अर्थ-रहस्य

बचतीचा मार्थ क्र १ : व्याज आधाररत

कालच्या आपल्या भागामध्ये आपण बचतीच्या विविध पयाायाबद्दल माविती घेतली. ज्याचे विभाजन आपण प्रामख्ु याने व्याज
आधारित , शेअि बाजाि आधारित, पदार्ा (Commodity) आधारित प्रकािात के ली आवण आज आपण बघणाि आिोत या
पयाायामधील पविला प्रकाि म्िणजेच व्याज आधारित गतुंु िणक ू पणू ा तपशीलिाि.
ति मळु ात व्याज आधारित गुंतु िणक ू म्िणजे अशी कुठलीिी गुंतु िणक ू वज तुम्िाला व्याजाच्या रूपात पितािा देत.े म्िणजे नफा
/तोटा इति बाजािातील घडामोडींचा त्यािि कािीिी फिक पडत नािी आवण ज्याला आपण वनवित ि खात्रीशीि उत्पन्न म्िणतो ते
याप्रकािात िमखास असते.
सद्याचा बाजािाचा अुंदाज घेता प्रामख्ु याने बाजािात व्याज आधारित असलेले पयााय म्िणजे मदु त ठे ि, आिती ठे ि , विमा
योजना, liquid fund, flexi fix deposits इत्यादी पयााय आिेत. या पयाायाबाबत इत्यभुं तू माविती खालीलप्रमाणे :
१) मदु त ठे ि : िाढत्या अर्ा व्यिस्र्ेसोबत कालबाह्य िोत असलेला मित्िपणू ा प्रकाि म्िणजे मदु त ठे ि. कालबाह्य िोत
असलेला प्रकाि म्िणण्याचे प्रमख ु कािण म्िणजे मिागाईचा िाढता दि आवण वदिसेंवदिस कमी िोत असलेले व्याजाचे
जागवतक दि यामळ ु े जन सामान्यात आता मदु त ठे िी बाबत पविले सािखी ओढ वदसत नािी. त्यातिी येणाऱ्या वकमान
व्याजािि प्राप्तीकि लागू असल्याने पन्ु िा पितािा कमीच िोतो परिणामी सािवजकच मदु त ठे िीचा पयााय सिसा वनिडला
जात नािी वकुंिा सल्ला वदला जात नािी. तिीिी कािी पोस्ट विभागाच्या योजना ि सिकािी पतसुंस्र्ा व्याजाचे आकर्ाक
दि पिु वित असल्यास त्या वठकाणी गतुंु िणक ू के ली जाते. पण त्यात देखील सक ु न्या, जेष्ठ नागरिक पेन्शन योजना याच्ुं या
सािख्या पोस्ट खात्याच्या योजना मध्ये गुंतु िणक ू किण्याचा सल्ला वदला जातो ि मदु त ठे ि दीघा काळाची असल्यास
शक्यतो िाष्ट्रीयीकृ त बँकेतच गतुंु िणक ु ीचा सल्ला वदला जातो. (जेष्ठ नागरिकाुंकरिता विशेर्तः)
२) आिती ठे ि : सामान्य जनतेमध्ये बचतीचा सगळ्यात पसुंद के ला जाणािा प्रकाि म्िणजे आिती ठे ि म्िणजेच RD. सद्य
वस्र्तीत पोस्ट खात्याच्या RD मध्ये बऱ्यापैकी (५% ते ६%) व्याज दि भेटत असल्याने बचतीच्या दृष्टीकोनातनू उत्तम
पयााय आिे. इति देखील सिकािी बँक, िाष्ट्रीयीकृ त बँक, खाजगी बँक द्वािे आिती ठे ि योजना अुंमलात आणल्या
जातात. पिुंतु आिती ठे ि या प्रकािात विवशष्ट अिधी किता सदि िक्कम लॉवकुंग िोत असल्याकािणाने liquidity िाित
नािी ि दिम्यान च्या काळात सदि rd मोडल्यास पेनल्टी लागल्याने पितािा देखील कमी िोतो.
३) विमा योजना : बिुताुंशी विमा योजना या मळ ु ात व्याज आधारित आिेत (ULIP िगळता). विमा क्षेत्रात व्याज आधारित
गतुंु िणकू किणे िे चक ु ीचे असल्याचा एक समज आजकालच्या वपढीत मोठ्या प्रमाणात िाढता आिे. त्याबाबत सविस्ति
चचाा नुंति किता येईल पण ततू ाास दोन मित्िाच्या गोष्टी लक्षात घ्यायला िव्या. पविली म्िणजे विमा क्षेत्रात जि तुमचे
िावर्ाक प्रीवमयम ५ लाखापुं ेक्षा जास्त नसेल ति तमु चा पितािा िा पणू ातः किविििीत (tax-free) असतो आवण जिी
विमा क्षेत्रात लॉवकुंग कालािधी दीघा कालािधीची असली तिीिी दिम्यानच्या कालािधीत आपली पोवलसी कजापात्र
असते. म्िणजेच आपल्या पोवलसीिि लोन सवु िधा उपलब्ध असते. म्िणजेच पोवलसी वि तमु ची मालमत्ता असते.
४) Liquid funds: मच्ु यअ ु ल फुंड क्षेत्रात असणािा िा पयााय सिाावधक सोपी गतुंु िणक ु ीचा आवण व्यापाऱ्यासुं ाठी अवतशय
अचक ू असलेला पयााय आिे. कािण Liquid funds िा त्याच्या नािाप्रमाणेच पणू ा Liquid असतो म्िणजेच कुठलािी
लॉवकुंग कालािधी नािी ि िक्कम तुम्िी ििी तेव्िा काढू शकता कुठल्यािी (पेनल्टी अर्िा कपातीवशिाय) आवण
वजतके वदिस िक्कम Liquid funds मध्ये िािील वततके वदिसाचा पितािा आपल्याला वमळतो ज्याचा साधािण दि
िावर्ाक ४-५ टक्के इतका असतो.
मात्र आजकाल तरुणाईचा ओघ शेअि बाजािाकडे (झटपट श्रीमतुं िोण्याकडे) िाढल्याने व्याज आधारित गुंतु िणक ु ीकडे
दल
ु ाक्ष िोत असल्याचे लक्षात येत.े पिुंतु वि तुमच्या आवर्ाक सिु क्षेच्या दृष्टीकोनातून धोकादायक बाब आिे.
 अर्थ-रहस्य
लक्ष्यात घ्या वक शेअि बाजाि िा पिताव्याचा अवनवित स्त्रोत आिे. उद्या एखादी जागवतक अर्िा िाष्ट्रीय आपत्ती आल्यास
तमु ची शेअि बाजािातली गतुंु िणक ू क्षणात शन्ू य िोऊ शकते. पिुंतु व्याज आधारित गुंतु िणक
ू वकतीिी िाईट परिवस्र्तीत तमु ची सार्
सोडत नािी.
आवण जाता जाता एक मोलाचा सल्ला ! आधीच साुंवगतल्याप्रमाणे व्याजाचे उत्पन्न वि सुंकल्पना आता िळू िळू नष्ट िोत
आिे. आपल्या िाड -िवडलाुंनी १२% -१६% ने जन्ु याकाळात मदु त ठे िी के ल्याचे तमु च्या ऐवकिात असेल. पण आज तोच व्याज दि
४% िि आला आिे. तेव्िा भविष्ट्यात िा सद्ध ु ा जाणाि िे वनवित आिे. तेव्िा खात्रीशीि व्याज आधारित उत्पन्न देणाि कुठलच मध्यम
िािणाि नािी. तेव्िा आजच आपली व्याज आधारित गुंतु िणक ू वनवित किा. विविध पयााय आिेत ज्यामध्ये तुम्िी ३० िर्ाांपयांत ६% ते
७% पयांत व्याजाने गुंतु िणकू करू शकता. अवधक माविती करिता सुंपका जरूि किा.

लेखक : अरुण उत्तमिाि देखमख

ु
क्रमश :