SIFATLAR ( ÖN AD )

Adları niteleyen ya da belirten sözcüklere ………………. ( ön ad ) denir. Sıfatlar iki başlık altında incelenir.
A. …………………………. Sıfatları
B. …………………………. Sıfatları
1. İşaret sıfatı
2. Sayı sıfatı
a) Asıl sayı sıfatı
b) Sıra sayı sıfatı
c) Üleştirme sayı sıfatı
d) Kesir sayı sıfatı
3. Belgisiz Sıfat
4. Soru Sıfatı

A. NİTELEME SIFATLARI
Varlıkları renk, şekil, biçim ve durum yönüyle tamamlayan sözcüklerdir. Adlara sorulan ‘’…………………. ‘’
sorusunun cevabıdır.

1. Karanlık bir sokakta uzun boylu iki arkadaş hareketli şarkılar eşliğinde yürüyordu.
2. Köyümüzün bereketli topraklarında dolaşıyoruz.
3. Müdürler senin hakkında iyi şeyler düşünmüyor
4. Toplumu ileriye götürecek güzel fikirleri vardı.
5. Ayten, deli divane olmuş sokak kedisiydi. . NASIL?

Adlara Fiil ya da Fiilimsi

B. BELİRTME SIFATLARI
1. İŞARET SIFATLARI
Varlıkları işaret yoluyla belirten sıfatlardır. Adlara sorulan ‘’…………………………’’ sorusunun cevabıdır.
İşaret sıfatları şunlardır:

1. Kaçmak için fırsat kolluyorum bu kalabalık şehirden.

2. O insanları bir daha etrafımda görmek istemiyorum, dedi.
3. Öteki toplumların kültürleriyle bizimki arasında dağlar kadar fark var.
4. Hakan, az önce şuradaki paketleri kaldırdı.
5. O, kendi söküğünü kendisi dikerdi.
6. Bu, toplumu ayakta tutan en önemli faktördü.

2. SAYI SIFATLARI
Kendi içinde dörde ayrılır.

a ) Asıl Sayı Sıfatı ( …………………….… ) b ) Sıra Sayı Sıfatları (………………..….. )

üç çocuk, beş ekmek ikinci gün, birinci takım

c ) Üleştirme Sayı Sıfatları (…………………) d ) Kesir Sayı Sıfatı ( ………..……………….)

altışar grup, onar deste yüzde on indirim, yarım ekmek

NOT: Üleştirme sayı sıfatları ……………………….…… yazılır, ……………………………… yazılmaz.

 3. BELGİSİZ SIFAT
Belgisizlik anlamı taşıyan sıfatlardır. İsimlere sorulan ‘’……………………..….’’ ve ‘’……………………………….’’
sorularının cevabıdır.
Belgisiz sıfatlar şunlardır:

1. Seninle her akşam sahilde el ele tutuşup hayaller kurardık.

2. Dudaklarından dökülecek birkaç kelime bizi başarıya götürmek için yeterliydi.
3. Bir gün siz de beni anlayacaksınız.
4. Futbolcular ve kimi yöneticiler sporu artık ticari bir faaliyet olarak görüyorlar.
5. Kimileri ise hala umutlarının peşinden koşuyor.
6. Çocukların birçoğu annelerine bağlı yaşıyor.

4. SORU SIFATI
Adları soru yoluyla belirten sıfatlara denir. Soru sıfatları şunlardır:

1. Nasıl bir evde oturmak istiyorsun?

2. Sen, bizden habersiz kaç gün okula gitmedin?
3. Sınavda hangi kalemi kullanmayı düşünüyorsun?
4. Kaçıncı sınıfta bölüm tercihi yapılıyor?
5. Ne gün buluşmayı düşünüyorsun?

ADLAŞMIŞ SIFAT
Niteleme sıfatları, niteledikleri ismin yerine geçerse adlaşmış sıfat olur.

1. İyi insanlar her zaman kazanırken, kötüler sürekli kaybetmeye mahkûmdur.

2. Bize sürekli yanıkları ikram ediyordu.
3. Gençler, gelecek sizin eseriniz olacaktır.
4. Kağan, çürükleri kasadan tek tek kendisi topladı.
5. Kirli çamaşırları sepete atıp dolaptan temizlerini aldı

UNVAN SIFATI
İnsanların meslek, rütbe, makam ya da sosyal statülerini belirten sıfatlara denir.

NOT: Akrabalık bildiren sözcükler büyük harfle başlamaz.

Elif Hanım, Serkan Efendi, Bakkal Mesut, Doktor Ali Bey

NOT2: Akrabalık bildiren sözcükler başa geldiğinde lakap yerine kullanılır ve büyük harfle başlar.

Baba Hakkı, Nene Hatun, Hala Sultan , Ramiz Dayı, Müslüm Baba
 SIFAT YAPAN ‘’Kİ’’
Eklendiği sözcüğü sıfat yapan ‘’ki’’ ekidir. Her zaman ……………………………… yazılır.

1. Evdeki kedilerden birini sahiplendirmeyi düşünüyorum.

2. Kadın dolaptaki tabakları düşürüp kırdı.

SIFATLARDA KÜÇÜLTME
Sıfatlar ‘’-cek, -ce, -cik, -imsi, -ımtırak’’ ekleriyle küçültülür.
uzunca bir yol, acımsı bir tat, azıcık nefes, ekşimtırak ayran

SIFATLARDA PEKİŞTİRME
Niteleme sıfatlarının ilk ünlüsüne kadar bölümü ………………………………………………. ünsüzlerinden yakışan
biriyle bir ön ek haline getirilir ve o sözcüğün tekrar başına eklenerek pekiştirme yapılır.

mavi göz yalnız kadın

temiz ev sağlam radyo

sıcak çay dağınık insan

NOT: Bunların dışında ‘’mi’’ edatıyla, ‘’ama’’ bağlacıyla ve ……………………………………….. de pekiştirme

yapılır.

şirin mi şirin bir çocuktu, küçük ama çok küçük bir salondu, yırtık pırtık elbise

SIFATLARDA YAPI
Sıfatlar yapıları yönüyle de üçe ayrılır.
1. BASİT SIFAT: Yapım eki almayan sıfatlara denir.
……………… yol, ………………… toka, ……………. haber, …………. kitap,

2. TÜREMİŞ SIFAT: Yapım eki alan sıfatlara denir.

……………….. ev, ………………….. sıcaklar, ………….…… sporcular, …………………. öğrenciler

3. BİRLEŞİK SIFATLAR: Birden çok sözcükten oluşan sıfatlara denir. İkiye ayrılır.
a ) Anlamca kaynaşmış birleşik sıfatlar: İki sözcüğün birleşerek oluşturduğu ve sıfat görevinde kullanılan
sözcüklerdir.
………………………… sıkıntılar, …………………….. roman, ……………………. işçiler

b ) Kurallı birleşik sıfatlar: Kendi içinde ikiye ayrılır.

1. Sıfat ve takısız ad tamlamalarına –lı, -li, -lık, -lik, -sız, -siz ekleri eklenerek oluşturulur.

kır saçlı babam, kırk yıllık komşu, beş parasız köylü

2. Sıfat tamlamalarında sıfatla ismin yer değiştirip isme iyelik eki s( -ı, -i, -u, -ü ) gelmesiyle oluşur.

kanadı kırık kuş, çenesi düşük kadın, gönlü zengin komşular