DỤNG CỤ PHẪU

THUẬT CƠ BẢN
BS: NGUYỄN HUYỀN THOẠI
 Mục tiêu bài học

• Phân loại được từng loại dụng cụ theo từng nhóm

• Gọi tên đúng các loại dụng cụ trong phẫu thuật cơ bản
• Trình bày được đặc điểm và chức năng của các loại
dụng phẫu thuật cơ bản
• Thực hành chuẩn bị bộ dụng cụ tiểu phẫu.
Đại cương
• Dụng cụ phẫu thuật luôn được cải tiến theo thời
gian để phù hợp với từng loại phẫu thuật
• Các loại dụng cụ sử dụng trong các loại PT khác
nhau, tuy nhiên có 1 số loại dụng cụ cơ bản
được sử dụng hầu hết trong các loại PT
Đại cương
• Dụng cụ PT được chế tạo bằng thép có 12% -
17% chronium và 0.2 – 0.7% carbon.
• Thường được mạ nickel hay chrome để giữ
không bị rỉ sét hay chịu được sức nóng, không
ngấm chất dơ
Phân loại
• Hình dáng: cong, thẳng hay có góc
• Kích thước: nhỏ, tinh vi hay to, nặng
• Chiều dài: khác nhau tùy mục đích sd
• Tính mềm dẻo: tùy nhu cầu PT
• Răng: to hay nhỏ, nằm dọc hay ngang
Các loại dụng cụ cơ bản
I. Cắt

II. Cầm giữ

III. Cầm máu

IV. Khâu

V. Banh

VI. Dụng cụ phụ

I. Dụng cụ để cắt

1. DAO
2. KÉO
I. Dụng cụ để cắt

Dao Bistouri
I. Dụng cụ để cắt

Dao Bistouri - America

• Cán số 3 & 7: 10,11,12,14,15,17,...
• Cán số 4: 20, 21, 22,...
 Cán số 3

Cán số 4 Cán số 7
Cách
gắn
lưỡi
dao
vào
cán
Cách
tháo
lưỡi
dao
 Cách cầm dao (3 cách)

Cách 1
Cách cầm dao (3 cách)

Cách 2 Cách 3
Cách đưa nhận dao cho phẫu thuật
viên như thế nào?
 I. Dụng cụ để cắt

2. KÉO
1. Kéo mayo: gờ chính giữa
2. Kéo Metzenbaum: không có gờ
3. Kéo cắt chỉ: gờ lệch một bên
4. Kéo Lister: kéo cắt băng
I. Dụng cụ để cắt

Kéo Mayo
Cắt mô dai hoặc dày
 I. Dụng cụ để cắt

Kéo Metzenbaum
Bóc tách mô mềm, thần kinh, mạch máu hoặc cắt mô mềm
I. Dụng cụ để cắt
I. Dụng cụ để cắt

Kéo cắt chỉ

I. Dụng cụ để cắt
Cách cầm kéo
II. Dụng cụ để cầm giữ

1. Kẹp phẫu tích có mấu (kẹp da)

2. Kẹp phẫu tích không mấu (kẹp mô)
3. Kẹp Allis
4. Kẹp gạc
5. Kẹp khăn mổ
6. Kẹp Babcock
II. Dụng cụ để cầm giữ

(1,2) Kẹp phẫu tích

Cách cầm kẹp phẫu tích (2 cách)
II. Dụng cụ để cầm giữ

3. Kẹp Allis
Kẹp mô bỏ đi, hoặc kẹp mô
dưới da để bộc lộ phẫu
trường
II. Dụng cụ để cầm giữ

4. Kẹp gạc (Porte Tampon)

II. Dụng cụ để cầm giữ

Kẹp Backhaus
Kẹp Jone
5. Kẹp khăn mổ
II. Dụng cụ để cầm giữ

6. Kẹp Babcock
Kẹp giữ mô (như RT, dạ dày, vén tạng rỗng)
 Kẹp
Bulldog
kẹp, giữ
mạch
máu
trong
khâu nối
mạch
máu
 Bulldog cong

Bulldog thẳng
III. Dụng cụ để cầm máu

1. Kẹp Halsted mosquito: răng ngang nhuyễn hết lưỡi

2. Kẹp Kelly: răng ngang thô ½ lưỡi kẹp
3. Kẹp Crile: giống Halsted răng thô hơn
4. Kẹp Rochester-Pean: răng ngang rất thô
5. Kẹp Rocher
6. Kẹp Rochester-Carmalt: răng dọc
7. Kẹp Ruột: răng dọc
III. Dụng cụ để cầm máu

1. Kẹp Halsted mosquito (thẳng, cong)

III. Dụng cụ để cầm máu
2. Kẹp Kelly (thẳng, cong)
 III. Dụng cụ để cầm máu

Kelly thẳng Kelly cong

III. Dụng cụ để cầm máu

3. Kẹp Crile
giống với Haslted nhưng răng thô hơn
III. Dụng cụ để cầm máu

4. Kẹp Rochester – Pean

cầm máu diện rộng, kẹp mô bỏ đi, kẹp giữ
 III. Dụng cụ để cầm máu

5. Kẹp Kocher
giống Crile nhưng
có mấu 2 đầu, dùng
kẹp mô bỏ đi
 III. Dụng cụ để cầm máu

6. Kẹp Rochester – Carmalt (thẳng, cong)

 III. Dụng cụ để cầm máu

7. Kẹp ruột (Clamp intestinal)

 Kẹp xà mâu (Pin Right
angle): bóc tách mạch máu, TK,
niệu quản, răng ½ cành
 IV. Dụng cụ để banh
Công dụng: giữ mép vết thương tạo cho phẫu trường
được thông thoáng hay để vén mô.
1. Banh Farabeuf
2. Banh Hartmanm
3. Banh tự động Gosset
4. Banh Richardson
5. Banh Deaver
6. Banh Malleable
7. Banh Volkman
8. Banh Balfour
IV. Dụng cụ để banh
Banh Farabeuf Banh Harmann
IV. Dụng cụ để banh
 IV. Dụng cụ để banh

Banh tự động
Gosset
Banh Gosset
IV. Dụng cụ để banh

Banh Richardson
IV. Dụng cụ để banh

Banh Deaver
IV. Dụng cụ để banh

Banh malleable
IV. Dụng cụ để banh
Banh Volkman: dùng để banh cơ
IV. Dụng cụ để banh
V. Dụng cụ dùng để khâu

1. Kẹp mang kim

+ Mayo Hegar (có lỗ)
+Crile Wood (thường)
+ Ochsner (ghép)

2. Kim
3. Chỉ khâu
V. Dụng cụ dùng để khâu

Mayo-Hegar
1. Kẹp mang kim
V. Dụng cụ dùng để khâu
Cách cầm kẹp mang kim 1
Cách cầm kẹp mang kim 2
Cách giữ dụng cụ khi không dùng
V. Dụng cụ dùng để khâu

2. Kim khâu
“Kim không được to và cứng hơn độ dày và chắc của
mổ được khâu, cũng như quá to so với chỉ xỏ qua nó”
V. Dụng cụ dùng để khâu
2. Kim khâu
V. Dụng cụ dùng để khâu
 V. Dụng cụ dùng để khâu

3. Chỉ khâu
V. Dụng cụ dùng để khâu
 VI. Dụng cụ phụ khác

• Que thăm dò
VT

• Thông lòng
máng
VI. Dụng cụ phụ khác
VI. Dụng cụ phụ khác
VI. Dụng cụ phụ khác
VI. Dụng cụ phụ khác
SOẠN BỘ DỤNG CỤ TIỂU PHẨU
Bộ PT cắt đốt TLT

Bộ PT sọ não

Bộ PT tiêu hóa
 Bộ dụng cụ tiểu phẩu

2. Dụng cụ cầm 3. Dụng cụ cầm

1. Dụng cụ cắt
giữ máu
• 1 cán dao số 4 • 3 kẹp gạc • 3 kẹp Halsted
(lưỡi số 20) • 4 kẹp khăn thẳng
• 1 cán dao số 3 • 2 kẹp Allis • 3 kẹp Halsted
(lưỡi số 10/15) • 1 kẹp pt không cong
• 1 kéo Mayo mấu • 3 kẹp Crile cong
thẳng • 1 kẹp pt có mấu
• 1 kéo
Metzenbaum
• 1 kéo cắt chỉ
 Bộ dụng cụ tiểu phẩu

4. Dụng cụ 5. Dụng cụ 6. Dụng cụ

banh khâu may phụ
• 2 banh • 2 kẹp mang • 1 thông lòng
Cushing kim máng
• 2 banh • 2 móc da • 1 que thăm
Volkman • 1 bộ kim dò
• 1 cặp banh khâu • 1 ống hút
Farabeuf
Tóm tắt
• Có 6 loại dụng cụ cơ bản: cắt, cầm giữ, cầm
máu, banh, khâu may, dụng cụ phụ
• Chuẩn bị bộ dụng cụ phẫu thuật cơ bản
1. Dụng cụ cắt
1. Dao Bistouri
2. Dao Bistouri-America
3. Kéo Mayo
4. Kéo Metzenbaum
5. Kéo cắt chỉ
6. Kéo Lister
2. Dụng cụ cầm giữ
1. Kẹp phẫu tích có mấu (kẹp da)
2. Kẹp phẫu tích không mấu (kẹp mô)
3. Kẹp Allis
4. Kẹp gạc
5. Kẹp khăn mổ
6. Kẹp Babcock
3. Dụng cầm máu
1. Kẹp Halsted mosquito
2. Kẹp Kelly
3. Kẹp Crile
4. Kẹp Rochester-Pean
5. Kẹp Rocher
6. Kẹp Rochester-Carmalt
7. Kẹp Ruột
4. Dụng cụ banh
1. Banh Farabeuf
2. Banh Hartmanm
3. Banh tự động Gosset
4. Banh Richardson
5. Banh Deaver
6. Banh Malleable
7. Banh Volkman
8. Banh Balfour
5. Dụng cụ khâu
1. Kẹp mang kim
2. Kim khâu
3. Chỉ khâu
6. Dụng cụ phụ
1. Ống thông lòng máng 7. Ống Foley
2. Que thăm dò 8. Ống Kehr
3. Đầu ống hút Poole 9. Penrose
4. Ống Nelaton
5. Ống Malecot
6. Ống Pezzer