THAM GIA NHÓM FACEBOOK

Phân tích vẻ đẹp bài thơ Đất Nước

Nguyễn Khoa Điềm
Về tác giả : Tác giả Nguyễn Khoa Điềm, ông là nhà thơ trẻ thời kháng
chiến chống Mỹ cứu nước cùng thời với Trần Đăng Khoa, Xuân Quỳnh,
Lưu Quang Vũ, Phạm Tiến Duật…Nét riêng trong sáng tác của ông là
xúc cảm nồng nàn và suy tư sâu lắng của người trí thức về đất nước và
con người Việt Nam.
Thể loại trường ca : là một khúc ca về quê hương và cái nhìn về đất
nước, được viết tại chiến khu Trị Thiên và hoàn thành năm 1971, lưu
hành truyền miệng năm 1972-1973 và in lần đầu năm 1974.
Hoàn cảnh ra đời : trong hoàn cảnh những vùng đô thị tạm chiến miền
Nam, có một số thanh niên quên đi nỗi nhục mất nước không phân biệt
được đất nước là gì, đang sống vì ai và cho ai, xu hướng híp pi, xu
hướng lãng quên và vùi mình trong rượu và ma túy. Ngược lại cũng có
nhiều phong trào đấu tranh xuống đường và đòi giải phóng quê
hương.Nằm trong bối cảnh đó , những phong trào như “Tôi hát cho đồng
bào tôi nghe”, những bài thơ, bài hát được ra đời , trường ca mặt đường
khát vọng cũng nằm trong dòng chảy đó, tác phẩm viết về sự thức tỉnh
cho thanh niên ở vùng tạm chiến miền nam về non sông đất nước.Từ đó
xác định cho mình sứ mệnh và ý thức về thế hệ mình, xuống đường đấu
tranh hòa mình vào cuộc chiến đấu chung trước giặc Mỹ của dân tộc.
Trích đoạn đất nước được xem như là phần hay nhất của thơ văn hiện
đại.Nét mới mẻ làm nên thành công trong bài đất nước của Nguyễn
Khoa Điềm.Không chỉ là sức người sức của mà còn là tinh thần trong
công cuộc đấu tranh, bài thơ là sự thức tỉnh tuổi trẻ về non sông đất
nước.Trong bề dày của lịch sử văn học Việt Nam chúng ta cũng đã từng
có những khúc hùng ca như “Nam Quốc Sơn Hà” hay “Bình Ngô Đại
Cáo”, những áng thơ ca ngợi về vẻ đẹp non sông như chùm thơ Thu của
Nguyễn Khuyến hay Hương Sơn phong cảnh ca của Chu Mạnh
Trinh.Hay trong thơ ca hiện đại ta có Việt Bắc- Tố Hữu hay đất nước

Vngroupschool.com
 THAM GIA NHÓM FACEBOOK

của Nguyễn Đình Thi…Ta có thể sử dụng những tác phẩm để đối chiếu
để bài viết trở nên sâu sắc hơn.
Trong dòng chảy của đề tài đất nước chúng ta cũng bắt gặp nhiều, trở
nên quen thuộc và là đề tài lớn nhất của VHVN.Đề tài tình yêu đất nước
của trường ca mặt đường khát vọng tuy không mới nhưng chủ đề và nội
dung mới.
Khi người trẻ hiểu được đất nước là gì, thế nào là tình yêu đất nước, thế
hệ trẻ sẽ có sự chuyển biến tích cực và hướng tới.
Trong quan niệm của những nhà lịch sử đất nước là sự phát triển của các
triều đại phong kiến, trong quan niệm của những nhà địa lý đất nước là
sự thay đổi của vỏ địa chất trái đất…Cũng có nhiều bài thơ ca ngợi cảnh
đẹp quê hương, nhưng đến với Nguyễn Khoa Điềm ông phát hiện và
cảm nhận cái nhìn mới mẻ, đất nước là những gì rất bình thường, rất gần
gũi ở xung quanh ta, nằm ngay trong mỗi con người chúng ta, đất nước
là của nhân dân.Khi chúng ta sinh ra đất nước đã trong mỗi chúng ta, khi
chúng ta yêu quý chính mình, yêu quý những người xung quanh, yêu
quý những sự vật quanh ta đó chính là chúng ta yêu quê hương, đất
nước.
Đất nước lấy cảm hứng chủ yếu xoanh quanh những câu hỏi :
Đất nước là gì ?

Đất nước có từ bao giờ ?

Đất nước do ai làm ra ?

Vngroupschool.com
 THAM GIA NHÓM FACEBOOK
9 câu thơ đầu : Đất nước có từ bao giờ ?
Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái
“ngày xửa ngày xưa…” mẹ
thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu
bây giờ bà ăn
Đất nước lớn lên khi dân mình
biết trồng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng
cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương
xay, giã , giần , sàng
Đất Nước có từ ngày đó…
Vngroupschool.com
Một tác phẩm thơ chính luận, bài
thơ như một lời bàn bạc, trao đổi
tâm tình.Tác giả xây dựng 2 hình
tượng giả tưởng là anh và em, sự
phân thân của thế hệ mình bàn về
hai chữ đất nước.Qua đó xác định
ý thức trách nhiệm với đất nước.
Mở đầu đoạn thơ là lời tâm sự,
bày tỏ tình cảm , ta vừa có thể là
tác giả vừa có thể hiểu là thế
hệ.Đất nước đã tồn tại từ rất xa
xưa, rất lâu, cũng đã có trong mỗi
chúng ta.
7 câu thơ sau là bằng chứng lí giải
đất nước có từ bao giờ ? Nhà thơ
lần lượt minh chứng.Ngày xửa
ngày xưa là cụm từ mở đầu cho
những câu chuyện cổ tích thần kỳ.
Theo cách cảm nhận của tác giả
đất nước khởi nguồn từ trong
những câu chuyện cổ tích, hiểu
rộng ra đó là khát vọng, ước mơ,
phẩm chất đẹp của người Viêt
Nam ( Tấm Cám , Thạch Sanh,
Cây tre trăm đốt,…v…v) như kiên
trì dũng cảm, giàu tình nhân ái.
Đất nước không đâu xa ngay trong
những ước vọng, phẩm chất của
con người Việt Nam chúng ta.
THAM GIA NHÓM FACEBOOK

“bắt đầu” sự xuất phát điểm,

miếng trầu rất cụ thể gần gũi
nhưng cũng rất xa xưa, tục ăn
trầu, nhưng cũng không thể nhận
biết chính xác từ bao giờ. Khẳng
định về quá khứ xa xưa. Đó là tục
lệ trong cưới hỏi, ma , chay,…các
lễ hội, gợi cho ta nhớ đến sự tích
trầu cau, bài ca về tình nghĩa vợ
chồng , anh em yêu thương nhau,
tình cảm thủy chung. Bắt đầu và
bây giờ, cách nhau 3 từ nhưng cho
thấy quá trình phát triển của đất
nước, bền bỉ theo thời gian, chưa
bao giờ mất đi và mãi mãi tồn tại.
Đất nước phát triển, trưởng thành
qua cụm từ “lớn lên” trong quá
trình bảo vệ và chống giặc ngoại
xâm.Tác giả mượn lại truyền
thuyết Thánh Gióng, nằm trong
tín ngưỡng tôn kính của người
Việt về chàng trai làng Phù Đổng
và truyền thống yêu nước chống
quân xâm lược.
Đất nước còn hiện lên qua những
thói quen, tập tục lâu đời, tóc mẹ
bới sau đầu, hình ảnh người phụ
nữ miền Nam, nhưng hóa ra cách
làm đẹp ấy lại là cả một quá
trình.Nét đẹp đảm đang, khéo léo,
chăm chỉ giỏi giang của người phụ
nữ.
Đất nước còn hình thành và phát
triển cùng tình nghĩa cha mẹ, yêu
thương, gắn bó , thủy chung. (

Vngroupschool.com
THAM GIA NHÓM FACEBOOK

gừng cay muối mặn ) hai gia vị

quan trọng trong gian bếp của
người Việt.Gừng và muối có nét
riêng là càng để lâu càng lưu giữ
hương vị.Người Việt Nam còn sử
dụng gừng cay và muối mặn trở
thành thành ngữ chỉ sự thủy chung
không bao giờ thay đổi.Khi lứa
đôi yêu nhau thì đất nước cũng
được dần hình thành.
Cái kèo cái cột có thể hiểu theo
hai cách : một là cách đặt tên cúng
cơm cho trẻ nhỏ với mong ước dễ
nuôi chóng lớn, bằng những vật
dụng quen thuộc trong nhà.Hai là
đó cũng là những tên gọi đầu tiên
khi những em bé bập bẹ tập
nói.Dù ta hiểu theo cách nào cũng
đúng, đất nước không đâu xa luôn
hiện hữu trong cuộc sống chúng
ta.Có thể là vật dụng xung quanh
cũng có thể từ những tiếng nói
đầu tiên trên môi xinh của những
em bé thơm mùi sữa mẹ.
Đất nước có trong hạt gạo ta ăn
hàng ngày, vẻ đẹp hạt gạo và nghệ
thuật liệt kê chỉ ra đó là biểu
tượng của đất nước với nền văn
minh lúa nước.Một hình ảnh đơn
sơ ta cũng thấy được quá trình lao
động của người nông dân ta.Cũng
là Tác giả đang thể hiện quá trình
hình thành phát triển của đất
nước.Đất nước có từ ngày đó như
một lời khẳng định đất nước có từ

Vngroupschool.com
THAM GIA NHÓM FACEBOOK

xa xưa nhưng không xa xôi trừu

tượng mà hiện hữu thân thương
gần gũi, trong cuộc sống của
chúng ta.Khi trả lời câu hỏi đất
nước có từ bao giờ, nhà thơ đã vận
dụng các yếu tố của văn học dân
gian như truyện cổ tích, truyền
thuyết, thành ngữ, tục ngữ, ca dao
nhằm tái hiện hình ảnh đất nước
thân thương dễ hình dung dễ
tưởng tượng, khác hẳn cái nhìn về
đất nước của các nhà thơ xưa và
nay.

Vngroupschool.com
 THAM GIA NHÓM FACEBOOK
Từ câu thơ thứ 10 đến câu 42 trả lời câu hỏi : Đất Nước là gì ?
Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc
khăn trong nỗi nhớ thầm.
Đất là nơi “con chim phượng
hoàng bay về hòn núi bạc”
Nước là nơi “con cá ngư ông
móng nước biển khơi”
Thời gian đằng đẵng
Không gian mệnh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Những ai đã khuát
Những ai bây giờ
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để
lại
Dặn dò con cháu chuyện mai sau
Hàng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ
Tổ.(1)
Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng mình hài
hòa nồng thắm
Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất nước vẹn tròn, to lớn
Vngroupschool.com
Đoạn (1)
Đất nước là một không gian
mênh mông
Tác giả đã minh chứng rất hiển
nhiên rất giản dị ( không gian cụ
thể và không gian trừu tượng )
+ trường học nơi ta được đón nhận
tri thức ( đất nước là nơi cùng ta
lớn lên)
+ nước em tắm là nơi chúng ta
được làm đẹp cả thể chất lẫn tinh
thần
+ Nơi đôi lứa hẹn hò ( đất nước
như ông tơ bà nguyệt, nơi chứng
kiến những yêu thương giận hờn )
+ Nơi cô gái nhớ người yêu đánh
rơi chiếc khăn.
( 4 nơi gần gũi quen thuộc dễ
hình dung )
Đất nước còn là nơi núi, rừng,
biển mà Bác đã từng khẳng định
“Rừng vàng biển bạc”
Nhà thơ còn phát hiện ra một
không gian khác , đó là không
gian tâm linh
Nơi mà 4000 thế hệ,4000 lứa tuổi
sinh ra, lớn lên, mất đi và kế thừa.
 THAM GIA NHÓM FACEBOOK
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương
của mình
Phải biết gắn bó san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình
xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời (2)
Vngroupschool.com
Đất nước là thời gian đằng đẵng
Tác giả dừng lại ở 2 mốc thời gian
“Lạc Long Quân và Âu Cơ” và
ngày giỗ tổ Hùng Vương.Hai mốc
thời gian có tính cội nguồn.
Nhắn nhủ với thế hệ trẻ không
quên cội nguồn.
Không có một dân tộc nào có
chung một tổ như người Việt
Nam.Dù ở bất cứ nơi đâu, đi bốn
phương trời, bất cứ nghề nghiệp
nào tới ngày 10/3 người Việt Nam
ta đều hướng về tổ tiên,gần thì
thắp nén hương, xa thì thắp nén
tâm nhang, dù là bất cứ dân tộc
nào, điều này chưa có ở bất cứ
quốc gia nào.
Nhịp thơ không đều, cách gieo
vần tự do, câu ngắn câu dài,
nhưng tất cả đều tập trung cho câu
hỏi đất nước là gì ?
Đất nước là những gì rất gần
gũi, thân quen, nhưng cũng rất
thân quen, thiêng liêng cao cả.
Đất nước là sự kết nối ( 2 ) chặt
chẽ từ quá khứ cho đến hiện tại
và tương lai.
Đất nước không đâu xa nằm trong
mỗi cá thể, mỗi cá nhân, mỗi
chúng ta.Từ khi sinh ra chúng ta
đã được tiếp nhận những giá trị,
những phong cách ứng xử , những
THAM GIA NHÓM FACEBOOK

phong tục tập quán một cách thân

thương và bình dị.
Khi hai đứa cầm tay đất nước hòa
quyện nồng thắm, tình yêu đất
nước không tách rời tình yêu đôi
lứa.Đất nước sẽ trở nên lớn mạnh
hơn khi chúng ta đoàn kết.Những
câu thơ thể hiện quan niệm và kêu
gọi tinh thần đoàn kết. Ba câu thơ
cuối mang bút pháp lãng mạn,
khẳng định về tương lai, đem đất
nước ngày càng phát triển, đi đến
những ngày tháng mơ mộng.
Bốn câu thơ sau cùng thể hiện tư
tưởng xuyên suốt tác phẩm. Sau
khi thể hiện đất nước là những gì
thân thương gần gũi, nhà thơ xác
định được tư tưởng và thay lời của
thế hệ trẻ khẳng định trách nhiệm
và sứ mệnh với đất nước.
Điệp ngữ “Phải biết” hai lần nhấn
mạnh trách nhiệm, nhiệm vụ của
tuổi trẻ của đất nước. Thể hiện
bằng hành động : Phải biết đoàn
kết, yêu thương, san sẻ, gánh vác
phần người khác có, đặc biệt phải
biết hóa thân, cống hiến và hi
sinh.Nhờ vào những hành động cụ
thể đó ta mới có thể giữ gìn đất
nước.Cách dùng điệp ngữ và dùng
từ ẩn dụ, ta thấy 4 câu thơ thể hiện
ý thức của tuổi trẻ về đất nước.

Vngroupschool.com
 THAM GIA NHÓM FACEBOOK

Từ câu thơ 43 đến câu 90 : Trả lời câu hỏi đất nước do ai làm nên?
Những người vợ nhớ chồng còn Chính những con người vô danh
góp cho Đất Nước những núi bình thường làm nên.
Vọng Phu Tất cả hình sông thế núi đều là do
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên những con người bình thường làm
hòn Trống Mái nên, thậm chí vô danh. ( cảm nhận
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua qua hai phương diện là địa lý và lịch
còn trăm ao đầm để lại sử )
Chín mươi chín con voi góp mình Theo tư tưởng của những người am
dựng Đất tổ Hùng Vương hiểu về địa lý, đất nước là những địa
Những con rồng nằm im góp dòng danh,dân cư, vùng miền, dân
sông xanh thẳm tộc.Nhưng với Nguyễn Khoa Điềm
Người học trò nghèo giúp cho Đất lại khác, ông quan niệm đất nước là
Nước mình núi Bút non Nghiên. do nhân dân làm ra không phải do
Con cóc, con gà quê hương cùng thiên tạo.
góp cho Hạ Long thành thắng ( trầm tích, huyền thoại của người
[9]
cảnh dân Việt Nam )
Những người dân nào đã góp tên Tác giả lựa chọn 8 địa danh, 8 tên
Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà gọi nổi tiếng mang tính chất biểu
Điểm tượng. 1 là yêu thương tình nghĩa,
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò 2 tinh thần hiếu học, 3 là cần cù
bãi chăm chỉ.
Chẳng mang một dáng hình, một Những danh lam thắng cảnh được
ao ước, một lối sống ông cha sắp xếp theo trình tự từ bắc vào nam
Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đại diện cho ba phẩm chất.
đâu ta cũng thấy Hình ảnh của nàng Tô Thị ở Lạng
Những cuộc đời đã hóa núi sông Sơn, chờ chồng hóa đá, trong cuộc
ta… sống đời thường có nhiều những
người mẹ , người chị, em gái, người
Em ơi em yêu chờ chồng, chờ người yêu trở
Hãy nhìn rất xa về.Trong 4000 năm ấy là 4000 năm
Vào bốn ngàn năm Đất Nước giữ nước với những cuộc chiến tranh
Năm tháng nào cũng người người chống giặc ngoại xâm ( núi Vọng
lớp lớp Phu ).

Vngroupschool.com
 THAM GIA NHÓM FACEBOOK
Con gái, con trai bằng tuổi chúng
ta
Cần cù làm lụng
Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái
cùng con
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng
đánh
Nhiều người đã trở thành anh
hùng
Nhiều anh hùng cả anh và em đều
nhớ
Những em biết không
Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống
ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta
trồng
Họ chuyền lửa cho mỗi nhà, từ
hòn than qua con cúi
Họ truyền giọng điệu mình cho
con tập nói
Họ gánh theo tên xã, tên làng
trong mỗi chuyến di dân
Họ đắp đập be bờ cho người sau
trông cây hái trái
Có ngoại xâm thì chống ngoại
xâm
Có nội thù thì vùng lên đánh bại
Để Đất Nước này là Đất Nước
Nhân dân
Vngroupschool.com
Những ao đầm để lại không phải do
thiên tạo, do tinh thần đấu tranh
chống giặc ngoại xâm của Thánh
gióng năm nào.
Dãy núi Hi Cương ở Phú Thọ không
hẳn là do thiên tạo trong cách nghĩ
của tác giả đó là do sự quy phục của
99 con voi.
9 dòng sông đổ ra biển đã đem lại
mảnh đất phù sa, mang lại tôm cá
của dòng Cửu Long Giang , với
những con rồng nằm im hóa thân
làm nên.
Điệp từ GÓP nhấn mạnh vào công
lao thầm lặng, to lớn , không khoa
trương của những con người bình
thường bình dị, chính họ lặng thầm
góp công cho đất nước, bình dị
không khoa trương.
Đất nước còn được tạo nên bởi lao
động xây dựng xóm làng và tinh
thần hiếu học.Hóa ra núi hình bút
non, non nghiên không phải do tạo
hóa mà là do những người học trò
nghèo về vật chất nhưng lại chăm
chỉ cần cù, kiên trì học tập hóa thân
thành những núi bút non nghiên ở
Quảng Ngãi.Hạ Long một trong
những kì quan của thế giới hóa ra
được hình thành bởi những con
người vô danh và con vật bé
nhỏ.Con cóc con gà, những con vật
đầu tiên họ nhìn thấy khi khai
hoang, cũng có thể hiểu những hòn
 THAM GIA NHÓM FACEBOOK
Đất Nước của Nhân dân, Đất
Nước của ca dao thần thoại
Dạy anh biết “yêu em từ thuở
trong nôi”
Biết quý công cầm vàng những
ngày lặn lội
Biết trồng tre đợi ngày thành gậy
Đi trả thù mà không sợ dài lâu
Ôi những dòng sông bắt nước từ
đâu
Mà khi về Đất Nước mình thì bắt
lên câu hát
Người đến hát khi chèo đò, kéo
thuyền vượt thác
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông
xuôi…
Vngroupschool.com
đảo nhỏ này mang hình ảnh con cóc
con gà.
Cũng có những tên gọi được tạo bởi
lao động , người đặt tên cho đất : núi
bà Đen, núi bà Điểm, huyện Châu
Đốc…
Ở góc nhìn lịch sử, tư duy của nhà
thơ Nguyễn Khoa Điềm khác với
thơ ca xưa.Trong thơ xưa, Nguyễn
Trãi nhìn về lịch sử theo hướng của
những người nghiên cứu về lịch sử,
sự tiếp nối của các triều đại phong
kiến:
“Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần
Bao đời gây nền độc lập
Cùng Hán , Đường, Tống , Nguyên
mỗi bên xưng đế một phương”
Còn với Nguyễn Khoa Điềm ông
nhìn về 4000 năm dựng nước và giữ
nước. Đó là biết bao những thế hệ
người Việt Nam ra trận và ngã
xuống để biết bao những thế hệ lại
vùng đứng lên mà ta không hề nhớ
mặt đặt tên (cũng không đề cập tới
những anh hùng dân tộc) Chính
nhân dân vô danh đã bảo vệ quê
hương bằng máu xương của mình.
Với 5 câu thơ bắt đầu với một chủ
ngữ duy nhất là từ “Họ”
Một lần nữa tác giả chỉ ra những
cống hiến thầm lặng của nhân dân
trong quá trình bảo vệ , gìn giữ và
phát triển đất nước.
THAM GIA NHÓM FACEBOOK

Từ hạt gạo dẻo thơm ta ăn hàng

ngày là nhân dân truyền lại, cho đến
ngọn lửa ẩn dụ cho nền văn minh
mang tên sức sống của dân tộc Việt
Nam được lặng lẽ gửi gắm từ thời kì
này qua thời kì khác. Tiếng mẹ đẻ là
đặc điểm của một dân tộc, là đặc
trưng của quốc gia cũng được nhân
dân bảo vệ và gìn giữ. Đất đai dịa lý
có được cũng do nhân dân đi khai
hoang mà thành. Tất cả đều là sự
đóng góp , cống hiến thầm lặng của
nhân dân, bảo vệ quê hương trong
suốt 4000 năm chống thù trong giặc
ngoài.
Tác giả còn so sánh với mối quan
hệ đồng đẳng là đất nước và ca
dao thần thoại. Chính nhân dân đã
dệt nên huyền thoại, một đất nước
của những con người chăm chỉ cần
cù, những con người kiên cường bất
khuất.
Bằng nghệ thuật lấy ca dao để nói ý
mình, tác giả khái quát khéo léo tính
cách, phẩm chất của con người Việt
Nam : “yêu em từ thuở trong nôi/
em nằm em khóc anh ngồi anh ru”
Con người Việt Nam đã yêu thương
là yêu sâu đậm, thiết tha, thủy
chung.Hay câu ca dao nổi tiếng :
“Cầm vàng mà lội qua sông, vàng
rơi không tiếc, tiếc công cầm vàng”
Những con người chăm chỉ cần cù
chịu thương chịu khó biết trân trọng

Vngroupschool.com
THAM GIA NHÓM FACEBOOK

sức lao động hơn những giá trị vật

chất.
“Thù này ắt hẳn dài lâu
Trồng tre thành gậy, gặp đâu đánh
què” lại là câu ca dao thể hiện sự
kiên cường trong đấu tranh , tương
đồng với câu “Quân tử trả thù mười
năm chưa muộn”. Không ngại khó
khăn gian khổ và chưa bao giờ biết
khuất phục trước kẻ thù.
Ba câu thơ đều gợi nhớ tới những
câu ca dao nổi tiếng của người Bình
Trị Thiên, khái quát lại những phẩm
chất con người Việt Nam.
Khép lại toàn bộ đoạn trích một lần
nữa tác giả khẳng định trên khắp
mọi hình sông thế núi, đều là sự hiện
diện của nhân dân, chính nhân dân
đã làm ra đất nước, đất nước thiêng
liêng mà gần gũi chẳng cao siêu mà
lại thân quen.
Những vần thơ của Nguyễn Khoa
Điềm là tiếng lòng của một thi sĩ
yêu quê hương thắm thiết và tác
phẩm của ông đã khơi dậy lòng yêu
nước hàng triệu trái tim con người
Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ
trong những năm tháng kháng chiến
chống Mỹ trường kì gian khó.

Vngroupschool.com