware, oto bul? wala A
ie, nie, ja mialem tylko pytanie, mam pytanie, Kto bie kobiety w Tréjee
RO: Je io spraudeg eee aeeeeee eerste
S: No.
RQ: I wyjusnig preed 19:00. Do ustyscenia.
Si Drighuje upreejmie
RQ: Life. Ktdt tem teraz? Dsies dobry, Witam.
S: Drier dobry, Kraysztof x Warszauy sie Mania, Ja bardzo preepraszam tego milego
Pane, mojego preedméwoe na temat bicia kobiet. Nigdy kobiety bym nie uderzyl,
ale niestety gryze komarzyce. :
RQ: A wigs wlasnie.
S: Komary nie grusa. A wige kaida uderzona komarsyca jest jednoczesnte kobiete
komaro
RD. Ti uyraénie w naszej relaciislycha, Ze homara udaje kobieta, Ewa Lipowice
dokladnie, bo ona na zawolanie moze udaé uszystho i okueuje sig, 2 tego komara
ustrzelida inna kobicta, wige umdumy sig, Ze nie bylo tak Ae
8; Cay ler, ceyi to byla wendeta w ramach jednego gatunk
R2: Bardzo ladnie Pen to nazwal. Do uslyssenia, deigkue.
S: Deighuge pighnie, do wideenia.
2: To jest popoludnioun audycja ,Zoprassamy do Trijki". 27 minut po 16:00
Ze nay, moze extery Ita wieia Bifla urosnie o kilba metréw, ale nie w gére talko
tw d6l, e-useystko po to, by sréeié kolejkichetnych do zwiedzenia bude, (material
korospondenta]
RD: Deigkujemy bardzo, a pomysleé, e jui 2 wrzesnia w Warszawie Depeche Mode
reklama koncestu)
eae oudyje apraomy de Ti", 2690raio comp i nase
telefon, pray Ktérych Ieatela Paluch. Usmiechnita? Tah, jot zwykle, 0 prefiks
[co } Jest 16:30. Bede wiadomosci ~ Piotr Passkousi
Przedstawiony fragment dyaurn prezenterskiego jest praykladem szcae-
fenia komunikacji na trzech plaszceyznach
podceas powitania ze sluchaczami. Prowadeacy audycje zostaja 2aanonso- f
ry poptaeditw,ofilnn preventaci program jet jednalC Grae
mmaicond) najpierw przez informacje nie awigzang 2 tematem (powitanie),
potem zas relacje dotyczacq wydarzeh w studiu:
TR: Zostaviom Poste w obgetach Jeaslauo Kusniare & yZaprssemy do
Tr To sud 2dr,
FRU. [w tle tranek puseki | plastikowogo kubka] Och, to inaceej sig nie da
dzisiaj... Zapraszamy [odglos picia} Paristwa do Tréjkt fkukutka]. Agnieszka
oe anid peauane. No mate rwcepateieofsainy na ra
Tce ascot, fone Werke tdarstaw Kusnior,Zepresany do
re
Po tym nieszablonowym powitaniu, pojawiaja sig informacje wstgpne
lalate w cane ~ ora inne lstale punk PTORTaMDy- Zyezenin dn |
solenizantéw, serwis, kalendarium. W tym momencie audycji pojawia sig *
takée pierwsza, skierowana do stuchaczy zacheta do kontaktu — adres pocz~
ty clektronicanej, numer telefon, przedstawienie osoby odpowiedzialne}
Tet caetontiay Program ratnowy calogo dura este nnpresentown-
ny w inny, nié w analizowanym wyée) praykladzie, spos6b. Sluchacz poznaje
kolejue zapowiedzi dzieki prezentacji fragmentéw poswigconych im materia-
tow, Oentaciulatwi tale nastepsono czasove
Dyzury prezenterskie PR UI PR maja seczegélny charakter. Dzieje
sig tak za sprawa nie observowanych w #adnej z analizowanych rozglosni
form i ezgstotliwoéci kontaktu sluchaczy z radiem. Probke tego swoistego