Unia Lubelska, zawarta w 1569 roku, była przełomowym wydarzeniem w historii zarówno Polski

jak i Litwy. Jej powstanie było wynikiem złożonej kombinacji czynników politycznych,
społecznych i gospodarczych.
Pierwszym istotnym aspektem politycznym było dążenie polskich elit do zacieśnienia związku
polsko-litewskiego. Ówczesny władca – król Zygmunt August nie posiadał potomka, przez co
groziło zapadnięcie się więzi, unii personalnej między Polską a Litwą po Jego bezdzietnej śmierci.
Elity Polskie zaniepokojone takową wizją postanowił podjąć działania mające na celu utowrzenie
unii realnej. Unia miała na celu zwiększenie bliskości państw oraz umocnienie w pozycji
międzynarodowej.
Kolejnym istotnym czynnikiem było poparcie szlachty litewskiej dla unii realnej. Szlachta litewska
posiadała znacznie mniejsze wpływy i przywileje w porównaniu do szlachty w Rzeczypospolitej.
Dążyli oni oraz pragnęli podobnych przywileji, pozycji oraz wpływów przez co ujrzeli w
utworzeniu wspólnego państwa potencjalną szansę na spełnienie swojego celu, co skutkowało ich
poparciem dla pomysłu.
Istotnym elementem było zagrożenie ze strony Moskwy. W roku 1563 armia Iwana Groźnego
zdobyła Połock i zagroziła bezpośrednio Wilnu. Takie zagrożenie było bardzo poważnie
rozpatrywane przez władze litewskie, a te ze świadomością swojej siły militarnej, wpływów,
pozycji oraz majętności słusznie wiedzieli, że nie mają samodzielnych szans na walką z wrogiem,
co było kolejnym istotnym czynnikiem przychylającym się w stronę zgody i działań na rzecz
zaciśnięcia związków z Polską, co nie tylko odstraszyłoby zagrożenie moskiewskie ale również
uczyniło bezpieczeństwo bardziej stabilnym ze względu na pomoc militarną.
W rezultacie decyzja o Unii Lubelskiej została rozstrzygnięta na sejmie w Lublinie w 1569 roku,
mimo prób blokady obrad. Unia była efektem strategicznych i pragmatycznych działań, które
miały na celu zarówno wzmocnienie obu państw, jak i zabezpieczenie interesów politycznych,
społecznych i gospodarczych jego mieszkańców. To wydarzenie miało długotrwałe konsekwencje
dla historii Polski i Litwy, wpływając na kształtowanie się ich losów przez wiele wieków.