Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 4

DLLC 2023

UNIVERSITY OF ZIMBABWE

1. Shingirai Chimusoro R222591A HPSACCF


2. Tanatswa Chiguma R225794V HARMGT
3. Tinashe E Nyikayaramba R223058W HACCN
4. DINA BRIAN T R222719Q HFORACC
5. arnold Mataruse R227917E HACCN
6. Loven T Chirawu R222782F HPSACCF
7. Rumbidzai Jonas R222720E HFORACC
8. Tinashe Chari R226379N HACCN
9. Tashinga R Mufudza R226041Y HFISMGT
10. Tariro Masiyiwa R222707Z HFORACC
11. nyasha Zaba R225756H HARMGT
12. Matenga Mukudzeyi G R222798C HACCN
13. Tinotenda S Makweche R218226M HLHM
DLLC 2023

SECTION A
1. Fill in the following sentences using the correct details: [10 Marks]

a) Igama lami nginguThemba.

b) Isibongo sami ngesakho Dube

c) Ngihlala eMount Pleasant.

d) Ngifunda eUniversity of Zimbabwe.

e) Umbalisi wami wesiNdebele nguma Mbambo.

2. Construct any five (5) Ndebele sentences on each of the following


word categories.

A. Nouns [5 marks]
i. Ngihlala eRuwa.
ii. Ibizo lami nginguTatenda.
iii. Umngane wami nguThemba.
iv. Udadawethu uyafunda eUniversity of Zimbabwe.
v. Umama upheka ukudla kobusuku.

B. Adjectives [5 marks]
i. Isikolo sethu sikhulu.
ii. Ukudla okhuphekwe nguThando kumnandi.
iii. Abo dadewethu bahle.
iv. Amazinyo abo amhlope.
v. Udadewethu umude.

C. Adverb of time [5 marks]


i. Izolo ngihambe edholobeni.
ii. Kusasa ngifuna ukuqinwa inwele.
iii. Ngomnyaka ozayo sihamba eZambia.

1
DLLC2023

iv. Namuhla ngizahamba esontweni.


v. Udadewethu uzabuya lapha mntambama.

D. Locative [5 marks]
i. Umama wethu usebenza eHoliday Inn.
ii. Inja iphansi kwetafula.
iii. Ukudla kwami kusetafuleni.
iv. Abomama bakhuleka phezulu kwentaba.
vi. Umfana uhlala kude ngeskolo.

3. Bumba imitsho ngesiNdebele usebenzisa inkathi efaneleyo (Construct


Ndebele sentences using the correct tenses for the following verbs).
[20 marks]

(Example: Thaba (future tense) – umntwana uzathaba kusasa)

a) Bhala (present tense) - Ngibhala imihloliso yami emini.


b) Sukuma (future tense) - Ngizasukuma ngisiyothenga ukudla kwabantwana.
c) Lala (remote past tense) - Ngeviki eliphelileyo ngalala komalume.
d) Hlabela (past tense) - Ngahlabela ngelangakutshumayela unkosikazi
kababomdala.
e) Pheka (immediate past tense) - Namhla ekuseni ngipheke amaqanda.
f) Thatha (Immediate past tense) - Ngithethe imali ebhanga.
g) Thanda (Remote past tense) - Ngangithanda ukulala ngisase ngumtwana.
h) Cela (future tense) - Ngizacela umasalu imali yokuthenga inmnede
ntambama.
i) Qamula (Present continuous tense) USipho loSihle baphakathi kokuqamula
umtshado wabo.

2
DLLC2023

j) Natha (Immediate past tense) - Namhla ekseni nginathe amanzi


akhudumalayo.

You might also like