Gr 10

Doelwitte
 Onderskei tussen suiwer stowwe en mengsels, elemente
en verbindings, geleiers en isolators, magnetiese en nie-
magnetiese materiale

 Beskryf eienskappe van metale, metalloïede en nie-

metale

 Klassifiseer elemente in hierdie terme – gebaseer op

eksperimentele waarnemings van fisiese en chemiese
eienskappe
 Hoekom is materiale belangrik?
 Skryf drie redes neer waarom materiaal belangrik is?

 Ruimtepakke vir ruimtevaarders

 Huise wat beter toegerus is vir uiterste temperature
 Vervoer opsies
 Sporttoerusting
Klassifikasie van Materie
 Stowwe geklassifiseer volgens eienskappe om te
verstaan ​hoe materie optree
Suiwer Stowwe
 Gemaak van een tipe stof bv. Suiker

 Elke kristal suiker gemaak van dieselfde tipe deeltjie

 Ook bekend as 'n enkele stof bv. Enkel element of enkele verbinding

 Geklassifiseer in twee hoofgroepe: elemente en verbindingsGemaak

van een tipe stof bv. Suiker

 Elke kristal suiker gemaak van dieselfde tipe deeltjie

 Ook bekend as 'n enkele stof bv. Enkel element of enkele verbinding

 Geklassifiseer in twee hoofgroepe: elemente en verbindings

Elemente
 Eenvoudigste tipe suiwer stof – kan nie deur chemiese
reaksies in eenvoudiger vorm afgebreek word nie

 Ongeveer 90 natuurlike elemente en sowat 'n dosyn

kunsmatig vervaardig

 Normaalweg onstabiel en kortstondig

 Elemente gevind op Periodieke Tabel

 Bv. Yster (Fe), Koper (Cu) ens

Verbindings
 Suiwer stof gemaak van twee of meer elemente wat in
'n vaste verhouding deur chemiese reaksie gebind is

 Chemiese samestelling is vas (konstante verhouding)

 Kan deur chemiese reaksie in eenvoudiger stowwe

afgebreek word

 Bv. Water (H2O), koolstofdioksied (CO2)

 Mengsels
 Onsuiwer stowwe wat bestaan ​uit twee of meer verskillende
stowwe wat fisies in enige verhoudings gemeng is

 Bv. Sand en klip wat gebruik wanneer gebou word

 Kan fisies geskei word deur dit te sif

 Fisies gemeng en is nie chemies gebind nie

 Hulle behou hul fisiese eienskappe

Mengsels
 Kan HOMOGEEEN wees – eenvormig (alle
bestanddele is in dieselfde fase)

 Bv. Suiker in water

 Kan ook HETEROGEEN wees – nie-eenvormig

(bestanddele is verskillende fases)

 Bv. Olie en water mengsel

 Mikroskopiese siening van stowwe
 Kleinste deeltjie in element is 'n atoom

 Alle stowwe gemaak van atome

 Atome bind met mekaar om verskillende stowwe te vorm

 Suiwerheid van stowwe
 Smeltpunt kan gebruik word om suiwerheid van stowwe te
bepaal

 Smeltpunt – konstante temperatuur waarteen vaste stof na sy

vloeibare vorm verander

 Suiwer stowwe het elk 'n kenmerkende smeltpunt, wat

saamval met sy vriespunt

 Temperatuur bly konstant terwyl suiwer stof fase verander

Suiwerheid van Stowwe
 Onsuiwer stowwe smelt by 'n reeks temperature bv.
paraffienwas smelt deur 'n reeks temperatuur van 34°C
tot 60°C

 Smeltpunt verskil van vriespunt

Kookpunt
 Temperatuur waarteen suiwer stowwe kook

 Kondensasiepunt is die temperatuur waarteen

damp(gas) kondenseer om 'n vloeistof te word

 Suiwer stof ons kookpunt en kondensasiepunt is

dieselfde

 Oplossing wat uit 'n mengsel bestaan, sal by twee

verskillende temperature kook