Saharatik Euskal Herrira udan

2024ko apirilaren 11a

Orkoienen (Nafarroa) igaro zuten iazko uda Mendebaldeko Saharako haur batzuk.
IÑIGO URIZ / FOKU

SAHARARRen TESTUINGURUA
47 urte bete dira Mendebaldeko Sahara Marokok okupatu zuenetik. Ordutik
hona, Herri Sahararra behartua izan da bere giza eskubideak zapaltzen
dituen herrialde baten okupaziopean bizitzera, edota munduko deserturik
lehorrenaren erdian dauden Tindufeko saharar errefuxiatu kanpamentuetan
bizirautera eta haien lurraldetik urrun emigratzera.

1
 SAHARAR ERREFUXIATUEN KANPAMENTUAK
Udako tenperatura 50ºCtik gorakoa den eta neguko
hotzak izozten duen lurralde honetara heldu
zirenean, area besterik ez zuten aurkitu. Baina
Herri honen ezaugarri diren antolaketa eta
elkartasunari esker desertuan modu duin batean
bizi ahal izateko toki bat eraiki dute, haien
lurraldera itzuli bitartean.
Elikadura
Basamortuak ez dauka errefuxiatu guztientzako elikagaiak emateko gaitasunik,
urteetan zehar hainbat elikagai ekoizpen proiektu gauzatu badira ere (ortu
txikiak, oilo etxalde bat, gamelu eta ahuntz taldeak…). Errefuxiatuek, errefuxiatu
moduan bizi izan behar izatearen ondorioz, kontsumitzen dituzten elikagai
gehienak Laguntza Humanitarioaren bidez jasotzen dituzte.

Ura
Ura desertuko altxorrik preziatuena da. Familia bakoitzak hilabetean behin,
batez beste, betetzen den ur-biltegi bat dauka, pertsonako 20 litro eguneko baino
gutxiago bermatzen dituena.

Osasuna
Kanpamentuetan osasun sistema zabala dago, baina pertsonala eta
errekurtsoak falta zaizkio. Sahararren artean ematen diren osasun arazo
nagusiak jasotzen duten elikadura, uraren kalitatea eta basamortuaren baldintza
gogorretatik eratorriak dira.

OPORRAK BAKEAN PROGRAMA

Familia euskaldunetan edo udalekuetan 8 eta 12 urte bitarteko saharar haur
errefuxiatuak denbora baterako harreran hartu, udako hilabeteetan zehar.

Haurrak basamortuko udako baldintza gogorretatik aldentzea (udan 50

gradu baino gehiagoko tenperaturak, are ekaitzak…).
Haurren osasuna hobetu elikadura orekatu baten bitartez, egunean bost
bazkari eginez, elikagai fresko, barazki, fruta, proteinak eta abar hartuz.
Oinarrizko osasun azterketak egin eta kanpamentuetan antzeman edo
tratatzea zaila diren gaitzak artatu: ikusmen eta entzumen arazoak,
hortzetako gaitzak…
Haur sahararrek kultura eta hizkuntza berriak eta errefuxiatu
kanpamentuetakoa ez den beste errealitate bat ezagutzea. Euskal herria
egoera honetaz sentsibilizatzea.

2
GALDERAK
Ongi irakurri eta pentsatu, bikain egingo duzu!

1.Zertan datza Oporrak Bakean programa?

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

2. Zergatik sortzen da programa hau?

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

3. Zein urtean okupatu zuen Marokok Sahara? Aukeratu egokia.

47. urtean 2024. urtean 1997. urtean

4. Nolakoa da osasuna kanpamentu hauetan?

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

5. Zer hiru bizi baldintzetaz hitz egiten du testuak?

6. Zergatik esaten da ura “desertuko altxorrik preziatuena” dela?

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

7. Zer adin tarteko haurrak etortzen dira Saharatik Euskal Herriara?

__________________________________________________________________________

8. Zer iruditzen zaizu horrelako programak aurrera eramatea (haur

errefuxiatuak Euskal Herriara uda pasatzera etortzea)?
Arrazoitu zure erantzuna.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

3
9. Zergatik uste duzu “Uda bateko besarkada” izenburuarekin atera
dutela aurtengo programa?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

10. Ezagutzen al duzu egoera antzekorik munduan?

Non gertatu da eta nola antolatu dira?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

4
Saharatik Euskal Herrira udan
2024ko apirilaren 11a

Orkoienen (Nafarroa) igaro zuten iazko uda Mendebaldeko Saharako haur batzuk.
IÑIGO URIZ / FOKU

SAHARARRen TESTUINGURUA
47 urte bete dira Mendebaldeko Sahara Marokok okupatu zuenetik. Ordutik
hona, Herri Sahararra behartua izan da bere giza eskubideak zapaltzen
dituen herrialde baten okupaziopean bizitzera, edota munduko deserturik
lehorrenaren erdian dauden Tindufeko saharar errefuxiatu kanpamentuetan
bizirautera eta haien lurraldetik urrun emigratzera.

1
 SAHARAR ERREFUXIATUEN KANPAMENTUAK
Udako tenperatura 50ºCtik gorakoa den eta neguko
hotzak izozten duen lurralde honetara heldu
zirenean, area besterik ez zuten aurkitu. Baina
Herri honen ezaugarri diren antolaketa eta
elkartasunari esker desertuan modu duin batean
bizi ahal izateko toki bat eraiki dute, haien
lurraldera itzuli bitartean.
Elikadura
Basamortuak ez dauka errefuxiatu guztientzako elikagaiak emateko gaitasunik,
urteetan zehar hainbat elikagai ekoizpen proiektu gauzatu badira ere (ortu
txikiak, oilo etxalde bat, gamelu eta ahuntz taldeak…). Errefuxiatuek, errefuxiatu
moduan bizi izan behar izatearen ondorioz, kontsumitzen dituzten elikagai
gehienak Laguntza Humanitarioaren bidez jasotzen dituzte.

Ura
Ura desertuko altxorrik preziatuena da. Familia bakoitzak hilabetean behin,
batez beste, betetzen den ur-biltegi bat dauka, pertsonako 20 litro eguneko baino
gutxiago bermatzen dituena.

Osasuna
Kanpamentuetan osasun sistema zabala dago, baina pertsonala eta errekurtsoak
falta zaizkio. Sahararren artean ematen diren osasun arazo nagusiak jasotzen
duten elikadura, uraren kalitatea eta basamortuaren baldintza gogorretatik
eratorriak dira.

OPORRAK BAKEAN PROGRAMA

Familia euskaldunetan edo udalekuetan 8 eta 12 urte bitarteko saharar haur
errefuxiatuak denbora baterako harreran hartu, udako hilabeteetan zehar.

Haurrak basamortuko udako baldintza gogorretatik aldentzea (udan 50 gradu

baino gehiagoko tenperaturak, are ekaitzak…).
Haurren osasuna hobetu elikadura orekatu baten bitartez, egunean bost
bazkari eginez, elikagai fresko, barazki, fruta, proteinak eta abar hartuz.
Oinarrizko osasun azterketak egin eta kanpamentuetan antzeman edo
tratatzea zaila diren gaitzak artatu: ikusmen eta entzumen arazoak,
hortzetako gaitzak…
Haur sahararrek kultura eta hizkuntza berriak eta errefuxiatu
kanpamentuetakoa ez den beste errealitate bat ezagutzea. Euskal herria
egoera honetaz sentsibilizatzea.

2
GALDERAK
Ongi irakurri eta pentsatu, bikain egingo duzu!

1.Zertan datza Oporrak Bakean programa?

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

2. Zergatik sortzen da programa hau?

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

3. Zein urtean okupatu zuen Marokok Sahara? Aukeratu egokia.

47. urtean 2024. urtean 1997. urtean

4. Nolakoa da osasuna kanpamentu hauetan?

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

5. Zer hiru bizi baldintzetaz hitz egiten du testuak?

6. Zergatik esaten da ura “desertuko altxorrik preziatuena” dela?

__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

7. Zer adin tarteko haurrak etortzen dira Saharatik Euskal Herriara?

__________________________________________________________________________

8. Zer iruditzen zaizu horrelako programak aurrera eramatea (haur

errefuxiatuak Euskal Herriara uda pasatzera etortzea)?
Arrazoitu zure erantzuna.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

3
9. Zergatik uste duzu “Uda bateko besarkada” izenburuarekin atera
dutela aurtengo programa?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

10. Ezagutzen al duzu egoera antzekorik munduan?

Non gertatu da eta nola antolatu dira?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________