Arkusz Sprawdzianu-36

Klasa: 5 ........ Grupa: A Data ........................................
Imię: ................................................. Liczba punktów ........ / 189 p.

Nazwisko: ........................................ Ocena ......................................
Numer z dziennika: ..........................
Sprawdzian
Zadanie 1
Zaznacz właściwe dokończenia zdania.
Do wyrobu tkanin wykorzystuje się
A. słonecznik. B. miętę. C. bawełnę. D. pszenicę.
Zadanie 2
Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
Przykładem negatywnego wpływu okrytonasiennych na życie człowieka jest
A. sadzenie roślin ozdobnych w parkach, ogrodach i domach.
B. wykorzystywanie w medycynie związków zawartych w ziołach.
C. spożywanie dużej ilości warzyw i owoców.
D. pojawianie się chwastów wśród roślin uprawnych.
Zadanie 3
Surowcem służącym do wyrobu mąki, kasz i płatków są
A. rośliny oleiste. B. zboża. C. zioła. D. drzewa

liściaste.
Zadanie 4
Zaznacz błędne dokończenie zdania.
Środowiskami lądowymi zasiedlanymi głównie przez rośliny okrytonasienne są
A. łąki. B. lasy liściaste. C. zarośla.
D. wysokie góry.
Strona 1 z 32 © Grupa MAC S.A.

Zadanie 5
Przeczytaj tekst, a następnie zaznacz prawidłowe dokończenie wypowiedzenia.
Jest drzewem, które tworzy lasy nazywane dąbrowami. Posiada pojedyncze, pierzasto-klapowane
liście oraz podłużne owoce, zwane żołędziami, osadzone na długiej szypułce.
Opisany gatunek to
A. grab pospolity. B. dąb szypułkowy. C. dąb czerwony.
D. buk zwyczajny.
Zadanie 6
Brzoza brodawkowata to gatunek drzewa, które wytwarza
A. liście rombowate lub trójkątne o drobno piłowanym brzegu.
B. owadopylne, duże kwiatostany.
C. nasiona w postaci drobnych orzeszków ze skrzydełkami.
D. kwiaty zebrane w zwisające kotki, wiatropylne.
Zadanie 7
Wskaż poprawne dokończenie zdania.
Do drzew o liściach złożonych nie należy
A. jesion wyniosły. B. dąb czerwony. C. robinia akacjowa.
D. klon jesionolistny.
Zadanie 8
Zaznacz odpowiedź poprawnie określającą prawdziwość zdań.
I. Wszystkie gatunki klonów występujących w Polsce mają liście pojedyncze.

II. Owocami klonu są orzeszki zaopatrzone w skrzydełka ułatwiające przenoszenie przez wiatr.
A. Oba zdania są prawdziwe.
B. Oba zdania są fałszywe.
C. Zdanie I jest fałszywe, a zdanie II jest prawdziwe.
D. Zdanie I jest prawdziwe, a zdanie II jest fałszywe.

Zadanie 9
Zaznacz nazwę drzewa liściastego, które jest rośliną trującą.
A. lipa drobnolistna B. brzoza brodawkowata C. robinia akacjowa
D. buk zwyczajny
Zadanie 10
Gatunkiem drzewa o charakterystycznej białej korze jest
A. brzoza brodawkowata. B. robinia akacjowa. C. klon jawor.
D. lipa drobnolistna.
Zadanie 11
Zaznacz zdanie, które zawiera błędne informacje na temat drzew liściastych.
A. Liście drzew liściastych składają się z płaskiej blaszki liściowej i ogonka.
B. Kształt liścia i rodzaj jego brzegów są charakterystycznymi cechami gatunkowymi drzewa.
C. Liście złożone mają blaszkę liściową, która jest niepodzielona i stanowi jedną całość.
D. Gatunek drzewa można rozpoznać nie tylko po wyglądzie liści, ale także po kwiatach,
owocach oraz korze.
Zadanie 12
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Przykładem rośliny, której nasiona są rozsiewane przez wiatr, jest
A. jeżyna.
B. kosaciec.
C. łopian.
D. mniszek lekarski.

Zadanie 13
Warunkiem niezbędnym do rozpoczęcia kiełkowania nasion jest
A. właściwa temperatura.
B. nasłonecznienie.
C. dostęp do wody.
D. obecność tlenu.
Zadanie 14
I. Pierwszym etapem rozwoju rośliny jest kiełkowanie, czyli wypuszczanie korzenia.

II. Kiełkująca roślina czerpie energię z fotosyntezy, zużywając substancje odżywcze zgromadzone
w nasieniu.
A. Zdanie I jest prawdziwe, a zdanie II jest fałszywe.
B. Zdanie I jest fałszywe, a zdanie II jest prawdziwe.
C. Oba zdania są prawdziwe.
D. Oba zdania są fałszywe.
Zadanie 15
Organami służącymi roślinom do rozmnażania wegetatywnego są
A. cebule.
B. owoce.
C. rozłogi.
D. bulwy.

Zadanie 16
Zaznacz zdanie prawdziwe.
A. Rozmnażanie wegetatywne jest przykładem rozmnażania płciowego, w którym rośliny potomne

rozwijają się z pędów lub korzeni rośliny rodzicielskiej.
B. Rozmnażanie wegetatywne jest przykładem rozmnażania bezpłciowego, w którym rośliny

potomne rozwijają się z pędów lub korzeni rośliny rodzicielskiej.
C. Rozmnażanie wegetatywne jest przykładem rozmnażania płciowego, w którym rośliny potomne

rozwijają się z nasion.
D. Rozmnażanie wegetatywne jest przykładem rozmnażania bezpłciowego, w którym rośliny

potomne rozwijają się z nasion.
Zadanie 17
Zalążnia, w której powstają żeńskie komórki rozrodcze, jest częścią
A. kielicha. B. pręcika. C. słupka. D. miodnika.
Zadanie 18
I. Ciernie opuncji powstają z przekształconych pędów i chronią roślinę przed utratą wody.
II. Dzbanecznik i rosiczka mają liście pułapkowe, przystosowane do chwytania owadów.

Zadanie 19
A. Bluszcz pnie się do góry dzięki korzeniom czepnym, a winorośl dzięki specjalnym wąsom, które
powstają z przekształconych liści.
B. Bluszcz pnie się do góry dzięki korzeniom podporowym, a winorośl dzięki specjalnym wąsom,
które powstają z przekształconych pędów.
C. Bluszcz pnie się do góry dzięki korzeniom czepnym, a winorośl dzięki specjalnym wąsom, które
powstają z przekształconych pędów.
D. Bluszcz pnie się do góry dzięki korzeniom podporowym, a winorośl dzięki specjalnym wąsom,
które powstają z przekształconych liści.
Zadanie 20
Dokończ zdanie, zaznaczając właściwą odpowiedź.
Korzenie spichrzowe posiadają
A. marchew i burak. B. ziemniak i cebula. C. ogórek i pomidor.
D. bluszcz i winorośl.
Zadanie 21
Zaznacz właściwe dokończenie zdania.
Wrzos i borówka to rośliny niewielkich rozmiarów, o zdrewniałym pędzie, które należą do
A. roślin zielnych. B. krzewów. C. krzewinek. D. drzew.
Zadanie 22
Podstawową cechą odróżniającą rośliny okrytonasienne od roślin nagonasiennych jest wytwarzanie
A. kwiatów.
B. owoców.
C. nasion.
D. organów: korzenia, łodygi i liści.

Zadanie 23
Rośliny okrytonasienne
A. stanowią większość gatunków roślin na Ziemi.
B. występują w różnych formach: jako drzewa, krzewy, krzewinki i rośliny zielne.
C. wytwarzają owoce okrywające nasiona.
D. są to głównie organizmy żyjące w środowisku wodnym.
Zadanie 24
Jedynym drzewem iglastym w Polsce, którego igły opadają na zimę jest
A. sosna limba. B. modrzew europejski. C. świerk pospolity.
D. cis pospolity.
Zadanie 25
Przeczytaj tekst, a następnie zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
Ma walcowate szyszki rosnące do góry, na początku zielone, potem brązowe. Gdy dojrzeją
rozpadają się na drzewie na pojedyncze łuski.
Opisany gatunek to
A. sosna limba. B. modrzew europejski. C. świerk pospolity.
D. jodła pospolita.
Zadanie 26
Do krzewów iglastych należą
A. jałowiec i świerk.
B. cis i modrzew.
C. świerk i jodła.
D. kosodrzewina i jałowiec.

Zadanie 27
Zaznacz zdanie, które zawiera błędną informację.
A. Rośliny nagonasienne wytwarzają kwiaty służące do rozmnażania.
B. Kwiaty sosny są niepozorne i zebrane w kwiatostany.
C. Z kwiatów powstają nasiona, zamknięte wewnątrz szyszki, która jest owocem sosny.
D. Nasiona sosny są lekkie i mają skrzydełko, które pomaga w rozsiewaniu przez wiatr.
Zadanie 28
Liście sosny zwyczajnej
A. są zimozielone i wieloletnie.
B. mają postać długich, ciemnozielonych igieł.
C. są pokryte warstwą korka, która je chroni przed mrozem.
D. wyrastają po dwie obok siebie.
Zadanie 29
I. Sosna zwyczajna jest niewielkim drzewem iglastym rosnącym na glebach piaszczystych.

II. Jej system korzeniowy jest słabo rozwinięty i składa się z korzenia głównego i korzeni bocznych.
Zadanie 30
Do roślin iglastych nie należy
A. sosna zwyczajna. B. miłorząb japoński. C. świerk pospolity.
D. żywotnik (tuja).

Zadanie 31
Rośliny nagonasienne to najczęściej
A. drzewa i krzewy iglaste.
B. drobne krzewinki.
C. krzewy liściaste.
D. rośliny zielne.
Zadanie 32
Zaznacz zdanie, które zawiera błędne informacje na temat roślin nagonasiennych.
A. Liście mają postać igieł lub łusek i zwykle są zimozielone.
B. Ich łodygi i korzenie są zdrewniałe i przyrastają na grubość.
C. Oprócz korzeni, liści i łodyg wytwarzają też kwiaty i owoce.
D. Z kwiatów powstają nasiona, które są niczym nieosłonięte.
Zadanie 33
Młode liście w kształcie pastorału występują u
A. skrzypów. B. mchów. C. widłaków. D. paproci.
Zadanie 34
Jest niewielką rośliną o płożących łodygach, na szczycie których tworzą się skupienia liści
z zarodniami. Jej rozwój trwa ok. 20 lat, w Polsce jest objęta ochroną prawną.
Opisaną rośliną jest
A. długosz królewski. B. widłak goździsty. C. skrzyp olbrzymi.
D. płonnik pospolity.

Zadanie 35
I. U skrzypów występują dwa rodzaje pędów, letnie i wiosenne.

II. Zielone pędy wiosenne produkują substancje odżywcze, a pędy letnie zarodniki.
Zadanie 36
Mchy są zaliczane do organizmów pionierskich ponieważ
A. rosną blisko siebie, w dużych skupiskach, tworząc na powierzchni ziemi darnie.
B. pochłaniają wilgoć czy deszcz jak gąbka zatrzymując w ten sposób duże ilości wody.
C. chronią glebę przed nadmiernym parowaniem i wywiewaniem przez wiatr.
D. jako pierwsze pojawiają się na podłożach niedostępnych dla bardziej wymagających roślin.
Zadanie 37
A. Mchy wytwarzają zarodniki, które służą do rozmnażania płciowego i po opuszczeniu

zarodni są roznoszone przez wodę przy dużej wilgotności powietrza.
B. Mchy wytwarzają zarodniki, które służą do rozmnażania płciowego i po opuszczeniu

zarodni są roznoszone przez wiatr podczas suchej i wietrznej pogody.
C. Mchy wytwarzają zarodniki, które służą do rozmnażania bezpłciowego i po opuszczeniu

zarodni są roznoszone przez wodę przy dużej wilgotności powietrza.
D. Mchy wytwarzają zarodniki, które służą do rozmnażania bezpłciowego i po opuszczeniu

zarodni są roznoszone przez wiatr podczas suchej i wietrznej pogody.

Zadanie 38
Za wytwarzanie substancji pokarmowych u mchów oraz pochłanianie i gromadzenie wody odpowiadają
A. chwytniki. B. listki. C. zarodniki.
D. łodyżki.
Zadanie 39
Większość mchów występuje
A. w runie leśnym. B. na skałach.
C. w wodach słonych i słodkich. D. na korze drzew.
Zadanie 40
I. Skórka i korek to rodzaje tkanki okrywającej.

II. Komórki skórki liści zawierają włośniki, a w skórce korzeni znajdują się aparaty szparkowe.
C. Zdanie I jest prawdziwe, a zdanie II jest fałszywe.
D. Zdanie I jest fałszywe, a zdanie II jest prawdziwe.
Zadanie 41
Dokończ zdanie zaznaczając właściwą odpowiedź.
Do tkanek wzmacniających należą
A. zwarcica i twardzica.
B. skórka i korek.
C. miazga i stożki wzrostu.
D. drewno i łyko.

Zadanie 42
Dokończ zdanie zaznaczając właściwą odpowiedź.
Łyko i drewno to dwa rodzaje tkanki
A. okrywającej. B. przewodzącej. C. miękiszowej. D. wzmacniającej.
Zadanie 43
A. Tkanki twórcze to zespoły komórek, które intensywnie się dzielą, a należą do nich stożki
wzrostu i miazga.
B. Tkanki twórcze to zespoły komórek, które intensywnie się dzielą, a należą do nich zwarcica i
twardzica.
C. Tkanki stałe to zespoły komórek, które intensywnie się dzielą, a należą do nich stożki wzrostu i
miazga.
D. Tkanki stałe to zespoły komórek, które intensywnie się dzielą, a należą do nich zwarcica i
twardzica.
Zadanie 44
Zaznacz zestaw, w którym elementy budowy rośliny uporządkowano hierarchicznie.
A. tkanka miękiszowa, liść, komórka miękiszowa, organizm
B. komórka miękiszowa, organizm, tkanka miękiszowa, liść
C. liść, komórka miękiszowa, tkanka miękiszowa, organizm
D. komórka miękiszowa, tkanka miękiszowa, liść, organizm
Zadanie 45
Rośliny to organizmy
A. samożywne, które żyją głównie na lądzie.
B. wyłącznie jednokomórkowe, a ich komórki nie zawierają mitochondriów.
C. zazwyczaj wielokomórkowe, które mają budowę hierarchiczną.
D. których komórki mają jądro, chloroplasty i ścianę komórkową zbudowaną z celulozy

Zadanie 46
Do chorób wywoływanych przez protisty nie należy
A. lamblioza. B. salmonelloza. C. malaria.
D. toksoplazmoza.
Zadanie 47
Wspólną cechą protistów jest
A. budowa jednokomórkowa.
B. obecność jądra komórkowego.
C. obecność ściany komórkowej.
Zadanie 48
Zaznacz zdanie, które zawiera fałszywą informację.
A. Określone gatunki pleśni wykorzystuje się do produkcji serów, jogurtów, masła.
B. Drożdże znalazły zastosowanie w piekarnictwie oraz w produkcji wina i piwa.
C. Z niektórych grzybów otrzymuje się antybiotyki.
D. Wiele gatunków grzybów jest jadalnych, a niektóre (np. pieczarka) są uprawiane.
Zadanie 49
Przykładem mykoryzy jest
A. rozkładanie powalonego drzewa przez rosnące na nim grzyby.
B. współżycie koźlarza z korzeniami sosny.
C. występowanie porostów na korze drzew.
D. pojawienie się pleśni na produktach spożywczych.

Zadanie 50
I. Mykoryza polega na współpracy grzybów z korzeniami roślin.

II. Dzięki mykoryzie grzyby pobierają z korzeni roślin wodę i sole mineralne, a w zamian
przekazują roślinie odżywczy sok zawierający cukry.
Zadanie 51
Grzybice to choroby, które rozwijają się
A. u osób z osłabioną odpornością.
B. podczas leczenia antybiotykami.
C. wyłącznie na powierzchni skóry i paznokci.
D. w miejscach wilgotnych i ciepłych.
Zadanie 52
Grzybem pasożytniczym jest
A. koźlarz sosnowy. B. głownia kukurydzy. C. tarczownica skalna.
D. pieczarka łąkowa.
Zadanie 53
Zaznacz zdanie, które opisuje negatywną rolę grzybów.
A. Niektóre grzyby wytwarzają antybiotyki.
B. Rozkładają martwą materię organiczną, uwalniając do gleby sole mineralne.
C. Wydzielają dwutlenek węgla w procesie fermentacji alkoholowej.
D. Są przyczyną grzybic.

Zadanie 54
Do grzybów jednokomórkowych zaliczamy
A. borowika. B. pędzlaka. C. drożdże. D. hubiaka.
Zadanie 55
Jest to grzyb o mikroskopijnych rozmiarach tworzący pleśń na różnych powierzchniach, np. na owocach.
Opis dotyczy
A. hubiaka. B. pędzlaka. C. borowika. D. drożdży.
Zadanie 56
I. Grzyby rozmnażają się wyłącznie bezpłciowo.

II. Gatunki jednokomórkowe rozmnażają się przez podział, a grzyby wielokomórkowe wytwarzają
zarodniki, z których wyrastają nowe grzybnie.
Zadanie 57
Szczepienia są stosowane w zapobieganiu
A. tężcowi i salmonellozie. B. salmonellozie i boreliozie.
C. gruźlicy i tężcowi.
Zadanie 58
Bakterie są wykorzystywane w przemyśle do produkcji
A. kiszonej kapusty. B. serów. C. chleba.
D. insuliny.

Zadanie 59
Bakteria ta jest bardzo groźna ze względu na fakt, że wydziela szereg szkodliwych dla człowieka
toksyn, które rozwijają się w zakażonym jedzeniu np. mięsie, lodach czy majonezie. Spożycie zakażonego
jedzenia jest niebezpieczne dla zdrowia.
Opis dotyczy
A. laseczki tężca. B. gronkowca złocistego.
C. krętka boreliozy. D. prątka gruźlicy.
Zadanie 60
I. Bakterie rozmnażają się przez podział komórki.

II. Podczas rozmnażania bakterii najpierw dochodzi do podziału komórki na pół, a potem do podwojenia
materiału genetycznego.
C. Zdanie I jest prawdziwe, a zdanie II jest fałszywe.
D. Zdanie I jest fałszywe, a zdanie II jest prawdziwe.
Zadanie 61
U bakterii samożywnych barwniki niezbędne do fotosyntezy znajdują się w
A. fałdach błony komórkowej.
B. ścianie komórkowej.
C. chloroplastach.
Zadanie 62
Sinice to bakterie
A. pasożytnicze. B. samożywne. C. symbiotyczne.

Zadanie 63
Zaznacz zestaw, w którym wymieniono wyłącznie bakterie kolonijne.
A. przecinkowiec, paciorkowiec, krętek
B. laseczka, przecinkowiec, gronkowiec
C. gronkowiec, paciorkowiec, dwoinka
Zadanie 64
Bakteria Helicobacter pylori
A. należy do saprofitów, rozkłada martwe szczątki organizmów w glebie.
B. żyje w symbiozie z człowiekiem, w zamian za pokarm dostarcza witamin.
C. jest pasożytem i powoduje chorobę wrzodową żołądka.
Zadanie 65
Bakterie to organizmy
A. żyjące we wszystkich środowiskach na Ziemi, w tym także w innych organizmach.
B. wyłącznie cudzożywne, zdolne do oddychania tlenowego i fermentacji.
C. jednokomórkowe, występujące pojedynczo lub w koloniach.
D. pozbawione jądra komórkowego i otoczone ścianą komórkową.
Zadanie 66
Zaznacz zdania, które opisują znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie.
A. Zawarte w nich substancje są wykorzystywane w przemyśle i medycynie.
B. Stanowią źródło pokarmu dla zwierząt.
C. Dostarczają materiałów potrzebnych do wytwarzania różnych przedmiotów.
D. Tworzą środowisko życia dla innych organizmów.

Zadanie 67
Zaznacz zdania prawdziwe.
A. Dzięki zdolności do fotosyntezy rośliny ograniczają ilość tlenu w powietrzu i produkują tlen
potrzebny organizmom do oddychania.
B. Dzięki zdolności do fotosyntezy rośliny ograniczają ilość dwutlenku węgla w powietrzu i

produkują tlen potrzebny organizmom do oddychania.
C. Lasy liściaste oczyszczają powietrze, gdyż pochłaniają zawieszone w nim pyły i gazy.
D. Lasy liściaste zanieczyszczają powietrze, gdyż pochłaniają zawieszone w nim pyły i gazy.
Zadanie 68
Zaznacz funkcje nasiona.
A. ochrania zarodek przed wyschnięciem i uszkodzeniami mechanicznymi
B. uczestniczy w procesie fotosyntezy
C. zapewnia młodej roślinie zapas substancji odżywczych niezbędnych do wzrostu
D. służy do rozmnażania wegetatywnego
Zadanie 69
A. Owoce klonu mają skrzydełka, które ułatwiają rozsiewanie nasion przez wiatr.
B. Owoce klonu mają skrzydełka, które ułatwiają rozsiewanie nasion przez wodę.
C. Owoc łopianu, zwany rzepem, posiada haczyki, dzięki którym jest przenoszony przez wodę.
D. Owoc łopianu, zwany rzepem, posiada haczyki, dzięki którym jest przenoszony przez zwierzęta.
Zadanie 70
Zaznacz zdania, które dotyczą wegetatywnego sposobu rozmnażania roślin.
A. Biorą w nim udział komórki rozrodcze pochodzące od dwóch różnych osobników.
B. Bierze w nim udział tylko jeden osobnik.
C. Rośliny potomne różnią się między sobą.
D. Rośliny potomne są niemal identyczne z organizmem rodzicielskim.

Zadanie 71
Zaznacz zdania, które opisują kwiaty roślin wiatropylnych.
A. Uwalniają bardzo duże ilości pyłku.
B. Są pachnące i mają duże, barwne płatki.
C. Mają zwisające pręciki, które wystają na zewnątrz kwiatu.
D. Posiadają miodniki, które produkują słodki nektar.
Zadanie 72
A. Kwiat służy roślinie okrytonasiennej do rozmnażania płciowego.
B. Kwiat służy roślinie okrytonasiennej do rozmnażania bezpłciowego.
C. Żeńskim elementem kwiatu jest słupek, a męskim – pręcik.
D. Żeńskim elementem kwiatu jest pręcik, a męskim – słupek.
Zadanie 73
Zaznacz wypowiedzenia, które opisują funkcje łodygi.
A. Utrzymanie rośliny w podłożu.
B. Transport wody i soli mineralnych oraz substancji pokarmowych.
C. Pobieranie wody i soli mineralnych.
D. Utrzymywanie liści, kwiatów i owoców.
Zadanie 74
Zaznacz zdania, które opisują znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie.
A. W przemyśle farmaceutycznym służą do wyrobu leków i kosmetyków.
B. Są producentami tlenu i oczyszczają powietrze.
C. Dostarczają drewna, które jest surowcem w przemyśle meblarskim i budowlanym.
D. Tworzą lasy, które są środowiskiem życia wielu organizmów.

Zadanie 75
Zaznacz nazwy gatunkowe roślin nagonasiennych chronionych w Polsce.
A. cis pospolity B. świerk pospolity C. sosna limba
D. jałowiec pospolity E. modrzew europejski F. jodła pospolita
G. kosodrzewina H. sosna zwyczajna
Zadanie 76
A. Nasiona otoczone mięsistą czerwoną osnówką wytwarza cis.
B. Nasiona otoczone mięsistą czerwoną osnówką wytwarza jałowiec.
C. Sztywne igły zebrane w pęczki po pięć ma sosna limba, która występuje w całej Polsce.
D. Sztywne igły zebrane w pęczki po pięć ma sosna limba, która występuje tylko w Tatrach.
Zadanie 77
Zaznacz prawidłowe dokończenia zdania.
Warstwa wosku na powierzchni igieł sosny stanowi ochronę przed
A. silnym działaniem promieni słonecznych.
B. nadmiernym parowaniem wody.
C. wysoką temperaturą powietrza w lecie.
D. niską temperaturą powietrza w zimie.
Zadanie 78
A. Do roślin nagonasiennych należą głównie drzewa i krzewy iglaste.
B. Do roślin nagonasiennych należą głównie drzewa i krzewy liściaste.
C. Łodygi roślin nagonasiennych są zdrewniałe i nie mają zdolności przyrostu na grubość.
D. Łodygi roślin nagonasiennych są zdrewniałe i mają zdolność przyrostu na grubość.
E. Pnie drzew są pokryte korkiem, który pełni funkcje ochronne.
F. Pnie drzew są pokryte woskiem, który pełni funkcje ochronne.

Zadanie 79
Zaznacz cechy wspólne paproci, skrzypów i widłaków.
A. mają wykształcone organy: łodygę, liście i korzenie, w których występują tkanki
B. ich liście i korzenie wyrastają z podziemnej łodygi nazywanej kłączem
C. wytwarzają zarodniki służące im do rozmnażania
D. są to rośliny drobne, osiągające rozmiary do kilkudziesięciu centymetrów
Zadanie 80
Zaznacz nazwy gatunkowe paproci chronionych.
A. widłak goździsty B. długosz królewski C. rokietnik pospolity
D. pióropusznik strusi E. skrzyp olbrzymi F. torfowiec
G. języcznik zwyczajny
Zadanie 81
Zaznacz zdania, które poprawnie opisują rolę mchów w przyrodzie.
A. Stanowią schronienie i pokarm dla zwierząt.
B. Przyczyniają się do niszczenia gleby przez wodę i wiatr.
C. Zmniejszają zagrożenie powodziowe.
D. Pomagają w wysuszaniu środowiska.
Zadanie 82
Zaznacz zdania, które opisują funkcje tkanek twórczych.
A. Zabezpieczają roślinę przed utratą wody i wahaniami temperatury.
B. Magazynują wodę oraz substancje zapasowe.
C. Umożliwiają roślinie wzrost na długość i przyrost na grubość.
D. Dają początek tkankom stałym.

Zadanie 83
Zaznacz zdania, które opisują zachowania pozwalające uniknąć zakażenia toksoplazmą.
A. Picie wyłącznie przegotowanej wody.
B. Mycie rąk po kontakcie z kocią kuwetą.
C. Stosowanie środków chroniących przed ukąszeniami komarów.
D. Dokładne mycie owoców i warzyw oraz gotowanie mięsa.
Zadanie 84
Zaznacz protisty wielokomórkowe.
A. okrzemki B. ameba C. listownica D. śluzowce
E. morszczyn F. pantofelek G. wielkomorszcz
Zadanie 85
A. Protisty jednokomórkowe to okrzemki i wirczyk.
B. Protisty jednokomórkowe to wielkomorszcz i pantofelek.
C. Przedstawicielem protistów wielokomórkowych jest wielkomorszcz.
D. Przedstawicielem protistów wielokomórkowych jest pantofelek.
E. Glony to samożywne protisty, do których należą wirczyk i pantofelek.
F. Glony to samożywne protisty, do których należą okrzemki i wielkomorszcz.
Zadanie 86
A. Większość protistów to organizmy samożywne.
B. Większość protistów to organizmy cudzożywne.
C. Wirczyk i pantofelek są saprofitami.
D. Wirczyk i pantofelek są drapieżnikami.
E. Świdrowiec gambijski i toksoplazma należą do pasożytów.
F. Świdrowiec gambijski i toksoplazma należą do saprofitów.

Zadanie 87
Zaznacz nazwy produktów spożywczych, do wyrobu których używa się grzybów.
A. jogurt B. chleb C. lody D. ser pleśniowy
E. drożdżówka F. czekolada G. wino H. kiszone ogórki
Zadanie 88
Zaznacz opisy odnoszące się do drożdży.
A. są to grzyby jednokomórkowe mikroskopijnej wielkości
B. kiedy mają dostęp do powietrza, oddychają tlenowo
C. rozmnażają się bezpłciowo przez pączkowanie
D. są pasożytami, żyją na powierzchni ciała innych organizmów i żywią się ich kosztem
Zadanie 89
A. Grzyby są organizmami samożywnymi.
B. Grzyby są organizmami cudzożywnymi.
C. Substancje trawiące wydzielają na zewnątrz swojego ciała, a pokarm jest trawiony wewnątrz
komórek grzyba.
D. Substancje trawiące wydzielają na zewnątrz swojego ciała, a pokarm jest trawiony poza
komórkami grzyba.
Zadanie 90
Zaznacz poprawne dokończenia zdania.
Grzyby kapeluszowe wytwarzają owocniki, które służą im do
A. rozmnażania się.
B. odżywiania się.
C. wytwarzania zarodników.
D. pobierania substancji pokarmowych z podłoża.

Zadanie 91
Zaznacz zdania, które opisują pozytywną rolę bakterii w przyrodzie i życiu człowieka.
A. Rozkładają martwą materię organiczną na sole mineralne.
B. Wywołują choroby roślin i zwierząt.
C. Są wykorzystywane do produkcji witamin i leków.
D. Powodują gnicie produktów spożywczych i przemysłowych.
Zadanie 92
A. Borelioza to choroba wywoływana przez dwoinki boreliozy.
B. Borelioza to choroba wywoływana przez krętki boreliozy.
C. Tężec wywołują laseczki tężca, a salmonellozę laseczki salmonelli.
D. Tężec wywołują laseczki tężca, a salmonellozę pałeczki salmonelli.
E. Tężec wywołują pałeczki tężca, a salmonellozę laseczki salmonelli.
F. Tężec wywołują pałeczki tężca, a salmonellozę pałeczki salmonelli.
Zadanie 93
Zaznacz nazwy chorób wywoływanych przez bakterie.
A. grypa B. tężec C. wścieklizna D. różyczka
E. borelioza F. ospa wietrzna G. salmonelloza H. gruźlica
Zadanie 94
A. Bakterie, które żyją kosztem innego organizmu są saprofitami.
B. Bakterie, które żyją kosztem innego organizmu są pasożytami.
C. Organizmy odżywiające się martwą materią organiczną nazywamy saprofitami, a należą do nich
m.in. bakterie glebowe.
D. Organizmy odżywiające się martwą materią organiczną nazywamy symbiontami, a należą do

nich m.in. bakterie glebowe.

Zadanie 95
Zaznacz nazwy chorób wirusowych, którymi można się zarazić drogą powietrzno-kropelkową.
A. ospa wietrzna B. AIDS
C. różyczka D. grypa
E. wścieklizna F. świnka
G. wirusowe zapalenie wątroby
Zadanie 96
A. Odporność organizmu na niektóre choroby wirusowe można osiągnąć dzięki antybiotykom.
B. Odporność organizmu na niektóre choroby wirusowe można osiągnąć dzięki szczepionkom.
C. Szczepionki zawierają odpowiednio przygotowane przeciwciała, które pobudzają

białe krwinki do walki z wrogiem.
D. Szczepionki zawierają odpowiednio przygotowane wirusy, które pobudzają

białe krwinki do walki z wrogiem.
Zadanie 97
A. Przez kontakt z krwią może dojść do zakażenia wirusem, który wywołuje ospę.
B. Przez kontakt z krwią może dojść do zakażenia wirusem, który wywołuje zapalenie wątroby.
C. Wirusy wywołujące wściekliznę rozprzestrzeniają się za pośrednictwem zwierząt.
D. Wirusy wywołujące ospę rozprzestrzeniają się za pośrednictwem zwierząt.
Zadanie 98
Zaznacz cechy, którymi wirusy różnią się od organizmów.
A. Nie wykazują czynności życiowych.
B. Zawierają materiał genetyczny.
C. Nie mają budowy komórkowej.
D. Są zbudowane z białek.

Zadanie 99
Zaznacz wszystkie nazwy gatunkowe.
A. ropucha szara B. sosna C. mniszek lekarski
D. wiewiórka E. jaskółka F. lis rudy
G. drzewo liściaste
Zadanie 100
Zaznacz nazwy substancji, które są wytwarzane w wyniku procesu fermentacji.
A. dwutlenek węgla B. cukier C. kwas mlekowy
D. tlen E. alkohol etylowy F. woda
G. białka
Zadanie 101
Zaznacz zdania, które dotyczą oddychania tlenowego.
A. Zachodzi w cytoplazmie komórki.
B. Zachodzi w mitochondriach komórki.
C. Polega na uwolnieniu całej energii zmagazynowanej w cukrze.
D. Polega na uwolnieniu części energii zmagazynowanej w cukrze.
Zadanie 102
Spośród poniższych zdań zaznacz te, które zawierają prawdziwe informacje.
A. Fotosynteza polega na wytworzeniu białka z wody oraz dwutlenku węgla przy

udziale energii świetlnej.
B. Fotosynteza polega na wytworzeniu białka z wody oraz tlenu przy

C. Fotosynteza polega na wytworzeniu cukru z wody oraz tlenu przy

D. Fotosynteza polega na wytworzeniu cukru z wody oraz dwutlenku węgla przy

E. Proces fotosyntezy zachodzi w mitochondriach.
F. Proces fotosyntezy zachodzi w chloroplastach.

Zadanie 103
Spośród poniższych zdań zaznacz te, które dotyczą organizmów samożywnych.
A. Uzyskują niezbędny do życia pokarm, zjadając inne organizmy.
B. Wytwarzają niezbędny do życia pokarm z prostych substancji pobranych z otoczenia.
C. Należą do nich rośliny, które przeprowadzają fotosyntezę.
D. Należą do nich zwierzęta, a także człowiek.
Zadanie 104
Zaznacz opisy odnoszące się do obiektywu.
A. część optyczna mikroskopu
B. część mechaniczna mikroskopu
C. umożliwia powiększenie obrazu mikroskopowego
D. skupia światło na oglądanym obiekcie
Zadanie 105
Zaznacz poprawne dokończenia zdania.
Komórka zwierzęca nie posiada
A. ściany komórkowej. B. mitochondriów. C. jądra komórkowego.
D. chloroplastów. E. błony komórkowej. F. wakuoli.
Zadanie 106
A. Podstawowy budulec organizmów stanowią cukry.
B. Podstawowy budulec organizmów stanowią białka.
C. Źródłem energii dla organizmów są cukry i tłuszcze.
D. Źródłem energii dla organizmów są białka i kwasy nukleinowe.

Zadanie 107
Zaznacz zdania, które poprawnie opisują funkcje cukrów.
A. Są materiałem zapasowym, np. skrobia u roślin, glikogen u zwierząt.
B. Zapewniają transport różnych substancji przez błony komórkowe.
C. Są materiałem genetycznym, który zawiera informacje na temat budowy komórki.
D. Stanowią podstawowe źródło energii.
Zadanie 108
Zaznacz nazwy pierwiastków występujących w organizmach.
A. białka
B. węgiel
C. woda
D. tlen
E. cukry
F. tłuszcze
G. wodór
H. azot
Zadanie 109
Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz Prawda, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub Fałsz, jeśli jest
fałszywe.
Największym zbiorowiskiem roślin okrytonasiennych są lasy równikowe.

Prawda Fałsz
Związki zawarte w ziołach od wieków są wykorzystywane w przemyśle chemicznym.
Prawda Fałsz
Drzewa liściaste są źródłem surowców wykorzystywanych w budownictwie oraz do wytwarzania
różnych przedmiotów.
Prawda Fałsz

Zadanie 110
fałszywe.
Owoce służą roślinom okrytonasiennym do rozprzestrzeniania swoich nasion.

Prawda Fałsz
Dla roślin korzystne jest, aby ich nasiona wykiełkowały jak najbliżej organizmu rodzicielskiego.
Prawda Fałsz
Nasiono zawiera zapas substancji odżywczych, które mogą się znajdować w bielmie lub w zarodku.
Prawda Fałsz
Zadanie 111
fałszywe.
Zapylenie jest to przeniesienie pyłku z pręcika na znamię słupka.
Prawda Fałsz
Aby doszło do zapylenia, najpierw musi nastąpić zapłodnienie, czyli połączenie męskiej i żeńskiej
komórki rozrodczej.
Prawda Fałsz
Po zapłodnieniu zalążnia kwiatu przekształca się w owoc.
Prawda Fałsz
Zadanie 112
fałszywe.
Rośliny nagonasienne stanowią główny składnik lasów iglastych nazywanych borami.
Prawda Fałsz
Na obszarze Polski najwięcej jest borów świerkowych.
Prawda Fałsz
Drzewa iglaste występują także w rejonach Ziemi o chłodnym klimacie.
Prawda Fałsz

Zadanie 113
fałszywe.
Paprocie, skrzypy i widłaki występują wyłącznie w środowisku lądowym.
Prawda Fałsz
Przed milionami lat paprocie miały postać drzewiastą i tworzyły bujne lasy określane jako węglowe.
Prawda Fałsz
Widłaki wykorzystuje się w celach leczniczych do wzmacniania włosów i paznokci.
Prawda Fałsz
Zadanie 114
fałszywe.
Mchy są składnikiem runa leśnego, ale zasiedlają także martwe drzewa.
Prawda Fałsz
Tworzą zbiorowiska roślinne zwane torfowiskami.
Prawda Fałsz
Organami mchów są łodygi, liście i korzenie.
Prawda Fałsz
Zadanie 115
fałszywe.
Protisty rozmnażają się wyłącznie przez podział komórki.

Prawda Fałsz
Większość protistów to organizmy wodne.
Prawda Fałsz
Śluzowce to protisty pasożytnicze wywołujące śpiączkę afrykańską u ludzi.
Prawda Fałsz
Zadanie 116
fałszywe.
Do grzybów należą organizmy jednokomórkowe oraz wielokomórkowe.

Prawda Fałsz

Komórki grzybów zawierają jądro oraz chloroplasty.
Prawda Fałsz
Grzyby mogą rozmnażać się płciowo i bezpłciowo.
Prawda Fałsz
Zadanie 117
fałszywe.
Sinice to bakterie, które żyją w glebie i rozkładają szczątki roślin i zwierząt.

Prawda Fałsz
W oczyszczalniach ścieków wykorzystuje się bakterie saprofityczne.
Prawda Fałsz
Dzięki bakteriom uzyskujemy takie produkty spożywcze jak: sery, pieczywo, majonez.
Prawda Fałsz
Zadanie 118
fałszywe.
Dział biologii zajmujący się klasyfikacją organizmów to systematyka.

Prawda Fałsz
Wszystkie organizmy dzielimy na 6 królestw.
Prawda Fałsz
Najniższą jednostką w systematyce jest gatunek.
Prawda Fałsz
Zadanie 119
fałszywe.
Wszystkie organizmy potrzebują do życia takiej samej ilości energii.

Prawda Fałsz
Głównym źródłem energii dla organizmów są zawarte w pokarmie cukry.
Prawda Fałsz
Procesem, który polega na uwolnieniu energii z pokarmu, jest wymiana gazowa.
Prawda Fałsz

Zadanie 120
fałszywe.
Szkolne mikroskopy świetlne powiększają oglądany obiekt od 100 do 1200 razy.
Prawda Fałsz
W mikroskopie może być tylko jeden obiektyw.
Prawda Fałsz
Mikroskopy świetlne umożliwiają obserwację komórek i ich elementów.
Prawda Fałsz

Arkusz Sprawdzianu-36

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Arkusz Sprawdzianu-36

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Arkusz Sprawdzianu-36

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Klasa: 5 ........ Grupa: A Data ........................................

Imię: ................................................. Liczba punktów ........ / 189 p.

Do wyrobu tkanin wykorzystuje się

A. słonecznik. B. miętę. C. bawełnę. D. pszenicę.

Przykładem negatywnego wpływu okrytonasiennych na życie człowieka jest

A. sadzenie roślin ozdobnych w parkach, ogrodach i domach.

B. wykorzystywanie w medycynie związków zawartych w ziołach.

C. spożywanie dużej ilości warzyw i owoców.

D. pojawianie się chwastów wśród roślin uprawnych.

Surowcem służącym do wyrobu mąki, kasz i płatków są

A. rośliny oleiste. B. zboża. C. zioła. D. drzewa

Środowiskami lądowymi zasiedlanymi głównie przez rośliny okrytonasienne są

A. łąki. B. lasy liściaste. C. zarośla.

Strona 1 z 32 © Grupa MAC S.A.

A. grab pospolity. B. dąb szypułkowy. C. dąb czerwony.

Brzoza brodawkowata to gatunek drzewa, które wytwarza

A. liście rombowate lub trójkątne o drobno piłowanym brzegu.

B. owadopylne, duże kwiatostany.

C. nasiona w postaci drobnych orzeszków ze skrzydełkami.

D. kwiaty zebrane w zwisające kotki, wiatropylne.

Do drzew o liściach złożonych nie należy

A. jesion wyniosły. B. dąb czerwony. C. robinia akacjowa.

I. Wszystkie gatunki klonów występujących w Polsce mają liście pojedyncze.

A. Oba zdania są prawdziwe.

B. Oba zdania są fałszywe.

C. Zdanie I jest fałszywe, a zdanie II jest prawdziwe.

D. Zdanie I jest prawdziwe, a zdanie II jest fałszywe.

Strona 2 z 32 © Grupa MAC S.A.

A. lipa drobnolistna B. brzoza brodawkowata C. robinia akacjowa

Gatunkiem drzewa o charakterystycznej białej korze jest

A. brzoza brodawkowata. B. robinia akacjowa. C. klon jawor.

A. Liście drzew liściastych składają się z płaskiej blaszki liściowej i ogonka.

B. Kształt liścia i rodzaj jego brzegów są charakterystycznymi cechami gatunkowymi drzewa.

Przykładem rośliny, której nasiona są rozsiewane przez wiatr, jest

Strona 3 z 32 © Grupa MAC S.A.

Warunkiem niezbędnym do rozpoczęcia kiełkowania nasion jest

I. Pierwszym etapem rozwoju rośliny jest kiełkowanie, czyli wypuszczanie korzenia.

A. Zdanie I jest prawdziwe, a zdanie II jest fałszywe.

B. Zdanie I jest fałszywe, a zdanie II jest prawdziwe.

C. Oba zdania są prawdziwe.

D. Oba zdania są fałszywe.

Organami służącymi roślinom do rozmnażania wegetatywnego są

Strona 4 z 32 © Grupa MAC S.A.

A. Rozmnażanie wegetatywne jest przykładem rozmnażania płciowego, w którym rośliny potomne

B. Rozmnażanie wegetatywne jest przykładem rozmnażania bezpłciowego, w którym rośliny

C. Rozmnażanie wegetatywne jest przykładem rozmnażania płciowego, w którym rośliny potomne

D. Rozmnażanie wegetatywne jest przykładem rozmnażania bezpłciowego, w którym rośliny

Zalążnia, w której powstają żeńskie komórki rozrodcze, jest częścią

A. kielicha. B. pręcika. C. słupka. D. miodnika.

A. Oba zdania są prawdziwe.

B. Oba zdania są fałszywe.

C. Zdanie I jest fałszywe, a zdanie II jest prawdziwe.

D. Zdanie I jest prawdziwe, a zdanie II jest fałszywe.

Strona 5 z 32 © Grupa MAC S.A.

Korzenie spichrzowe posiadają

A. marchew i burak. B. ziemniak i cebula. C. ogórek i pomidor.

Wrzos i borówka to rośliny niewielkich rozmiarów, o zdrewniałym pędzie, które należą do

A. roślin zielnych. B. krzewów. C. krzewinek. D. drzew.