Hoï (Family) : Poaceae/Gramineae (Hoaø thaûo)

CÔNG NGHỆ Phaân hoï (Subfamily)

Toäc (Tribe)
: Oryzoideae
: Oryzeae

SẢN XUẤT GẠO Chi (Genus)

Loaøi (species)
: Oryza
: Oryza Sativar L.

1 2

Cấu tạo HẠT THÓC

STT Teân gioáng Ñaëc ñieåm

1 IR64 Naêng suaát cao, ngon côm thôøi gian sinh tröôûng ngaén
2 OM1490 Thaáp caây, naêng suaát cao ngaén ngaøy
3 OMCS2000 Ngaén ngaøy, ít baïc buïng naêng suaát cao
4 KDM 105 Thôm, ngon côm, cao caây, phaåm chaât# toát
5 VÑ20 Naêng suaát cao, ngaén ngaøy, thôm, ngon côm, haït ngaén
6 Jasmine 85 Naêng suaát cao, ngaén ngaøy, thôm, ngon côm, nhieãm BLB
7 OM3536 Naêng suaát cao, ngaén ngaøy, thôm, ngon côm, protein cao
8 OM4392 Giaøu vitamine, naêng suaát cao (do chuyeån gen töø IR64)
9 Teqing Loaïi hình Japonica khaû naêng tieáp hôïp roäng, naêng suaát cao
10 Hoa laøi Ngon côm, thôm nheï, daøi ngaøy

3 4
 Caùc yeáu toá caàn quan taâm veà nguyeân lieäu Thôøi ñieåm thu hoaïch
ch thích hôïp

Loaïi vaø gioáng thoùc: Ñoä ñoàng nhaát veà gioáng

Tính chaát caûm quan: maøu saéc, muøi vò

Ñoä aåm haït: AÛnh höôûng ñeán baûo quaûn haït,caùc tính chaát vaät lyù
khoái haït, bieán ñoåi haït vaø ñoä cöùng khi xay

Haøm löôïng taïp chaát

Ñoä raâu

Ñoä maåy,Tyû leä thoùc xanh, leùp: khoù baûo quaûn, taêng löôïng vôõ,
caùm vaø taám

Ñoä cöùng, tyû leä thoùc nöùt: laøm giaûm tyû leä thu hoài

Kích thöôùc haït:
 Chieàu daøi haït thoùc:

• Phaân loaïi : caùc loaïi saøng ñuïc loã daøi ñeå phaân caáp thoùc
• Khe hôû ñóa xay
 Chieàu roäng haït thoùc: Saøng loã troøn trong taùch taïp chaát nhoû
khoûi khoái haït vaø phaân thoùc, gaïo laät
 Beà daøy haït thoùc: taùch haït thoùc leùp

5 6

Thoùc ñaït chæ tieâu chaát löôïng

ng

Chæ tieâu caûm quan:
- Maøu saéc : Coù maøu töï nhieân cuûa gioáng thoùc.
- Muøi vò : Coù muøi ñaëc tröng cuûa thoùc.
Aûnh
nh höôûng
ng - Vò : Khoâng coù vò laï.
cuûa phöông - Naám moác: Khoâng phaùt hieän naám moác.

CaÙc chæ tieâu hoaù lyù:
phaùp laøm Haïng chaát löôïng
khoâ haït Chæ tieâu
(1) (2) (3) (4)
1. Ñoä aåm (% kl), khoâng lôùn hôn 14 14 14 14
2. Taïp chaát (% kl), khoâng lôùn hôn 2 2 2 2
3. Haït baïc buïng, khoâng lôùn hôn 7 12 20 40
4. Haït bieán vaøng (% kl), khoâng lôùn hôn 0.5 1 2 4
5. Haït khoâng hoaøn thieän (% kl), khoâng lôùn hôn 3 4 6 8
6. Haït bò hö hoûng (% kl), khoâng lôùn hôn 0.5 1 3 5
7. Haït raïn nöùt (% kl), khoâng lôùn hôn 10 15 25 40
8. Haït laãn loaïi (% kl), khoâng lôùn hôn 5 10 15 20
9. Haït ñoû (% kl), khoâng lôùn hôn 1 3 8 15
10. SaÂu moït soáng haïi thoùc (con/kg), khoâng lôùn hôn 5 5 5 5
7 8
Tieâu chuaån cuûa thoùc Daïng haït Chieàu daøi (mm) Phân loại lúa theo tỷ lệ dài/rộng
1. Raát daøi Treân 7,5

Tieâu chuaån 10TCN 136- Daïng haït Tyû leä daøi/roäng
90 do Boä noâng nghieäp vaø 2. Daøi Töø 6,6 ñeán 7,5
Coâng nghieäp Thöïc phaåm 3. Trung bình Töø 5,5 ñeán 6,6 1.Thon daøi Treân 3
ban haønh. 4. Ngaén Döôùi 5,5 2.Trung bình Töø 2.1 ñeán 3
Thoùc ñöôïc phaân loaïi 3.Hôi troøn Töø 1.1 ñeán 2
thaønh 4 loaïi daïng haït 4.Troøn Döôùi 1.1
theo hai caùch chia:
Daïng haït Tyû leä daøi/roäng Gạo VN
 Phaân loaïi theo soá ño Gạo Thái
chieàu daøi haït gaïo laät 1.Maûnh ≥3
coù 80% haït ñaït chieàu 2.Ñaäm ≥ 2 vaø < 3
daøi 3.Troøn <2
 Phaân loaïi theo tyû soá
chieàu daøi/chieàu roäng
haït gaïo laät

9 10

Tieâu chuaån veà gaïo Tieâu chuaån chæ tieâu hoaù lyù

Chæ tieâu caûm quan phaûi ñaëc tröng cho töøng gioáng gaïo. Tuyø theo söï
thoaû thuaän giöõa caùc beân maø quy ñònh möùc xaùt cuï theå cho töøng loaïi gaïo T Hạng chất lượng
: xaùt kyõ hoaëc xaùt bình thöôøng. Chỉ tiêu

Veä sinh löông thöïc: dö löôïng hoaù chaát, vi naám, coân truøng, saâu moït vaø T
1 2 3 4
caùc vi khuaån khoâng vöôït quaù giôùi haïn nhö quy ñònh TCVN 4733-89.
1 Độ ẩm (% khối lượng, không lớn hơn) 14 14 14 14
2 Tạp chất (% khối lượng, không lớn hơn) 2 2 2 2
3 Hạt bạc trắng (% khối lượng, không lớn hơn) 7 12 20 40
4 Hạt biến vàng (% khối lượng, không lớn hơn) 0.5 1 2 4
5 Hạt không hoàn thiện (% khối lượng, không lớn hơn) 3 4 6 8
6 Hạt bị hư hỏng (% khối lượng, không lớn hơn) 0,5 1 3 5
7 Hạt rạn nứt (% khối lượng, không lớn hơn) 10 15 25 40
8 Hạt lẫn loại (% khối lượng, không lớn hơn) 5 10 15 20
9 Hạ đỏ (% khối lượng, không lớn hơn) 1 3 8 15
11 10 Sâu mọt sống hại thóc (% khối lượng, không lớn hơn) 5 5 5 5 12
 Ñònh möùc dö löôïng
ng thuoác tröø saâu Quy trình coâng ngheä saûn xuaát gaïo töø thoùc

Tên hóa chất Mức

Linđan (666.NHC, HCH) 0,5
Diazinon 0,1
Diclovot ( Dichlovos) 0,3
Malathion 2,0
Wolfatoo Methylparathion 0,7
Dimethoat ( B, 5B, Rogor) 1,0

13 14

Thoùc ñaït tieâu chuaån

SƠ ĐỒ QUAÙ TRÌNH PHAÂN LOAÏI
QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ NGUYÊN TẮC
Gia coâng nöôùc nhieät
Muïc ñích PHÂN LOẠI HẠT
 Taêng naêng suaát, hieäu suaát
Xay
 Baûo veä caùc thieát bò xay xaùt

Phaân loaïi saûn phaåm xay  Naâng cao chaát löôïng thaønh phaåm

Gaïo xaùt
Caùc caùch phaân loaïi:

Voû traáu, Gaïo laät (coù laãn thoùc) thoùc
Caùc daïng taïp chaát  Theo kích thöôùc
haït non,  Voâ cô: Saïn, ñaù, maûnh kim loaïi  Theo tyû troïng
löôïng Phaân loaïi Xoa  Höõu cô: Rôm, raï, gieù luùa, coû, laù
caùm  Theo tính chaát beà maët

Xaùt Phaân loaïi saûn phaåm xoa

Haït coû, haït leùp  Theo töø tính
Taám, Coân truøng…
Phaân loaïi saûn phaåm xaùt Caùm
Gaïo traéng  Taïp chaát nheï kích thöôùc lôùn

 Taïp chaát nheï, kích thöôùc nhoû

Lau boùng, laøm traéng
Gaïo xaùt  Taïp chaát naëng, kích thöùôc lôùn
Phoái troän  Taïp chaát naëng kích thöôùc nhoû

 Saét
Ñoùng bao

Thaønh phaåm
15 16
THEO KÍCH THƯỚC THEO KÍCH THƯỚC: SAØNG
NG PHAÂN LOAÏI

17 18

TRỐNG PHAÂN LOAÏI ĐĨA PHAÂN LOAÏI

19 20
THEO TÍNH CHAÁT BEÀ MAËT NGOAØI CUÛA HAÏT SAØNG
NG PAKIS

21 22

THEO NGUYEÂN TẮC KHÍ ĐỘNG Caùc loaïi quaït

23 24
NAM CHAÂM TAÙCH
CH KIM LOAÏI MAÙY TAÙCH
CH MAØU

25 26

Phân loại lần 1: Laøm saïch

ch thoùc
Muïc ñích

Taêng naêng suaát, hieäu suaát

Baûo veä caùc thieát bò xay xaùt

Naâng cao chaát löôïng thaønh phaåm

27 28
 Sàng tạp chất

29 30

Trống làm sạch SAØNG

NG

31 32
33 34

35 36
37 38

Quaù trình xay thoùc

Muïc ñích: Boùc boû lôùp voû traáu

Yeâu caàu:
 Tuoät lôùp voû traáu caøng nhieàu caøng toát

 Caøng ít gaõy vôõ caøng toát

Löôïng gaïo nguyeân haït

Hieäu suaát xay thoùc H = ×100%
Löôïng thoùc vaøo maùy xay

39 40
Nguyeân taéc xay thoùc
MAÙY XAY

Duøng löïc ma saùt taùc ñoäng leân voû ñeå xeù lôùp voû traáu giuùp gaïo laät
ÑOÂI TRUÏC
tuoät ra ngoaøi
CAO SU

41 42

Thoâng soá kyõ thuaät:

t: Truïc cao su

Khe hôû giöõa 2 maët truïc : δ = 0.2mm - 2mm
Types of Material : NBR ( Nitrile)

Ñöôøng kính caëp truïc cao su : D = 200mm - 225mm
Drum Type : Aluminium or Cast Iron

Chieàu daøi truïc cao su : l = 200mm - 250mm

Ñoä cöùng truïc cao su : 80-85 ñoä (ñôn vò ñoä cöùng cuûa cao su)

Vaän toác voøng cuûa truïc quay nhanh : vn = 15-17.5 m/s

Vaän toác voøng cuûa truïc quay chaäm : vc = 12.5-15 m/s

Cheânh leäch vaän toác : ∆v= 2-3 m/s

43 44
MAÙY
XAY
THÔÙT
COÁI

45 46

Toå hôïp
taùch
ch loaïi

47 48
TAÙCH
CH LOAÏI TRAÁU Sàng tách thóc - gạo

49 50

SAØNG
NG PAKIS Taùch
ch loaïi haït gaõy: Quaù trình saøng
ng

Muïc ñích: Taùch loaïi caùckích côõ haït khaùc nhau

51 52
Phaân loaïi kích côõ haït gaïo

53 54

Troáng
ng phaân loaïi

55 56
 Laøm traéng
ng haït:
t: Quaù trình xaùt – lau boùng
ng Xát gạo – Nguyên lý làm trắng gạo

Vò

Mài
mòn

57 58

Gaïo chöa xaùt - Gaïo ñaõ xaùt Xát gạo – Theo nguyên lý mài mòn

Beà maët haït

Maët caét ngang

59 60
Xàt gạo theo nguyên lý vò

61 62

MÁY XÁT Tổ hợp xay xát

63 64
Mist Polisher (Water)

65 66

67 68