MODUL pemBELAJARan KENDIRI

KEMAHIRAN
PROSES SAINS
(Sains UPSR Bahagian B)

Disusun oleh:
HAJI NASARUDDIN BIN SHAARANI
GURU CEMERLANG (SAINS)
SK Sri Tiram
Tanjong Karang, Selangor
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

2. TUJUAN

- Dalam sesuatu eksperimen, tujuan ianya dibuat adalah untuk membuktikan

hubungan antara pemboleh ubah yang dimanipulasikan (PUM) / apa yang
diubah (AUh) dengan pemboleh ubah bergerak balas (PUB) / apa yang diukur
(AUr).
- Soalan tujuan termasuk dalam Kemahiran Proses Sains (KPS) : Mentafsir data.

Contoh Soalan

- Nyatakan tujuan eksperimen ………

- Apakah tujuan eksperimen …………

Cara Menulis Jawapan

Untuk menyiasat hubungan antara …….….dengan ………

PUM PUB

LATIHAN:
Nyatakan tujuan bagi setiap eksperimen di bawah.

1.
Dua magnet digunakan untuk
mengkaji bilangan pin yang
mampu ditarik olehnya.

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

2
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

2.
L, M, N, O, dan P adalah 5
ladung yang mempunyai berat
yang sama. Bandul diayun
serentak dengan cara yang
sama untuk menyukat bilangan
ayunan dalam masa 30 saat.

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

3.

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

4.
Objek P dan Q mempunyai saiz, bentuk, dan bahan
yang sama. P dan Q ditiup dengan kekuatan yang
sama. P didapati tumbang dahulu.

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

5.

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

6. Jadual di bawah menunjukkan purata indeks pencemaran udara di Bandar X dari

tahun 1990 hingga 2006. (UPSR 2010)

3
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

Tahun 1990 1994 1998 2002 2006

Purata indeks pencemaran udara 32 76 100 130 200

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

7. Satu penyiasatan telah dijalankan oleh sekumpulan murid untuk menyiasat isi padu
guli. Keputusan penyiasatan itu ditunjukkan dalam Jadual di bawah.
(UPS
R 2010)
Bilangan Guli Isi Padu air dalam selinder penyukat (ml)
10 20
15 30
25 50

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

8. Jadual di bawah menunjukkan perubahan saiz belon apabila belon dipam dengan
udara. (UPSR 2010)

Bilangan
5 10 20
mengepam

Saiz belon

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

9. Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang dikumpul oleh sekumpulan murid

semasa Gerhana Bulan. (UPSR 2010)

Masa 8.40 p.m 9.30 p.m 10.30 p.m 11.30 p.m 12.10 p.m
Peringkat
Gerhana
Bulan

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

4
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

10.
(UPSR 2010)
Kaedah membajak Masa yang diambil

Satu hari

Dua jam

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
11. Graf di atas menunjukkan keputusan kajian ke atas 4 objek yang berlainan jenis
apabila dilepaskan dari satu ketinggian yang sama iaitu 5 meter. Keempat-empat objek
tadi dilepaskan serentak dan masa ia sampai di atas tanah ditunjukkan dalam graf di
atas.

5
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

Masa objek sampai ke

tanah (saat)

10

W X Y Z Objek

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

12. Graf di bawah menunjukkan hasil pemerhatian terhadap perubahan populasi spesis
burung layang-layang yang berhijrah keluar dari satu tempat berdasarkan suhu tempat
itu.
Bilangan burung yang
berhijrah keluar (ekor)

50

40

30

20

10

10 20 30 40 50 Suhu tempat / oC

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

13. Dalam satu penyiasatan, seorang murid telah menggerakkan sebuah kereta mainan
pada empat jenis permukaan yang berlainan K, L, M, dan N sejauh 2 meter. Graf bar di
bawah menunjukkan masa yang diambil oleh kereta mainan untuk sampai ke penamat
bagi setiap permukaan.
6
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

Masa yang diambil oleh kereta mainan (s)

50

40

30

20

10

Jenis permukaan
K L M N

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

14.

Bilangan spesies haiwan

yang pupus (ekor)

1800 1850 1900 1950 Tahun

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

15. Gambar di bawah menunjukkan perubahan bilangan burang Y yang kelihatan di

pokok X dalam tahun 1990 dari Januari hingga Mac.

7
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

Januari Mac
Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

16. Satu penyiasatan telah dijalankan oleh sekumpulan murid untuk menguji kesan
pemanasan terhadap kekuatan magnet. Tiga magnet, P, Q dan R digunakan
dalam penyiasatan ini. Selepas setiap magnet dipanaskan dengan masa yang
berbeza, ianya diletakkan berhampiran klip-klip kertas. Pemerhatian direkodkan
dalam Jadual di bawah.

Magnet P Q R
Masa magnet dipanaskan 2 4 6
Bilangan klip kertas yang ditarik oleh magnet 8 6 4

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
17. Jadual di bawah menunjukkan maklumat yang didapati dalam satu penyiasatan yang
dijalankan oaleh Maryam. Pokok tomato daripada baka yang sama telah ditanam pada
masa yang sama tetapi pada keadaan suhu yang berbeza.

Suhu / oC 2 4 6 8 10 12 14 16
Bilangan buah tomato 50 80 110 140 160 170 180 180

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
18. Dalam satu penyiasatan , seorang murid menggunakan beberapa klip kertas dan
satu magnet. Magnet tersebut dilabelkan tiga kedudukan berbeza P, Q dan R. Rajah
di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan.

8
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

Magnet

P R

Klip kertas

Tujuan: ……..…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

9
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)