Professional Documents
Culture Documents
Cong Thuc Vat Ly 12
Cong Thuc Vat Ly 12
com/groups/thanhvienkhoahoc
GV. TRÖÔNG ÑÌNH HUØNG ÑT: 0908.346.838 Trang 1
r a γ Δ
Vectô gia toác a hôïp vôùi kính goùc α vôùi: tan α = t = 2
an ω
4. Momem: L
a. Momen löïc ñoái vôùi moät truïc quay coá ñònh: M = F ×d
F laø löïc taùc duïng;
d laø caùnh tay ñoøn (ñöôøng thaúng haï töø taâm quay vuoâng goùc vôùi phöông cuûa löïc Δ
b. Momen quaùn tính ñoái vôùi truïc:
I = ∑ mi ri2 (kg.m2) R
* Momen quaùn tính cuûa vaønh troøn baùn kính R truïc quay qua taâm:
I = mR2
* Momen quaùn tính cuûa ñóa ñaëc deït truïc quay qua taâm:
1 Δ
I = mR2
2
* Momen quaùn tính cuûa quaû caàu ñaëc truïc quay qua taâm: Δ
2 R
I = mR 2
R
5
b. Momen ñoäng löôïng ñoái vôùi moät truïc: Hình
Hình
L = Iω (kg.m/s)
c. Moâmen quaùn tính cuûa vaät ñoái vôùi truïc Δ song song vaø caùch truïc qua taâm G ñoaïn d .
I Δ = I G + md 2
ht tps trình ñoäng löïc hoïc cuûa vaät raén quay quanh moät truïc coá ñònh:
5. Hai daïng phöông://w
w
M = Iγ w.f vaø M =
dL
ace dt
b
6. Ñònh luïaât baûo toaøn ñoäng löôïng: ook
Neáu M = 0 thì L = haèng soá
.co
m/g
AÙp duïng cho heä vaät : L1 + L2 = haèng soá rou
ps
AÙp duïng cho vaät coù momen quaùn tính thay ñoåi: I1ω1 = I 2ω2/tha
7. Động năng của vật rắn quay quanh một trục cố định
nhv
ie
1 2nkh
Động năng Wđ của vật rắn quay quanh một trục cố định là : Wđ = Iω oah
2 oc
trong đó: I là momen quán tính của vật rắn đối với trục quay
ω là tốc độ góc của vật rắn trong chuyển động quay quanh trục
L2
Động năng Wđ của vật rắn quay quanh một trục cố định có thể viết dưới dạng : Wđ =
2I
trong đó : L là momen động lượng của vật rắn đối với trục quay
I là momen quán tính của vật rắn đối với trục quay
Động năng của vật rắn có đơn vị là jun, kí hiệu là J.
8. Định lí biến thiên động năng của vật rắn quay quanh một trục cố định
Độ biến thiên động năng của một vật bằng tổng công của các ngoại lực tác dụng vào vật.
1 1
ΔWđ = Iω22 − Iω12 = A
2 2
trong đó : I là momen quán tính của vật rắn đối với trục quay
ω1 là tốc độ góc lúc đầu của vật rắn
ω 2 là tốc độ góc lúc sau của vật rắn
A là tổng công của các ngoại lực tác dụng vào vật rắn
ΔWđ là độ biến thiên động năng của vật rắn
9. Ñoäng naêng cuûa vaät raén chuyeån ñoäng song phaúng:
→
Độ lớn gia tốc: P
* a max = ω A vị trí biên ; * a min = 0 vò trí caân baèng
2
r (+)
Chuù yù: a luoân höôùng veà vò trí caân baèng
v2 a 2 v2
4. Coâng thöùc ñoäc laäp: A2 = x 2 + => v = ±ω A2 − x 2 ; A 2 = +
ω2 ω4 ω2
5. Taàn soá goùc – chu kyø – taàn soá:
k 2π m t
ω= ; T= = 2π ; hoaëc T = ; t laø thôøi gian thöïc hieän N laàn dao ñoäng.
m ω k N
t m1 ⎫
T1 = = 2π ⎪ 2 2
ω 1 k 1 N1 k ⎪ ⎛ T1 ⎞ m1 ⎛ N 2 ⎞
f = = ; hoaëc f = ⇒ ⎜
⎬ ⎜ ⎟ ⎟ = = ⎜ ⎟
2π 2π m T t m2 ⎪ ⎝ T2 ⎠ m2 ⎜⎝ N1 ⎟⎠
T2 = = 2π
N2 k ⎪⎭
6. Moái lieân heä giöõa li ñoä, vaän toác, gia toác:
x = A cos( ω t + ϕ ) ;
π π
v = −ω A sin( ω t + ϕ ) = ω A sin( ω t + ϕ + π ) = ω A cos( ω t + ϕ + π − ) = ω A cos( ω t + ϕ + )
2 2
a = −ω 2 A cos( ω t + ϕ ) = ω 2 A cos( ω t + ϕ + π )
π
** Vaän toác nhanh pha hôn li ñoä goùc
2
π
** Gia toác nhanh pha hôn vaän toác goùc
2
** Gia toác nhanh pha hôn li ñoä goùc π
7. Naêng löôïng dao ñoäng
1 1
* Ñoäng naêng: Wđ = mv 2 = mω 2 A2 sin 2 (ωt + ϕ )
2 2
1 1
* Theá naêng : Wt = Kx 2 = KA2 cos 2 (ωt + ϕ ) Vôùi: k = mω 2
2 2
1 1
* Cô naêng: W = Wñ + Wt = kA 2 = mω2A 2 = Wñ max = Wt max = Const
2 2
löu yù:
httpñoäng vôùi chu kyø T, taàn soá f ,taàn soá goùc ω thì theá naêng, ñoäng naêng dao ñoäng vôùi
Con laéc dao s://
chu ww
w.fac 2ω . Coøn cô naêng luoân khoâng ñoåi theo thôøi gian.
Kyø T / 2 , taàn soá 2f, taàn soá goù ceb *
* Động năng và thế năng trung bình otrong
o thời gian nT/2 ( n∈N , T là chu kỳ dao động) là:
k.co
W 1
= mω 2 A2 m/g
2 4
* Tại vị trí có Wđ = nWt ta có: oup r
1 2 1 2 A
s/th
+ Toạ độ: (n + 1). kx = kA <=> x = ± anh
2 2 n +1 vien
n +1 1 1 n kho
+ Vận tốc: . mv2 = mω2A2 <=> v = ± ωA
n +1
aho
n 2 2 c
* Tại vị trí có Wt = nWđ ta có:
n +1 1 2 1 n O →
+ Toạ độ: . kx = kA2 <=> x = ± A
n 2 2 n +1 Fñh
→
1 2 1 2 2 ωA N
+ Vận tốc: (n + 1). mv = mω A <=> v = ± →
2 2 n +1 x →
’ P ’’ α = 300
P
8. Löïc phuïc hoài: Laø löïc ñöa vaät veà vò trí caân baèng(löïc ñieàu hoaø), α →
luoân höôùng veà vò trí caân baèng P
r r
F = − kx ; Ñoä lôùn F =kx
Taïi VTCB: Fmin = 0 ; Taïi vi trí bieân : Fmax = kA l0
9. Löïc ñaøn hoài: laø löïc ñöa vaät veà vò trí chieàu daøi töï nhieân l 0
Taïi vò trí coù li ñoä x:
Δl →
Fđh = k Δ l ± x Vôùi Δ l = l − l0 Fñh
O
* Con laéc coù loø xo naèm ngang: Δl = 0 do ñoù Fđh = F ph →
* Con laéc coù loø xo thaúng ñöùng: mg = kΔ l P
(+)
⎪⎩ 2
A T/6 T/12 T/12 T/6
w.fa P
M2
T ceb
Tách t = n + Δt
2 ook -A
A
-A P A
T .co P2 O P
1
x O x
*
trong đó n ∈ N ;0 < Δt <
2
m/g
ups ro
T M1
Trong thời gian n quãng đường luôn là n.2A.
2
/tha
nhv
Do ñoù, quaõng ñöôøng ñi ñöôïc trong thôøi gian t > T/2 laø: ien
Δϕ Δϕ kho
S Max = n × 2 A + 2 A sin vaø S = n × 2 A + 2 A(1 − cos ) vôùi Δϕ =aωhΔt
2
Min
2 oc
+ Tốc độ trung bình lớn nhất và nhỏ nhất của vaät trong khoảng thời gian Δt:
S S
vtbMax = Max và vtbMin = Min với SMax; SMin tính như trên.
Δt Δt
O1
CON LAÉC ÑÔN
1. Phöông trình dao ñoäng ñieàu hoaø: khi bieân ñoä goùc α 0 ≤ 100
s = S 0 cos(ωt + ϕ ) (m) vôùi : s = lα ; S0 = lα 0 α0
l
α
α = α 0 cos(ωt + ϕ ) (rad) hoaëc (ñoä)
→
Vôùi s : li ñoä cong ; So : bieân ñoä ; α : li ñoä goùc ; α 0 : bieân ñoä goùc T
→ A
2. Taàn soá goùc – chu kyø – taàn soá: Khi bieân ñoä goùc α 0 ≤ 10 0
pt (+)
g 2π l ω 1 g
ω= T= = 2π f = = O α
l ω g 2π 2π l →
→ pn
p
TRUNG TAÂM LUYEÄN THI ÑAÏI HOÏC ÑAÏIVIEÄT ( NGUYEÂN LAØ TTLT ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM TP.HCM )
https://www.facebook.com/groups/thanhvienkhoahoc
https://www.facebook.com/groups/thanhvienkhoahoc
GV. TRÖÔNG ÑÌNH HUØNG ÑT: 0908.346.838 Trang 7
t l ⎫
T1 = = 2π 1 ⎪ 2 2
N1 g ⎪ ⎛ T1 ⎞ l1 ⎛ N 2 ⎞
⎬ ⇒ ⎜⎜ ⎟⎟ = =⎜ ⎟ N laø soá laàn dao ñoäng trong thôøi gian t
t l 2 ⎪ ⎝ T2 ⎠ l 2 ⎜⎝ N1 ⎟⎠
T2 = = 2π
N2 g ⎪⎭
mgd 2π I
3. Con laéc vaät lyù: Taàn soá goùc: ω = ; Chu kyø: T = = 2π
I ω mgd
4. phöông trình vaän toác khi bieân ñoä goùc α 0 ≤ 100 :
v = −ω S 0 sin( ω t + ϕ ) (m/s)
I
Giá trị đại số của vận tốc :
vCĐ = ω S 0 VTCB theo chieàu döông ;
α0
vCT = −ω S 0 VTCB theo chieàu aâm α
Độ lớn vận tốc :
v max = ω S 0 vị trí cân bằng ; v min = 0 ôû hai bieân H A
K
5. Phöông
h trình gia toác (gia toác tieáp tuyeán) khi bieân ñoä goùc α 0 ≤ 10 :
0
ttp O
a = −ωs2:S//0w
cos( ω t + ϕ ) = −ω 2 s (m/s2)
w
Giá trị đại sốwcủa
.f gia tốc :
a
a CĐ = ω 2 S 0 c
vòetríbbieâ
o n aâm ; a CT = −ω 2 S 0 vò trí bieân döông
ok.
Độ lớn gia tốc : com
a max = ω S 0 vị trí biên ;
2 /gro a min = 0 vò trí caân baèng
r ups r
Chuù yù: a luoân höôùng veà vò trí caân baèng (gia toác tieáp/ttuyeá
hann), a n là gia tốc hướng tâm.
v 4 hvie
Gia tốc toàn phần a = a + a = tp
2
n +ω s
2
nkh
4 2
l 2
oah
6. phöông trình ñoäc laäp vôùi thôøi gian: oc
v2 v2 a2 v2
S0 = s 2 + ; α0 = α 2 + ; So2 = + ; a = −ω 2 S = −ω 2 lα
ω 2
gl ω 4
ω 2
⎛ α2 ⎞
Tmin = mg ⎜⎜1 − 0 ⎟⎟ ; Tmax = mg (1 + α 02 ) ;
⎝ 2 ⎠
s
*** Löïc phuïc hoài cuûa con laéc ñôn : Fph = −mg sin α = − mgα = −mg = −mω 2 s
l
9. Naêng löôïng dao ñoäng:
1 2
Ñoäng naêng: Wđα = mv0 = mgl (cos α − cos α 0 )
2
1
Theá naêng: Wtα = mghα = mgl (1 − cos α ) = mglα 2 Vôùi hα = l(1 − cos α )
2
Cô naêng: W = Wđα + Wtα = mgl (1 − cos α 0 ) = Wđ max = Wt max
α0 α 02
Chuù yù: Neáu α o ≤ 10 0 thì coù theå duøng: 1 − cos α 0 = 2 sin 2 =
2 2
http 1
W = mω 2 S02 =
1 mg 2 1 1
S0 = mglα 02 = mω 2l 2α 02
s:// 2 2 l 2 2
* Tại cùng một nơi w
w
wlắc
con
.fađơn chiều dài l1 có chu kỳ T1, con lắc đơn chiều dài l2 có chu kỳ T2.
** Con lắc đơn chiều dàice
l1 + l2 có chu kỳ T 2 = T12 + T22
bo
okchu
** Con lắc đơn chiều dài l1 - l2 có .c kỳ T 2 = T12 − T22
om
10. Con lắc đơn có chu kỳ đúng T ở độ cao h1, nhiệt/grođộ t1. Khi đưa tới độ cao h2, nhiệt độ t2 thì ta
có: ups
ΔT Δh λΔt
/tha
= + nhv
T R 2 ien
Với R = 6400km là bán kính Trái Đât, còn λ là hệ số nở dài của thanh con khlắc.
oah
11. Con lắc đơn có chu kỳ đúng T ở độ sâu h1, nhiệt độ t1. Khi đưa tới độ sâu h2, nhiệt ocđộ t2 thì ta
có:
ΔT Δh λΔt
= +
T 2R 2
12. Con lắc đơn có chu kỳ đúng T tại nơi có gia tốc g1. Khi đưa đến nơi có gia tốc g2, thì ta có:
ΔT − Δg l l
= với Δg = g 2 − g1 . Để con lắc chạy đúng giờ thì chiều dài dây thỏa: 1 = 2
T 2g g1 g 2
Lưu ý: * Nếu ΔT > 0 thì đồng hồ chạy chậm (đồng hồ đếm giây sử dụng con lắc đơn)
* Nếu ΔT < 0 thì đồng hồ chạy nhanh
* Nếu ΔT = 0 thì đồng hồ chạy đúng
ΔT
* Thời gian chạy sai mỗi giaây laø: θ =
T
ΔT
* Thời gian chạy sai mỗi ngày (24h = 86400s): θ = 86400( s )
T
12. Khi con lắc đơn chịu thêm tác dụng của lực phụ không đổi:
Lực phụ không đổi thường là:
ur r ur r
* Lực quán tính: F = − ma , độ lớn F = ma ( F ↑↓ a )
r r r
Lưu ý: + Chuyển động nhanh dần đều a ↑↑ v ( v có hướng chuyển động)
A1 sin ϕ1 + A2 sin ϕ 2 Ay
M
tan ϕ =
A1 cos ϕ1 + A2 cos ϕ 2 M2
A2y A
* Neáu hai dao ñoäng thaønh phaàn
A2
Cuøng pha: Δϕ = 2kπ thì A=Amax = A1 + A2
Ngöôïc pha: Δϕ = ( 2k + 1)π thì A=Amin = A − A2 A1y φ2 M1
φ x
A1
π φ1
Vuoâng pha: Δϕ = (2k + 1)thì A = A + A 1
2 2
2
O
A2x A1x Ax Δ
2
Leäch pha nhau baát kyø: A − A2 ≤ A ≤ A1 + A2
A cos ϕ − A1 cos ϕ1
2. Toång hôïp n dao ñoäng ñieàu hoaø cuøng phöông, cuøng taàn soá:
x1 = A1 cos(ωt + ϕ1 ) , x2 = A2 cos(ωt + ϕ 2 ) ,… xn = An cos(ωt + ϕ n )
Dao ñoäng hôïp laø: x= x1 + x2 + ... + xn = A cos(ωt + ϕ )
Thaønh phaàn treân truïc naèm ngang ox: Ax = A1 cos ϕ1 + A2 cos ϕ 2 + ... + An cos ϕ n
Thaønh phaàn treân truïc thaúng ñöùng oy: Ay = A1 sin ϕ1 + A2 sin ϕ 2 + ... + An sin ϕ n
Ay
⇒ A = Ax2 + Ay2 ; tg ϕ =
Ax
SOÙNG CÔ HOÏC
I. Ñònh nghóa: Soùng cô hoïc laø caùc dao ñoäng cô hoïc lan truyeàn theo thôøi gian trong moät moâi tröôøng
htthai
vaät chaát. Coù psloaï i soùng:
• : /
Soùng doïc laø/wsoùwng coù phöông dao ñoäng truøng vôùi phöông truyeàn soùng
• Soùng ngang laø soùw ng.coù
facphöông dao ñoäng vuoâng goùc vôùi phöông truyeàn soùng.
* Löu yù: soùng ngang chæ truyeàn e ñöôï
boc otrong moâi tröôøng raén vaø treân maët chaát loûng
II. Caùc ñaïi löôïng ñaëc tröng cuûa soùngk.c
o
1. Vaän toác soùng (toác ñoä truyeàn soùng ) m/g
rou c vaøo nhieät ñoä, tính ñaøn hoài cuûa moâi
v = vaän toác truyeàn pha dao ñoäng, vaän toác phuï thuoäps/
tröôøng,maät ñoä phaân töû. Trong moät moâi tröôøng xaùc ñònh v = const.tha
nhv
* Moãi sôïi daây ñöôïc keùo baèng moät löïc caêng daây τ ie nkh
τ oa
vaø coù maät ñoä daøi laø μ thì toác ñoä truyeàn soùng treân daây laø: v= h oc
μ
Chuù yù: Toác ñoä truyeàn soùng khaùc toác ñoä dao ñoäng cuûa phaân töû vaät chaát coù soùng truyeàn qua
2. Chu kyø vaø taàn soá soùng
Chu kyø soùng = chu kyø dao ñoäng cuûa caùc phaàn töû coù soùng truyeàn qua = chu kyø cuûa nguoàn soùng
1
Taàn soá soùng = taàn soá dao ñoäng cuûa caùc phaàn töû coù soùng truyeàn qua = taàn soá cuûa nguoàn soùng: f =
T
λ
A
o
3. Böôùc soùng: λ laø quaõng ñöôøng soùng truyeàn trong moät chu kyø, baèng khoaûng caùch giöõa hai ñieåm
v
gaàn nhau nhaát treân cuøng moät phöông truyeàn soùng giao ñoäng cuøng pha. λ = vT =
f
4. Bieân ñoä soùng A
A soùng = A dao ñoäng= bieân ñoä dao ñoäng cuûa caùc phaàn töû coù soùng truyeàn qua
⎛ d − d Δϕ ⎞
Biên độ dao động tại M: AM = 2 A cos ⎜ π 1 2 + ⎟
⎝ λ 2 ⎠
M
với Δϕ = ϕ1 − ϕ2
d1 d2
l Δϕ l Δϕ
Chú ý: * Số cực đại: − + <k<+ + (k ∈ Z)
λ 2π λ 2π S1 S2
l 1 Δϕ l 1 Δϕ
* Số cực tiểu: − − + <k <+ − + (k ∈ Z)
λ 2 2π λ 2 2π
2. TRÖÔØNG HÔÏP HAI DAO ÑOÄNG KEÁT HÔÏP CUØNG PHA
Giaû söû phöông trình soùng taïi hai nguoàn keát hôïp O1, O2 laø:
u1 = u2 = A cos(ωt + ϕ )
Xeùt moät ñieåm M caùch hai nguoàn d1 = O1M , d 2 = O2 M
Phöông trình soùng taïi M do O1 , O2 truyeàn tôùi
d d
u1M = A cos(ωt − 2π 1 + ϕ ) vaø u 2 M = A cos(ωt − 2π 2 + ϕ )
http λ λ T–2 T–1 T0 T1
Coi A = consts://w
Phöông truyeàn soùngw toåwng. hôïp taïi M:
fac
⎡π e⎤ o ⎛⎜ ωt − π (d + d ) + ϕ ⎞⎟
uM = u1M + u2 M = 2 A cos ⎢ (d 2 − d1 )⎥bcos
⎣λ ⎦ o ⎝ k.c λ
1 2
⎠ O1 O2
o
Ñoâ leäch pha cuûa hai soùng töø hai nguoàn truyeà mn/gtôùi taïi M:
d −d
rou
Δϕ = 2π 2 1 ps/
λ t han Ñ
Ñ-2 Ñ0 Ñ1 Ñ2
⎡π ⎤
hvie -1
SOÙNG DÖØNG
1. Ñònh nghóa: Laø söï giao thoa giöõa soùng tôùi vaø soùng phaûn xaï hình thaønh caùc nuùt vaø buïng soùng coá
ñònh trong khoâng gian goïi laø soùng döøng
htttp: Soùng döøng laø tröôøng hôïp ñaëc bieät cuûa giao thoa soùng: laø söï giao thoa cuûa hai soùng
2.Tính chaá
s://c chieàu nhau treân cuøng moät phöông truyeàn soùng.
keát hôïp truyeàn ngöôï ww
3. Khoaûng caùch giöõa 2w nuù
.ftasoùng hay giöõa hai buïng soùng baát kyø: boù soùng
λ ce
d BB = d NN = k ( k laøbsoá
oonguyeân)
2 k.co B
m/g A buïng
ro uλps λ
4. Ñieàu kieän soùng döøng 2 ñaàu coá ñònh (nuùt) : l=k , /thak = soá boù soùng
2 nhv 2 A
Soá nuùt : N nut = k + 1 ien
Soá buïng: N bung = k
kho
a hoc
*. Böôùc soùng lôùn nhaát coù theå taïo ra laø: λmax = 2l
λ
Khoaûng caùch giöõa moät nut soùng vaø 1 buïng soùng baát kyø: 2 λ
λ 2
d NB = (2k + 1) , k = soá nguyeân
4
5. Phöông trình dao ñoäng toång hôïp khi hai ñaàu coá ñònh (soùng truyeàn töø A)
l B
Giaû söû phöông trình soùng tôùi taïi B laø : u = A cos(ωt + ϕ )
2π A M
B
u = 2 A sin( d ) sin(ωt + π + ϕ ) x
λ d
6. Ñieàu kieän soùng döøng moät ñaàu coá ñònh (nuùt soùng) moät ñaàu töï do(buïng soùng)
λ λ λ 1 λ
l = (2k + 1) hoaëc l=k + hoaëc l = (k + ) k = soá boù soùng
4 2 4 2 2
Soá nuùt : N nut = k + 1
Soá buïng : N bung = k + 1
*. Böôùc soùng lôùn nhaát coù theå taïo ra laø: λmax = 4l
7. Phöông trình dao ñoäng toång hôïp khi coù soùng döøng moät ñaàu coá ñònh M
moät ñaàu töï do, taïi M caùch ñaàu töï do moät ñoaïn d. d
1 C
q = Q0 cos(ωt + ϕ ) (**) Vôùi: ω = = taàn soá goùc(rad/s) K A
LC
2. Suaát ñieän ñoäng caûm öùng trong cuoän daây L (coù r = 0) B
q Q
e = u = = O cos(ωt + ϕ ) (v) q = Cu Q0 = CU 0
c C L
Vôùi u hieäu ñieän theá töùc thôøi giöõa hai baûn tuï
q ñieän tích giöõa hai baûn tuï ôû thôøi ñieåm t
3. Cöôønghñoä
ttpdoøsng ñieän:
Cöôøng ñoä doøn:g//ñieä
ww n chaïy trong cuoän daây L bieán thieân ñieàu hoaø:
i = q − ωQw
,
.fωt + ϕ ) = ωQo sin(ωt + ϕ + π )
sin(
ace
b
o cos( π π
Hay: i = I 0 sin(ωt + ϕ + π ) = I 0 o k.ωcto+ ϕ + 2 ) ⇒ B = B0 cos(ωt + ϕ + 2 )
m/g
Vôùi I 0 = ωQ0 cöôøng ñoä cöïc ñaïi ro up
Trong maïch dao ñoäng LC thì u vaø q dao ñoäng cuøng pha vaø s g chaäm pha π / 2 so vôùi i. ϕ = ϕ + π / 2
cuø/tnh
anh i u
*****. Phương trình độc lập với thời gian: vien
i2 i2 u2 kho
Q02 = q 2 + 2 ; I 02 = i 2 + ω 2 q 2 ;
ω
+
I 02 U 02
=1 aho
c
4.Chu kyø – taàn soá cuûa maïch dao ñoäng:
Chu kyø : Taàn soá: Böôùc soùng ñieän töø trong chaân khoâng
1 c
T = 2π LC ; f = ; λ = = c.T = 2πc LC c = 3.108 m/s
2π LC f
1 1 1
* Neáu C goàm C1// C2 thì : T//2 = T12 + T22 vaø 2
= 2 + 2 vaø λ2// = λ12 + λ22
f // f1 f2
1 1 1 1 1 1
* Neáu C goàm C1nt C2 thì : = 2 + 2 vaø f nt2 = f12 + f 22 vaø = +
2
Tnt T1 T2 λ2
nt λ
2
1 λ22
1 1 1 1 1 1
* Neáu L goàm L1// L2 thì: = 2 + 2 vaø f //2 = f12 + f 22 vaø = +
2
T// T1 T2 λ 2
// λ 2
1 λ22
1 1 1
* Neáu L goàm L1nt L2 thì: Tnt2 = T12 + T22 vaø 2
= 2 + 2 vaø λ2nt = λ12 + λ22
f nt f1 f2
** Lúc này : f nt × f // = f1 × f 2 hoặc ωnt × ω// = ω1 × ω2 hoặc Tnt × T// = T1 × T2
** Neáu maïch coù L thay ñoåi töø Lmin → Lmax vaø C thay ñoåi töø Cmin → Cmax
thì: λmax = c.2π LmaxCmax vaø λmin = c.2π LminCmin
* i = I 0 cos ωt
U0 U
* Ñònh luaät OÂm: I0= hay I= (A)
R R
1 1 1 1
* gheùp ñieän trôû: = + + ... + vaø Rnt = R1 + R2 + ... + Rn
R// R1 R2 Rn
* Giaûn ñoà vectô: Ñoaïn maïch chæ coù R u vaø i cuøng pha : ϕ R = 0
2. Ñoaïn maïch chæ coù cuoän daây thuaàn caûm L: r
* u L = U 0 cos ωt U0L
A B
π r
* i = I 0 cos(ωt − ) I0 +
2
U0 U
* Ñònh luaät OÂm: I0= hay I= vôùi Z L = ωL caûm khaùng ;
ZL ZL
π
* ϕ1 + ϕ 2 = vaø tan ϕ1. tan ϕ 2 = 1
2
O R1 Rmax R2 R(Ω)
** Cho ω ( hoaëc f) thay ñoåi ta thaáy coù hai giaù trò ω = ω1 (hoaëc f= f1) vaø ω = ω2 (hoaëc f= f2)
ñeàu cho cuøng I hoaëc cuøng P hoaëc cuøng UR thì khi ω = ω0 maïch coäng höôûng ñieän.
2. Nguyeân taéc hoaït ñoäng: Döïa treân hieän töôïng caûm öùng ñieän töø
Caáu taïo: Goàm hai phaàn chính:
+ Phaàn caûm: laø Roâto, thöôøng laø nam chaâm ñieän
+ Phaàn öùng : laø stato, goàm ba cuoän daây gioáng heät nhau quaán quanh loõi theùp ñaët leäch nhau
1/3 voøng troøn treân thaân stato.
3.Caùch maéc ñieän ba pha: 2 caùch
* Maéc hình sao: 4 daây goàm 3 daây pha(daây noùng) vaø moät daây trung hoaø (daây nguoäi). Taûi
tieâu thuï khoâng caàn ñoái xöùng. U d = 3U p ; I d = I p
* Maéc hình tam giaùc: maéc 3 daây. Taûi tieâu thuï phaûi maéc ñoái xöùng U d = U P ; I d = 3I p
4. Öu ñieåm cuûa doøng xoay chieàu ba pha:
* Tieát kieäm ñöôïc daây daãn treân ñöôøng truyeàn taûi töø nôi saûn xuaát ñeán nôi tieâu duøng.
* Taïo töø tröôøng quay raát maïnh maø khoâng caàn phaûi quay nam chaâm ñieän.
VI. Ñoäng cô khoâng ñoàng boä ba pha:
ne Soá electron ñaäp vaøo trong 1s; t laø thôøi gian electron ñaäp vaøo ñoái aâhmocöï
ac
c ho
TIEÂN ÑEÀ BOHR –QUANG PHOÅ VAÏCH NGUYEÂN TÖÛ HYÑROÂ
1. Tieân ñeà veà caùc traïng thaùi döøng:
Nguyeân töû chæ toàn taïi ôû nhöõng traïng thaùi coù möùc naêng löôïng xaùc ñònh goïi laø traïng thaùi
döøng.Trong caùc traïng thaùi döøng nguyeân töû khoâng böùc xaï naêng löôïng.
2. Tieân ñeà veà söï böùc xaï hay haáp thuï naêng löôïng cuûa nguyeân töû :
Khi nguyeân töû ôû traïng thaùi döøng coù naêng löôïng Em sang traïng thaùi döøng coù naêng löôïng En (vôùi Em
> En) thì nguyeân töû phaùt ra moät phoâtoân coù naêng löôïng ñuùng baèng hieäu Em − En :
hc
ε = hf mn = = E m − En
λmn
Vôùi fmn vaø λmn laø taàn soá vaø böôùc soùng öùng vôùi böùc xaï phaùt ra
Ngöôïc laïi neáu nguyeân töû ôû traïng thaùi döøng coù möùc naêng löôïng thaáp En maø haáp thuï moät phoâtoân coù
naêng löôïng hfmn thì chuyeån leân traïng thaùi döøng coù möùc naêng löôïng cao hôn Em
3. Heä quaû cuûa tieân ñeà Bo:
Trong caùc traïng thaùi döøng cuûa nguyeân töû electron chæ chuyeån ñoäng quanh haït nhaân theo nhöõng quyõ
ñaïo coù baùn kính hoaøn toaøn xaùc ñònh goïi laø caùc quyõ ñaïo döøng. ÔÛ quyõ coù R caøng lôùn thì naêng löôïng
caøng cao
P 5 4 3 n=6
rn = n 2 × r0 4 3 2
O 2 1
n=5
3
N n=4
2 1
M n=3
-11
ro = 5,3.10 m laø baùn kính Bo
L
1
Hδ Hγ Hβ Hα
n=2
E0
En = − ; n = 1,2,3..., ∞ K n=1
n2
vôùi Eo = 13,6 eV Laiman Banme Pasen
* Böôùc soùng cuûa daõy Laiman: λn1 vôùi λL max = λ21 vaø λL min = λ∞1 Em
Haáp thuï Böùc xaï
hfmn
* Böôùc soùng cuûa daõy Banme: λn 2 vôùi λB max = λ32 vaø λB min = λ∞ 2 hfmn
ht En
* Böôùc soùntgpcuû
s:a/daõy Pasen: λn1 vôùi λP max = λ43 vaø λP min = λ∞ 3
/wwwt ra caùc vaïch trong mieàn töû ngoaïi, caùc electron ôû möùc naêng löôïng cao (n
Daõy Laiman (LyMan):Phaù
.fac
= 2,3,4 …, ∞ öùng vôùi caùc quyõ ñaï oe töông öùng L,M,N …) nhaûy veà möùc cô baûn( möùc 1, öùng vôùi quyõ ñaïo
boo
k) k.c
Daõy Banme: Phaùt ra caùc vaïch phoå moät phaàn o m/gmieàn töû ngoaïi vaø 4 vaïch phoå trong mieàn khaõ
trong
kieán ñoû Hα , lamH β , chaøm H γ vaø tím H δ . Caùc electronro
ôû u
möùc naêng löôïng cao ( n = 3,4,5 … ∞ öùng vôùi
ps/
caùc quyõ ñaïo töông öùng M,N,O…) nhaûy veà möùc thöù hai(öùng vôùi tquyõ
hañaï
nho vL)
Daõy Pasen: Phaùt ra caùc vaïch phoå trong vuøng hoàng ngoaïi. Caùc electron ôûicaù
enc kmöùc naêng löôïng
cao ( n=4,5,6,… ∞ öùng vôùi caùc quyõ ñaïo töông öùng N,O,P, …) nhaûy veà möù chthöù
oa3h
( ÖÙng vôùi quyõ ñaïo M) oc
HAÁP THUÏ VAØ PHAÛN XAÏ LOÏC LÖÏA CUÛA AÙNH SAÙNG
1. Haáp thuï aùnh saùng laø hieän töôïng moät moâi tröôøng vaät chaát laøm giaûm cöôøng ñoä chuøm saùng truyeàn
qua noù
2. Cöôøng ñoä I cuûa chuøm saùng ñôn saéctruyeàn qua moâi tröôøng haáp thuï, giaûm theo quy luaät haøm soá
muõ cuûa ñoä daøi ñöôøng ñi d cuûa tia saùng. I = I 0 e − α d I0 laø cöôøng ñoä chuøm saùng tôùi moâi tröôøng
α laø heä soá haáp thuï cuûa moâi tröôøng ( phuï thuoäc vaøo böôùc soùng )
3. Nhöõng vaät haàu nhö khoâng haáp thuï aùnh saùng trong mieàn naøo cuûa quang phoå ñöôïc goïi laø gaàn nhö
trong suoát vôùi moâi tröôøng ñoù. Nhöõng vaät khoâng haáp thuï aùnh saùng trong mieàn nhìn thaáy cuûa quang
phoå ñöôïc goïi laø trong suoát khoâng maøu. Nhöõng vaät haáp thuï loïc löïa aùnh saùng trong mieàn nhìn thaáy thì
goïi laø vaät trong suoát coù maøu.
soá nguyeân töû bò phaân raõ sau thôøi gian t: ΔN (tr)o=uN 0 − N (t ) = N 0 (1 − 2 T ) = N 0 (1 − e −λt )
ps/
th −t
Khoái löôïng töû bò phaân raõ sau thôøi gian t: Δmt = m0 − m(t ) =amn(1h− 2 ) = m (1 − e λ )
T − t
vien 0
λ=
ln 2 0,693
= = haèng soá phoùng xaï kho
T T aho
T = chu kyø baùn raõ ( thôøi gian ñeå ½ soá haït nhaân cuûa chaát phoùng xaï bò phaân raõ) c
No, mo laø soá nguyeân töû, khoái löôïng cuûa chaát phoùng xaï ôû thôøi ñieåm ban ñaàu .
Nt , mt laø soá nguyeân töû, khoái löôïng cuûa chaát phoùng xaï ôû thôøi ñieåm t (coøn laïi sau thôøi gian t ).
ΔN , Δm laø soá nguyeân töû bò phaân raõ, khoái löôïng bò phaân raõ cuûa chaát phoùng xaï sau thôøi gian t .
A(gam) cuûa moät chaát chöùa NA = 6,023. 10 23 nguyeân töû (hay phaân töû).
mo(gam) ………………………………… No nguyeân töû (hay phaân töû).
m(t) (gam) ………………………………….. N(t) nguyeân töû (hay phaân töû).
Δm(gam) ………………………………….. ∆N nguyeân töû (hay phaân töû).
N A mN ΔmN A
m0 = 0 ; Nt = t A ; ΔN =
NA A A
Chuù yù: Ñoái vôùi phöông trình phoùng xaï: Ax
X → Ay Y + AzZ thì khoái löôïng chaát Y, Z taïo thaønh sau
thôøi gian t laø:
−t t −t t
m0 X Ay mX Ay m0 X Az m A
mY = (1 − 2 ) =
T
(2 − 1)
T mZ = (1 − 2 T ) = X z (2 T − 1)
Ax Ax Ax Ax
m0X ,mX : là khối lượng ban đầu và còn lại của X sau thời gian t.
mY , mZ : là khối lượng sinh ra của Y và Z sau thời gian t.
III. Phaûn öùng nhieät haïch : laø phaûn öùng keát hôïp hai haït nhaân coù khoái nhoû thaønh haït nhaân coù khoái
löôïng lôùn hôn vaø toaû ra nhieät.
VD: 12 H +13H → 24He+ 01n + 17,6 MeV ; 1 H + 1 H → 2 He+ 0 n + 3,25MeV
2 2 3 1
r
IV. Maùy gia toác: Moät haït khoái löôïng m mang ñieän tích q chuyeån ñoäng vôùi vaän toác v trong moät töø
r r mv
tröôøng ñeàu B ⊥ V thì haït seõ chuyeån ñoäng treân quyõ ñaïo troøn coù baùn kính: R=
qB
Kim tinh 0,72 6056 0,82 5,3 243 ngày 224,7 ngày 0
Trái Đất 1 6375 1 5,5 23g56ph 365,25 ngày 1
http (1 năm)
Hỏa tinh s://1,52 3395 0,11 3,9 24g37ph 1,88 năm 2
ww
Mộc tinh 5,2 w.f 71,490 318 1,3 9g50ph 11,86 năm 63
ace
Thổ tinh 9,54
boo95
60,270 0,7 14g14ph 29,46 năm 34
k.co
m /gro 17g14ph
Thiên Vương 19,19 25,760 15 1,2 84,00 năm 27
tinh u p s/th
Hải Vương 30,07 25,270 17 1,7 anh 164,80 năm
16g11ph 13
tinh vien
b. Sao Chổi: Sao chổi chuyển động quanh Mặt Trời theo quỹ đạo elíp; có kíchkthước hoa và khối lượng
rất nhỏ. Được cấu tạo từ các chất dễ bốc hơi như tinh thể băng, amoniac, mêtan, …Vì Sao hoChoå
c i nheï neân
bò aùp suaát noùng cuûa maët trôøi nay ra xa neân ñuoâi cuûa noù höôùng ra xa maët trôøi.
Ngoài ra có những sao chổi thuộc thiên thể bền vững.