‫هجیتنگیری و پیشنهاداه‬ ‫فصل پنجم‬

‫‪ -1-5‬نتیجه گیری‬
‫ّذف اص ایي تحمیك تشسسی تاثیش ًاًَرسات هَاد افضٍدًی ضاهل ‪ ، SiO2 ٍ Sm2O3 ، MoO3 ، CeO2‬تش‬
‫پایذاسساصی حسگشّای ضیویایی گاص تش پایِ ‪ Pt/SnO2 ٍ SnO2‬هیتاضذ‪ .‬تواهی هَاد حساع تکاس گشفتِ‬
‫ضذُ دس ایي تحمیك تا استفادُ اص سٍش سل‪-‬طل سٌتض ضذُاًذ ٍپالتیي تکاس سفتِ دس هَاد حساع تا سٍش‬
‫تلمیح خطک تِ هَاد هَسد ًػش افضٍدُ ضذُ است‪ .‬هطخصات ًاًَرسات تْیِ ضذُ تا آًالیضّای ‪BET ،XRD‬‬

‫ٍ یک هَسد ‪ ، TEM‬هَسد تشسسی لشاس گشفت‪.‬‬

‫تِ هٌػَس تشسسی پایذاسی دس ؾولکشد حسگشّای ساختِ ضذُ‪ ،‬آصهَى پایذاسی دس ضشایطی کِ هٌجش تِ‬
‫سشؾت تخطیذى تِ پذیذُّایی کِ دس استفادُ طَالًی هذت اص حسگشّای سخ هیدٌّذ‪ ،‬طشاحی ضذ‪ .‬تِ‬
‫ایي صَست کِ حسگشّای ساختِ ضذُ ٍ همذاسی اص پَدس هادُ حساع آًْا تِ هذت ‪ 51‬ضثاًِ سٍص دس‬
‫دهای ‪ 266ºC‬دس هؿشض َّای هشطَب تا سطَتت ًسثی ‪ %06-06‬لشاس گشفتٌذ‪ .‬لثل اص اؾوال ضشایط‬
‫آصهَى پایذاسی‪ ،‬حساسیت توام حسگشّای ساختِ ضذُ ًسثت تِ ‪ 566 ppm‬گاص ‪ CO‬دس دهای‪ٍ 016ºC‬‬
‫ًسثت تِ ‪ 1666 ppm‬گاص ‪ CH4‬دس دهای ‪ 060ºC‬اًذاصُگیشی ٍ آًالیضّای ‪ BET ٍ XRD‬تشای ًاًَرسات‬
‫هَاد حساع اًجام ضذُ است‪ .‬طی هذت آصهَى پایذاسی ًیض دس سٍصّای پٌجن‪ّ ،‬طتن‪ ،‬دٍاصدّن ٍ پاًضدّن‬
‫آصهَى حسگشی اًجام گشفتِ ٍ دس آخش ًیض پَدسّای هَاد حساع کِ ّوشاُ تا حسگشّا ٍ داسای ضشایط‬
‫هطاتْی تا آًْا تَدًذ هَسد آًالیض ّای ‪ BET ٍ XRD‬لشاس گشفتٌذ‪.‬‬

‫دس ایي تحمیك تاثیش ًَؼ ٍ تشکیة دسصذ هَاد افضٍدًی (‪ٍ % 56 ٍ 1‬صًی) ٍ ّوچٌیي دهای کلسیٌِ اص‬
‫جولِ پاساهتشّای تشسسی ضذُ تشای پایذاسساصی حسگشّای ًیوِ ّادی گاص هی تاضٌذ‪ً .‬تایج تشسسی تاثیش‬
‫ایي پاساهتشّا تِ ضشح صیش است‪:‬‬

‫اص هیاى هَاد افضٍدًی تکاس سفتِ دس ایي تحمیك حسگشّای حاٍی اکسیذ هَلیثذى ‪ ،‬اکسیذ سشین ٍ اکسیذ‬
‫سیلیسین تَاًستٌذ پایذاسی لاتل هالحػِ ای سا اص خَد ًطاى دٌّذ تا ایي تفاٍت کِ پایذاسی دس هَسد‬
‫‪ MoO3 ، CeO2‬تسیاس سشیؽ حاصل ضذ دسحالیکِ دس هَسد ‪ SiO2‬دیشتش غاّش ضذ‪ .‬اها افضٍدى ‪Sm2O3‬‬

‫ًتَاًست تاثیش هثثتی تش پایذاس ساصی حسگش ‪ Pt/SnO2‬داضتِ تاضذ‪.‬‬

‫‪401‬‬
 ‫هجیتنگیری و پیشنهاداه‬ ‫فصل پنجم‬
‫افضایص غلػت هَاد افضٍدًی اص ‪ %1‬تِ ‪ٍ %56‬صًی دس هَسد اکسیذ هَلیثذى هٌجش تِ تغییشی دس سفتاس‬
‫حسگش ًطذ ٍ ّوچٌاى پایذاسی تسیاس خَتی سا ًطاى داد‪ .‬تا افضایص غلػت ًوًَِ ّای حاٍی اکسیذ سشین‬
‫ًیض پایذاسی خَد سا حفع کشدًذ اگشچِ ایي افضایص غلػت هٌجش تِ غَْس ًَساًات ٍ تغییشاتی دس‬
‫حساسیت آى ضذ اها ًویتَاى تطَس لطؿی ًتیجِگیشی کشد کِ افضایص غلػت دس هَسد اکسیذ سشین هٌجش‬
‫تِ ًاپایذاسی دس ؾولکشد حسگش ضذُ است اها هیتَاى تِ ؾٌَاى آغاصی تشای پیذایص ًاپایذاسی للوذاد کشد‬
‫صیشا دس ایي حالت اکسیذ سشین توایل تِ جذاضذى تطکل فاص جذاگاًِ داسد‪ .‬ایي افضایص غلػت دس هَسد‬
‫اکسیذ سیلیسین داسای تاثیش هثثت تَد ٍ هٌجش تِ تْثَد پایذاسی ضذ تِ ایي صَست کِ دس حالتی کِ هادُ‬
‫حساع حاٍی ‪ٍ %1‬صًی ‪ SiO2‬تَد پایذاسی اص سٍص دٍاصدّن ضشٍؼ ضذ‪ ،‬دس حالیکِ تا افضایص غلػت ‪SiO2‬‬

‫پایذاسی اص سٍص ّطتن هطاّذُ ضذ‪ .‬دس هَسد اکسیذ ساهاسین ًیض افضایص تشکیة دسصذ تاثیش هثثتی تش‬
‫پایذاسی داضت اها تِ ؾلت همذاس تسیاس پاییي حساسیت اص لحاظ کوی ًوی تَاى ًػش لطؿی دس هَسد‬
‫پایذاسی داد‪.‬‬

‫تاثیش دهای کلسیٌِ تش پایذاسساصی ؾولکشد حسگشّای گاص تا افضایص دهای کلسیٌِ اص ‪ 366 ºC‬تِ ‪416 ºC‬‬
‫دس هشحلِ سٌتض ًاًَرسات تشسسی ضذُ است‪ .‬الثتِ تایذ گفت ایي دهاّای کلسیٌِ تسیاس تاال ّستٌذ ٍ تاثیش‬
‫تسضایی دس پایذاسساصی حسگشّای گاص داسًذ‪ .‬تِ طَسیکِ ؾلت پایذاسی سشیؽ الػَْس دس ًوًَِ ّای حاٍی‬
‫‪ MoO3 ، CeO2‬و ّوچٌیي پایذاسی دس ًوًَِ ّای حاٍی ‪ SiO2‬صشفا ٍ تٌْا تِ ًَؼ هادُ افضٍدًی تش ًوی‪-‬‬
‫گشدد تلکِ دهاّای کلسیٌِ تکاس سفتِ دس ایي تحمیك ًیض دس پایذاسساصی آًْا هَثش تَدُ است‪ّ .‬وچٌیي‬
‫افضایص دهای کلسیٌِ دس هشحلِ سٌتض هٌجش تِ کاّص تغییشات حساسیت اص همذاس اٍلیِ خَد دس هذت‬
‫آصهَى پایذاسی ضذُ است‪.‬‬

‫اص ًتایج حاصل اص آًالیضّای ‪ BET ٍ XRD‬هی تَاى ًتیجِ گیشی کشد کِ جلَگیشی اص سضذ اًذاصُ رسات ٍ‬
‫کشیستال ّا اص ؾَاهل هَثش دس پایذاسی حسگشّا هی تاضذ اها تٌْا ؾاهل هَثش ًیست‪ .‬اص دیگش ؾَاهل هَثش‬
‫ؾالٍُ تش پایذاسی تشهَدیٌاهیکی هیتَاى تِ تشّوکٌص ّای ًاضی اص حضَس هادُ افضٍدًی ٍ پایذاسساصی‬
‫هکاى ٍ اًذاصُ کالستشّای پالتیي‪ ،‬پایذاسساصی خَاظ الکتشیکی ‪ SnO2‬ضاهل فضاّای خالی اکسیظى ٍ‬
‫ّوچٌیي کاّص حساسیت هادُ حساع تِ ًَساًات دهایی ٍ سطَتت هحیط‪ ،‬اضاسُ کشد‪.‬‬

‫‪401‬‬
 ‫هجیتنگیری و پیشنهاداه‬ ‫فصل پنجم‬
‫تطَس کلی تا تشسسی ًتایج حاصل اص آًالیض ساختاس ًاًَرسات استفادُ ضذُ تِ ؾٌَاى هادُ حساع لثل ٍ تؿذ‬
‫اص آصهَى پایذاسی‪ ،‬هیتَاى ًتیجِ گشفت کِ هیضاى سضذ اًذاصُ رسات یک هادُ هوکي است دس اثش افضایص‬
‫دهای کلسیٌِ اص ‪ 366‬تِ ‪ 416ºC‬صیاد تَدُ تاضذ ٍ یا ایٌکِ دس طی آصهَى پایذاسی اًذاصُ رسات آى پایذاس‬
‫ًثاضٌذ‪ ،‬اها ایي هادُ حساع اص لحاظ حسگشی داسای ؾولکشد پایذاسی تاضذ‪ .‬تٌاتشایي همایسِ ًتایج ٍ‬
‫تخویي تاثیش اًذاصُ رسات تش خَاظ حسگشّای گاص ٍ اًحشافات آًْا دس طَل آصهَى پایذاسی تسیاس دضَاس‬
‫است‪ ،‬صیشا سایش پاساهتشّایی کِ تش خَاظ الکتشیکی حسگش ‪ SnO2‬هَثشًذ دس ایي تحمیمات گضاسش ًطذُ‬
‫اًذ‪ .‬اص جولِ خَاظ الکتشیکی هی تَاى تِ تغییش دس هماٍهت الکتشیکی هادُ حساع دس َّا ٍ گاص تا گزضت‬
‫صهاى دس آصهَى پایذاسی اضاسُ کشد‪ ،‬کِ دس لسوت ضویوِ آٍسدُ ضذُ است‪ .‬هماٍهت تواهی حسگشّا تؿذ اص‬
‫لشاس گشفتي دس هؿشض َّا تِ هذت ‪ 51‬سٍص دس همایسِ تا همذاس اٍلیِ خَد افضایص یافت اها ایي تغییشات‬
‫تشای تؿضی اص حسگشّا حاٍی هَاد افضٍدًی هختلف تسیاس کن تَدًذ صیشا سطح آًْا تحت تاثیش َّا ٍ‬
‫حشاست پایذاس ضذُ اًذ‪ .‬اص سَیی دیگش اًذاصُ رسات ٍ کشیستال ّای ًاًَ رسات دس ایي تحمیك تِ هیضاى‬
‫تحشاًی ًضدیک ًیستٌذ تا حساسیت حسگشّا تاتؿیت ضذیذی اص اًذاصُ رسات داضتِ تاضٌذ‪.‬‬

‫تٌاتشایي ؾَاهل دیگشی ًیض ضاهل پایذاسی دسّوکٌصّای هَجَد تیي هَاد ٍ خَاظ الکتشًٍیکی هادُ‬
‫حساع‪ ،‬پایذاسی فاصّا ٍ جلَگیشی اص تطکیل فاص جذاگاًِ دس ًتایج ایي تحمیك هَثش تَدُ اًذ‪ّ .‬وچٌیي‬
‫ّوَاسُ ایي ًکتِ دس هشاجؽ یادآٍسی ضذُ است کِ رسات سیضتش ًاپایذاستشًذ ٍ هیتَاى اص اًذاصُ هتَسط (ًِ‬
‫سیض ٍ ًِ دسضت) رسات هَاد استفادُ دس ایي تحمیك ًیض اص ؾَاهل هَثش تش پایذاسی ًام تشد‪.‬‬

‫‪ -2-5‬پیشنهادها‬
‫هْوتشیي پیطٌْاد ّا دس جْت اداهِ کاس سا هی تَاى تِ صَست صیش خالصِ کشد‪:‬‬

‫‪ ‬تشسسی تاثیش سٍش سٌتض هاًٌذ سٍش ّیذسٍتشهال ٍ ّوچٌیي تِ کاسگیشی لالةّایی‪ 5‬تشای ساختاس‬
‫اؾن اص لالةّای سخت ٍ لالة ّای ًشم ‪ ،‬تش پایذاسساصی حسگشّا‬
‫‪ ‬تشسسی دهای کلسیٌِ دس هحذٍدُ ّای پاییي تش ٍ ٍسیؽ تش اص هحذٍد تشسسی ضذُ دس ایي تحمیك‬
‫ٍ ًتیجِگیشی گستشدُتشی اص تاثیش دهای کلسیٌِ تش پایذاسساصی حسگشّا‬

‫‪1‬‬
‫‪Template‬‬

‫‪401‬‬
 ‫هجیتنگیری و پیشنهاداه‬ ‫فصل پنجم‬
‫‪ ‬تشسسی ضشایط هختلف دس آصهَى پایذاسی ٍ تاثیش پاساهتشّایی ضاهل دها‪ ،‬خطک یا هشطَب تَدى‬
‫َّای ؾثَسی ٍ تغییش هیضاى سطَتت ًسثی تش پایذاسساصی حسگشّا‬
‫‪ ‬استفادُ اص آًالیضّای تیطتش ٍ هتٌَؼ تشی هاًٌذ ‪ XPS‬تِ هٌػَس تؿییي حالت ّای اکسیذی ٍ‬
‫غلػت فضاّای خالی اکسیظى دس سطح حسگشّا ٍ ّوچٌیي حالتّای اکسیذی هَاد افضٍدًی‪،‬‬
‫‪ TEM‬توٌػَس تؿییي دلیك هحل لشاسگیشی هَاد افضٍدًی ٍ پالتیي ٍ تشسسی چگًَگی ٍ جْت‬
‫سضذ رسات ٍ ‪ EDAX‬توٌػَس تؿییي تغییشات غلػت ؾٌاصش دس آصهَى پایذاسی‪ ،‬ؾالٍُ تش‬
‫آًالیضّای ‪ BET ٍ XRD‬تشای تشسسی ساختاس ًاًَرسات‬
‫‪ ‬استفادُ اص پالتیي تا دسصذّای تاالتش ٍ پاییٌتش اص ‪ٍ %5‬صًی تشسسی ضذُ دس ایي تحمیك‬
‫‪ ‬افضایص هذت صهاى تشسسی پایذاسی ٍ هطاّذُ ٍ ًتیجِ گیشی اص ایٌکِ آیا دس هذت صهاىّای‬
‫طَالًی تش ًیض ایي پایذاسی حاصل ضذُ تالی هی هاًذ ٍ یا ایٌکِ پایذاسی دس هادُ حساع داسای‬
‫یک تاصُ صهاًی تَدُ ٍ تا گزضتي اص یک هحذٍدُ صهاًی ضشایط ٍ تغییشات جذیذی دس ساختاس ٍ‬
‫ؾولکشد حسگشّا پذیذ هی آیذ‪.‬‬
‫‪ ‬تشسسی آًالیضّای ساختاسی ؾالٍُ تش اتتذا ٍ پایاى آصهَى پایذاسی دس سٍصّای هیاًی تَیظُ سٍص‬
‫پٌجن‪ ،‬توٌػَس تؿییي دلیك تش صهاى ٍلَؼ توام یا تخص اؾػن تغییشات ساختاس ٍ ؾالٍُ تش ایي‬
‫جَاب تِ ایي پشسص کِ تواهی تغییشات ساختاسی کِ دس ایي تحممیك گضاسش ضذُ است تا سٍص‬
‫پٌجن اًجام گشفتِ ٍ تؿذ اص آى ثاتت تالی هاًذُ است (تِ ؾلت پایذاس ضذى ؾولکشد حسگش اص سٍص‬
‫پٌجن) ٍ یا توام تغییشات ساختاسی گضاسش ضذُ تِ هشٍس صهاى ٍ دس توام هذت آصهَى پایذاسی‬
‫اتفاق افتادُ است‪.‬‬

‫‪401‬‬