SEJARAH F3 PENENTANGAN MASYARAKAT TEMPATAN

7.1 Matlamat dan Bentuk Penentangan Masyarakat Tempatan

Penentangan Masyarakat Tempatan

Matlamat Perjuangan 奋⽃⽬标

- Mempertahankan hak dan kedudukan 捍卫权利和⽴场
- Mengekalkan sistem pentadbiran tradisional 维持传统⾏政体制
- Menentang pentadbiran dan peraturan baharu 反对新的管理和规定

Bentuk Penentangan 抵抗的形式

- Penentangan bersenjata 武装抵抗
- Mencabar perjanjian 挑战协议
- Menggunakan sistem perundangan 运⽤法律制度

Penentangan Bersenjata

1. Abad Ke-19
i ) Penentangan Dol Said di Naning

Latar Belakang 背景
- Penghulu Naning

Sebab Penentangan 抵抗原因

- Menentang bayaran hasil tahunan sebanyak 1/10
- Mendakwa 声称 Naning ialah sebuah negeri yang merdeka 独⽴

Peristiwa Penentangan 抵抗事件

- Bermuafakat 讨论 dengan pemimpin Rembau dan pakatan 联盟 dengan orang Melayu untuk menentang
British
- Pakatan berjaya mengumpul kira-kira 4000 orang hulubalang 卫兵
- Perang 战争 Naning Pertama berjaya mengalahkan 打败 British
- British berjaya memecahbelahkan 分裂 pakatan
- Perang Naning kedua enggan 不愿意 memberikan bantuan kepada Dol Said
- British berjaya menakluki 征服 Taboh

ii ) Penentangan Yamtuan Antah di Negeri Sembilan

Latar Belakang
- Yamtuan 殿下 Seri Menanti

Sebab Penentangan
- Menentang campur tangan British kerana menggugat 控告 kedaulatan bangsa

Peristiwa Penentangan
- Memimpin 4000 orang menentang Doto’ Kelana yang disokong oleh pasukan tentera British
- British berjaya mengalahkan Paroi dan Bukit Putus
- Berunding 谈判 dengan Gabenor Negeri-negeri Selat (NNS) , William Jervouis
- Yamtuan Antah sebagai Yamtuan Besar Seri Menanti

iii ) Penentangan Dato’ Bahaman di Pahang

Latar Belakang
- Pembesar Temerloh

Sebab Penentangan
- Hilang hak mengutip cukai 失去收税的权⼒ dan pembinaan balai polis tanpa pengetahuannya
Peristiwa Penentangan
- Menentang British dengan bantuan Tok Gajah dan Mat Kilau
- Menawan 占领 Kuala Tembeling dan Jeram Ampai
- British menghantar Kolonel Walker dan berjaya menawan semua Jeram Ampai
- Berundur 退出 ke Kelantan , Terengganu dan Perang Pahang

iv ) Penentangan Rentap di Sarawak

Latar Belakang
- Nama asalnya Libau
- Rentap bermaksud “penggoncang dunia”世界的动摇者
- Raja Ulu dan Raja Darat
- Pemimpin orang Iban

Sebab Penentangan
- Rentap ditubuh sebagai lanun 海盗
- James Brooke menghapuskan 废除 petempatan orang Iban

Peristiwa Penentangan
- Rentap menyerang 攻击 kubu 堡垒 di Nanga Skrang
- James Brooke menyerbu 攻击 kubu Rentap
- Rentap mengundurkan diri 害怕得逃跑
- Charles Brooke menggempur 摧毁 Rentap
- Rentap berjaya mengundurkan 击退 pasukan Charles Brooke
- Charles Brooke menggempur kubu Rentap buat kali ketiga
- Rentap berundur 退 ke Entabai

v ) Penentangan Sharif Masahor di Sarawak

Latar Belakang
- Pembesar Sarikei
- Dilantik oleh Sultan Brunei

Sebab Penentangan
- Kewibawaan 权威 Sharif Masahor tergugat 被控诉
- Mengembalikan 归还 kuasa pembesar tempatan yang terjejas

Peristiwa Penentangan
- Mengadakan pakatan sulit dengan Dato’ Patinggi Temenggung Hashim Jalil
- Orang Melayu dan Dayak
- Jalan laut untuk menyerang 攻击 Kuching dari arah barat
- Melancarkan serangan 发起攻击 dari arah timur
- Brooke mematahkan 打断 serangan menggunakan kapal perang 战船 dan senjata 武器 moden
- Kedua-dua tokoh dibuang negeri

2. Abad Ke-20
i ) Penentangan Tok Janggut di Kelantan

Latar Belakang
- Nama sebanar Haji Hassan
- Mendapat pendidikan pondok

Sebab Penentangan
- Menentang kekerasan 暴⼒ pentadbiran
- Menentang peraturan cukai
- Bersemangat jihad 圣战（宗教战争）精神 menentang British

Peristiwa Penentangan
- Memboikot 抵制 pengenalan cukai
- Menyerang 攻击 Pasir Puteh
- Tok Janggut yang berkubu 设防 di Kampung
- Tok Janggut terkorban 牺牲
ii ) Penentangan Mat Salleh di Sabah

Latar Belakang
- Berketurunan 后代 Bajau dan Suluk

Sebab Penentangan
- SBUB mengambil alih hak memungut cukai 收税权 menyebabkan pembesar tempatan kehilangan kuasa
- Mengadakan rundingan 商议 , SBUB gagal

Peristiwa Penentangan
- Menyerang 攻击 pusat pentadbiran British di Pulau Gaya
- Cowie mengadakan rundingan dengan Mat Salleh di Menggatal , Mat Salleh dibenarkan mentadbir daerah
Tambunan
- SBUB tidak menepati janji 不遵守承诺
- Mat Salleh gugur 失去权⼒ dalam pertempatan di Tambunan

iii ) Penentangan Mat Sator di Sabah

Latar Belakang
- Ketua Leftenan 陆军 Mat Salleh

Sebab Penentangan
- Memperjuangkan kedaulatan tanah air 为祖国的主权⽽战
- Meneruskan perjuangan 继续战⽃

Peristiwa Penentangan
- Mat Sator membina kubu berhampiran 附近 kubu Mat Salleh
- Bertujuan melambatkan 放慢 serangan British
- Beliau terkorban 牺牲

Mencabar Perjanjian

i ) Perjuangan 战⽃ Dato’ Maharajalela di Perak

Latar Belakang
- Orang Besar Berlapan Perak

Sebab Penentangan
- British mengambil alih kuasa Sultan , pengambilan hak mengutip cukai dan mencabuli adat resam orang
Melayu 英国⼈夺取了苏丹的权⼒，夺取了征税权，违反了⻢来⼈的习俗

Peristiwa Penentangan
- Mesyuarat sulit membincangkan pakatan menghapuskan 取消 J.W.W. Birch.
- Membunuh 互相残杀 J.W.W. Birch.
- Dato’ Maharaja Lela , Dato’ Sagor , Pandak Indut dan Siputum dijatuhi hukuman 法律/刑罚 gantung sampai
mati oleh British
- Sultan Abdullah , Raja Ismail dan Ngah Ibrahim dibuang negeri

Menggunakan Sistem Perundangan

i ) Gerakan Kebangkitan 复兴活动 Tani di Kuala Terengganu

Latar Berlakang
- Ketua gerakan Kebangkitan Tani

Sebab Penentangan
- Menentang pengenalan pentadbiran Barat di Terengganu dan menolak undang-undang tanah yang
berlawanan 竞争 dengan hukum syarak

Peristiwa Penentangan
- Memohon Lesen Wakil untuk menjadi wakil kepada tertuduh 申请代表被告的代表执照
- Bertindak sebagai peguam 律师 - Keputusan 决定 berpihak kepada Haji Abdul Rahman Limbong
- Kebangkitan Tani 1928 , tuduhan menghasut 骚乱 - Dibicarakan dan dibuang negeri ke Makkah
7.2 Sistem Pentadbiran Barat Memberikan Kesan Terhadap Kuasa Pemerintahan dan
Kehidupan Masyarakat Tempatan
Kesan Terhadap Kuasa Pemerintahan

i ) Pentadbiran Tempatan

Negeri Sembilan
- Mencabar kedudukan Yamtuan Antah
- Pegawai 职员 Majistret dan Pemungut Hasil ditempatkan di Rembau , Jelebu dan Seri Menanti

Sarawak
- Melibatkan penduduk tempatan dalam pentadbiran bagi mengukuhkan kuasa
- Menghapuskan kebangkitan pemimpin tempatan 消除地⽅领导⼈ 崛起

Pahang
- Pemungut Cukai dan Majistret menyebabkan hilangnya kuasa
- Melucutkan gelaran 解除称号

Perak
- Kehilangan kuasa

Sabah
- SBUB menggugat 起诉 kedudukan Mat Salleh
- Mencabar kuasa dan kewibawaan 权威 Mat Salleh

Terengganu
- Menggugat kekuasaan sultan dan pembesar

Kelantan
- Kehilangan kuasa , wibawa dan keistimewaan

ii ) Perundangan Tempatan

Naning
- British berusaha melaksanakan undang-undang Barat di Naning
- Mencabar bidang kuasa penghakiman 审判
- Menganggu sistem perundangan Naning

Perak
- Pembinaan balai polis dan pelantikan Kapten Speedy sebagai Penolong Residen
- Mengurangkan kuasa Menteri Ngah

Pahang
- British mendirikan balai polis menyebabkan kedudukannya sebagai penguasa undang-undang tergugat

iii ) Kewangan Tempatan

Perak
- Larangan mengutip cukai oleh J.W.W. Birch
- Pembesar Perak terjejas pendapatan 收⼊ mereka

Pahang
- Tidak dibenarkan memungut cukai
- Ditawarkan elaun bulanan yang sangat kecil 每⽉提供很少的津贴

Kesan Terhadap Kehidupan Masyarakat

Cukai Terhadap Petani di Pasir Puteh

Sebelum Pentadbiran British

- Kutipan cukai berdasarkan jumlah keluaran
- Hasil tanaman sedikit , maka cukai yang dikenalkan adalah rendah
- Tanah yang tidak diusahakan , dikecualikan daripada cukai
的​​
Selepas Kedatangan British
- Penduduk melaporkan jumlah keluasan sawah padi yang dimiliki
- Keluasan 400 depa per cukai sebanyak tiga kupang 30 sen setahun
- Semua pemilik tanah diwajibkan membayar cukai

Masalah Membayar Cukai

- Pejabat bayaran cukai terletak jauh dari tempat tinggal mereka
- Dijelaskan semasa waktu pejabat , enggan membayar cukai ditangkap dan didenda 被罚

Bercanggah dengan Nilai Tempatan

- Memerlukan surat kebenaran
- Cukai mesti dibayar di pejabat tanah

Sarawak
- Memusnahkan rumah panjang
- Tembaga dirampas oleh pegawai berugas kerana gagal membayar cukai dan denda sebanyak 10 kati

Sabah
- SBUB memperkenalkan pelbagai jenis cukai

Layanan Tidak Adil

- Menindas 压榨 orang Murut
- Mereka dilarang membuka tanah baharu untuk pertanian pindah atau penempatan
- Kekurangan bekalan beras ⽶ untuk makanan harian
- Suami isteri dipaksa tinggal berasingan dan dipindahkan , ingin berjumpa denda $1.00 Dolar
7.3 Penentangan Masyarakat Tempatan Terhadap Kuasa Barat
Kekuatan

i ) Muafakat

Dato’ Maharaja Lela

- Mengadakan pakatan sulit untuk menghapuskan 废除 J.W.W. Birch
- Mesyuarat 会议 diadakan di Durian Sebatang
- Mereka hadir berjabat tangan 握⼿问候 dan mengangkat sumpah tidak akan memungkiri 宣誓不违背誓⾔
- Mesyuarat di rumah Dato’ Sagor
- Mereka bersumpah 宣誓 meminum air keris akan merahsiakan 保密 pakatan sulit
- Mengadakan tujuh kali mesyuarat , berjaya membunuh J.W.W. Birch di Pasir Salak

Sharif Masahor
- Berjaya membunuh dua orang pegawai British

ii ) Kubu Pertahanan

Yamtuan Antah
- Mematahkan 打断 serangan British kerana kekuatan kubu
- Kubu terlalu ampuh 坚固
- Halangan ranjau 阴谋 dan pokok tumbang
- Berbukit bukau ⼭

Rentap
- Keutuhan 完善 kubu Bukit Sadok

Mat Sator
- Membina Kota Mat Sator

iii ) Persenjataan 武器

Dol Said
- Menggunakan meriam ⼤炮 kecil

iv ) Perundangan

Haji Abdul Rahman Limbong

- Memohon 申请 lesen pleader

Kelemahan

i ）Penentangan Bersenjata

Yamtuan Antah Pejuang Terbilang

- menggunakan meriam yang besar

Rentap Wira Bukit Sadok

- Meriam tembaga 铜 dan angkatan tentera yang lebih besar

ii ) Ancaman Perundangan Barat

iii ) Gagal Mentafsir Perjanjian

Dato’ Maharaja Lela Pahlawan Melayu

- Pembesar Melayu tidak diberikan masa yang cukap untuk meneliti 观察 Perjanjian Pangkor

iv ) Tipu Muslihat

Tok Janggut Pejuang Jihad

Mat Salleh Pahlawan Sabah

Kegagalan Penentangan Masyarakat Tempatan

Mengapakah Penentangan Masyarakat Tempatan Menemui Kegagalan 为什么当地社区的抵抗失败了

1. Penentangan Bersifat Setempat 局部抵抗

Tidak meluas ke seluruh negeri 没有扩展到整个州

2. Sokongan ⽀持
Kurangnya sokongan daripada pihak istana 缺乏宫廷⽀持

3. Kelemahan Teknologi 技术的弱点

Senjata Barat lebih canggih ⻄⽅武器更先进

4. Kelemahan Strategi 策略弱点

Kekautan tentera 军事暴政 , senjata moden 现代武器 , memecahbelahkan pakatan 分裂联盟 , menggunakan
istana dan tipu daya 使⽤宫殿和欺骗

5. British berpakat dengan Belanda 英国与荷兰结盟

6. Faktor Istana 宫殿因素

Memadamkam kebangkitan masyarakat tempatan 抑制当地社区的崛起

7.4 Kesan Penentangan Masyarakat Tempatan

Kesan Terhadap Pentadbiran British

Kerugian Akibat Peperangan 战争损失

British Lebih Berhati-hati dalam Sistem Pentadbiran 英国⼈在⾏政制度上⽐较谨慎

- Melantik Residen yang berpengalaman 委任经验丰富 , bijaksana , fasih berbahasa Melayu , pandai
mengambil hati dan menguasai adat resam tempatan 掌握当地⻛俗习惯

British Merombak Semula Skim Penempatan Pegawai 英国改⾰军官安置计划

- Pegawai British di negeri-negeri Melayu mestilah mengetahui adat istiadat Melayu 驻⻢来州的英国军官必须了
解⻢来习俗

Pemantapan Kuasa Barat

- British menguasai 统治 negeri Melayu
- Brooke berjaya meluaskan pengaruh dan wilayahnya di Sarawak
- SBUB menguasai Sabah

Kesan Terhadap Masyarakat Tempatan

Kesan Terhadap Pemerintahan dan Pembesar Tempatan

- Kehilangan jawatan dan kedudukan
- Ramai dibuang negeri

Kedudukan Raja dan Pembesar Melayu Diberi Perhatian

- Bahasa Melayu menjadi bahasa rasmi dan menggunakan tulisan jawi

Menjadi Inspirasi kepada Pejuang Kemerdekaan Tanah Air