AHMET SAYDAN

Al m a n m i l letini n sosyalist devleti

ALMAN D E M O K RATÏ K C U M H U R Ï Y ETi

••

TUSTAV
 AHMET SAY DAN

A l m a n m i l l et i n i n sosya l i st devl eti

ALMAN
•

DEMOKRATll< • •

CUMHURIYETI

"
.

� V E R LAG ZEIT I M B I LD DR E S D E N
Verlag Zeit im Bild DDR - 80 Dresden. Juliari-Gri au-Allee
Printed in the German Democratie Re ublic
by Grafischer GroBbetrie Völkerfreund chaft Dresden
0114-31
Ïçindekiler

Sayfa
Ö nsöz 7
ikinci Dünya H arbi n d e n sonra Al m a nyada ki politik duruma
b i r ba k111 9
Sosyalist B i r l i k Part i s i n i n ( S E D ) kurulu11u 1 1
Al m a n De mokratik C u m h uriyeti n i n kuru lu11u 19
A l m a n Demokratik Cumh uriyetinde mül kiyet �ekilleri 27
A l m a n Demokratik C u m h u riyetin i n eko n o m i k sisteminde
yeni geli11meler 28
A l m a n De mokratik C u m h u riyetinde köy e konomisi,
to pra k reformu ve köy ü n kalkmd1nlmas1 sorun l a n 38
Köy i l i11kileri nde a nti-fa11ist geli11meyi saglamada i11çi sm1fmm
öncü rol ü 41
Demokra t i k toprak reformu 44
Demokratik topra k reformu nasil ba!?anld1 46
Tanmda sosyalist i l i!?kilere dogru gel i11rne 51
Alman De mokratik C u m h u riyetinde pol i t i k partiler ve
te11ki lätlar 58
H ristiyan Demokratla r Birligi C D U ) 59
Alma nya Liberal Demokrat Partisi ( L D P D ) 59
Al m a nya M i l l i Demokrat Partisi ( N D P D ) 59
Almanya Demokratik Köylü Pa rtisi ( D B D ) 60
Demokra t i k Alr.na nya M illi Cephesi 60
Alman H ü r Sendika l a r Konfederasyonu ( F D G B ) 61
i11çi v e köy l ü Denetim Te9ki l ät 1 64
Almanya DemokratiKl<ädiiir a r Te9kilät1 ( D F D 65
H ü r A l m a n Gençlik Te11kilêt1 (FDJ) 66
A l m a n Demokratik Cu mhuriyetinde e m e kç i lerin sosyal haklan:
Sosya l S i gorta 68
Emekl i l i k / 70
Ç o c u k paras1 70
Al m a n Demokratik C u m h u riyetinde e m e kçilerin sosyal haklan 71
Temel tüketim m a l l a n n i n fiyatlan 73
Temel t ü ketim maddelerinde adam ba9ma dü11en miktar 74
Al man Demokratik C u m h u riyeti nde egit i m sistemi 75
Al m a n Demokrati k Cumhuriyetinde kültür. 82
Alman Demokrat i k C u m h u riyetinde d i n mü essesesi 88
Al m a n Demokrati k C u m h u riyeti nde seçi m sistemi 90
Ada l et sistemi 92
Al m a n D e mokra t i k C u m h uriyetinde ordu 94
D1� politika 95
A l m a n komünistle ri 99

••

TUSTAV
Önsöz

Î ki nci D ü nya Ha rbi n i n sonu cunda Al m a n topra klarinda sosyal i st bir

devleti n , Alman Demokratik Cumh uriyeti nin kurulu:'/u. gerek Alman
h a l k 1 , gerekse Avrupa için yeni ve tarihsel bir geli:'?me idi. Çünkü bu
devletin kuru l u$ harc r n d a , Alman i:'?Çi hareketi n i n , hüm anist dü:'?ün­
cenin e n yü ksek zirvesi say 1 l a n M arks i le Engels'in kurdugu bili msel
sosyalizm vard 1 . H itlerci lerin kanl1 teröründen kurtu labilen Alman
komü nistleri , sosya l -demokrat l a n , i:'?çileri, köylüleri, halkç1 ayd rnlan,
e l e l e vererek, Al man topragrnda i l k i:'?Çi ve köy l ü devletin i kurdular.
Al man topragr n 1 n b i r k1smrnda, Alman tekel leri n i n , toprak ve çiftlik
beyleri n i n häkimiyetine son vermek, i$Çi ve köyl ülerin egemenl iginde
ban:'?ÇI ve sosya list bir devlet kurma k. ban:'?tan, sosyalizmden, h a l klann
kurtu l u:'? h a reketi nden yana ve em perya l izme kar$1 olanlan sevindirdigi
kadar, emperya l istleri, en ba$ta Bat1 Al m a n ve Amerikan emperyalist­
lerini de endi:'?elendirdi. Ta ri hte ilk defa, emperya lizm ve m i litarizm.
Almanya n i n bir k1sm 1ni e l i nden kaç1rm1:'? ve A l m a n topragrnda ku rulan
anti-empe rya l ist, anti-mil itarist, ban:'/ÇI ve sosyal ist bir devlet em­
pe�ya lizme kar$1 olanlann cephesi ne kat i l m 1$tl . Bundan ötürüdür ki ,
Alman Demokratik Cu m h u riyetini ekonom i k e politik bunal1 mlara
sürüklemek ve onu y1kmak içi n , emperyalizm. en ba:'?ta Bat1 Al man
ve Amerikan e mperya l i z m i . kapital ist ül kelerdeki bütün propaganda
i m kä n l a n n i Alman De mokratik C u m h u riyetine kar$1 Seferber etti. Kapita­
l ist älemde sosyal ist Almanyaya kar:'/1 sürekli bir iftira kampa nyas1 açild1.
Türkiye de bu iftira ka mpanyas1ni kapsa m r na g'rmektedir. Bat1
Al m a n ve Ameri k a n e m perya l izmi n i n , N ato ve Sento'nun ürettigi bu
iftira ve ya l a n a mp a nyas1, gerici Türk basrn1 tarafr ndan sistemli bir
:'?ekilde kamuo una a$1lanma tadrr. Sosyal ist Almanyaya kar$1 bu
kampanya, b i r yanda n da, Nazi k a l rnt1larrnrn, ha rpç1 ve i nt i kamcilarrn
egemenliginde b u l u n a n B-at1 A l m a nyayr «mûcizeler diya r r n olarak
göstermege çal1$makt a d1r.
Em perya l i z m i n bu propaganda gayret enni önlemek, Avrupanin
ortasr nda, yeryüzünün en jleri sanayie sahip on memleketi arasrnda
b u l u n a n Alman i�ci v-13 köylü evl�t\ h akk1nda Türk karnuoyunu aydrn­
�
latmaya çal i$mak, hal m1z1 candan agl1 oldugu ba I:'/ ve bag1ms1zl1k
dävasrna hizmet a n l a m 1 a gelmektedir.
Okuyacag1niz sat l a r u m aksat a yazilm1$t 1 r.
Îki nci dü nya h a rbi nden sonra
A l m a nyada k i pol iti k duru ma b i r bak1� :

8-9 M ay1s 1 9 4 5 tarihinde Nazi idaresi müttefiklere kay1ts1z-$a rts1z

teslim old u kt a n sonra. bütün Almanyay1 kapsa m a k üzere. a nti-hitler
koa l i syonu n a d a h i l dört devleti n . yani Sovyetler B i rligi. B i rle$ik
Amerika. i ngi ltere ve F ransanm Dörtlü Î$gal Îdaresi kuru ldu. Bu
d örtlü idare . 3 - 1 1 $ubat 1 945 tari hlerinde topla n a n Yalta KonferaQ­
s1'nda kararla$t1 n l m 1$t l . Sovyetler B i rligi . B i rle$ik Ameri ka ve i n giltere
cievlet ve hükümet baska n l a r i n i n kat i l masiyle top l a n a n Ya lta Kon­
ferans1'nda. aynca. Almanya n i n militarizmden. $Oven izmden tem iz­
l e n mesi ve bu memleketin bir daha d ü nya ban$ t n l tehdit edemez h a l e
geti ril mesi de kararla$t1rilm 1$tl.
N azi Alma nyasmm kgy1ts1z-$arts1z tesli miyle. ya n i H itlerci lerin
kan l i d i ktatoras 1 n 1 n y1k1l masiyle. Alma nyada i$Çi ve se ndika h a reketi.
kom ü nist . sosya l -demokrat parti leri g i bi H itlercilerin kanl1 terörüne
ugrayan demokratik a k1 m l a r yeniden te$kilätlan maya ve Almanyanin
çökm ü $ olan politik ve e konomi k d u r u m u n u yeniden canla nd1rmaya
koyulmu$lard 1 . 1 1 H azira 1 94 5 'te Al m a n Kom ü n ist Partisi Merkez
Komitesi yaym lad1g1 bir eylem programmda $U tekl ifleri ileri sürüyord u :
1. Hitler reji i n i n kalmt1 l a n n i n tamamen ortadan ka ldirllmas1, dev­
let ve h ü kümet mekanizmasm1n bu g i bi u nsu rlard a n tem izlenmesi .
2 . Açl lga , i$Sizlige ve evsi lige kar$1 sava $ . Y1k1lm1$ o l a n okullann.
meskenlerin. fabrika ve i$1et eleri n yeniden kurulmas1 i ç i n etki l i ted­
b i rler. Eki n lerin toplanm as1 ve a m barlanmas1 için köylülere yard 1 m .
3 . H a l k m d emokrati k haklarinm v e özg ü r l ü klerinin g a ranti altma
a l 1 nmas1 . Yen i adalet meka nizrnasm m kurul rnas1. Egitim sisteminin
fa$ist ve geric1 u ns u rl a rd a n tern1zlenmesi ; dernokrati k. h a l kç1 ve öz­
g ü r l ü k a n lay1$ina ba· 11 bir egitirn sistern m m l<urulrnas1 .
4 . Î d a rede emokratik bir terne! üzerind a d e m i m erkeziyet siste­
m i n i n ku r u l m a s 1 . Oca k. bucak. il. bölge ve federal idarelerle. bun­
larm ke ndileri ne özgy e clisle i nin yeniden kuru�mas .
5. Erne kç i l e ri n , pat onlan n keyfî ida resine ve ölcüsüz söm ürüsüne
ka r$1 koru nm a s 1 . Fabni ka l arda i$Çilere. e m u r v m üstahdemlere.
kendi temsilcilerini täyi için serbest seç i m hakk1nin t a n m m as1.

9
 6. Nazi eleba91lan11 1 n , h a rp suçlulannm bütün m a l l a n n i n m i l l i le9ti­
ri l m esi ve h a l ka tesl i m e d i l mesi.
7 . B üyük toprak sahipligine son veril mesi , y u n kerlerin (büyük topra k
a g a l a n n i n ) , kontla n n , b a ronlann m a l l a n n i n m i l l i le9tiril mesi ve h a rpte
va n n i -yogu n u kaybeden köylü lere dag1tilmas1.
8 . Hil lk111 e n za ruri ihtiyaclarrnrn {ulast1rm a , su, gaz elektri k gibi)
ka r�ilanmas1 için i9letmelerin ayarlanmas1. S ah ipleri tarafmda n te rke ­
d i l mi9 i9letmelerin oca k , bucak, bölge veya federal idarelere tes l i m i .
9. Öteki m i l l etlerle ban9 v e iyi ko m9u l u k m ü nasebetleri kuru l m as1.
B a 9 ka milletlere kar91 sald1n ve zorbal1ga, a s keri i9gal ve yagmac1hk
politikas1na kesi n l i kle son verilmesi .
1 0. Hitlerci sald 1 n n i n öteki h a l klara verd i g i zararl a n n ta11 1 n mas1 ve
g i derilmesi.
Al m a n Komü nist P a rtisi n i n , 1 9 4 5 yil1 Haziraninda, ya n i Nazilerin
kay1ts1z - 9arts1z tesl i m inden hemen sonra yay 1 n l a d 1g1 progra m, ayni
zama nda anti-fa9ist, demokrati k bir düze n i n ya rat 1 l m a s i n 1 , parlämenter­
demokratik bir cu mhu riyetin kurulmasm1 öngörüyord u . Al m a n Komü­
nist Partisi. fa9izm i n ve Al m a n emperyalizm i ni n kökenlerinin ortadan
ka l d1nlmas1111 da i leri sü rüyordu . Part i n i n çagns1 . bütün demokrati k
g üç lere hitap ediyor ve onlan anti -fa9ist d emokratik partiler bloku
ku rmaya d ävet ed[yord u .
Komün ist Partis i n i n b u bildirisi. $a9k1 n l 1 k içi nde b u l u n a n , hattä
m uayyen ölçüde moral bir çöküntüye ugrayan Alman h a l k1 a ras1nda
derin yank1lar uyand1rd 1 . Özellikle i 9çi s1111fi n i n derlenip toparla n ma ­
s m a , birçok bölgele ri y1kmt1 h al i ne g e l m i 9 , se alet v e a ç l 1 g m kol gez­
d i g i Almanyada yeni bir uyan19m ve hamlenin yarat 1 l m a s 1 n a . yeni bir
Al m a nya kurma. demokratik. anti -fa9ist ve sosyal i st b1 düzene u l a9ma
gayretlerine bu çagn ilk basa a k o l d u .
D ünya ka m uoyu , özellikle N a z i Almanya s m i n i s t i äs1na v e büyük
kay1plara ugraya n. tari h i n görd ügü e n ka n h teröre gögüs germek
zorunda kalan halklar da ayni $ekilqe düf?ünüyor; kendi hükümet­
l erinden. fa$izmi ve e m perya izmi doguran e konomi ve pol itik kay­
n a klardan. ya ni büyük tekel ve sermaye gru p l a n n m häkim iyeti nden
temizlenmi9 bir Almanya n m ku ru lmas1 1 istiyorl a rd 1 . H itler sald1ns 1 11 1 n
e n ag1r yükünü taf?1ya n ve HitleT oTdül a n n i n yenil mesinde b a 9 rolü
oyn iyan Sovyetler Birligi hükümeti, demokratik bir Almanya yaratma
fi krine s1k1 s1k1ya bagl1yd1. ingiltere. Birle9ik Amerika ve Fransada
i se. ka m uoyu. kendi h ü kü metlen üzerine 6u y_önde a.g i r bir bask1 yürü­
tüyord u . B u b a k1mdan, ,Batil1 h ükümetler. Yalta Konferansmda tesbit
edilen Alma nya pelitikasm1 bir d aha dpgrtilamak bu politikanm
baz1 teferruat i n 1 yeniden tesbit etmek üzere bir kon erans daha yapil­
m a s1 fi krini kabu ettiler . Böylece Sovye Ier B i rligi , B i rle9ik Amerika
ve i ngi ltere arasmda Potsdam Konferans1 zirl 1 l a rma ba9l a n d 1 .

10
 Potsdam Konferans1 1 945 yi l 1 1 7 Temmuzundan 2 Agustosuna
kadar sürd ü . Konferans sonunda. yani 2 Agustos 1 94 5 tarih i nde.
Sovyetler B i rl i g i . Birle9ik Amerika ve i n g i l te re a rasmda i mzal a n a n
a n l a(ima. ( ki buna dah a sonra Fransa da kat i l d 1 ) $U esasl ara dayarn­
yordu: Bütün Alm anyada ekonomik hayat1n demokratla9t1nl mas1.
A l m a n mil itarizm i n i n ve 9ovenizminin yoked i l mesi . A l m a nyan i n tama­
m e n silähs1zl a n d 1 n l m as1 ve askerl îkten a n n m 1$ bölge haline getiril­
mes i . S i l äh sanayi i n i n yok edil mesi . Demokrati k bi r Almanya yaratil­
m a s 1 . Nazilerin resm i . yan res m i görevlerden uzakla9t1 n l mas 1 . Al­
m a nyar n n . geçici o l a r a k i(igal bölgelerine aynlm1$ olmas1na ragmen.
parça l a n m a mas1. Almanya n 1 n . i9ga l i n devam ettigî devrede «ekono­
mik hir bütün» olarak ka b u l edil mesi .
Potsdam Anla9 m a s m m 1 1. maddesi 9u hü kmü de koyuyordu : « Pra­
tikte. e n k1sa zamanda Al m a n ekonom i s i n i ademi merkeziyet siste­
m i n e göre organize etmek gerek. B u n u n gayesi tekellerin olaganüstü
m evcut e konom i k kuwetini dag1tmakt 1 r . »
Potsdam Anla9mas1. aynca . N a z i partis i n i yasakl 1yor. Naziige ben­
zer a k 1 m l a n n legal olarak kurul mas1rn engell iyor ve Nazi harp suçlu ­
l a n r n n i n s a n l 1ga kar91 suçlu 9ah 1sla r olara k yarg 1 l a n 1 p cezal and1nl­
m a s 1 r n öngörüyord u .
Potsda m Konferans1 s1rasrnda Alma nyay1 parça l a m a ve birbiri nden
ayn devletler kurma tekl ifi B i rle9ik Amerika Cu mhurba9kan1 Tru ma n
ta rafrnda n ileri sürüld ü . Sovyetler B i r l i g i n i n bu .teklife kar$1 du rmas1
sonucund a . Potsdam Anla(imasrnda Almanya n r n ve Al m a n hal k1nrn
demokratik bir düze içinde birliginin sag l a n rnasr fi kri häk i m olabildi .

Sosya l is B i rl i k Pa rtisi n i n (SED) k u r u l u � u :

Potsdam Anla$masr nr n . Alman ve Avrupa kamuoyu n u n Î kinci D ü nya

H a rbi sonunda öngörd ügü demokratik, Nazizmden temizlenmi9. büyük
sermaye n i n ve teke l l e r i n harpç1 m i l i t a rist politi kasrndan a n n m19 bir
A l manyanrn kurulabilmesi i çi n . her 9eyden evve l . Al man i$çi ve emekçi
y 1 g r n l a n r n temsil eden akrmlann ve eA ba$ a Alman Komünist Partisi
ile Alman Sosyal Demokrat Partisi n i n e.lele ve.rmeleri . hattä organik
olarak birle9meleri 9artt1 . B u b a kr m d a n . demokrati k ve ban(iç1 bir
A l m a nya yarat m a k istiy n politik önderler. Nazi z m i n y1k11i9rndan he men
soma. i9çi s m rf m m bu i ki ö e l i partisi ni b i rlest i rme yol u nda gayret
göstermege koy u l d u l a r . Bu ayretler daha 94 y.r l r nm Kasrm -Aralik
�
aylarrnda Almanya r n n dör i9gal bölgesi de kuvv tlen mege ba9lad1.
B u iki partin i n birle9m esryle e ellerin l<uvveti ve m i lita rist politikasr

11
yenilgiye ugratdabi lecek. Î$ÇÎ ·hare keti ve demokrati k hareket rahatça
geli$ÎP i ktidara ul a$abileceklerdi.
Be$ ay kada r süren , h az1rl 1 k çal1$malanndan sonra: 1 946 ydmm
2 1 -22 Nisan g ü nlerinde. Berlinde «Al m a n Sosyalist B i r l i k P a rtisi» n i n
birle$me kongresi topla nd1. B u kongrede Alman Sosyal Demokrat Par­
tisi ile Al m a n Komünist Partisi orga n i k olarak birl e$ti ler. Ne var ki .
bu b irl e $ me y a l n1z Sovyet isgal bölgesi nde her yönl.:1 i l e gerceklese­
bildi. Ameri ka n . ingiliz ve Fra nsiz i$gal bölgeleri nde ise. meselä H a m ­
b u rg. M ü n i h . Fran kfurt-M e i n . Wisbaden. B raun Schweig. R uhr bölge­
sinin birçok $eh i rl erinde iki p a rtiyi birle$tirme yönünde kuvvetli bir
a k1 m belirmi$ olmas1na ragmen . Dr. Schumacher ve daha ba$ka
sagc1 sosya l-de mokrat yöneti c i l e r i n gayretleriyle bu birl igin saglan­
mas1 önlend i . Böyle l i kle d e . Potsda m Anla$m a s m 1 n öngörd ügü de­
mokrat i k b i r Alma nya yar'àt ma hükmü. B at1l 1 i$gal kuvvetleri tara­
fmdan ilk da rbeyi yed i .
Bat1l1 i$gal devletleri Potsd a m Anla$masm1 imzalam1$lard 1 . fakat
bu a n l a $ m a n m demokratik h ü kü m lerini uygu l a m a k istemedikleri. za­
man geçtikçe daha iyi a n l a$ 1 l iyord u . Daha 1 94 5 N isarnnda. yani
N aziler henüz tesli m o l m a d a n . a ralannda senatör Wandenberg ve
i l erde Amerika D1$i$leri B a ka n l 1 g i n a getirilecek olan John Foster Dulles
de bulunan bir grup Amerikan pol itikac1s1, d1$Î$leri bakanl igmda top­
la nara k. Alman em perya lizm i n i kurta rma n m , Almanyay1 tekrar siläh­
l and1rma r n n ve onu tekrar Sovyetler B i rligine kar$1 ç 1 karman1n yollanni
a ra maya koyu ldular.
Amerikan soruml u l a n . Potsda m Anla$masm 1 torpillemegé. daha
Truma n ' m 2 Ara l i k 1 9 4 5 'de terti pledigi basin toplant1siyle ba$1addar.
Truman, bu basin toplant 1 s md a . Potsdam Anla$m a s m i n baz1 h ü küm­
lerinin degi$tiril mesin i istiyor ve Kontrol Komisyonu'nda oybi rligiyle
karar a l m a p ensipin i reddediyord u . Böylece de. bütün Almanyay1
kaps1yan dört i$gal kuvveti i d a resi fiilen sona eriyord u .
1 94 6 yd1 yazmda v e sonbah a n nda Amerikan v e i ngiliz Î$gal bölge­
lerini birle$tirme te$ebbüsüne g i ri$ildi ve bu i ki ii;; g al bölgesi için bir
Anayasa haz1rl1gi n a ba$la n d 1 . Amerikan ve i n g i l iz h ü kümetleri n i n bu
te$ebbüsüne k a r$1 . Alman S sya l ist Birlik Partisi önderleri. 1 946 yd1
Kas1m ayind a . demokratik tel< ir A l m anya yaratmay1 gözönünde tutan
bir Anayasa projesini teklif ve i län ettilsr.
1 94 7 y 1 l m m i l kbahannda oüyül< devletler d l$Î$1eri baka nlannm
M oskova toplant1s1 n d a , Alma n Sosyalist Birlik Partisi yöneticileri.
bütün Almanya n m demokratik p a rti ve örgütle r ve sendikalar tarafm­
dan temsil edilmesini ve tek bir Alman devleti kurmak maksadiyle
daha sonra bütün Almanyada i r eferancfu m tertiplenmesini teklif
ettiler. Teklif. aynca. Potsd a m Ä nla$mas na göre erkezi bir Alman
id aresin i n . daha sonra geçici bir Alman h ü kümetinm ku ru l m a s 1 n i . M i l l i

12
Meclis için bütün Alma nyada seçimler yaptlmas1ni ve demokrati k tek
bir Al m a n devleti yaratmak üzere bir Anayasa haz1rlanmasm1 öngö­
rüyordu .
B u t e klif. Bat1 Î$gal bölges i nde kal a n partiler ve Batli 1 Î$gal kuvvet­
leri tarafmdan reddedildi. B u n a ka r$1llk. Bat1 i:;; g al bölgesindeki idare­
ciler 1 94 7 Haziranmda M ar$a l P l ä n i ' n i ka bul etmeyi kararla$tirdliar.
1 947 y1l1 Kas1m aymda Alman meselesini görü:;; m ek üzere d 1$i$leri
baka n l a n Lon d ra 'da topland1lar. Sosyalist B i r l i k Partisi idarecileri
2 6 . 1 1 . 1 947 tarihinde «Al m a nya n i n birle$tiril mesi ve gerçek bi r
ban$1n kuru l mas1 için b i r Al m a n H a i k Kongresi 'nin topl anmasm1 ön­
gören bir çagn yay1nladliar. Bu çagnya göre . Almanyanm bütün bölge­
l e rinde tertiplenecek toplant1l arda seçilecek delegeler. fabri kalardan.
partilerden. örgüt ve send i ka l a rdan seçi lecek heyetler bu H a i k Kon ­
gres i ' n e kat t l a c a kl a rd 1 . Ve b ü t ü n A l m a n h a l k 1 n i temsil edecek o l a n b u
kongre de Londra Konferans1'na Almanya ad1na kat1lacak delegeleri
seçece kti . . . B at1 Alma nya part i temsilcileri ve Î$gal kuvvetleri bu
teklifi de reddettiler.
Bu red karan n a rag m e n . H a i k Kongresi 6-7 . 1 2 . 1 947 tarihinde
Berlinde topl a n d 1 . Kongreye 2 200 del ege kat1l1yord u . B u n l a rd a n
6 60, 1 Bat1 Î $ g a l bölgelerinden gelmi$1erd i . Kongrede. Londradaki
d1$i:;>leri baka n l a n konferansina kat1lacak bir temsil heyeti seçildi.
Fa kat bu heyete ingi ltereye girme vizesi veri l m e d i . Londra Konfera ns1
ise, Ame ri ka l l i a n n tekl ifiyle . h e r ha ngi bir sonuç alma madan, yanda
kesildi.
B u n a kar:;; 1 l 1 k . 1 948 y l i 1 $u batmda , yine Londrada , bu sefer yal n iz
Bat1 devletleri D1$Î$le i B a k a n l a n Konferans1 topl a nd1. Konu, Bat1
Almanya n m Î$gal bölgeleri nd federal Bir Al m a n h ü kü meti kuru l ­
mas1yd1 . B u m ksat l a b i r parlä mento konseyi toplanacak ve bir Ana­
yasa projesi h a z1rl a na c a kt1 . Ya at1lacak yen i Bat1 Alm a n Federal Dev­
leti Bat1 devletlerinin kuracag1 tilokl a ra at1laca kt 1 .
Böylece. Al m a nyanm parçal nm as1 tamamla n m1$ o l d u . Londra Kon­
feransmm son uçlanndan biri de. Alma nyada ki M ü ttefi kler Kontrol
Komisyo n u ' n u n parçala n m1s1drn.
Londra Konfera n s m m kararl(J.fl d a n sonra. Bat1 1 i i :;; g al devletleri
Potsdam kara rlarm1 bir daha çigniyerek. Sovyetler Birligine de d a n 1:;; ­
madan. Batmm üç Î$gal ólgesinde 1 8 . 6 . 1 948 tarihinde bir para
reformu yapt1 l a r. Na o n u n kurulu$undan (4.4 . 1 949) k1sa bir zaman
sonra. 8 . 5 . 1 9 4 9 tarihind , B a t1 Alm anya parlämentosu Bat1 Al m a n
devleti n i n Anayasas1ni ka bul ett i . Anayasa . Bat1l1 Î $ g a l devletlerin i n
askeri va l i leri ve Bat ÄÏman federal h ü kü metlEpr n i n çogu n l ugu tara­
fmdan tasdik edildikteri so ra. 2 3 . 5 . 949 ta rihmde yürülüge g i rd i .
V e l4. 8 . 1 94 9 t rihinde _p arläm13nto seç'im l er· ya 1ld1 . Seçim l erden
sonra d a . 1 5 . 9 . 1 949 tari h i nde. Adenauer hükümeti kuru l d u .

13
 Böylece. Bat1 Alma nyada büyü k sanayi ve fi nans b u rj uvazisinin ve
emperyal istlerin häkim oldugu Fed!')ral Alma nya Cu mhuriyetinin kuru­
l u$uyla Almanyanin i kiye böl ünmesi kesi nle$ti.
Potsda m Anla$ma s i n i n esas l a n na ayk1n olarak Bat1l1 i$gal kuvvetleri
tarafi ndan Almanya i kiye böl ü n d ü kten sonra . yine bu kuvvetlerin ve
Bat1 Al man emperya l i st çevrelerin yard1 miyle Potsdam Anla$mas1nin
Almanyay1 N azilerd e n temizleme prensipi d e çignen meye ba$l a n d 1 .
Esase n. Amerika l i l a r. N ürnberg M ah kemesi'nde mah kûm olan ve
m a l l a n müsadere e d i l e n Alfred Krupp ve ona benzer Nazilerle i$birligi
yapm1$ h a rp suçlusu büyü k sanayi ve finans çevre leri ne bag l 1 olanlan
serbest b1rakm1$ ve b u n l a n n bütün m a l l a n n i , fabrika ve bankalanni
kendileri n e geri verm i$t i . Bir yandan. gerek Al m a n , gerekse d ü nya
kamuoyunu aldatmak m a ksad1yla önemli mevkilerde b u l u nmayan
N a z i l e re ka rs1 za man zaman baz1 däva l a r açli 1yor. fakat s onunda
suclul a rin çogu serbest b1rakil 1yor, bir k1sm1 da Î$1edikleri ag1r su­
ç l a ra k1yasla çok hafif ceza l a ra çarpt1nl 1yord u . M ahkûm o l a n l a r da, üç
dört yli ha piste kald 1ktan sonra , «saghk» sebepleriyle serbest b1ra ki l 1 -
yord u .
B a t 1 Almanyada N azileri cezas1z b1rakmakla kalinm 1yor: bu u nsurlar
gittikçe artan bir h 1zla devlet orga n l a n na häkim ol maya d a ba$1 1yor­
l a rd 1 . Yarg1 orga n l a n . polis te$kilät1, adalet. iç ve d i$ Î$1 e ri baka n l 1 kl a n
i l e o r d u safl an e s k i Nazilerle dol maya ba$l am 1$t 1 . Eski Nazilerin yet­
kisini Federal Cumhuriyet öylesine art1nyordu ki , Hitl erci lige kar$1 i l k
safta çarp1$an ve Nazilerin ka n l 1 terörü ne en fazla ugrayan � lman
Komü nist Partisi 195 6'-da kapat1l 1yor ; buna kar$ 1 l 1 k neo-nazi a k1mlann
1
yeniden te$kilätla nmasina. dal-budak salmasina i m kä n veril iyordu .
N azilerin Bat1 Al m a n devlet organlanna n e derece s1zd 1 klanna dair
bi rkaç örnek vere l i m: Bat1 Al manyan i n i kinci Cumhu rbaskan1 Lübke.
H itler Almanyasinda insan k1r1m1 için ku l l a n i l a n toplama ka mplann1
in$a eden bir fir m a n 1 n i da recilerindendir. C u mh u riyeti n üçüncü ba$ba­
kani Kiesinger ise. N azilerin d 1 $ propaganda servisi n i n $efiydi. Kie­
singer. bu s1fatl a . N azi eleba$ 1 l a n nd a n Propaganda B a ka n 1 Goebbels'in
ve D1$i$leri Bakan1 Von R i bentrop'un en yak1n çahsma a rkada$lann­
dand1r. Böylece. eski H itlerciler. devletin en yüksek organlarin1 ele
geçird i kten sonra . a l t kaderme l e rini de iyice etkileri alt1na a l m 1 $la rd 1r.
Bat1 Alma nya D 1$i$leri E- akanh inda 24 eski N azi diplomat1. büyük
elçi. elçi ve dai e mi:idürü olara k görev l m 1 . bulunm ktad 1r.
Ada let te$ki l ätinda 1se. 1 1 J8 esKi Nazi h u ku kçusu. yarg1ç. savc1
ve yükse k m e m u r olarak görevlendirilm i$tir. B unl a rd a n 400'ü N aziler
zamaninda d a clogrudan clogmya yarg1çl1k. vqhu tys avci l 1k yapm1$.
gerek Alma nyad . gerekse azilerin i$gal" a l t n l d ü$en ü l ke lerde
fa$izm i n kanh te örüne älet olm $ 1 a rdir. Orduda ise. 1 89 N azi subay1
yük s e k kademelerde górevli bu l u n m a ktad1r. B un l a r. siläh h kuvvetler

14
m üfetti$i. daire ä m i ri ve öne m l i birl i kl e rde komutan olarak görev
a l m 1$lard 1 r. Nato askeri te$kilätmda ise, B at1 Al manyadan gelme.
y ü ksek rütbe l i 1 2 N azi subay1 ödev görmektedir. B u n l a rdan genera!
Speidel. emekl iye aynlmadan önce, Nato Orta Avrupa K a ra Kuvvetleri
Komutan l 1 g 1 yapmaktayd 1 . Eski N azi genera ll e ri nden Trettner. Heu­
si nger y ü ksek komuta heyeti nde h ä l ä çal1$maktad1rlar.
Î çi$1eri B a ka n i lgmda 64. Eko n o m i B a kanl lginda 59, Çal1$ma Bakan­
l 1gmda 2 1 . U l a$t1rma B a ka n l 1g1nda 29, Ta nm B a ka n i lg1nda 1 9,
H azine B a ka n l 1gmda 1 5 . M a l iye B a kani lg1nda 54. Basin Yaym Genel
M üdürlügünde 7 , Almanya Î$1eri B a ka n l 1ginda 7, Göçmenler Bakan­
l 1gmda 8 N azi harp suçlusu kilit noktalann1 tutmaktad1rlar.
Ba nka ve teke l l ere gelince. buralarda 3 54 eski N azi e konomi ve
m a l iye uzman 1 . genel müdür. m ü d ü r . idare heyeti üyesi ve daire ä mi ri
olarak ekonomik ve m a l i te$ki l ät l a n n kilit nokta lann1 tutmaktad1rlar.
Eski N azi cell ätla nn i n yarg 1 l a n m a s 1 , ender de olsa. genel l i kle iskan­
dal lerle son u ç l a n m a ktad1r. Bunlann en t i p i k örnegi , Fra n kfurt Mei n'da
Auschwitz toplama kamp1 cellätl a rinin mahkemesinde verilen karard1r.
B u d u ru$mad a . sa n 1 k olarak. i kinci ve üçüncü derecedeki sorumlular.
genel l i kle uyg u l ay1cliar. yani dogrudan dogruya cellätlar ham bulu­
nuyordu . Dört milyon insa n 1 n ö l d ü rü ldügü Auschwitz kampin1n ba$
celläd1. yani yüzbinlerce insa n 1 gaz odalanna sevkedip öld ü renlerin
ba$1 M u l ka 1 2 yil ha pse m a h kû m ol uyor ve bir müddet sonra da
«sag i l k» sebepleriyle serbest b1ra ki l 1yord u . Ayni d uru$mada, suçlu
sanda lyesine otu rt u l a n Bat1 Almanyanin e n büyük kimya tröstlerinden
i. G. Farben ber aat etti ri l iyord u . Oysa bu firma H it leré ilere büyük
yard 1 m l arda b u l u n m u$ ve gaz odalannda kulla 1lan «Zi klo n - B » gaz1n1
imal etmi$ti . Ve bu i$ten ötürü de. N ü rnberg M a h ke mesinde mahkû m
e d i l e n h a r p suçlusu firm a l a r a rasinda b u l u n uyord u .
Polonya v e Sovyetler B irliginin i$gal e d i l m i $ topraklannda
Gestapo'nu n . SS k1t a l a n n m y1gmla insan kirma meza l i m in i tertiplemi$
olan eski Hitlerci genera!. komut a n . yarg 1ç ve savc1l a n n . gögüslerinde
N azi Almanyas1nin en büyü k n i $an 1 D mir H a ç ' l a r oldugu halde Bat1
Alman $ehi rlerinde dola$t1kl a rm1. Hristiyan Demokrat Partisinin safla­
nnda «muteberi yurtta$1a r o arak y ü ksek mevki l e re geti rildiklerini
veya yeni N azi Partisinin ye · i< ilcu k1talartn 1 » te$kilätland1rmakla
görevlendirildikl erini gör re B'a lt.rm 'lada g ü n l ü k olaylar arasina
g i rmi$tir.
Bat1 Almanyada hegemonyay1 Id tutan mtika mc1 ve sald1rgan
çevrelerin bugün Nato orta klan o l an « B a t i l 1 müttefi klerine» kar$1 da
d ü rüst bir tutu m l an yoRtu r.
Ö rneg i n . Frans n m üm yle i$ga l inden sonra, ü l keni n gü neyinde
·

« D a s Reich» z1rhl tü eni ku ui U $t U . Bu tümen·in kuru l u $ u . terör

yöntem leri nde bir yen i l i kt 1 . Z1rh l 1 Limenm öaev1, Fransay1 Pirene'lerden

15
Normandi'ye kadar, yani gü neyden kuzeye t a ra m a k, h a l k1 ve m u ka­
vemet h a reketi ni vah$etle sindirmekti.
B u tümenin ba$i n a L a m m e rd i ng adinda bir S S genera l i getirilmi$ti.
L a mmerding, Gestapo $efi H i m m l er'i n verdigi ödevi «kusursuz»
ba$ard1. Ï$te Lammerding'in «ba$a rl l a rinda n» iki örne k : 9 Haziran
1 9 44'te, La mmerding, Tul le 'de, $ehrin a n a meyda n i nda 7 8 rehineyi
kendi «yüksek h uzurunda» ast1rd 1 . Ertesi gün, Lam merdi ng, Tulle'den
50 km. kadar uzakta Oradou r kasabas1n1 zirhli birl i kleri ve cell ätlari
vas1tasiyle yerle bir ediyor, bütü n erkekleri kur$una diziyor, 2 4 1 kad1n1
ve 202 çocugu d a kas a b a n i n ki l isesi nde diri diri yak1yordu . . .
Ve b u L a m merding, bugün B a t 1 Almany a n i n Düsseldorf $ehri nde
zengin bir m ütea hhit ve resmi m a kamla rca «sayg1 degern bir ki$i
o l a rak ya$a m a ktad1r. L a m merd i ng°, Fransada g1yaben üç defa idama
m a h kûm edilm i$tir. Frans1z hükü metleri, degi$ik zamanlarda, L a m m er­
d i ng'in m i l l etleraras1 a n l a $ m a l a r geregince, h a rp suçl usu olarak yarg1-
l a n m a k üzere Fransaya tesl i m edil mesi için üç defa Bat1 Alman h ü kü­
metleri ne ba$vu rmu$ l a rd 1r. Ade nauer. Erh a rd ve Kiesinqer hü kümetleri
ise, «dost Frans1z h ü kümet i n i n » bu istekleri ni reddetmi$1erdir.
Son günlerde ise, d ü nya basin1 Defregger iska n d a l i ile ugra$­
m a ktad1r. Defregger, S S yüzba$1S1 olarak italyanin Abrus dagl a n nd a ki
Filetto ve L ' Aq u i l a böl gelerinde kanli terör h a reketlerini idare etmi$.
binlerce insan1 öldürmü$. köyleri yak1p y1km1$t1r. B u a d a m . h a rpten
sonra M ü n i h 'e yerle$mi$ ve orada kil ise te$kilät1na girerek ba$papaz­
liga kadar da yüksel m i$tir. B a$papaz Defregger'in, i ta lyad9 y1g1nla
imha h a reketlerini idare eden SS subay1 Def egger oldugu meydana
ç 1 kt1g1 halde, Bat1 Al m a n adalet m a ka m l a n bu eski N azi cel l ä d 1 n a kar$1
her hangi bir i$1eme giri$mem i$1erd i r. Aksine, cel lädin devlet tele­
vizyonundan konu$ m a s i n 1 ve kendisi ni «savu nmas1n 1 » sagla m 1$lard1r.
Resmi m a ka m l a rm bu tutumundan cesaret a l a n Defregger, 1 944'te
i talyada yapt 1 k l a n n 1 b u g ü n yime tekrarllyabi l ecegini televizyonda d ünya
ka muoyuna meyda n okurcasm a söyliyebi l mi$tir.
Gerçekten de, eski N az i cellätlan i kinci Dünya H a rbindeki bütün
c i nayetlerini belki de daha geni$ ölçüde tekrarl a maya hazirdirlar. Bu
cinayetlerini tekrarl 1 ya m a m a l ann11 i. sebebi, ban$ÇI ve sosyalist güçle­
ri n , insanlig1 ha rpten ve ba� a r a r m z u l m ünden koruyacak kadar
kuvvetlenmi$ ve geli$mi$ o m a l and1r
Demek ol uyor ki , B at 1 1i aevletlerin Alm a nya politi kas1, Bat1 Al­
rT)a nyada emperyalist tekellerin gücünü kuvvetlendi rmeye, intikam­
cll1g1, m i l itarizmi ve fa$izmi a ç 1 k ve kapal1 metodl a rl a kuvvetlendi rmeye

r
dayan 1yor. Son y 1 ll ar 1çinde Bat1 A lman adaki e ki N azilerin Milli
Demokrat Parti N P D) eti et1 altmda te k r.a topa l a n maya ba�lamala­
�
nnda. büyük fina s çe rele ri n . va ktiyle Hitlel ve a rkada$1 a n n i pol itik
îli
bir güç haline getiren m etleraras1 teke çevreleri n i n rol ü ba$ta gel-

16
mektedir. Zira bu çevreleJin Alma nya po litikas1 eskiden oldugu g i bi
bugün de $U esaslara daya n i r :
1 . Alma nya. Sovyetler B i rligine. h a i k demokrasisi memleketlerine.
Avrupadaki devri mci ve demokratik hareketlere kar$1 bir ç 1 k1$ noktas1
olarak kullanil m a i ld 1 r . B i rle$ik Amerika egemen .çevreleri. Al man
em perya l izmini. kapital ist dünyada üstünlük saglama yönünde bi r
älet o l a r a k da kul l a n m a k istemektedir. Aynca. Alman e m peryalizmi.
Birle$ik Ameri kanin soguk ve s1cak h a rp yönet i m ve haz1ri lklannda
önemli bir yer tutmaktad1r. B u bak1mdan. Al m a n e m perya lizmini
ca n l 1 ve kuvvetli tutmak Amerikan emperyalizmi için ba$ta gelen bir
sorundu r .
2 . O nl a ra göre. A l m a nyada devri mci bir geli$men i n önlenmesini
sagl a m a k gerektir. Bat1 Al manyay1 i$gal eden emperya l istler. Al­
manyada devri mci bir gel i$menin. m i lletlera ras1 alanda sosyalizmin
geli$mesi. milli k u rt u l u$ hareketleri nin kuvvetlenmesi bak1mlanndan
çok öne m l i yankl i a n olacagm 1 . bunun e m peryalizmin d ü nya ölçüsünde
daha ç a b u k gerilemesini sagliyaca g m 1 pek iyi bil mektedirler. B u ndan
ötü rüdür ki. Bat1il i$gal kuvvetleri uzun zaman Bat1 Alma nyada sendi ­
kalarin kurulmasm1 engellediler v e 1 946-4 7 y 1 l l a n n d a B a t 1 Almanyada
Alman Sosyalist B i r l i k Partisi n i n kurulmas1n1 sert bir $eki lde reddet­
tiler. Aynca. demokratik bir topra k reformu n u n ba$ar1lmas1na ve
teke l l erin ekonomi k ve politik gücüne son verilmesine kar$1koydular.
3. E m pe ry a l i stler arasmda mevcut çeli$me. Batil1 i$gal d evletlerini.
Almanya n m eko OJ;Dik. gücünü kontrol altmda tutmaya ve onun reka­
betini elden geldigi kadar kendileri için zarars1z hale gétirmeye zor­
l uyord u . Al m a nya politik ve ekonomik bak1mdan i$gal güçlerine bagli
kalmal1yd1. Bu da Alman halk1 için ta m bagT s1zligmm kayb1 ve i ki
yönlü bir sömürü düzenine baglanmas1 demekt i .
Al manyay1 i$gal e d e n kuvvetlerden b i r i olan Sovyetler B irliginin
Almanya politikas1 ise ba mba$ka esaslara dayan iyord u . S ovyetler
B i r l i g i . sosya l i st bir memleket s1fat1yla. Al manyadaki isgal bölgesinde
emekçi h a l k a . i$çilere. köylü ve ha lkç1 aydml ara dogru yöneliyordu .
Sovyet i$gal kuvvetleri e mekçi h a l ka bir dost gibi davran1yor ve onun
sm1f dü$manlanndan kurtulmasma y a rd1mc1 o l uyord u . Çü nkü Sovyetler
Birliginin ba$ta gelen politikas1 bar1$1 saglamakt 1 . Ve Sovyetler B i r­
liginin Al manya politi kas1 öu açlàan yürü ürüyordu . Ban$1 saglamak
Sovyetler B i rligi için çol< önemliydi: çünkü yeryüzünü n i l k sosyalist
memleketinde kom ünist topl u m düzenini kurmak için bari$m saglam­
la$t1rilmas1 gerekiyord u . B u bak1mdan, Sovyetler Birliginin u lusal
bari$ÇI politikas1 A man halkmm v e r adaki öte i h a l klarin milli
menfa atlerine de uyma l<�ay . Sovyetler B"rligi n i n Alma nya politi ka­
smm özü, Sovyet h a l kmm i ll i menfaatle i n i n Alman halk1nm m i l l i
menfaatleriyle bu $ekilde bi rle$mesi nde topla n iyord u .

2 011 4 - 31 17
 Sovyetler B i rl i g i , Alma nyada fa9izmi ve emperya lizmi yenerek,
Alman halkina burjuva demokrasisi n i n e n y ü ksek d üzeyinde bile elde
edemedigi özg ü r l ü k ve demokratik haklari sagl a m 1 9t1r. Çünkü i9çi
s 1 111f1 ve emekçi h a i k, köy emekçi l e r i , ayd i n l a r ve o rta tabaka lar,
ta rihte ilk defa � ! a rak, tekelleri n, büy ü k toprak beylerinin söm ürü
boy u ndurugundan kurtu l m u 9 ve kendi giri9im leriyle kendi yararina
i9l iyen sosyal. politi k, ekonomik bir düzen idaresi , k1sa za manda
somut olarak ke ndi kendi n i yönetme imkänlarin1 yaratt1 . E l i ndeki yet­
kileri de en k1sa zama nda h a i k idaresine devretti . Ve Al man ha l k1n111
kendi sosyal ve ekonom ik düze n i n i kurma i9i ne karis mad1. Bundan
ötü rüd ü r ki, Almanya n i n Sovyetler B i rligi i9gali nde olan k1sm1nda
anti-fa9ist, demokrat i k devri mci gücler, Al man tarihinde i l k defa
olarak, büyük te .ke llerin, büyük toprak sah ipleri n i n , mil itaristlerin ve
e m perya listlerin eko n o m i k, pol it i k ve askeri hegemonyasina son
verere k iktidan ele a l m a k, bar19ç1 ve sosya list bi r devlet kurmak
i m kä n i n i elde etti ler.
Al m a n büyük burjuvazisi, A l m a n emperyalizmi ve m i l itarizmi kendi
menfaati ni Al m a n m i l let i n i n menfaatleri n i n üstünde tutarak son elli
y1I i ç i nde Alman topraklannda iki defa dü nya harbine sebe p olan
sald1rilarda b u l u n m u9 ve kom9u h a l klara büyük zararlar vermi9tir.
Alman emperyalizmi ve m i l itarizmi bu harpleri kaybetmi9tir. Büyük
1st1raplara sebep olan bu harpler, Alman halkina sekiz mi lyon kadar
ö l ü , say1s1z yaral 1ya m a l o l m u9tur. H a rbin Al man halk1na sebep oldugu
fizi ki ve mora! sakatl1g1n hesaplanmas1 i mkäns1zd1r.
Almanya n i n parçal an m a s 1 n 1 11 kök sebebi, Alman topra klanndan
gelecekte yeni bir ha bin ba9lay1p ba9lamama s1 g i bi politik bir soruna
dayan iyor. Em eryalist devlet er ve Bat1 Al m a nyada yuvalanan Alman
m i litarizm i . Bat1 Al m a n topral<.lanndan yen i bir ha rbe sebep olacak bir
politika yürütmeleri n i n sonu cundad 1 r ki Almanya parçalanm19t1r.
Çünkü Bat1 Almanyada ege enl igi tekrar elde eder emperyalist ve
m i l i ta rist çevreler tarihten d e rs a l m a k iste memekte, l kinci Dünya Ha r­
bini devam etti rmek ve bu h rbi n sonuçla n n i degi9tirmek istememek­
tedirler. Faka bu, art1k bir atom harbine sebep o l m a k anlam1na
gel mektedir. torn harbi ise, A l m a n ha l ki n i n fiziki varlig111 1n sonu
demek o l u r. B ndan ötürü, A l m a n Demokratik Cumhuriyeti nde oldugu
gibi, Bat1 Almanyada Gla, teke l lerin. m i l it-aristlerin ikrtidanna son ver­
rn e k, Alman illetinin milli menf a atlerine t'l�zmet a nl a m 1 ndad1r. Çü n kü
ta rihsel olayl a , A l m a n büyük b u rj uvazist n i n Al m a n halk111 1 n m i l l i men­
faatleri ni koru maya ve A ma nyay1 idare etmeye m u ktedir olmad1g1111
ispat etmi9tir. Y a l n iz köy erna çîleriyle v·e h lki "TJÖ teki demokratik
güçleriyle birle9en i9çi s1 1f1, i 1 Al an vlet1 d f! ve Bat1 Berlinde,
Alma nyay1 bar19ç ve m utl u bi r gelecege-Y-ö ne ektedir. Î ki Alman
devleti n i n birle9rnesi n 1 n a 9 l lè a $ar 1 , A l m a n a l 1 îçin bar191n garanti

18
a ltma a l m m as1d1r. Ve a n c a k böyle bir birl e1;>me Al m a n h a l k m 1 n milli
menfaatlerine uygun o l u r . Bundan ötürüdür ki . birle1;>me b a n1;> 1 garan­
tilemeli. intika mc 1 l a n n ve ha rpçilerin yaranna o l m a m a l id1r. Alman
h a l kt n t n milli soru n u n u n özü budur.
Al m a n Demokratik Cumhuriyeti Devlet Ba1;>kan 1 ve Alman Sosyalist
Birlik Partisi B i r i nci Sekreteri Walter Ulbricht. P a rti Merkez Komite­
sinin 1 1. Plenu m u nda Alman h a l k1 n 1 n ban1;> dävasm1 $Öyle özetle­
m i�ti r : «Al m a n toprag1ndan iki dünya ha rbi ba1;>l atild1ktan sonra . Al man
h a l k1 yaln1z b a n1;>ç1 ç a l 11;> m a yl a . her türl ü fasist - m i l itarist ideolojiyi
yen mekle ve h ü man ist ideolojiyi geli1;>tirmekle Sovyetler Birligi h a l k­
l a n n i n ve öteki h a l kl a n n güve n i n i kaza n a b i l i r . »

Al m a n D e mo krat i k C u m h u riyeti n i n
k u ru l u � u :

A l m a n Sosyalist B i r l i k Partisi yönetici lerinin bütün Al m anyay1 kap­

s1yacak bir Anayasa h aml1k ça l 11;> m a l a n n a ba1;> l a n m as1 ve yine bütün
A l m a nya için geçici bir h ükümet kurul mas1 teklifleri Bat1 Almanyadaki
politikacilar taraf1ndan redded ildi. 1 . 9 . 1 948 tarihinde Bat1 Almanya
i ç i n bir Anayasa h az1rl a m a k üzere bir parlämento toplant1ya çagnld1;
haml a n a n Anaya a 23. 5. 1949 ta rihinde yürürlüge girdi ve Aden a uer
h ü kü meti kuruld . B u nd a n sonra. yani 7. 1 0. 1949 tari h i nde Alman
De mokrati k Curnhu riye i ni n Anayasast n 1 haml a m a k üzere üçüncü
A l m a n H a i k Kongresi toplant1ya çagnld 1 .
Olaylartn bu t a ri hsel geli1;> mesi de gösforiyor ki . A l m a n Demokratik
C u m h u riyeti yöneticileri , Almanyanin parça lanmas1n1 önlemek, Pots­
d a m Anla1;>mas1 esaslan na göre yeni ve demokratik b i r Alm anya
kurmak için e l l erinden gelen bütün gayreti göstermi1;>lerdir. B undan
ötürü de. A l m ar:i Demokrati k C u m h u riyet i n i n kurulu1;> u n u n Federal
Al m a nya Cumhu riyeti n i n kuru lu1;>una ka r1;> 1 kaç m i l m a z bir eylem oldugu
a ç 1 kça görü l m e ktedi r .
Alm an D e m o kratik C u m huriyetïnin yüzölcümü 108 . 2 9 8 kilometre
kared i r . Dogusunda Polon rlal C i!frtYeti . gü neyinde Çekos­
lovakya Sosy a l i s Cumh lJTi'Yei". batfsiT1d t:la Ba Al m a nya Federal
C u m h u riyeti v a rd1r Ü lkenin kuzayi B a lt1k Denizi ile s m 1 rl 1d1r. Alman
D e mokratik Cu m hu riyeti topraklan içinde Bat1 Berl i n bölgesi de b u l u n ­
m a ktad1r. 1 9 6 6 istatisfKlerïne göre . Alman Demokra i k Cu m h u riye­
t i nde orta l a m a 1 7 , 2 m i yon insan ya1;>amakt r. Bu r a k a m l a rd a n da
a nl a1;>ild1g1 g i b i . Alm n Demokratik Cu m h uriyeti ni n kapsad1g1 topraklar.
Bat1 Al m a n Federal Cu mh uriyeti fo
praklartntn yans1. nüfusu da Bat1

2· 19
Almanyadaki nüfusun üçte biri kadard1r. Alman Demokratik Cum­
h u riyetinde km2 ba:;; i na 1 57 ki:;; i , Federal Al man C u m h uriyetinde ise
2 23 ki!ii dü!imektedi r .
Demokra t i k Almanyada hal k i n büyük çogunlugu !iehirlerde otu rmak­
tad1r. H a l k1 n yaln1z % 2 0'si 2 . 000'den az nüfuslu köylerdedir. N üfusun
en yogu n oldugu bölgeler H a l l e , Leipzig, Karl M a rx Stadt ve Dresden
gibi sanayi merkezleridir.
Al m a n Demokratik C u m h u riyetin i n kapsad1g1 toprak, 1 945 y1l1na
kada r, Al m a nya n i n sanayice az gel i!imi!i ve tanmsal kara kteri ag1r
basan bölgesiyd i . Brandenburg ve M ec klenburg, büyük topra k çiftlik
beylerin i n , Y u n ker- Prusya tipi toprak i:;; l etmec i l i g i n i n häkim oldugu
n ispeten geri kal m l!i bölgelerd i . Buralard a ya:;; 1 yan h a l kin çogun l ugu
tanm ve m evsim i!içileriyd i . B u r a l a n kültürel b a k1 m d a n Almanyan1n
e n geri kal m 1!i yerleriyd i . S a n ayi k1smen Berl i n civa nnda topl a n m 1:;; ,
k1smen de orta Al m a nya kes i m i nde geli!i m i!iti. M evcut sanayi i n a n a
kol l a n , ü retim araç l a n v e m a kine y a p 1 m 1 sa n ayi i , d a kik äletler ve
optik, elektro n i k, tekst i l , cam ve keram i k, agaç sanayii ve kimya
endüstrisiydi . Fa kat ag1r sanayiin temeli olan demir-çel ik sanayii i l e
ag1r m akine sanayii h e m e n h e m e n yoktu . 1 945 y 1 l i nda bütün A l ­
m anya n i n sanayi gücü n ü n % 70'i Federa l Almanya bölgesinde kal­
m 1!it1 . Daha sonra Al m a n Demokrati k Cumhu riyet i n i n egemen oldugu
te!ikil ediyord u . B u ag1r sanayi de daha fazl a Ruhr bölgesinde toplan­
m 1$t1. Daha sonra Al m a n Demokrati k C u m h u riyeti nin egemen oldugu
topra klarda ise, Alman s a nayi gücünün yaln1z % 30'u kal m 1!it 1 . Bundan
ba!ika, Almanyanin dogu bölgesi, yani sonra d a n c u m h u riyetin kurul­
dugu bölge Ï kinci Dünya H a rbinde N aziler tarafi n d a n daha sert bir
!iekilde savu n u ldugundan, bat1ya k1yasla daha fazl tahri bata ugra­
m 1!it1 . Sanayi i n Demokratik Almanya k1sminda u grad1g1 ta hribat
% 45 idi. Federal Almanyad ki tahribat ise ancak % 20 kadard 1 .
B u nd a n b a:;; ka , sanayi ba 1 m i n d a n nispeten zay1f o l a n Almanya n1n
dogu k1sm1 bütün Al m a nya için daha ag1r tazm i n at yükümleri a ltina
girmi!iti. Bat1 kayna kla r i n i n hesa p l a n n a göre, Alman Demokratik
C u m h u riyetin i n payina d ü$en h arp tazminat1 6 6 m ilyar M a rk1 bulu­
yord u .
Almanya n 1 bölünmesinden sonr a g 1 r sa nayi ü l kenin Bat1 k1sm1nda
ka ld1. M a ki n e sanayiio.1f:L...% cO' - e.piol{ratik Al m a nya s1nirlannda
kal m 1!it1 , ama demir-çelt sanaytinde11 payina dü!ien yaln1z % 6,6 idi.
B u nispetsizl i k Bat1 Alm anya 'ya sanayi kol l a n n i ve e konomisini h1zla
geli!iti rme i m kä n i n 1 verdigi halde, Demokratik Almanyay1 ag1r sana­
yiini, demir-ç l i k kombinarann yehiden k rmal< giö1 zor bir durumla
kar!il kar!i1ya b1rak1yordu . Bundan ötürü, i mei Dün a H arbinden sonra,
özel l i kle A l m a n Demokra.t i k C huriye i , ag1r sanayiini kurmak için
de zor bir d u rumdan h a reket etmek zorunda l<al m 1!it1 . Aynca, Demok-

20
rati k Almanyada kal a n sa nayi kol l a n Î kinci Dünya H a rbinde hemen
hemen t a m a m e n y1k1ma ugrad1g1 halde, Î kinci Dünya H a rbi sonunda
Almanya n r n Batr k1sm 1 n r n sanayi gücü h a rbin ba!?lang1c1na kryasla
d a ha yüksek düzeyde kal m 1!?t1. 1 93 6 istatisti klerine göre , Almanyanrn
sanayi üreti m i . sonrada n . yani Î kinci Dünya H a rbi sonunda Demokratik
Alma nya ve Federal Alma nya olarak aynlan toprakl ara !?U $ekilde
dagr lryordu :

Alman Dem. Federal Alman

Cumhuriyeti Cumhuriyeti

M aden kö m ü rü % 3 % 97
Linyit % 64 % 36
Demir cevheri % 5 % 95
Bakrr cevheri % 93 % 7
Kur$un ve ç i n ko % 4 % 96
Demi r-çe l i k üretimi % 7 % 93
M a kine sanayii % 30 % 70
Çimento üreti m i % 16 % 84
Ki mya sanayii % 24 % 76
S u n i Gübre sa n ayii % 24 % 76
D a ki k äletler ve optik % 33 % 67
Tekstil sanayii % 37 % 63

Bu tablonun gösterdigi gib i , Al m a n sanayii l/e dogal zeng i n l i kleri

i ki Alm anya a rasrnda engesiz b i r $ekilde dag1 l m 1$t1r. B u de. ngesizlik
de, Batr A l m a nyanrn yararrna ve Demokratik Almanya n r n zararrnadrr .
Bundan ötürü, Ï kinci Dünya H a rbini izliyen y 1 l l a r içinde Demokratik
Al m a nya idare cileri ekonomi a la n r nda ba$1rCa iki mese l e n i n çözü müne
koyu l m u$1ard r r: B i rincisi, Î ki nci D ünya H a rbi s r rasrnda y1k1lm1$ veya
krsmen hasara ugramr$ fabrika ve i$1etmeleri yeniden kurmak, tämir
etmek ve faa l iyete geçirmek. Ï kincisi de, ag1r sa nayii ve agrr sanayii
beslemek üzere gerekli h a m maddeleri ü retece k sa nayi kollarrnr
ku rma k . . . H a rbin $Îddetli tahribatrna ugra mr$ bi r memlekette h a l krn
i l kel ihtiyaçl a r r n r en krsa zamanda kar$1la nabi l mesi , bundan ba$ka
i l e riye dogru e ko n o m i k ve politîk hamleler yaprlabi lmesi için, bu i ki
mesele n i n i kin ei Dü nya H tc!jzJNé.llY'llta.!j:.ç< i nde ve en krsa zamanda
çözümlen mesi gerekiyor Zortuklar. Allnan Demokratik Cum-
h uriyetinin kuruldugu A l m a n topra klarrn rn, memleketin az geli$mi$
ve h a m m a dde kaynaklarr bak1m1ndan nispeten fa kir k1sm1 olmasrndan.
eldeki sanayi Î$1etme e ri n i n de y,1kilm1$ ve h a rp tazminat1 olara k
sökü l ü p götü r ü l m ü$ bulu nmas r dan ibaret �gildi. 1k1lan i$1etmeleri
sadece onarm a k. y1k1nt alt ndan çrkarrla m a kineleri kul l a n r l 1 r hale
getirmek. modern ve rasyona l ize üretim meselesi ni çözmeye yet-

21
miyord u . Eski fabri ka l a n n i$1etmeye a ç t l mas1yle saglanabilen ü reti m,
hem agtr. hem de m a l iyeti yüksek, yani modern ekonomik kura l l a ra
göre e lveri$siz ol uyord u . Öte ya nda n , Batt Alma nyada militarizmin.
emperyal i z m i n ve büyük tekel l erin h ä ki m iyetini yenide n canla nd1rmaya
ç a l t$an Amerikan em perya l istl e r i . kaz gelecek yerden tavugu esirge­
miyor. Bat1 Al manyada e n modern üretim $ a rtl a n n a uygun büyük
fabrika ve i$1etmeler kuruyorl a rd t . Amerikan ekonomisi için bunu yap­
mak büyük bir feda kärltk degi l d i . Çünkü B i rle$ik Amerika Î kinci Dünya
H a rbinde en ufa k bir tahribata bile ugra m a m t$. üstelik Avrupa kapita­
l ist memleketleri n i n e konom i k gücü. alttn rezervleri ve e n iyi teknik
e l e m a n l a rt B irle$ik Ameri kaya a km t $ ve bu n l a r Ameri kan emperyaliz­
minin ekon o m i k gücünü o n i spette ta kviye etmi$t i . Ayn c a . Demokratik
Alma nya s 1 n 1 rl a n n d a Bat1 B e r l i n gibi bir gedigin va rl1g1 ve bu ged i kten
Demokratik Almanyantn deva m l t ka n kaybetmek zorunda ka l t$t da,
bu meml eketin kar$ t la$t1g1 kal kt n ma g ü ç l ü kleri a ra s1ndayd 1 .
Î ste . bundan yirmi y t l kadar evvel . Alman Demokra t i k Cumhuriyeti.
böylesine zor $art l a r alt1nda m i l l i ve m i l l etlerarast politik a l a nda i l k
a d 1 m l a n n 1 at1yord u . Daha 1 94 6 'da . 1 93 6 y 1 l 1 n a k1yasla sanayi üreti­
m i n i n % 42 sine ula$tlmt$t t . 1 9 50'de ise üretim 1 93 6 seviyesine
gel mi$ti.
H a rpten sonraki ilk y 1 l l a n n ba$ta gelen mese l e s i . temel h a m madde
sanayiini ve her $eyden evvel demir-çelik sanayiini ku rmakt t . Bu
konuda d a i ki zor l u k ba$gösteriyord u : Demokratik Al m anya toprakla­
rtnda demir cevheri ve maden kömü rü yeterli d e recede mevcut
degildi. Ayn c a . ü retim araçlart d a hemen hemen yoktu .
Demokrati k A l m a nya yurtta$1 a n . ag1r sanay i i . öze l l i kle demir-çelik
sa nayi i n i kura b i l m e k için ytl l a rca olaganüstü çaba l a r h arca m a k ve
fed a kärl t kl a rd a b u l u n m a k zoru nda ka l d 1 l a r . Çünkü ytllar boyunca ,
yat 1 1 m l a r. te rne! h a m maddeleri ü retece k sanayii y a ratm aya dogru
yönel t i l d i . Bu yöndeki çaba l a r baz1 h afif e ndüstri kol lartntn geregi
kad a r geli$mesini engelledi. Fa kat temel ham madde sanay i i n i n .
m a kine v e ü retim a rac1 yap1m1 kollan n m geli$mesi Al m a n Demokratik
Cumhuriyet i n e m i l l etleraras1 e konomi a l antnda önemli bir yer saglad1.
Gene! s a n ayi ü reti m i . 1 9 50 seviyesine ktyasla son y t l l a rda 4 misli
a rtt1 . B u za m a n i çi nde Federal Al m a nyadaki s a n ayi üretimi üç misli bir
art1s kaydetti . Bugün Demokr-a t i k A l m a nya sanayii 1 9 3 6 'da bütün
Almanya n i n sanaw uret 1 m i nden ücte bir ora n 1 nda daha fa zla mal
üretmektedi r .
Demokra t i k Alma nya . sanayile$me süreci içinde. Almanyantn bu
bölgesinde evvelce hic de evout o l m 1ya ye ni sa nayi kol l a n yaratt1.
B u sanayi kol l a rt a ras1nd a , en ba$ta demir-ç lik isletmeleri, jeneratör.
enerj i üreten a kineler. ki m� fa bri k � an onat1 m 1 . gem1 tn$aat1,
tar1m äletl eri , tra ktör. petrol rafi nerileri . suni e lyaf sanayi i . aç1kdeniz

22
bal 1kçi l 1g 1 . telekomüni kasyon àletleri . televizyon ve elektronik hesap
m a ki neleri sanayii kol l a rr gelmekted i r .
B u sanayi kol larr d 1 f? i n d a . enerji ü retici à l etler v e kimya sanayii.
son y i l l a r içinde de petro - kimya önemli ölcül e rde genif?led i .
A l m a n Dem okratik C u m h u riyeti b u g ü n sanayi ü retimi a l a n i nda
Sovyetler B i rl i ginden sonra sosya l ist meml eketler arasinda i ki nci
gelmektedi r . M a kine ü reti m i a l a n1 nda dünyada yed i ncidir. Ada m
b a f? 1 n a düf?en elektrik e nerjisi ü retiminde ise üçüncü. çimento üreti­
minde dörd ü n c ü , h a m çel i k ve suni i p l i k ü reti m i nde a lt i nc1 gelmektedir.
Ve bütün dü nya n i n sanay1 ü retiminde en gelif?mÎf? on memleketi
a ras1ndad 1 r.
Baf?l 1ca sanayi kol larr nda kaydedilen geli f?meyi f?LI f?ekilde özet­
l iyeb i l i riz : 1 9 50'de 1 9 . 5 m i ly a r kilovat-saa t olan elektri k enerjisi
1 9 64'te 54 milyar kilovat-saate u la$t l , yani af?ag1 yukan üç misli
a rtt1 . 1 9 6 5 y 1 l i nd a a d a m baf?ina d üf?en elektri k enerjisi af?ag1 y u kan
3 . 2 00 kws i d i . ( Federa l Al m a n C u m h u riyetinde 2 . 800 kws . )
Linyit. A l m a n Demokrati k C u m h u riyeti sanayii için terne! h a m
maddelerden biridir. Linyit kömürü enerji ü reti m i i htiya c i n 1 ka rf? 1 l a ­
m a kta v e ki mya sanayi i n i n temel lerinden b i r i n i tef?kil etmektedir.
D ü nya l i nyit ü reti m i n i n üçte birini Al m a n Demokratik Cumhuriyeti
sagla m a ktad1r. 1 9 50'de 1 3 7 milyon ton ola n l i nyit üret i m i . 1 96 8 'de
24 7 milyon tona u l a f? m lf?tir.
D e m i r-çe l i k sanayiinde. 1 9 50'ye k1yasl a , ham de m i r ü retimi
1 9 6 5 'de yedi m'sli. ham çel i k ü reti m i ise dört IT\isli artm 1f?t1r. 1 9 6 8 'de
orta l a m a 2 . 3 m1 lyon ton ham demir. 46 m i l yon ton ham çeri k ü retil ­
mif?tir. Adam baf?ina 1 4 8 kilo h a m demir. 2 6 9 kilo da h a m çelik d ü$­
mektedir. Demi -çelik ü retimi için gereken demir cevheri n i n % 60'1
d1$ m e m l e ketlerden ithal edilmektedir.
l<i my a e n d ü stris i : B u endüstri kol u . üret i m kapasitesi bak1 m i n d a n .
A l m a n Demokrati k C u m huri eti n i n i ki n c i önemli sanayi kol u d u r.
Yap1 l a n p l à n l a r göre. kimya sanayii i lerde baf?ta ge en sanayi kol u
o l a ra k gelif?ece t i r . Ki mya sa nayii s u n i maddeler. sentetik elyaf.
petrol ürünleri. benzin çe$itleri ve suni gübre ü retmekted ir. Bu sanayi
kol u n da 1 950'ye k1yasl a 1 9 64'e kadar dört misli bir gelif?me kay­
dedi l mif?t i r .
Ma kine sanayi i : B u s-anayi kolrrrr d a 1 9 fü)'ye k1yasla 1 9 64 y 1 1 i n d a
4 . 8 misli bir g e l i $ e kaydedil m if?tir. Ü retim . a g 1 r m a kine ve üretim
a r a c l a r r yap1m 1nda top a n m a kt a 1r. �a ÎQe ve ü .reti araçlar1. De mok­
ratik A l m a nya n i n en öne l i i h raç m a m u l leri nden biridir. A l m a n De­
m o kratik C u m h uri etinde yqp1 \ ·an i my � h dde tesrsleri . yuva r l a k ve
otomatik torna t zgàhla r i . kil delme ve ayna akineleri. büyük
kazma m a ki n e l e r ve v i ncler. te ksti l tezgàh l a rr öze l l i kle M a l imo
m a ki n e l e r i . ve bas1m m ak'frf e l rr 5üyü�ir ragbet görmekted ir.

23
 Gemi i n!?aat1 : Al m a n Demokratik Cumh uriyeti nde gem1 m:;; a at1
sanayi kol u 1 94 5 'ten sonra ba:;; l a d 1 . Al manya n m :;; i md i ki gemi i n:;; a at
bölges i nde evvelce yalrnz küç ü k motor ve tämir tezgä h l a n vard 1 . H alen
gemi in:;; a at tezgählarmda 1 9 b i n tona kadar :;; i lep ve yolcu gemiler:
i n:;; a e d i l m e ktedir. Bundan ba:;; k a . a ç 1 k deniz b a l 1 kç 1 ge m i l e ri ve i ç
s u l a rd a i :;; l iyen gemiler v e teknik h i zmet gemileri i n:;; a edilmektedir.
E le ktro-tekn ik ve elektron ik sanayii : Demokratik Alm anyada en
h1zl1 geli:;; m e gösteren s a n ayi kolu elektro n i k äletler üreti midir. Bu
sa nayi kol u . 1 9 50'ye k1ya s l a . 1 9 6 8 'de 9 misli geli:;; m i:;;t ir. 1 9 6 8 de
1 . 2 m ilyar M a rk k1ymetinde e l e ktrik cereyar n n a k l i ne yanyan gereç
üret i l m i:;;t ir. Bu h 1 z l 1 geli:;; m eye rag m e n . ü retim i n otomati kle:;; t iril mesi
süreci de a rüig1nda n . elektroni k m a kine s1kmt1s1 giderile memi:;;t ir.
Demokrat i k A l m a nyada ü reti l e n elektro n i k m a ki neler. rel e_. dakik
äletler. elektro n i k 1:;; m m a kineleri. ele ktrikli lokomotifler. dünyaca en
çok aranan äletler oldugunda n . b u n l a n n ihracat1 h1zla a rtma ktadir.
Presizyon äletleri ve opti l< sanayii : Al manya'rnn bu geleneksel
sanayi kol u . 1 9 50'ye k1ya s l a . 4 . 4 misli bir ü retim art1:;; 1 göster­
m i:;;t ir. Fotograf m a kineleri 1 9 68'e kada r % 400. t 1 bbi äletler ü reti mi
% 3 8 1 oran md a artm1:;;t 1r. Bu a l a n d a . d 1:;; m e m leketlerde e n çok
a ra n a n . reflektörler. küçük ka mera l a r. standart yaz1 m a kineleri. küçük
yaz1 m a ki n e l e r i . m i kroskopl a r ve a stronomide kul l a n l i a n gözlem a let­
leridir. 1 9 50'de 5 . 3 milyar M a r k k1ymetinde o l a n fizi k optik ölçü
ä l etleri üreti m i . 1 9 6 8 'de 6 6 . 3 m ilyar M ark'a yüksel m i:;;t ir.
Yap1 sanayi i : Yap1 sanayii De mokratik Al m a nya rnn ba:;;t a gelen
sanayi kol lanndan biridir. Yap1 sanayiinin örne m l i bir k1sm1 <«:Jevlet
yap1 kom binas »nda topla n m 1:;; t 1r. Bu kombi a. sanayi kompleksleri
ve büyük sitel er i n:;; a at1 ile ugra:;; i r. Bu büyük yap1 teskilät m m yarnba­
:;; 1nda. 800'e ya km «devletle ort a k i:;; l etme». 1 . 500 i n:;; a a t koopera­
tifi . 400 kad a r özel yap1 fi r as1 ve 20 bine ya km da küçük özel
i:;; l etrne vard 1 r . Bütün i n:;; a a t te:;; k il ätlarmda ç a h:;; a n i :;;c i ve memurl a n n
say1s1 480 b i n civanndad1r. Yap1 sanayi i . fabrika l ar. kombinalar kur­
m a kta . h arpte y 1 k1 l m 1:;; :;;e hir e kasa balarm i n:;; a smda büyü k ba:;; a n l a r
kaydetm i:;;t ir. B u n a rag m e n . i :;; a atm m a kinele:;; t irilmesinde v e modern
i n:;; a at tekn i g i n i n ben i msenmesinde gereken geli:;; m e gösterilemedi­
ginden. bu eksikli kleri gidermek üzere son y 1 l l a rda büyük ça ba l a r
h a rca n m a ktad1 .
Hafif endüs ri ve grda maddeleri sanayii : H afif endüstri ve g1da
m addel eri sanayiin eJ öze l l i k e e kstil ve konserve s a n ayi i nde yeni
yeni fa brika ve i :;; l etmeler a ç l i m 1:;; olmas1na ragmen. bu sanayi kol l a ­
n n m k i m y a . elektro'"'tekn i k v e m a �ine i n:;; a at1 s a n a y 1 ko l l a n n a. k1yasla
geri ka l d 1 kl a n bir gerçekt i r H afif endüstr' ve g1da sanayii kol l a n nda
bi rçok fabrika hälä çok skim :;; ü reti m a ra ç l a iyle ça l i:;; m a ktadir.
Buna ragme n . bu sanayi kolla nnda da . geçmi:;; e k1yas l a ü retim

24
ö n e m l i a rt1$lar göstermi$tir. Meselä 1 9 5 0 'ye k1yasla 1 9 6 8 de g1da
sanayiinde % 400, tekstilde % 302, deri, ayakkab1 ve kürk sanayi
kol l a nnda % 3 1 5, mobilya , m ü z i k ä letleri, oyunc a k, spar gereçleri nde
% 308, käg1t sanayii nde % 2 1 2 , m atbaa äletlerinde % 1 83 y ü kseli�
kaydedi l m i $tir.
Ü reti mdeki bu a rt1$a paralel olarak m i l l i gelir de dogal olarak art­
m 1$t1r. M il l i gel i r 1 9 50'ye k1yasla 3 , 5 misli a rt m 1$ ve 1 9 69 y i l i nda yüz
m ilyar M a rk1 a$ml$tir. Uzun y l l l a rd a n beri ü retimdeki a rt1$ h ili % 6 dir.
1 96 8 de ü retim h 1z 1 % 7 ye y ü kse l m i $ . i$ veri m l i l i g i de % 9 ' a u l a $­
m 1$t1r.
Ü reti mdeki bu a rt1$a p a ralel ola rak, Î$Çi· ve memur g ündeli kleri de
y ü ksel mi$tir. 1 9 5 5 'de 432 M a rk o l a n ort a l a m a Î$Çi ve memur ayl i kl a n ,
1 9 67'de 6 6 2 , 1 96 8 'de 6 9 3 M a rka yükse l mi$ti r. Fakat gerçek ayliklar
bu ra kam larin üstündedir. Ç ü n kü bu raka m lara , emekçilerin ilerde
etrafllca bahsedecegimiz baz1 sosyal haklan k u l l a n m a l a n n i , öze l l i kle
sagl 1 k, egiti m hizmetleri ve d ü $ ü k mesken kira l a n gibi avantajl a rdan
fayda l a n m a l a n n i d a katm a k gerekmektedi r .
E konomik geli$menin ilerdeki perspektifleri : Al m a n Demokratik
Cumhu riyetinde e konomi politi ka s 1 r n n bi l i msel temelleri, bütün mem­
l e keti kaps1yan bir e ko n o m i k plända a ksettiri l mi$tir. Bu Ekonom i k
plän, h a i k e kono m i s i n i ve sosyal geli$meyi yöneten b a $ 1 1 C a a raçt1r.
Perspektif plän, 1 97 1 - 1 97 5 y 1 l l a n dönem i n i kapsa m a ktad1r. Ve bu
a l a nd a bili msel temell ere daya n a n t a h m i n leri tesbit etmi$tir. Plän,
1 9 6 8 yil1 Eylü l ay i n d a , Alman Sosyalist Birlik Partisi Politbürosu'nda,
d a h a sonra da Al m a n De mokra t i k Cumhuriyetî BakaITT l a r Kurulu 'npa,
devlet uzma n l a inin, bi i l gi n lerin, tecrübeli uzm n Î $Çilerin, m ühendis
ve teknisyenleri n , Hür Al m a n Sendikalar B i rligi temsilcileri n i n , H ü r
_

Al m a n G e n ç l i k Te$kilät1 v e öteki y1gin te$ki l ät l a n delegeleri n i n de

kat 1 l m a l a riyle h azirl a n m 1$t1r. li' l ä n i n esas hedefi . sosya l i z m i n gel i$­
m e kte o l a n toplu m sistemini e b i l imsel -teknik devrime h ä ki m alma
s ü recini kuvvetl endi rmektir.
Bu g e n i $ plän, y1l l 1 k, yani k1sa s ü re l i plänlarla gerçekle$tirilecektir.
1 97 5 'e kad a r ekonom i k geli$meyi gözönü nde tutan perspektif
p l ä n 1 n esas nite l i g i , b i l i msel tekn i k bir temel üzerinde geli$me kte
o l a n e konom iye gereken h1z1 s a gl a m a kt1r. Bunun için de. plän, meselä
m a k i n e . elektro-tekn i k ve e l e -ktronik s a n ayi l e ri nde otomatizasyonu
büyük bir önemle ele a l m a kt a d 1 F . G ü n kü m o d e r n sosya l ist eko­
nom ide otomatizasyon temposu 1$ veri m l i l l g i n öüyük ölçüde etki l e ­
mekted ir.
B üy ü k elektronik hesap makineleri i n ard 1 miyle e onomik gel i$me
ve üretim h a kk1 d a oto a t " b i lgi edin ek, Al a n Demokratik
C u m h u riyeti nde gel i $t î ri l m esi lgere ke temel yap1 ödevlerinden biri
h aline g e l m i$tir. B unda n ö ü r l?.'"-esas mesele, teker teker m a ki n e veya

25
agregatlar yap 1 rn m a deva rn etrne k degi l ; bütün rn a ki ne siste rn l erinin.
oto rn a t i k hatl a n n . zincirlerne otornatik rn a kinelerin ve ha i k e konorni­
sine büyü k fayd a l a r sagliya n kar rn a $ 1 k teknoloj i k rneselelerin çöz ü ­
rn ü n ü geli$tirrnekti r.
K i rn ya sanayiine. h a i k ekono rn i s i n i n bütün kol l a nn a yüksek derecede
ü re t i rn sagl iyac a k bir yön veri l rn i$tir. B u koll a n n geli$rnesi için petrol
ve tabii gaz sanayi i n i n d a h a da kuvvetlendiril rnesi öngörül rn ül?tür.
Tan rn ve g1da rn addeleri sanayiinde $Öyle bir perspektif çizil rni$ti r :
Ta n rn rn addeleri ü reti rn i n i a rt1rrnak v e h1zl a nd i r rn a k i ç i n . örgütlenrne
yönternlerini sanayideki ölçül ere göre ayarl a rn ak. t a n rn d a yönetirni
ve üreti rn i rasyone lle$tirrnek ve her $eyden evvel Ta n rn Ü retirn
Kooperatiflerï n i n i$bi rligini art 1 r rn a k ve sosya l ist endüstri ile baglann1
daha d a kuvvetlendirrnek . . .
Bu t e rn e ! h edeflere u l a $ a bi l rn e k ve bu terne! yap1y1 ba$ar1yla
kuvvetlendirrnek içi n . rn i l l et l e ra ra s 1 a l anda da. Sovyetl er B i rligi ve
öteki sosyal ist devl etlerle i$birl igi ve i$böl ü rn ü n ü , e$itl i k ve kar$il1kl1
rnenfaatleri koru rn a t e rn e l i üzerinde kuvvetlendirrnek de öngörü l ­
rn ekte d i r. Sovyetler B i rligi i l e s 1 k1 i$birl i g i . a t o rn enerjisini bari$ÇI
rn a ksatl arla kul l a n rn a a l a n mda oldugu g i b i . b i l i rnsel a ra$t1rrna gücünü
terne! soru n l a r üzerinde topl a rn a ve bunu daha büyük bir h1zla gel i$­
tirrne i m kä n l a n n i d a sagl a m a ktad1r.
Sosy a l i st d ünya sistem i n e bagli rn e rn l e ketler. rn i l letleraras1 sosyal ist
i$birligi i rn kä n l a n ndan henüz geregi kadar fayd a l a n rn 1$ degill e rdir.
Sosya l i st ü l ke l e r i n isbirl i g i i rn kä n l a n büyl:1 kt ü r ÇL:Ul.� Ü bu rn e rn l e ket­
l erin i l i $kileri. kapita l i t ü l keler a rasmda oldugl.J g i b i . rekabete . ç 1 kara
veya e m perya l i st heg rnonya pol i t i kasma daya n rn a rn a ktadrr . Sosya l ist
rn e rn l e ketl er arasmda i ekonorn i k i$bö l ü rn ü ve d aya n 1$rna . Ekonornik
Yard 1 rn l a $ rn a Konseyi çerçevesinde. geli$me seviye lerinde kapital i st
dünze n i n rn i ras1 ol an farkl a r gibi baz1 o bj e ktif ve s ü bj e ktif etkenlerin
varl 1 g 1 n a ragme n . geli$mektedir. B i l i msel -tekn i k devrirn . sosya l i st
devletler arasmdaki i$birl i g i n i n kuvvetlendiril mesine yeni i rnkänlar
saglarn akt1r.
Sosya l ist sanayin i n geli$ esinde. biriki m i n . bu arada serrn aye
biriki rn i ni n de büy ü k b i r önemi vard1r. Fakat bu b i ri ki m i n özü. kapitalist
rn e rn leketlerdeki a n l a m mdan 'tcrrrta rn el) ba$kadir. Kapital ist ü l kelerde
serrnaye birikirni. serma enin iktinarm e ü retim a raçla n n i n küçük
bir rn ü lt i rn i lyorierle . bankerler grupu elinde opl a n rnas1 a n l a rn 1na
g e l rnektedir. SQsyaliSJ rn e rn laketle rde ise� bu biri ki rn . rnilyonlarca
i nsanm daha çok va rl1ko, sa h i bi o l m a l a n . fa a l iyetleri n i n artt 1 n l mas1 ve
ça l 1$ rn a $artlar1ni c;laha a 1sl a h 1 a n l q rn 1 a g l rnektedir. Sosyalist
ü l kelerdeki serrn e bi riki i rl en . degi$i ül i e $eki l l e r i ne bagl1
o l a n l a r . rneselä ö e l f bri k sa h 1 l e r i , de� letle or klal?a ç a l 1 $ a n i$1et­
l
rn e l e r ve kooperatifle r � rstif a etrne t eê:l irler.

26
Al m a n Demokrat i k C u m h u riyetinde
m ü l kiyet �eki l l eri

A l m a n Demokrati k C u m h uriyetinde ba$1 1ca i k i m ü l kiyet $ekl i vard 1 r :

Sosya l ist m ü l kiyet. sosyal ist o l m 1yan m ü lkiyet . Sosya list m ü l kiyet i n
de iki $ e k l i vard 1 r : H a i k m ü l kiyeti. kooperatif m ü l kiyeti .
H a i k m ü l kiyeti ayn1 zamanda devlet m ü l kiyeti a n l a m i n a da gel­
mekte d i r . Top l u mda ag1r basan m ü l kiyet $ekli de budur. Haik m ü l ki ­
yeti . büyü k Nazi e l eba$i l a r 1 11 1 n . harp suçl u l a r 1 11 1 n . büyük sermayecilerin
ve teke l l e r i n ve büyük toprak beyleri n i n m a l l a r 1 11 1 n d evletl e$tri lmesin­
d e n meydana gelm i$tir . Ay111 z a m anda sosy a l i z m i kurma s ü recinde
meydana gelen i$1etme· ve s a nayi kol l a r i da bu çe$it m L il kiyet grupuna
dahildir. Haik m ü l kiyet i n i . ayrica . bütün yera l t 1 servetleri. sa nayi in
büyük bir k1sm1. u l a$t1rma a raçlari. bankalar. si gorta $i rketleri. posta
ve öteki h a berle$me araçlari. d1$ ticaret. büyü k iç tica ret ve küçük
ticaretin ö n e m l i bir k1sm1 te$kil etmektedir. 1 9 47'de. haik m ü l kiyeti
sektörü, sanayi üreti m i n i n % 5 6 , 3 ü n ü , i l k be$ y 1 l l 1 k plan sonunda
% 8 7 . 6 s 1 11 1 ve 1 9 63 sonunda % 8 8, 7 'sini sagl1yord u .
Kooperatif mü lkiyet, özel ü reticilerin b i r araya gel erek meydana
getird i kleri m ü l kiyet ala111n1 kapsar. B u m ü l kiyet a l a n 111 1 n büyü k bir
k1sm 1 n 1 Ta rim Ü reti m Kooperatifleri ve Esnaf Ü reti m Kooperatifleri
te:?kil eder. B u ndan ba:?ka. Tüketim Kooperatifl e ri de vard1r. B u nl a r
4 mi lyona yakin üyeye sahip b ü y ü k y 1 g 1 n te$kil ät l a rid1r. V e bunlarin
m ü l kiyeti d e ko peratif m ü l kiyetine dahildir.
·

B u i ki sosy a l ist mü l kiyet i n ya n i nd a , bir de devl etle ortakla:?a i:?le­

tilen Î$1etmeler m ü l kiyeti vard 1 r. B u rda m ü l kiyet özel $ a h 1slarla devlet
a rasinda payl a $ 1 l m 1$t1r.
Ta rim Ü retim Kooperatiflerïnde topra k ve ü retim a raçl a n koopera­
tife kat1lan köy l ü n ü n özel ü l kiyetindedir. Esnaf Ü retim Koopera­
tifleri'nde de ort a kl a r kooperatife katt1kl a n üzerinde özel m ü l kiyeti
m u h afaza etmektedirler.
Al man Demokratik Cumh riyetinde sosyalist m ü l kiyetin yan 1s1ra
özel m ü l kiyet de vardir. Cum u ri':!'.,_et s 1 11 1 rl a n içinde be$ bi n kadar özel
s a nayi i$1etmesi vard 1r. B u cal.aJ:l! 1 9 bin e m e kçi ç a l 1 $ m a ktad 1r.
i$1etmelerin orta l a m a Î $CÎ sa 1s1 2 fr 'ti . Bu d a n ba$ka. «yar1 devlet
i:?letmel eri » diye a d l a ndirr l a n devletle özel $Cl h 1 s l n n orta kla$a cal 1:?t1r­
d 1 k l a ri i :? l etmelerin say1s1 a 5 400'dür u a l aoaa cal 1sa n l a r 3 4 0 b i n
kadard1r. B u fa b r i ka l a rdÇ\;.QJit a l a m a i$ÇÎ say1s1 ise 6 5 'd i r .
« Y a r 1 devlet isl et mèl effif o m qndît :? i r etter :?ekl i nde örgütlen­
m i$tir . $i rket ort ak lari dev et ve özel $ah1s ard1r Gene l l i kl e . ortakl1k
_ii_
«% 60 devlet-% 0 ö 1 tf1i;; ebbüs sah i b $8kl i nèl a i r. Özel te$ebbüs
s a h i b i . devletle y a p l l a n oir anla$ma geregince i$1etmenin müdürlü-

27
g u n u de yükümlenmi$. ve bunun için kendisine aynca bir ayl 1 k da
b a g l a n m1$t1r. Bundan ba$ka , i$1etmenin känndan kendis.i ne pay da
veri l mektedir. «Van devlet i$1etmeleri » ne kredi ve i$1etmenin modern­
l e$tiri l m esi için gereken a ra ç ve gereçler devlet t arafmdan sagl a n ­
m aktadir.
Alman Demokratik C u m h u riyetinde sosyal ist m ü l kiyet sistemi
kuru l m a k l a . i n s a n 1 n insan tarafmdan sömürül mesine son veri l m i $tir.
B a$ka l a r m 1 n çalt$masmdan fayd a l a na ra k ve emekçil eri sömürerek
ya$iyan sm1f ve z ü m relerin hukuki varltgma son verilmi$tir. U l usal
ekonomide yerleri % 1 2 'yi geçmiyen küçük ve orta özel kapital ist
i$verenler vard 1 r. Fakat bu i$1etmeleri n gerek üret i m i , gerekse sosyal
faal iyetleri. sosyal ist top l u m u n ihtiyaç ve hedeflerine göre ayarl an­
m 1$t1r. Bu il)letmelerde ç a l 1l)an il)çiler devlet sektöründe çaltl)an i �çi ­
l e ri n haklanna sahiptirler. Bu ba k1mdan. A l m a n Demokrati k Cumhuri­
yetinde ü retimde sosya l i st i liskilerin t a m a m e n häkim oldugu aç1k bir
gerçektir . Ü retim a ra ç l a ri üzerindeki sosyal ist m ü l kiyet. i$Ci ve köylü
i ktid a r 1 n 1 n ekono m i k temel dayanag1d1r. Alm a n Demokratik Cumh uri­
yetinde ka pita l i z m i n yeniden dogmas1 için a rt 1 k hiçbir temel mevcut
degi l d i r .

A l m a n D e m o krati k Cu m h u riyeti n i n
ekono m i k s i s e m i nde yen i g l i � meler

Büyük üret i m araçl a n n m , buyük fabri ka v e t11letmeleri n , u la$tirma

a raçl a n n m . banka l a n n , itha l ä t ve ihracat $Ïrketlerinin devletle$tiril­
mesiyle. köyde kollektif üre i m i l i$kileri n i n kuru l m a siyle. topl u m
sosya l izme dogru yönel iyord u . Fa kat b u tedbirlerin a l m mas1. sosy a liz­
min kuruldugu a n l a m m a gelm iyord u . Sosyalist toplum düzeninin
kuru l abil mesi i ç i n . ekono m i n i n yüksek derecede gel i $mesi. yüksek bir
h ayat ve kültür seviyesinin sag l a n mas1 d a gerekiyord u. Bundan
ötürü de. topl u m u n geli11mekte olan sosyalist siste mine. ula$1lan
e ko n o m i k seviyeye daya n a ra k yeni hamleler ve d a h a yüksek yeni bir
a$a m a sagl tyabilmek i ç i n ür .��çJar.w,da b i l i m ve teknig in en son
verilerini uyg ulayarak. daha dogrusu bilim ve tek igin veril erine göre
yeni bir temel kurm a k gerekiyord u . Mesel . b u rjuva çevrelerinde
bel i rtildigi gibi. eski yöntemlerin hatal1 o l m as1nda degi l . 1 9 50'den
itibaren uyg u l a n a n yönte mler'in '? l um u ul a l)t1 rd1g1 sev·yeye dayanarak
ve bu seviye nin ogurdugu prob e m ve ih i açlan çözü mleyip ka r$1-
l a m a k üzere üreti m a r a c l a r nda Si l i m sel ve tekn i k bir devrim sagla­
m a kta topla n1yordu . Esasen, topfu mda doga n bu yeni ihtiyaç. 1 9 68

28
y i l 1 N isan ayinda b i r referandu m la kabul edilen Anayasada da yans1t1 l ­
m1$ b u l u n uyord u . A l m a n De mokratik C u m h uriyetindeki sosyalist
topl u m u n gelecekteki perspektiflerini de çizen yeni Anayasar n n doku­
zuncu maddesi. e konomik p l ä n l a m a . m i l l i ekono m i n i n yönetimi ve
sosya l i st i $ 1 et m e l e ri n özerkligi kon ular1n1 $Öyle tärif ediyord u :
«Al man Demokratik C u m h u riyeti. ul usal e konominin ve sosyal
hayat1n bütün ala n larinda p l ä n l i yönetim i l kesini uygular. Al man
D emokrati k Cumhuriyetinin milli ekonomisi p l ä n l l ekonomidir. Sosya­
l i z m i n ekonomi k sistem i . p l ä n l l sosyal geli$menin degi$ik a l a nl a rda
ba$1 ica devlet orga n l a n yöneti m i n i . sosya l i st ü reticilerin öze rkligi ve
devlet i n m a h a l l i organ l a riyle bagda$t 1 m . »
Bu tärifte de görüldügü g i b i . sosya l ist toplumdaki üretim m ü essese­
lerinin özerkl igi ile merkezi p l ä n l a m a te$ki l ä t 1 r n n faal iyetlerini a henkle$­
tirmek söz konusudur. H attä Devlet Konsey i ' nin sekizinci oturu munda.
sosyal i st toplu mdaki üretici m üessese lerin faa l iyetlerinin a rt 1 n l m as1
da kararla$tiri l m 1$t1r. Ekonom i k ya p1ya bu $ekilde bir yön veri lmesi n i n
ba$1 1ca gayesi . i $ veri m l i li g i n i h1zla a rt1rmak. mal iyeti dü$ürmek.
y ü ksek kaliteli mal üretme k ve Alman Demokrati k Chumhuriyetinin
deva m l 1 o l a ra k milli ekonomisini geli$t i rm e k. e mekçilerin hayat $art­
la rin 1 d a h a da 1slah etmekt i r . Walter U lbrichtïn Alman Sosya l i st
B i rl i k Partisinin VI I . Kongresinde dedigi g i b i . «mesele. ü retici kuvvetleri.
topl umda özg ü r sosyalist $ahs iyeti yaratacak kal iteye yükseltme kt i r . »
B i l i m ve teknik, üreti m i n seviyesini v e h 1z l a geli$me temposunu
e n çok etkiliyen ba$l.Jca ü retic i kuvvet nite l igini kazanm1$lard1r. B i l imsel
ve tekni k ara$tirmanin merkezile$tiri lmesi. mil l i ekonomi n i n daha iyi
bir $ekilde örg ütlenmesi ve üreti m i n modernlestirilmesi bundan ötürü
büyük b i r önem kazan maktad1r. Kapitalist piyasal a rdaki rekabette
daha da ba$arili son uçlar e l d e edebil me k için. otomatizasyon sürecini.
ü retimdeki birikimi ve i htisasla$may1 daha da h 1zl nd 1rma k gerek­
m e ktedir.
B i l i m ve teknigin e n son verileri. e n mode rn otomatizasyon yöntem­
leri. yüksek d e recede geli$ITT i $ kapitalist ü l kel erde de üreti m a l a r n nda
uyg u l a n m a ktadir. B i l i m ada m l a n r n n . teknisyenlerin. uzmanlann bul­
d ugu yeni ü retim yöntem l e ri. kapitalist ü l ke l e rde . büyük teke l l e rin.
milyarder ve m ü l t i m ilyonerlerin. ani toplu mda ekonom ik. politik ku­
manda m evkileri ne sa.h i olanl-lmn kärlarint rt1rmakta. bu gibi söm ü ­
rücü z ü m rel ere yeni yeni astronomik kärl a r sagl a m a imkänlan yarat­
maktad1r. Bundan baska. l<äpital t st älemd ki rasyonalizasyon büyük
sosyal proble m l e r d e dogurmaktad1r. Mese l ä . Bat1 Almanyada oto­
matizasyon soru unda her gün 1 . 5 rîjily n isçi v memur i$1erini
degi$t i rmek zoru nda ka l m a k a d 1 rlar. Bunlar te i k devrimin kurban­
land1r. Çünkü kapitali st e o rio mi gel i$mede e e çi y1gin inin hiçbir
söz ve etki ha kk1 o k ur. Bat1 Alm anya in M ü n i n $ehrinde b u l u nan

29
Ekonom i k Ara9t1rma Enstitüsü n ü n tesbit ettigine göre; gelecek be9
y l l içinde eme kçi lerin üçte biri, daha az gündelik kar91l 1g 1nda meslek
degistirmek ve baska i s kol l a rinda çal 1$mak zorunda kalacakla rd 1 r .
Alman Demo krat i k Cumh uriyetinde ise durum ta mamen ba9kadir.
Evve l ä , sendika l a r perspektif p l ä n l a r i n haz 1 r l a n mas1nda söz sahi bidir.
Fabrikal arda ça l 19a n i9çiler, üreti m kom iteleri sayesinde. plänlamay1
ve üret i m i etki liye b i l mektedi rler. Aynca. b i l i m ve teknig i n . yani modern
rasyonalizasyo n u n Al m a n De mokrati k C u m h u riyetinde de i9gücü
tasarrufuna yol açt1g1 bir gerçektir. Fakat sosya list ve p l ä n l 1 e konomi
sayesinde. bir i 9letme kol unda otomatizasyon sonucunda bo9ta kalan
i$gücü n e derhal ba9ka i9 kol l a rinda çali9ma i m känlari sag l a n m a ktad1r.
Fakat bu i9yeri ve mes l e k degi9tirme de s 1 k1 bir 9eki l d e kay1tla n m 19t1r.
B u durumda o l a n bir i9çiye, yeni meslegini ögre nebi l mesi için gereken
egitim saglanm aktad1r. B u egitim m üddeti içinde, i$ÇÎ. eski i9yerindeki
ayl1gin1 t a m a m e n a l maktad1r. Yen i i9inde ise. i9çiye, eskisine k1yasla
dü9ük ayl 1k veri l mesi k a n u n l a ve kesi n bir 9ekilde yasakl a n m 19tir.
Sosya lizmin e konomik sisteminde, modern rasyo n a l izasyon . b i l i msel
teknik devri m i n sagl a n mas1na sosya l ist b i l i nce u l a9m19 e m e kçileri n
katk1s1 o l m a d a n . � ü p h e y o k ki uyg u l a mada, meka n i k bir nitel i k ta91ya­
cak ve gere ke n sonuçlari vermiyecekt i . Fakat Alman H ü r Sendikalar
B i rl ig i n i n Yedinci Kongresinde de b e l i rtildigi gibi. sosya l ist demokrasi
içinde, sosya l ist m ü l kiyet sahipleri. sanayi. yapi. tanm ve ekonominin
öteki sektörl eri ndeki e me kçiler. g ittikçe artan bir h 1 z l a . ü retimdeki
p l ä n l a9t1 nna ve yönetimde daha çok soru m l u l u k yüklenmektedirler.
Î9letm e l e rde elde edilen sonuçlar. üretim kalites i n i n m ü kem mell e9-
mesi . dünya piyasasinda rekabete giri 9e bi lecek duruma gel mesi ve
m i l l i gel i ri n deva m l 1 surette artmas1 b u n u n ispat1d1r. Mese l ä . e l e ktrik
ä l et l e r i , teknik sera mik. bilye l i yatak sanayi i a l a n l a rindaki devletle9-
tirilmi9 i9letmelerd e . ü ret i m . y l l l a rd anberi gerek m i kt a r gerekse kal ite
b a k 1 m 1 n d a n büyük ba9anlar e l e etmek edir.
Sosyalizm topl u m u ndaki e ko n o m i k istemin geli smesi nde görü len
n it e l i k l e rden biri de, i9letmelerin kend1 ke nd i l erini finanse eder hale
g e l m e l e r i . yahut bu hedefe dogru g e l i 9 m e göstermege ba9 l a m a l ar1d1r.
B u geli9meni n . Al m a n Demokratik C u m hu riyeti Anayasa s i n i n sosyalist
i9letm e l e re tanid1g1 özerkligin sonuçlarindan biri olduguna 9üphe
yoktur. Sosyal ist i9let m e l e ri n kendi kend ilerini finanse edebilecek
duruma gelebil meleri i ç i n . sGsyal ist ve merkezî bir p l a n l a m a n 1n ve
m i l l i ö l c ü l e re va�an isletme l e r a rasinda bir dayan19manin va rl1g1 zorun­
l u d u r . Çünkü bir i9letmenin kendi ke ndini fi nanse edebilecek h a l e
gelebi l m es i i ç i n mo<;i e m sosyal ist top l u m u istemjeri hem kalite.
1
hem m i ktar bak1 m 1 ndan ka r9 1 l 1y bile ce k ä recedel modernl e9mesi
ve rasyona l ize h a l e gel esi 9artt1 . B u n u n sagl a n s1 için de me rkezî
bir p l ä n l a m a te9ki l ä t i n i n e sosya l i st devletin yard 1 m 1 gerekmektedir.

30
 Kapitalist ü l ke l e rde. büyük i$1etmeleri n gorunu$te kendi kendi­
lerini fina nse edecek durumda oldukla n zanned i l i r : fa kat gerçekte.
kapital i st devlet ve B i rle$ik Ameri kada oldugu gibï tekelci devlet
te$kil ät 1 . bütün m i lletten vergi diye toplad1g1 m i lyonl arca ve m ilyar­
l a rca l i ray1 kredi ve sipari$ kar$ i l 1 g 1 o l a ra k büyük i$1etme ve tica ret
$i rketlerine a ktarmakta . böyl e l i kle m i l l i servetin önemli bir k1sm1n1
büyük sermay e n i n . yani topl u m d a küçük bir z ü m re n i n menfaatine
ay1rm a ktad1r. Kapital ist meml eketlerde büyük i$1etmeler ancak bu
sayede modern bir rasyon a l i zasyonu sagl1yabil mektedir. Ama bu
rasyo n a l izasyonun i l k kurba n 1 d a . yine verdigi vergi lerle büyük tekelleri
besler d uruma dü$Ürülen emekçi y 1 g 1 n l a n ol m a ktad1r.
Sosya l izmin eko n o m i k siste minde öngörü len yen i l i kl e rden b i ri de,
u l usal ekonomi n i n menfa atleri ile i$1etmeler ve özel ki$iler menfaat­
lerinin a hen kle$ti rilmesini dahé! da gel i$tirmek. olgunla$t1rmakt1r.
Alman De mokratik C u m h u riyeti idareci leri bu a h e n kl e$tirmeyi sag­
l a m a k için büyük gayretler s a rfetmektedi rler. Bu gayretler. devlet­
le$tiri l m i $ m üessese lere, kooperatif i$1etmel e re devlet kred i lerinin
dag1tl l ma s 1 i l e ücret ve fiyat pol itikas1 nin tesbitinde ve özel sektöre
kar$1 y ü rütülen vergi politika s 1 n i n tesbitinde ve özel sektöre kar$1
yürütü l en vergi politikasmda bel i rmektedir. Al m a n Demokra t i k Cum­
h u riyetinde, bir yandan sanayi ve t a n m a l a n i nd a ki sosya l ist üretim
m ü esseseleri n i n . bir yandan da a l 1 c1 durumunda olan $ah1slarm men­
faatle r i n i koru m a k üzere. iki pazar yaratli m a kt a n , yani fiyatl a n n devlet
taraf1ndan tesbit edil�igi devlet p a za n ve fiyatl a n tamamen a rz-ta l e p
ka n u nl a r m a g ö r e te$el<kül e d e n ö z e l sektör veya kooperatif pazan gibi
i ki pazar yaratll a kta kaç 1 n l i m1$. ü retici ve tü ketici lerin menfaatlerini
a he n kl e$tiren tek devle iyat1 siste mi uyg u l a n m 1$t1r. Özel sektörün,
küçük ve orta ü reticilerin sat1$ merkezleri n i n varl igma ragmen, bu
sistemin yirmi y 1 l l 1 k tatbi katmda ba $anl 1 oldugu görü l m ü $tür. Sosyalist
devlet, sosyalizmin ku r u l m as1 d a özel sektörün yard 1 m m 1 hem sagl a ­
m a kt a , h e m de t e k devlet fiyat1 v e vergilendirme politi kasiyle bu sek­
törün e m e kçi alk zaranna b '' yük kärl a r sagla m as m 1 ve vurguncu l u k
yol u n a gitmesi ni önl iyebilmekt dir.
Sosya l iz m i n eko n o m i k sisteminde öngörül e n ve uyg u l a n maya ba$­
lanan ye n i l i kl erden olara k, devleti n , Ï$letmenin ve $a h1sl a n n men­
faatleri a rasmd a ki ahenk ge.rek devlet�t i ri l m i $ müesseseler, gerekse
kooperatif ve ya n e-vletJe$t i ri l m i � müesseseler a ras1nda re ka betin
ortadan ka l d 1 r l i d1g1 a n l a m in a gelmez. Rekabet derken, bun.u n , kapita­
list ä l e mdeki a n l a m 1 ile so.,s yal ist ü l kelerdeki a n l a m i n 1 birbirinden kesin
b i r hatla ay1 rma k lä-z1 à1 . Kap'talist m e m leketlerdeki reka bet en
küçük i$1etmeler en e büyük eRellere kad r a ma n s1z bir bogu$may1
ifade etmekted ir. Bu bogu$ma a pita l ist fü 1<e l e r e i ki $ekilde geli$­
m i$tir, hattä da ha da gel' . mekt d i r. B üyük teke lerin kuruldugu ve

31
 kurulu t e kellerin daha da büyüd ü g ü s1ral arda, küçük ve orta i$1etmeler
a m a ns1z bir seki lde .ezi l m i s ve sermaye biriki m i n i n ku. rbani olara k
b ü y ü k tekeller tarafindan yutu l m u $tur. B u s üreç z a m a n 1 m 1zda da
devam edip gitmektedir. Kapitalist memleketlerdeki bu biri ki m . büyü k
sosyal ç a l ka n t i l a r a . y1g1nsal i$sizl i k ve sefalete yol a ç m a ktad1r. Öte
yandan küçük ve orta i $1etmelerd e n büyük teke l lere kadar. e konomik.
hatt ä bazan d a politik m e nfaatleri payl a$ma ugrunda bogu$malar.
birbirini y1kma ve yutma h a re ketleri kapital ist m e m l e ketle rd e g ü n l ü k
olayl a r a ras1ndad1r. B üyük t e kellerin h a m m a d d e kaynakl a n n i ve sürüm
pazarl a n n i payl a $ m a k üzere zaman zaman a ra l a n n d a y a pt1klan
a n l a$mal ara ve «mütare kele rne ragmen. kapitalizmin bünyesinde
mevcut olan ve m i l l i ekonomiye, geni$ haik y1g i n l a n n i n menfaat­
l e rine aykm bir bogu$ma a n l a m i n a gelen rekabet hiçbir zaman dur­
m a m1$. d i n m e mi$tir.
Sosyal ist ü l ke l e rd e ve bu a rada Al man Demokra t i k Cumhuriyetinde
ise, re kabet. $ahsi te$ebbüsü . e m e kç i leri n ya rat1c1 ka biliyetlerini
kamçil a m a k. u l usal e konomiyi g e l i$tirmek hedefle ri n e yön e l m i $tir.
Al m a n De mokratik Cumh uriyet i n d e de. ulusal ekonomi n i n , modern
sosya l ist top l u m u n i htiyaçl a rina h1zla ayak uydurabilen. ü retim a raç­
l a n n 1 z a m a n inda modernle$tirip, sosyalist toplum için ihtiyaçlara
uygun ü retime geçebilen î$1etmeler oldugu g i b i . böyle bir gel i$me
temposuna ayak uyd u ra m 1y a n Î$1etmeler de vard 1 r. Sosya list devlet
bu gibi Î$1etmelerin i m d a d i n a yeti$mekte. kredi lerle. a ra ç ve gereç
teda ri kiyle bu i$1etmeleri n de öteki l e rle yan$abilecek h a l e gelmeleri n i
sagl a m a politi kas 1 r n be n i msemekt ed i r. Ta m a men veri msiz. o n a nl mas1
i m käns1z hale gelen Î$1etmelerin ka pat1lmas1 ise. böyle i$1etmelerde
çal i$a n e me kçilerin i$Siz kalma l a n ve kapit a l i st memleketlerd e oldugu
gibi emek bors a l a n r n kabarta i $s i z l i k ordusuna kat1 l m a l a n a nla mina
gelmez. Alman Demokra t i k C u m h u riyeti Anayasas1, devlete. ç a l i$mak
istiyen her yurtta$a. nite l i kl e ri n e , kabil iyetlerine ve u l a$ffi l $ oldugu
seviyeye uyg u n bir i$ bulma ödevini y ü kl emi$tir.
Hür Al m a n Sendika l a r Konfederasyonu'na ( F D G B ) bagl i sendika l a r
idarel e r i n i n ödevl e ri nden bi ri d e . plänla n r n dold urmakta gecikme
gösteren i$1etmelere . bütün i m kän l a n n 1 seferber etmek üzere yard 1 m
etmekt i r . B u y ö n d e send i ka yönet i m i I e i $ 1 e t m e yönetimi a rasinda
s1k1 bir i $birligi mevcuttur. Esase n Hü Alman Sendikalar Konfede­
rasyo n u ' n u n yedinc· kongresinde d e bu konu üzerinde titizl ikle d u rul­
mu$ ve bu Î$birl i g i r n gel i$tirrnek üzere ka ra r [ a r a l m m 1$t1r. Kongrede.
i$Çiler. Î$1etme m ü d ü rleri a rafind a n kend i l e ri n e . fabri kan 1n e konomik
durumu h a kkin<da m u ntaza m a n e dogTu bilgi vern m· sini i stem i$1erdir.
B u d a . sosyal ist ü l ki et sa i p l e ri n i . gitti kçe arta bi r h 1zl a sorum­
l u l u k bilincine ula $t1kl nn1 gösterm kte i r. Alma Sosyal ist Partisi
yöneticileri. Î$ÇÎ sin1finda bu bilrn c i n fi1 zla geli$mesi için büyük gayret-

32
I e r göstermektedirler. Part i B irinci Sekreteri Walter Ulbricht Î$Çilere
« He r $eyle i l g i l e n i n » dem i$tir.
Parti n i n bu gayretlerine sendika yöneti m l e ri de kat1lmakta, e m ek­
çilerin daha yüksek i d eoloj i k ve politik bir seviyeye ula$malanni.
i$1etmelerin planlama ve yönetim Î $1erine d a h a geni$ ölçüde kat1l­
m a l a n n i ve daha büyük soru m l u l u klar y ü klenmeleri n i saglamaya
çah$ m a ktad1rlar. B u yönde. gerek Alman Sosyalist B i rl i k Partisi
yönetici leri. gerekse soru m l u l a n e m e kçilerle sik sik bulu$makta,
onlann fikir ve teklifleri n i dinlemekte ve meseleleri onlarla m ü n a ka$a
etmektedi rler.
E mekçilerin ideo l oj i k, politik ve tekn i k seviyelerinin yükse l m esi,
modern rasyonal izasyonu n . otomatizasyo n u n yerle$mesi ne. üreti min
m i kt a r bak1m1 ndan artmasina . kalitesinin d a h a da yükselmesine yard1m
etm i$tir . $ i mdiden tesbit edildigine göre. 1 970 yilina kadar i$1et­
melerin birçogu n a ele ktroni k m erkezler yerle$tirilecektir. Bu merkezler,
bir yandan üreti m i n rasyon a l izasyo n u n u . bir yandan yönetimini. bir
yandan da ilerideki geli$meler için bilgi edinilmesini saghyacaktir.
Fa kat baz1 Î$1etmel erin henüz böy l e e l e ktro n i k merkezler yerle$tirilecek
d u r u ma gel medikleri d e tesbit edi l m i$tir. Sosyal ist ekonominin bu
g i bi baz1 dengesiz geli$melerini ayarl amak. dengesiz l ikleri gidermek
üzere, ekonom i n i n planh yönetimi. öze l l i kl e yen i bi li msel yol l a rdan
planla$tin l m as1 büyük b i r önem kazan m a ktad1r. Yeni bi l i msel pla n l a ­
m a n i n öze l l i kl eri $ U n lard i r :
1 . i $1etmelerin bili sel yöneti mini g e li$tirmek. Çünkü ekonomik
T
yönetim, sosyal i z m i n 1 e kono m i k siste m i n i n aynl maz bi r parças1dir.
Ve bu sistem ancak b u yönetim vas1tasiyle uygulanir. Yönetim.
M arksizm - Le n i nizmin örgütçül ü k b i l i m i n e , kibernetige. operasyonel
ve e nformatik ara$t1rmaya dayanir. Gayelerinden biri de. e m ekçil erin
te$ebbüs ve yarat1c1hk g ü c ü n ü gel i$tirmektir.
2. M e rkezî planlama ve merkezi devlet yönet i m i . alt yap1 ile ilgili
temel mesel e lerin çöz ü m ü ne yöne l m i$tir. Uzun vadeli terne! mese­
l e lere bag l 1 politika , perspektif plarnn1, ekono m i k ayarlamanin ba$1ica
arac1 h a l i ne getirmekte d i r. Y1 lik plan. perspektif planin bir y1I için
tesbit ettig i h edefleri gerçek estirmeye . te mei yap1 ile i lgili yeni
meselel e ri belirt m eye çali$maktad1[ ':!Ie bundan ötürü. ekonomik
hedeflerin gerçekle$ti rilmesfnin k011tro ände çok faydal1 olmaktadir.
B u bak1mdan. y 1 l l 1 k plänl a rm gerçekle$tirrlmes· ön safta gelen bir
ödevdir.
3 . M erkezi plan. sist e m olarak. sosya l i st ü retim müesseselerinin
üret i m i n h e r dahnda özerkligini de s�gl ·· yle ki. i$1etmeleri n ,
kom bi n a larin ve a h a l l i organ l rin lan e ida eleri nde yeni n itel

$artl arin dogr u l u g a $ahit o l ma ktay1z. B u özerl< iR. bir yandan da

sermayen i n ve fon l a n n o ofi n a nsmarnna s1k1 s1k1ya bagl1 ka l m a ktad1r.

3 01 1 4 - 31 33
 4. Otofinansman. e konomik m uhasebeyi yüksek bir seviyeye ula$­
t1rmakt1r. Bu e konomik m uhasebe vas1tasiyle . veri m i n . sermaye ve
fonlarm durumu h a kkinda ara$t1rmalar m ü m kün o l maktad1r. Çünkü
ü ret i m i n geni$1eti l mesi için yeni fon l a r yaratmak. verime. bilimsel
ve teknik te$ki l ät l a n m a kabil iyeti ne. modern teknolojiye. m a liyet
fiyat 1 n 1 n d ü$ürül mesine ve kär haddine dogrudan dogruya bagl1d1r.
Ekono m i k fon l a n n tedavülündeki soru m l u l u k kombina ve Î$1etmelere
yüklenmektedir.
Ekonomide bi l i msel -teknik. sosya l i st ve yarat1c 1 bir politikanin
uygulanmas1. gözle görü l ü r sonuçlar verm i$tir. Son ü ç yil içinde
adam ba$ina dü$en milli gel i r Alman Demokrat i k Cumhuriyetinde
% 5 a rtm 1$tlr. Ayni s ü re i ç i nde sanayi üreti m i % 6 ile 7 arasinda bir
y ü ksel i$ gösterm i$ti r. B u sonuçlar. Al man Demokratik Cumhu riyetinde
ba$lang1çta mevcut elveri$siz ekonomik duruma ragmen. elde edil­
m i$ti r . Bu sonuçlar. i$ veri m l iligi n i n . rasyonalizasyo n . m a kinele$tirme.
otomatizasyon ve üret i m i n daha iyi bir $eki lde te$ki lätlanmasiyle elde
e d i l m i $tir. Ayn i zamanda bu geli$meye paralel olarak h a l kin hayat
seviyesi de devam l 1 olarak a rt m a ktad1r. Son üç yil içi nde halk1n gerçek
geliri % 3 ve bütün a l 1$veri$ hacmi de % 4 artm1$t1r.
M i l l etleraras1 a l anda . b i l i m . özell i kle hesapla m a teknigi ve genelli kle
tekni k olaganüstü bir geli$me göstermi$tir. Ve bi l i m adaml a n n i n e lde
ettigi sonuçl a r ü retim a l a n i nda uyg u l a n m a ktadir. Al m a n Demokrati k
C u m h u riyetinde yen i yeni b i l i m kol l a n n 1 n kurul u p geli$mesi n e $ahit
�
o l m a ktay1z. Bunlar arasinda ki bernetik. biyofizi . fiz i kî ki mya , bionom i .
molekül elektronigi v e geli$en d a h a ba$ka b i l i m kol l a n vard1r. ·

Matematik bütün bil i m kol l a n n a girmektedir. Dokü mantasyon ve

enformasyon teknigi büyük bir geli$me göstermi$tir. Bu sayede ü retim
yönetiminde ve te$kil ätinda önemli devri mler yapmak m ü m kü n
o l m a ktadir.
Kat1 maddeler fizigi. sin irh plän l a r fizigi . i nce tabaka l a r fizig i . optik
ve kuanta el ektronigi. kat1 m addeleri n m e ka n i k özelli kleri. mekani­
zasyo n . otomatizasyon ve enformatik alanlan büyük bir önem ta$1-
m a ktad1rlar.
Yen i baglant1lar. org a n i k ve anorganik sistemler. maddeler ve
hararetin naklinde ki myevi degi�im l e. r a l a nindaki yeni bilgiler. termo­
d i n a m ik. fiziki h a l l e r ve ay.arli reaksiyon a norgan i k maddelerin mikro­
strüktürü h a kkinda yeoi Oilgi ler. ham maaaele.ri.n ü reti m ve ku l l a n m a
metodl a n n i v e ç a l i $ m a teknigini temelinden degi$tirmektedi r .
Bu yen i durum gözö n ü nde tut u l acak ol ursa . perspektif plän in geç­
mi$ y 1 l l a n n yönter:r eriyle cizilemiyecegi �ei:haJ a nl a $ 1 l 1 r. B undan
ötü r ü d ü r ki . Alman D e mokra ti k Cum huriyeti yöneticil e ri bu yeni
bili msel geli $meyi gözö n ü nde t arak m i l l i gel i re n y ü ksek geli$meyi
sagl 1yaca k e konomik plänla 1 haz1rl a m a k için i eri açi l i m l i geni$

34
perspektif p l ä n l a n çizmek d u r u m u n a g e l mi!;lerd i r . M eselä. kimya
sanayii kol ûnd a . p l äzma kimyas1. 1$11ll ar a l tindaki maddelerin kimyas1
ve meka n i k e n e rj i kimya s 1 . ü retim teknolojisinde devrimsel degi­
$iklikler yapma i m kä n 1 11 1 yaratm 1!;t1r. B u sayede ü retim i n birç ok saf­
h a l a n n 1 kal d 1 r m a i m kä n t dogmu!;tur. Bu da m a l iyeti önemli ölçüde
d ü !; ü rm e ktedir. M a l iyetin bu !;ekilde dü!;mesi . Al man Demokratik
Cumhuriyet i n e . d ü nya piyasas111 1 n a ma ns1z !;art l a n nd a birçok kapita l i st
memleketten üstün gelmek ve bu piyasada iyi bir yer tutm a k imkän1111
sagl a m 1!;t1r.
Ki mya sanayiinde uyg u l a n a n yeni teknoloji , i$ veri m i nde devri mci
metod l a r . h a m m a dde e konomisinin temel inden degi!;mesi. bu sanayi
kol unda büyük bir dönü!;ü m e yol a ç m 1!;t1r. Pläst i k m addeler. sentet i k
elyaf. agro-ki mya m a ddeleri üreti mi ö n e m l i bir derecede a rtm1!;tir.
Bu alanda k u l l a n 1 l a n ham madde petrol ve tabii gazl a rd 1 r. Sovyetler
B i rl igiyle imzalanan b i r a n l a!;ma geregince. Al m a n Demokratik Cum­
h u riyeti Sovye t l e r B i rl i ginin y ü ksek kaliteli tabii gaz111 1 kimya sanayiinde
ku l l a n m a i m kä nma kavu!;acakt1r. l ki memleket a rasinda gaz borulan
dö!;enmesi için bir i!;birl igi anla!;mas1 imza l a n m1!;t1r.
M a kine san ayiinde ise, teker teker m a kine ve üreti m a raçlan üreti­
m i nden. zinci r l e m e otomatik m a ki ne lerin ve ko mple teknoloj i k sistem­
lerin y a p 1 m 1 11 a geçil mi!;tir.
U l usal e konominin öteki temel a l a n l a nnda da önemli degi!;ikl i kl ere
ba!;lan m 1!;t1r. M e s e l ä , enerji ekonomisinde. atom enerjisinin a kar
e nerji kayna kla rinda n ve g az l a rd a n . enerji ü retme sistemleri nden
geni$ ölçüde istifade yol una gidil m i!;tir.
·

Tem e l yap1 politikas1111 11 bu !;eki lde geli!;mes i . bili msel güclerin

ve entellektü el ç a l i !; m a n in da rasyona lize edilmesi g e reg i n i yaratm1!;t1r.
Käg1t-ka l e m ve tekn i k resim m a s a l a n . yerlerini otom atik hesap ve
yap1 a raçla n n a terketm i !; l e rdir. Böyle oir rasyona l izasyon. mühendis
ve uzmanlara eski usul ç a l i!;malardan urtu l m a k ve yarat1c1 faa l iyeti
d a h a da a rt1rm a k i m kä n 1 11 1 h az1 rl a m 1!;t r. Bu rasyonal izasyo n . ucuz,
bol ve iyi kal iteli y1g111sal t ü ketim m a l l a n ü reti m i i ç i n de e l veri!;li !;artl ar
dogurm u!;tur. Tekst i l . deri . aya kka b 1 . mobilya sanayi kol l a nnda yeni
teknoloj i n i n uyg l a n masiyl e . iyi kalitel i ve n ispeten ucuz tüketim
m a l l a r 1 111n üret i m i de kol ayla$f1'll$U[ Sentet i k i p l i k ü reti m i 1 9 7 5
y1l 1nda 1 9 70'e 1yasla i 's · t&.e a E'. Sent ét i k deri üreti mi,
mobilya, ayakka 1 ve datrn ba$ a tü im m a l l a n üreti mini büyük
ö l çüde a rt1rm 1!;t 1r.
Uzun süre l i m erkezî geli !;Jne p l ä n l a n h az1rl a m a !; a rtlanndan biri d e .
u z u n vadeli sagla t e rn e l e r e d a y a n a d1$ ticaref a a !; m a l a nd1r. B u
b a k1mdan. Al m a n De mokratik Cu m h unyet i . Sovyetler B irligi v e öteki
sosyalist m e m l e ke lerle uzun vad l i . e!;it $ar a ra ve kar!; i l t kl t men­
rfr'.
faatl ere daya n a n t 1 ca ret a n a!;ma 1 i mza l a m a i m kä n t n a sahip olmakla

3• 35
e l veri$1i bir durumdad1r. Al m a n Demokratik C u m h u riyet i n i n d1$ ticaret
hacmi 1 9 6 9 da 34 m i lyar altm M a rka yüksel mi$tir. Bu geli$me.
Sovyetler Birligi ve öteki sosya l ist memle ketlerle ticari baglarm
a rtmasiyle sag l a n m 1$t1 r . 1 9 7 0 y11inda Sovyetl e r B irligiyle tica ret.
1 5 milyar M a rka u l a $ a cakt1r. Öteki sosya list memleketlerle yap i l a n
ticaret de % 8 . 7 bir art1$ kaydetmi$tir. Sosyalist memleketlerle uzun
vadeli ve kar$i l 1 kli menfaatleri koruyan ticaret a n l a $ m a l a n n i n i mza l a n ­
mas1. Al m a n Demokra t i k C u m h u riyet i n i n s a nayi v e tanm a l a nlannda
terne! degi$ikl i kl e r yapmasma imkän vermi$tir.
A l m a n Demokra t i k C u m h uriyetindeki bu i ç geli$me. bu devleti n .
Sovyetler Birligi v e öteki sosyal ist memleketlerin $ahsmda sagl a m
v e içten dost l a ra s a h i p o l m a s 1 sayesi nde sagl a n a b i l mi$tir. Al m a n
Demokratik Cumhu riyet i . Sovyetl e r B i rl i giyle h e r a l a nd a . b i l i ms e l .
te k n i k. ekonomik. kültürel a l a n l a rd a- s1k1 i$birligi h a l i ndedir v e b u
i$birl igi sosyalist A l m a nyanin gel i$mesini � a g l iyan kayna kl ardan b i r i
o l mu$tur. Î ki m e m l e ket a ras1nda eko rîo m i k bi l i msel v e teknik a l a n ­
l a rda tecrübe a l 1$veri$ i . perspektif p l ä n l a n n i n haz1rl a n m a s 1 . t e k tip
b i rle$ik ele ktro n i k m a ki ne lerin yarat i l ma s 1 . s a n ayi ve i n$aatta uyg u l a ­
n a c a k teknoloji i ç i n g e n e l ortak progra ml�1n meyd a na getiril mesinde
de yeni ve yakm bi r i$birligi sagla m1$t1 r.
Bir yandan modern rasyo n a lizasyon ve otomatizasyonun uygu­
l a n ma s 1 . bir yandan d a Sovyetler Birligi ve öteki sosyal ist mem­
l e ketlerle uzun vade l i s a g l a m ticaret ili$ki lerinin kurulmas1. Alman
De mokratik Cumhuri e t i n i n milli gel ir ve s a n ayi ü reti minde devam l 1
bi r a rt1$ sag l a m 1$tir. M i l li g e l i r 1 9 64 yilmdan o u yana % 4 i l é 5 a ra­
s1nda bir a rt1$ kaydetm i$tir. 1 9 63 yilmda 77 milyar ark olan m i l l i
g e l ir. 1 9 6 7 y i l 1 n d a 9 3 m i ly a r M a rka yüksel mi$ti r. 1 9 69 da ise
1 00 milyar M ark1 a$ml$tlr.
Fon birikimleri ise. 1 9 6 7 yilmda. 1 9 6 3'e k1yasl a . % 3 6 a rtl$
göstermi$tir. Bundan ötürü . m i l l i ekonomi ü r et i m i ni modernle$tirecek
yat1n m l a n ya p m a k i m k ä n 1 e l de e d i l m i$tir. M i l l i gelirin eva m l 1 surette
a rtmasiyle ha l k1n hayat sevi'yfesinin de sist e m l i o l a ra k yükselt i l m esi
m ü m kün o l m u$tur. 1 9 63 y i l m a k1yasla 1 9 6 8 'de sat1$l a rda % 20
oran1nda a rtl$ kaydedi l m i$tir.
M i l l i ekonom i n i n dev a m l i a rtl$1. sanayi ü reti m i ndeki deva m l 1 g e l i$­
meyle sag l a n maktadir. 1 9 64 i l e 1 9 68 y1llari arasmda sanay1 u ret1m1
h 1z1 deva m l 1 o l a ra yü kse l m i $ 0o 6-7 ye u l a $ m l $t1r. 1 9 69 yil i nda
sa nayi 1 6 5 . 43 7 milyar Mark tutaflf1da mal ü retmi$tir.
Î n$aat sanayiinde saglanan gel i$meler sayesi nde. «Schwedt» mo­
dern petrol rafinerisi in ve modern ki mya kombinas1 « Le u n a - 2 » n i n
i n $as1 ba$aril m 1$t r. Bu ba$an a ri a r:e1 t
ro-kim a sa ria i ni n geli$mesine
büyük bir h1z ver' l mi$t[ -
Î n$aat sanayü n i n gèli$mesi sa esjnde. 1 9 6 3 i l e 1 9 6 8 y1llan a ra -

36
 srnda Alman Demokratik Cumhuriyetinde 4 3 8 . 400 yeni mesken in$a
edil mi$tir.
Sosyal ist memleketlerle kuru l a n d1$ tica ret bagla n Al m a n Demok­
rati k Cumh uriyetin i n geli$mes i n i n ö n e m l i daya n a k l a n ndan biri say1-
l 1 rke n , bu memleketin Bat1 Al m a nya ile ticareti ba mba$ka bir nite l i k
ta$1maktad1r. Î ki Al m a n devleti arasrndaki ticari i li$kiler, B a t 1 Almanya
egemen çevrelerinin, bu i l i$kileri , A l m a n Demokratik Cu mhuriyeti n e
kar$1 e ko n o m i k v e pol itik b i r bask1 arac1 olara k kulla nmaya kal k1$­
malan yüzünden sars 1 l m 1$t1r. Fakat B at1 Almanya n i n $ a ntaj politi kas1
da yenilgiye ugra m1$t1r. Bu durum böylece deva m etmektedi r. Bat1
Alman resmî çevrel eri n i n bütün Alm anyay1 temsil etme iddialan i ki
Alman devleti a ras1nda normal ticaret il i$kileri n i n kuru l m asrn1 engelle­
mektedir.
.Bat1 Alma nya h ü kümeti, bütün Al manyay1 temsil etmek, Al man
De mokratik Cumhuriyetiyle pol itik, e konomik ve tica ri il i$kiler kurma k
istiyen devletle re kar$1 ekono m i k ve pol itik bask1 yürütmekte ifadesini
bulan H a l lstei n Doktri n i ' n i uyg u l a m a k l a , Al m a n Demokratik Cumhuri­
yetiyle kendi ticari i l i$kilerini balta l a m a kl a kal m a m1$. ayni za m a nda
ba$ka devletlerin i çi$1erine d e ka baca müdahaleye ka lk1$ml$tir. B u n ­
dan ötürüdür ki , Ara p memleketleri v e Ka m boçya h ü kümeti Bat1
Almanya ile pol iti k i l i$kilerini kesmi$1er, ti cari il i$ki lerini ise büyük
ölçüde azaltm 1$lard i r ; Alman Demokrati k Cumhuriyetini resmen ta n1-
m 1$lar ve on u n l a ekonomik, t i ca ri ve kültü rel baglar kurmu$l a rd1r.
Bat1 Al man h ü kü meti, Al man D e mokratik Cumhuriyet i n e , ticari_ ili$­
kil erinden doga n 2 milyar Bat1 M a rkrna yakrn borcunu da ödememi$tir.
Bat1 Alman politi kac 1 l a n , A l m a n m i l let i n i n sos, a l ist devleti ne kar$L
onu bogmak, yoketmek gibi kötü bir niyetle hare ket etme ktedirler.
1 9 63 'ten buya n a , bu politikac1lar, ekonomide yeni plänlama ve
yönetim siste mine kar$1 sava�a giri$ i$1erdir. Bu tedbirlerin ba$a­
ns1zl1ga ugrayaca g r n 1 bütün d ü nyaya i l ä n edegelm i$1erd i r . Fakat Al ­
m a n Dem okratik Cumhuriyetinde kaydedilen ekono m i k geli$me k a r$1-
srnda. yine bu çevreler, sosyalist Al manya n i n büyük ba$a ri l a r kaydetti­
g i n i k a b u l etmek zoru nda ka l m 1$lard1r.
Bon h ü kümeti, «Yeni Dogu Politi .kas1.>> paravanas1 a rd in d a . sosya list
Almanyaya ve öteki sosya l ist ü lke e r e kar$1 intika m politikasrn1
gizlemekte. Alman Demo rat1 u rn unyet111i t a r n m a ktan ve o n u n l a
n ormal m ü nasebetler urmaktan l<aç1nmaktadir. Alman Demokratik
Cumhuriyeti ne kar$1 ekonomi k ve politik a l a n d a $antaj ve bask1 arac1
o l a ra k da N atoyu ve Avrupa Ekonomik Konseyi gibi aske ri ve politik
te$kilätlan kulla n m a ktad1r. Bu te$ki la a r vas1 tasiyl e Bat1 Alman h ü kü ­
m e t i Al m a n De mokra t i k Cumh uriyetinin ö t i a pital ist memleketlerle
pol itik-ekono m i k ili$kile ini baltalarn aya kalk1$m aktadir. Fa kat bu
�
pol itika n i n bugüne kadar her h a n g i bir ba$ar1 sa lad1g1 görü l medigi

37
gibi. Al m a n D e mokrati k Cumhuriyet i n i n e konomik ve politik a l a n l a r­
d a ki geli!')mesi n i engelliyemedigi de a rt1k a ç 1 k bir gerçekt i r .
Emperya l izme kar!')1 a m a ns1z s 1 n 1f sava!')tnda ü s t ü n g e l eb i l m e k i ç i n .
sosyalist e konomiyi bi l i msel ve tekn i k devri m sayesinde gel i!')tirmek
büyük önem ta!')1yan bir mesel edir. Bu gel i!')mede sosya l ist ü retim
siste m i n i n elveri!')l i niteliklerinden de istifade ed i l mektedir.
1 9 6 8 yil1 N isan ayinda, Al m a n Demokratik Cumhuriyeti n i n yeni
Anayasas 1 n i n . H a i k Meclisi 'nde. m a h a l l i h ü kümet ve p a rti organ l a ­
n n d a . sendika l a rd a . fabri ka larda. kol l e ktif çift l i klerde. ü niversite l e rd e
v e basinda y a p i l a n uzun m ü naka$a v e ta h l i ll e rden sonra hal kin oyuna
s u n u l mas1 ve h a l k i n ezici çogunl ugu tarafi ndan bir referand u m l a
on ayl a n m a s 1 . e m ekçilerin geli!')m ekte olan sosya l i st sist e m i n ba!')anyla
sonuçl a n d m l m a s 1 yol u n u benimsedigini göstermektedir.
Al man De mokrati k Cumhu riyeti n i n plan l 1 ekonomisi. Bat1 Al man
e m perya l iz m i n e kar!')I yü rütü len çet i n m ücadele !')artl ari içinde geli$­
mekte ve kuvvetlenmektedir. A l i n a n yeni tedbirler. b i l i m l e ri n . teknigin
ve ekonom i n i n kuvvetlend i ri l mesin i ; bu sava!')ta en k1sa zamanda
üstün gelebi l m e k için Al m a n m i l letinin sosyal ist devl etinin daha da
sagl amla!')t 1 n l m a s 1 n 1 ö n görmektedi r .
Al man Demokratik Cumh uriyeti n i n . sosyal ist ekonomisini bil imsel
ve t e k n i k bir devri m l e d a h a d a q e l i !')t i r m e s i . d ü nya sosy a l i st sistemi n i
kuvvetlendiriyor. sosyalist ü l ke l e r birliginin daha da s a g l a m l a !')t 1 n l ­
m a s 1 n a yard 1 m ediyor v e e m pe ryalizm tarafindan ezi l e n mil l etlerin
u l usal ve sosy a l kurt u l u $ sava !') l a n n a daha geni . ölçüde destek oluyor.

Alman Demokratik Cumhuriy;etinde köy ekonomisi,

toprak reform u ve köyün ka ll< mdmlmas1 sorunlan

N azizmin b1ra kt1g1 ekonom i k. pol i t i k ve moral hara beler üzeri nde
sanayii yeniden kurmak. !')ehirleri. büyü k san ayi merkezlerini yeniden
onanp canland 1rmak. sosyalist ekonom i n i n te m e l l e ri ni te!')kil edecek
yeni b i r ag1r sa nayi m eyda n a getirmek karma!')1k ve ba!') a n l m as1 son
derece g ü ç b i r meseleyd i . N azizmin hara bel eri üzerinde köy ekonomi­
s i ni yeniden c a n l a nd1rmak. to!}rak reform u n u ba!')a rmak ve köyde
sosyalist i l i $ki l e r kurmal< ve sosyalist o p i u m düze n i n i n temellerini
a t m aya ba!')l a m a k d ay ..D,1.._de,i;.e.cede_ k.arrQa!')1 � �e ba!')a n l m as1 güç bir
sorund u . Mesefenin gtrçllîgi!n ö daha ryi avrayabilmek i ç i n . i ki nci
D ü nya H a rbi sonlarina h a tä b � rpten önc�ki geçmi!')e kadar geri l e re
gitmek ve bu devi rle rde A l m yan 1 n içinde bu l u d ugu topra k ve köy
i l i$kilerine k1sa ca degin ek i;iere mektedir.
Al ma nyada büyü k topr.ak beyle ri zjj resi es idenbe ri gerici l i g i n
yuva l a nndan b i ri i d i . Topra k beylerinin b ü y ü k banka. s a n ayi v e ser-

38
m aye baronlan i l e yakin il i$kileri va rd1 . H attä . denebi l i r ki. büyük
sermaye ve sa nayi baronlan zü mresinin kökü büyük toprak beyleride.
yani Yunkerler'de idi . Büyük tekellerin. banka l a n n . sigorta $irketleri nin.
ithalät ve i hracat müesseselerinin i d a re heyetlerinde bankerlerle büyük
toprak beyleri ya nyana otururla rd 1 ve gerçek i ktidar da büyük tröstleri
ida re eden l erin e l i ndeydi. Aym zamanda Alman m il itarizminin kökü
de bu Yun kerler zü mresinde idi. Gerek i mparatorl u k, gerekse fa$iSt
Al manyasinin kumanda merkezl eri bu zü mreden gelen subaylann
e l i ndeyd i . Büyük toprak beyleri . fa$iSt d i ktatora s 1 m n kuruldugu s1rada.
b u kanl1 ida reyi canla -ba$1a desteklemil? ve Nazileri n sald1n h a rplerini
h az1rl a m a l a n n a a ktif o l a ra k katilm 1$lard 1 .
Yunkerlerin e konom i k tem e l l e r i . büyük topra klara. yüzyillar boyunca
köyl ülerden kopa np a l d 1 kl a n büyü k araz i l e re dayan1yord u . Meselä
1 93 9 'd a . bug ü n Al m a n Demokratik C u m h u riyet i n i n ka psad1g1 toprak­
l a rda 6 . 300 çiftlik sahibin i n elinde yüzer h e ktardan fazla toprak
varke n . 4 1 4 bin orta ve küçük köyl ü n ü n e l inde onar h e ktard a n az
a razi b u l u n m a ktayd 1 . Fakat büyük toprak beyleri nin çogu yüzlerce ve
binlerce hektar araziye s a h i pti.
Büyük Yunkerlerin b i r k1s m 1 za m a n l a kapital ist ta nm Î$1 etmeciligine
dogru bir geli$me gösterd i ler. fakat birçogu da topraklarin1 i l kel $ekilde
i$1etmeye devam ett i l e r. Orta köylü l er. enta nsif tanm yönünde gay­
retle r gösterebil iyor ve k1smen de tanm 1 m a kinele$tiriyorlard 1 ; fa kat
k ü ç ü k köyl ülerin elind eki m a hdut a razi tanmda ö n e m l i yenilikler
uyg u l a m ay 1 engelliyo du. Aynca . orta ve kü ç ü k köylü ler. büyü. k topra k
beylerinin ve köylerd çok kuvvetli olan tica ret burjuvazisinin deva m l l
bask1 ve söm ü rü s ü a lti n d a bul unuyorl ard 1 .
l kinci D ü nya H arbi nden evvel Avru p a m n öteki ü l kelerine k1yasla
Al m a n ta n m 1 makinelei?mil? ve entansif tanma geçilebi l m i $ti . B u n u nla
beraber. Al m a nya n m degi$i bölgelerinde bu g e l i i?me seviyesi çok
farkl 1yd 1. Tanmda « Prusya yo l u » nun uyg u l a n masiyl e . baz1 Yun ker
Î$1 etmeleri ta n m üret i m i nde kapitalizm e . yani çift l i k Î$1etmeciligine
d ogru bir geli$me gösteriyor. fakat ö e yandan da ortaçagdan kalma
m ü l kiyet i l i $ki leri n i orta d a n ka ld1rm1yord u . Aksin e . bu il i$kileri kapita­
l iz m $artl a n n a uygul uyor, bu nda n ö ürü de Yunkerlerin häkimiyeti
a ltinda o l a n böl gelerde tawnda feodaliteden ka l m a i l i$ki l e r hälä
h ü küm sü rüyord u . M eselä M ec1demb r i bölgesinde de ortaçag
kal 1nt1s1 i l i$kiler tip i kt i . Bu bölgedeki köylerde okullar tek sinlfh ve
u l a $t1rma araçlan da î l keldi . Bu böl g e köVlerinde Î ki nci Dünya Harbinin
sonuna kada r petrol lärpbas1 k u l l a m l 1 r d 1 . Fakat Saksonya'd a . Th üringen
ve Saksonya-A h a lt ve B randen borg 'da nayile$ e. böyle sosyal
geri l i k duruml annin ortadan alq1nlmas1na rd 1 ediyordu.
Yun kerler ve büyü top,rak aga l an . bütün Alrn nyada ya lmz tanm
Î$Çileri n i degil. orta ve üçlik köy l ü l erin önem l i bi r k1sm in1 da ekonomik

39
ve politik etkil eri altinda tutuyorl a r d 1 . Finans kapitalle beraber. büyü k
topra k beyl eri . köyde ki sosya l hayata tamamen h ä kimdiler. H itlerin
N asyonal Sosyalist Partisi 'ni besleyip geli$tirenler ve 1 9 3 3 'te bu
partinin i$ba$tna gel mesiyle köydeki e n son özgürl ü k k a l i nt1lann1 da
ortadan kald1ranlar bunlard1r. Bu zümre . ta nm i$ci leri n i . küçük ve
o rta köylü tabaka l a n n i N azi partisine bagl 1yara k. H itlercilere y1g1nsal
bir temel sagla maya çal t$tyo rd u . H itlercil erin «hayat sahas1 », «Al man
halkin1n tarihsel haklam> gibi $OVinist ve kom$U memleketlere kar91
yönetilmi$ propagandas1. topra k beylerinin gayretiyle köylerde daha
kolayca yaytl 1yor. ve emperyalist harp için elveri$1i bir orta m haz1rl a n 1 -
yord u . Esasinda H itlercilerin tanm pol itikas1 köy e m e kç i l e ri n e kar$1yd 1 .
Fa$istler. k ü ç ü k v e o rta üreticilerin m a l l a n n i « Reichsnä hrstand»
( Devlet Tan m Te9kilät1) vas1tasiyle e l l e rinden çe ki p a l 1yorla rd 1 . Maksat.
harp hawl 1 kl a n için gerekli stoklan yapmakt1 . Devlet Tanm Te$kil ät1
bütün tanm ü retim koll a n n a häkim olmu9 ve ü retimi harp gayelerine
yöneltmi$ti.
Nazi devletinin ha rpçi gayeleri. «tereyag1 yerine top» pol itikas1,
ta n m 1 gel i9ti recek madde ve a raçlann günden güne ha rp sanayiine
yönetil mesi . tanm üretim i üzeri ne olumsuz etki ler yapm19 ve üretim
gerilemeye ba9lam19t1 . Aynca. bir m i lyon h e ktara yak1n a razi üzerinde
« Siegfried H att1 » gibi askeri tesisl e r kuru l m u 9 . bu da ta nm üreti mini
darbeliye n u n s u rlardan biri o l m u$tu . Bundan ötü rü. fa$ist d i ktatora nin
kurulu$undan birkaç ytl sonra yiyecek maddeleri k1tl 1g1 ba$göstermi$ti.
Ve hattä Î kinci D ü nya H arbinden evvel . Alman h a l k1 , g1da maddele-
rinde vesika u s y l ü ne kat l a n m a k zorunda b1raktl 11$tl.
·

. Fakat Al man ta n m 1 için en büyük d a rbe. Hitlercil e rin ba$lad1g1

l kinci D ü nya H arbi o l d u . H itlercilerin «toprak ve kan politikas 1 » na
kat1lan köy h a l kinin önemli bir k1s m 1 . a9ag1 yukan dört milyon köy
e m e kçisi. sa l d 1 n harplerinde telef oldu. Yüzbinlerce tanm i$çisi ve
köylü de yaral and 1 ve çalt$amaz hale geldi. $ehir ve köy a ras1ndaki
ticaret i l i9ki leri iyice boz u l d u . B u durum kar$1S1nda Al m a n tan m 1 iyice
gerile d i . H itleroil er. i$gal ettilkleri top aklan yagma ederek. Alman
halk1nin besl e n m e ihtiyaçlanni kar$ t l a ma yol u n u tuttular.
Fakat harp A l m a n topragina i ntikal edince ve art 1 k N aziler yenilg iye
ugrayaca klanni anla maya ba$1 nca, meselä 1 945 Ma rt 1nda, hayva n­
lan y1g1nla öldü me e m ri err�d i . N -azile . i$ a l ettikleri memleketlerde
uygulad1klan «yerle bir etme» politikas 1 n 1 . terketti kl e ri Alman toprak­
l annda da uygul uyorl arat r/e 5u politil<a. bugün Al man De mokratik
Cumhuriyeti nin ka psad 1g1 topra klarda en büyük $iddetle uyguland1.
Çünkü H itlerciler B9ttl1 m üttefi I e r-I e anla9m a k. So11yetlerle harbe
�
devam etmek haya l lerirne ap1 I 19lard 1 . Ay 1ca . h a rp ve harple ilgili
�
olarak al1nan tedbirler. ma 1n tarl a l an . kaza matl ar ve diger tesisler
e kim bölgelerini llan1lmaz h a l e getirmi$ti. B unäan ötürü. 1 945

40
y d i n d a . köyl ü l e r ve t a n m Î$Çileri s1firdan ha reket etmek zorunda
k a l m 1$lard 1 . Köylerde tek bir tavuk bile ka l m a m 1$t1. Traktör. p u l l u k.
benzi n , petrol gibi t a n m a raç ve gereçleri n i n sözü bile o l m uyord u .
Almanya n i n dogu k1sm1nda köylülerin v e tanm Î$Çile ri n i n 50 y 1l l 1k
m etodik ç a l i$ m a l a n sonucunda meydana geti rilen degerler yerle bir
o l mu$. elde hiçbir $ey k a l m a m 1$tl.
Büyük toprak agalan ve Yu n kerler. yakl a $m akta olan Sovyet ordu­
l a n n t n ö n ü nden Bat1ya dogru kaç1yorl a rd 1 . Kaça rken de. ta$ 1n1r ve
canli m a l l a n n 1 berabe r al1p Bat1 Al m anyaya götürüyorl ard 1 . Ta$1ya­
mad1klan canl l hayvan l a n öldü rüyor. meskenleri de yak1p y1k1yorla rd 1 .
Böylece, A l m a n D e mokrati k C u m h u riyeti topra klan t a n m bak1-
m t nd a n tamamen y1kil m 1 $ ve her $eye yeniden ba$ 1 a m a k zoru n l u g u
belirmi$t i .
B u n a kar$il lk. Bat1 A l m a nyada t a n m v e hayva nc1l1k a y n 1 $ekilde ve
ayni derecede hasara ugra m a m 1$tl . Bu d a . yukarda belirttig i m i z gibi.
N azilerin Bat1l1 m ü ttefiklere kar$1 nispeten zay1f bir m u kavemet göster­
m el erinden i leri geliyordu .
Al manya n t n dogu k 1 s m t nd a ki b u y1k1m kar$1Stnda . köyl ülerin çogu
ü m itsizlige kap1l m 1$t1 . Ï $e nasi! ve nereden ba$l a na ca g i n 1 bilem iyor­
l a rd 1 . Fa$iz m i n y1kd masiyle. Al m a n halk1 için ban$ ve özgü r l ü k içi nde
yeni bir hayat kurma i m kän l a n n i n açild1g1n1 henüz anl 1yam 1yorlard1.
N a zi propagandas1 y d l a r boyunca anti - ko m ü n izmle birçoklanntn beyin­
lerini y1ka m 1 $t 1 . Ve bu propagandanin tort u l a n henüz kafal ardan
s i l i n memi$t i .

Köy i l i$kilerinde anti -fa$ist geli$meyi

saglamada Î $ÇÎ sm1fm m ön ü rolü

1 945 May1s1nda fa$iSt Alman devletin i n y1k1l masiyle Al man halk1na.

k a ra n l 1 k ve kan$1k bir d u ru m pol i t i k. mora! ve maddi bir y1ktnt1 m i ras
o l a ra k ka l m 1$ 1 . Ama fa$izm i y1k1l masiyle. Alman h a l k1 için. demok­
ratik ban$ÇI b'r hayat kurma m kä n l a n da belirm i$ti . Bu son derecede
kan$1k ve ka a n l i k d u r u m d a . A l m a n halk1 i çi n bel i ren bu yeni i m kä n i
bulaca k. k1ymetlendirecek. o n en· bir h ayatin ve yeni bir sosyal
d üzen i n temelta$1 h a l i n e getirece i r güa:ü n . sosyal ve politik bir
kuvvet i n varlig1 gerekiyerd u . Bu tarihsel ödevi ba$aracak bir kuvvet
vard1 : Al man Î$ÇÎ s i n 1f1 ve o n u n oncü sosyal ve pol itik örgutleri .
Ç ü n kü A l m a n büyük bµrj uvazisi . Al m a n m i l letini 2 5 yil içi nde i ki defa
y1k1ma sürüklem ekl6 ' bu 111 i l leti kaderine yön vermek yete neginden
yoksun oldugunu ispat etm i$ti . Alm a n bliyük burjuvazisin i n bütün
A l m a n m i l leti n i n ka erine bir daha h a ki olmas1. halk1n m il l i men­
faatleriyle bagda$am zd1. B u na kar$1l1k. Al m a n Î$Çi sin1f1 . öncü sosyal

41
ve politik örgütleriyle Al m a n büyuk burj uvazisinin s m 1f menfaatlerini
m i l l i menfaatlerin üstünde tutma politikasma kar$1 durmu$. nihayet
büyük burjuvazinin i ktidara getirdigi H itler fa$izmine kar$1 en ba$ta
i$Çi sm 1f1 sava$ml$ ve bu sava$ta onbinlerce e m e kç i . komünist.
sosyal ist, sendi kac1 $ehit dü$mÜ$tür. Bu bak1mdan. fa$izmin y1kil1$in­
dan sonra . Al man halkma yen i . ban$ÇI. demokrati k ve sosyalist bir
h ayatm kapi l a n n i açma ödevi i$Çi s m 1fma ve onun öncü örgütlerine
dÜ$Üyord u .
Fa kat tecrübe göstermi$ti ki . i$Çi s m 1f1 i ktid a ra u la$abilmek ve
kapital izmden sosya lizme geçebi l mek için. i ttifa kl ara. en ba$ta köy
e mekçileri y1gmlariyle bag l a n m aya m u htaçt1r. Bilimsel sosyalizmin
kuru c u l a n M a rks ve Engels. serm aye tarafmdan sömürülen köylünün,
terne! menfaatlerinde proletarya i l e b i rle$tigini ve köyl ü n ü n ekonomik
d u r u m u dol ay1siyle i$Çi s1 n1fmm tabii m üttefiki oldugunu göster­
mi$1erd i . M a r ks bu konuda $Unlan yaz1yord u : « Köyl ülerin ve sanayi
proletaryasm1n sömü rü l mesi yaln1z $ekilde degi$ikt ir. Sömürü bird i r :
Sermaye . » ( K a rl M a rks. « D i e Kl assen kä mpfe in Frankreich - 1 848
bis 1 8 50». )
M a rks ve E ngels. i$Çi partilerinde n . kapitalist $artla r içinde de köy
emekçileri n i n sömürücülere kar$1 yürüttükleri sava$1 deste klemelerini
istemi$1erdir. Ma rks ve Engels. köy emekçilerinin sömürljden kesin
olarak kurtu l ma l a n n i n . i$Çi s1n1f1 n 1 n iktidan elde etmesi ile m ü m kü n
ol acagma i n a n m 1$lard 1 . Karl M a rks. yukarda sözü g eçen eserinde
$ U n l a n yaz1yordu : «Yalniz kapital i n d ü:?mesiyle köylü yükselebi l i r :
ya l n iz anti-kapitalist v e proleter b i r h ü kü m e • köyl ü n ü n ekonomik
sefaletine ve sosyal a$ag1l a n m asma son verebi l i r. » Frederik Engels.
i:?çi s1nifm 1n öncü partisinden $U :?artl an yerine getir esi n i istiyord u :
« Po l it i k iktidan e l e geçirmek i ç i n . bu parti $ehirden köylere gitmeli ve
köylerde kuvvet h a l i ne gelmelid i r . » ( Friedrich Engels. « D i e Bauernfrage
in Frankreich und Deutschland. »)
Alman i:?çi sm1f1 ve bütün Al m a n h a l k1 için yen i . ban$Ç I . demok­
ratik ve sosyalst b i r ufuk açnnak a m a c1yl a . uzun y1llard a nberi büyük
b u rj uvaziye. Al[Tlan m i l itarizm ne ve Alman fa$izmine kar$1 sava$a­
gelen örgütlü kuvvet. bilimsel sosyal izm prensiplerine bagli olan
Alman Komün ist Partisi idi. Alman Komünist Part i s i . kuruldugu
g ü ndenberi . $ehir ve köy emekçilerinin d e mokratik h a kl a n ve özg ü r­
l ü kleri ugrunda sava§agelmislerd i . Parti a a 9 3 1 'de b i r « Ba u ernhilfe­
prog ra m m » ( köyl ül ere yard1m program 1 ) yaymlam 1$tl. Bu programda
part i n i n köylerde köy i l i$ kileri nde uygulamak istedigi progra m . daha
sonra 1 93 5 'de Brü ksel . 1 9 3 9 'd a 13 rn tarih el kante a nslannda gel i$­
tiri l d i . B undan ötü rü. H itle� idaresi çökmeye üztut rke n . A. K. P. köy
emekçilerine yeni ve demol ratik b i yol göster tek parti olarak
bel i rd i . P a rti . esase n . Hitler reji m i n i n son u n u çok evvelden gördü-

42
 günden. köy hayatinda anti-fa$iSt demokratik dagi$imler yapmak
m a ksadiyle çal1$malara g i ri$m i$ti . Parti pol itbü rosu. 1 945 $ubatinda.
Almanyan i n fa$istlerden kurt a n l m 1$ kes i m l e rinde uyg u l a n m a k üzere.
$U tedbirlerin gerçekle$tirilmesin i te klif ediyordu :
1 . Köylerde yuva l a n m 1$ fa$ist sabotaj yuva l a n n i derhal b u l m a k ve
sistematik olarak zarars1z h a l e getirmek.
2. Bütün köy ve tanm bölgelerinde güve n i l i r kadrolan b u l m a k ve
o n l a n yeti$tirmek.
·3 _ Elden geldigi kada r i l kbahar e ki m i n i hazirlamak ve garantilemek.
H a l ka gerekli g1da maddelerini sagl a m a k üzere. elde kalan hayvan l a n n
bak1m1ni te$ki l àtland 1 r m a k .
4 . $ehirler v e köyler arasinda kar$1i lkl1 yard1m 1 te$ki l àtland1rmak.
Bu te$kilàt sayesinde, köy i$1eri için $ehirlerden emekçi tedarik etmek
ve $ehirlerin g1da maddeleri ihtiyacrn1 kar$11 a m a k . . .
A . K . P" 1 1 H aziran 1 945 tari h inde $ehir ve köy emekçilerine h ita­
ben yayinlad1g1 tarihsel çagnda. memleketin anti -fa$iSt demokrati k
ge lecegi ile i l g i l i $Öyle bir program teklif ediyord u : « M a rksizmi­
Leninizmi Almanya n i n $artl a n n a yarat1c1 bir $ekilde uygul ayarak. i$ÇÎ
s 1 n 1f 1 n i n yöneti m i altinda. mil itarizmin ve emperyalizmin Alma nyadaki
köklerini kurutmak. anti -fa$iSt demokratik b i r sistem kurabil mek üzere
yan ka l m 1 $ b u rj uva - de mokratik devrimleri tama m l a m a k ge rek­
mektedir. B u n u n i ç i n d e . anti -fa$ist de mokrati k kuvvetler idarede ve
ekono m i k te$kilàtta yönetici mevkil ere g e l mel i d i rler. Nazilerin ve
h a rp suçl u l a n n i n . o nl a n n i ktidanna yard 1 m c1 olan a ir sanayi . sahip­
lerinin mallan 1 mill ile$ti rmek. h a i k m ü l kiyeti h a l i n e getirmek ve
de mokratik bi toprak reform u n u gerçeklestirm ek sosyal ve pol iti k bir
zor u n l u l u ktur.
A . K . P . i l e Sosyal D e mokr.at Partisi nin Almanya n i n hayati mese­
lelerinin çöz ü m ü ugrunda Î$birligi kurmak üzere bi r araya gelmeleri.
i $Ç i s 1 n 1f1 i l e köy emekçileri a ras1nda saglam bir ittifa krn i l k ad1mlan
olacakt1r. M i l leti kurtarmamn ve köy mekçilerini özgürlüge kavu$tUr­
m a n i n tek yol u . Î$Çi srn1f1 önderl i g i n e bir m ü cadeleyle. Al mayada
e m peryalizmin ve m ilitarizm'n temel l eri ni y1kmakt1r. Bu hedeflere
u l a $ m a k için isçi s1mf1 ile köy emekçi erinin ittifak1 kaç1nil mazd1r . Bu
ittifak. köy e ekçil eri n i m i l l i mes Ie.Ier ugrundaki sava$a çekecek
ve e m perya l ist burjuvazrnrn oy .emek:ç1 en L.lzerindeki etkisi n i ortad a n
kal d1racaktir. »
Î$çi srn1f1 il köy emek�ileri arasind a k i ou i l i$kiler. köyl ü l ü g ü n
istekleri y e r i n e getirildigi akdirde. yahut köy emekçi lerine bu yönde
kon kre bir program s u n u l gu ve on l ara m a l edildig1 a kd i rde gerçek­
le$ebi l i rd i . B u n u n içi d e . bu ü k toprak s �ple rni . finans-sermaye
çevrelerinin iktida n n a son verm ek gerek·yord'u . A. I<. P" bu maksatla
fi
\Je i l k hedef olarak. fa$izmin y1k1 $r ndan sonra açl ga kar$1 sava$may1

43
ve harp son u n u n i l k rekoltesini elde ederek. güz eki m i n i de hamlamay1
tekl if ediyord u . B u n u n içindir ki. sanayi i$çilerini köyl ülere yard1ma
çag1rd 1 . Bundan ba$ka. A. K . P " eldeki g1da maddeleri n i n . dü rüst bir
$e kilde, yani spekülätörlerin ve karaborsacllarm eline d ü$meden.
h a l ka dag1tll m a s 1 n 1 istiyord u .
Sa nayin i n kalk1nmas1 kadar. köy ekonomisinin d e kalkmmas1. yeni
ve ban$ÇI bir d üzeni n kurulmas1 içi n . h a l k 1 n . fa:?izm tarafmdan i$1enen
cinayetleri ve harbin sebep oldugu büyük y1kmtl l a n görüp a n l a mas1
ve fa$izm i n kökü n ü kaz 1 m a k l ü z u m u na içten i n a n m a s 1 gerekiyordu .
A. K. P" Alma nya n m yeniden canlanabil mesi için. fa$izmin aldatt1g1
insanlarla i$bi rligi geregine i na n iyord u . Fa$iSt ideoloj i n i n ortadan kal ­
d 1n l m a s m 1 v e h ü m a n i z m i n halklar arasmda dostluk g i b i soylu fikirle­
rln i n yeniden g ü n 1$1gma ç 1 kmasm1 istiyord u . Ancak bu $eki ldedir ki .
köy e m e kç i l e r i . fi kir ve mäneviyat bak1m1ndan yeniden canlanabilir.
köylerde anti -fa$iSt d e mokratik b i r d üzen kurulabilird i .
A. K . P . · - n i n 1 1 H aziran 1 9 4 5 tari h l i çagnsiyle i leri sürdügü progra­
m 1n uyg u l a n m as 1 . A l m a nyan i n ban$ÇI ve demokratik bir düzen içinde
kalk1 nmasinin ilk $art1yd 1 .

Demokrati k toprak reformu

H a rpten sonra , ilk rekolte n i n elde e d i l m esiyle, yeni kuru lan demok­
ratik ve h a l kç1 idare m e kanizm a s 1 n 1 n etki l i bir $ekilde faal iyete ba$1 a ­
masiyle, norm a l b i r hayata d ö n Ü $ Ü n i l k ad1ml a n at1l m aya ba$l and1.
F a kat temel l i d e mokratik tedbirler almak için uzun za man beklene­
mezd i : ç ü n kü t a n m Î$çil eri ve Röy e m e kçil eri y1g1n1 toprak reform u n u n
gerçekle$mesin i bekliyor v e istiyorlard 1 . Demokratik bir oprak reformu­
nun gerçekle$tiril mesi için tarihsel $artl ar art1k bir araya gelmi$ti ; köy
e mekçileri y1gi n 1 n 1 daha fazla be kletmek dogru degild i .
D emokratik b i r toprak reformu istegi Alma nyada uzun zamandan­
beri tarihsel g e l i $ m e n i n günde inde d u ruyordu . Köy e mekçi y1gm l a n .
gasbedilen toprakl a r i n 1 geri a ak için büyük toprak beylerine kar$1
yüzyll l a rd 1 r fed a kä rca sava$ml$laFd 1 . Al m a n tari h i n i n ba$11ca olayl a n n ­
dan b i r i de. uzu 111 y 1 l l a r süren v e topra 811 e n a rafindan yer y e r k a n ve
va h$etle bast 1 n l a n büyö k l<óyl ü aya l< l a n m a anyêli.
XVI . yüzyllda Tho m a M ü ntze.r ve Gaya gibi büyük köy l ü l iderleri n i n
önderliginde. öze l l i kle Thüri ngen. ya n i Gü ney Al manya bölgesinde
ba$lay1p. pa pal 11'.Ja a r$1 isy n bayrag1n 1 aç Marti Luther'in dog-
dugu. ya$a d 1 g 1 , sava$t1g1 Orta àlmanya n i n 1tter\lb!j rg $ehri dolayla -
n n a kadar g e n i$1iye n v e i l k za m n l a r a M artin L t'h er' i de etkiliyen
y1gmsal köylü ha reketleri . büyuk topra oeyl en ve derebeyleri tara-

44
f1ndan kan i ç i nde bogulmakla beraber. Al manyada yer yer toprak
reform u n u da bu gerici z ü m relere dayatmaya m uvaffa k ol m u $tur.
M eselä. Thüringen. topra k refo r m u n u n eskidenberi uyguland1g1 bölge­
lerden biridir.
F. Engels'i n « Ba u e r n krieg i n Deutsch land» («Al m anyada köy l ü sa­
va$1a rrn) adl1 eseri nde d e tesbit ettigi gibi. köylü sava$1an ka n i çi nde
bogu l m a kl a beraber. Alma nyada ki demokrat i k h a reketlerin geli$mesi
üzerinde büyük bi r etki ya p m 1$tlr. Ve bu sava $ 1 a n n gelenekleri köy
emekçileri y1gm 1nda yüzyil la r boyunca ya$a m 1 $ ; bir yandan toprak
beyleri ve büyük m a l i sermaye sahipleri n i n . bir yandan da H itler
fa$izm i n i n bu gelene kleri $Ovinist de magoj i lerle ortadan kald1rma
çaba l a n köy emekçileri y1g m m 1 bel irli ölçüde aldatabilmekle beraber.
bu demokrat i k gelene kleri kökten yoketmege m uvaffa k o l a m a m 1$t l .
V e köy emekçileri y 1 g m m d a . yüzy d l a n n kara n l igmdan gelen demok­
ratik bir topra k refor m u özle m i d a i m i olarak ya$1yagel m i$tir.
1 945 M ay1s1nda . fa$izmden ku rtu l d u ktan sonra elde edilen tarihsel
i m kändan istifade etmek gerekiyord u . Büyük m i l l i feläketten ders
a l i n m a l 1 : büyük topra k beyleri n i n e konom i k . pol iti k hegemonyasma
son verecek demokratik bir toprak reformu gerçekle$tirilmeliyd i .
K o m $ U h a l kl a ra . A l m a n h a l k1 n i n b u n d a n böyle b a n $ v e iyi kom $ u l u k
i çinde ya$a m a k isted igine d a i r g a ra nt i v e r m e k için. militarizmin
e konomik. sosyal ve politik kökenlerini kurutacak bir toprak reformu­
nun da ba$arilmas1 kaç 1 n d mazd 1 .
Aynca. Potsda m Konferans1 kararl an da Almanyada b i r topra k
refo r m u n u n geregi n i belirtiyord u . Konferansm yaymlad1g1 bfldiride $U
sat1rlar vard 1 : «Al m a n m i litariz m i n i n ve Nazizm i n kökleri kaz1nacaktir.
M üttefi kler. Almanya n m . bir daha kom$u l a n n i tehdit edememesi ve
d ü nya ban$1nin koru n m as1 önü nde gereken bütün tedbirleri a l a ­
c a klard 1 r . »
B u tedbirlerin ba$i n d a t o p a k reformu gel iyord u . Çünkü 24 N isan
1 9 47 'de M oskovada topl a n a n m ü ttefik devletler d 1$i$leri bakanlan
$U karan veriJorl a rd 1 : « Kontrol Kom isyo n u 1 94 7 y1l mda Almanya d a ki
bütün i$gal bölgeleri nde toprak reformunu uygul a m a l i d 1 r . »
Potsda m Anl a$mas1n1 i mzalayan devletl erden b i r i olara k. Sovyetler
B i rl i g i . a n l a$rm a n 1 n h ü kü m l erini e.ks_iksiz uygul uyordu . Alma nya d a ki
Sovyet askerî i d a resi ü l kenin öze sart l a n n i gözönünde tutuyor ve
h a l k1 n ke ndi kadeni n i äyin etme i m kä n l a n n a sayg1 gösteriyord u . B u
askeri idare . Potsd Aoia$maSJ nükü:m l e n ereg i n ce Alman a nt i ­
fa$istl erine destek ol uyor v e toprak refo rm u n u n ba$a r1lmas1 i ç i n
e l i nden g e l e n y rd 1 m 1 esir�em iyord u . Böyl c e . 1 947 yd 1nd a . d e mok­
ratik bir toprak retor u $i m'cf ki Al m a n Demokratik C u m h u riyetini
kaps1yan bölged uyg u l and1 .
Esase n . Al m n Komü n i st Partisi . 1 H azira n 1 945 tarihli eylem

45
progra m i nd a , demokratik bir toprak refo r m u n u n ba:;; a n lmasin1 öngör­
m ü$tÜ . Bu progra m d a , refo r m , ban$ ve demokrasinin . bir garantisi
olara k ele a l i n 1yordu .
Al m a nyan1n Bat1 i :;; g al bölgeleri nde ise, em peryal ist i:;; g al kuvvet­
leri. Potsda m Anla:;; m asinin ve 24 Nisan 1 94 7 'de yap1lan M oskova
D 1:;; i :;; l eri Bakanlan Konferan s 1 ' n i n toprak reformunun ba$a rlimas1
h a kkinda ki kara n n a s 1 rt çevi rdi l e r . Almanya nin B at1 i :;; g al bölgelerinde
toprak reformunun ba:;; a nl m as1 için sava:;; a n demokrati k kuvvetlerin
faa l iyeti engel lendi. Oys a . yüzbinlerce tanm i$çisi ve göçmen, toprak
reformu için ayak diriyorl a rd 1 . i :;; ç i sin1f1. send i ka l a r ve A. K . P . , Bat1
A l m a nyadaki köy e mekçi lerinin bu isteklerini destekliyord u . Fa kat
bütün bu sava:;; l a ra ragm e n , bir yandan i:;; g alci em perya l ist devletlerin
gayreti , bir yandan da Adena u e r ï n H ristiya n D emokrat Partisinin
direnmesi yüzünden Bat1 i :;; g a l bölgelerinde topra k reformu yapilamad1.
B u bölgel erde yine büyük b u rj uv azi ile tekelci serm ayenin s1nifsal
menfa atleri hakim o l m u:;; ve Potsda m Anla:;; mas1 çignenmi:;;t i .

Demokratik toprak reformu nas1I ba:;;a nld1

A. K . P.' - n i n 1 945 H azira n i nda aç1klanan eyl e m progra m 1 n d a ortaya

att1g1 d e mokratik topra k reformu fi kri, tanm i$çil eri , fakir köyl üler,
göçrnenler taraf1 n d a n beni m s e n rn eye ba:;; l and1g1 gibi. i:;; ç i sendika l a r! '
ve bizzat sanay· i :;; çW! ri tarafindan da ben i mse di. Alrnanya n i n Dogu
bölgesinde Kom ün ist Partisin i n orga n l a n n a e idare merkezlerine
m e ktuplarla :;; a hsi temsilcilerle b a:;;v uran tarnn i:;; ç ileri ve köyl üler.
demokrati k toprak refo r m u n n b i r a n evvel uyg u l a n m a s i n 1 ve bu
uyg u l a m ay1 sagl iyacak h azirl i k a ra ba:;; l a n m a s1 11 1 istiyorla rd 1 .
Köy l ü l e r v e t a n m i:;; ç ileri. e m o kra ik topra k reform u n u n ba:;; a n l ­
mas1ni saglamélk üzere a r a l a nmda te:;; k ilätlaniyor v e komisyonl a r kuru­
yorla rd 1 . B u kom isyonla r toprak reformu için elkonacak a razinin
l i stelerini haml iyord u . Ta n m i:;; ç ileri ve göçmenler, büyük topra k
sahipl e ri nde n , m i l i t a rist ve fa$istlerde n kal m a çiftlikleri derhal kontrol
a l t 1 n a a l 1yorlard 1 . Böylece. topra k reform u fi kri y1gin tarafindan ben i m ­
se n m i:;; v e uyg u l a n m aya da baslanm1st 1 . D u ru m , bu i:;; i legal a l a n a
a ksettirmek, gereken k a n u n l a n ç1karmak için olgunla:;; m 1:;; t 1 . 1 945
Agustosu sonlarma dogrn, A . K . P . M erkez K o m i te si anti -fa:;; i st d e mok­
.

ratik bloka d a h il öteki partilerin yönetim koru l l a n n a ba:;;v u ra rak.

demokratik bir toprak reform u n u n ba:;; a n l mas1 i ç i n partilera ras1 bir
konferansin to pl a n ma sin 1 teklif etti .
k
Demokratik top ra refo m u n u basan l 1 icin en önemli olan
:;; e y, i:;; ç i ve e mekçi l e ri b :;; a e l en i ki partisi A. K . P . 1le Al m a n
Sosyal Demokra Part's · d a bir görü:;; birli gi ni n , bir a hengin

46
 kuru l mas1 i d i . Bu iki part i n i n yöneti m kuru l l a n Agustos içinde bu büyük
tanmsal dönÜ$Üm üzerinde a n l a$ m aya vard 1 l ar. A. K . P . · -nin ileri sür­
.

d ü g ü de mokratik t a n m reform u projesi. iki i $çi partisi için bir temel

platform n iteligini kaza n d 1 . Böylece, h a reketi n ba$l a ng1c1nda i$Çi s m 1 -
f m m birligi v e bu birl i kt e n d o g a n kuweti sagl a n d 1 .
Partileraras1 a n l a $ m a d a n sonra ç 1 ka n l a n ka n u n v e buyrultularla
topra k reformu kan u n l a$tl. Toprak Reformu K a n u n u $U felsefeye
dayan 1yordu : « De mokratik toprak reform u , ul usal ekonomik ve sosyal
bir zoru n l u ktur. Ödevi, büyük topra k s a h ipleri n i n , feod a l l erin ve
Yunkerlerin hegemonyasma son verm e k, fakir köylülerin topraga s a h i p
o l m a özl e m v e istekleri ni gerçe kle$tirmekti r. B u ba k1 m d a n . toprak
refo r m u Al m a n ya n i n d e mokratik gel i$mesi için ba$ta gelen bir $artt1r.»
Toprak R eform u K a n u n u ' n u n ba$1tca h ü k ü m leri $Unlard 1 :
Yüz hektardan fazla olan bütün büyük a raziye e l kon a c a k : b u a ra ­
zil erdeki b ü t ü n araç v e gereçlerin dökümü yaptlacak, el kon a n topra k,
araç ve gereçl er için s a hiplerine hiçbir $ey ödenmeyecektir.
Böyle b i r tedbirin a l rnmasma sebep. haik düsman1 güçlerin tekrar
topa r l a n m a , h a l k1n elde ettigi h a kl a n tekrar gaspe'tme ve m i l lete
ka r$ 1 yeni ye n i köt ü lükler yapma i m kä n i n i ortadan ka ld1rmakt1r. B u n ­
d a n ba$ka , eski toprak beyleri n i n , köylüye d a g1 t 1 l a n topra klan yeniden
elde etmek yol l a n n i ka p a m a kt1r. Toprak reform u n u n yüz hektardan
fazla olan araziye uygu l a n m asiyle, büyük çift l i kl e re doku n m a m a k.
onlara el kon m a m a k g i bi b i r politika öngörü l mü$tür. Çünkü yüz
h e kt a n n üstünde araziyi kapsayan büyük çift l i k mevcut degildi . i$çi
sm1f1 . bu geni$ pol i t i kayla. gerçek ve ba$1 tca Ü$ma n i hedef édi niyor
ve ona kar$1 geni$ bir h areketi n geli$mesi n i sagl tyord u . B u pol itika,
d e m o krati k toprak reformu n u n uyg u l a n mas1 s1rasmda ba$d Ü $ m a r n
yen m e konusunda fayda l t oldugu g i bi , daha sonra sosyal ist devri m i n
haz1rl an m as1nda da yard 1 m l a n dokunm u$tur.
K a n u n a göre , h a rp suçlula n n m . a ktif fa$istlerin toprakl anna - yüz
h e kt a rda n az da olsa - e l konuyord u . Aynca, her h a n g i bir s 1 n i r t a n 1 n ­
m a d a n elko n a n araziler a rasmda, sanayi tekelleri n i n , b ü y ü k banka l a n n
ve fa$ist örgütlerin topra kl a n n a her h a n g i b i r kar$tltk ödenm iyord u .
K a n u n a böyle öir h ü k ü m koyma�. poli i k v e sosyal bir kaç1nil m azl t kt1 ;
ç ü n kü büyük topra k beyleri rle · a rrs sermayesi. köylerde fa$ist
d i ktatoran 1 n kuru l m as 1 ve Alm a er a l iz m i n i n ayakta durabi l m esi
i ç i n s1k1 bir i$birligine giri$mÎ$1erdi.
Al m a n Kom ü nist P. a [tisf ü i n 5üy " a $ a n l a n n d a b i ri de, e l konan
a raziyi t a n m s a l i$1etmeler kurm a k istiyen veya küçük i$1etmesini
geni$1etmeyi a rzl\. eçlen $ah 1Slara dag1tm a k old u . Böylece . büyük
toprak sahipleri n i n topra k r for unu sabote etm k üzere ellerinde bir
G
te m e i a razi tutm a için yü rl!ittü kle i sava$ yernlgi e 9rat1 ld 1 .
Topragm bu $ e ttde ag1t1 l m aSiyle. uzag1 görür baz1 köylülerde bir

47
$Üphe uyan m aya ba$lad1 . B u köylü lere göre. topra g1 parça parça
i$1emektense. modern a raçlarl a . rasyonel bir $eki l d e . yönetilen ve
i$1etilen kooperatif $eklinde büyük çift l i kler meydana getirmek daha
veri m l i o l a c a kt1. Fakat 1 945 y i l inda böyle bir ad1m için gereken $artlar
henüz mevcut deg i l d i . Çü n kü ta n m äletleri i l e makinelerin önemli bir
k1sm1 harap olmu$ ve öne m l i b i r k1sm1 da eskimi$ti. S anayi i se . daha
uzun zaman. tan m i n m uhtaç oldugu a l etleri saglama i m känlanndan
yoksu n d u . H ayvan say1s1 çok azalm 1$tl. iyi kaliteli tohu m l u k, gübre
teda riki i m käns1zd 1 . Aynca kadro da eksikti. Pek az1 bir yana, eskiden
ka l m a kadro l a n büyük kooperatif çiftliklerde ku l l a n m a k i m kä ns1zd 1 .
Ï y i bir mesl e ki egiti me sa hip. ayni zamanda güven i l i r kadro hemen
hemen mevcut degi l d i . Fakat bunlann d 1$inda. ta n mda sosyalist
kooperatif i $1etmeleri n i n kurulmas1 için en büyük e ks i k bir i$çi ve
köylü iktidan idi. Öte yandan, tanm i$çileri ve küçük köylülerin.
o s1ra l arda ba$ta gelen istegi yeteri kadar topraga sa h i p o l m a kt1.
B u ndan ötü rüdür ki. i l k za m a nl a rda kuru lan tarim i$1etmeleri küçüktü
ve böyle kü ç ü k i $1etmelerde insa n gücü makinelerin yeri n i tutuyordu.
Kurulan i$1etmelerin kapsa m 1 5- 1 0 h e ktar arasinda i d i . Bu politika.
köylerde demokratik güçlerin kuvvetlen mesi nde ve bu kuvvetin, Î$Çi
s1n1f1 i le beraber. Alman halk1nin kapita l izmden sosyalizme geçi$ gibi
zor bir yolda beliren bütün hayati meselelerin çöz ü _m ü nde önemli bir
rol oynar.
Ï$çi s1 nif1 için mesele. fa$izmin ve militarizmi n köklerini kaz1ma
sava$inda köy e m e kcileriyle beraber bütün köylülügü müttefi k. olarak
kazanmakt 1 . 1 945 'te büyük kollektif tanm i$1etmeleri kurulsayd 1 , eski
m ü l kiyet $ekillerine li$ml$. i$Çi s1nif1 i l e kol lektif ça l1$ma tecrübele­
rinden yoksu n köylü er e m perya l i stlel'în demagoj i k $ i a rl a n n a kolayca
kurban o l a bi l i rlerdi. Böylece. bat1 i$gal bölgelerindeki demokratik
kuvvetlerin topra k reformu için yü rüttügü sava$ da zorla$a bilird i .
Ba$lang1çta toh u m l u k v e h ayvan yeti$tirmek üzere devlet çiftlikleri.
egiti m ve tecrübe istasy o n l a ri 1 . orma isletmeleri g i bi sosyal m ü l kiyet
nite l i g i ta$1yan müesseseler ya ratl l d 1 . l konan topra kla r Devlet Toprak
Fonu 'na kaydediliyor. tanm i$Ç i l eri fa kir köy l ü ler ve göçmenler bu
m ü esseseden topra k a l 1yorla rCJ 1 . To _w ak m ü l kiyeti ba$kasina devredile­
mezdi : fakat m iras h a kkina d a h rldi. Ï$Letilemiyen yahut da i$1etil mesine
son verilen topra kla r Devle opra F011 u'néf' iade ediliyord u .
Toprak reformuyla edinilen rn ü l kiyet borç verilemez. sat1lamaz
ve spekü lasyona konu olamaza1. Demokrati toprak reformu i l e elde
edilen m ü l kiyet $U nite i leri de ta$1yordu : Toprak a l a n çiftçi. onu
veri m l i ve elveri$1i $ékilde i$letmek'"Zorundad1r. Toprag1 veri m l i $ekilde
i$1etmek. köy l ü n ü n ve bütün topl u m u n y,a ra rin d 1 rJ Böyle bir zorun­
J �
l u k. tanm ü reti m i n i n k1sa za man da flaqJ en evvelk i seviyesine u l a $ ­
m a s 1 n 1 sagl 1yacakt1r. Bef zor n l u k aynca. yolsuzl u k, spekülasyon

48
gibi, y1llardan be ri yerle$mi$ olan kötü geleneklerin sürüp gitmes1rn
de engell iyecektir. Baz1 memleketlerde oldugu gibi. toprak. reform
için m i l l i le$tir i l m e m i$ti r. Çünkü b u n u n . Almanyanm tarihsel geli$­
mesinin yaratt1 g 1 $artlara aykin bir gidi$ olacag1 dü$ünülmü$tür.
Toprak refo r m u n u yönetmek üzere, tanm i$çi leri ve köyl üler tara­
fmdan seçilen komisyonl a r . kuru l d u . B u sistem gerçek demokrati k bir
nite l i k ta$1yordu . 1 94 5 Eyl ü l ü ba$1annda demokratik bir topra k refor­
m u n u n kan u n i temelleri atilm1$. m a h a l l i idare organ l a n da blok
partilerinin onay1 ile bütün memleket ölçüsünde kuru l m U $ bulunu­
yord u . 3 Eyl ü l 1 9 45'te S a ksonya eya letinde toprak reformunun
uyg u l a n m a s 1 h akkmdaki buyrultu ilän edildi. S a ksonya 'dan sonra
M ecklenbu rg, B randenburg , Thüringen eyaletlerinde reformun uygu­
l a nmas1na d a i r buyru ltu lar 1 0 Eyl ü l 1 945'te yürürlüge girdi .
B u ba$an H ristiyan Demokrat B irligi ve Almanya Liberal Demokrat
Partisi i l e deri n ve uzun m ü n a ka$alard a n sonra saglan d 1 . Berl i ndeki
Blok Parti ler K o mitesïnde degi$i k fi kirler aç1 kça çat1$t l . Gerici kuv­
vetler. büyük toprak aga l a n n i n m ü l kiyetine son veri lmesini önlemek
üzere. tanmda kapita l i st gel i$meyi savu nm aya koyulmu$lard 1 . Gerici
politikacilara göre. Devlet Topra k Fonu'na d a h i l arazin i n % 5'i ile 1 O'u
dag1t1l m a l l . b u n u n için de i ki yil beklemeli ve topraklanna e l konan
beylere «uyg u n » bir tazminat ödenmeliydi. B u gerici pol iti kacilar.
Komite'de, toprak reform u n u n i$Çi ve köyl üler taraf1ndan uygulan­
mas1na $iddetle kar$1 koydu l a r . Fakat toprak i$çi leri i l e köylülerin
istekler i n i n . Komünist Partisi. Sosyal Demokrf!t Partisi , . H ristiyan
Demokrat Birligi ve A l m a n Liberal Demokrat Pa rtisi n i n i l e rici u nsurlan
tarafmdan desteklenmesi kar$1smda bu gerici pol iti ka c 1 l a r çaresiz
ka ldilar. Fakat hayat pol itikac1lar arasmd a ki uzun m ü n a ka$alan bek­
le miyor. yü rüyord u . Tanm i$çileri ve köylüler esasen Alman Demok­
rati k C u m h u riyeti ni kaps1yan toprakla n n her yönünde büyük top­
rak beylerin i n a razilerine el ko',fmaya ve onu payla$maya ba$lam 1$­
lard1.
Alman Demokrati k C u m h u riyet i n i kaps1yan toprakl a rdaki bütün
köylerde kuvvet l e gel i$en bir hare ket ba$lam 1$tl. Ba$lang1çta, h a rekete
b i l i n ç l i poli tik k vvetler önaya o l uyord u . Araziye i l k el koymalardan
ve i l k payla $ m a l a rd a n sonra, cekingen l i k v e karars1zl lklar dag i l m 1$ ve
h a re ket y1g1nsal bir n i t e l i k kaza n m 1$t1.
Demokrati k toprak r.eto(Jl]u, taJJJTJ ·$çile ·o.i.. üçük toprak sahiplerini
ve göçmenleri heyecàtlla nd1rm1$t . Köylel"de gelr$mi$ çiftliklerin
sahipleri ve bütün köy haik da i$çileri ve fa kir köyl ü leri destekl iyordu .
H attä h a i k y 1 g i n a riyle s1k1 s i k a a g i l olat1 baz di a d a m l a n bile,
toprak reform u nd a n ve bu reformu ge i$tire haik h eketinden yana
ç1 k1yorlard 1 . Köylü ler. sahip old klan a razi n i n tapusu n u . gereken
makine. araç ve gereçleri a l m a kta geci kmiyorlard1. Alman köylüsünün

4 0114-31 49
eski haya l i gerçekle9mi9. kurtan l m 19 topraklarda köylü kendi m ü l ki -
·

yetinde yeterli topraga kavu9mu9tu.

Bütün memleket ölçüsünde kurulan topra k reformu komisyon­
l a n n r n 5 2 . 2 9 2 üyesi vard 1 . Tanm i9çisi. fakir köylü ve halkç1 aydrn
olan bu üyeler. o m uzlanna dü9en tarihsel ödevi büyük bir bilinç ve
kabil iyetle ba9anyorlard1. B u nl a rd a n 1 9 . 700'ü tanm i 9çisi . 1 8 . 506 's1
topraks1z ve az toprakl1 köy l ü . 6 . 3 52 'si göçmen. 7 . 684'ü de degi9ik
mesleklere mensup ki9ilerdi.
Komisyon üyeleri. belediye ba9ka n l a n n m ve anti-fa9ist dan19man­
lann yard 1 m iyle. Toprak Reformu Kanunu'na göre e l konacak topra klan
tesbit ediyor ve e l koyma i9lemle rini yürütüyorlard 1 . Bu üyeler. «eski
agalarnla korkusuz kar9ila91yor. toprakl a n n r n araç ve gereçleri n i n
dökü m ü n ü h azi rl1yor v e bütün müdaha lelere cesaretle gögüs geriyor­
l a rd 1 . Aync a . topra k istiyenlerin d u r u m u n u i nceliyor. bu isteklerin
ye ri nde o l u p olmad1g1na d ü rüstl ü kle karar veriyorlard 1 . Toprak istiyen
erkekler ve kadrnlar e9it m u a mele görüyord u .
Reform komisyo n l a n . toprag1 dag1tmak üzere teklifler i leri sürü­
yord u . Son karar. toprag1 alacak olan y1grn taraf r n d a n demokratik bir
$ekilde veri liyord u . Sik sik p l a n l a r degi9t i ri l iyor. hatta bazan istekler
a rasrnda kura çekerek topra k dag1tmak gibi zorun l uklar ba9gösteri ­
yord u . Bu a rada hatalar i9lendigi de dogrudur. Baz1 komisyonlar
toprak dag1t1 mrnda demokratik prensipleri uygu layamadilar. Top­
ra klan ellerinden a l rnan beyl e r ve öteki gerici gücler birtak1m manevra­
l a rla topra k komis'y1o n l a n n i etki le m e k ve toprag1 kendilerinè bagl1
olan $ah1slara verdirmek yol l a n n 1 a nyorl a rd1. Fakat. z a m a n l a . bu güç­
l ü kleri de demokratik bir $ekilde yenmek mümkün oldu.
Toprak dag1t1 m1 komisyo n l a n üyeleri ka muoyu nda ilk planda sayilan
ki9iler duru m u n a gel m i $lerd1 Bu kom isyonlarda o günün §artlannda
çal19mak. ge rçekten zor ve altrndan kalk1lmas1 güç bir i9ti . N a m uslu.
d ü rüst ve i 9 i i n ehli o l m a k gerekiyord u . Aynca. geri c i l i k tarihsel bir
ödevi ba$arm a k üzere çali9an bu i nsanlara bütün kiniyle ç u l l a n iyord u .
Büyük toprak beyleri v e fa$iSt ka l 1 ntil ar. b u n l a n ö l d ü r m e k ve iftira l a rla
lekelemek üzere h a re kete gecmi$1erd i . Geregi kada r ge li9memi9. Nazi
propagandas1nin etki lerinden s i l Rmmemi§ baz1 köyl ü l e r ve tanm i 9çi­
leri de. gericil�rin k19k1rtt1g1 b iftira kampa yasrna kati l 1yorl a rd 1 . Fakat
komisyon üye l e r i n i n ezi ci çogun u g u n u n gösterdigi blilyükl ü k ve t ü ken­
mez devri mci güc. toprak retor-mu gibi tarihsel bir olayr n gerçekle9-
mesini saglad 1 . Komisyonlarda çal1$anlarrn hemen hemen yans1. yani
2 9 . 6 7 9 ' u pa rtisiz isç1 ve ,, köyl ül e rdi . 2 1 . 63 9 ' Komünist v e Sosyal
f �
Demokrat Pa t i le i n e. 974'ü de H ri stiya ri De krat B irligi ve Alman
Liberal Demokrat P a rtisi n e üye idi. I
Komün ist ve Sosyal Demokr'll t Partilerinin elele h a reket i . toprak
reform u n u n m i l i ta n l a n için saglam ve kuvvetli bir daya n a kt1r. Reforma

50
kar$1 dü$man güclerin yen i lgiye ugratilmasmda bu birligin rolü büyük­
tür. Sosya l-de mokratlar ve kom ü n istler komisyonlarda tam bir ahenkle
çal i$1yorl ar. eski anla$mazl 1 kl a n n 1 b i r yana b1ra k1yorla rd 1 .
B u nd a n ba$ka. 2 5 b i n sa nayi i$çisi $ehirlerden gelerek. topra k
reform u n u gerçe kle$t i rme i$inde a ktif olarak çal1$ml$lard1. Bu da
köy l ü n ü n i$Çi s 1 n ifma kar$1 güveni n i artt 1 rd 1 . Toprak reformunu gerçek­
l e$tirmek yol unda, kom ü nist ve sosya l-de mokrat i$çilerin. köy l ü ve
ayd 1 n l a n n uzun zaman birl i kte çal1$malan. bu iki partin i n ilerde tek
devri mci bir pa rti olara k birle$meleri temel i n i yaratt 1 .
B u s a g l a m v e kuvvetli birl i k kar$1s1 nda. b ü y ü k toprak beylerinin
bütün manevra ve sald1rilan ye n i l g iye ugrad1. G e rici zümreler ama ns1z
bir $ekilde sald1nyor ve köydeki hegemonya l a n n i tekrar kaza n m a k
üzere kuvvetle direniyorlard 1 . B a z 1 yerlerde. sm1f bilinci yeteri kadar
geli$memi$ i$Çi ve köyl üler bu gerici züm releri n tehdit ve $antajma
kar$1 gereken m u kavemeti göstermiyor. korku ve tereddüde kap1 1 iyor­
l a rd 1 . Baz1 yerlerde de, sm1f d ü $ m a n l a n . emekçilerin g ü nd üzün kurduk­
l a n n 1 geceleyin tahrip ediyor, ambarlan yak1yor, duvarlara fa$iSt $iarlar
yaz1yorlard 1 . B u nlar, hayva n ve m a ki neleri baz1 yerlerde karaborsaya
sü rmek i m kä n i n i bul uyor. baz1 yerlerde de e ldeki tanm äletleri n i
i n safs1zca t a h r i p ediyorl ard1.

Tanmda sosyal ist il i$ki lere dogru geli!.1me

Küçük tanm i$1etmele rinde, ü ret i m . köylü aileleri n i n agir bir $ekilde
ç a l 1 $ m a l a n . zorl u kl a ra gögüs germeleri sayesinde a rtabiliyord u . H ay­
vanc1 l 1 k, köy emekçi l e ri n i n he m e n hemen bütün fizikî gücünü e m i ­
yord u . Küçük i$1etmeler, köyün ve ç a l 1 $ m a $artla n n i n modern ölçülere
göre geli$me yol l a n n i da kaRat1yordu Bu durumdan. öze l l i kle köylü
gençl i k $i käyetçiydi . B u rjuva teorisyenlerine göre. $ahsi çal1$mala ra
d ayanan köy i$1etmeleri, köylü i ç i n insan onuru n u n , te$ebbüs kabili­
yeti n i n ve özel özgürlügün kaynag1d1r. Oysa , gerçekte. küçük i $1et­
meler köyü geri bi r sosyal geli$me seviyesinde ka l m aya mahkûm
ediyor. köy l ü n ü n kültürel geli$mesini engell iyor ve onun dar bir çerçe­
veden kurt u l u p da büyük ölçülerle dü$ünmesine ve hattä bir i$çi-köyl ü
i ktidannda bile topl u m u R yöneti m i n katilm sma meyd a n vermiyord u .
Ü retici güçlerin d u rmadan ge ismes1. ü ret1 m m v e i$ veri m li l i g i n i n
a rtmas1. daha büyük, d a h a geni$ tanm i$1etmeleri n i n kurulmasm1
kaçm ilmaz h a l e getirmi�i. Ancak büyü k i$1etmeler üreti m i n a rtmas1ni
sagl 1yabilirdi. Es sen. tanmd ü e 1 mi n e ü retim a r. çlannin birikimi,
geli$menin obje tif ka n u n la n noa biridir. B objek'.tif zoru n l u k, baz1
aydm köylüleri ve yeni kuru l a n köy i$1etmele ·nde ça 1 1$a n emekçi leri.
a ralarmda a n l a$1P büyük çiftli kler kurmaya dogru itiyord u . Bunlar

4· 51
baz1 civar topraklan ve ta n m äletlerini ele geçi rmeye. hay'o'an l a n n i
artt1rmaya v e günde l i kç i tanm i$Çi l eri çal i$t1 rmaya dogrli bir gel i$me
gösteriyorlard 1 . Alman De mokrati k C u m h u riyetinin kurulu$undan son­
raki ilk devrede tan mda kapitalist i$1etmeye dogru bir geli$me egil i ­
m i n i n belirmesi. Î$Çi s 1 n ifmm oldugu g i b i . köy emekçilerini n menfaatine
de aykmyd1 . Ve bu geli$me, Al m a n Demokrati k C u m huriyetinde Î$Çi­
köylü i ktidann1n. temeli olan Î$ÇÎ s 1 n if1 ile köy emekçi leri ittifakm1
y 1 kabilecek bir nitel i k ta$1yord u . S a nayide sosyalist i li$kilerin kurul­
masma paralel o l a ra k tanmda kapitalizme dogru b i r geli$menin belir­
mesi. m i l l i e konomi çerçevesinde bagda$1r $ey degildi. Böyle bir
durum. e konomide ka n $ 1 kl i kl a r ya ratabilecegi gibi. b u rjuva ideoloj i ­
sinin y e n i d e n ba$ka l d 1rmasma elveri$1 i bir o rtam da yaratabilecekt i .
Köylerde geli$en kapita list g ücler. Î$Çi v e köylü devletiyle çeli$meye
ba$1a m a kl a ka l m a m 1$ . B at1 Al m a n emperyalizmi için dayanak ola­
bilecek bir zümre n i n dogmas1na m eydan vermi$t i .
B u durumda. t a n m ü reti m i n i büyük sosya l i st i$1etmeler $eklinde
geli$tirmek tek ç1kar yol o larak görül üyord u . Esasen. tanmda sosya list
ü retim ili$ki lerine geçmek için hemen hemen bütün $artlar bir a raya
topl a n m 1$t 1 : l ktidar Î$Çi ve köy l ü lerin e l i ndeydi : sosya list bir endüstri
ve köylerde de M a kine Kira l a ma i stasyonl a n kurulmu$tU.
Zaten . köylü l e r . daha 1 9 50 ve 1 9 5 1 y 1 l l a n nda yer yer kendi arala­
nnda ta n m üretim kooperatifleri kurmaya ba$lam1$lard1. Alman
Sosyalist B i r l i k P a rtisi bu devrede köylü lerin bu hareketini te �vik
etmek yönüne gitmed i . Çünkü bu devrede baz1 u l usa l mesetelerin
çözü mlenmesi gereki or. kooperatifle$mek için objektif ve sübj e ktif
$art l a r henüz gereken geJi$meyi göstermemi$ b l u nuyord u .
1 9 52 i l kbahannda i le rici köylü l e r ü l h ausen'e bag l 1 M erxleben
bölges i nde. Seehausen'e bagl1 G o l l ensdorf. Seelow'a bagl1 Alt­
tucheband ve Worin bölgelerinde tanm üretim kooperatifleri kurmaya
ba$1adllar. Diger birçok bölgede de. tanm i$Çileri ve yeni ta n m i$1et­
melerindeki emekçiler. tanm kooperatifleri kurmaya h az i rl a n m a k üzere
te$kilät komiteleri seçmi$1erd·. Ta n m Ü retim Kooperatifleri kurmak
istiyen tar1m Î $Çileri ve köy eme kçileri Alman Sosya l ist B i rl i k Partisi
M e rkez Kom itesi ne ve Alman De mokrat i k Cumhu riyeti h ü kü metine
ba$vuruyor ve b u h u susta kendilerine yard 1 m edil mesini istiyorla rd 1 .
Ayn 1 z a m a n d a . Alm a n De mokrati & i m h a r i etinde. pl ä n l 1 bir $ekilde
sosya lizme geçi$ $artL a n da, milf ekoooi:njde ve ·$ÇÏ sm1fmm bili nçlen­
mesindeki geli$me sayesi-nde -y arat1 l rn 1$ bolunuyord u . Alma nya nm
e mperya l istler ta rafmda i kiye bölü nmesinin gü nden güne daha da
derinle$ti rilmesi. Al a n Demo rati k Cu h u riyet i nde sosya l izm i n
plänl1 b i r $e kilde ve Alhia n e m peryalizmini yeniden dogu$una kar$1
sava$ 11arak ku ru l mas1n1 zorunt k l m 1$tl . 1m anyanm u l usa l meselele­
r i n i n çözü mü için de bu kaç m 1 l m azd1. B u n u n içindir ki . 1 9 52 'de

52
Berli n d e topla n a n Al m a n Sosyal i st B i rl i k Partisi l ki nci Konferans1.
Alman D e mokrati k C u m h u riyeti nde sosyalizmin temelleri nin plänl1 bir
$eki lde yarat1 l m asin1 ka rarla$t 1 rd 1 . B u ayni zamanda tanmda da sosya­
l i st devri m hareketin i n ba$a n l m asina bir i$arett i . Alman Sosyalist
Partisinin Î kinci Konfera ns1nda bu konuda $U karar alinm1$t1 : «Tanm
Ü retim Kooperatifleri kurma k istiye n tanm Ï$çileriyle köy emekç il e rine
gereken yard1m ya p1lmal1dir. B u yard1m1n saglanmas1. Ï$Çi s m1f1 ile
köy e me kçilerinin ittifak1ni kuvvetlendirecektir.»
1 9 5 2 y 1 l 1 sonunda Alman Demokratik C u m h u riyetinde 1 . 9 0 6 Tanm
Ü retim Kooperatifi vard 1 . B u n l a n n i$1edigi toprak 2 1 8 . 403 hektar.
üyeleri de 3 7 bin ki$iydi . Üyelerden 2 8 . 8 7 9 ' u eski ve yeni köylü
a ilesiydi . Eski köyl ü lerin çogunlugu. ekonom i k güçlüklerle kar$1-
la$t1klan için ü retim kooperatiflerine kati l m 1$lard 1 . 1 9 53 'de koopera­
tiflere katilanlarin çogu yeni köylülerd i . 1 9 5 3 y 1 l i n 1n sonu nda koopera­
tiflerin say1s1 4 . 6 9 1 'e, i$1edikleri toprak yüzeyi ise 7 5 4 . 3 0 1 hektara
yü ksel mi$t i . Böylece. kooperatifl e r ü l kede t a n m a elveri$1i a razi n i n
% 1 1 . 6 's1n1 i$1er hale gel mi$1erd i .
Kooperatiflerin böylece h 1zla geli$mesi. A l m a n Sosyalist Birlik
Partisin i n i kinci Konferans1nda al m a n ka ra rin hayata ve gerçege uyg u n
o l d u g u n u gösteriyord u . Î l g i ç e k i c i noktal ardan b i r i de $Uydu : 1 9 53
Hazira n i n d a . Bat1 Alman emperya l i stlerinin. Bat1 Berl i ndeki aç1k sin1r­
d a n istifade ederek haml ad1klan kar$1-devrimci darbe te$ebbüsü
sirasinda. Ta n m Ü retim Kooperatifleri nde her hangi bir dagilma ve
kooperatiflerden aynl m a hareketi görülmedi. Kooperatif qyesi köylü ler.
i$Çi ve köylü devleti n e bagl1 kalm1$l a rd 1 .
Tan m Ü retim Kooperatiflerinin kurulmas1 köylerde b ü y ü k bir devrim
hareke t i n i n ba$lang1c1 oldu . Köyl ü ler ü retim Î$1erini organize etmek
i ç i n sik sik bir araya gelme e . toplant1lar tertiplemeye ba$1adilar.
Kooperatiflere a t 1 l a n köylüler ü retim a raçlanni da beraber geti riyor.
toprak g i b i . bu araçlan da kollektif m ü l kiyete mal ediyorl ard 1 . H edefleri
e lden geldigi kadar çok veri li bir $8kilde ü reti m i artt1rmak. daha
ucuza ma letme ve böylece e h ayat $artlanni dev a m l 1 olara k iyile$­
tirmekt i . Köyl ü l erin bu $ahsi me nfaatleri . üreti mi ve veri mliligi a rtt1rma
tem e l i n e dayanan m i l l i ekonominin menfa atlerine uygu ndu.
Tanm Kooperatifleri , üyeleriniA artak ma liyd1. Bunun için de
kooperatiflerde e n yü ksek 0rga n Üy er Genel Kurulu idi. Üyeler Genel
K u r u l u içinden. Yöneîim urulu üyeleri ve Ba$1<a n seçiliyord u . Yöne­
t i m K u r u l u ve B a $ k a n . Üyeler G e n e l K u ru l u 'nda a l i n a n kararlan
u yg u l a m a kla ödevl iydile Kooperatiflerde. üyeler. kooperatife verd i k­
�
leri toprak ve araçlar ne k ar" o l u sa ol u n . e$it h a klara sahipti.
H erkes gücüne ve i m k · n 1 a r 1na göre çal1$ma l<la göreyliydi . Fakat gün­
d e l i k ve ayl 1 klar. elde edilen}ekonom i k son ç l a r cerçevesinde. herkesin
ça11$ma ve faaliyetine göre degi$iyordu .

53
 Tan m Ü ret i m Kooperatifleri geni$ i$1etmeler oldugunda n . üyeleri
arasmda bir i$bö l ü m ü ve ihtisasla$ma gerektiriyord u . Kooperatifin ·

ba$ans1 için de, üyeleri n i n tanmsal bilgilere ve teknige sahip olmalan

gerekiyord u . Kooperatifin kurulu$ ve niteligi, tanmsal ara$t1 rmalara
ve tanm bi lgisinin üretime uygulanmasma elveri$1iydi. Bundan ötürü
de. kooperatiflerde sosyalizmin e konomik ka n u n l a n uygulanabiliyord u .
Y a n i b ü y ü k sosya list i$1etmelerde. ü reti min. i$ veri m l il i g i n i n plänlama
i le deva m l 1 su rette artt 1 n l mas1. m a l iyet fiyat l a n n i n i ndirilmesi ve üreti­
min geni$1eti l m esi m ü m k ü n d ü . B u nd a n ötürü. denebi l i r ki. köylülerin
kooperatifte birl e$mesiyl e . sosyalizmin ekonomik ka n u n l a n tarim
a l a n m a dogru geni$1emeye ba$lam1$ ve bu alan1 da ka plam 1$tl.
Kooperatiflerin sosyal ve politik karakteri de küçü k köylü i$1et­
melerine k1yasla çok farkl 1yd 1 . Köyde ü retim araçlan m ü l kiyetine sahip
olan kooperatifçi köy l ü ler. dar bir hayat çerçevesinden kurtul uyor :
ekonomik. politi k ve kültüre l meseleleri memleket ölçüsünde ele
a l maya, devlet plänlariyle yakmdan i l g i lenmeye ve devlet yönetiminde
i$Çi s m 1f1n i n yan 1s1ra daha faz l a söz sahibi olmaya ba$11yorlard 1 . B u da
sosya l ist demokrasi n i n kuvvetl en mesi a n l a m m a gel iyord u . Aynca .
. Ta n m Ü ret i m Kooperatifleri vas1tasiyle köylerde kad 1 n i n kurt u l u$U
da gerçe kle$m i$t i . Kadmlar kooperatiflerin erkeklerle e$it haklara
sahip üyesiydiler.
Köylerde d emokratik tanm reformuyla ba$11yan kurt u l u$ hareketi.
tanmda sosyalist i l i $kileri n . ya ni kooperatiflerin kurulmas1 ile hedefine
varm1$tl. Köy l (i l e r yäzy1ll ann. kapitalizmin. derebeyligin ve emperya­
lizmin zorlad1g1 geri a l m 1$ l 1 ktan kurt u l m a k ve toplu m hayat1nm her
a la n mda ilerl e rnek i m kän i n 1 b u l m u$lard 1 . Yani kooperatifle$me hare­
ketiyle. köy ve $ehirler arasmdaki ge1 '$me farkl a n ortadan kal kmaya
ba$lam1$. köy emekçileri $ehir h a l km m seviyesine ula$mak üzere
hamleler yapm aya koy u l m u $l a rd 1 .
Ta biidir ki. kooperatifle$me hareketi kolay ba$a n l a m 1yord u . Ba$­
l a ng1çta hare ketin ö n c ü l ü g ü n ü yapan ilerici ve ayd m köylüler büyük
zorl u klarla kar$1 la$1yorlard1. E's ki mül iyet ve ü retim $ekil lerine al1$­
m 1$ köyl ü leri . modern. i l eri i, sosya ist ü retim $ar'tl a n n a çekmek.
o n l a n n $Üphe ve korku larm1 yenmek kolay olm uyordu . Öze l l i kle. Bat1
Almanyadan �ap1lan propagand , këyl ü l erin toprakl a n n m . mal ve
m ü l kleri n i n e l l erinden a l in acag1 yo sur:i u ve sefalete terkedi lecekleri
propagandas1, o n l a n sup e ve teredáuaë""Sev eäiyord u . B i r yandan.
köylerde ka pi talist geli$meye dogru yönelmek istiye nler. köylerdeki
ticaret b u rj uvazisi de. kooperatifle$me hareketini baltala mak. yaln1$
bir propagand a'Yiä yl . yü l dat�ak 'il on tan da sosyalist il i$ki lere
r
cjie
kar$1 ç1karma k i . ·11 el e rin n geJen gayr i �ös riyorlard1. D 1$ardan
ve içerdeki baz1 ericr zür:.orel � e n gel e bu ha reket. ancak Î$Çi sm1-
f1 n 1 n . köy em ekçileri n i n ve Ï $Ç i - köyl ü i kt id a n n i n ortakla$a gayret ve

54
tedbi rle riyle yenilgiye u gratild1 ve köylerde sosyal ist devrim h areketi
ba$a nya u l a$t1r1ld1. Len i n ' i n , R u syadaki kooperatifle$me hareketi sira­
smda i $çi -köylü devlet i n i n ödevi h a kkmda söyled i kieri Almanyadaki
tecrübelerle de dogrulan iyord u . Le nin, « � i mdi savunmak zorunda
oldugumuz sosyal düzen. a l 1 $ 1 l m 1$ d üzenin ötesinde kooperatif d üzen i ­
dir. B i l i n ç h a l i nde o l a n bu gerçegi eyleme çevirmek zorunday1z . »
diyord u . ( Le n i n , « Ü ber d a s Genossenschaftswesen » . )
Ta n m Ü retim Kooperatifleri . köy emekçileri n i n ekonomik sosyal
ve pol itik ya$a nt1sm1 yeni i li$kilere göre düzenl iyen kurumlar olarak
yerle$ti kten sonra. kooperatife kat1lan köylüler. kollektif faa l iyetin
degi$ik yönlerini bel i rl iyen bir i ç tüzük yokl ugunu farkettiler. Ï$in te$­
kilätl a n d 1 n l mas1, kooperatif üyelerin i n hak ve ödevlerinin tesbiti, gelirin
dag1t 1 m 1 ve üret i m i n yönet i m i kon u l a nnda bir iç tüzügün varlig1 gereki­
yord u . Köy emekçiler i n i n kooperatiflere bir i ç tüzük sagla n mas1 istek­
lerini gözönünde tutan A l m a n Sosyalist B i r l i k Partisi yöneticileri, bu
i$in ba$a nl mas1 için el lerinden gelen yard 1 m 1 yapt1lar. Öteki sosyal i st
m e m l e ketlerdeki. öze l l i kle Sovyet l e r Birligindeki tecrübeleri, bilgin­
l e r i n , sosyolog ve ekonomistlerin elde etti kleri sonuçl a n köylülere
s u n d u l a r. i l k tüzü kler. Wori n . M e rxleben. Fienstadt köylü üreti m
kooperatiflerinde denend i . Denemede görü len aksakl 1 kl a r gideri l d i kten,
bütün kooperatif ba$ka n ve a ktif üyelerinin kat i l m asiyle topla n a n bir
konfe ra nsta ta rt1$ 1 l 1 p görü$ü l d ü kten sonra . 1 9 52 y 1 l 1 Aral1k aymda
kabul edildi . Kooperatifler i ç tüzügünün bu $ekilde demokratik yol­
�
l a rd a n haz1rlanip �yg anmas1. ü retim kooperatifl eri i n d i n a m i k geli$­
meye e lveri$1i ve üreti m i deva m l 1 olarak yükse e n te$ekküller h a l i nde
geli$mesini sagliyan etkenlerden biri o l d u . Le n i n , bu kon u üzerinde
ö n e m l e d u rara $U noktay1 esbit etmi$ti . «Önemli olan, köylüleri n,
bütün m eselele i n i n çözü mü nde . h ayat tarz l a n n m tesbitinde kendi l e ­
r i n i n s ö z s a h i b i o l d u k l a n i n a n o ma varmaland1r. » ( Le n i , 2 5-26 Eki m
1 9 1 7 . R usya Asker ve Î $Ç i Sovyetleri n in Î kinci Kongres i . )
iç t ü z ü k h ü kümlerine göre, Köy l ü Ülretim Kooperatiflerinde çal 1$­
malar sosya l ist esasla r geregince örg "'tlenir. Ü ret i m i n degi $ i k kolla­
n nd a fa a l iyet gösteren brigadlann kurulmas1, herkesin katild1g1 genel
kurul toplant1l armda tesbit edilen norm a ra göre ü retirn i n yönetilmesi.
çal1$mada herkesin elde etti i sonuclara göre gündelik veya ayl1g1nm
tesbiti bu i l i $ ki le r a rasmdad1 . ic tüzüklere göre , kärd a n . i$1etmenin
bak1m1, geni$1etil mesi ve yeni yeni yat1f1 m l fl r iç' n bel i rli bir fon da
aynl1r.
B u ted birler, aynca Qret i rn i gel i$t i rmek maksadiyle köylüye sag­
l a n a n e konom i k aVflni:ajla ve te$vi kler pr tik e olum l u son uçlanni
göstermi$ ve tan ü t i m i n i n clegi$i k a l a n a n nda önemli yü kseli$1er
kayded i l mi$tir.

55
Ö rnegin 1 9 6 0 ile 1 9 6 8 aras1nda �öyle bir geli�me kaydedil mi�tir:

Tanm ü ret i m i a l a n m d a . sosyalizmi n e konomik sisteminde ve yöne­

timde p l ä n l a m a �ekl i nd beliren yeniliklerin uyg u l an abil mesi için.
bütün koopera if üy�ler:i nin bilimsel�teknik b i l g i e tecrübelere sa hip
o l m a l a n ve deva m l 1 o l a r a ögre n i m ve egiti m e tabi tu ulmalan gerek­
mektedi r . Bu alanda ihi rçok tanm ü reti m kooperatifleri ile devlet
çiftlikleri öne rn l i hamle e r ya 1�lard1� Fa at as1I esele. bu ileri
ü retim kooperatif eri ile devle çiftlikl r i n i n elde ettil<leri yeni bili msel
ve tekni k tecrübel ri bütün a r 1 rn ü reti a a n 1113 uygu l a makta toplani­
yor. B u hedefe i l a s il e J �.
l i. A man Demokratik C u m h u riyeti

56
sorumlu yöneti m orga n l a n t a rafi ndan haz1rl a n m a kta olan ye ni pers­
pektif pläninda. gereken b i l i msel ve teknik hamleleri ba$ara m 1yan
kooperatiflere yard 1 m etmeyi ve o n l a n ileri bir seviyeye ula$tirmay1
öngören tedbi rler yer a l m a ktad1r.
Ta n m ü retim i nde yeni b i l i msel-teknik geli$meleri uygula mada
Devlet Çiftli kleri ileri bir rol oyn a m a ktad1r. Çünkü Devlet Çiftli klerinde
sosya l i st i l i $kilerin ba$tanberi kuru l m u $ olmas1 sayesinde. tanm
ü ret i m i n i n bu alaninda bil i msel ve tekn i k ha mleleri gerçekle$tirmek.
gerek üreti m araçlarinda. gerekse yönetimde plänla m ay1 kolayca
uygul a m a k . üreti m i hem m i kt a r b a k1 m i nd a n art1rma k. hem de kalite
bak1mindan iyile$tirmek i m känlan elde edilebiliyor. Devlet Çiftl iklerini
veya Tari m Ü retim Kooperatiflerini bili msel bir $ekilde yönetmek
d e mek. eko n o m i k ve t a n m sal alan larda elde edilen bilgileri tanm Î$Çi­
l eri i l e kooperatiflere bagl1 köyl ülerin istifadesine sunmak demektir.
B u alanda A l m a n De mokrati k C u m h u riyet i n i n bil i msel ara$t1rma
m e rkezle ri . i l i m a d a m l a n . e kon o m i k ve tekn i k uzmanlan büyük bir
gayret göstermektedirler. Ta nmda gerek üret i m i n . gerekse üreti m
araçla n n i n deva m l l bir geli$me göstermesi bu orta k gayretlerin bir
sonucudur.
Tarim ü ret i m ini gel i$tirme a l a n i nda. toprag i n veri m l i ligini a rtt1rmak.
daha dogrusu veri msiz topraklari verim l i hale getirmek sorunu da
önernli bir yer tutmaktadir. 1 9 64 yllina kada r su kayna klanndan uzak
3 2 . 8 9 8 hektar k1raç toprak eki m e elveri$1i hale geti ril m i$tir. Kiraç
topra kl a n n eki l i r hale getirilmesinde h idro-te kn i k büyük bir rol oyna­
m a ktad1r. H idro-teknik. yeralt1 su rezervlerini aray1p · b u l m a k ve bu
rezervleri k1raç toprag1 veri m l i hale getirmekte u l l a n i 1 1r. Alman
D e mokrati k Cumhuriye-ti towa klanndan bir k1sm1 tari m a elveri$1i
ol m a d 1gindan. hidro-te knik ve k1raç a raziyi veri m l i hale getiren öteki
tekni k yol lar tanm üret i m i n i geli$tirme a l a ninda hayati bir önem
tas1ma ktad1r.
'
son y1llarda Ta n m Ü reti m Kooperatifleri ile tanm ürün leri n i i$1iyen
degi$ik g 1da maddeleri ve ham madde sanayii kollar arasmda yak1n
bir i $birligi, hattä topraktan fa bri kaya kadar ü retim ürecini bir e ko­
nomik çat1 a l t mda birle$tirme h a reketi gel i$tigi gibi, kooperatiflerde
üretilen g1da ve ham maddeleri yeri nde i$1emek ve bu ma ksatla
kooperatiflerde sanayi Î$1e.tm e ed u rma h a reketi de geli$meye ba$­
l a d 1 . Fakat ekono · ve politil<:a yàne.t1cilen bu a l a nda $artla n n henüz
geregi kada r olgunla$mam1$ oldugunu tesbit ettiler. Alman Demok­
rati k C u m h u riyeti Devlet Ba$kani ve B i rle$ik Sosyalist Partisi Birinci
S e kreteri Walter U lbricht par i IVl erkez Komitesi n i n X. oturu mu nda.
kooperatiflerle s nayi i'$1et rh e erini b ir J r,
o o i k ç a 1 altmda toplama
if
h a re ketin i n gel i$tiri lm si l u u belirtti fa kat bunun mevcut $art-
·

l a r gözönünde tutularak ad1 ad1m gerçekle9ti i l mesi geregi n e de

57
Î$aret ett i . Bu ha reketi geli$tirme dävas1 her $eyden evvel Tanm
Ü reti m Kooperatifleri üyelerine maledilmeli ve bütün üyelerin nzasiyle
bu yönde ileri a d 1 m l a r a t i l m a l 1d1r. Anca k bu $ekilde. demÓkratik yol l a r­
d a n elde edil ecek geli$me gerçeklere uygu n ve gerek tanm a l a n md a .
gerekse u l usal e konomi n i n g e n e l geli$mesine yard1mc1 bir u nsur
olabil ir.

Al man Demokrati k C u m h u riyeti nde

pol iti k parti ler ve te�ki l ät l a r

Alman Demokrat i k C u m h u riyeti nde çok partili sistem uygul anmakta­

d 1 r. Mevcut parti leri $U $ekilde s 1 ral1yabiliriz : Alman Sosyalist Birl i k
Partisi. H ristiyan De mokratlar Birligi, Al manya Liberal Demokrat
Partisi. Alma nya M i l l i Demokratik Partisi . Alma nya Demokratik Köylü
Partisi . . .
Alman Sosya list B i rl i k Partisi. Î$ÇÎ s m 1fmm öncü te$ki l ät1d1r. Al man
Demokratik C u m h u riyeti s1nirlan d a h i l i nde insanin insan tarafmdan
sömürülmesine son ve ren bu part i n i n ba$11ca hedefi. ü l kede sosya l i st
topl um d üzen i n i kurmak. ban$1 korumak. em perya l izme kar$1 sava$­
mak ve halklarm u l usa l kurtul u$1anna yard 1 m etmektir. B u ndan
ötürü de. Al m a n Sosyalist Birlik Partisi Î$ÇÎ s1nifm m öncü te$ki lät1
o l m a kla kal m a m a kta, C u m h u riyette politik. ekono m i k. sosyal hayat1
sosya lizme do " ru yönetmede bütün mil letin öncü te$ki lät1 ödevini de
yükümlenmektedir.
Yuka rda da belirttigimiz gibi Sosyalist Birlik Partisi Al m a n Komün ist
Partisi ile Alman Sosyal Demo rat Partisinin dogudaki kol l a n n m birle$­
m esinden meydana gel m i $tir. B i rl e$me . 1 946 y1hnm 2 1 -2 2 N isa­
n inda Berlinde ya p 1 l a n bir kongrede kararla$tinl m 1$t1r. Fakat mesele.
bu ko ngreden evvel . Almany nm hemen hemen her yönü nde. ocak
bucak ve köylere kad a r her arti kademesi nde gen $ münaka$a ve
m üz a kerelerden sonra olgunla$t 1 n l m 1$t1r. Al man Sosyalist B i rl i k Parti­
s i n i n iki m i lyona yakm üyesi vard1r. Program ve t üzügü Marksizm­
Leninizme. yani bilimsel sosy.a lizme day.anm ktad 1 r .
Part i n i n m e r e z o rg a n i « � e.ue.s Deutsch l .a nd» gazetesidir. Berlinde
yay1 n l a n 1 r Parti n i n . 1 5 ilde de g ü n l ä k lna h a l l i orga nlan va rd 1 r . Merkez
ve il orga n l a n n m g ü n l ü k t <(,P l a m ti raj 1 4 . 3 0 0 . 000 civa nndad1r. Part i n i n
Berl i nde yaymlanan <<Ei hei » dil b i r teori k dergisi de vard1r.
Alman Sosyalist B i rli k Part 1 si d1$mda . öte · partiler genellikle $ehir
ve köylerdeki ort tabakalan . baz1 d i ci ve a y a m ç vrelerini safl annda
toplamaktad1rlar. Faka bu partilerin hepsi A m a n Demokratik C u m -

58
h u riyetinde sosya l izmi kurma ödevini benimsemi$. kabul etmi$1erdir.
B u ndan ötürü de, i$Çi s i n 1findan ba$ka ve i9çi s 1 n ifina yard 1 mc1 olara k,
orta tabakalar da A l m a n Demokratik C u m h u riyeti topraklannda sosya­
lizmi kurmakta seferber olmu$l ard 1r.

H ristiyan Demokratl ar b i r l ig i : ( C D U )

B u part i , Al man De mokratik C u m h u riyeti nde degi9i k mezheplere bagl1

h ristiyan send i ka l a n n Berli nde 2 6 H aziranda 1 945 'de tertipledi kleri
bir kongre son ucunda kuru l m u9tur. Program ve tüzügü, hristiya n
d i n i n i n a n a prensiplerine. karde9lige, i nsan sevgisine ve Alma n
Demokratik Cumhu riyetinde sosyalizmi kurma ü l küsüne dayan­
m a ktad1r.
Part i n i n Berl i nde yayi n l a n a n « Neue Zeit» adl1 bir merkez orga ni
vard 1 r . Bundan ba9ka, « H efte aus B u rgscheidungen» adl1 teori k bir
yay1n1 da vard1r. Bu parti üyeleri nden a9ag1-yukan 1 1 b i n ki9i, merkezi
veya m a h a l l i meclis ve te9ki lätl ara üyedirler. Aynca , yine bu parti
üyelerinden. 7 bin ögretmen. 600 Ta n m Ü retim Kooperatifi Ba9ka n 1
ve 3 0 0 kadar d a Esnaf Ü reti m Kooperatifi ba9kan 1 vard1r.

Al manya Liberal Demokrat Partisi : ( LD P D )

B u parti 5 Te mmuz 1 94 5 'de Weimar C u m h u ri eti 'nC!en ka l r_na burjuva

l i be ral pol iti kac 1lan a rafindan kuru l m u$tu r. Safl a n nda esnaf. kü çük
ticaret erba b1, küçü ve orta i9ve re n ler. bilgi nler, s natç1lar. teknis­
yenler. doktorlar, avu katl ar e memu rlar yer a l m a ktadir. B u parti n i n
ideoloj isi, Alma nyada 1 848 'den bu yana gel isen W e i m a r Cumhuri­
yetinde ve H itler rej i m i n e ka� . 1 direnrnede en y ü ksek noktasina vara n
l i beral demokratik gelenekl e re dayan1r. Parti , aynca. Al m a n Demok­
rat i k C u m h u riyetinde sosya l izm kurulu5una yard 1 m etmeyi de kabul
etmi5tir.
Parti . be9 tane g ü n l ü k gazete yayi n la r . Merkez org a n i Berli nde
yayi n l a n a n « De r Morgen» gazetesidir. Parti üyelerinden 8 bin kadan
merkezi ve m a h a l l i orga nlara seçilmi5tir. Ü retim kooperatifi ba5ka n­
lan. yan devlet isletme en yonet1c1 en rasinda da bu partin i n
üyeleri vard 1r.

Al manya M i l li

Bu parti 1 948 1V1 ay1sinda � u ulm u5tur. K u rucul larasinda esnaf.

t ü ccar. i9veren. doktor- eski subay JJ.e askerler b u l u n m a ktad1r. Kuru-

59
c u l a n n i n bir k1sm 1 . Sovyetl e r B i rl igindeki A l m a n harp esirlerinin
kurd u g u « H ü r Almanya M i l l i Komites i » üyelerindendir.
Parti alti tane g ü n l ü k gazete yaymlamaktad 1 r. Merkez org a r n Ber­
l inde yaymlanan « N a tional-Zeitung» dur. B u partiye mensup 8 bin
ki$i . degi11ik mahalli orga nlarda temsilci olarak bulunmaktad1r.

Almanya Demokratik Köyl ü Partisi : ( D B D)

B u pa rti 29 N i s a n 1 948'de kurul mu11tu r. Parti safl a n nda köy ekono­

misine bagli degi$i k zümreler toplanmaktadi r . Parti program ve
tüzügü, Alma nya d a ki demo krati k köylü hareketinin geleneklerine.
köylerde demokrati k reform i l ke lerine baglidir. Parti köy üretim
kooperatifleri n i n kurul u11unda a ktif bir rol oynam111tir. Partinin merkez
orgarn Berlinde yayinlanan « Ba u e rn - Echo» gazetesidir. Parti kadrolan
i ç i n « De r Pflu g » a d l i b i r de dergi yay1nl a n m a ktad1r. Partin i n mahalli
meclislerde. bölge idarelerinde 1 7 bin kadar temsilcisi vard1r. Ü ç bin
parti üyesi, ü retim kooperatifi ba11karn görevinde b u l u n m a kta . 1 3 bini
de ü retim kooperatifleri yönetim kurullannda çal111maktad1r.

Demokratik Almanya M i l l i Cephe s i :

B u te:?kil ät. siyas· pa tileri n , sosyal te:?ki l ätlarm bir araya gelmeleriyle
k u ru l m u:?tu r. T'e:?kilät topl u m u n degi$ik a l a n larmda faal iyet gósteren
$ahsiyetler de kati l m 1$l a rd 1 r. M i l l i Cephe 1 94 7 y i l m m k1$mda Alman
Sosyalist B i r l i k Partisi n i n te$ebbüsüyle kurul mu$tur. Daha dogrusu,
M i l l i Cephe. A l m a n Sosya l i st B i rl i k Partisi n i n , 1 9 4 7 'de Bat1 Al ma nya­
d a ki i$gal kuvvetleri ile pol itika c i l a n n m B at1daki üç i$gal bölgesini
bi rle:?ti rme ve Almanyay1 iki e bölme gayretlerine kar$1 yaratt1g1 ve
m a ksad1 Al manya r n n birligini koru m a k olan « H a i k Kongreleri» hare­
ket i ne dayan m a ktad1r.
3 $ ubat 1 9 50'de Dogu bö gesindeki parti ve te$kilätl a n r n n temsil ­
cileri tarafmdan « Demokratik Al m a nya M i l l i Cephesi M i l l i Konseyi»
kuruld u . 25 Agustos 1 9 50 tarihinde -cle M i l l i Cephe 'nin birinci kongresi
yapild 1 . B u n d a n sonra . M i l l i Ge13h , e mekratik Almanyada sosyal iz­
m i n kurulmas1na yard1mc1 b i r te:?kilät olara k faa liyet gösterd i .
M i l l i Cephe te$kil ät1 m a h a l l e ü niteleri esas1 üzerinde kurul m u:?tur.
Mahalle veya büyük j o kl a rdaki yu rtta$ 1 a r m uayyen za manlarda
topla r n r ve ev m ute edi n i eç r er. �v rn uteme<f , mahalle veya
f
blokl a rd a ki ha k1 temsilcisi o l a ra k te$ k il tin il komisyon u ile bag
kurar. B u te$kilät. i lçe, oc k ve bucaklar a kurul U$tu r. M i l l i Cephe
politik. sosya l ve kültüre l alanè:la y 1 g m te$ i l ät1 olarak önemli bir ödev

60
ba$armaktad ir. Çünkü Alman Demokratik Cumhu riyeti h ü kü meti
evvelä M i l l i Cepheye dahil partil erden kurulm u$tur. B a kanlar Kuru­
l u 'nda. b u partileri n , temsil etti kleri haik mi ktan ora n inda temsil ­
c ileri vardir. B u nd a n ba$ka, Devlet Ba$kanl1g1 Konseyi d e , yine Milli
Cepheye dahil parti ve sosya l te$kilätlar temsilcileri tarafindan ku­
rulmu$tu r .
M i l l i cephe. bu poli t i k fa a l iyetinden ba$ka. h a i k kütüphaneleri
açmak. haik oyu n l a n . tiyatro ve fi l i m temsi lleri. spor yan$mal a n ter­
tiplemekle de memleketin kültürel ve sosyal hayatinin geli$mesinde
önemli bir rol oynamaktadir.

A l man H ür Send i kalar Konfederasyon u : ( F D G B )

Sendikalar konusunu e l e al 1rken, kapitalist ü l kelerle sosya list ü l keler­

d e ki send i kalar a ras1nda mevcut farklan d a . sosya l . ekonomik. politik
terne! yap1 farkl a n n a paralel o l a r a k gözönünde tutmak gerekmekted.ir.
Kapitalist ü l kelerde. h ü kü metlerin ta$1d1g1 eti ket ve renk ne o l u rsa
o l s u n , iktidarda b u l u n a n büyük sermayedir. Hattä Bat1 Al manyada.
i ngilterede ve baz1 i skandi nav ü l keleri nde oldugu gibi. sosya l-demok­
rat parti ler k1smen veya tamamen h ükümette olsa l a r bile. bu gerçek
degi$memektedir. Toplu mda üreti m a ra ç l a n m ü l kiyet i n i eli nde tutan,
u l usal se rvet kayn akl a n n a . u la$t1rrna araç l a n n a . banka l a ra , enerj i
kayna k l a n n a v e ma enlere häkim olan büy,ük sermaye gruplan.
topl u m u n i ç ve d1$ pol it ikasinda da kilit nokta l n n 1 tutma k i mkänl a n n i
e l d e etmektedirler. Kapitalist toplumda k ü ç ü k l:fü a z i n l g i n ezici çogun­
l uga kar$1 ege enligi elde tut m a s i n a kar$1 direni$. demokratik halkç1
politik partiler ve sendikal le$ki lätlar vas1tasiyle yap1labilmektedir.
i$çi s1n if1. emekçi haik y1g 1 n l a n , büyük sermaye gruplanna ve onlann
hegemonyas1na kar$1. ekono m i k. sosya l ve politik haklarin1 bu yoll a r­
dan savu n m a kta ve bu haklan bu y0llardan geni$1etme imkänlanni
b u l m a ktadirlar. Bundan ötürü , kapitalist ü l ke lerde sendikalar. i$Çi
sin1fi n i n ve e m e kçi y1ginlannm sermayeye kar$1 yürüttügü sm1f sava ­
$inda, bu sava$in ekonomik, sosyal ve politik yönte m i nde y1g1nsal
örgütl er olarak b üyük bir rol oyAamaktad1rlar. Sendikalar, kapitalist
topl umda i$çi ve emekç i y1gmla r1nin sava$1R1 degi$ik yol ve yönte mlerle
yürütmekte . bu yol ve 'lS!_ n tem erin basmda da degi$i k $ekil leriyle

j
grev gelmektedir. Demek o l uyor ki. kapitalist toplu m l a rda emekçi
h a l km sermaye sömü rüsüne kar$! yü rüttügü m ü cadelede, ya n i sömü ­
j
rüyü geriletme e oooa o kurtu l m a a acm1 g _(!:1 de 11 s m 1f sava$inda
ö n e m l i araclard a n biri olara be irmektedir. \
Sosya list u l kel rde 1se, terne devn mler vas1tasiyle. i nsanin msan
taraf1ndan sömürüîmesine son veri l mi$tir. Ü retim a raçlan. u la$t1rma.

61
 bankalar. ene rji kaynakl a n . madenler. d19 ticaret ve iç ticaretin önemli
bir k1sm1 devletle9ti rilmi9. yani sermaye n i n politi k, ekonomik hege­
monyasina son veri l mi9. ü retim ve toplu mdaki sosyal il i9kiler sosya l i st
i l kelere göre d üze nlenmi9tir. B u nd a n ötü rü de. sosya l i st ü l kelerde
sendika l a r 1 n . kapital ist devlet meka n izmas1na kar91 bir sava9 arac1
degil. i$Çi köy l ü häkim iyeti n i n daha da saglam la9t 1 n lmas1 ve daha da
gel i9tiril mesi için bir araç niteligini ta91 mas1. ka pitalizmden sosya lizme
geçi9in. yani devri mci bir d üzen degi9ikl i g i n i n tabii bir sonucudur.
Sosyalist b i r devlet düzenine sahip Al m a n Demokrati k Cumhu ri ­
yeti nde. sendika l a r. topl u m u n her a l a ninda s ö z v e etki sahibidir.
Sendi ka l a n n h a k ve yetkileri ni 9öylece s1ralamak m ü mkündü r : Merkezi
ve m a h a l l i e konomi plänlanna katil m a k ; baka n l 1klarda ve i91etme
idare lerinde i 9çileri temsil etmek ve i9çiler adina hesaplarla i lgilen­
mek ; üretim süreci üzerindeki i9çi kontro l ü n ü sagl a m a k : yatmm ve
kärlan kontrol etme k ; t i ca ret ve h a m madde sag l a m a i 91erini. i n9aat
pol itika s 1 n 1 ve ev yap1m i n 1 hem orga n ize. hem de kontrol etmek . . .
Sendikalar. devlet organlarina seç i l m i 9 temsi l ci l e ri vas1tasiyle.
sosyal ist topl u m düzen i n i n kurulmas1na. u l usal e konomi n i n pl änla9-
t 1 n l masina ve yönetime. bili mse l-teknik devri m i n gerçekle9mesine.
çal 19ma 9art l a n n i n iyile9tiri l mesine. insan sag l 1 g 1 n i n . i$gücü n ü n koru n ­
masina v e kültürel hayatin d üzenlenmesine geni9 ö l çüde katilmak­
tad1rlar.
Î 9letme ve müesseselerde ise. se nd i ka l a r plänlarin hazirlanmasina
i9tirak etmekte, devl-etle9ti ri l m i 9 i9letme yöneti mlerinde temsjl edi l ­
mekte v e ü reti m komitelerinde fa a l bir rol oyna m a ktad1rlar. Sendika lar.
devlet organl ariyle. i91etme yöneti mleri ve e l<onomik müesseselerle
çal19ma 9art l a r i n 1 belirl iyen a n la9ma lari imza l a m a k yetki sine sahiptirler.
Send i kalar. ayni zamanda i9 h u ku ku un tesbitinde de aktif bir rol
oynamaktad1r. Sendika l a n n ka n u n te k/if etme ve i9 h u ku k u n u n uyg u ­
l a n mas1ni kontrol yetki leri vard1r. Sendika l ar. ayrica. i9çi v e memur­
l a rin sosya l güve n l i klerini saglamakla ödevlendiril mi9tir.
Haik Meclisi 'nde 60 kadar sendikac 1 m i l letvekili va rd 1 r. Ve Mecliste
sendikac1 mil letvekilleri «Sendikacilar GrupU>>nu te9kil etmektedirler.
B u ndan ba9ka , mahalli organlarda 2 5 . 600 civannda sendikac1 tem­
silci bul u n ma ktadir. Alman Demokr-atik C u m h u riyeti Devlet Kon­
seyinde. Baka lar Kuru u n a . Ba .an l i klarda. i l idare organla nnda.
M e rkez P l ä n l a m a om 1syon u n a ve .'z:'U se e onom i k müesseseler
i d a re heyetle r i nde sendika l a rin temsilci leri de bulunm<i ktad1r.
Sendika l a r. devlet i kfiSàdi isletmelerinde oldugu g i b i . özel sektör
kes i m i nde de. ûret 1 mi ve i9 ve im nig i n i n arttl 1l m a 1 i ç i n bir yandan
sosyal. bir ya ndan da tekn,ik edpirleri a l m a yetkisi n e de sahiptirler.
1$
B u m a ksatla d a . çal19 a a' tla n 1 n ve 9ekillerinin reorga nizasyonu.
modern rasyonal izasyon u n . b 1 l i msel-tekn i k devri m i n saglam bir 9ekilde

62
 uygu l a nabilmesini saglryacak tekn i k kadrolarrn yeti$tiril mesi ve egitimi
alanrnda da sendika l a r kesin yetkilere sahiptir.
Sendika te$ki l ä t r n r n e n alt kademesi fabri ka l a rdaki sendika örgütü­
d ü r. Te$ki lätrn fa bri kadaki i$çi ler a rasrnda temsilcileri vardrr. ve bu
temsilciler i$çi l e r i n istek ve $i käyetlerini fabrikadaki sen d i ka te$ki l ä ­
trna u la$trrma kla görevlidirler. Fabri ka l a rdaki sendika te$kilätr, yöne­
timle srkr bir i$bi r l i g i kurarak faa l i yetini gel i$tiri r. Bu i$birligi, e n çok
fa brikada üreti mi plänla$trrmak, i$ veri m l i l igini arttrrmak, verim nor­
m a l a r r n r tesbit etmek, gündelikleri ayarl a m a k. i$ güvenligini saglamak,
i$çilerin sag l r k. sosya l , kültürel soru n l a r r n r çözümlemek yönleri nde
topla n m a ktadrr.
Fabrikalardaki se ndika te$kilätlarr i ktisadi devlet kurulu$1arr nda
toplanara k , te$kilätrn i kinci kademesini te$kil etmektedi rler. Devlet
i ktisadi kurulu$1arrnda ki sendi ka örgütleri de birle$erek. bagl r o l d u klarr
s a n ayi kol u n u n sendika s r n r kurmaktadrrlar. Bütün degi$ik sanayi kol l a ­
rini n sendika l a rr da, Sendi ka l a r Konfederasyonu merkez yönet i m i nde
b i rl e$mektedirler.
Te$kilätr ba$ka bir yönde n , bölgesel te$ki lätlanma prensipi n e göre
nitelemek gerekirse. fa brika te$ki l ät r n r ilçe. devlet i$1etmelerindeki
te$ki l ä t r il te$ki lätlarrna benzetmek m ümkündür.
S e n d i ka l a r r n en yüksek organr dört yrlda bir topl a n a n kongreleridir.
Kongreler. dört yrlda bir, her sa nayi kol u n u n sendikasrnda yaprldrgr
gibi, S endika l a r Konfederasyon u 'nda da yine dört yrlda bir yapr lrr.
Fabrika ve devlet i ktisadi i $1etmeleriylc ilce ve il t�$kilätlarrnrn
kongreleri ise. i ki yrlda bir yap r l r r. B ü t ü n bu kongrelerde i d a re heyetleri
seçi l i r ve send i ka faa l iyetleri n i n m ü naka$aS1 yap l rr.
S e n d i ka l a r Konfederasyon 'nun, çalr$ma $art l a r r n r n reorganizas­
yonu ve i$ güvenl igi n i n sagl a n m a s r kon u l a rrnda geni$ yetkileri vardrr.
Konfederasyona, fabrika send i ka te$ki l ätlarr ba$vu rabi l i r ve i$çilerin
ç a l r $ m a g üvenligini sagl a m a k üzere gereke n tedbirleri a l m rya n veya
bu ted b i rleri a l rn a kta i h rn a l gösteren fabrika yöneticilerinin cezalan­
drrrl m a s r n r teklif edebilirlC:: r .
Sendika l a r Konfederasyon u , b u n d a n ba$ka, geni$ yayrn ve ayd r n ­
l a t m a i m kä n l a r r m 1 da sa h i ptir. Konfederasyon ' u n merkez orga n r
«îri b ü n e» adlr g ü n l ü k gazetedir. Ayr1ea « D ie Arbeit», 1 Sozia lversiche­
rung». « K u lturelles Lebem ibi aylrk Elergiler de yay1nlanmaktad1r.
Konfederasyo n ' u n bQ_yük br r bas1mev1 ve mes e r egitim yapan okullarr
da vardr r .
H a l k r n gerçek egemen l ig i n i n . ya n i sosyal i st demokrasi n i n k u ru l u p
yerle$mesi ne, s e dikala r. ö y v e $ehir e mekç le ri n t y1g1n te$ki lätr
o l a ra k Alman So ya l i st Bir k Partisi Ie bE)'r ber " n m l i bir rol oyna­
m a ktadrr. Sosya list demo as nr kuwlm srn n ö emli sorunu $Öyle
belirmekted i r : Sömürüden kurtu U$ emekçi halkrn degi$ik tabaka l a -

63
r m 1 n . devletin politik. e konomik. sosyal ve kültürel faaliyetine a ktif
olara k kat1 l m a l a n n i saglamak. B u demekt i r ki . burj uva d emokrasisi n i n
a ksine. sosya list demokrasi. bütün emekçi y1gin l a n n . biçimsel haklara
sahip kolu da devlet ve toplum hayatmm d1:?mda ka l m a l a n n i degil.
devlet organlarina a ktif olarak kat l lm a l a n n i ve kendi ya nnla n n i kurma
eylemine yard1m etmeleri ni gaye e d i n m i:?tir. Haik y1g1nlan Alman
Demokratik C u m h u riyetinde devlet plänla m a l a n n a , devletin e konomik
ve politik yöneti mine. partiler, sendikalar. fabrika i:?letme ve Ta n m
Ü retim Kooperatiflerinde ki y 1 g m te:?kilätlan, i:?çi ve Köylü Tefti:? Te:?­
kilät1. Uzla:?t1rma ve H akem Kurullari yoluyla d i re kt ve a ktif olara k
'<atllmaktad1rla r.

l :?çi ve Köylü Deneti m Te:?ki lät11 )

Alman Demokrati k C u m hu riyeti nde sosyal ve ekonom i k fa al iyet.

y1gmsal bir te:?kilät ol an daha dogrusu köy ve :?ehir eme kçileri n i n
kurdugu bir örg üt olara k faa l iyet gösteren l :?çi v e Köyl ü Denetim
Te:?kilät1'nm denetimi alt1ndad1r. l:?çi ve Köylü Deneti m Te$kilät1 bir
yandan Alman Sosyal i st B i r l i k P a rtisi Merkez Komitesin e , bir yandan
da B a ka n l a r Kurulu'na baglld1r. Bütün Al m a n tari hinde i l k defa.
Alman Demokrati k C u m h uriyetinde. kamu h izmetlerini de netliyen
y1g1nsa l demokrat i k bir te$kilàt k u ru l m u:?tur. B u te$kilät vas1tasiyle.
köy ve :?ehir e ekçileri, kamu h i zmetleri ve (,iretim m üesseselerinin,
sosyal ve külturel org a n l a n n ka n u nl a ra göre faa liyette b u l u n masm1
sag l a m a kt a . ka ,mu iileri yöneticil e r i n i n sosya list i l keleri gözetmelerini
önemli ölçüde teminat altma a l m a ktadir. l:?çi ve Köylü Denetim Te$­
kilät 1 , sendika l a ri n . H ü r Al m a n Gençl i k Te$ki l ä t 1 ' n i n . parti kontrol
komisyo n l a ri n i n ve devlet ko trol te$ki lätlarmm birle$mesiyle kurul­
mu:?t u r .
1 $ Ç Î v e Köy l ü Deneti m Te$kilät1 'n i n ödevi . h a i k ekonomisi organ­
l a n n i n çal l$ m a l a r m 1 . perspektif plänlarmm uyg u l anmas1ni, kanunlann
çigne n i p çignenmedigini kontrol etme k. topl u m haya m i n sosyalizmin
geli:?mesine uyg u n i:?leyip i:?lemedigi n i tesbit etmekti r.
1$Çi ve Köylü Deneti m Te:?kilät1 bir kom ite tarafmdan yönet i l m e kte­
dir. Bu komite y1gm te:?ki l ä tlarm 1 n . basmm, ii;; ç ilerin, Tan m Ü ret i m
Kooperatifleri n i n , aydmlan(L ve h a l ekonomisinde a ktif olara k ç a 1 1$an­
lann temsilci lertnden korcr lm1l$t0 r .
�
Te$kilätm i l . ilçe ve fab r i k a!Ji a . Ta rim Ü retim Kooperatifl erinde.
sa nayi i$1etm eleri n de , u l a:?t1rma. y p i . sanayi. i . ve d1$ ticaret
a l a n l a n nda $Ubeleri v rd 1r. B u $Obele de ça11$anlari n çogu denetleme

') «Arbeiter-und· Bauern · l nspektion.»

64
Walter U l bricht : Alrnan D e rn o k r a t i k C u rn h u riyeti Devlet Konseyi ba9ka n 1 ve
Al rn a n Sosyalist B i r l i k Partisi M erkez Kornitesi B i r i n c i Sekreteri
A D C Yü kse k o k q l ve Ü n ivers i t e l e r i n d e çok s a y 1 d a fri k a l 1 ye Asya l 1 ö g re n ci
egitim g ö r m e kt e d i r . A DC bag 1 m s 1 z l 1 g 1 n i y e n i k a z a n m 1 1? veya
b a g 1 m s 1 z l 1 kl a n
i ç i n sava!?an h a l k l a r i n m u h t a ç old u k l a n t e k n i k ve b i l i m kadro l a n n i n yeti:;; t i ri l ­
mesine b ü y ü k ö l çude y a rd 1 m e t m e t e d i r .

Leuna 11 K i mya kom in a s 1 . (.J:Wlle) TAV

A D C ' 11 i n d ü 11yaca ta­
ninm1� s a n atç i l ann ­
dan Gizela May
me?hur F r a n s 1 z sar­
k1c1s1 Josép h i n e B a ­
ker t a ra f 1 n d a n k u t l a ­
n 1 rk e n .
A D C 'de spora b ü y u k b i r ö � veril mekte d i r . J i m na st i k ve spor y 1 g 1 n l a ra m a l
e d i l m isti r . A D C <it l ett e 9 6 0 El d a p sfä ve
9 6 9 Af :i 'd a tertiplenen Avrupa
'
·

atletiz � d
y a n � m a i a n d a bi ri nc i g e l mi�I ; i r
Resimde 1 9 6 9 ve 7 0 D ü ny a p ist ' k pati aj 1rino i l i g 1 · kaza n a n G a b i Seifert
( Ka rl - M a rx - Stadt ) görü l me kte i r �
N az i l e r z a m a n r n d a k u r u l a n ö l ü m k a m p l a r r n d an B u ch e n w a l d to p la ma k a m p r .
ADC tarafr n d a n N az i l e r i n v a h $eti n i bütün i n s a n l rga ve g e l e c e k k u :;; a klara
göstermek ü z e re muze haline g e t i ri l m i :;; t i r . R s i m d e « M i l l i An)» a d r n r ta$ryan
k a m p r n g i r i $ i n d e ki anrt g ö r ü l mektedir

••

T
A D Cdo çok yoyg'o gmçl;k " ],,
 ••

T T
A D C de y 1 g i n s a l sporlardan ü �eye de ö n e m v�r i l mekte ir . Çocuk b a h çe l e­
rinden ü n i versiteye kaqa r b ü t ü n çoc tk've g e n çîer i n s ü re kri o l a ra k b ü t ü n su
sporl a n n 1 u y g u l a m a l a n n a d i kkat ed i l m e kt e d i r .
 lki n d i n e n m e s i n e d e
A D C'de e m e k ç i h a büyUk ö n e m veri l m e kted i r . Resi mde
i � ç i l e r i n d i n l e n m e kö�e l e r i n d e n biri g ö r ü l mekted i r .
ödevleri n i gön ü l l ü olarak ya pmakta ve devlet bütçesine yü k o l m a m a k­
tad1r. Te$kilätm denetleme üye leri sendi ka toplantila nhda emek­
çiler ta rafmdan seçi l mektedi r . Denetleme te$ki lätlarmda çal 1$anlar,
aynca. C1 ret i m ka litesinin yükseltilmesi n i , israfm önlen mesi n i , i$Çi ve
m e m u r l a r i n daha rahat $artlar a l t 1 nd a çal1$m a l a n 111 sagla m a k üzere
g ayret gostermektedirler. Kontrol te$kilätinda çal 1$ a n l a r faaliyet­
lerinde tam a m e n özerktir l e r : bölge yahut fabrika yönetimi b u n l a n
her h a n g i bir etki altina a l m a k yetkisine s a h i p degildir. 1 $ ç i ve Köylü
Denetim Te$ki lät1nda ça lJ$a n l a r, raporlanni basmd a . radyoda , tele­
vizyonda. fabrika ve m a h a l l e top.l a n t i l a n nd a aç1klamaktad1rlar.

Almanya Demokratik Kadmlar Te$kilät1 : ( D F D B )

Alman Demokrat i k C u m hu riyeti nin elde ettigi en önemli sonuçlardan

biri de, h u ku k i . sosyal . eko n o m i k ve pol itik a l a n l a rda kadm ile erkek
a ras1nda h a k e$itl igini kurmas1d1r. Kadin e$it i$ i ç i n e$it günde l i k al1r.
Ve bu kon u d a . s 1 rf kad 1 n oldugu n d a n ötürü, erkege k1yasla a $agilan­
maya tabi tutu l amaz. Kadm, aynca. toplum h ayat1 11 1 n her a la n i nd a
erkekle e $ i t o l a r a k sosyal ve pol i t i k fa al iyette b u l u n m a k hakkma
sah iptir. Kadm, fiziki yap1s111 1 n m üs a ade ettigi n ispette her türlü
meslege girmek ve istedigi egitim a l an i n d a ka bil iyetleri n i gel i$tirmek
h akk1na da sahiptir. Kadmm sag l 1g m 1 ve kad m l a beraber çocu kla n n
d a çal1$ma v e d i g e r sosyal h a kl a n n 1 koruyan özel kan u nlar vard1r.
Kad 1 n 1 11 hem a na l i k ödev i n i yerine getirebil mesini , hem de toplumda
sosya l . politi k, kültürel a l a n l a rd a faa l b i r rol oyniyabilmesi n i saglamak
üzere, çocu k yuva l a n , çocu k bahçeleri ve okullarda çocukl a n ders
saatleri d 1$inda me$gu l etme te$ ki l ät l a n kurulm u$tur. Teknik ve sosyal
diger baz1 ted birlerle de, kad1111n ev Î$1erinden va kit ay1rarak toplum
meseleleriyle ug a$mas1 i m kä n i yarati l m 1$t1r. Alman Sosyal ist Birlik
Partisi Pol itbürosu. « Ka d m l a r - B a n $ ve Sosyalizm» ba$1 1kl1 bildÏ risinde.
kad 1 n l a n n sosya i st topl umdaki rol lerini bel i rtmekte , kadm ve k1zlann
yü ksek b i l i rnsel ve tekn i k bilgi ler edinerek sosya l i st topl umda daha
y ü ksek bir seviyeye u l a$mal nn1 sag l a m a k için gereken $art l a n n
yarat 1 l m a s1 n m ö emine i$aret etme_ktedir.
l kinci D ü nya H a rbinin bifisinaen k1sa bir zaman sonra . yani
8 M a rt 1 947 'de «Anti -fa$iSt Kadmla Komitesi» kuru l d u . Komitenin
.
gayesi, b a n $ 1 n ve sos ya l i zm i n kurulmasina a ktif olarak kat ilmay1 sag­

�
l a m a k. aynca kadmlann top u mdaKi'"To e n n i gel i$tirmek m a ksadiyle
degi$ik t a bakala a me. nsu p ka dinl a n bir .:iraya getir .ekti . Ant.i -fa$ist
Kadinlar Komitesi. sonrada A m a nya Dem krati� Kadmlar B i rligi'nin·
kurulmasma önaya o l d u . Bi i gi n ba$ta g e l e gayesi , Al m a n Demokra­
tik C u m h u riyeti Anayasasin n ad1 n l a ra saglad1g1 hak e$itligi n i n top­
l u m un degi $ i k faa l iyet a l a n l a n nd a gerçekle$ti rilmesini sagla m a kt1.

5 01 1 4 - 3 1 65
Birlik, bu m a ksatla , kadm l :m n ve çocukl a n n korunmas1 h a kkmda ka nun
tekliflerinde bulunmu:;; , i:;; Kanu n u , Aile Ka n u n u ' n u n ç 1 ka n l masmda da
yard 1 m c 1 olmu:;;t ur.
Tan m Üretim Kooperatiflerinde ve i:;; l et m elerde Kad1nlar B i rligi'nin
:;; u beteri vard1r. Kadm te:;; k il ät1n i n :;; u beleri i l e i:;; l etme -yönet i m leri
a rasmda s1k1 bir i:;; b i rligi ku rulmu:;;t ur. Kadmlar B irligi, her y1I i:;; l etme
yöneti mlerine. kad m l a n n meslekl eri nde daha da i l e rlemeleri n i . yeni
bilgiler edinmeleri n i sagl 1yacak bir plän s u n maktad1r. Aynca, Kadmlar
B i rligi. i:;; l etmelerde de kad mlann e:;; i t haklarmm çignenmemesine dik­
kat etmektedi r.
Kad ml a r Birligi aynca mahallelerde ve diger yerle:;; m e bölgeleri nde
pol iti k ve kü ltürel toplant1 ve tem si l l e r tertiplemekte, ev ekonomisinin
ve aile hayatmm daha y ü ks e k bir seviyeye u l a:;; m asm1 saglama k üzere,
M il l i Cephe te:;; k ilätl a n i l e birl i kt e , gündüz ve gece kursl a n açmakta,
hasta ve gebe kad m lara yard1m i:;; i n i organize etm e ktedir. Kad m l a r Bir­
l i g i , aynca, çocu kl a n n sagl1g1 n i n koru n mas1nda ve t1bbi kontrol ü n ü n
sagla n m asmda da a ktif bir rol oyna maktad 1r.
Al m anya De mokrat i k Kad 1 n l a r B i rl igi ' n i n 1 , 5 m ilyon civannda aktif
üyesi vard1r. Bu birl i k d e , mahalle, ocak, bucak, i l çe , il esas1 üzeri nde
teski l ä t l a n m 1::,;tir. Her üç yllda bir genel. kongresi yap1lmaktadi r .

H ü r Alman Gençlik Te:;; k ilät1 : ( F DJ B )

H ü r Alm a n Genç l i k Te:;; k ilät1, 1 946 d a «Anti -fa:;; i st Gençlik Komite­

leri>>nin bir araya gefail mesiyle kurulmu:;;t ur. Te:;; k ilätta, degi:;; i k taba ka­
l ara mensup ve 1 4-2 5 ya:;; l a n arasmd a ki gençler b i r araya gel mek­
tedirler. H ü r A l m a n Gençli k l'e:;; k ilät1'n m gayesi . memlekette sosyaliz­
m i n kuru l m a s ma yard1m etmek ve ban::,;1 koru ma sava:;; 1 na kat 1 l m a ktir.
Te:;; k il ät, gençleri n sosyalist d ünya görü:;; ü n e g öre egitilmesine ve
gençle rde sosyalist bilincin yerle:;; m esine gayret göstermektedir. Genç
ku:;; a klan safl a rmda topllyan Hür Al m an Gençl i k Te:;; �i lät1, memlekette
sosya l i z m i n kurulu:;; u nda genç erin te:;; e bbüsleri n i n ger:;;t irilmesi, devlet
ve e konomi kuru m l a r m m yö eti minde söz sahibi olma l a n , meslek­
l erinde , ögre n i m , kültür ve s or a l anlarmda geli:;; m e sagl a m a l a n için
ç a l l::,;1r. Gençli Te:;; k ilät1'm n geli:;; m esinde ve gençlerin m emleket
yönet i m i nde soru m l u l u y ü kü m l e n melerin e Al m a n Sosyalist Birlik
Partisi Politbü osu' U D ..2 Ey ül 1 963 arihli b i l d i rgesi tarihsel bir
a:;; a m a o l m u:;;t ur. Politbüro'nun b ildirgesinde, devlet te:;; k il ätlannda,
parti kademeleö nde, a e ko[Jp misi kur l u:;; l a mda gençlere daha
k
fazla g üvenme 'Je o nl ara da h ta'z l a s o r mJu u k ük emek tavsiye edil­
l
m i:;;t ir. Devlet org a n l a n , parti te:;; k il ätlar bu b1 d i gen in 1:;; 1 g1 altmda
genç l i k soru n l a n m çözmeye yönel mi:;; ve gençler bundan sonra devlet
ve h ü kümet yöneti m i nde daha geni:;; ölçüde söz sahibi o l m u:;;l ardir.

66
Alman Demokratik C u m h u riyetindeki gençl i k, bundan ötürü. memle­
kette sosyalizmi kurmak g i bi tarihsel b i r soru m l ulugun $Uuruna geni$
ölçüde varm1$t1r. Ve gençlik büyü k y1g1myla bu ödevi yükümlendigin­
den. Batr Almanyada ve öteki kapital ist memleketlerde bir k1s1m genç­
ligin topl u m a küsere k onun d1$ma d ü$meleri demek olan « H ippi» ve
« Bitnik» h a re ketleri A l m a n Demokrati k C u m h u riyetinde görülmedigi
g i b i , Bat1 Alm a nya. B i rfe$ik Amerika , i ngiltere ve Fransada özelli kle
son yrllarda h rzla a rtan gençlik ci nayetleri ve diger suçla rr furyas1 da
Sosyalist Alma nyaya s1zm a m 1 $t1r.
Al man Hür Gençl i k Te$ki l ä t 1 m n . gençl i k sorunlarr i l e i l g i l i bütün
devlet ve h ü kümet org a n l a rmda temsi lcileri. vard1r. Ve bu devlet ve
h ü kü met orga n l a r r . ancak gençlik te$kilät1mn temsilcileriyle danr$tl k­
tan sonra . gençligi i lgilendiren ka rarlar alabil i rler. Gençlik Te$ki lät1'nrn,
ayrrca. Haik Meclisïnde ve mahalli parlämentola rda kendi öz temsil ci
gruplarr oldugu gibi. Devlet Konseyi 'nde de temsilcileri vard1r. Gençlik
Te$kilätr. topl u m u n ü reti m org a n l a riyle de yak1ndan ilgilenmektedir.
Gençlik Te$ki l ä t 1 ' n m fabrika la rd a . «gençlik brigad l ar1» ve «kontrol nok­
talar1» vardrr. Fabrika l a rd a ki gençl i k te$ki l ä t 1 , üret i m i n her a l a n mda
fabr i ka i$1etmesini ve ü retim siste m i n i a ç r kça tenkit etmek. üretimin
rasyona l fe$mesi. modern tekn i k metodl a rrmn uygu lanmas1. ham madde
ve äletlerin kullaml masmda e konomi k ka ideleri n gözetil mes i . kalitenin
y ü kseltil mesi konularmda tekl ifler yapmak ve uygulamalarda bulunmak
yetkisine sahiptir. G e n çlerin . yen i tekn i k t;>ufu$farm1 krymetlendiren
« Genç Uzmanlar K l üpleri» ve her yrl genç uzmanlarm yeni bulu$1annr ·

h a l ka gösteren sergileri va rd1r. ( Messe d e r Meister von morgen -

M M M)
Bundan ba$ka. gençlerin kültür. spor v e eglence i h tiyaçlarmr kar­
$ • f a m a k üzere kurul mu!? klüpleri ve te$kil ätlan vardrr.
Gençl i k Te$1<i l ät r n r n üye say1s1 1 . 5 m ilyona yakrndrr. Yani bütün
gençligin % 5 5'i te$kil ä t safla rrndadrr. Gençl i k Te$kilät1'mn fabrika­
l a rd a . o k ul l a rda . orduda ve büt n y r g r n te!?ki l ätlannda kollarr vard1r.
Te$ki l ätm kongresi dört yrlda bi r toplanmaktad r r . Kongrede merkez
yönetim orga n l a n m n seçi mleri yap1lmaktad1r.
Gençl i k Te$kilät1'mn merkez org a n 1 «Junge yvelt» gazetesidir. Bun­
d a n ba$ka. te$kilätrn « Forum>ï."""'«J unge Generatio n » a d l 1 dergileri de
vard1r. Bu derg i l e rde genclik sort m t a n hak mda teorik yaym yap1l­
m a kta d 1 r . Te$kilät ayrrca bir de b a s r m evine s a h iptir.
H ü r Alman Ge çJik__ �Kilätr'na ba_gl r , faka! kuru J u$ bakrmmdan
özerk « E rnst Thälmann» 8ioner Te$ki l ä t 1 . 6 ile 1 4 ya$1arr arasmdaki
çocukl a n saflaqnda topla maktadrr. Pioner Te$kilät1 1 gençler yönet­
mektedir. Bu te$ i l ät m o kut l arda $Ubeleri va d r r. T �ki l ä t , gezi ntiler.
kollektif oyu n l a r ve ç� uklarrn teknik gefi$mesi i saglryacak (uçak.
otomobil ve tra ktö � odelleri yäp1m1 gibi) kurslar te iple mektedir.

5• 67
Al m a n D e m o krati k C u m h u riyeti n de
e mekçi lerin sosya l haklan :
sosyal s i g o rta :

Alman Demokrat i k C u m h u riyetinde birle$ik sosyal sigorta sistemi

uygulanmaktad 1 r. Sigorta l a r hastal 1 k , kaza . sa katl 1 k ve ihtiyarl1k
gibi degi$i k d u ru m l a n kapsamaktad1r. Bütün gel i r sa hipleri . i$çiler.
kooperatif üyeleri yahut serbest meslek sahi pleri ka nunen sigortalan­
mak zoru ndad 1 rlar. B u nd a n ötü r ü , Al m a n Demokratik C u m huriyetinde.
sosyal d u r u m l a n ne o l u rsa ols u n , a i l e n i n çal1$m 1ya n üyeleri, ögrenci
ve emekl i l e r de kanunen ve otomatik olara k sigort a l 1 say1 l m a ktad1rlar.
Ve hasta l 1 k, kaza, sakatl 1k, gebelik, i htiyarl 1k veya ölüm hall erinde
sosyal sigorta h a kla nndan istifade etmektedirler.
Çal1$an herkes. Î$Çi ve Memur S i gorta Te$kilät1'na bagl1d1r. Î $Çi ve
m e m u rl a n n d 1 $1nda ka l a n gelir sahi pleri . meselä Ta n m Ü retim Koope­
ratifleri üyele r i . Esnaf Ü reti m Kooperatifleri'ne bagli ola n l a r ve serbest
meslek sahipleri ayn bir sosyal sigorta te$ ki l ätina bagla n m 1$lard 1 r.
i$çi ve mem urlar. bag l 1 olduklan Sosyal S i gorta Te$kilät1'n1 bizzat
kendileri idare etmekted i rler. Bu idarenin görevlil eri de fa bri ka ve
i$1etmelerdeki send i ka te$ki l ätlan ve sendi ka kadrosu içinden seçil ­
mektedir. Fabrika v e i$1etmel e rde sendikalar çerçevesinde sosyal
sigortal a n i d a re edec.ek delegeler seçil mekte ve u delegeler Sosyal
S igorta Konsey eri ' n i te$kil etmektedi rler.
Fabrikalarda çali$anlann gaynsafi kazançl anr n n % 20'si Sosyal
Sigorta için aynl maktad1r. Yalrnz. bu % 20'nin yansin 1 fabrika veya
i$1etme. yan s i n 1 da bizzat çalisan öde mekted ir. M adenl erde çal 1$anlar
ise. kaza n çl a nn i n % 30'unu Sosyal Sigorta'ya ay1rmakta . i$1etme
% 20's i n i , ç a l 1$an da % 1 O' nu ödemektedi r . Sosyal Sigorta için
çali$anlann verdigi para. ka a n ç n e o l u rsa olsu n . ayda 60 M ark1
geçemez. Ç1raklar. a l d 1 kl a n g ündelige bak1lmadan. otomatik olarak
sigorta l 1 i$1emi görürl er. Ögre cilerin sigorta priml eri ise, egitim mües­
seseleri tarafindan ödenir.
Tan m Ü reti m Kooperatifle ·· eleT· sigorta pri m i olarak y i l l 1 k gel i r­
leri n i n yal n 1z % 9 'onu öderleT. \te bu rim l e y1lda 540 M arktan fazla
olamaz. Ta n m Üretrm K:ooperatifleri i$fetme al-arak aynca her hangi
bir sigorta pri m i ödemezler.
Öteki kooperatif üyeJ eJi de, yine gaynsafi gelirlerinin % 20sini
sigorta pri m i olar k oderl er . Bu pri m i n y 1slrn i $1 etme. yans1rn da
bizzat sigorta l i öder. j
Serbest mesleR sa ipleri ise aynsafi ge · r1er1 n i n % 1 4 ' ü n ü , i$Çi
çal 1$tird 1 kl a n ta käirde e % 1 7s i n i srgorta prtmi olarak öderler. i$çi

68
ç a l 1 $t1rm1ya n l a n n y l l l 1 k kazançl a n n in 7 2 0 M a rk1, i$Çi ça l 1$t1ranlarm da
ayl 1 k kaza nçla n n i n 600 M a rk1 sigorta pri minden muaf tutul. u r .
Sigorta pri m lerinden topla n a n para . Sosyal Sigort a l a r ' m geni$
m asrafl a n n i kar$ i l a m a m a kt a d 1 r . Sosyal Sigort a l a nn y i l l 1 k bütçe aç1g1
devlet bütçes i nden yap i l a n yard 1 m larla kapan m a ktad1r.
Sosyal S i go rtalar. sigortal 1ya , para ve ayniyat olarak ödeme yap_­
m a ktad1r. Para $eklinde ya p i l a n yard 1 m l a n $U $ekilde s 1 ral a m a k m ü m ­
künd ü r : Hast a l 1 k, gebel ik, dog u m . l o h u s a l 1 k , kaza. ihti ya rl1k v e ö l ü m
h a l lerinde ö d e n e n para l a r . . . B u ö d e m e hafta l 1 k. ayl 1 k b e l i r l i m i ktarlar
$ekl i nde oldugu gibi. b i r defaya ma hsus öde me $ekl inde de olabilir.
Aynî yard 1 m a gelince. tamamen paras1z tedavi . i l äç ve sagl 1 k a raçlan
tedariki, hastanelerden. kürlerden ve diger bütün sagl i k müessese le­
rinden paras1z istifade i m kä n l a n d 1 r . Al m a n Demokra t i k C u m hu riyetinde
bütün yu rtta$1 a r . çal1$a n l a r ve ç a l 1 $ a n l a nn aileleri. emekliler. tamamen
paras1z tedavi ve h asta ne. kl i n i k , pol i kl i n i k i m kä n l a n nd a n istifade h a k­
kma sahiptirler. Yurtta$1ar. en hafif h asta l 1 kl a rd a n e n ag1r cerrahi
m ü d a h a l eleri gerektiren hasta l 1 klara kada r. paras1z tedavi o l u n a b i l i r
v e i l äç a l a b i l i rler. H attä h a staneye ka ld1ri l m asr i rn käns1z o l a n hast a l a r
i ç i n , hekirn ka rariyle evinde tedavi edilmek üzere. b ü t ü n tedbi rler yine
paras1z olarak a l m 1 r. H asta n 1 n evinde ted avisiyle me$gul o l m a k üzere
bir hem$i re de görevl endirilebi l i r .
Pol i kl i n i k m u ayenelerinden son ra h astanelerde d e g i l evinde kalabilen
hast a l a r için yapllan bütün tedavi de pa ras1z oldugu gibi. doktor
reçetesiyle al m a n bütün iläçlar d a ta m a men parasJzd.u;..
l l 1calarda. maden s u l a n merkezl erinde yahut sa natoryu m l a rda fedavi
görmesi gereken y u rtta$1 a r da hekim karariyle memle ketteki bu eins
sagl1k merkezlerinde hekim ve he m$ire kontrolü altmda t a m a men
bedava tedavi görürler.
H a stal 1 k h a l l erindeki öde melere gelince : Eger h asta l i k bir Î$ kazasm­
d a n dogm a m 1$sa 2 6 hafta ( m a en Î $Çile r ine 52 haft a ) «h astal 1 k paras1»
ödenmektedi r . Eger h asta l i k b1 Î$ kazasmda n yahut mesl ege bag l i bir
sebepten meydana gel m i i?se, asta iyile$i nceye kad a r veya hut hasta
emekl i l i k d u r u m u n a geçinceye kad a r «hasta l i k paras1» öden mektedir.
Kendisi degil de . çocugu hasta l a na n kadm ii?çiler i ç i n çocuk iyi le$in­
ceye kadar hastal i k paras1 ödenmektedir.
Î $ kazal a n nd a n veya h u t --m esleg b a g l 1 sebeplerden dogm1yan hasta­
l i kl arda ödemeler h e kim kara riyle 3 9 h aftaya kadar uzatilabi l i r. Eger
hasta iyile$emiyece d u ru mda ise, 7 h afta hast a l 1 k paras1 öden ­
d i kten sonra. emekl i l i k i$1emi yap 1 l 1 r ve emekl i l i k m a a $ 1 ödenmeye
ba$l a n 1 r .
Î $ kaza l a r m d a n veya hut meslege bagl1 sel:)e Ie deri dogan hast a l i k­
l a rd a . hasta l 1k pa as1. Î$Çin f. no al aa$m e$1 l'r . Î $ kaza l a nndan
veya hut meslege bagl i sebeplerden dogm 1ya n Hastal 1klarda ise. 6 hafta

69
boyunca ayl 1gm % 90'1 ödenir. Ç1ra klara ise. 1 2 hafta süreyle ödenen
h a sta l t k paras1 tam ayl tga e$ittir.
Maden i$çileri özel bi r statüye t a bidirler. Verem hastal 1gma tutul a n
m aden i$çi leri . tedavil eri y l i larca da sürse. hasta l t k parasm1 t a m
o l a ra k a l d 1 kl a n gibi aile fertlerinin say1sma göre de a y n bir para alirl a r.
Alman bu paral mn i tutan safi maa $ m % 70'i i l e % 90'm1 bulur.

E m ekl i l i k :

Sosyal Sigorta . hal km b ü t ü n taba kal a nn a . ihtiyarl 1 k, a i le reisinin ö l ü m ü

veya ça11$amaz d u ru m a g e l m e s i hali nde bir ihtiyarl lk ayllg1 saglan­
m a ktad1r. Böylece. bütün yurtta$1ar için en az bir geçim garantisi
saglanm1$ o l m a ktad 1 r. E m e kl i l i g i n degi$ik halleri $Unlard i r : Kaza emek­
l il i g i . ihtiyarl1k veya sakatltk e m e kl i l i gi ya da her hangi bir seb·e pten
çal1$ma kabil i yetini kaybedenleri n emekl i l igi . . . Bütün bu hallerde
emekl i l i k maa$1nln tesbitinde baz1 aynntlla r belirmektedir. Fakat bu
aynntliarm derecesi ne ol ursa o l s u n . e m e kl iye ya$ama ihtiyaçlanrn
kar$11ayacak b i r maa$ saglanmakta d 1 r .

Çocuk paras1 :

Alman Demokrati k C u m h u riyetinde. devlet. 3 çocuga kadar çocuk

ba$1na ayda 20 M a rk. dördüncü çocuga 40 M a rk ve dörtten fazla
çocuklar için de 4 5 'er M ark öde m e ktedir. Bu para çocuklar 1 5 Ya$ma
gelinceye kada r veril me ktedir. Eger çoc u k 1 5 ya�mdan sonra okula
devam ediyors a . kendisine ayda 1 5 Mark ödenmektedir. Demek oluyor
ki. bir çoc u k ayda 20 M ark. i ki çocuk 40 M ark. üç çoc u k 60 Mark.
dört çocuk 1 00 M a rk. be� çocuk 1 45 Mark ve ondan sonra dogan her
çocuk 4 5 Mark devlet yard 1 m 1 görmektedir.
Çalt$an kad m l a n n bebekleri ve üç ya$ma kadar çocuklan için son
y 1 1 l a rda çok say1da çocu k yuvalan kuru l m u $tur. Çoc u k yuval a nnda.
çocuklar. uzm an bak1c1lar ve coc u k hem$ireleri tarafmdan bak1l mak­
. tad1r.
Üç ya$mdan alti ya�ma kadarki çocuklar i çinse ihtiyac1 büyük ölçüde
kar$1l ayacak say1da gün ü k ve haftal i çoc u k bahçeleri kurul mu$tur.
Çocuk bahçeleri de çocul( bal<1m1 uzmanlan tarafmdan yönetil m e ktedir.
Çoc u k yuva l a r m m . çocuk bahçeleri ve haftal l k çocuk bahçelerinin
masrafl a n n 1 ka r$ 1 l a m a k üzere devlet bütçesinden önemli bir m i ktar
ayn l m a ktadir. Sosyalist devletin bu yard 1 m 1 e mekçi i lelerine büyük
faydalar sagl a m aktad 1r. Çünkü a ï e l e r çocuk y'uvalan ve çocuk bahseleri
i ç i n . bütçelerine ü k ol m 1yaca k b1r m i kta r para öäedikleri gibi. çal 1$­
mak. hem kendilerine. hem de topluma fayd a l t o l m a k i m kärnn1 bul mak-

70
tad1rlar. Çoc u k yuvas1 için b i r a i l e, çocu k ba$1na ayda 2 7 . 5 Mark
ödemekted i r . Oysa. çoc u k yuva l a nnda b i r çocugun bak1m 1 devlete
1 7 7 M arka mal o l m a ktad1r. Çoc u k bahçeleri n e ise. ayda 1 5 Mark
öde n m e ktedir. Çocuk yuva l a nnda, bebeklere her t ü rl ü b a k1 m sag­
l a nd 1g1 gibi, süt ve mama da veri l m e kted i r . Çoc u k ba hçeleri nde ise,
ögle ye megi ve i kindi kahvalt1s1 veril mektedir.
Devl etin çocuklara ve a n a l a ra yapt1g1 yard 1 m a bir örnek o l m a k
üzere $ U ra kam 1 verebi l i riz : 1 9 64 y i l m d a . Sosyal S igortalar. çocuklara
ve a n a l ara 2 3 6 . 6 m ilyon Mark ödem i$ti r . Devlet bütçesinden çocu klara
ve analara aynlan para ise. ayn1 yll i çi nde 4 7 1 . 4 mi lyon Ma rkt1r. Demek
ki. toplam olarak 7 0 8 m ilyon M a r k öden mi$tir çocuklara ve a i lelere
1 9 64 y 1 l m d a . Yine bu y1l içinde. Federal Al m a nyada çocu k l a n n ve
a n a l a n n korunmas1 için h a rcanan paranin topl a m 1 ise. 1 . 7 m ilyar
M arkt 1 r . Al m a n Demokratik C u m h u riyetinde bu m a ksatla h a rcanan
para n i n adam ba$ 1 n a dü$en m i ktan 4 7 . 50 M ark. Bat1 Almanyada
adam ba$1na 29 M arkt1r.

.Alman Demokratik Cumhuriyetinde emekçilerin sosyal haldan :

Cumhu riyet'te emekçilerin y11 l 1 k tati lleri 1 2-30 i$günü arasmda degi$­
mektedi r . Tat i l l e r süresince Î$Çi ler ayl 1 kl a n n 1 a l m a ktadirlar. Bundan
ba$ka, 1 9 6 7 y1lmdanberi be$ günlük ve 4 1 . 5 saatli k i $ haftas1 uygulan­
m a ktad1r. Emekçil e r Cum artesi ve Pazar günleri n i istirahatle geçiçd i kle­
ri nden . b i r yandan kültürel seviyelerini yükseltmek. bir yandan da
i htisas a l a nl anndaki bilgilerini artt1 rmak i m kä n l a n n i b u l m a ktad1rl ar.
Tatil meselelerini e l e al lrke n , ça1 1$ma h1zm1 ve insan orga nizminin
y1pranma ora n i n i da gözönüne u t m a k gerekmektedir. B i rle$ik Amerika.
ingiltere, Bat1 Alma nya, Fransa ve i ta lya gibi yü ksek derecede geli$mi$
kapital i st memleketlerde, i $Ç i s 1 n if m 1 ve sendikalan en çok u g ra$tiran
mesele lerden b i ri de, büyü k te kel l e rin uygulad1klan ü retim $eridi
( konveyr siste m i ) vas1tasiyle Î$Çi ve emekç i l e re yüksek bir ça11$ma h1z1
dayatm a l a r m 1 engellemektir. Bat1 ü l kelerinde, send i kalar. grev hare­
ketleriyle büyük patronlarm sömürmeyi h1zlandirm a l a n n i enge l l e m eye
çal1$ma ktad1r. Î$çilere d ayat 1 l a n ol aganüstü üretim h 1z 1 . onl a n n bün­
yece k1sa b i r Zqmanda y113fa n m a l a n ve güeten dü$mel eriyle sonuçlan­
makta d 1 r . Bat1 sendl i ka l a n n i n �1 he�ara göre. olaganüstu bir
h 1zla çal1$an i$çi lerde. bir insanin sahi13 oldugu çal lsma süresi üçte
b i r-dörtte bir a ras1 k1sa l hi a ktad1r. Meselä, bir insanm cal 1sma süresi
k1rk y1I olarak kabi.!JI edili rse, sür13 r 2 5� a 0 y1la i iy �r d � mektir.
Alman Demoknat i k Cum u nyetinde Î$Çiler nor a çal1$ma s ü resini
kaybetti rmiyecek b i r ça11$ma h1zma tabi tut l ma tad1r. B u konuda.
g e rek sendika lar, gerekse Sosya l ist Birlik Partis1 büyük b i r titizlik

71
göstermektedir. Fakat ka pital ist meml eketlerdeki çal1$ma h1z1 ile
sosyal ist sisteme dahil Alman De mokratik C u m h uriyetindeki ça l 1$ma
h1z1 a rasindaki fark, norm a l olara k, i$ veri m l iliginde de b i r fa rk yarat­
m a ktad1r. Bat1 Afmanya ve diger ka pital ist ü l keler, nispeten yüksek i$
veri mliligini, i$Çi sin1fin1 d a h a sert ve daha $iddetli bir sömürüye tabi
tutmakla elde etmekted irler. Bu $ekilde $iddetli sömürü, i$çi sin1finin
kiralad1g1 i$gücünü vaktinden evvel y1pratt1g1 ve onu yoksulluga sürük­
l edigi gibi. büyük teke l l erin kä rl a n n 1 birka ç misli daha a rtt1rma la riyle
sonuç l a n m a ktad1r. Sosya l i st ü l keler. bu arada Al man Demokratik
Cumh u riyeti , i9 veri m l i l i gi n i artt1rmak için i9çi sin1f1rn daha da refaha
kavu$turacak modern rasyo n a l i zasyon ve otomasyon yollanna ba$­
vurmaktad1rla r .
B u b a k 1 m d a n , yüksek derecede sanayile$mi$ kapitalist ü l kelerde,
i$çilerin daha fazla (a$a g1-yuka n dört hafta) yil l 1 k tatil ha kk1na s a h i p
o l m a l a n , çal19ma h 1 z i n i n fazl al i g 1 yüzünden y1pra n a n ömürlerinin a ncak
pek küçücük bir ka r$ 1 l ig1d1r.
Al man Demokratik Cumhuriyeti nde, yurtta$a ucuz, konforlu ve geli$­
mi$ bir sanayi m e m l e ketinin i n s a n l a n n a elveri$1i mesken tedarik etme
soru n u da, sosyal pol itikanin önemli yönlerinden birini te$kil eder.
A l m a nyarnn. öze l l i kl e D ogu k1s m 1 r n n l kinci Dünya H a rbi nden sonra
büyük bir tah ribata ve mesken kaybi n a ugra d 1g 1 gözö n ü nde tutul u rsa,
h a l ka ucuz. modern ve elveri$1i mesken saglama i$in i n de güçl ügü
kolayca a n l a $ 1 l 1 r. Alman Demokratik C u m h u ri yetinde 1 9 5 1 - 1 9 6 4 ara­
sinda 800.000 mesken i n$a· edilmi$tir. B u n l a r m büyük bir k1sm1 $ehir­
lerd e ve sanayi merkezl erinde ku r u l m u ef�. Yi e bu l a rin öne m l i bir
k1sm 1 Devlet M esken i $aat1 Te$ki l ät 1 taraf1nda , az bir k1sm1 d a koope­
ratifler ta raf1 nd n i n$a e d i l m i$t i r . Ya l n 1 z 1 9 6 4 y1hnda , 4 milyon metre­
kare bir yüzeyi kaps1yan 7 6 . 60 yeni mesken yap1lm 1$tir. Fa kat mesken
derken, her $eyden evvel ki r lar ve klra l a n n a i le bütçel erine k1yasla
orani akla gelir. Esasen, meske n politil<a s 1 r n n sosyal taraf1 da bu nok­
tada topl a n 1 r. Ya n i in$a edilem meske n ler genel l i kl e varl ikl1 ve geni$
g e l i r kaynakl a n a s a h i p züm elerin i htiya ç l a n r n ka r$ 1 l a m a k gibi bir
nite l i k mi ta$1 or, yoksa e me kçi h a l km i htiyaçla n n gidermeye mi
yanyor ? Emekçi h a l ki n i h tiyaçlanrn gidermeye yanyan meskenlerin, her
$eyden evvel hem u cuz, hem konforlu o l m a s 1 ve modern i htiyaçlan
kar$ 1 1 ayaca k n i e l i kl eri b1r araya topla mas gerekmektedir. Al m a n
Demokratik Cu m h u r!,l'e t 1 nde mesken 12olitikas1. bu n itel i kleri bir araya
toplayan meske n l erin i n $ aS1 hedefine yön e l m i $tir. Her $eyden evvel
$Unu söylemek gere k : Alman Demokrati k C u m h uri_yeti nde 1 9 50 'de
·

yayi n l a n a n bir ka nu n g e regi ce. l'T')esken kir le n ondurul mu$tur. Yani

kira kontratinda tesbit edilen kira y ü kseltilemez. Oys a . meselä, Bat1
Alma nyada, 1 9 5 0- 1 9 64 a rasinda kira l a r % 1 6 , yani a$ag1-yukan
ü çte i ki ora n inda yü ksel m i$tir .

72
 Alman Demokrati k Cum huriyeti nde. küçü k �ehir ve kasabalarda.
eskiden kal m a evlerin metrekaresinin k1ras1 0. 60-0 . 8 0 Mark a rasmda
degi!?mektedi r . Büyük $eh i rlerde. es ki evlerin metrekaresi 0. 80- 1 M a r k ;
ba�kent Berli n d e ise . 0,90-1 , 2 0 Mark arasinda degi�me ktedi r. Yeni
yap1lan evlere gelince . esas iti bariyle, bunlann da metrekare ba$ina
kiras1, eski evlerde metrekare ba$1na tesbit edilen kira seviyesindedir.
Ancak yen i evlerde. kalorifer. su 1s1tma tertibat1 için bir m i ktar il äve
para a l m m a ktad1r.
Kooperatifl e r tarafmda n kurulan evlerin kira l a n d a h a da ucuzdur.
Yani küçük !?ehir ve kasaba larda metrekare ba9ma 0, 50 Mark, büyük
9ehirlerde 0 , 6 0-0. 6 2 Mark arasmda degi9mekted i r. Bat1 Alma nyada
i se, sosyal meskenleri n 1 9 64'te metrekare ba�ma kiras1 2-2 . 5 M a rk
arasmda degi�mekteyd i .
Genell i kl e . e v kira l a n n m a i l e bütçeleri ndeki ora r n . 9ehirlerde
.
yüzde 3 , 6 , köylerde ise y üzde 1 , 3 tür. Bat1 Al manyada ise. kiralar. aile
bütçesinin üçte biri i l e dörtte biri a rasmda bir k1s m 1 r n kaps a m a ktadir.
Alman Dem o krat i k Cumhuriyetinde halk1n hayat seviyesi h akkmda
bir fikir verebilmek için. baz1 maa!? m i ktarl a n n a ve baz1 temel y1gmsal
tüketim m a l l a n r nn fiyatlanna bir göz ata l 1 m :

Meslek Ayhk
Maden i9çileri 895 M.
Demir-Çe l i � sanayii i9çileri 813 M.
Ki mya sanayii i9çileri 72 1 M.
Yap1 i9çileri 782 M.
Tekstil Î$Çileri 558 M.
Tanm i9çileri 637 M.

Temel tüketim mallarmm fiyatlan : Mark

Patates (5 kilosu) 0,85
Siyah e kmek (kilosu) 0 , 52
Beyaz e kmek (kilosu) 1 . 00
$ e ker ( ki losu) 1 . 64
Öomuz pirzolas1 (kilosu) 8
Koyun eti (kilosu) 7
K ü mes hayvan l a n 6 . 50
Bal1k 1 . 50
Kemiksiz et ( kilosu ) 1 0. 00
Süt (tam yagl i ) l itresi • 0, 6 8
Tereyag1 (kilosy) 1 0. 00
Peyn i r (kilosu)
M a rg a rin ( kilosu)
N ebati yag (ki lostt)
STA 7.20
3 . 00
4. 50

6 0 1 1 4 - 31 73
Yu m u rt a (tanesi) 0, 3 7
Pirinç ( kilosu) 1 . 1 . 50
Pirinç ( kilosu) l l . 1 ,28
Pirinç ( kilosu) 1 1 1 . 0,92
B ugday u n u (kilosu) 1 , 00
Pirinç u n u ( kilosu) 1 .40
M a karna ( kilosu) 2 , 40
Elma ( ki l osu) 1 , 84
Kuru fasulye ( ki losu ) 1 . 00
Taze fa sulye ( ki losu) 1 . 70
E rkek köstü m ü ( konfeksiyon) 1 43 , 00
K a d 1 n e l b i sesi ( konfeksiyon) 79,20

T e m e l t ü k e t i m m a d d e l e r i n d e a d a m b a $ m a d ü $ e n m i kta r : ( 1 9 6 8 yi11)
Yilda
Et ve et m a m u l l eri 63.0 kilo
B a l 1 k ve bal1k konservesi 1 6 .4 kilo
Y u m u rta ve y u m u rt a l 1 maddeler 220 tane
Süt (% 2 . 5 yagl 1 ) 99,2 ki lo
U n v e u n l u maddeler 9 6. 8 kilo
Patates 1 50 . 0 kilo
Sebze (taze ve konserve) 73,0 kilo
M eyva (taze ve konserve) 69,0 kilo
Tereyag1 (sofra lik) 1 4. 0 kilo
$eker ve :;; e kerli m addeler 32.9 kilo
Aya kka b1 3, 5 çift
Doku m a --�>4, 5 metre

1 9 50 den b yana Alman De mokrati k C u m h u riyeti de e$ya fiyatl a ­

r i n d a a rt 1 :;; kayded i l me m i$tir. B u na kar:;; 1 l 1 k Federa l Alman C u m h u riye­
tinde a s a g 1 d a ki tabloda görülen oranda fiyat l a r y ü ksel m i$ti r.

A.D.C. F.A.C.
G 1 d a m a d d e l e ri % 1 41
i $ ki ve t ü t ü n % 87
G iyim e :;;y as1 % 116
M esken kira l a ri degi:;; m edi % 1 66
U l ast1rma äeg1:;; m eäi % 1 45

t;
Bu konuda oaei ör ekle : 1 9 p <irt a Ba Al m a ny da 1 ki l o çavdar
e kmegi n i n fiyat1 77 Pfe ig i d i . Ayn i ekmegiri try at1 1 96 7 'de 1 . 1 8 M arka
yü ksel mi$tir. Bu devre içi de De mokrat 1 k � a ya içinde ise. ayni
eins ekmegin kilosu 52 Pfen 1 g o l a ra k käl m 1:;; t 1r. at1 Al manyada bir

74
 kilo sal a m i n fiyat1 1 9 60'ta 6 , 9 M . ike n . · 1 9 70'de 7 . 92 M a rka yü ksel ­
mi$ti r. Demokratik Alma nyada kilosu 6 , 80 Mark olan s a l a m 1n fiyat1
ise degi$memi$tir. Al m a n l a r için salam1n degi$ i k çe$itleri n i n esas g1da
maddeleri nden b i ri oldugunu gözönünde tutmak gerekir. G iyim e$yas1
ve tekstil a l a n i n a gelince. Al man Demokratik Cumhuriyeti nde 1 9 60'tan
buyana el bise ve aya kkab1 fiyatlarinda yükselme kayded i l m e m i$ . hattä
baz1 maddelerde fiyat ind i rimleri bile yapilm 1$t1r.
l s 1 n arac1 olarak kullanilan briket ve köm ü r fiyatl anna geli nce : Al man
Demokratik C u m hu riyetinde briketin tonu 34 M a rk olara k ka l m 1 $tir.
Bat1 Alma nyada ise. 1 9 60-67 a rasinda briketin tonu 88 M arktan 1 1 8
M a rka y ü kse l m i$tir. Gaz ve elektrik fiyatlannda da durum $Ud u r :
A l m an Demokratik C u m h u riyetinde 1 960 dan bu yana h e r h a ngi bir
y u kse l i $ kaydedi l memi$tir . Bat1 Alma nyada ise. gaz ve elektri k fiyat­
l a n i ki misli a rtm 1$t1r.
Y1ginsal u l a$t1rma a raçlan konusunda da. Alman Demokrat i k Cum­
h u riyeti i l e Federal Alman C u m h u riyeti arasinda bir m u kayese �u
ilginç sonuçlan vermektedi r : Alman Demokratik C u m h u riyetinde
metro. tra mvay. otobüs ve troleybüs ücretleri - durak fark1 gözetmek­
sizin ve bütün $8hir $ebekes i n i kapsamak üzere - 20 Pfenig'dir ve bu
fiyat ba$ta nberi degi$memi$tir. Bat1 Alm anyaya geli nce. 1 9 60- 1 9 6 7
aras1nda y1g1nsal u la$t1rma fiyatlan i ki misli a rtml$ v e 60 Pfenigi
b u l mu$tur. B u durum demiryol u bilet fiyatl an için de böyledir.
B u rada bir noktaya i$aret etmek gerekiyo r : B u rakamlar. Bat1
Almanyada 1 96 7 d e yayinlanan Îstatistik Y 1 l l igî'ndan a l i n m1$t1r.
1 9 6 7 'den sonra istatistik Yil l 1g1 elde edile medigi den. fiyatlardaki en
son yüksel meler h a kkinda belirli bir ra kam bul mak ü m kü n o l m a m 1$t1r.
Fa kat gene l l i kle i l i n m e kted i r ki. 1 9 68 y1l1 Kas1m ayi nd a . 1 9 67 n i n
Ekim a y i n a k1ya s l a . Bat1 Al manyada bütün geçi m endeksleri nde orta­
l a m a % 2 . 5 bir yüksel me kayded i l m. i$tir.

Al m a n D e m o kratik C u m u riyeti n e
e g iti m s i ste m i :

Alman Demokrati k C u m h uriyetind e§itimin gayesi . F . Engels' i n

«egitim kom ü n i st prensi lerine göre örgütlenmi$ ,topl u m üyel erine.
ü niversel bir $ekilde geli$mi$ kabil iyetlerini ü niversel bir $8kilde
uygulama i m k ä n i n 1 verecekfir» sözünde be l i rttigi hedefe yurtta$1anni
u l a$t1rmakt1r. B u b a l< m d a n . deneb i l i r ki, De mokra i Alma nyada
egiti m , bir ya n d a n i nsa n i urj va k.apital ist düzenden ka l m a etkilerden
kurtarm a k. sosyal i s toplu m u k acak sosyal ist i san1 yeti$tirmek. bu
maksatla geçmi$ten kal m 1$ bütün u l us a l - h ü m a nist degerleri sosyal i st

75
fikirlerin çerçevesinde degerle ndirmek ve sosyalist kültürün mayalan­
m asmda b u n l a rdan istifade etmek a mac1m güttügü gibi; bir yandan da
sosyal i st üretim i li!?kileri n i n . bjl i msel - tekn ik devri m i n ihtiyaç duydugu
kadrolan egitip yeti!?tirmek hedefine yöneltilmi!?tir.
Î!?çi sm1f1 i ktidan ele ald1kt a n sonra. eskiden kal m a egit i m sistemini
b u hedeflere dogru yöneltmek kolay olmad1. Çünkü Nazizmin 1 2
y1lhk i ktid a n . Î ki nci D ünya Harbinin ekonom ik. pol itik. moral y1kmt1lan
sosyalist bir egitim sistem i n i n k1sa zamanda kurulu p geli!?tiril mesini
engelliyord u . Bundan ötürüdür ki . egitim devri minin ba!?an l m as1 top­
l u m u n hemen hemen her a l a n mda raslanan zorluklarla kar!? 1la!?t1 . Nazi­
Ier. 1 2 y 1 l l 1 k i ktidarla n s1rasm d a , Alman halkmm en ayd m , hümanist
ve h a l kç1 pedagog ve i l i m a d a m l a n m . ögretmen ve egitim te!?kilatç1-
larm1 top l a m a ka mpl an nda telef etmi!?. bir k1s m m 1 memleketi terket­
mek zoru nda b1rakm 1!?. bir k1s m m 1 da istil ä ve saldm harplerinde yok
etmi!?lerd i .
N aziler b ü y ü k Al man hümanist kültürü n ü de y o k e t m e k ve bu kültü­
rün yerine !?Ovin i st. fa!?ist inançlan yerle!?ti rmek üzere. 1 2 y1ll1k
iktidarlan boyunca büyük çabalar göstermi!? ve bu ç a ba l a n m kolay­
l a!?t1rmak için de h ü m anist kültür adamla rma kar!?I kanh bir imha
politikas1 yürütmü!?lerdir. Nazilerin bu teröründen kurtulabilen ünlü
Alman d ü!?ünür, filozof. profesör ve ayd 1 n l a n dünya n m dört bucagma
çil yavrusu gibi dag1lm 1!?lard1. Egitim ve kültür a l a n m d a böylece mey­
dana gelen bo!?l u ktan istifade eden Naziler. özellikle yeni ku!?aklara
!?OVinist. fa!?ist bir egitim siste mini uyguhya bil mi!?lerd i . Nazizmin
irkç1 ve fa!?ist ideologla nndan Rozenberg, yi minci yüzy 1 l m en büyük
m atemat i kçi ve filozoflanndan biri sayi l a n Prof. Einstein için «az
geli!?mi!? bir insan» diyor ; Nazi eleba!?1lanndan Göring de «kültür l äfm1
Î!?Îttim mi. elim hemen tabanca m m kabzasma gider» sözüyle Nazilerin
egitim ve kültür a nlay1!?m1 öz tliyord u .
Al man Demokratik Cumhuriyetinde Î!?Çi sm1f1 v e Î!?Çi s m 1fmm öncü
örgütü i!?ba!?m a geldikten sonra, giri!?ilen ilk i!?lerden biri de. Nazilerin
egitim ve kültür a l a n mda yapt1g1 bu tahribat1 ortadan kaldirmak. N azi
ideolojisi ve zihniyetini temizlemek oldu .
Alman D emokrat i k C u h uriyetinde bugünkü egitim sistem i n i n
temelleri. 1 946 y 1 l m m i l kbahannd a k a b u l e d i l e n D e mokratik Egitim
Reformu K a n u n u ile at11El Bu e§itim reformu �u hedeflere yönelmi!?ti :
.

N asyonal -sosyali t propagandanm tanhsel aerçekleri degi!?tirmeye

kal k1!?an 1rkç1 ve harpç1 propagandasm 1 önlemek. aym zamanda egi­
timde sosyal e!?itsizli kl eri ortadan kal dirmak. Bu maksat l a . yeni kanun.
egitim birligi prensipine dayamyor ; vaktiyl e sosyal tabakala!?ma ile
paralel olarak kuru l m u!? ha i k oku l u . orta o ku l ve g i mnazyum sistemi n i
ortadan kaldmyor. bütün çocuklar için sekiz y1l l 1 k i l kokul sistemini
kuruyord u . Ü niversite ve yüksek oku l l a ra gitmek istiyen ögrenciler.

76
sekiz y1ll1k i l kokuldan sonra. dört y1I lise tahs i l i görmek zorundayd1lar.
Yüksek tahsil yapmak istemiyen ögrenciler için d e . mesle.k okullanna
gidip meslek sahibi o l m a k i m k ä m vard 1 .
Î kinci D ünya H a rbinden h e m e n sonra kurula n bu i l k ögrenim sis­
teminde öne m l i noktal ardan biri d e . okullarm ve egitim araçla nmn
tamamen paras1z olmas1yd 1 . Fakat i kinci D ünya Harbinden sonra
demokratik egitim reformu yap1l irke n bir mesele daha belirdi. Îl?Çi ve
köyl ü çocu kla n n m ezici çogunlugu. eski egitim sistemi nde. okuyup
yetil?mek ve ente l l e ktüel meziyetlerini gelil?tirmek i m kän1m bulama­
m 1l?lard1. Oysa . il?çi s m 1f1 il?bal?tna geldikten sonra. çogu okuma çag1m
da al?mll? il?Çi ve köylü çocuklanm okutmak. onlann fikri meziyetlerini
gel il?tirmek gibi önemli bir ihtiyaçla karl?ilal?1ld1. Bu ihtiyac1 gidermek.
sosyalizmin bagl1 oldugu sosyal adalet i l kelerinden birini uygulamak
a n l a m ma gel iyord u . B i r yand a n d a . il?Çi s m 1f1. kendi kadrolanm kendi
içinden yetil?tirmek i ç i n . ka pital ist d üzende o ku m a i mkäm bulamam1l?
köylü ve il?Çi çoc u kl a n m okutup yetil?ti rmek zorunlugunu duyuyordu.
Al man Sosyal ist B i r l i k Partisi idare ci l e ri bu çetin meseleyi çözüml emek
üzere Ï l?çi ve Köy l ü Fakülteleri ' n i (Arbeiter u n d B auernfakulteten)
kurd u l a r . Bu fa külteler. Îl?Çi ve köy l ü çocu klarma üniversite ve y ü ksek
okullara gidebilecekleri kadar bilgi veriyor ve onlan yüksek ögrenime
haz1rl1yord u .
Î l? ç i ve köyl ü çocukl a n n a okul a ça ra k. onlara l ise bitirme v e paras1z
yü ksek tahsil yapma imkänm1 vermekle de mesele tam olarak
çözümlenmiyord u . Yüks e k tahsil yapma durumu na gelen ögrencilere
m addi yard 1 m i m kànl n yarat1l m a d 1g 1 ta kdirde. ögrenimin pa.ras1z
o l m as1na ragm e n . y ü ks e k tahsil i m kä nmdan il?Çi ve köylü çocuklan
läy1kiyle istifade edemiyorla rd 1 . Bundan ötürü de. y üksek tahsil yapa­
cak ögrenciler için istisnas1z b u rs siste m i kuruldu .
Köylere gelin ce : M e m l e ketin bu bölgeleri yüzy1llardan gelme bir
geriligin ve az gel il?mil?ligi n içinde b u l u n uyordu . Kapitalist sistemde
köylerin gel il?mesine e ngel o l m a k için derebeyleri özel bir gayret
göstermil?lerd i . Alman köylerinde uzun z a mandanberi yaln1z tek ya da
i ki s1n1fll okullar açilmll? ve bu o ku l l a rda köylü çocu klanna ancak baz1
i l kel bilgiler veri l mil?ti . Al m a n osyal ist B i r l i k Partisi idarecileri. bu
duruma da bir çare ara m a k zorunda kald1lar. Her köyde dört s1mfl l k
i l kokullar kuru l d u . Bunda al?ka . .birço köyûn merkezi say1l a n kasa­
balarda sekiz yll l1k okullar açlld1.
Gençligin teknik ve mesleki bilgil e r elde edebi l mesi. sanayilel?me ve
b i l i msel - teknik devrim hare keti i ç i n gerekli kadronun saglanabil m esi
için d e . 1 9 5 8- 1 9 5 9 yil larmda poli ekni ögrenim okullan kuruldu. Bu
'i
o kul l a rda . kläsik eefit i m l e beraber, ögrenci lere prati t n i k ve mesleki
dersler de veriliyor, ve b oku l l a r fabrika l a rl a agl l oldugundan,
fabrikal a rd a pratik çalil?malarl a da ögre n i m ya 1hyord u . Böylece de.

77
 sekiz y l l l 1 k mecburi ögrenim yeri n e . on sin1fl1k l ise ögreni m i mecburi
ol üyord u .
On y 1 l l 1 k l i s e ögre n i m i mecburiyet i , 2 Aral 1 k 1 9 59 'da yay1nlanan
«Al man Demokrat i k Cumhuriyeti Egitim Sisteminde Sosya l i st Geli$me
Kanunu» ile kon u l d u . 1 9 63 y1linda ise «Sosya list Egitim Sistem inde
Birl igi n Temel leri» bi r devlet komisyonu tarafindan haz1rland1. Alman
Demokratik Cumhuriyeti n de egitim yap1s1 bu temeie göre - çocuk bah­
çelerinden yüksek okullara kadar - reorganize edil d i . Bu sistemle,
pedagojide ve egitim plänlannda birbi rini tamamlay1c1 ve a he n kl i bir
merdiven sistemi kuru l d u . Gözönünde tutulan önemli meselelerden
biri d e , egitimde modern bilim ve teknik araçlarindan elden geldigi
kadar çok fayd a l a n m a k ve egiti m i n i l e rdeki gel i$mesi için bu faydalan­
m ay1 sistem haline getirmekti . Egit i m i n gayesi. «insan1 her yön üyle.
teknik, fi kir, mora! ve fizi k bak1mlanndan geli$tirmek» ve sosyalist $ah­
siyeti yaratmakt1 . Ögrenci. «matematik ve teknik, politika ve ekonomi
ile ugra$t1g1 kadar. $iirle de ugra$mal1yd1». «Ogrencin i n , modern
teknigin karma$1k geli$mesini a n l 1yacak ve ona häkim olacak d u ru ma
gelme kle beraber. sosyal hayatin geli$mesi n i de a n l a mas1 ve ona h ä ­
ki m olmas1 gereki rdi .
Birl e$tiri l m i $ Sosyalist Egiti m Siste m i 'nin e n a l t kademesinde
çocuk bahçeleri bul u n m a ktad1r. 3-6 vaslart aras1ndaki çocu klann
% 60 kadan. yani yanm m i lyonda n fazlas1. çocuk bahçelerine git­
mektedi r. 36 bine yakin çocu k terbiyecisi , çocuk bahçelerinde ödev
görmektedir . A5ag1 yukan 1 6 çocuga bir terbiyeci dü!')mektedi r . Bat1
Alm anyada ise, çocuklann a ncak % 30 u çocuk bahçelerine g idebil­
mektedir.
Çocuk bahçeleri, fabrika eya i!')letmel ere bagl1 olduklan takdirde.
mali ihtiyaçla m1 bu fa bri ka veya i$1etmeler yükümlenmektedir. Fabri ka
veya Î!')letmelere bagli olmayan çocu bahçelerinin m a l i i htiyaçlan ise .
. belediyeler ta afmdan kar!')1l a n m a ktad1r.
Çocuk bahçelerinde pedagoji bili ine uygun egiti m progra mlan
uyg u l a n m a ktad1r. Çocukl ara oyunlar yoluyle hayat ve meslekler
ha kk1nda il kei bilgiler verildigi gibi, çocugun ya$ad1g1 çevreler h a kkinda
da bilgi veril mekt e , çocuklarda gözlem ve dü$Ünme kabiliyetinin artt1-
n l mas1na d i kk t edilmektedi r . Ay_r1ca. çocuklann ana dillerini kusursuz
ve temiz bir l?ekilde ög e e · sa glan m a ktad1r. Çocukl ara. yarat1c1
kabil iyetlerini geli$1"irme a ksadiyle. esim. �arkt ve e l i s leri ögreti l -
mekte, sagl1g1n korunmas1, fizik geli$menin saglanabilmesi i ç i n d e
gereken bilgi veri lmektedir.
On y 1 l l 1 k politekni k l iselerde okuyabil ek "çi n çocuk bahçesinden
geçmek !')art degildi r. Al rn a n Oemokraf Cu h 4 riyetinde alti ya!')ml
�
bitiren her çocu on 1 l l 1 pol itekn i k l ise erde okuyabilir. On y 1 l l 1 k pol i­
tekn i k l iselerd e , kläsik ögrenimden ba!')ka. tanm ve sanayi alanlanni

78
i l g i l endire n teknik bilgi de edi n il i r. Ögrenciler. h aftada üç saat sü reyle,
fabri ka veya t a n m tooperatifle ri nde i$Çi ve köylü lere yard1 m ederek
ü retim h a kk1nda bilgi e d i n i rler. O n yillm ögre n i m bütün gençler için
mecburidir.
O n y i l l 1 k l iseni n sekizinci s m 1fmda, ileride ü niversite ve yü ksek
tahsil yapmak istiyenler, on i ki y i l l 1 k l iselere aynl 1rlar. On y 1 l l 1 k
politeknik l i selerde kal a n lar. bu seviyedeki oku l l a rd a ögre n i m l e ri n i
bütünledikten sonra. ü ç y i l l 1 k meslek oku l l a n nda istedi kleri ihtisas
kol u n d a yeti$mek i m kä n m a sah iptirler.
Egitimde ilgi çekici kon u l a rd a n biri de, hangi s 1 n 1f ve zü mrelerin en
çok ögre n i m i m kä n l a n n a sahip oldukland1r. B u konuda baz1 raka m l ara
bir göz atal 1 m : Al m a n Demokratik Cumhuriyetinde, egitim reform u n ­
d a n s o n r a . m e s l e k oku l l annda okuma i m kä n 1 topl u m u n degi$ik s 1 n if
ve z ü m relerine $U $ekilde dag1l1yordu : Ï$çi çocukl a n % 52. memur
çocuklan % 2 0 . 5 , Ta n m Ü reti m Kooperatifl eri ne üye a i l e çocuklan
% 1 1 . 7 , aydm çocu kla n % 8.9. serbest meslek s a h i pleri çocu klan
% 4, 9 , degi$i k z ü m relere mensup çocuklar % 2 . . .
Y ü ksek ögre n i me g e l i nce : Genel egitim politi kasmda oldugu g i b i :
yü ksek ögreni mde de g a y e . bir y a n d a n y u rtta$ 1n fi kri kabiliyeti ni
gel i$tirmek. o n u n sosyal ist topl u m u n fayd a l 1 bir unsuru olara k geli$­
mesine yard 1 m etmek. bir yandan da b i l i msel - tekn i k devrimin bütün­
l e n mesi için gereke n yüksek kal itedeki kad rolar1 yeti$ti rmege dogru
yönelmektir. Alman De mokratik Cumhu riyeti nde 35 ya$ina kadar bü­
tün yu rtta$1ar, gereke n egitim yol l a nndan geçme $artiyl e , xüksek
tahsil yapmak ha kkm s a h i ptirler. Yüksek tahsil üç yolda n yap i l m a kta­
d 1 r ! 1 . Normal gündüz kurslan . 2. Gece kursla n . 3 . G 1yabi kurs l a r . . .
A l m a n Demokra t i k C u m h u riyeti nde yüksek tahsil göre n l erin say1s1
1 50 bin civanndad1r. Her 1 0 . 000 ki$iden 7 0 kadan y ü ksek ta hsil
görmektedir. Bat1 Alma nyada ise, 1 0. 000 ki$iden 40'1 y ü ksek ta hsil
y a p m a ktad1r. 1 94 9 y 1 l md a Al m a n Dem okratik Cumhu riyetinde
1 0. 000 ki$iye 1 5 yü kse k tahsil yapan ögre n ci dü$tügü gözö n ü nde
tutul urs a , yirmi yil içinde egit i m a l an i nda d a büyük bir s1çrama sag­
l a n d 1g1 derhal anla$1l ir.
Al m a n Demokrati k C u m h u riyeti, yü ksek tahsil yapan ögrenci orani
bak1mmdan. Avrupada D a n i m a rkadan hemen sonra, Fransadan önce
g e l mekte ve sekizinci s1ray1 1$ga e mei< edir Bat1 Al ma nya ise 1 8ï nci
gel mekted ir.
Meslek o ku l l a rinda ve fa ü ltelerde okuya n l a r birlikte · hesa p l a n 1rsa.
Al man Demokratik C u m h u riyetinde 1 0. 000 ki$iye 1 40 ögrenci d ü$­
mektedir. Bat1 Al m a nya d a ise 0. 000 ki$i e 73 ögre n ci dü$üyor.
Al m a n Demokratik C u m h u riyeti n e yüksek tahsil yap a n l a nn üçte biri
kad1nd1r. Bat1 Almanyada ise. y ü ksek tahsi yapa n l a n n dörtte biri
kad1nd1r.

79
 Alman Demokratik C u m h u riyetinde yüksek tahsil yagan ögrencilerin
sosyal kökenlerine gelince : Yüksek tahsil yapanlann % 61 .Tsi $ehir ve
köy e mekçileri ve m e m u r çocukla n . % 7 . 8 'i üreti m kooperatiflerine üye
a i lelerin çocukla n . % 20.4'ü aydm l a r t a ba kasma mensup a i l e
çocuklan. % 7 . 1 ï serbest m e s l e k sahiplerinin çocu kla n . % 3 . ü d e
d egi$ik t a ba ka l a ra mensup a i leleri n çocukland1r. B at1 Almanyada ise.
yüksek tahsil yapa n l a n n % 7 'si i$Çi çocuklan. % 3 ' ü köylü . % 2 8 ' i
m e m u r. % 3 6 '51 yüksek devlet memuru. % 2 8ï serbest meslek sahip­
leri . i$ adamlan ve patron a i le leri çocu kland1r.
Y ü ksek oku l l a rda ve meslek okullannda ögrenim yapan gençlerin
% 90'1 devlet bursu a l lr. Bat1 Almanyada ise. yüksek tahsil yapan
gençlerden a ncak % 1 2. 4 ' ü burs ahr.
B urslar veri l i rken. ögrenci a i l eleri nin sosyal durumu ve e konomik
i m kä n l a n gözönünde tutulur. i$çilerin ve tanm ü retim kooperatifine
üye ailelerin çocuklanna ayda 1 9 7 M ark ; memur. aydm ve esnaf
çocu klarma ayda 1 40 M ark burs veri l i r . Fakat ögrenimde üstün ba$arl
gösteren ögrencilere i l äve bir burs daha verilir. «Ïyi» dereceyi tutturan
ögre nciler i l äve olarak ayda 40. «pek iyi» dereceli ögrencilere ise 80
il äve burs verilir.
Ögrenimde olaganüst ü ba$an gösteren ögrencilere ayda 3 1 0 M ark
o l a n «Wi l h e l m Pieck» b u rs u . daha büyü k ba$a n l a r gösteren ögrencilere
de ayda 460 M ark olan « Karl M a rks» b u rsu verilir. Kans1 çah$am1yan
evli ögrencilere ayda 3 0 Mark. eger a i l e ayn ya$a m a k zorunda ise ayda
7 0 M ark i läve burs veri lir. Çocugu olan ögrenciye biri n ci çocugu için
ayda 40 M a rk. daha so nra dogan çocukl a n n her birine 30 M a rk i l äve
burs veri li r . Bundan ba$ka. d i re kt ögrenim (gündüz ve gece ögre n i m i )
t a m a men bedavad1r. G 1yabi ögrenim yapanlars a . y 1 l d a yüksek okul
ögre n i m i için 1 20. meslek oku l l l a n n a g1yabi deva m edenler de y1lda
80 Mark öderler . B üt ü n ögrenciler için. çah$ma araçlan ve ögrenim
için kul l a n i l a n materya l . l a boratuvarlar tamamen bedavad1r. Yine
bütün ögrenciler. h a sta l t k ve kazaya kar$1. h e r hangi bir prim öde­
meden sigorta l a n mil?lard1r. H astal 1 k s1rasmda y1lda 6 hafta tam burs.
26 h afta da yan burs a l trlar.
Ögrencilere ya p 1 l a n yard 1 m . burstan ve öteki sosyal h a klardan
i ba ret degildir. Ögrencilere gerekli f}artl a n saglamak ve bütün g üçle­
riyle ögrenme ve i htisas alcrnlC1nnda geli�melerini saglam a k üzere daha
ba$ka haklar da tan inm L$!1 Ö grencilerin yemek ve yurt sorun l a n da
çözümlenmi$ti r. U niveTSitelere bagl l l o kantal a rda ögrenciler 60'ar
Pfenig kar$1hgmda s1cak ögle ve a kl?am yemf?gi _yiyebil i rler. B a n ndtklan
yurt odalannin iras1 ise. 1$tk ve 1s1tma d a il. ayd 1 0 M arkt1r.
Ögrenci lerin sosyal ve kü ltürel ihtiy ç l a n n m erine getiri l mesi.
tiyatro. s i nema ve konser gibi k"îtürel te s i llerin te$kil ätland1nlmas1.
d a h a fazl a yard 1 m a muhtaç ögrencilere yard 1 m edil m esi gibi kon u l a rd a

80
ögrencilere sendika te�ki l ätlart ve H ü r Alman Gençligi ( FDJ) $Ubeleri
yard 1 m etmektedir.
Al man Demokratik Cumhuriyetinde egitim için adam ba$ma 2 1 0
M ark h a rcanmaktad1r. Bat1 Almanyada ise , egitim için adam ba!?ma
dü$en m i ktar 1 80 Markt1r.
Alman Demokratik Cumhuriyeti n i n Dresden ve Cottbus bölgelerinde
as1l lart i släv olan b i r azmhk b u l u n m a ktad1r. «Zora blarn diye arnlan bu
etn i k grubun bulu ndu!)u bölgelerde e!)itim i ki dilde yap1lmaktadir:
Zorabça ve Almanca . Alman Demokratik Cumhuriyeti Anayasas1, bu
azmhk grubuna bütün yurtta$hk h a kl a n r n tarnd1g1 g i b i . egitim a la nmda
da Almanlarla e!?it h a klar t a r n m 1$tir. Böylece egitim alanmda da u lusal
bir azmhga kar$1 sosyalist i lkeler uygul a n m a ktad1r. Zorablara i l ko ku ldan
ü niversiteye kadar kendi dilleri nde egitim görmek hakk1 tanmd1g1 gibi,
di llerini edebiyat, sanat ve geleneklerini geli$tirmek, zenginle$tirmek
için de bütün azmhk haklan ta n m m1$t1r.
Al man Demokrati k C u m h u riyetinde egitim alar nnda a l m a n devrimci
ka rarlarla. kapitalist düzenden kal m a ve ögrenimi varhkl1 s1rnflartn bir
i mtiyaz1 haline getiren bütün engeller kaldmlm1$. bir i$Çi veya köylü
çocuguna d a , aydm bir ai leden gelme gençler gibi, ogrenim yapmak
i m kärn saglanm1$tir.
Ü niversite ve yükse k oku l l a r Alman Demokratik Cumhuriyetinde
«Sosyalist insanm ün iversel ve a h e nkli gelil?mesini sag lamak» gibi bir
ödev yükümlenmi$tir. Ayrica çagda$ sosyalist toplumda bil imsel­
teknik devrim i n ba$anl masmda da ü n iversite ve yüksek okullar
çok önemli bir ödev yükümlenmi$1erdir. B u bak1mdan. üniversi t è ve
y ü ksek oku llarla üretim arasmda s 1 k1 baglartn kuru l mas1 kaçmilmaz
o l m u$tur. Çünkü b i l i m , çagda$ sosyalist toplumda gittikçe daha fazla
ve dogrudan dogruya üretici bir kuvvet niteligi kazanmaktad1r. Bundan
ötürü , ü niversite ve yüksek okullar, üretimin geli$tiri l mesi. kadrolartn
yetil?tirilmesi a la nl a n nda birer aral?tirma merkezi haline gelmi$1erdir.
B i l i m ile üretim arasmdaki il"$ki l e rde gerekli ahengi kurmak tahmin
edildigi g i bi kolay bir mesele èlegildir. Fransa. Bat1 Almanya, B i rle$ik
Amerika. Î ngi ltere g i bi geli$mi$ kapitalist memleketler. bilim ile
üreti m . yani e!)itimle i$1etmele arasmda ahenkl i baglar kurmak konu­
sunda büyük zorluklar çekmel< e , haftä bu baglan gerekli b i r :;;e kilde
kura m a m a ktad1rlar. Ü retim m ve toplum ayatmm b i rçok alanlan nda
uzman eleman k1thg1 çe ki l i rken . bi rçok alanl arda da aydm i:;; s izligine
raslanmas1. kapitali st ülkelerini:!eki egitim-üretim i l i $kiierinin a hekle:;; ­
tirilememesinden ileri gelmektedir. Bu ahengi n kurulabil mesi için, sos­
yalist bir topl u m düze m i n n ite iklert gereldidir. a n i ancak millile:;; ­
tirilmi:;; bir ag1r sanayi ve ekono m i n i n plänh bir se�ilde geli:;; tirlmesi
sayesinde. üretim-egitim i li$kileri a kenkli bir :;; e �ilde düzenlenebil i r.
Alman Demokratr k Cumhuriyetindeki bütün ü niversitelerde, devlet-

81
 le$tiril m i $ büyük sanayi i$1etmeleri n i n temsilcileri Ü niversite Yönetim
Kurulla nnda üyedirler. Ü niversite Yönetim Kurullannda . devletle$tiril­
mi$ büyü k sanayi i$1etmeleri n i n temsilcileriyle beraber, send i ka te m­
s i lcileri de e$it haklarla üye b u l u n m a ktad1rlar. Yönetim Kuru l lannda,
bundan ba$ka ögretim üyeleri n i n , ögrencileri n ve degi$ik sosyal kuru m ­
l a n n temsi lcileri de vard 1 r . B u kuru l l a rd a ünive rsi � eleri i lgilendiren
genel meseleler kon u$uldugu gibi, çal1$ma hayati n 1 ilgi lend i ren genel
meseleler de ele a l i n m a ktad 1 r. Ü niversitelerde Yönetim Kurulu ile
beraber. B i l i m sel Konsey de e$it h a klarla bu m üza kerelere katilmakta­
d1r. Ü niversitelerle büyük i$1etmeler aras1nda, sanayi ko l l a n nd a ki
b i l i msel i htiya ç l a n ve un iversitelerin tekliflerini i htiva eden bir a n ­
l a $ m a imza l a n m 1$t1r. B u anla$ma geregince. i$1etmeler ü niversiteler­
deki bi l imsel ve teknik ara$t1rm a l a n n bir k1s m i n 1 fin anse etmekte ve bu
ko nuda devlete y a rd 1 mc1 olmaktad1rlar. Ü n iversite ve enstitü ler,
a r a$t1 r m a l a rla elde ettikleri b i l i msel ve teknik son u ç l a n n fabrika l a rda
pratik bir $6kilde uyg u l a n m a s i n 1 s a g l a m a ktad1rl a r . B i l i mler Akademisi,
ü retimde uygu l a n m a k üzere uzun vadeli ara $tirma i $1eriyle me$g u l. ol­
m a ktad1r. Ü niversite ve e nstitülerde ise, d a h a ya k1n hedeflere yönelmi$
bir a ra $t1rma sistemi vard 1 r.
Sosya l ist egitim sistem i n i n , bir yanda n ü n iversel kültüre sahip sos­
yal ist insa n i yeti$tirmeye, bir ya ndan da topl umdaki bil i msel-tekn i k
devrim i ba$anya u l a $t1rmaya yönelmesi. Alman Demokratik Cum­
h u riyetinde 2 0 y i l i ç i nde üniversel kültüre sahip ve topl u m u n devri mci
i htiyaçlanni benimsemi$ yeni bir ku$ag1n yeti$mesine yard 1 m etmi$tir.
A l m a n Sosy a l i st B i rl i k Partisi yöneticileri. sosyalist egiti m i n uy g ulan­
m as1nda ve ü niversel kültüre s a h i p ku$akl a n n yeti$tiril mesinde, b i l i m­
sel -tekn i k bilgi ile yeti n î l memesi, gelecek ku$a kl a n n teknokratla$ma­
mas1 için büyük bir titizlik göstermi$1erdi r . Alman Demokratik Cum­
huriyetinde sosyalizm kuru1U$U ve çagda$ sosyal ist toplumun yaratil­
mas1 yönünde büyü k kaza n i m l a r saglanm1$ o l m a kl a beraber, sosyal iz­
min büyük h ü m a n ist fi ki rlerine yeni ku$a kl a n n bagli kal masinda
sosyalist egiti m siste m i n i n $a$maz bir $ekilde uygu l a nmas1 büyük bir
rol oynam 1$t1r.

A l m a n D e m o kFa riyeti nde

kültü r :

Almanyan i n bi trk1s m i nda i sci s m1f1 n i ktidari elde etmesinden sonra .

kapital i st d üzenden ve Nazizn:iden a lm a 1yme h ü kü mleri ni kültür
devri m i yoluyle degi$tirme , sos alist dü$Ü nce siste m i n i yarat m a k ve
burjuva düzen i n i n insanlarin d $Ü nce tarzi nda b1ra kt1g1 izl eri silmek

82
 gibi bir mesele de doguyord u . Esasen sosyalist düze n i n kurulabil mesi
içi n , burjuva düze n i nden ka l m a zihn iyet ve dü$ünce tarzl a n n i n da
degi$mesi , daha dogrusu sosyal ist kültürü n dogup i n sa n l a n yeni ve
sosyalist bir dünya görü$üyle gel i$tirmesi de gerekiyord u . Eskiden
ka l m a , kapita l i z m i n b1ra kt1g1 k1ymet hüküm leri, z i hniyet ve dü$ü nce
tarz1 ile sosy a l ist d üzen kuru l a mazd1. Ü ret i m i l i $kilerinde. kapital ist
düzenden sosyalist düzene geçi$e pa ra lel olarak sosya l ist kültür devri­
m i n i n de ba9 a n l mas1 gerekiyord u . Yal n iz hemen i läve etmek gerek
ki, sosyal ist kültürün kuru l m a s 1 , i nsanla n n sosyalizmin çok yönlü
k1ymetleriyle yeti$tiri l i p u l u sa l ve evrensel dü$ünce t a rz1na ula9t1nl­
mas1, eskiden ka l m a h ü m a nist, h a l kç1 kültürün inkän demek degi ldi.
Ta mamen a ksine. ortaçagda n z a m a n i m 1za kadar, h a i k y1g1 n l a n n i n feo­
d a liteye , kil ise häkim iyetine, d a h a sonra burjuva kapitalist düzenine
kar91 sava$in d a n ya n a yer a l m1$. bask1, terör ve söm ürü düze n i n e
kar$1 sava$m19 büyük kültür ust a l a n n i n , edebiyat, m ü z i k , resim gibi
a l anl arda Alman halkina m i ra s b 1 ra kt 1 k l a n hüma nist kültür hazinesini
degerlendirmek, onu benimsemek ve sosya l i st kültürün fi lizlenmesinde
bu zengin kay n a kt a n da istifade etmek gerekiyordu. Alman halkin1n
h ü m a nist kültür hazineleri çok zeng i n d i . H itlerciler 1 2 yill1k i ktidarlan
d evrinde bu büyük Alm a n h ü m anist kültürünü Al m a n h al k1 n a unuttur­
m a k için büyü k çaba l a r gösterm i$1erdi r. Tel e m a n '1n, Bach, Mozart
· ve Beethove n ' i n müzigi n i n yerine meyd a n l a rda ve resm igeçitlerde,
sa lonl arda ve evlerde askeri m a r$ m üzigi geçmi$t i . Cranach'in, Hol­
bein'1n. . Fra ns Hals'in $aheserleri m üzelerin karanlig1nda kalm1� haik
y1gin l a n Nazi eleba 9 1 l a n n i n fotografl a n ile oya l a n m a k isten m i $t i . Kleist.
Schiller, Goethe okunmaz olmu$ ve büyü k edebiyat ust a l a n n 1 n yerini
N i belungen M a s a l l a n alm19t1.
Ya$1yan büyük edebiyat ust a l a n H e i n rich Mann, Thomas M a n n ,
Lion Feuchtwanger, Bertolt B recht, Ludwig R e n n , A n n a Seghers,
Arnold Zweig, Willy B redel Al anyay1 terketmek zorunda ka l m 1$lard 1 .
Al m a nyada ka l a n tek büyük y a z a r H a ns Fallada susturulm u$t U . Ya n i ,
N az i ler, Al m a n h a l ki n 1 kültürsüz, 191ks1z bir ç ö l e dogru yöneltmek i ç i n
olaga nüstü g ayretler göstermi$1erdi . Bu b a k 1 m d a n , A l m a n Demokratik
Cum huriyetinde i ktidan Î$Çi s1n1f1 ele a l d 1 ktan sonra, eski hüma nist
kültürü c a n l a nd i rmak, haik y191n ari n a indirmek ve ye n i sosyalist kül­
t ü rü yaratm a k en öne m l i ÜJlè.se ele.rde.n_. b i n n a l i ne gelmisti.
Bu yoldaki h a re ke ve ça l $ m' B l a , /"liman Llemokratik C u m h u riye­
t i n i n k u r u l u s u n u n i l l< y 1 l l a nnda a nt i - fa�ist bir k ü l t ü r yaratm a k $eklinde
belird i . H i t l e re kar$' m u �avemete katilan sanatçilar. H i tl e r teröründen
kaça n l a r h a reketi te m e l i n i te$ki etti le . H 1a rb i fecaatini ve y1k1m1ni
görmÜ$ o l a n baz1 genç sa atçi l a r da bu h re ete kat i l d 1 . Daha sonra
ve zamanla sosyal ist ü ltür i�te bu anti- a$iSt kültür hare keti temeli
üzerinde geli$ti. Alman ul usal sosyallst kü ltürü, biçimde u l usal.

6' 83
 özde sosyalisttir. Ve burjuva h ü m a n ist gelenekl e ri n i n . sosyalist d ü ­
:;; ü nce ve kültürü n. i :;; ç i hareketi n i n kayna:;; m asiyle meydana gelmi:;;t ir.
Alman ulusal sosya l i st kültürünün g e l i:;; m e yolunu b u l m a k kolay
olmad 1 . Yillarca süren a ra:;;t 1rma ve denemelerden sonra, 1 9 59 i l k­
baharmda. B itterfeld :;; e hrinde. Alm a n Demokrati k Cumh uriyetindeki
yazarlarm ve diger sanatç1lann bir konferans1 topl a n d 1 . Konferansa
deg i:;; i k sanayi kol l anndan i :;;ç iler ve Köy Ü ret i m Kooperatifi üyesi
köylüter de katildilar. Bu konferansta, Alman Demokrati k Cumhuri ­
yetinde izlenecek kültür politi kasm m temelleri atild 1 . B u ndan ötürü,
Alman Demokrati k Cumh uriyetinde kültür politikas1 « Bitterfeld yol u»
( Bitterfelder Weg) diye adland m l m a ktadir. Konferansm ald1g1 kararlan
:;; u :;;e kilde özetlemek m ü m kü n d ü r : « Sanat sanat için degi l . haik içindirn
prensipi bir d a h a dogru l a n m 1:;; t 1r. Sanatç1lar. top l u m d a ki çeli:;; m elerin
çözümünde i:;; ç i s m 1fmdan ve sosya lizm kurulu:;; u ndan yana olmali,
sosyalist topl u m u n yarat1lmas1 yol unda dogan mese l el erin çözümüne
ve sosya l i st insanm yaratilmasma yard 1 mda bulunmal id1rlar. Bu m a k­
satla d a , sanatçi lann emekçi i nsanlarla. köy ve :;; e h i r emekçileriyle
yakm baglar kurmalan. onl a n n zorl uklanni. hayat :;; a rtlarm1 payla:;; ­
m a l a n ve e m ekçi insanlarla kuru l a n yakm i l i:;; k iler içinde onlann
meseleleri ni n . çözümüne yanyacak bilgi ve yöntemleri bul m a l a n
gerekmektedir.
»Bitterfeld yolu». bundan ba:;; k a. emekçi y1gmlann kültürel hayata
daha yakmdan bag l a n m a l a n . kültürü benimsemele ri i ç i n gereken ted­
birleri n a l inmas1 üzeri de de d u rm u:;;t ur. Konferansta, aynca, erriekçi
h a l km kültürel hayata a ktif olarak kat1lmasm1 ve yarat1c1 faaliyette
bulunmas1n1 sagliyacak tedbirler a lm mas1 da kararla$tmlm1$tlr. Bu
hedefe u l a:;; m a k için. fa bri ka larda ve Tanm Ü reti m Kooperatiflerinde.
müzik. tiyatro. dans ve $ark1 g i bi sanat kol l a n nda faa liyet gösteren
a matör grupl a n n çogalt1lmas1 ve i$Çileri n bu gruplara kat1lmalannm
te$vi k edil mesi kararla$t1 n l m 1i?t1 .
Böylece, A l m a n ii?çi sm1f1. geçm ii?ten kalm1$ kültür m i rasm1
e mekçi h a l ka m aletmek ve ye)li sosyalist kültürü yaratmak sorununa
ve sosyal ist kül ü r devri m i n i ba$arma dävasma sahip ç 1 km1$ ve top­
l u m u n bu yön ü hde de öncü rol ünü oynamaya ba$lam 1i?t1r. Esasen,
M a rks. Engels. Mehring ve Zelkin gio:i ünlü i$ÇÏ önderleri . kendi devi r­
lerinde. m i l l i kültür hazinelerine burju1Lazinin sah i p ç 1 kmasma ve bu
hazineleri s m 1fsal menfäatl erine göre kullan masma kar!?1 ç 1 km 1$ ve
a ncak ii?çi s1n1fi n m . ulusal kültürü u l usal m e nfaatlere göre yönetebilecek
d u rumda oldugunu belirtmi$1erd i .
i $çi sm1f1 i ktidan e l e a l m al<la , e l bette toplu m içindeki sm1fsal çat1$­
m a l ar derhal sona ermiyor. Kapita l i st topl umdaki s1n1fsal çat1$ma.
ba:;; k a $Skiller a ltmda ve bel' li b i r za man deva111 edi or. F a kat sosyal i st
toplumda bel i r l i bir süre devam eden sm1fsal çat1:;; m a n m niteligini

84
tesbit etmek, burjuva kalint1lar1n1 te!,)his edebilmek ve sosyal ist top­
l u mda !,)ekil degi!,)tiren s1rnf sava!,)inda Î!,)ÇÎ ve emekçi h a l ktan yana
durum takinmak birçok sanatç1 için zorla!,)m a ktadir. Konuyu, Al man
Demokrati k C u m h u riyeti Devlet Ba!,>ka rn ve Alman Sosyalist Birlik
Partisi B irinci Sekreteri Walter Ul bricht, kültür meselelerini m üzakere
etmek üzere topla nan X I I I . Devlet Konseyi oturumunda $U !,)ekilde
tesbit ediyor : «Al m a n Demokratik Cumh uriyeti e m e kçileri. e m perya liz­
min köke n l eri n i yoketmekle yeti nmediler ; yüksek bir toplum siste m i n i .
sosya l i st bir top l u m siste m i n i gel i!,>tirdiler. Ödevi miz A l m a n edebiyat
ve sa natin i n h ü ma nist geleneklerini gel i!,itirmek ve sosyalist hüma­
nizmi kurmakt1r. Kapitalist düzende toplumsal çat1!,)ma ve çel i!,)meleri
görmek ve b u n l a n sanat eserleri yaratmada ku l l a n m a k daha aç1k ve
kolayd 1 . H attä, antj-fasist demokratik düzen devrinde de bu çeli!,>­
meler aç1k ve tesbiti kolayd 1 . G e l i !,)mekte olan sosya list sistemde
ise, sanatçilarin insani ve topl u m s a l meseleleri görebi l meleri için, daha
derin b i r görü!,)e. daha geni!,> b i r bi lgiye ihtiya ç l a n vardir. Denebil i r ki.
bugün de toplumda yeteri kada r çat1:;; m a vard 1r. Fakat edebiyatç1 ve
sanatç 1 l a n n ödevi. meselelerin kö kenlerini b u l m a k, yeni ile eski düzen
a rasindaki çat1!,)may1 görmek, insanlan t a r n m a k, çeli!,)melerin diya lek­
t i k çöz ü m ü ne yard1mc1 o l m a k ve çat1!,)ma n i n , sosya l ist güçlerin birligi
yön ünde çözüm lenmesine yard 1 m etmektir. »
Walter U lbricht'in bu tesbiti nden de a n l a!,)ilacag1 gibi, sosyalist top­
l u m d a , yani i nsanin insan tarafinda n sömürülmesine. insa n i n a:;; a g1lan­
masina son veril m i $ o l a n toplu mda. kültürün ve sanatçilarm ödevi,
topl u m u n daha y ü ksek bir seviyeye ula!,)masin a . sosya l ist élüze n i n
kuru l masina, yani hü m a n ist degerlerin v e demokras i n i n daha yüksek
bir a!,)a maya u la!,)masina ya rd 1 m etmektir. Top l u m u n bu gel i:;; m esini
sagl1yacak ba!,)l ica kuvvet. m ddi degerlerin yarat1lmasinda öncü kuv­
vet ol a n i:;; ç i sm1f1d1r. Yalrnz sosyalist sistemdir ki. ya p1s1 ve niteligi
itibariyle, kültür devri m i n i n ba:;; a nl masma. kültürün y1gmlara indiril­
m e s i n e ve emekçi y1gmlanrn kültürel hayata yarat1c1 ve a ktif olara k
katl l m a s i n 1 sagla maya elveri:;; idir. B u niteli k, sosyal i st dü!,)üncenin ve
sosyal ist kültürün yarat1 l mas1rn geni:;; ölçüde kolayla!,)t1rmaktad1r.
Ö nceden basit bir i:;; ç iyke n . sonralan ünlü bir yazar olan Hermann
Kant b u kon uda :;; u n l a n belirtiyor: «i:;; ç i s m 1fmdan gelme yaza rlar
bugün a rt 1 k tarihsel bir ka:te:go_r' olara topl umda yerlerin i a l m 1:;; l ard1r.
Al m a n Demokratik C:l1mhurivettnde. emel<çî\7Jgrnl a n . kültürün «muha­
tabrn o l m a kta n ç1km1:;; l<ültürün y a rnt1c1s.1 ol maya ba:;; l a m 1!,)t1r. B u da
Bitterfeld yol u ' n u n dogru l ygunu göstermektedir.»
Al m a n Dempk atik C u m h u riye Î\'lde Kültürün y1g1 ara mal edil mesi
ve y1gm l a n n kültüre l hayata aktif olarak kat1 lmasiy e itap bas1 m 1 büyük
bir geli$me göstermi:;;t ir . . 1 9 64'1e ada ba !,)ma 6 kita p d ü!,)erken.
Ct
1 9 69 yil mda kitap bas1 m 1 toplam olarak 1 ü milyonu a!,)mlS ve adam

85
ba$i n a kitap say1s1 yediye y ü kse l m i $tir. Böylece, Alman Demokratik
C u m h u riyeti, adam ba$ i n a kitap say1s1 bak1 m indan dünyada birinci yeri
a l m 1$t1r.
Edebiyat1n e mekçi h a l ka dogru yayilmasinda kitap ve okuma evleri
a g i n i n geni$1 emesi büyük bir rol oyn a m 1$t1r. Fabrika ve Tan m Ü retim
Kooperatiflerinde 2 . 1 00 kitabevi ve kitap sat1$ paviyonlan vard 1r.
Bundan ba$ka , devlete a i t 800 haik kita bevi ve 1 . 300 özel kitabevi
va rd1r. B ü y ü k sat1$ magazalannda kitabevl e r i n i n 4. 500 sat1$ $Ubesi
vard 1 r .
G e nel kültüre hizmet eden 2 1 . 000 kütüphane vard1r. B u kütü pha­
nelerde 2 2 mi lyon cilt kitap b u l u n maktad1r. Kütüphanelerin 1 .000
kada n bili msel ara$t1rma yapa n l a n n hizmetinded i r ve bu kütüphane­
l e rd e 43 m i lyon cilt kitap vard 1 r . 2 3 . 000 küt üphaneden 8 . 000'i sen­
d i kalara aitti r. H e r yil üç mi lyon kadar yurtta$, kütüphaneler­
den 46 milyon kitap a l a ra k oku m a ktad1r. S e n d i ka kütüphanelerinden
kitap a l a n l a n n % 281 1 4 ya$indan küçük çocuklar, % 52'si genç­
l e rd i r.
Am atör sa n a t grupl a n n i n kurulu$unda da ö n e m l i bir geli$me kayde­
dilm i$tir. Alman Demokratik Cum huriyetinde 2 50 kadar Î$Çi ve Köylü
Yazarlar Klübü vard1r. B u klüplerde i$Ç i l e r ve köylüler eserlerini oku rla r :
yaza r ve sanatçi l a r i n yönetiminde kültür ve ka bil iyetlerini gel i$tiri rler.
Bundan ba$ka, fabrikalarda ve Ta nm Ü retim Kooperatiflerinde 1 . 3 00
civannda Kültür Saray1 ve klüp mevcuttur. Bu kl üplerde, 1 00 kadar
$a rk1 ve dans g�upu, 288 amatör tiyatro, 3 1 3 kabare tiyatrosu grupu
ve 7 7 6 koro deva m l l tem s i l l e r vermektedir.
1.96 8 raka m l a n n a göre, devlet bütçesinde kültür i$1erine adam
ba$ina 5 5 , 50 m a rk ayn l m a ktayd1 . Bat1 Alma nyada i se , kü ltür i$1e rine
aynlan para adam ba$i n a 2 3 Ma rkt1r.
Al m a n Demokrati k Cu m hu riyeti nde kültür hayatmm h1zl1 bir geli$me
)
göstermesi, bü ü k kültür topi l u kl a n n i n dü nya ölçüsünde de ün yap­
m a s i n 1 saglam1$t1r. Meselä, Le i pzig Gewa n d h a us Orkestra s1, Berliner
Staatskapelle, Dresd e n e r Staatskapell , gerek Alman kläsik müzigi,
gere kse modern müzi k eserleri ni çalma ta d ü nya ölçüsüride ün kazan­
m 1$lard1r.
Al m a n Demoj<.rati k Cumhuriyeti kompozitörlerinden Paul Dessau ,
H a n n s Eisler, Otto m a r Gerster'in $ÖhretleFi ü l ke sm 1rlann1 çoktan
a$m1$tlr.
Tiyatro a l a n i na gelince � 1 9 49 y1linda ü n l ü yazar ve tiyatro adam1
B e rtolt Brecht tarafindan ku rulan «Berliner Ensemble», tiyatro a l a ninda
]
yeryüzünün ba$ta gele öncü tiyatrolannd n bi r-· ve birçok münekkit
�
tarafmdan da biri ncisi sayil m a ktad1r. B u tiya o, ge e kle kurucusunun,
büyük tiyatro yazan B rw 'i n ese rle_rin de i htisas apm 1$t1r. Berliner
Ensembl e ' n i n , Paris. Londra, Roma gibi Bat1 memleketlerindeki tem-

86
s i l leri büyük sa nat o l aylari o l a ra k belirmekted ir. Bu tiyatronun temsi l ­
leri B a t 1 Al m a n i n t i ka mc i l a r i n 1 öylesine rahats1z etmekte.d ir ki . Bonn
idareci leri Natod a ki i l i9kilerinden istifade ederek Frans1z ve i n g i l iz
hü kümetle rine bask1 yapm19 ve bu tiyatro sanatç 1 l a n n a ad1 geçen
m e m l e ketlere g i ri9 vizesi verilmesini engellem i9lerd i r . .
Basin sorun u n a gel i nce : Al m a n Demokrat i k C u m h u riyeti nde. bütün
sosyal ist ülkelerde oldugu gibi gazete ç 1 karma ha kk1 büyük sermaye
grupl a n n 1 n veya gazete ç1karacak kadar büyük sermayeye sahip $ah 1s­
l a n n teke l i nd e n kurtari l m 19 . politik ve sosyal örgütlere. ya ni h a l k1 temsil
eden parti ve sosyal te9ki l ä t l a ra veri l m i9tir.
Kapita list m e m leketlerde. ö n e m l i bir propaganda a rac1 olan ve
ka m uoyunu etkileme i m k ä n i n a sahip b u l u n a n gazete lerin büyük çogu n ­
l ugu ve b a 9 l 1 c a gazetelerin hemen de hepsi büyük b a s i n tekellerinin ve
sermaye grupla r i n 1 n el i ndedir. Kapitalist topl u m d a egemen büyük
teke l ler. böyle büyü k serm aye grupl a n n i n tekelinde b u l u n mayan
gazeteleri n çog u n u . ilän m üsessesesi ve dolayl 1 mali bask1 kol l a. riyle etki
a l t i nd a t u t m a ktad1rlar. Demokrati k a k1 m l a n n ve e n ba9ta i9çi s1n1f1n 1 n
m e nfaatleri n i koruyan basin büyük m a l i güçlükler içinde boca l a m a kta .
yozla9makta : i9çi sin1fin1n sesini ve ban9 pol itikas1rn büyük gazeteler
vas1tasiyle geni9 h a i k y1gi n l a n na u l a9t1rma i m kä n l a n ndan yoks u n ka l­
m a ktad1r. Ka pitalist memleketlerde . b u rj uva s1 rnf1 bas i n 1 r n üstün tutma
yöntemleri arasinda. gazete dag1tma te9ki lätla n n 1 elde tutmak ve bu
yol d a n demokrati k bas1 n i n geni9 h a i k y1ginlar1na ula9mas1rn engellemek
de vard1r. Ta b i i . kapi al ist ü l kelere özgü bu gene! yönte mlerin yarn
s1ra. d e mokra t i k basin n sesi ni k1sma i9inde. gazete topl a mak. gázete­
cileri zinda n l a ra a t m a k. gazetelere ag1r para ceza l a n kesmek. onlan
kapatmak. fa9ist komandolar gazete ida re h a nelerini t a hrip ett i rmek
gibi yol ve yönte m l ere de ba9v ru l m a ktad 1 r .
A l m a n Demokratik C u m h u riyetinde. basin h ü rriyetin i çigniye n . onu
kitap sayfa l ari nda donuk bi r prensip ha i ne getire n bu kapital ist sistem
$a rtl a r i n a son veri l mi9tir. Gaze e ç1karm a ha kk1 . siyasi p a rti lere. sosyal
te9ki lätlara ve 111 eslek birliklerine veril mi 9t i r. Bu ga zetelerde yurtta9lar.
yazar gazeteci 1 1 e politika c 1 l a r. u l usal meseleler. sosya l i z m i n kurulu9u.
ban9in savu n u l a s 1 . milli k u rt u l u 9 i ç i n e m perya lizme kar91 sava9an
h a l kl a ra y a rd 1 m , halklar a ra sinda dostlu ve a n l a9 m a . üret i m i a rtt1rma.
sosya l ist topl u m u n temeJ ledni. kurm onuJ .a n nd a fikirl e ri n i serbestçe
yaym a kta ve savun ma'ktad1rl a r. Alman De mokratik C u m h u riyetini n
Anayasas1. ha rpçi irkçt insa.nm insan ta raftnd a n -Sörii ürül mesini hedef
tutan propaga nday1. d i n i i a n ç l a ri yermeyi hedef tutan propaganda ve
eylemleri yasaklam akta ve bunlan s uç say a kt dir B u nd a n ötürü.
A l m a n Demokra t i k C u rnhuri eti nde ki basin. ha p k1rt 1 c 1 1 i g 1 n a . halklar
a rastnda dü9m a n l 1ga ve ka 1 t a l i st sömürü üze i i n n tekrar canlandinl­
m a s1na vas1ta olariîk kul l a n i l a niaz .

87
 Özel böl ü m ü nde de belirttigimiz gibi. Alman Demokrati k Cumhuri­
yetinde mevcut bütün partilerin. b u a rada orta tabakalann ve burjuva­
zinin menfa atlerini savunan p a rtilerin de gazete ve dergi ç 1 karma
haklan vard i r. B u h a kka sendikalar d a sahip oldugu gibi. kadm ve
gençlik te$kilätlan ve meslek birlikleri. kültüre l topl uluklar d a gazete
ve dergi ç 1 karma ktad1rl ar. Yani Alman Demokratik Cumhuriyetinde.
basin. halkm degi$ik tabaka ve zü mrelerini temsil eden te$kiä­
latlann menfa atleri ni savu n m a . fi ki rlerini yayma vas1tas1 haline
getiri l m i$tir.

A l m a n D e m o krati k Cu mhu riyeti nde

d i n m üesseses i :

A l m a n Demokratik C u m huriyeti nde d i n ve d ü nya i$1eri birbirinden

kesin l i kle aynlm 1$t1r. Devlet. yurtta$1a n n d i n i i n a nçlanna ve ibadet
h ü rriyetlerine m ü d a h a l e etme. z. B u n a kan;; 1 h k. din a d a m l a n da devlet
Î $1eri n i n güdümüne kan$mazlar. Aynca. Bat1 Alma nyada oldugu gibi.
devlet «kilise vergisi» topla m a kl a din m ü esseselerinin idari faa liyetine
kan!?amaz. Dini toplu l u kl a r bütün i$1erini kendi iç mgan l a n vas1tasiyle ·

düzenler ve yürütürler.
D i n dersleri, okul saatleri nin d1$mda, dini cemaatler tarafmda n ter­
tiplenebi lir. 1 4 ya$ma kad a � çocuklan n din dersi ahp a l m 1yacakl a n .
on lann egitim iyle ugra$anlar arafmdan kararla!?tmhr. Bu ya$tan sonra,
genç din dersi konusunda ka ran kendisi verir. Her türlü dini äyin ser­
bestçe y a p i l a b i l i r ve bayra m l a r aç1kç a kutl a n a b i l i r : äyinler ve bayra mlar
m ü nasebetiyle yap1lan törenler h e r türlü sata$maya kar$1 korunur.
Al m a n De mokrati k C u m h u iyetinde hiç kimse inançlanni aç1klamaya
zorl a n a maz. Her hangi bir di î i n anca bag l a n m a k sefbest oldugu gibi.
baglanma m a k d a serbesttir. Kilise, d,evletin Anayasa ve kanunlanna
sayg1 göstermek zoru ndadir B cr da ba$ka. d i n i n politik m a ksatlarl a
kul l a n i l mas1 ve parti propagam:!a la n na ä.Le edil mesi de yasakt1r. Yurt­
ta!?lar dini inançlanndan ötürü ayn muam eleye ve a$ag1lanmaya tabi
tutul amaz. Yurtta$1 a n n dini duyg u l a r m 1 ya ralayac a k $ekilde ho$görü­
den yoksun din a leyht-a propagand a da yap1lamaz. F a kat b i l i msel
verilere dayanilarnk. di·ne bagll o l,a n la rlp mü naka !?a etmek mü m kün-
dür.
J
Al m a n Demol<rati k Cumhuri eti n i n kuru l u u n u ilk y1llannda. em-
peryalist propaganda orga n l a n n m d a k1!_;k1r mas1yle devlet organlan

88
ve k i l ise tef?kilätlan a rasmda baz1 anlaf?mazl 1kl a r ve çat1f?malar oldugu
halde, son y 1 l l a rda karf?1hkll m ü nakaf?a ve müzakereler son unda devlet
ile d i n i te$kilätlar arasmd a ki m ü nasebetler normallef?mÏf?tir. Sosyalist
d evlet, din ve devlet Ïf?lerin i birbi r(nden ayirmakla beraber, tarih ve sa nat
a ç1smdan k1ymeti olan d i n i m ü esseselerin bak1m1 ve onanm1 için mali
yard 1 m l a rda b u l u n m a ktadi r. Alman Demokratik Cumhuriyetinde en
yaygm mezhep protest a n l 1 ktir. Protestanlann 7 . 800 kilises i , 20 bin
kada r papaz, papaz yard1mc1s1 ve kilise ba k1c1 l a n vard1r. Protestanllktan
sonra gelen mezhep katol i k l i ktir. Bunlarm da 1 .400 kilise ve kiliseye
bagh m üesseseyle 2. 7 00 d i n adam1 vard 1 r . Bundan baf?ka , Rus Orto­
doks Kil isesi'nin f?Ubeleri oldugu g i b i . Yahudi cemaatinin de dini mer­
kezleri ve tef?kilätla·n faal iyette b u l u n maktadir.
Gerek protestan gerekse katoli k kiliseleri , kendilerine bagll olan
yurttaf?la n n yard 1 m l a riyle masr<1flann1 karf?1la m a ktadirlar. Fakat mas­
rafl a n n i karf?1 l a mada bu kiliselerin toprak (vak1f) Ïf?letmeleri nden elde
etti kleri gelir de bir yer tutmaktad1r. Gerçekten de 1 945-46 toprak
reformuna ragmen, protestan kilisesine 200 . 000 hektar, kato l i k kili­
sesine ise 6 . 800 hektar arazi b1ra k1lm 1f?t1r.
B az1 hallerde, mese l ä papazlann e m e kl i l i k maaf?lannin ödenmesi
g i bi duru m l a rda, devlet bütçesinden bile kiliselere yard 1 m yap 1 l m a k­
tad1r. Bu yard1m 1 0- 1 1 m ilyon Mark a rasmdad1r. Kil iselerin ve kilise
te$kilätla nnm muhtaç o ldugu kadrolarm yeti$tirilmesi için, Alman
D em o krati k Cumh uriyetinde i lähiyat Fakülteleri de vard1r. B u fa kül­
telere deva m eden ögrenciler de, öteki üniversiteliler gibi . devlet b u rsu
a l irlar. i lähiyat Fakülteleri'nden ba$ka, dini m üesseseleri n , semïnerler
ve vaiz oku l lan gibi kadro yeti$tirme merkezleri de vard 1r. Meselä, bu
c ü m l eden protestanlann 7 0 . k toliklerin 1 7 kadar m üessesesi faa liyet
h a l indedir. Gerek protestanlar. gerekse katoli kler. yeni ibadet merkez­
leri kurmak hakkma s a h i pt i rle� Protestanla r 1 9 60 y1lma kadar 1 96 ,
kato l i kler ise 70 y e n i ki lise i n f? a etmi$1erdir. Devlet. harpte hasara
u g ra m 1f? kiliselerin yap1 m 1 ve restorasyonu için 2 m ilyon Mark ci"a­
n n d a yard 1mda bu l u n m u$tur. Devlet, aync a , Nazilerin tahrip ettigi
Y a h u di havralarmm ve m ezarllklannm tämiri için gereken bütün mas­
rafl a n da yükümlenmi f?tir.
K il i seler ve dini cemaatlei:, h a staneler. i htiya rlar · çi n barma klar.
çocu k ba hçeleri ve yurtla da isletmektedirler. Meselä protestanlann
55 kadar hastane ve tedavi merkezleri mevcuttur. Katoli klerin 3 9 has­
tane ve 1 1 8 çocuk babç_el eri vardir. Devletin b u m üesseselere yard1m1
50 m i l yon M a rk civanndad1r.
Alman Demokrati C u m hu r i etindeki dini cemaatlerin özel bas1 m ­
e v l e r i ve yaymlan ward 1r. B u bas1m evlerinde y I d a a$ag1-yukan 1 2 m i l ­
yon d a n fazla kitap, brO$Ü r ve dergi aymlanma tad1 . D i n i m üesseseler
26 gazete ve dergi ç1karmaktad1rlar.

8 01 1 4 - 31 89
A l m a n Dem okrati k C u m h u riyetinde
seçi m siste m i :

Alman D e m okratik Cumhu riyetinde. H a i k Meclisi , i l . il çe belediye

seçi mleri nde tek bir seçim siste mi uygu l a n r r . 1 8 ya!?ina gelmi9 her
yurtta$ seçme. 2 1 ya$1n1 biti rmi$ her yurtta$ da secilme hakk1na sahip­
tir. Seçi m l erde aday göstermek hakk1 siyasi partil e r i n . sendika l a n n .
k a d i n . ge n ç l i k t e s k i l ät l a r 1 11 1 11 v e k ü l t ü re l örgütlerindir. M i l l i Cephe'ye
d a h i l p a rt i l e r seçi m lere o r t a k b i r l i st e ile ka t i l 1 r l a r . O r t a k liste ile seçi m­
lere kati l a n parti ler. aralannda b i r de orta k program esaslan üzerinde
a nla$1r ve seçim lere. ulusal meselelerin çözümü ha kk1nda ortak bir
programla girerler. Fakat partiler. aday say1 l a n n 1 . temsil ettikleri h a i k
taba ka l a n n i n m i ktanna ve geni$1igine göre payla$1rlar. 1 96 5'ten bu
yana. bir bölgeden ç 1 kacak m i ll etvekili say1sind a n daha fazla aday
gösterilmekte ve seçmenlere. M i l l i Cephe partileri adayl anndan begen­
mediklerini listeden ç 1 karmak i m kä n t veri l m e ktedir.
Genel l i kle sosyal i st memleketlerde ve özel l i kle Alman Demokratik
Cumhuriyet i nde seçim siste mi ve genel seçimler konusunu ele a l 1 rken.
kapital ist to p l u m düzeniyle sosyalist topl u m düzeni a r a s 1 ndaki fark1
gözön ü nde tutm ak. sosya list mem leketlerdeki seçim siste mini kapitalist
m e m l e ketlerdeki ölçü ve zihn iyetle ele$tirmemek gerekir. l<apitalist
memleketl erdeki parlä menter siste m i n ba$11ca hedefi, sermayenin
häki miyetini sagl 1yacak burjuva partilerinin nöbetle$e i ktidara gel mele­
rini garantileme ktir. Bu meka n i z m a n i n . i n sa n i n i nsan tarafindan ·sömü­
rülmesi siste mini va!?atmak ve bu siste m e kar!il gel i$en h a l kç1-
demo krati k h a re ketleri. devlet m e ka nizmas1111 emekçi y1gmlann ele
geçirmesin i engellemek g i bi b i r sonuç saglad1g1nr tarihsel tecrübeler
ve kapita list memleketlerdeki gerçe k durum göstermektedir. Parlä­
menter sistem . burjuvaziye, alk1n gözünden dü$en b i r burjuva partisi
yeri ne. yeni ümit ve va itlerle ba!ika bir burjuva partisini geçirme ve
kapitalist sömürü düze n i n i n deva m 1 n t böy°lece sagla ma olanag1 ver­
m ektedir. Top l u m u n e konomik. m al i . askeri ki lit noktal a n n 1 ele geçir­
·

mi$ olan ve polis mekanizmas i n 1 elinde tutan burj uvazi. i$Çi h a reketlni
ve demokratik hare ketleri . top l u m d a ezici çogunl ugu temsil etmelerine
ragmen. bask1 altmda ve iktidardan uzak t tabi lmektedir. Bu bak1m­
dan. burjuva parlämentolannrn yap1s1nr inceledigi mizde $U gèrçegi
derhal tesbit edebilinz : Tcïp l u m u n eizici çog u n l u.gunu temsil eden köy
ve $eh i r e mekç i leri devlet mekanizmasinin temeli sayilan pa rlämento­
l arda küçük bir azmlik te$ki l etmékte ve topl umda küçük bir azin l 1g1
te$kil eden büyük se maye grupla riyle köy ve !ieh' r burjuvazisi parlä­
m e nto larda ezici çogunlu - u elde ederek iktidan e häkimiyetini sür­
d ü rebilmektedi r . Tabii. burjuvazi. bu meka n izmay1 i$letebildigi müd-

90
d etçe. b u rj uva pertileriyile pol i t i k baskt alttnda geli$me i m kä n t n t
b u l a m 1yan i $ Ç i h a reketi ve demokrat i k h a reketler arastnd a ki çatt$ m a l a ra
d e m o krasi süsü vermekte. d e m o krasin i n kar$ t l t kl 1 konu$ma ve dört
ytlda b i r de sandtk ba$tna gidip oy kull a n m a olduguna ö n e m l i bir
ka m uoyu çerçevesini i n a n d 1 ra bi l me ktedir. Ancak parlämenter meka­
nizma yer yer ve z a m a n zaman. h a l kçt. de mokratik kuvvetleri n ve i$çi
s t n 1f1 n t n iktidar1na yol açabilecek bir egi l i m göste rmektedi r . Mesel ä.
1 92 3 ltalyastnda , 1 93 3 'Al m a nyas1 nda . 1 93 6 ispanyastnda ve 1 9 4 7
Y u n a nistan 1nda oldugu gibi . . . B u rj uvazi . yabanct e m perya l i st tekelle­
r i n ve emperya l i st devl etlerin kar$t -devrim ve kendilerine bagl t idareler
i h ra ç etme politikas1nd a n da fayd a l a nara k. burj uva pärl a mentarizmini
bile y 1 k m a kta, askeri fa$ist d i ktatora kurma yol u n a gitmektedir. ital­
yada. A l m a nyada. ispanyada ve en son Yunanistanda oldugu g i b i . . .
B u rj uva parlämentol a rinda h a i k y1gtnlart say 1 l a r t n ispetinde temsil
e d i l medi klerinden. bir yandan parlämento dt$t m u ha l efet kaç t n t l maz
o l a ra k geli$mekte. bir yandan da top l u m içindeki s1n1fsal çatt$malar
g itti kçe geli$mekte. ve topl u m d a ki bu dengesizlik. yu karda d a i$aret
ettigi m iz gibi. za man z a m a n b u rj uva parlämenter prensi pleri n i n bile
yine b u rj uvazi ta raf1ndan çignenmesine ve h a l ktn ha kkt o l a n i ktidara
u l a $ m as1na kar$t fa$ist d a rbeler tertiplenmesine sebep o l m a ktadtr.
i$çi st n tftntn i ktidara gel mesiyl e . b u rj uvazi kal 1 nt t l a r t n t n degi$ik $e­
k i l l e r a lttnda topl umda s 1 n 1f sava $ t n 1 dev a m ettirme çaba l a r t n a rag­
m e n . kapital ist topl u ml a rd a ki s 1 n 1fsa l yap1 ve s t n tfsa l yap 1 n 1 n dogurdugu
ç e l i $meler ortadan ka l km a ktad1r. Çünkü i ktid r köy ve $eh i r � mek­
ç i l e r i n i n . orta tabaka l a r t n . ya n i topl u m un ezici çogu n l ug u n u n eline
g eçtigi riden. h a l kt temsil eden o rg a n l a r t n yap1s1 da bu degi$i kl ige
paralel olara k geli$mel<tedir.
B u n dan ötür.ü. Alman De okra t i k C u m h uriyeti ndeki seçim siste­
m i nde. kapital ist topl u m l a rd a oldugu gibi degi$ i k burjuva a k1 m l a rt
a ra s t n da ki i ktidar kavgas1 ve burj uvazi ni n bütünüyle i$çi ve d em o k­
rati k a k1 m l ara kar$t d i reni$i gibi bir niteligin görülmesine i m kän yoktur.
Topl u m u n u l usal hedefi . A l m n D e m o kratik C u m hu riyetinde. insanin
i ns a n t a raft ndan söm ü r ü l m esi i ortadan kald1ran d üzeni kuvvetlendir­
m e k. bu düzene ka r$t ç 1 ka n burj u..va kal tnt1s1 elemanl a n n faa liyeti ni
engellemek ve demokrasi n i n ugünl<ü a$a m ada en y ü ksek nokta l a n n ­
d a n b i ri o l a n sosyal ist top l u ru.u ku.r. m a l< 11:. Seçim siste m i de b u genel
g a yeden ayri lamaz. Bu 15akiiiïcl a n . Alman De mokrati k C u m h u riyeti nde
seç i m l er parti lar arastnda bir çatt$ma . eklind degi l . adayla r a rastnda
bir çatt$ma daha dogrus:µ sosyal ist top l u m u n ihtiyaç ve eyl e m l erine en
i y i çare bulaca adé!jy l a n bu l u p e ç m e t-a a l iy,eti a l ine geçer. B undan
ötürü. Al m a n Demokra i k Ou m h u riye inde h kt tem il edecek adayl a ­
r t n b u l u nmast seçim fa :!>� eti n i te e l i n i te$kil eder. Yine bundan
ötürüdür ki . m il l e ve killîg 1 , k a 1 t a l i st ülkelerde dldugu gibi yüksek

91
 maa� ve menfaatler kar�il1g1nda yerine getirilen b i r ödev o l m a kta n
ç 1 ka n l m1�. ma a�s1z. menfaatsiz m i l l i bir ödev haline getirilmi�tir. Alman
Demokrati k C u m huriyeti nin bütün meclislerinde h a l k1 temsil eden
rn i lletve ki lleri. yasam a faa liyetleri d1�1nda. kendi i�leri güçleriyle me�gul
olurlar. Ve b u yoldan da eme kçi halkin içinden aynl mazlar. Yasama
faal iyetlerinde bu l u nd u kl a n için ne maa!? . a l lr. ne de her hangi b i r
menfaat sagl1yabilirler. Yasa ma f1ia l iyetlerinden ötürü a l d 1 klan , yalrnz
meclislere gidi!? geli!? yollugud ur.
M il l etite ki l l i g i adayl 1 g 1 n 1 n tesbiti için. fabrikalarda. Tan m Üretim
Kooperatiflerinde ve mahallelerde aç1k ve geni� seçim toplant1lan ter­
tiplenir. Seçme h akkina sahip bütün yu rtta�l ar. her h angi bir partiye
üye olma !?artina bagll b u l u n m 1yarak. bu seçim topl ant1lanna kat1labi­
l i rler. Seçim topla nt1lan nda m i lletveki l l igi adayllgina seçilene. herkes
uygun gördügü !?eyleri sorabi l i r ve onun i lerde parl ä m entoda ne g ibi
bir tutum takmacag1 h a kkinda bilgi edinebilir. Toplant1 sonunda. aday
adayl a n arasindan. bütün katllanlann oy çogunlugu ile bir aday yahut
o bölgeden ç 1 ka nlacak m i l l etvekili say1sina göre adaylar seçilir. Aday­
l1g1 reddedi l e n i n yerine yeni aday gösteri l i r : bunun durumunu görü�­
mek ve resmen aday olarak seçmek üzere yeni bir seçim toplant1s1
tertiplenir.
Bu yolda n milletvekili seçi lenler. ka n u n l a tesbit edilen müddetler
içinde. seçmenlerini topla m a k ve parlämentoda ki faaliyetleri h akkmda
onlara hesap vermek zorundad1r. Bir milletveki l i n i n parlämentodaki
faa l iyetinden . memnuT o l m 1yan seçmenleri, yeni bir seçim top ! a nt1s1
tertiplemek, m il l etvel<i l i nden hesap sorm a k ve gerekirse mensup
oldugu meclise ba�vu rma k h a kkina sahiptirler.
Adaylann b u �ekilde tes6it1 den sonra. seçi m günü tek dereceli ve
gizli genel seçimler prensipi uygularnr. Seçmenler begenmedikleri
aday l a n n ismini l i steden silmek yahut l iste ve program l a n reddetmek
ha kkina sa hiptirler.

Adal et s iste m i :

A l m a n Demo krati k Cum u riye inde aclä1et sistemi. sosyalist d üzeni,

sosyalist mül kiyeti. sosyal ist medeni il i!?kileri. yurtta�l a n n can ve mal
em niyeti ni savunma mekanizmas1 olara k faa liyet göstermektedir.
Al m a n Demok11a fk Cwmhunyet1nde dalet mek niz as1rnn burjuvazi­
den ve N azi devni nden kal m a elemanlardan e izlenmesi i çin büyük
�
bir titizlik gösteri lill Î!?ti r a h kem I e r. i lçe. il m a kem e leri ve Yüksek
M a h keme o l a ra üç kademede toplanmaktad1r. l lçe yarg1çlan. ilçe

92
 meclisi ta rafmda n . il yarg 1çlan il meclisleri ve Yüksek M a h keme yar­
g1çlan da H a i k M eclisi tarafmdan seçil mektedir. Seçi mler dört y 1 l l i k
b i r süre için yap 1 l m a ktadir. J ü ri l erin seçi mi i s e . Î$1etme, Tan m Uretim
Kooperatifleri üyeleri ve mahalle sakinleri tarafmdan yap1l maktad1r.
Savc1lann seçi mi de a$ag1 yukan bu sisteme göre yap1l m a ktad1r.
Cumhuriyet B a $savc1s1 ve Ba$savc 1 l 1 k kadrosu n a dahil yüksek rütbeli
savc i l a r Haik M eclisi tarafmdan seçi l mektedi r . Yurtta$1ann m a h kemeler
önünde savu nulmasm1 da ya serbest avu ka t l a r ya da avukatlar kol eg­
yumuna d a h i l h u ku kç u l a r yükümlenir.
Al m a n Demokratik C u m h u riyetinde i l g i çekici bir olay, adalet te$ki­
lätmda ade m i m erkeziyet siste m i nin geli$me h a l i nde sosyalist bir adalet
sistem i olarak geni$ ölçüde uygulanmas1d1r. Alman Demokratik Cum­
h u riyeti nde, fa brika i$çileri n i n , Tanm U retim Kooperatiflerin i n . yani top­
l u ma maddi zen g i n l i kl eri sagliya n l a n n . moral ve politik bak1mdan top­
l u m a gerçekten häkim o l a n e me kçi y1gm l a r m m adalet yetkileriyle de
takviye edil mesine dogru çok ilgi çekici bir h areket vard1r. M esele $U
$ekilde ele a l 1niyor: Toplumda adalet dag1tma, toplu m u n . toplumda
ü retim ve sosyalist i li$kileri geli$ti rmenin en büyü k yükünü ta$1yan
köy ve $ehi r emekçil erin i n en tabii hakk1d1r. B u bak1mdan. bu h akk1
ku l l a n a bi lecek ve üyelerinin i$1edi kleri suçlan tart1p. toplum hayat1ni
yara l 1ya nlan tekrar topl u m a kazanmanm yol l a n n 1 en iyi a rayabi lecek
d u ru mda olanlar. yine topl u m u n maddi ve mora! hayatma häkim olan
eme kç i y1g1nlar1d1r. B u n d a n ötürü, b i rçok a n l a$mazl 1 kl a n n çözüm ü ,
s u ç l u sanig1 o l a n l a r m d u r u m u n u görü$me v e gereken tedbirleri a l!11 a
yetkisi, ba$lang1ç olarak. k1smen i$1etme ve Tanm Ü reti m Kooperatif­
l e ri gibi üretim gruplanna veri l m i $tir. 1 96 3 'te kabul edilen bir kanuna
göre . çal i$ma disiplinine kan�1 i$1enmi$ suçlar. hafif ceza l a n gerektiren
suçlar ve $a h 1slar a rasmda bel rli derecedeki baz1 çat1$ma ve a nl a$­
mazl1klann çözü m ü fabri ka . Tar m Üreti m Kooperatifl eri, kooperatifler
ve mahallelerde ku rulan Uzla$t rma ve H a ke m Komisyonlan'na veril­
m i$tir. Bu kom isyo n l a n n üyeleri i$1etme ve kooperatiflerde tertiplenen
gene! topl ant1la rda seçilirler. Komisyo lar, hapis veya para cezalan
kesmeden. çat1$anlan ban$t1rmak. yap l a n zaran -suçluyu ezmiyecek
$ekil ve yol l � rdan-giderme yöntemlerini aramak g ibi faa liyetlerde
b u l u n u rlar. Bu komisyonlarda M il l i Gephe, sendi ka l a r ve i$Çi kol l e ktif­
l e ri temsilcileri b u l u n u rlar. Komisyonlarda «topl u m adma suçl a m a »
yapild1g1 g i b i . «toplu m ad1na savu nma» da yap11 ir.
Alman Demokratik Cumh uriyetinde. kapitalrst düzene. insa n m insan
tarafmdan sömürülmesine son veri l mesi , üretim ve topi urn ili$ki lerini nde
sosya l ist prensiplerin uyg u l a nmas1 halk1n. seh i r ve köy eme kçilerinin
hayat ve kültür seviyelerin in devam 1 ola ak a rtmasiyle. kapital ist düze­
nin topl u m a zorlad1g1 yaralardan biri olan suçl u k da geri lemege ba$­
l a m 1$ ve yirmi y1l içinde - B at1 Almanya gibi y ü ksek derecede geli$ mi$

93
ka pitalist bir m e m l e kete k1yasla-suçlann azalmasinda hayret verlei
sonuçlar e lde ed i l mistir.
1 960- 1 9 6 8 arasi nda 1 00 . 000 ki9iye dü9en suçlu say1sinda aza l m a :

1 960 1 96 5 1 968

806 756 586

Al m a n D e m okrati k C u m h u riyetinde o rd u :

i kinci D ü nya H arbi son u nda H i t l e r rej i m i y1k1lara k Al manya n i n bir k1s­
m i nda i9çi s i n 1f1 i ktidan ele a l i rken. Prusya m i l itarist gelenekleri nden.
$OVinist ideoloj i d e n . sald1n emellerinden annm19 bi r ordu kurma i hti ­
yac 1 d a . bütün zorlugu ve çeti nligi i l e Al m a n Sosyalist Birlik Partisi
i d a recileri n i n önünde çözüm bekliyen bir sorun olarak beli rdi . Sosyalist
i d a reciler. bu meseleyi çözü mleyebil me k i ç i n . i9çi ve sendika hareketine
katllm19. N a zi l i k h a re ketiyle leke l e n m e m i9 yu rtseverleri . H itler rej i m i ne
kar$1 sava$ml$ anti-fa$istleri . h a l kç 1 . demokratik bi r ord u n u n kurul mas1
i$iyle görevlend i rd i ler. H a i k Ord u s u ' n u n kurulmasinda. vaktiyle Nazi
A l m a nyas1 n i n fi i l i m ü d a h a l e ve destegiyle legal ispa nya Cu mhuriyetine
sald1ran Fran ko kuvvetlerine kar91 sava9ma k üzere ispanyaya gön ü l l ü
g i d e n A l m a n sava$çl l a n nd a n ka l m a kadro da önem l i bir rol oynad1 .
B i l i ndigi g i b i . be9 b i n kadar Alm a n kom ü n isti v e a nti -fa9isti. ispan­
yada Cumhu riyetçilere yard 1 m etmek üzere . Alman i 9çi harek.etinin
büyük önderlerinden Ernst Thä l m a n n ' i n a d i n a bir sava9 tümeni kur­
mu9l ard 1 . Ernst Thä l m a n n Tüm e n i ' n i n be9 bin sava9ç1s1ndan üç b i n i .
fa9izme kar91 sava91rken i sp a nyada $ehit dü$tÜ. Geri kalan sava9çil ar.
Fransada m u kavemet h a reke ine g i ri$tiler : bir k1sm kuzey Afrikaya
geçtiler. bir k1sm 1 da Sovyetler Birligine s1g i n d 1 l a r .
Ï $te Alman emokrati k C u m h u riyeti nde H a i k Ordusu kurulurke n . b u
sava 9 ç l l a n n tecrübeleri nden geni9 ö l çüde istifade ed ildi . Al man De­
mokrat i k Cu m h u riyet i n i n Hal Ordusu 'nda . Prusya m i l i tarizm i nden.
N a z i l i kten kal m a bütün sald 1rg a n geleneklerin kökü kaz1nm19. s1k1 bir
d i s i p l i n l e berab r. sosy a l i st i l i9kilerin h ü m a n i st gelene kleri ordu safla­
rina da h ä ki m 1 l m m1$t 1 r . H a i k Ord usu'nda su bay ve erler arasi nda kar­
de$çe ve yolda$ça ili$kiler. kar$ 1 l 1 kl i sayg 1 ve sevgi temeline dayan­
m a ktad1r. Er ve su bayl a r sosya l i st vatél[ll il[J.[J savun m a ü l küsüyle bir
yandan yurtseve olara .
e ti $tir i l i rke n bir -yandan da sosyal i st ü l ke ler
h a l kl ariyle yakin i sbirligr ve kardesl i k prens i pl eri ruhunda egiti l m ek­
tedirler. Orduda bu $e ki lde ol iti ('; gitimden ba9 �a . modern sava$
tekn i g i n i n gerekt i rd i g i b i l i m dallar da asker�e suba lara okut u l m a kta­
d1r. Meselä mate matlk� i ilim r ge i$ Ö l ç üde ö reti l mekted ir. B un­
d a n ba$ka. askerlere. savunmayla i l g i l i bir meslek de ögret i l mekted1r.

94
 Al man Demokratik Cumhuriyetin i n H a i k Ordusu 'ndaki general ve
subaylarin % 8 2 . 4 ' ü i$Çi si n1findan, % 1 2 'si de memur ailelerinden ·

gelm ektedir. General ve a m i rallerin % 54'ü H itler fa$izmine kar$1 a ktif

o l a r a k sava$m l$1 a rd i r : % 42 'si de 1 93 3 'ten evvel i$Çi s1nifmin p a rti
veya d iger te$ki l ät l a n n d a çail$m l$lard1r. Al m a n Demokratik Cumhuri­
yeti n i n ulusal H a i k Ordusu içi nde s 1 n 1fsal her h a ngi bir çeli$me mev­
cut degildir. Hepsi de e m e kçi h a i k çoc u kl a nd 1 r ve ayni s1n1fsal menfaat­
l eri savu n m a ktad 1rlar. U l usal H a i k Ordusu'nda öncü kuvvet Al m a n
Sosy a l i st B i r l i k Partisi'd i r . Parti. s i l ä h i l kuvvetler kadro l a n n 1 sosya l i st
a n ayurdu bütün dü$ma n l a n n a kar$1 savu nma ruhunda egitmektedir.
Al m a n Demokra t i k Cumhu riyeti ul usal H a i k Ordus u . Va r$OVa Pa kt1
devletleri n i n ord u l a n i l e yakin ve karde$çe i l i$kiler kurmu$tur. Em­
peryalist devletlerin Nato gibi bir askeri pa ktta topla nmala nna ka r$1
ku r u l a n Va r$ova Pakt 1 ' n d a bütün üye devletlerin ord u l a n tek bi r ku­
m anda altinda top l a n m 1$ l a rd 1 r .
Alman Demokratik C u m h u riyetinde, H a i k Ordusu 'ndan ba$ka.
i $ 1 et melerde, i $Çi sin1f1 n i n kaza n i m l a n n 1 savu n m a k üzere «i$Çi sava$
gruplarrn ad1nda askeri birlikl e r de kurulm u$tUr. Bu birl i klerin whl1
piyade silählan vard 1 r ve b u b i r l i kl e re dahil olanlar muntazam a skeri
egitime tabi tutu.l u rl a r. B u n l a n n ödevi . kritik a n l a rda fa brika ve i$1et­
m e l e r i . u l a$t1rma a raçla n n 1 , köprüleri. posta ve telgraf merkezleri n i .
$eh i rlerdeki stratej i k merkezleri s avunmakt1r. Bu sava$ grupla n . S a ­
v u n m a .B akanl 1gina deg i l . dogruda n dogruya Al m a n Sosyalist Birlik
P a rtisine bagl 1d1rlar. B u n d a n ötürü de, bu birl i kler. yal n iz parti üyeleri
taraf1ndan ku rulmu$tur. Bu birliklere g i rmek serbesttir.

0 1 � pol itil<a :

A l m a n Demokr tik C u m huriyet i n i n d1$ politikas1, sosya l ist devletin a na

prensiplerinden aynl m a m a ktad1r. Yani d1$ politi ka . barisin savu n u l ­
m a s 1 . emperya lizme. m i litarizme. B a t 1 Alm a n intika m c i l 1 g i na kar$1
sava$ . sosyalist devletlerle e$it h a kl a r a d aya n a n karde$çe i l i$ki ler ve
e mperyal izme kar$1 ulusal kurtalus savas1 yürüten h a l kl a ra yard 1m
p re nsi plerine daya n m a ktad1r. A l m a fl Gemeikrati k Cumhuriyeti, kurul­
d u g u günden buya na yani yirmi yildir bu prensiplere s1k1 s1 k1ya bagli
ka l m 1$ ve d1$ pol iti kas1n1 bunl ara kar$1 emperyalizmin, öze l l i kle Ameri­
kan e m peryalizm i n i n Îsrai m i l itaristleri vas1tasiyle gi ri$tigi sald 1r1da
A l m a n Demokratik Ou m h u riyeti � i n takind g 1 tutu dur. Sosyal i st
A l m anya. bu saldm s1rasinda, �y1ts1z-$arts1z Arap lii a l kl a n n 1 n ulusal
k u rt u l u $ hare ketinden y,a na yer a l m 1$t r. Birle$ik Ara Cumhuriyetin e .
S u riye, I rak. Cezayir gibi A r a p memleketl eri n e ekonomik, askeri, tek-

95
 n i k ve pol iti k yard 1 m l a r m 1 esirgememi$tir. Ï$te bu politika sonucundadir
ki, Irak, S u riye. B i rle$ik Arap C u m h uriyeti, G üney Yernen H a i k Cum­
huriyeti, Sudan C u m h u riyeti Al m a n Demokratik Cumhuriyetini resmen
tarnm1$lar ve onu n l a diplomatik i l i$ki ler kurmu$la rd 1r. Güney-dogu
Asya memleketlerinden Kamboçya da Alman Demokratik Cumhuri­
yetini tarnm1$ ve onunla diplomati k ili$kiler kurmu$tur.
Sosya list Al manya, d1$ politikasmda. m i l l i kurtulu$1an için sava$an
h a l kl a n destekleme prensipini yal rnz Arap hal klarma kar$1 uygulam1-
yor. G ü ney Ameri ka , Asya ve Afrikada e m peryalizme kar$1 direnen
bütün h a l klara. e ko n o m i k, tekn i k, politik yard 1 m elini uzat1yor. Bat1
Alman egemen çevreleri n i n , bütün Alman halk1rn temsil etme iddialan
( H a llste i n Doktrin i ) günden güne zay1fla m a kta ve l äçka olmaktadi r.
Çünkü u l usal kurtul u$1ari için sava$an halkl a r. N ato te$kil ät m m en
di$1i üyelerinden biri olan Bat1 A l m a nyarnn emperya lizmden yana bir
pol itika yürüttügünü görmekte ve Bat1 Al m a n emperyalistlerinin H a l l ­
stein Doktrini i l e içi$1erine ka ri$malarina kar$1 günden g ü n e artan b i r
d i reni$ göstermektedi rler. Zira Bat1 Al man i ntikamc1lar1, b ü t ü n .Al m a n ­
y a y 1 temsil e t m e k i d d i a l a r i v e A l m a n Demokratik Cumhuriyetinin ba$ka
devletler tarafmdan ta nmmasm1 e ngelleme gayretleriyle ba$ka devlet­
lerin içi$1erine kan$mak gibi bir d u r u m a dü$mektedirler. Meselä Kam­
boçya, tamamen bu sebebe dayanara k ve Al m a n Demokrat i k Cumhuri­
yetini tarnd1gmdan ötürü Bat1 Alman egemen çevrelerinin yapmak
istedigi bask1lara kar$1 tepki olarak Federal Almanya ile diplomatik
ili$kileri n i kesmi$tir.
Avrupanm ortasmda yüksek derecede geli$mi$ sa nayie sahip bir
sosyal ist devlet olan Alman Demokratik Cumhuriyeti. ekonomik.
sosyal ve politik varl i g 1 r n gümden güne artan bir ag1rl i kla kapitalist
dü nyaya hissettirmektedir. Av u p a r n n ortasmda Ï kinci Dünya H a rbin­
den kalma s1rnrl a n degi$tirmek istiyen ve ate$1e oynayan Bat1 Alman
i ntikamc1la rma kar$1 en saglam bir ban$ kalesi olan Alman Demok­
ratik Cu mhuriyet i . ban$ta n yana ve harbe kar$1 olan bütün i nsanlarm
sempatisini kaza nmakta ve öan$ÇI etkisi günde n güne daha geni$
çevreleri kapsamaktad1r.
Alman Demokratik C u m h u riyetin i n sosyalist i l kelere dayanan d1$
politika s 1 r n n özünü d a h a iyi a nlayabil mek için Avru a n m ortasmda
pol itik ve cografi mevkiini "yice esbit etmek gerekmektedir. Alman
Demokratik Cumh r"yeti_Avrupada emperyal i zm i n ve sosya lizmin
d i re kt çat1$t1g1 tarihsel bi noktas r n déi bu hînuyor. Dllrüm $U bak1 mdan
tarihseldir. Kapitalizm bir dün a sistemi o l m a ktan ç 1 km1$ ve D ünya
Sosyalist Sistem i n i n geli$ es· ba!')anl m 1!')t1r. Yan· emperya l izme kar$1
s m1f sava$1 özel l i kl e i ki nci Düny H arbi son ucu d a D ünya Sosyalist
S isteminin kurul $Undan bu yan daha geni$ ö çülerde u l usl araras1
al ana a ksetmi$. bu sava$ta a nti-empE:ryalist güçler kuvvetli bir cephe

96
 tutmaya ba$ l a m 1$lar. bu durum emperya l izmin d ünya ölçüsünde
yenilgi lerden birini te$kil etmi$tir. N e var ki. genel l i kle emperyalizm ve
öze l l i kle Alman e m perya l izmi Al m a n topragmda bu yenilgiyi kabul
etmemektedir. Bu d u r u m . Al m a n Demokratik Cumhuriyet in i n ban$.
yeni b i r harbi önleme. Bat1 Al m a n e mperyalistl eri n i n saldm plänlann1
gemleme omurgasm d a geli$en d 1 $ politi kasm m önemini bir kat daha
a rt i rm 1$t1r. Amerikan e m peryalizminin Bat1 Al man tekellerini yeniden
kuvvetlendirmek. onlarm hegemonyas1rn yeniden sürekli bir $ekilde
sagl a m a k ve Bat1 Almanyay1 saldm politi kasmm Avrupadaki daya­
n a kla - nndan biri ha l i ne getirmek üzere harcad1g1 gayretler gözönünde
tutulacak olursa . Alman Demokra t i k Cumhuriyetinin anti-emperyalist
ve ban$ÇI d1$ pol itikasmm gerek Avrupa, gerek Orta Dogu, gerekse
bütün d ünya halkl a n için büyü k bir önem ta$1d1g1 bir daha anlas11ir.
Çünkü Avrupa k1tas1 d ü nyada h ä l ä ilk plända gelen b i r yer tutmakta.
harp ve ban$ soru n l a n n m . d ü ny a sosyalist sisteminin geli$mesin i n.
e konomik. pol itik. kültürel sorun l a n n dügüm noktalan hälä Avrupa
k1tasmda bul u n m a ktadir. Bu bak1mdan Avrupada bal'1$m. sosyalist
sistem i n kuvvetlenmesi d ünya ölçüsünde a kisler uyandird 1g1 gibi . harp
ve sald1n pol itikasmm N atoya bagl l Avrupa devletl erinde yerle$mesi
d e d ünya ölçüsünde bir harp tehl i kesi yaratmaktadir. Bundan ötürü
Avruparnn tam ortasmda ve emperyalizmin kuvvetle yerle$digi Bat1
Almanya s1rnnnda A l m a n De mokratik Cumhuriyet i n i n ban$1 korumay1
ve em peryalist sald m l a n gögüslem eyi milli bir d1$ politika h a l i n e getir­
m esi harbe özell i kl e n ü kleer olacak üçüncü b i r d ünya harbi n e kar$1
o l a n . ban$ içinde �al m a . sanayilerini kurm a . bag1ms 1z bir 'ü l keye
kavu$may1 hedef edinen bütün insanlan bütün m i l l etleri yeryüzünün
neresi nde olurlarsa olsu nlar ya k1ndan ilgilendirmektedir. ilgilendi rmesi
gerekmektedir.
Bat1 Almanyanm tutu m u n u n t a m a ksine . Al m a n Demokratik Cum­
h uriyeti kuruldugu g ünden bu ya n a Avrupada Ï kinci Dünya H arbin i n
sonuçl a n r n tanimay1 , h arb s o u nd a meydana gelen s1 1rlarm dokunul­
m azl l g m 1 savu nmay1 ve Avrupada kol l e ktiv bir güvenlik sistemi kur­
may1 d l$ pol iti kasmm degi$m z temel i olarak kabul etmi$tir. Avrupa­
d a ki öteki sosyalist devletlerle b e raber Al m a n Demokrati k Cumhuri­
yeti bütün Avrupa devletleri içt ')lap"n: bir i$birligi politikas1 yürütmü$­
tür. Ve bu pol i t i ka 1 96 9 y1I H a zira n aY.!nda oplanan D ü nya Komünist
ve Ï$Çi Parti lerinin Moskova Darn$'ma topl ant1smda bir daha dogrulan­
m 1$t1r.
Al m a n Demokra t i k Cu mhuriyeti n i n d1$ politikada savundugu sos­
yalist i lkeler. ü l kenin sana1,1ii ve ekonomisi kuvvetlendikçe ve d ünya
ölçüsünde e konom i k ve ticar' i l i $ ki l e i gel i$tikçe osyalist Alma nya
kapital ist memlel<etlere var 1g n1 kabul etti me yönü nde yen i yen i ba$a­
n la r kaydetmektedi r . Alman Demokratik C u m h u riyetinin Fransa . lngil-

97
tere. B i rle$ik Amerika. Gü ney Amerika . Afrika ve Asya kapitalist ü l ­
keleri ile sürekli geli9en ticari b a g l a n v a r . V e bu baglar. birçok Bat1
Kapital ist ü l keleri . meselä Fransa. i ngiltere. italya. i sviçreyi Alman
Demokrati k Cumhu riyeti i l e ticari a n l a 9 m a l a r bagla may1, konsolosluk
i li$ki leri kurmay1 zorl a m 19t1r. Fra nsa. ingi ltere. italya ve B i rle$ik
Amerikada Alman Demokratik C u m h u ri yetin i n matba a . tekstil ve
e lektron i k hesap m a ki neleri çok aranan k1ym etl i sanayi ü reti mleri
a rasindad1r. Bu d u r u m . N a tocu ü l kelerde Al man Demokratik C u m h u ri ­
yeti ni pol itik b a k 1 m d a n d a t a n 1 m a k üzere ka mu oyunda v e basi nda
kuvvetli bir ak1m ba9l a m as i n a yol açm 19tir. Fransa ve ingilterede
b u rj uva partileri temsilcileri n i n de kat1ld1g1 Al m a n Demokratik Cum­
h u riyetini tan1ma komiteleri kuru l m u $tur. B u ü l ke l e rde burj uva bas1-
n 1 n i n da öne m l i bir k1sm1 bu konuda h ü kümetleri üzerine bask1 yürüt­
meye ba9l a m 19t 1 r.
Bat1 Alma nyaya gelince. bu ü l ke n i n Alman Demokrati k C u m h u riyeti
ile ticareti iki milyar mark g i bi ö n e m l i bir ye kûn u b u l m a ktad1r. B at1 Al­
m a nya ka mu oyunda Al man Demokratik Cumhuriyeti ni h u ku ken ve
d evletler h u kuku kaidelerine göre t a n i m a k üzere kuvvetli bir ak1m
vard 1 r . Sendi ka lardan. Al m a n Komünist Partisinden. devrimci gençl i k­
ten ve yurtsever ayd ml a rd a n gelen bu bask1 g ü n geçtikçe kuvvetlen­
mektedi r . Sosyal Demokrat Willy B ra ndt h ükü meti. bu baski n i n etki­
siyle Al m a n Demokrati k C u m h u riyeti h ü kü metinin i ki devlet a ras1nd a
normal il i9ki ler k u r m a k v e b i r a nla$ma i mzal a ma k te klifleri n i H ristiyan
Demokrat h ü kü m etler"n yapt1g1 gibi cevaps1z k1rakma m19 ve ,L\lman
Demokratik C u m h u riyetini fiilen t a n i m 1$t1r. B at1 Alm a n Ba9ba-karn
B ra ndt'in «Al m a n toprag 1 nda iki devlet van> demesi Al m a n Demok­
rati k Cu mnuriyetini fiilen tanimas1 a n l a m i n a gelmektedir. Fa kat bu
fiilen t a n 1 m a A rupa ban$inin kurulmas1 ve güvenligin sag l a m la$tinl­
masina yetmemektedir. Bat1 A l m a n h ü kü metleri Alman Demokratik
C u m h u riyetini devletler hukuku kaidelerine göre t a n i m a m a kta ayak
d iredi kleri m ü ddetçe Avru pada tam bi r güven l i k kuru lam1yaca k. ban9
g a ra nti altina a l i n a m 1yacakt1r. B at1 Al m a n ba$baka n i B ra ndt'in Al man
Demokratik C u m h u riyeti Ba$baka n i W i l l i Stof'la görü9meyi kabul
etmesi bile A l m a n Demokrati Cumtiu riyet i n i n d1$ politi kad a kay­
dettigi büyük b a $ a n l a rd a n biriciir. Bu geli$menin Al man Demokratik
C u m h u riyeti n i n B at1 Al m a l'.lya a egemol'.lyay1 elde tutan emperyalist
teke l l e re varl 1 g i n 1 kabul ettirdigi. Bat1 Al m a n lîa rpç1 ve intikamcllarinin
e l i n i b ü kmek ve Avrupada yen i b i r h arp k1$k1rtma c 1 l a n n a engel o l m a k
gibi b i r a n a hedef güden d 1 $ pol iti kasinda Al m a n h a l ki n 1 n sosyalist
devletinin ço k büyük bir ba$arl k:azand1g 1 n i göstermektedir.
Al m a n Demokratik C u m h u rlyeti ban9ç1 pohti kas 1 n i n sonucu hedefi
dünya i:Jan91ni savu n m a k ol a n u u s l a ra ras1 a nla$malann imza l a n m a ­
siyle de bel i rtmi$tir. Al m a n Demokratik Cumhu riyeti h ü kü m eti «Atmos-

98
ferde. uzayda ve su altmda yap l l a n atom denemelerini yasakl1yan
a n l a$ma» y 1 ilk i mzalayan devletler a rasmdad 1 r . Alman Demokratik
Cumhu riyeti daha sonra « Çekirdeksel S i l ä h l a r i n Yayi lmasm1 Engel liyen
Anl a$m a » y1 da teredd ütsüz i mza l a m 1st 1 r . B u bak1mdan A l m a n De mok­
ratik Cumhu riyeti u l uslara ras1 pol itik a l a nda genel sil ähs1zlanmay1
ve s i l ä h l a ri n s1nirland1rtlm as1 a l a nl armda süre kli gayret gösteren
sosyalist ü l ke lerden biridir. Al m a n Demokra t i k Cumhuriyeti Bat1
Alman h ü kü metine Al m a n toprag1nda yani i ki Al man devleti sm1r­
l a r i n d a n [1 kleer s i l a h l a r m b u l u n m a s1 n 1 . depo ed il mesi ni yasa kl1yan bir
a n l a$ma tekl ifi yapm 1$t1r. Bat1 Al m a n h ü kümetleri Alman De mokrati k
Cumhu riyeti n i n 1 9 67 de yapt1g1 Avru pada g üven ve bart$tn saglam­
l a $t1ril mas1na ya raya n bu teklifi ne $Îmdiye kadar cevap verme m i$1erdir.
Fa kat ba$ta Arap d evletleri o l m a k üzere u l usal kurtul u $ sava$1 veren
devletlerden birçog u A l m a n Demo krati k Cumhu riyeti n i resmen t a n 1 -
m 1$t l r . Böylece Al m a n Demokratik Cu mhu riyeti . y i r m i devletle d i plo­
matik il i$kiler kurmu$tur. Sekiz devletle de genel konsolosluk i l i$kileri
v a rd1r. 2 8 devletle b a n ka ve ticaret a n l a $ m a l a ri imzalanm1$ . devlet
b a n ka l a ri ve ticaret oda l a n seviyesi nde i li$kiler kurulmu$tur. 3 devletle
u l a$t1rma a n l a$mas1 imzalanm 1$t1r. A l m a n Demokratik Cumhu riyeti
temsilcileri 2 50 u lu s l a raras1 ö rgütte yu rtl a r i n 1 temsil etmektedirler.
Alman Dem okratik C u m h u riyeti ayrica 1 OO'den fazla devletle ticari
i l i$kiler kurmu$. 1 OOO'den fazla u l u s l a raras1 a n la$ma imza l a m 1$ttr.

Al m a n ko m ü n i stleri :

A l m a nya dü nya Î $ÇÎ h a reket i n i n erkezlerinden biri ve bili msel sosya­

l i zm i n a n ayurdudur. M arks ' m . Engels'm vatan i . bilimsel sosyalizmin
·

kurucu l a r i nd a n evvel ve sonra kan l t ve çetin s m 1f sava$1a n n a sahne

ol mu$tur. Fa kat Al m a n Î$ÇÎ s m 1f1 . b u rj uvazin i n . tekel leri n . derebeyi
ve cift l i k beyl eri ni n en gaddar ve en zalimleri ile sava$mak ve onlann
kan l 1 terörü ne ögüs germek zoru nda kal rn 1 $t1r. Al man Î$ÇÎ s 1 n 1 -
f m a kar$1 A l m a n b u rj uvazisi n i n k a n l t terörü N azizmden evvel d e
yürüt ü l m ü $tür. M arks'm v e E n gels'm ciävas1n1 yürüte11 ve Î $ Ç Î sm1-
f1nin sava$1na önderl i k yapan ar. 1 e - necht ve Rosa Lüxemburg.
gerici general Kapp'm askeri d arbesi s1rasmáa gaddarca katledil mi$­
lerdir. K a rl Liebknecht ve Rosa Lüxemburg ' u n öldürül mesinden.
1 9 1 8- 1 9 y t l l a nnda binlerce kom ü nistin kur$u n a dizil mesinden ve
kanl1 bir teröre tutu l m as1 dan sonra da Alman Ko ü n st Partisi sava$ �
bayra g 1 n 1 b1ra kmam1$. Ernst Thál m a n n . Wilt-ielm Pieck ve Walter
U l bricht gibi önderler Î$ÇÎ smrf1nt n dävasm1 yürütmekte devam etmis­
l e rdir. Al man Ko m ü n ist P a rtisi bu ka n l t terörden daha da kuvvet li ç1k-

s· 99
m19 ve Sovyetler B irligi Komü nist Partisinden sonra dünyanm en kuv­
vetli komünist partisi n itel igini kaza nm 19tir.
Al m a n Komünist Partisi. N azilerin i:?ba9ma gelmesini önlemek için
büyük gayretler göstermi9tir. N azizmin i ktidara gelmesini önlemek için.
Al m a n Sosyal Demokrat Partisi yöneticilerine cephe birligi teklifinde
b u l u n mu9tur. Gerçekten de, 1 93 3 -ten evve l . Reichstag (Al m a n M i llet
M eclisi) d a ki komünist ve sosyal-demokrat m i l l etvekil l erinin say1s1
N azi m illetveki llerinden çoktu. Ï9çi hare ketine b a g i l bu i ki parti a ras1nda
i:?birligi kurul abilseydi , Nazilerin i ktidara gelmesinden ba9ka . Alman
i9çi h a reketinin ka n l i bir teröre tabi tutulmas1, i ki nci D ü nya H arbinde
Avrupan m üçte i kisinin harap olmas1. top l a m a ka mplannd a m i lyon­
l a rca i nsar:11n k1nlmas1 ve 40 M i lyona yakm insanin cephelerde ölüp
gitmesi de önlenebi l i rd i . Fakat sagc1 sosyal-demokrat önderler
Komünist Partis i n i n b u teklifine yana9mad1lar. böylece de N a zizme.
h arbe ve y1k1ma ye9il 191k tuttular.
N aziler i ktida n n i n bilänçosu korku nçtur. Yalniz Al m a nyada 300 bin
ki9i Gestapo terörüne tabi tutul mu9. 1 50 bin kom ü n ist v·e a nti-fa9ist
topla m a kamplarmda telef edi l m i 9tir. H itler ve a rkada9lan . Komünist
Partis i n i n bütün m i l itan ve yönetici kadrola n n i yok etmek üzere hare­
kete geçmi9lerd i r. B u ka nil terörden ancak Almanyay1 zam anmda
terkedebilenler kurtu l m u9tu r. Komüni st Partisi M erkez Komitesinin
öneml i bir k1sm 1 . ba9ta Ernst Thä l ma n n olmak üzere. önde gelen
yöneticilerden birçogu N aziler tarafmdan öldü rülm ü9tür. Buna ragmen.
N azilige kar91. Alman m i l letinin yüzka ras1 olan bu rejime. insanl1.k tari­
hinin gördügü e n b a rbar ve en vah9i ·idareye kar91 m u kavemet h a re ke ­
tini e n ba9ta Al m a n kom ünistleri yönetm i9lerd i r . Bu m u kavemet
h a re keti siras1nda tutukl a na n ve D resden M a h ke mesi ta rafmdan
kafas1 balta ile kesilmek üzere ö l ü m e m ah kûm edilen komünistler ara­
smda. Alman halkmin Georg Schwarz. W i l l i a m Zipperer. Georg Schu­
mann. Arthür Hoffmann. Richard Leh m a n n gibi yigit evlätla n vardir.
Alman kom ünistleri , N azi ah9etine kar91 m u kavemet h a reketini
sürdürmekle. l m a n m i l l etini a l n mda n N azi l ig in yüzkaras 1 n i d a sil­
m i$1erdir.
H itlerciler. Alman i9çi harek.etioi ve bu hareketin öncü te9kilät1
Alman Komün ist Partisini yo e-tmeyi p ä n l a9t1rm19lard 1 . H attä bu plän­
lann1 ba$anyla uyg u l a d 1 Rl f ü 1 n 1 da zannederlerd i . Ama tari hin diyalek­
t i g i . H itlercileri. yürUtfül<.leri vah9ete yak191r bir 9erefsizlikle yokolmaya
m a h kû m ett i . Ve N azi y 1 k1 m m a ugrayan Almanyanm harabeleri i çi nden
yeni bir devlet. sosyal i st Al m a nya dogdu . Böyl e l i kle. Al m a n i$Çi hare­
keti. d a h a d a kuvve l i . d a h a a canl 1 ofà ra!R Nazi terörünün va h9eti n i
yenmeyi, kapital izme kar9 sosyalist bir devlet u rmay1. ya n i daha
üstün tarihse l b i r ödevl ba9a rabildi .

Agustos- Eyl ü l . 1 9 6 9
1 00
B Ï B LÏYOG RAFYA
( Kitab1n hazirl a n m as1nda ba:;;v uru l a n kaynaklar)

1 . Statistisches Ja hrbuch der D D R 1 9 69

2. D D R . 300 Fragen 3 00 Antworten (Verlag Die Wirtschaft)
-

3. Georg Polikeit, Die sogenannte D D R . Weltkreisverlag Jungen­

heim
4 . Gerhard Grueneberg, De l'e ntra ide paysanne à l'agriculture
socialiste en R DA (Verlag Zeit im Bild)
5 . Stefan Doernberg. Die Geburt eines neuen Deutschland ( Ruetten
und Loening, B e rl i n )
6 . Die Weltbühne. 2 1 . 1 . 1 96 9
7 . Aus erster Hand :
Wie meistern Sozialisten die wissenschaftlich -technische Revolu­
tio n ? Neues ö konomisches System ( Staatssekretariat für west­
deutsche Fragen)
8 . X I I I . Staatsratstagung zu Fragen der Kultur. 1 9 6 8
9 . Referate Walter Ulbrichts auf d e r 1 0. u n d 1 1 . Tagung des Z K
1 0 . Neues Deutschland, 3 1 . 5 . 1 9 6 9 ( V l . Deutscher Schriftsteller­
kongress)
1 1 . Berliner Zeitung, 3 . 2 . 1 9 66 . 2 5. 2 . 1 9 66 , 2 5 . 3 . 1 9 6 6 (Seri e :
2 0 J a hre Kulturpolitik d e r S E D )
1 2 . Verfassuilg d e r D D R
1 3 . Enseignement e t education e n R DA ( M i nisterr,at d e r D D R )
1 4 . L'Express, 1 7 . 8 . 1 9 6 9
1 5 . Presse - l nformatio e n . Peter Flori n : 2 0 J ahre sozialistische Aus­
senpolitik

••

TUSTAV