1. Διακρίνω τις παρακάτω προτάσεις σε χρονικές και υποθετικές.

1. Αν δεν έρθεις και σήμερα, δε θα σου ξαναμιλήσω.

2. Αφού ετοιμαστώ, θα περάσω από το σπίτι σου.

3. Να μου στείλεις τα βιβλία μου, προτού φύγεις για Λονδίνο.

4. Άμα δε βάλεις μυαλό, δε θα δεις προκοπή.

5. Όταν σε σκέφτομαι, νιώθω τόσο όμορφα.

6. Εάν παίξει κι ο Νίκος, θα παίξω κι εγώ.

7. Κάθε που νυχτώνει, με τυλίγουν οι σκέψεις.

8. Θα σου δώσω τα λεφτά σου, άμα μου δώσεις το βιβλίο μου.

9. Την κοίταζα, ώσπου χάθηκε στο βάθος του δρόμου.

10. Αν δεν πήγαινες εσύ, θα πήγαινα εγώ.

11. Αν είχες πάρει τα κλειδιά σου, δε θα κλειδωνόμασταν απέξω.

12. Αν ενδιαφέρεσαι για την υγεία σου, κόψε τώρα το τσιγάρο.

2. Στις παρακάτω περιόδους να βρείτε τις δευτερεύουσες χρονικές και

υποθετικές προτάσεις:

· Χθες το μεσημέρι, ενώ περπατούσα στο κέντρο της πόλης, κάποιος άγνωστος
μου άρπαξε την τσάντα.
· Πριν προχωρήσεις σε οποιαδήποτε ενέργεια, να συμβουλευτείς τον δικηγόρο
σου.
· Αν δεν είχαμε τσακωθεί, θα μπορούσα να του ζητήσω αυτή τη χάρη.
· Κι αν μιλήσεις κι αν δε μιλήσεις, θα σε κατηγορήσουν.
· Κάθε που βραδιάζει τον πιάνει ένας ανεξήγητος φόβος.
· Σαν ήρθε η σειρά του να μιλήσει, από το άγχος του μπέρδεψε τα λόγια του δεν
ήξερε τι έλεγε.
· Προσπαθούσε με αγωνία να μάθει αν έφτασαν τα παιδιά του στην ώρα τους.
· Όσο του μιλούσα, αυτός κοιτούσε το ρολόι του.

3. Να βρεθούν οι δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις στις παρακάτω περιόδους, ο

τρόπος με τον οποίο εισάγονται , καθώς και τι δηλώνουν σε σχέση με την κύρια
πρόταση την οποία συμπληρώνουν ( σύγχρονο, προτερόχρονο, υστερόχρονο):

Όσο διαρκούσε ο πόλεμος, εντεινόταν η οικονομική κρίση στο εσωτερικό της

χώρας.

Ώσπου να συναντηθούμε, θα έχω ολοκληρώσει τις σχολικές μου εργασίες.

Σαν έρθει η άνοιξη, η φύση ξυπνάει από τη νάρκη της.

Πριν συμμετάσχει σε εθελοντικές οργανώσεις, δεν είχε κατανοήσει την αξία της
κοινωνικής προσφοράς.

Ήρθε αντιμέτωπος με μια οικογενειακή τραγωδία, τη στιγμή που είχε τη

μεγαλύτερη επαγγελματική του επιτυχία.

Μόλις τη βάφτισαν, έφυγαν από το νησί.

Έφυγαν από τον τόπο τους, λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος.

4. Να αντικαταστήσεις τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις που λειτουργούν

ως χρονικοί προσδιορισμοί με δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις:
  Τον χειμώνα έφευγε κάθε χρόνο για το εξωτερικό.
 Το αστέρι έτρεμε βασιλεύοντας πίσω από τα βουνά.
 Η ταινία ήταν ανιαρή. Όμως την παρακολούθησε μέχρι το τέλος της.
 Το ξημέρωμα ακούστηκαν οι σειρήνες του πολέμου.
 Στο άκουσμα της χαρούμενης είδησης ζητωκραύγασε το πλήθος.
 Φεύγοντας, αποχαιρέτισε με θλίψη τα αγαπημένα του πρόσωπα.

5. Στους παρακάτω υποθετικούς λόγους να διαχωρίσεις την υπόθεση από την

απόδοση. Στη συνέχεια να προσδιορίσεις το είδος του υποθετικού λόγου
( πραγματικό ή αντίθετο του πραγματικού):

· Αν όλοι σέβονταν τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα επικρατούσε ειρήνη στον

κόσμο.

· Άμα πας νωρίς για ύπνο, σημαίνει πως είσαι κουρασμένος.

· Θα διαπλάσεις υπεύθυνους δημοκρατικούς πολίτες, αν τους προσφέρεις

ποιοτική παιδεία.

· Θα πάρεις τα εισιτήρια για το θέατρο; Αλλιώς, να πεταχτώ εγώ.

· Αν έχεις τύχη, διάβαινε.

· Θα ήμασταν ικανοποιημένοι, αν πραγματοποιούσαμε το αρχικό μας σχέδιο.

· Είτε θέλεις, είτε δε θέλεις, θα με ακολουθήσεις.

· Έχεις θάρρος; Έχεις κερδίσει στον αγώνα της ζωής.

· Θα μου δώσεις ένα χέρι βοηθείας; Ναι, αν έχω χρόνο.

· Άμα είχαν ομόνοια οι Έλληνες, θα είχαν πραγματοποιήσει τους εθνικούς τους

στόχους.

6. Τι εκφράζουν οι παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με το ‘’αν’’ ( το οποίο

δεν λειτουργεί στα συγκεκριμένα παραδείγματα ως υποθετικός σύνδεσμος);
· Π.χ. Αν τρέμουν τα άγρια βουνά, να τρέμει το γεφύρι.( παρομοίωση/
σύγκριση).

· Αν σήμερα ζω, στο φίλο μου το χρωστάω.

· Σου φαίνεται λοιπόν παράξενο αν δέχομαι τη συγγνώμη του;

· Αν σήμερα τον βλέπεις τόσο χαρούμενο, αφορμή είναι τα παιδιά του.

· Αν δεν τον πληρώσω με το ίδιο νόμισμα, να μη με λένε Γιάννη.

7. Να διακρίνεις σε ποιες από τις παρακάτω φράσεις το ‘’ αν’’ είναι υποθετικό

ή ερωτηματικό:

· Παρατηρώντας τα πουλιά, πολλοί αναρωτιούνταν αν ο άνθρωπος θα

υψωνόταν μια μέρα στον ουρανό.

· Αν δεν υπήρχαν μερικοί πρωτοπόροι επιστήμονες, δε θα είχαμε τις

τεχνολογικές εξελίξεις για τις οποίες καυχιόμαστε σήμερα.

· Δεν ξέρουμε ακόμη με βεβαιότητα αν η πτώση του μοιραίου αεροσκάφους

οφειλόταν σε ανθρώπινο λάθος.

· Αν ο άνθρωπος δεν είχε την περιέργεια να εξευρενήσει το διάστημα, ο κόσμος

θα ήταν διαφορετικός.

· Δεν θα είχαμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του κόσμου , αν δεν είχαν προηγηθεί
οι Μεγάλες Ανακαλύψεις χάρη στους τολμηρούς θαλασσοπόρους.

· Δε γνώριζε αν είχε φτάσει ο φίλος του στο αεροδρόμιο.

8. Να διακρίνετε το είδος του υποθετικού λόγου (πραγματικό & το αντίθετο του

πραγματικού) στις προτάσεις που ακολουθούν. Σε ποιες περιπτώσεις μπορείτε να
διακρίνετε χρονικοüποθετικές προτάσεις;

1) Αν διάβαζες περισσότερο, δε θα στεναχωριόσουν τώρα.

2) Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη, να εύχεσαι να ’ναι μακρύς ο δρόμος.

3) Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, δεν πρέπει να ενδιαφέρεσαι μονάχα για τον εαυτό
σου.

4) Αν είχες έλθεις νωρίτερα, δεν θα είχες χάσει την έναρξη του ποδοσφαιρικού
αγώνα.

5) Θα πας στην εκδήλωση του σχολείου σου αν τελειώσεις πρώτα τα μαθήματά σου.

6) Όταν καταλάβει το σφάλμα του, θα είναι πλέον αργά.

7) Αν μου τηλεφωνούσες, θα με έκανες πραγματικά ευτυχισμένη.

8) Ήταν πιο ήρεμος, όταν ξαναβρήκε την αυτοκυριαρχία του.

9) Αν δε με πιστεύεις, πήγαινε να το δεις με τα ίδια σου τα μάτια.