ZM Studium GM MP Tekst 2021

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI tekst jednolity 2021
WÓJT GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI
STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI
TEKST JEDNOLITY
Załącznik nr 1 do uchwały
nr ___/___/____ Rady Gminy Międzyrzec Podlaski
z dnia ___________ 2021 r.
UWAGA
Zmiany w tekście studium z 2000 r. wprowadzone w 2021 r. wyróżniono w następujący sposób:
– fragmenty teksu uchylane zostały przekreślone,
– fragmenty teksu dodane zostały zapisane czcionką pochyłą.
1
GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI tekst z 2000 r. + zmiana z 2021 r. – tekst jednolity
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ I................................................................................................................................. 7
WSTĘP............................................................................................................................................... 7
1.Dokument podstawowy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski...............................................................................7
2.Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Międzyrzec Podlaski................................................................................................................... 7
3.Cel zmiany.................................................................................................................................... 7
4.Zakres zmiany.............................................................................................................................. 7
CZĘŚĆ II............................................................................................................................... 11
STUDIUM WARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI................................................................................................... 11
WPROWADZENIE........................................................................................................................ 11
(1) Uwagi formalne..................................................................................................................... 11
(2) Charakterystyka merytoryczna tematu.................................................................................11
(3) Autorzy opracowania studium z 2000 r.................................................................................12
(4) Autorzy opracowania zmiany studium z 2020 – 2021 r........................................................13
1. UWARUNKOWANIA I WYTYCZNE KRAJOWE I REGIONALNE............................................14
1.1. Ustalenia ogólne................................................................................................................. 14
1.2. Regionalna charakterystyka gminy.....................................................................................16
1.3. Wytyczne krajowe i regionalne............................................................................................ 18
(1) Dokumenty krajowe......................................................................................................... 18
(2) Dokumenty regionalne.................................................................................................... 20
(3) Główne wytyczne regionalne..........................................................................................22
1.4. Kierunki rozwoju przestrzennego wynikające z uwarunkowań............................................27
2. UWARUNKOWANIA, POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY..................................29
2.1. Uwarunkowania rozwoju gminy...........................................................................................29
2.2. Dokumenty strategiczne gminy...........................................................................................30
2.3 Potrzeby i możliwości rozwoju gminy...................................................................................32
Wnioski wynikające z analizy ekonomicznej:.......................................................................32
Wnioski wynikające z analizy społecznej:..............................................................................33
Wnioski wynikające z analizy środowiskowej:.......................................................................34
Prognoza demograficzna....................................................................................................... 35
Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci infrastruktury komunikacyjnej,
technicznej i społecznej.................................................................................................... 36
Bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę....................................................................37
Obliczenie chłonności obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-
przestrzennej w granicach jednostki osadniczej...............................................................41
Oszacowanie chłonności obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę
......................................................................................................................................... 42
Łączna chłonności obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalnej oraz
obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę.................................42
Wynik bilansu – zestawienie zapotrzebowania na nową zabudowę z chłonnością terenów
przeznaczonych pod zabudowę.......................................................................................43
3.ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE............................................................................................. 46
3.1. Wprowadzenie.................................................................................................................... 46
3.2. Przyrodniczy System Gminy Międzyrzec Podlaski..............................................................47
3.2.1. Zasady delimitacji........................................................................................................ 47
3.2.2. Delimitacja i funkcje Przyrodniczego Systemu Gminy (PSG)......................................47
3.2.3. Ogólne kierunki zagospodarowania przestrzennego Przyrodniczego Systemu Gminy
(PSG)............................................................................................................................... 48
(1) Obszar węzłowy............................................................................................................ 48
(2) Węzły ekologiczne......................................................................................................... 49
(3) Obszary łącznikowe....................................................................................................... 49
(4) Tereny pozostałe (poza PSG gminy Międzyrzec Podlaski)...........................................50
3.3. Kierunki zagospodarowania w chronionej zlewni Piszczki..................................................50
3.4. Obszar wysokiej ochrony wód podziemnych.......................................................................50
3.5. Gleby chronione.................................................................................................................. 51
3.6. Obszary Natura 2000.......................................................................................................... 51
4.ŚRODOWISKO KULTUROWE................................................................................................... 52
2
4.1. Wstęp.................................................................................................................................. 52
4.2. Rozpoznanie. Potencjał środowiska kulturowego...............................................................52
4.2.1. Stan zachowania zasobów zabytkowych.....................................................................52
4.2.1.1. Archeologia............................................................................................................ 52
(1) Zabytki archeologiczne wpisane do rejestru zabytków................................................53
(2) Zabytki archeologiczne ujęte w gminnej ewidencji zabytków......................................53
4.2.1.2. Zabytkowe układy obronne....................................................................................56
4.2.1.3. Układy urbanistyczne. Zespoły dworsko – parkowe i pałacowo – parkowe.
Zabytki architektury i budownictwa................................................................................56
(1) Układy urbanistyczne oraz ruralistyczne....................................................................56
(2) Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków....................................................58
(3) Zabytki nieruchome ujęte w gminnej ewidencji zabytków...........................................59
4.2.2. Wykaz zabytków prawnie chronionych........................................................................71
(1)zabytki objęte ścisłą ochroną konserwatorską................................................................71
poprzez wpis do rejestru zabytków....................................................................................71
c. cmentarz wojenny w Tuliłowie. ...................................................................................72
(2)zabytki objęte pośrednią ochroną konserwatorską.........................................................72
, tj figurujące w ewidencji dóbr kultur:................................................................................72
4.3. Ogólne założenia ochrony wartości kulturowych w poszczególnych strefach.....................72
(1) Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków, objęte ścisłą ochroną konserwatorską 72
(2) Obiekty i obszary wpisane do gminnej ewidencji zabytków, objęte pośrednią ochroną
konserwatorską................................................................................................................ 73
(3) Obszary obserwacji archeologicznej (OW)......................................................................73
(4) Obszar ochrony krajobrazu kulturowego..........................................................................74
(5) Obszary dopuszczalnych przekształceń..........................................................................74
4.4. Wartości kulturowe niematerialne.......................................................................................75
4.5. Nowa zabudowa................................................................................................................. 75
5. STRUKTURA TERENÓW – OBSZARY OTWARTE.................................................................76
5.1. Uwarunkowania rozwoju gminy w zakresie struktury obszarów otwartych..........................76
(1) Uwarunkowania wynikające z charakteru krajobrazu i głównych cech morfologicznych
terenów:............................................................................................................................ 76
(2) Uwarunkowania wynikające z istniejącej struktury użytkowania obszarów otwartych
gminy:............................................................................................................................... 76
(3) Uwarunkowania przestrzenne związane z rolniczą przestrzenią produkcyjną:................76
(4) Uwarunkowania związane z potrzebą ochrony i rozwoju lasów:......................................77
(5) Uwarunkowania sprzyjające rekreacyjno – turystycznemu wykorzystaniu obszarów
otwartych:......................................................................................................................... 77
(6) Uwarunkowania wynikające z układu dolin rzecznych:....................................................77
(7) Uwarunkowania wynikające z potrzeb ochrony powierzchni ziemi:..................................77
(8) Uwarunkowania związane z wymaganiami ochrony obszarów i obiektów przyrody
o różnej randze, do których należą:..................................................................................78
5.2. Kierunki kształtowania struktury przestrzennej obszarów otwartych gminy........................78
(2) Obszary rolnicze.............................................................................................................. 78
a. obszary redukcji funkcji rolniczej.....................................................................................79
b. obszary rozwoju funkcji rolniczej.....................................................................................79
c. obszary rozwojowe dla funkcji rolniczej z agroturystyką.................................................80
d. zasady gospodarki przestrzennej....................................................................................80
(3) Obszary leśne....................................................................................................................... 80
a. lasy istniejące................................................................................................................. 80
b. zalesienia........................................................................................................................ 80
c. funkcja rekreacyjna lasów............................................................................................... 81
(4) Obszary rekreacyjne........................................................................................................ 81
a. rejon rekreacyjny południowo - wschodni.......................................................................81
b. rejon rekreacyjny południowo - zachodni........................................................................82
c. rejon rekreacyjny południowy..........................................................................................82
(5) Kultura przestrzenna obszarów otwartych.......................................................................82
a. doliny rzek....................................................................................................................... 82
b. parki, ogrody, zadrzewienia............................................................................................83
c. tereny dyharmonijne dysharmonijne i zdewastowane.....................................................83
(6) Obszary wyłączone – urbanizowane przeznaczone do zainwestowania.........................83
(7) Zasady lokalizacji zabudowy na obszarach otwartych.....................................................83
1. Zasady lokalizacji zabudowy na obszarach terenów rolnych oznaczonych wyróżnikiem
3
literowym „R”:................................................................................................................. 83
2. Zasady lokalizacji zabudowy na obszarach terenów dolin rzecznych, łąk i pastwisk
oznaczonych wyróżnikiem literowym „RZ”:....................................................................85
3. Zasady lokalizacji zabudowy na obszarach terenów lasów oznaczonych wyróżnikiem
literowym „LS”:............................................................................................................... 86
6. STRUKTURA TERENU TERENÓW – OBSZARY URBANIZOWANE PRZEZNACZONE DO
ZAINWESTOWANIA................................................................................................................ 87
6.1 Cele i szanse urbanizacji..................................................................................................... 87
6.2. Uwarunkowania rozwoju i zagospodarowania....................................................................87
(1) Klasyfikacja uwarunkowań urbanizacyjnych....................................................................88
(2) Czynniki ograniczające urbanizację.................................................................................88
(3) Czynniki sprzyjające urbanizacji.......................................................................................88
(4) Czynniki rozwoju rekreacji................................................................................................ 89
(5) Urbanizacja wsi................................................................................................................ 89
6.3. Kierunki rozwoju i zagospodarowania – koncepcja.............................................................90
(1) Zasady ogólne.................................................................................................................. 90
(2) Obszary zabudowy zagrodowej, oznaczone wyróżnikiem literowym „RM”......................95
(3) Obszary zabudowy mieszkaniowej, oznaczone wyróżnikiem literowym „M”....................96
(4) Obszary usług publicznych, oznaczone wyróżnikiem literowym „UP”..............................98
(5) Obszary aktywności gospodarczej, oznaczone wyróżnikiem literowym „AG”..................99
(6) Obszary produkcji zwierzęcej, oznaczone wyróżnikiem literowym „PZ”.........................101
(7) Obszary urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii
(fotowoltaicznych) o mocy przekraczającej 100 kW, oznaczone wyróżnikiem literowym
„FV”................................................................................................................................ 101
(8) Obszar urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii (istniejąca
biogazownia) o mocy przekraczającej 100 kW, oznaczony wyróżnikiem literowym „BG”
....................................................................................................................................... 102
(9) Cmentarze, oznaczone wyróżnikiem literowym „ZC”.....................................................103
(10) Złoża surowców, Tereny górnicze, Obszary górnicze, oznaczone wyróżnikiem
literowym „PG”................................................................................................................ 104
7.STRUKTURA TERENÓW – KOMUNIKACJA..........................................................................106
7.1. Uwarunkowania................................................................................................................ 106
(1) Linia kolejowa E-20 / CE-20...........................................................................................106
(2) Komunikacja autobusowa..............................................................................................106
(3) Drogi – powiązania zewnętrzne.....................................................................................106
(a) Drogi krajowe:............................................................................................................. 106
(b) Drogi wojewódzkie:...................................................................................................... 106
(4) Drogi powiatowe – powiązania lokalne (bliskie).............................................................107
(5) Drogi gminne – bezpośrednia obsługa wsi.....................................................................108
(6) Drogi wewnętrzne – bezpośrednia obsługa terenów......................................................110
(7) Problemy komunikacyjne gminy.....................................................................................110
7.2. Kierunki rozwoju................................................................................................................ 110
(1) Układ drogowy............................................................................................................... 110
(a) Drogi krajowe.............................................................................................................. 111
(b) Drogi wojewódzkie....................................................................................................... 111
(c) Drogi powiatowe.......................................................................................................... 112
(d) Drogi gminne............................................................................................................... 112
(e) Warunki techniczne dróg............................................................................................. 112
(f) Drogi pożarowe, dojazdy pożarowe..............................................................................112
(2) Szlaki rowerowe i ciągi piesze........................................................................................ 112
8. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA........................................................................................113
8.1. Zaopatrzenie w wodę........................................................................................................ 113
8.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków...........................................................................113
8.3. Ciepłownictwo. Gazyfikacja...............................................................................................114
8.4. Gospodarka odpadami...................................................................................................... 115
8.5. Regulacja stosunków wód powierzchniowych...................................................................115
8.6. Telekomunikacja.............................................................................................................. 116
8.7. Elektroenergetyka............................................................................................................. 116
8.8. Odnawialne źródła energii.................................................................................................117
9. USTALENIA UZUPEŁNIAJĄCE.............................................................................................. 119
9.1 Występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych......119
9.2 Wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej, obszary szczególnego
4
zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych...................................119

9.3. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary
wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary
rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz
obszary przestrzeni publicznej.......................................................................................120
9.4. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny ..........120
9.5. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich
ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej....................................................120
9.6. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji.............120
9.7. Obszary zdegradowane................................................................................................120
9.8. Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych....................................................121
9.9. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym, w zależności od uwarunkowań i potrzeb
zagospodarowania występujących w gminie..................................................................121
9.10. Obszary lokalizacji zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej
awarii przemysłowej....................................................................................................... 121
9.11. Inne obszary problemowe.......................................................................................... 121
10. WARUNKI REALIZACJI........................................................................................................ 122
10.1. Przedmiot realizacji......................................................................................................... 122
10.2. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.....................................................122
10.3. Inne opracowania planistyczne i studialne......................................................................123
10.4. Działalność koordynacyjna i promocyjna........................................................................123
CZĘŚĆ III............................................................................................................................ 124

UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ...............................................................................124
1. Uzasadnienie zawierające objaśnienia przyjętych rozwiązań..................................................124
2. Synteza ustaleń studium......................................................................................................... 125
5
Spis treści:
Tekst:
Wprowadzenie
• Uwarunkowania i wytyczne regionalne
• Strategia rozwoju gminy
• Środowisko przyrodnicze
• Środowisko kulturowe
• Struktura terenu - obszary otwarte
• Struktura terenu - obszary urbanizowane
• Struktura terenu - komunikacja
• Infrastruktura techniczna
• Warunki realizacji
Załączniki:
Zał. 1: Struktura terenu - schemat studium

Zał. 2: Do rozdz. 1.: Wytyczne regionalne
Zał. 3: Do rozdz. 4.:
1) Strefy stanowisk archeologicznych
2) Wykaz obiektów zabytkowych
Rysunki (1: 25 000):
Rys. 1: Środowisko przyrodnicze

Rys. 2: Środowisko kulturowe
Rys. 3: Struktura terenu
Rys. 4: Infrastruktura terenu
Rys. 5: Plansza zbiorcza
6
CZĘŚĆ I
WSTĘP
1. Dokument podstawowy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Międzyrzec
Podlaski (zwane dalej „studium”) zostało opracowane przez Instytut Gospodarki
Przestrzennej i Komunalnej w Warszawie – Zakład Zagospodarowania Przestrzennego
i Urbanistyki w Lublinie.
Studium w 2000 roku sporządzone zostało zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r.
o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139 z późn. zm.).
Studium przyjęte zostało uchwałą Nr XXII/144/2000 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia
15 grudnia 2000 roku w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy”.
2. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Międzyrzec Podlaski
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Międzyrzec Podlaski (zwana dalej „zmianą studium” lub „studium”) opracowana została przez
firmę „ABRYS” Pracownia Architektoniczna Arkadiusz Bojczuk z siedzibą w Białej Podlaskiej.
Podstawą opracowania jest uchwała Nr XXVI/200/17 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski
z dnia 30 stycznia 2017 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Międzyrzec Podlaski.
Zmianę studium sporządzono zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r., poz. 293 z późn. zm.).
3. Cel zmiany
Głównym celem zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Międzyrzec Podlaski jest aktualizacja uwarunkowań oraz dostosowanie kierunków
zagospodarowania przestrzennego obszarów leżących na obszarze gminy do zaistniałych od
czasu uchwalenia studium w 2000 r. zmian przestrzennych, zmienionych uwarunkowań oraz
dostosowanie dokumentu do aktualnie obowiązujących przepisów prawa.
4. Zakres zmiany
Zakres zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Międzyrzec Podlaski obejmuje:
1) aktualizacje i wskazanie obszarów wynikających ze stanu istniejącego zainwestowania
oraz z uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych:
a) pokazanie istniejących kompleksów gruntów rolnych z podziałem na grunty klasy III
i grunty pozostałych klas IV, V, VI,
b) pokazanie istniejących lasów,
c) pokazanie istniejących dolin rzecznych, łąk, pastwisk,
d) pokazanie istniejących wód otwartych, rzek, zbiorników,
e) pokazanie istniejących cmentarzy,
f) określenie kolejowych terenów zamkniętych,
7
g) wyznaczenie obszarów szczególnego zagrożenia w zasięgu wielkiej wody

o prawdopodobieństwie 1 % wyznaczonych na podstawie map zagrożenia
powodziowego opublikowanych dnia 22 października 2020 r. i udostępnionych pod
adresem http://wody.isok.gov.pl,
h) pokazanie sąsiadującego z gminą od północnego zachodu obszaru Natura 2000
PLB 140002 „Dolina Liwca”,
i) aktualizacja wykazu i umiejscowienia obiektów wpisanych do rejestru zabytków;
2) aktualizacje układu istniejącej sieci dróg:
a) droga krajowa nr 2 i droga krajowa nr 19,
b) droga wojewódzka nr 806,
c) drogi powiatowe,
d) drogi gminne;
3) aktualizacje układu planowanej sieci dróg:
a) ukazanie przebiegu planowanej autostrady A2 wraz z węzłami i miejscami obsługi
podróżnych – według wariantu 4+4a+4 ustalonego w wydanej w dniu 20.12.2011 r.
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
b) ukazanie przebiegu planowanej drogi ekspresowej S19 wraz z węzłami i miejscami
obsługi podróżnych – według wariantu 3 rekomendowanego do realizacji ustalonego we
wniosku z dnia 06.07.2011 r. o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
c) ukazanie przebiegu planowanej wschodniej obwodnicy Międzyrzeca Podlaskiego w ciągu
drogi wojewódzkiej nr 813 Międzyrzec Podlaski - Parczew - Ostrów Lubelski - Łęczna,
d) ukazanie części planowanych korekt przebiegu dróg powiatowych i gminnych
związanych z planowaną autostradą A2, planowana drogą ekspresową S19 lub
wynikających z ustaleń studium miasta Międzyrzeca Podlaskiego;
4) aktualizacje układu istniejącej i planowanej sieci infrastruktury technicznej:
a) istniejący gazociąg wysokiego ciśnienia fi 700 ze stacją redukcyjno-pomiarową gazu
wraz z planowaną korektą przebiegu związaną z planowaną autostradą A2,
b) istniejące linie wysokiego napięcia WN 110 kV,
c) planowana nowa linia wysokiego napięcia WN 110 kV relacji GPZ Radzyń Podlaski
–GPZ Międzyrzec Podlaski,
d) lokalizację nowej linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia 110 kV relacji
odgałęziającej się w miejscowości Pościsze od istniejącej linii elektroenergetycznej
wysokiego napięcia 110 kV w kierunku północnym w kierunku planowanej autostrady A2,
e) lokalizacja nowych stacji GPZ 110 kV w miejscowościach Krzewica i Rzeczyca;
5) aktualizacja istniejącej struktury obszarów:
a) obszary o przeważającej zabudowie zagrodowej,
b) obszary zabudowy mieszkaniowej,
c) obszary usług publicznych,
d) obszary aktywności gospodarczej,
e) obszary produkcji zwierzęcej,
8
f) istniejące cmentarze,
g) złoża surowców,
h) tereny górnicze,
i) obszary górnicze,
j) obiekty komunikacyjne,
k) obiekty infrastruktury technicznej.
6) zmiany w strukturze obszarów:
a) obszary zabudowy zagrodowej,
f) obszary urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy
przekraczającej 100 kW, a także ich strefy ochronne związane z ograniczeniami
w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu.
W zakresie zmian zmodyfikowano tekst studium wprowadzając w wyróżnionych miejscach
korekty lub całkowicie nowe brzmienie poszczególnych sformułowań lub całych części tekstu
lub też usuwając zbędne części tekstu. Ponadto w tekście studium dodano ryciny:
Ryc. 1. Położenie gminy Międzyrzec Podlaski na tle Polski, województwa lubelskiego
i powiatu bialskiego,
Ryc. 2. Schemat struktury przestrzennej obszaru gminy Międzyrzec Podlaski,
Ryc. 3. Fragment mapy Struktura Funkcjonalno – Przestrzenna Kierunki Rozwoju
Przestrzennego z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego.
W zakresie zmian części tekstowej anulowano dotychczasowe załączniki do tekstu studium
z 2000 r., tj.:
Zał. 1: Struktura terenu - schemat studium
Zał. 2: Do rozdz. 1.: Wytyczne regionalne
Zał. 3: Do rozdz. 4.:
1) Strefy stanowisk archeologicznych
2) Wykaz obiektów zabytkowych
W zamian w odpowiednich miejscach tekstu studium dodano tabele zawierające wykazy:
Tabela A – Wykaz zabytków wpisanych do rejestru „C” zabytków archeologicznych
województwa lubelskiego z obszaru gminy Międzyrzec Podlaski
Tabela B – Wykaz stanowisk archeologicznych występujących na obszarze gminy
Międzyrzec Podlaski
Tabela C – Wykaz zabytków wpisanych do rejestru „A” zabytków nieruchomych
Tabela D – Wykaz obiektów zabytkowych ujętych gminnej ewidencji zabytków z obszaru
9
gminy Międzyrzec Podlaski

Dodatkowo w odpowiednich miejscach tekstu studium dodano tabele zawierające wykazy:
Tabela E – Wykaz udokumentowanych złóż surowców mineralnych występujących na
obszarze gminy Międzyrzec Podlaski
Tabela F – Wykaz terenów górniczych występujących na obszarze gminy Międzyrzec
Podlaski
Tabela G – Wykaz obszarów górniczych występujących na obszarze gminy Międzyrzec
Podlaski
W zakresie zmian części graficznej studium anulowano dotychczasowe rysunki z 2000 r., tj.:
Rys. 1: Środowisko przyrodnicze
Rys. 2: Środowisko kulturowe
Rys. 3: Struktura terenu
Rys. 4: Infrastruktura terenu
Rys. 5: Plansza zbiorcza
W ramach zmiany studium w 2021 r. wykonano dwie nowe plansze stanowiące część
graficzną studium, w tym rysunek studium, które stanowić będą załączniki nr 2 i nr 3 do
uchwały uchwalającej studium, tj.:
Załącznik nr 2 – Uwarunkowania
Załącznik nr 3 – Kierunki zagospodarowania przestrzennego
10
CZĘŚĆ II
STUDIUM WARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI
WPROWADZENIE
(1) Uwagi formalne
Niniejsze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Międzyrzec Podlaski zostało opracowane przez Instytut Gospodarki Przestrzennej
i Komunalnej w Warszawie – Zakład Zagospodarowania Przestrzennego i Urbanistyki
w Lublinie, na zlecenie Zarządu Gminy Międzyrzec Podlaski. Podstawą formalną była
umowa Zarządu z Instytutem zawarta dnia 13 sierpnia 1999 r. (w oparciu o przeprowadzony
przetarg).
Studium sporządzono zgodnie z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r.
(z późniejszymi zmianami - tekst jednolity z dnia 22 lutego 1999 r., Dz. U. nr 15, poz. 139), art. 6.
Opracowanie zostało wykonane w czterech etapach:
1) Etap I - Zebranie i analiza materiałów,
2) Etap II - Uwarunkowania rozwoju przestrzennego,
3) Etap III - Kierunki rozwoju przestrzennego,
4) Etap IV - Dokument finalny.
Prezentowane opracowanie jest efektem prac etapu IV - dokumentem finalnym,
zawierającym "ustalenia" Studium. Składa się ono z niniejszego tekstu ustaleń oraz pięciu
rysunków w skali 1:25 000 (jak w Spisie treści), które stanowią łącznie integralną, wzajemnie
dopełniającą się całość.
Ustalenia były wyłożone w dniach od 11.05.2000 r. do 31.05.2000 r. do zaopiniowania
organów właściwych do uzgadniania miejscowych planów zagospodarowania, wojewodą,
zarządem województwa, zarządami gmin sąsiednich i innymi zainteresowanymi instytucjami.
Opinie były w zasadzie pozytywne. Wskazane brakujące elementy (np. planowane linie WN)
uzupełniono. Opracowanie kwalifikuje się do uchwalenia.
Dokumentem równoległym, opracowanym przez Instytut w oparciu o aneks do umowy jw.
jest Strategia rozwoju gminy Międzyrzec Podlaski. Jest to opracowanie niezależne,
skoordynowane merytorycznie z elaboratem studium gminy oraz materiałami strategii
rozwoju województwa lubelskiego.
Międzyrzec Podlaski zostało opracowane została opracowana przez zespół autorski firmy
„ABRYS” Pracownia Architektoniczna Arkadiusz Bojczuk z siedzibą w Białej Podlaskiej.
(2) Charakterystyka merytoryczna tematu
Rozwój gminy Międzyrzec Podlaski, a w konsekwencji kierunki jej zagospodarowania
przestrzennego można prognozować i planować według dwóch scenariuszy:
— scenariusza ograniczonego rozwoju Wschodniej Polski i relacji międzynarodowych
Wschód – Zachód oraz
— scenariusza dynamicznego rozwoju stosunków Wschód – Zachód i w konsekwencji
zwiększonej dynamiki rozwoju tej części kraju.
W obu przypadkach są to uwarunkowania zewnętrzne o zasadniczym znaczeniu dla rozwoju
gminy. Z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że oba scenariusze to zarazem
długookresowa sekwencja rozwoju. Obecna sytuacja jest zbliżona do scenariusza
11
pierwszego. Są jednak podstawy do przyjęcia scenariusza drugiego jako perspektywy

rozwoju tej części kraju.
Perspektywiczny rozwój gminy musi zatem uwzględniać obie sytuacje i uzależniać od nich
zagospodarowanie. Dostosowywać rozwój do realiów sytuacji obecnej, szukając w nim
optymalnych korzyści dla gminy, ale zarazem nie zamykać możliwości rozwoju znacznie
bardziej dynamicznego, jakiego w tym rejonie można i należy oczekiwać w bliższej lub
dalszej przyszłości. A na pewno nie można go wykluczać, biorąc pod uwagę wyjątkowe
potencjały gminy leżącej na skrzyżowaniu dwóch głównych szlaków – korytarzy
komunikacyjnych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Aktywizacja tych korytarzy,
utworzenie na ich kierunkach planowanych tras najwyższych klas – autostrady A2, trasy
drogi ekspresowej S19 i europejskiej kolei szybkiej zmodernizowanej linii kolejowej E-20 /
CE-20 sprawi, że obszar gminy znajdzie się w strefie szczególnej aktywizacji gospodarczej.
Wskazywane w planie województwa "pasmo inwestycyjne", obejmujące większość
terytorium gminy, stanie się realną ofertą inwestycyjną. Prawie cały obszar gminy
Międzyrzec Podlaski w obowiązującym planie zagospodarowania przestrzennego
województwa lubelskiego znajduje się na przebiegu Transeuropejskiej Sieci Transportowej
TEN-T w korytarzu sieci bazowej (związanej z drogą krajową nr 2 oraz projektowaną
autostradą A2) oraz sieci kompleksowej (związanej z projektowaną drogą S19).
Pod względem struktury funkcjonalno-przestrzennej układ drogowy (główne powiązania
komunikacyjne) gminy Międzyrzec Podlaski stanowi jeden z elementów infrastruktury
technicznej wzmacniające spójność ponadregionalną.
Gmina Międzyrzec Podlaski jest więc wyjątkowym tematem obszarem w skali regionu.
Wymaga szczególnego podejścia planistycznego: ostrożnego, realnego planowania rozwoju
w najbliższym etapie, ale zarazem przygotowania możliwie wielkiej oferty pod lokalizację
różnych form biznesu i osadnictwa w dalszej przyszłości. Perspektywy rozwojowe gminy nie
powinny kolidować z jej obecnym umiarkowanym rozwojem, opartym o tradycyjne
w większości formy gospodarki. Obecny rozwój i zagospodarowanie muszą się jednak liczyć
również z perspektywami wzrostu gminy, nie powinny niszczyć tych szans, a nawet ich
ograniczać. Co więcej, już obecnie należałoby otwierać możliwości rozwoju w mniejszej
stosunkowo skali – w strukturach obecnych wsi, jak też na niektórych obszarach nowych,
zwłaszcza związanych z miastem Międzyrzecem Podlaskim, jak i obecnie funkcjonującymi
trasami na kierunkach rozwojowych. Należy się bowiem liczyć z tym, że aktywizacja rozwoju
będzie następowała powoli w oparciu o istniejące potencjały. Trendom tym należałoby dać
szansę już obecnie, stymulować je, m. in. poprzez oferty terenowe pierwszego etapu
sporządzonych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Na takich uwarunkowaniach, takiej "filozofii" rozwoju gminy Międzyrzec Podlaski oparto
koncepcję jej rozwoju i zagospodarowania przestrzennego w prezentowanym Studium.
Mamy nadzieję, że stanie się ona podstawą racjonalnej gospodarki przestrzennej – „rozwoju
zrównoważonego" gminy, uwzględniającego nie tylko doraźne potrzeby i możliwości, ale też
potencjały i szanse, które będą narastać w przyszłości. Powinno to znaleźć wyraz w nowym
planie nowych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gminy,
opracowanym z uwzględnieniem ustaleń studium sporządzanych w sposób nienaruszający
ustaleń studium.
(3) Autorzy opracowania studium z 2000 r.
Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Międzyrzec Podlaski został wykonany przez zespół lubelskiego Zakładu IGPiK w składzie:
dr Henryk Ponikowski (Uwarunkowania i wytyczne regionalne), dr Jan Polski (Strategia
rozwoju), mgr Zbigniew Borchulski (Środowisko przyrodnicze), mgr inż. arch. Barbara Brylak
- Szymczak (Środowisko kulturowe), mgr inż. Jan Niedźwiedź (Struktura terenu – obszary
otwarte), doc dr arch. Romuald Dylewski i mgr inż. arch. Małgorzata Żurkowska (Struktura
terenu – obszary urbanizowane), inż. arch. Andrzej Link (Struktura terenu – komunikacja),
mgr inż. Zdzisław Lechus (Infrastruktura techniczna).
12
Prace komputerowe, graficzne i administracyjne: mgr Ełżbieta Gołębiowska, mgr inż.

Małgorzata Osmulska - Paprota, mgr inż. arch. Małgorzata Żurkowska, tech. Elżbieta
Mazurek, mgr Zuzanna Pizoń.
Koordynację opracowania sprawował dr Henryk Ponikowski.
Nadzór merytoryczny nad całością opracowania pełnił doc. dr arch. Romuald Dylewski
(także autor Wprowadzenia i Warunków realizacji).
(4) Autorzy opracowania zmiany studium z 2020 – 2021 r.
Międzyrzec Podlaski opracowana została przez firmę „ABRYS” Pracownia Architektoniczna
Arkadiusz Bojczuk z siedzibą w Białej Podlaskiej.
Zmianę studium przygotował zespół w składzie:
główny projektant – mgr inż. architekt Arkadiusz Bojczuk (uprawnienia urbanistyczne nr 1595,
zaświadczenie Nr WA-257/KW/135/2014 Okręgowej Izby Urbanistów zs w Warszawie)
projektant – mgr inż. architekt Andrzej Lemieszek
komunikacja, infrastruktura techniczna – inż. Piotr Bojczuk
ochrona środowiska i przyrody – mgr geografii Przemysław Bojczuk
analiza potrzeb i możliwości rozwoju gminy – mgr inż. Inga Kulicka
asystentka projektanta – inż. Katarzyna Juśkiewicz
asystent projektanta – Dawid Wysocki
13
1. UWARUNKOWANIA I WYTYCZNE KRAJOWE I REGIONALNE

1.1. Ustalenia ogólne
Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego ponosi odpowiedzialność za kształt
lokalnego ładu przestrzennego. Dokumentem polityki przestrzennej gminy, sporządzonym
w oparciu o uwarunkowania i potrzeby lokalne, ale z uwzględnieniem uwarunkowań i potrzeb
wyższego rzędu - wojewódzkich i regionalnych jest Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na
obszarze gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy, które należy do zadań własnych gminy.
Podstawowym aktem prawnym w tym względzie jest ustawa z 7 lipca 1994 r.
o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 89, poz. 415 z późn. zm.). W części
dotyczącej studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, art. 6 ust.
2 stanowi, że "zarząd gminy sporządza studium uwzględniając uwarunkowania, cele
i kierunki polityki przestrzennej państwa na obszarze województwa" z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r. poz. 293 z późn. zm.).
Dokument studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,
podlega zaopiniowaniu przez instytucje upoważnione do tego na podstawie odrębnych
przepisów. W szczególności Studium winno być zgodne ze strategią rozwoju województwa
i wojewódzkim planem zagospodarowania przestrzennego.
Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy w celu określenia
polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
Studium nie jest aktem prawa miejscowego jednak ustalenia studium są wiążące dla
organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych, które muszą być sporządane
w sposób nienaruszający ustaleń studium.
Studium sporządza się uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania
przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy.
W związku z reformą obecnym kształcie administracji publicznej w Polsce, na obszarze
województwa realizowana jest więc polityka przestrzenna:
>Interregionalna kreowana przez rząd i centralne organy państwa a kierowana do
regionów z punktu widzenia interesu państwa. Kształtowanie i prowadzenie polityki
przestrzennej państwa, wyrażonej w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju,
należy do zadań Rady Ministrów. Za realizację tej polityki na obszarze województwa
odpowiada wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów. Należy podkreślić, że rozwój
państwa to głównie rozwój regionów realizujących zadania publiczne, zgodne jednak ze
strategicznymi celami polityki państwa.
>Intraregionalna kreowana i realizowana przez regionalną administrację samorządową
z punktu widzenia interesu regionu i społeczności lokalnych. Wprowadzone ostatnio
zmiany kompetencji organów administracji publicznej wskazują, że kształtowanie
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie należy do zadań
samorządu województwa.
Uwarunkowania rozwoju w zakresie gospodarki przestrzennej wskazują więc na konieczność
uwzględniania w koncepcjach rozwoju gminy studium gminy: polityki przestrzennej państwa
i administracji samorządowej szczebla regionalnego, jako organów polityki przestrzennej
w województwie, realizujących ponadlokalne cele i programy rozwoju. W tym względzie
niezbędne jest więc, przy uwzględnieniu zasady subsydiarności, współdziałanie administracji
publicznej na wszystkich poziomach władzy.
14
Ład przestrzenny i rozwój gospodarczy gminy wynika więc nie tylko z lokalnych
uwarunkowań, ale także wytycznych czy wskazań regionalnych i krajowych. Formalno -
prawne regulacje w tym zakresie zawiera Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22
stycznia 1999 r. (Dz. U. nr 15, poz. 139 z dnia 25 lutego 1999 r.). W studium gminy dużej wagi
nabierają więc uwarunkowania i wytyczne regionalne, które należy rozpoznać i w miarę
możności w pełni uwzględnić.
15
1.2. Regionalna charakterystyka gminy

Gmina Międzyrzec Podlaski położona w północnej części województwa lubelskiego sąsiaduje
z gminami województwa lubelskiego: Biała Podlaska, Drelów, Kąkolewnica i Trzebieszów oraz
gminami Huszlew, Olszanka i Zbuczyn Poduchowny położonymi w województwie mazowieckim.
Szczególne znaczenie dla gminy ma sąsiedztwo miasta Międzyrzeca Podlaskiego.
Gmina położona w dorzeczu rzek: Krzna, Krzna Północna, Krzna Południowa, Piszczka
i Złota Krzywula obejmuje korytarz ekologiczny o randze krajowej. Lasy położone głównie
w południowo-wschodniej części gminy stanowią 27 % jej powierzchni i są kwalifikowane do
objęcia statusem „Obszaru Chronionego Krajobrazu". Rzeka Krzna łączy się z rzeką Wieprz
oddanym do użytku w 1961 r. Kanałem Wieprz-Krzna. Kanał ten, wymagający modernizacji,
ma ważne znaczenie w kształtowaniu stosunków wodnych województwa lubelskiego.
Powiązana gospodarczo z miastem Międzyrzecem Podlaskim gmina Gmina Międzyrzec
Podlaskim zajmuje powierzchnię 261 km kw. i liczy ponad 10 tys. 10,5 tys. mieszkańców.
Głównym źródłem utrzymania blisko 70 % ludności jest rolnictwo. Teren Obszar gminy to jednak
słabej jakości grunty rolne, które zajmują ponad 65 % 63,9 % jej terytorium. Głównie są to gleby IV
i V klasy. Jedynie we fragmentach występują gleby II i III klasy.
Ryc. 1. Położenie gminy Międzyrzec Podlaski na tle Polski, województwa lubelskiego i powiatu
bialskiego (źródło: gov.stat.pl).
16
Analizowany obszar Obszar gminy leży na skrzyżowaniu dwóch istniejących

i projektowanych tras komunikacyjnych o znaczeniu nie tylko regionalnym, ale również
krajowym i międzynarodowym. Na kierunku wschód-zachód jest to magistrala kolejowa linia
kolejowa E-20 / CE-20, drogowa droga krajowa nr 2 oznaczona międzynarodowym
symbolem E-30 i projektowana autostrada A2. Na kierunku północ-południe to droga krajowa
nr 19 a w perspektywie trasa szybkiego ruchu droga ekspresowa S19. Na terenie obszarze
gminy dla projektowanej autostrady na osi wschód-zachód, planowane są zjazdy planowany
jest węzeł z drogą ekspresową S19 w okolicach wsi Łukowisko, z którego nie jest
zaplanowana obsługa ruchu lokalnego. Na obszarze gminy docelowa droga ekspresowa
S19 posiada istniejący węzeł z drogą krajową nr 2 na gruntach wsi Zaścianki tuż przy
północno-wschodniej granicy miasta Międzyrzeca Podlaskiego. Kolejny istniejący węzeł
docelowej drogi ekspresowej S19 z drogą wojewódzką nr 806 znajduje się na obszarze
miasta Międzyrzeca Podlaskiego w pobliżu wsi Rzeczyca. W sąsiedztwie gminy Międzyrzec
Podlaski planowane są jeszcze dwa węzły drogi ekspresowej S19. Na północy ok. 6 km od
granicy gminy w pobliżu wsi Mszanna w gminie Olszanka oraz na południu tuż za granicą
gminy w pobliżu wsi Grabowiec w gminie Kąkolewnica.
Dzięki tym trasom i węzłom teren obszar gminy Międzyrzec Podlaski jest ważnym
regionalnym pasmem przyśpieszonego rozwoju. Procesy integracji europejskiej wzmacniają
znaczenie komunikacyjne i rozwojowe tego obszaru.
Gmina dobrze wyposażona jest w infrastrukturę techniczną. Przez jej teren obszar przebiega linia
wysokiego napięcia 110 kV, linia światłowodowa oraz gazociąg magistralny, umożliwiające
zaspokojenie potrzeb i rozwój gminy. Większość miejscowości wyposażona jest w sieć
wodociągową, a częściowo i kanalizację.
Ryc. 2. Schemat struktury przestrzennej obszaru gminy Międzyrzec Podlaski.
17
1.3. Wytyczne krajowe i regionalne

(1) Wskazania krajowe - ogólne
(1) Dokumenty krajowe
Podstawą formalnych wytycznych regionalnych są wskazania wynikające z koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju. Opracowania planistyczne tej koncepcji zawierają dokumenty:
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej państwa wyraża się głównie w koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju.
Dokumentami o znaczeniu krajowym aktualnymi w okresie uchwalania studium w 2000 r. były:
 „Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju", Rządowe Centrum
Studiów Strategicznych, Warszawa, październik 1999,
 „Podstawy naukowo - badawcze polityki przestrzennego zagospodarowania kraju",
Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa, wrzesień 1997,
 Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Strategiczne problemy
rozwoju i zagospodarowania przestrzennego makroregionu środkowo-wschodniego,
Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, zeszyt 14, Warszawa 1997.
W materiałach tych – wprawdzie z punktu widzenia gminy bardzo ogólnych – istnieją
zawarte były jednak ustalenia, które można odnieść odniesiono bezpośrednio do
analizowanego obszaru obszaru gminy. Potwierdzają one fakt, iż gmina leży w regionie
lubelskim w zasięgu:
 „Lublina - miasta o znaczeniu europejskim - potencjalnego europolu", jedynego po
prawej stronie Wisły i jednego z dziewięciu europoli w Polsce,
 dwóch korytarzy komunikacyjnych o znaczeniu międzynarodowym, tj. trasy o kierunku
wschód – zachód: Moskwa – Międzyrzec Podl. Podlaski – Warszawa – Berlin oraz trasy
o kierunku północ – południe: Białystok – Lublin – Rzeszów z przedłużeniem na kraje
bałtyckie i bałkańskie.
Fakty te, w swoich skutkach formalnie potwierdzają i wzmacniają podstawy polityki rozwoju
gminy w strukturze krajowej i regionalnej.
Dokumentami krajowymi aktualnymi w okresie sporządzania zmiany studium były:
 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030) – załącznik do
uchwały nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. (Monitor Polski z 2012 r.,
poz. 252),
 Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020 (aktualizacja)
– załącznik do uchwały nr 121 Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2013 r. (Monitor Polski
z 2013 r., poz. 641),
 Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) –
załącznik do uchwały nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r. (Monitor Polski
z 2017 r., poz. 260),
 Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020” –
załącznik do uchwały nr 7 Rady Ministrów z dnia 15 stycznia 2013 r. (Monitor Polski
z 2013 r., poz. 73),
 Strategia Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) – załącznik do
uchwały nr 6 Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2013 r. (Monitor Polski z 2013 r., poz. 75),
18
 Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności –

załącznik do uchwały nr 16 Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2013 r. (Monitor Polski
z 2013 r., poz. 121),
 Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa” na lata 2012–2020 –
załącznik do uchwały nr 163 Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2012 r. (Monitor Polski
z 2012 r., poz. 839),
 Strategia rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022 –
z 2013 r., poz. 377),
 Strategia "Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko - perspektywa do 2020 r." –
z 2014 r., poz. 469),
 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2030 – dokument przyjęty przez Radę Ministrów
dnia 17 września 2019 r. (Monitor Polski z 2019 r. poz. 1060),
 Krajowy Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2019-2022– dokument
przyjęty przez Radę Ministrów dnia13 sierpnia 2019 r. (Monitor Polski z 2019 r. poz. 808),
 Polityka ekologiczna państwa 2030 – dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu
16 lipca 2019 r. w trybie obiegowym,
 Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.).
Według powyższych dokumentów (głównie KPZK2030) gmina Międzyrzec Podlaski, na tle
kraju jest położona w następujących pasmach i obszarach:
 uzupełniające powiązanie funkcjonalne w kierunku międzynarodowym wschodnim
Warszawy – metropolii o znaczeniu europejskim, które podlega rozwojowi w kierunku
powiązań krajowym, międzynarodowym i globalnym w zakresie gospodarczym, sektora
B&R, społecznym, edukacyjnym, symbolicznym, w tym kulturowym,
 uzupełniające rozwojowe wewnętrzne powiązanie funkcjonalne południe – północ Lublina
– metropolii krajowej z Białymstokiem – ośrodka krajowego pełniącego niektóre funkcje
metropolitarne,
 obszar objęty rozwijaniem powiązań funkcjonalnych pomiędzy obszarami położonymi na
obrzeżach, wymagających wspierania rozwoju wspomagających spójność wewnętrzną kraju,
 obszar intensywnych działań polityki regionalnej dotyczącej współpracy przygranicznej
 korytarz wschód – zachód (korytarz II Berlin – Warszawa – Moskwa) Transeuropejskiej

Sieci Transportowej TEN-T, który na obszarze gminy występuje z postaci transportu
kolejowego i drogowego,
 linia kolejowa konwencjonalna 120 – 200 km/h, stanowiąca jeden z głównych elementów
sieci transportowej,
 autostrada zachód – wschód i droga ekspresowa południe – północ, stanowiące jedne
z głównych elementów sieci transportowej,
 obszar wymagający szczególnego wsparcia ze strony polityki regionalnej,
 obszar w zasięgu europejskiego obszaru koncentracji działalności i przepływów,
 obszar działań restrukturyzacyjnych na obszarach depopulacyjnych dotyczących miast

i obszarów wiejskich,
19
 obszar zwiększenia dostępu do usług podstawowych, w tym komunikacyjnych,
 obszar objęty wspieraniem rozwoju powiązań funkcjonalnych o podstawowym znaczeniu

dla rozwoju miast i regionów peryferyjnych,
 wiejskie obszary funkcjonalne wymagające wsparcia procesów rozwojowych,
 obszar koncentracji wskaźników wskazujących najgorszy dostęp do usług publicznych,
 obszar koncentracji walorów przyrodniczych – biocentrum lądowe – dolina rzeki Krzny,
 korytarz ekologiczny ECONET (wg IOŚ 1996) – dolina rzeki Krzny,
 korytarz ekologiczny sieci łączącej obszary Natura 2000 (wg Zakładu Badania Ssaków,
PAN Białowieża 2006) – pas przebiegający głównie przez obszary leśne gminy
z północnego zachodu w kierunku południowego wchodu,
 obszar wspólny dla obydwu sieci – obszar funkcjonalny krajowej hierarchicznej sieci
uwzględniającej prototypowe systemy ponadlokalnych korytarzy ekologicznych – obszary
leśne w południowo-wchodniej części gminy,
 obszar dolin rzek wylewających i obszar podtopień – dolina rzeki Krzny,
 obszar potencjalnych ograniczeń zabudowy i podwyższenia standardów budowlanych na

obszarach zagrożonych w dolinach rzek wylewających – dolina rzeki Krzny,
 obszar potencjalnych złóż gazu łupkowego, mogących podlegać ochronie.
Należy zauważyć, że w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 nastąpiło
odejście od modelu rozwoju w pasmach (nie spełniającego roli rozwojowej a gównie rolę
tranzytową), na rzecz rozwoju sieciowego na całym obszarze kraju, skoncentrowanym
w węzłach sieci, którymi są główne miasta jako krajowe ośrodki wzrostu, których powiązania
funkcjonalne w kierunku międzynarodowym zachód – wschód oraz w kierunku krajowym
i dalej międzynarodowym południe – północ przebiegają i krzyżują się na obszarze gminy
Międzyrzec Podlaski, co w dalszym ciągu podkreśla wyjątkowe położenie gminy na tle
polskiej przestrzeni.
(2) Dokumenty regionalne

Przy opracowaniu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy, podstawowym dokumentem regionalnym w zakresie uwarunkowań i wytycznych
regionalnych, jest plan zagospodarowania przestrzennego województwa. Plan wojewódzki
powinien uwzględniać w szczególności koncepcję polityki przestrzennego zagospodarowania
kraju odniesioną do regionu, tj. wskazującą uwarunkowania, cele i kierunki polityki
przestrzennej państwa na obszarze województwa.
Polityka regionalna i przestrzenna województwa, zgodnie z ustawą o samorządzie
województwa z dnia 5 czerwca 1998 r. (Dz. U. nr 91, poz. 576 z dnia 18 lipca 1998 r.) oraz
ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 15, poz. 139 z dnia 25 lutego 1999 r.)
wynika więc ze strategii rozwoju województwa oraz planu zagospodarowania przestrzennego
województwa.
Jak dotychczas nowe województwo lubelskie nie posiada jednolitych tekstów takich
dokumentów. W związku z tym wykorzystano w szczególności opracowania Biura Studiów
Przestrzennych i Polityki Regionalnej w Białej Podlaskiej (patrz: zał. 2).
Przyjmuje się więc, że aktualne i oficjalne wytyczne regionalne dla gminy Międzyrzec
Podlaski zawarte są głównie w:
Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej w województwie wyraża się głównie
w planie zagospodarowania przestrzennego województwa.
20
Dokumentami o znaczeniu regionalnym wykorzystanymi przy opracowywaniu studium

w 2000 r. były:
 Studium zagospodarowania przestrzennego województwa bialskopodlaskiego. Etap I -
Uwarunkowania, cele i kierunki polityki przestrzennej, Biuro Studiów Przestrzennych
i Polityki Regionalnej, Biała Podlaska, kwiecień 1997.
 Studium zagospodarowania przestrzennego województwa bialskopodlaskiego. Synteza,
Biuro Studiów Przestrzennych i Polityki Regionalnej, Biała Podlaska, 1997.
 Tereny inwestycyjne województwa bialskopodlaskiego, Biuro Studiów Przestrzennych
i Polityki Regionalnej, Biała Podlaska.
 Co warto wiedzieć o zagospodarowaniu przestrzennym województwa bialskopodlaskiego,
Biuro Studiów Przestrzennych i Polityki Regionalnej, Biała Podlaska, 1996.
Dokumentami o znaczeniu regionalnym i wojewódzkim aktualnymi w okresie sporządzania

zmiany studium były:
 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego – załącznik do uchwały
nr XI/162/2015 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 października 2015 r. (Dz. Urz.
Woj. Lubelskiego z 2015 r. poz. 5441),
 Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030
roku) – załącznik do uchwały nr XXXIV/559/2013 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia
24 czerwca 2013 r.,
 Regionalna Strategia Innowacji Województwa Lubelskiego do 2020 roku – załącznik do
uchwały nr XLIX/794/2014 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 31 października 2014
r.,
 Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego na lata 2014 – 2020 – załącznik do
uchwały nr XXXVI/493/2017 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 18 grudnia 2017 r.,
zmienionej uchwałą nr XLV/655/2018 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 13 listopada
2018 r.,
 Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami w Województwie Lubelskim na lata 2019-2022,
przyjęty uchwałą Nr IX/160/2019 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 2 września 2019 r.,
 Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2020-2023 z perspektywą do roku
2027, przyjęty uchwałą r XII/201/2019 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 3 grudnia 2019 r.
 Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2022 wraz z aktualizacją przyjęty
uchwałą Nr IV/98/2019 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 11 marca 2019 r.,
 Program Ochrony Środowiska Przed Hałasem Dla Województwa Lubelskiego, Lublin,
luty 2019 r.,
 Program ochrony powietrza dla strefy lubelskiej, Lublin 2013,
 Program ochrony powietrza dla strefy lubelskiej z wyłączeniem planu działań

krótkoterminowych ze względu na przekroczenie poziomu docelowego benzo(a)pirenu –
załącznik do uchwały nr XXII/315/2016 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia
14 października 2016 r.,
 Aktualizacja „Programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej ze względu na przekroczenie
poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 z uwzględnieniem pyłu PM2,5” –
załącznik do uchwały nr XXXV/482/2017 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia
20 listopada 2017 r.,
21
 Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 – załącznik

do uchwały Nr XXI/355/2015 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 101 marca 2015 r.,
 Program Strategicznego Rozwoju Transportu Województwa Lubelskiego , Lublin 2017,
 Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w województwie

lubelskim – załącznik do uchwały nr XLVII/744/2014 Sejmiku Województwa Lubelskiego
z dnia 14 lipca 2014 r.,
 Program rozwoju turystyki w województwie lubelskim do 2020 roku z perspektywą do 2030 –
załącznik do uchwały Nr CCXXXVI/4630/2017 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia
12 grudnia 2017 r.,
 Program usuwania wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa lubelskiego na
lata 2012 – 2032, Lublin, listopad 2011 r,
 Aktualizacja Programu usuwania wyrobów zawierających azbest dla terenu województwa
lubelskiego na lata 2016-2032, Lublin 2016 r.
 Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego –
załącznik do uchwały nr XLI/623/2014 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 3 lutego
2014 r.,
 Program rozwoju energetyki dla województwa lubelskiego – załącznik do uchwały nr
CCXLVI/3054/09 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 14 lipca 2009 r.,
 Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2017 roku, Lublin 2018,
 mapy zagrożenia powodziowego opublikowane dnia 22 października 2020 r.

i udostępnione pod adresem http://wody.isok.gov.pl,
 Prognoza Rozwoju Województwa Lubelskiego 2007–2020, MRR,
(3) Główne wytyczne regionalne

Analiza dokumentów i opracowań planistycznych regionalnych oraz pism instytucji i urzędów szczebla
wojewódzkiego wskazuje, że analizowany obszar gminy objęty opracowaniem nie posiada istotnych
ograniczeń i barier rozwojowych, które mogłyby stanowić zasadnicze przeszkody w rozwoju
i zagospodarowaniu przestrzennym. Przeciwnie, Studium wojewódzkie wskazuje, że obszar ściśle
powiązany z pasmem infrastruktury wschód -zachód obejmując całe pasmo subregionalne:
Międzyrzec Podlaski, Biała Podlaska, Zalesie i Terespol, w sposób szczególny wskazuje na
koncentrację „terenów inwestycyjnych" w gminie Międzyrzec Podlaski.
Regionalne wytyczne do rozwoju i zagospodarowania przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski,
wynikające ze "Studium zagospodarowania przestrzennego województwa bialskopodlaskiego", zostały
zawarte formalnie w piśmie Biura Studiów Przestrzennych i Polityki Regionalnej w Białej Podlaskiej, nr
B.S.II-8311/15/99 z dnia 15.03.1999 r.
Syntetyzując dokumenty, pisma i opracowania można wskazać głównie następujące wytyczne
i zalecenia dla rozwoju i zagospodarowania gminy Międzyrzec Podlaski:
a. teren gminy to pasmo podwyższonej aktywności gospodarczej, ściśle powiązane z pasmem
infrastruktury wschód - zachód generującym warunki do przyśpieszonego rozwoju,
b. gmina położona jest na skrzyżowaniu istniejących i projektowanych szlaków komunikacyjnych
krajowych i międzynarodowych w relacji wschód-zachód (Moskwa - Międzyrzec Podl. – Warszawa
– Berlin oraz w relacji północ-południe (Białystok - Lublin - Rzeszów i dalej w kierunku na kraje
bałtycki i kraje bałkańskie),
c. należy rezerwować tereny pod uwzględniane w planach nowe trasy drogowe i kolejowe o randze
krajowej i międzynarodowej, w tym skrzyżowania wielopoziomowe dla ruchu tranzytowego,
22
kołowego i kolejowego,
d. w celu ograniczenia wjazdów na trasy tranzytowe należy uzupełnić i rozbudować system dróg
lokalnych,
e. przy głównych korytarzach transportowych należy przewidywać odpowiednie odsunięcie linii
zabudowy.
f. w celu usprawnienia ruchu tranzytowego należy przewidzieć budowę ciągów rowerowych
i pieszych dla podstawowego układu komunikacyjnego,
g. należy utrzymać wysokie wymagania w zakresie zagospodarowania terenu, m. in. poprzez
nierozpraszanie zabudowy, jej koncentrację i zachowanie odpowiedniej ilości przestrzeni otwartej
między skupiskami zabudowy,
h. na obszarze gminy występują tereny o wysokich , walorach przyrodniczych, które mogą wzmacniać
jej atrakcyjność. Obszar południowo - wschodniej części gminy wraz z łąkami położonymi w dolinie
rzeki Krzny przewidziany jest do objęcia ochroną w ramach projektowanego Bialskopodlaskiego
Obszaru Chronionego Krajobrazu,
i. szczególnej ochrony zasobów przyrody wymaga cała dolina rzekiKrzny, stanowiącej korytarz
ekologiczny o randze krajowej. Wyznacza to podwyższone wymogi w stosunku do lokalizacji
inwestycji i usług na tym terenie. Należy wyłączyć z zabudowy tereny zalewowe rzeki Krzny.
j. użytkowanie terenu gminy powinno być zgodne z zasadami ekorozwoju. Znajdują się tu dwa
projektowane rezerwaty przyrody (Dębina Halasowska i Starorzecze Krzny). Użytkowanie tych
obszarów winno być ściśle kontrolowane i zabezpieczone przed wprowadzaniem funkcji
przyrodniczo niewłaściwych, w tym zabudowy. Wskazane jest przeznaczenie tych terenów na
zielone obszary otwarte,
k. prawie cały teren gminy położony jest na obszarze o wysokich wymogach ochrony wód
podziemnych. W związku z tym, szczególny nadzór ochrony środowiska wymaga budowy
oczyszczalni ścieków i odpowiednio zabezpieczonych wysypisk śmieci,
l. niezbędna jest ochrona kulturowych walorów gminy. Na obszarze gminy charakterystyczna jest
drewniana architektura budownictwa wiejskiego,
ł. w planach rozwoju należy uwzględniać silne związki lokalne i wzajemne oddziaływania i powiązania
funkcjonalno-przestrzenne gminy i miasta Międzyrzec Podlaski. Gmina jest zapleczem
żywnościowym i surowcowym dla miasta Międzyrzeca Podlaskiego, które generuje rynek pracy dla
gminy.
Wskazane uwarunkowania i wytyczne regionalne zostały w miarę możności uwzględnione
w proponowanych kierunkach rozwoju i zagospodarowania przestrzennego gminy Międzyrzec
Podlaski.
W opracowaniu zmiany uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy

Międzyrzec Podlaski uwzględniono wnioski Zarządu Województwa Lubelskiego wynikające
z Planu zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego (przyjętego uchwałą
nr XI/162/2015 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 października 2015 r.; Dz. Urz. Woj.
Lubelskiego z 2015 r. poz. 5441).
23
Ryc. 3. Fragment mapy Struktura Funkcjonalno – Przestrzenna Kierunki Rozwoju Przestrzennego

z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego (PZPWL) określa ustalenia

o charakterze obligatoryjnym i fakultatywnym. Część obligatoryjna PZPWL obejmuje:
• w wymiarze ogólnym: zasady ogólne i szczegółowe (rozdz. Vl.1) – określające warunki
kształtowania zagospodarowania struktur funkcjonalno-przestrzennych województwa,
kierunki działań (rozdz. Vl.3) - stanowiące katalog skoordynowanych
(usystematyzowanych) przedsięwzięć (działań) zapewniających lub sprzyjających
realizacji celów rozwojowych sfer zagospodarowania i obszarów funkcjonalnych;
• w wymiarze szczegółowym: przestrzenne warunki realizacji regionalnej polityki rozwoju
(rozdz. Vl.3) - określające sposób realizacji oraz miejsce lokalizacji lub preferencje dla
lokalizacji działania w przestrzeni, inwestycje celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym (rozdz. VIII).
W strukturze funkcjonalno-przestrzennej województwa lubelskiego (rozdz. Vl.2, rys. 4) gmina
Międzyrzec Podlaski położona jest w obszarze gospodarki hodowlanej o charakterze
mozaikowym łąkowe-leśno-polnym . W związku z tym przyjmuje się zasadę nadrzędności
działań służących utrzymaniu i wzmacnianiu ich funkcji podstawowych (wiodących) oraz
preferencje rozwojowe, nakazujące zachowanie naturalnych wartości zasobów rolniczej
przestrzeni produkcyjnej oraz zrównoważony rozwój gospodarki rolnej i funkcji
towarzyszących.
Przez teren gminy Międzyrzec Podlaski przebiegają główne powiązania transportowe oparte
o drogi krajowe i wojewódzkie oraz: linię kolejową, dla których przyjmuje się zasadę
24
wzmacniania ich funkcji poprzez rozwój infrastruktury transportowej zapewniającej

sprawność powiązań komunikacyjnych, minimalizującej zagrożenia bezpieczeństwa
publicznego oraz kolizje z elementami regionalnej sieci ekologicznej.
Na terenie gminy znajdują się elementy obszarów o wiodącej funkcji przyrodniczej, takie jak
kluczowe ekosystemy leśne cechujące się dużym stopniem naturalności, dla których
obowiązuje zasada podporządkowania wszelkiej działalności utrzymaniu wartości
przyrodniczych. Występują tutaj również korytarze ekologiczne stanowiące elementy
pasmowe, dla których obowiązuje zasada przyporządkowania wszelkich działań utrzymaniu
ciągłości powiązań ekologicznych pomiędzy elementami węzłowymi układu naturalnego.
Gmina Międzyrzec Podlaski położona jest w obszarach funkcjonalnych o znaczeniu
ponadregionalnym (rozdz. Vll.1, rys. 19): „wiejskim obszarze funkcjonalnym wymagającym
wsparcia procesów rozwojowych” i „przygranicznym obszarze funkcjonalnym” (w strefie
zewnętrznej) o oraz w obszarach funkcjonalnych o znaczeniu regionalnym (rozdz. Vll.2,
rys.20): „gospodarki hodowlanej” i „Polesie ze strefą oddziaływania Kanału Wieprz-Krzna”.
Dla obszarów tych, jako wiodące kierunki zagospodarowania PZPWL wskazuje:
1) wzmacnianie powiązań funkcjonalnych (transportowych, teleinformatycznych,
społeczno-gospodarczych) z lokalnymi ośrodkami rozwoju,
2) stworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości związanej z produkcją rolną
i wykorzystywaniem walorów środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego
w turystyce,
3) zwiększenie dostępności w relacjach krajowych i regionalnych (poprawa dostępu do
usług, sieci transportowych i telekomunikacyjnych),
4) rozbudowę infrastruktury logistycznej,
5) modernizację (remeliorację) Kanału Wieprz-Krzna obejmującą:
– uszczelnienie koryta kanału,
– udrożnienie sieci rowów nawadniających ,
6) rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej,
7) rozwój bazy przetwórstwa rolno-spożywczego,
8) rozwój energetyki odnawialnej z wykorzystaniem biomasy, zasobów wodnych i instalacji
fotowoltaicznych,
9) zalesianie stref wododziałowych,
10) gospodarkę hodowlaną,
11) rozwój usług obsługi rolnictwa,
12) produkcję biomasy dla celów energetycznych,
13) rozwój bazy przetwórstwa rolno-spożywczego;
14) zwiększanie możliwości retencyjnych obszaru dla realizacji działań w ramach pakietu
strategicznej interwencji Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych.
Na terenie objętym zmianą studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski znajdują się zadania inwestycyjne celu
publicznego o znaczeniu wojewódzkim (rozdz. VIII) obejmujące:
1) melioracje użytków rolnych w miejscowości Halasy (lista 1, poz. 621) – zadanie
inwestycyjne umieszczone w MasterPlanie dla obszaru dorzecza Wisły;
25
2) odbudowę i rewitalizację systemu wodnego Kanału Wieprz - Krzna – etap II, element 1
w km 71+000 – 139+890 – Zad. III "Odbudowa i uszczelnienie koryta Kanału Wieprz -
Krzna wraz z budowlami w km 71+000 – 139+890 (lista 2, poz. 99) – zadanie
inwestycyjne uwzględnione w MasterPlanie dla obszaru dorzecza Wisły.
Ponadto w obszarze gminy identyfikuje się inne zadania inwestycyjne celu publicznego
o znaczeniu ponadlokalnym (rozdz. VIII) obejmujące:
1) budowę autostrady A2 na odcinku gr. województwa – Biała Podlaska – Kukuryki – gr.
państwa – zadanie inwestycyjne umieszczone w Programie Budowy Dróg Krajowych na
lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025);
2) budowę drogi ekspresowej S19 gr. województwa – Międzyrzec Podlaski – Lubartów –
Lublin – Kraśnik – gr. województwa – zadanie inwestycyjne umieszczone w Programie
Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025), przedsięwzięcie
uwzględnione w Kontrakcie Terytorialnym dla Województwa Lubelskiego;
2) modernizację linii kolejowej nr 2/E20, C-E20 Warszawa - Terespol - gr. państwa
z dostosowaniem do prędkości 141 – 160 km/h – zadanie inwestycyjne umieszczone
w Master planie dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 r., Krajowym Programie
Kolejowym do 2023 roku oraz w Dokumencie lmplementacyjnym do Strategii Rozwoju
Transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.), przedsięwzięcie uwzględnione
w Kontrakcie Terytorialnym dla Województwa Lubelskiego).
Zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz. U. z 2017 r., poz. 1073) Zarząd Województwa Lubelskiego przystąpił do
sporządzenia audytu krajobrazowego. W związku z tym w odniesieniu do studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nie formułuje się
wniosków i rekomendacji, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt. 4a i ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy
do czasu uchwalenia przez Sejmik Województwa Lubelskiego przedmiotowego dokumentu.
26
1.4. Kierunki rozwoju przestrzennego wynikające z uwarunkowań

Kierunki rozwoju przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski wynikają z uwarunkowań
i priorytetów rozwoju zawartych w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego oraz
przygotowywanej strategii rozwoju województwa lubelskiego. W dokumentach tych wskazuje się
na: krajowych i regionalnych dokumentach strategicznych.
1. Trendy globalizacji gospodarki światowej. Priorytetem rozwoju w tym zakresie winno być
dążenie do wspomagania konkurencyjności regionów oraz rozwój metropolii, które byłyby
generatorem transferu innowacji. W tym względzie należy oczekiwać: metropolizacji
rozwoju, przyśpieszenia procesów rozwojowych a jednocześnie zaostrzenia się problemów
społecznych, wzrostu roli i znaczenia czynnika ludzkiego (drenaż kadr), wzrostu
terytorialnych systemów innowacyjnych w tym innowacyjności organizacyjnej.
2. Procesy integracji z Unią Europejską. W tym względzie wskazuje się na konieczność

dostosowania infrastruktury technicznej i ekonomicznej do standardów europejskich oraz
stworzenie sprawnego mechanizmu finansowania rozwoju z wykorzystaniem środków
przedakcesyjnych, krajowych i lokalnych. Procesy dostosowawcze dotyczą szczególnie
wschodniej granicy Polski, która będzie zewnętrzną granicą Unii Europejskiej.
3. Zmiany ustrojowe, które dotyczą decentralizacji państwa i finansów publicznych oraz
umacniania roli samorządów.
4. Zmiany makroekonomiczne i strukturalne oraz międzyregionalne i wewnątrzregionalne
zróżnicowania rozwoju. Wskazane w tym względzie uwarunkowania i kierunki rozwoju
wymuszają zmniejszenia redystrybucyjnej roli Centrum i wzrostu znaczenia budżetów
własnych.
Główny kierunek działania władz regionalnych i lokalnych sprowadza się więc do rozwiązywania
problemów luki ekologicznej i przeludnienia agrarnego przy jednoczesnym przewidywanym
wysokim wzroście zasobów pracy oraz zachowania tożsamości lokalnej. Należy oczekiwać
też zmniejszenia obszarów patologii społecznej. Polityka regionalna jako element polityki
strukturalnej państwa, winna zatem sprowadzać się do pomocy regionom słabszym.
Niezbędne staje się, przeciwdziałanie Centrum marginalizacji obszarów zapaści.
Reasumując, kierunki Kierunki rozwoju gminy wyznacza:

 rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności gminy
Międzyrzec Podlaski, w tym rozwój sieci logistyczno-transportowej, telekomunikacji
i ochrony środowiska,
 rozbudowa i dywersyfikacja bazy ekonomicznej gminy w tym rozwój pozarolniczej
przedsiębiorczości mieszkańców gminy i tworzenie warunków do rozwoju małych
i średnich przedsiębiorstw oraz pobudzanie atrakcyjności inwestycyjnej gminy w celu
napływu kapitału i inwestorów zewnętrznych,
 efektywność działań zorientowanych na rozwój pozarolniczy. Wiąże pozarolniczy, co
wiąże się to z koniecznością wyznaczenia strefy obszarów aktywności gospodarczej, jako
obszarów ofertowych dla potencjalnych inwestorów,
 pożądane jest rozwijanie szerokiej i profesjonalnej promocji gminy oraz marketingu
lokalnego, w celu przyciągania inwestorów zewnętrznych,
 rozwój aktywizacji zasobów ludzkich w tym rozwój potencjału edukacyjnego i zwiększenie
mobilności zawodowej, czyli rozwój szkolnictwa średniego zawodowego, kształcenia
ustawicznego i szkolenie kadr administracji publicznej,
 kierunkiem szczególnym powinno być zwiększenie atrakcyjności gminy dla jakości życia,
by m. in. spełniać wymagania stawiane w tym zakresie przez Unię Europejską w tym
27
w szczególności podwyższanie wskaźników mieszkaniowych do poziomu dorównującego

wskaźnikom występującym na obszarze Unii Europejskiej .
 wskazane jest podnoszenie konkurencyjności i innowacyjności gminy nie tylko wobec
potencjalnych konkurentów tj. gmin sąsiadujących, w tym miasta Międzyrzeca Podl.
Podlaskiego, ale także na arenie regionalnej i krajowej, a do pewnego stopnia też –
międzynarodowej z uwagi na bliskie przystąpienie Polski do Unii Europejskiej.
 rozwój współpracy międzynarodowej, w tym transgranicznej administracji publicznej
i bezpośredniej współpracy podmiotów gospodarczych,
 kształtowanie nowej struktury rozwoju gminy w oparciu o wielofunkcyjną rolę miasta
Międzyrzeca Podlaskiego jako ponad lokalnego ośrodka obsługi; w planach rozwoju
należy wziąć pod uwagę związki lokalne i wzajemne oddziaływania miasta i gminy.;
 rozwój na obszarze gminy odnawialnych źródeł energii.
28
2 STRATEGIA ROZWOJU GMINY

2. UWARUNKOWANIA, POTRZEBY I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY
2.1. Strategia a studium

Strategia rozwoju gminy Międzyrzec Podlaski jest opracowaniem odrębnym, choć skoordynowanym ze
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Zadaniem strategii
jest wskazanie ogólnych społeczno -gospodarczych uwarunkowań, racji i kierunków rozwoju.
Zadaniem Studium jest zaś - wskazanie uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy uwzględniających ustalenia rozwojowe strategii. Tak więc rozwój
i zagospodarowanie przestrzenne gminy są wzajemnie uwarunkowane.
Celem niniejszego rozdziału jest ogólne wskazanie wspólnych uwarunkowań, uwzględnionych

zarówno w koncepcji zagospodarowania, jak też strategii rozwoju. Pełniejsza koncepcja rozwoju
gminy jest przedmiotem finalnego dokumentu strategii (jw.).
2.2Uwarunkowania rozwoju
2.1. Uwarunkowania rozwoju gminy
Analiza stanu posiadania i położenia gminy Międzyrzec Podlaski wskazuje następujące
uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego i kierunki rozwoju obszaru gminy:
1. Obszar gminy między projektowaną autostradą i szlakiem kolejowym, tj. większość obszaru
gminy określona została w studium województwa bialskopodlaskiego jako „pasmo
inwestycyjne" (w "Koncepcji Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju" - „pasmo
przyspieszonego rozwoju");
1. Prawie cały obszar gminy Międzyrzec Podlaski – zgodnie z obowiązującym planem
zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego – znajduje się na przebiegu
Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T w korytarzu sieci bazowej (związanej z drogą
krajową nr 2 oraz projektowaną autostradą A2) oraz sieci kompleksowej (związanej
z projektowaną drogą S19, tworzących układ drogowy stanowiący jeden z elementów
infrastruktury technicznej wzmacniających spójność ponadregionalną.
2. Przyjmuje się, że osiami pasma przyspieszonego rozwoju w obszarze gminy są:
• projektowana autostrada A2;
• istniejąca droga krajowa nr 2;
• projektowana trasa droga ekspresowa S19;
• częściowo szlak kolejowy linia kolejowa E-20 / CE-20;
3. Strefami rozwoju perspektywicznego są przede wszystkim rejony wpływów tych szlaków. Tu
oferta rozwoju będzie szczególnie atrakcyjna. Wyznacza się w ten sposób trzy rejony węzłów:
• węzeł A2 i S19 (największy potencjał – pod warunkiem powiązania węzła poprzez
drogi lokalne z obszarem gminy);
• węzeł S19 i droga nr 2;
• węzeł S19 i kolej linia kolejowa E-20 / CE-20.
4. Oferowane tereny, po wyeliminowaniu terenów nieprzydatnych do inwestycji
i chronionych mogą być przeznaczone pod biznes i osadnictwo;
5. Szansą urbanizacyjną gminy jest również rekreacja. Wyznacza się trzy główne jej rejony
oparte na strefach przyrodniczych:
29
• w kompleksach lasów (obszar zwartego kompleksu);

• w dolinie północnego odcinka Krzny;
• w rejonie żwirowni.
Najważniejszym kierunkiem rozwoju perspektywicznego gminy będzie więc jej urbanizacja
oparta na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych, wyznaczających tereny obszary
przeznaczone dla miejskich form zabudowy i działalności gospodarczej oraz w rejonie
istniejącego ośrodka miejskiego, generującego rozwój gminy.
Ustalenia strategiczne - patrz: "Strategia rozwoju gminy Międzyrzec Podlaski", IGPiK, 2000.
W zakresie zmiany studium dokonano aktualizacji istniejącej struktury obszarów, w ramach
której na planszy graficznej (Załączniku nr 2 Uwarunkowania) pokazano istniejące obszary:
2.2. Dokumenty strategiczne gminy

Dokumentami strategicznymi o znaczeniu gminnym aktualnymi w okresie sporządzania
zmiany studium były:
1) Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Międzyrzec Podlaski na lata 2014-2020,
2) Strategia Rozwoju Powiatu Bialskiego na lata 2018-2026 Powiat bialski – brama
pomiędzy Wschodem a Zachodem – załącznik do uchwały Nr VI/38/2018 Rady
Powiatu w Białej Podlaskiej z dnia 28 lutego2019 r.;
3) Lokalny Program Rewitalizacji dla gminy Międzyrzec Podlaski na lata 2017-2023 –
załącznik do uchwały Nr XXXIII/242/17 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia
29 września 2017 r.;
4) Gminny program opieki nad zabytkami Gminy Międzyrzec Podlaski na lata 2017-2020
– załącznik do uchwały nr XXXIII/241/17 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia
29 września 2017 r.;
5) Program Ochrony Środowiska dla Międzygminnego Związku Komunalnego
w Międzyrzecu Podlaskim – załącznik do uchwały nr XXXV/171/2005 Rady Gminy
Międzyrzec Podlaski z dnia 15 września 2005 r.;
6) Plan gospodarki niskoemisyjnej dla gminy Międzyrzec Podlaski – załącznik do uchwały
Nr XIV/119/16 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 29 stycznia 2016 r.;
30
7) Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Międzyrzec

Podlaski na lata 2018 – 2032 – załącznik do uchwały nr XXXVIII/296/18 Rady Gminy
Międzyrzec Podlaski z dnia 28 lutego 2018 r.;
8) Raport o stanie gminy Międzyrzec Podlaski za rok 2019; Międzyrzec Podlaski, lipiec
2020 r.;
9) Analiza Potrzeb i Możliwości Rozwoju Gminy Międzyrzec Podlaski wraz z bilansem
terenów przeznaczonych pod zabudowę sporządzona w ramach prac nad projektem
zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
sporządzanej na podstawie uchwały nr XXVI/200/17 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski
z dnia 30 stycznia 2017 r.
31
2.3 Potrzeby i możliwości rozwoju gminy
Niniejszy rozdział zawiera wnioski z opracowania „Analiza potrzeb i możliwości rozwoju

gminy Międzyrzec Podlaski”, sporządzonego zgodnie z wymogami art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy
z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1945, z późn. zm.), który stanowi materiał planistyczny do sporządzenia projektu
Studium.
Sporządzenie w/w opracowania wynika z konieczności uwzględniania w dokumencie
studium, uwarunkowań wynikających w szczególności z potrzeb i możliwości rozwoju gminy,
które powinny być określone z uwzględnieniem analiz ekonomicznych, środowiskowych
i społecznych, prognoz demograficznych, możliwości finansowania przez gminę wykonania
sieci infrastruktury komunikacyjnej, technicznej i społecznej, służących realizacji za dań
własnych oraz wykonanego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę.
Celem wykonania Analizy potrzeb i możliwości rozwoju gminy Międzyrzec Podlaski było
uzasadnienie zmian dokonanych w Studium w zakresie przeznaczenia nowych terenów pod
zabudowę, w tym w szczególności poprzez uwzględnienie bilansu terenów przeznaczonych
pod zabudowę.
Wnioski wynikające z analizy ekonomicznej:

1. Sukcesywnie zwiększające się dochody budżetu gminy stwarzają szansę na rozwój
gospodarczy gminy, w tym w zakresie inwestycji wpływających na jakość życia
mieszkańców; z poziomu lokalnego najistotniejsze znaczenie mają dochody własne
gminy, w tym w szczególności pochodzące od osób prawnych, fizycznych i innych
jednostek nieposiadających osobowości prawnej, gdyż ich wysokość uzależniona jest
bezpośrednio od zamożności mieszkańców oraz rozwoju i kondycji ekonomicznej
przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą na terenie gminy.
2. Wzrost dochodów własnych gminy (z podatków) stanowić może o rozwoju
mieszkalnictwa oraz innych funkcji na nowych terenach inwestycyjnych, wyznaczonych
w sposób racjonalny i uzasadniony istniejącymi potrzebami.
3. Niekorzystne pozostają proporcje pomiędzy wydatkami inwestycyjnymi, stanowiącymi
ok. 17,3% wydatków ogółem a bieżącymi wydatkami z budżetu gminy. Średnioroczne
wydatki inwestycyjne w wysokości 4,6 mln zł stanowią kwotę zbyt niską i nie
zapewniają w wystarczającym stopniu realizacji potrzeb inwestycyjnych na terenie
gminy. W celu realizacji zadań inwestycyjnych gmina zmuszona jest do korzystania z
zewnętrznych środków finansowych (pożyczki, dofinansowania z funduszy unijnych
itp.).
4. Rozwój funkcji inwestycyjnych na terenie gminy powinien odbywać się na terenach
wyposażonych w infrastrukturę techniczną oraz przy utwardzonych drogach,
w szczególności na terenach zwartych struktur przestrzennych, co w istotny sposób
może wpłynąć na bilans dochodów i wydatków gminy (wzrost dochodów bez
większych nakładów na infrastrukturę).
5. Rolniczy charakter gminy determinuje jakość gruntów rolnych wskazanych do
rolniczego użytkowania – preferowane jest utrzymanie tego kierunku rozwoju
gospodarczego gminy przy jednoczesnym stworzeniu dogodnych warunków
przestrzennych dla modernizacji gospodarstw rolnych, w tym wielkotowarowych.
6. Dynamika rozwoju działalności gospodarczej na terenie gminy jest wysoka, na co
wpływ ma dogodne położenie gminy na skrzyżowaniu istniejących i projektowanych
tras komunikacyjnych o znaczeniu nie tylko regionalnym, ale również krajowym
i międzynarodowym. Dzięki w/w trasom gmina Miedzyrzec Podlaski jest ważnym
regionalnym pasmem przyśpieszonego rozwoju. Procesy integracji europejskiej
32
wzmacniają znaczenie komunikacyjne i rozwojowe tego obszaru – kierunki rozwoju

przestrzennego gminy powinny uwzględniać podaż nowych uzbrojonych terenów
inwestycyjnych stwarzających dogodne warunki dla rozwoju działalności gospodarczej.
7. Wskazana jest dywersyfikacja w kierunku działalności pozarolniczej jako
alternatywnych źródeł dochodów dla mieszkańców gminy, wykorzystując strategiczne
położenie komunikacyjne gminy, bliskość wschodniej granicy Państwa, ale także plany
rozwojowe na terenie gminy dotyczące budowy autostrady A2, drogi ekspresowej S19,
a także wschodniej obwodnicy miasta Międzyrzec Podlaski (w ciągu drogi
wojewódzkiej 813).
8. Wzrastające od lat dochody mieszkańców gminy oraz dochody osiągane przez
podmioty prowadzące działalność gospodarczą wskazują na sukcesywną poprawę
poziomu życia mieszkańców gminy.
9. W ostatnich latach obserwuje się wyraźne tendencje wzrostowe w zakresie rozwoju
pozarolniczych działalności gospodarczych. Należy zatem przyjąć, że polityka
przestrzenna gminy polegająca na udostępnianiu terenów inwestycyjnych
przeznaczonych do realizacji usług i przemysłu pozostaje aktualna. Udostępnianie,
a w konsekwencji zagospodarowywanie takich terenów jest czynnikiem
determinującym zachowania ludności w zakresie zatrudniania się i wpływa na procesy
migracyjne. Niewątpliwie korzystnym zjawiskiem może być osiedlanie się ludności
napływowej, znajdującej zatrudnienie w zakładach pracy lokalizowanych na terenie
gminy.
Wnioski wynikające z analizy społecznej:

1. Wyzwaniem dla polityki rozwoju gminy jest zahamowanie niekorzystnych trendów
demograficznych, w tym przez przyciąganie nowych (napływowych) mieszkańców
gminy m.in. poprzez udostępnienie atrakcyjnych terenów inwestycyjnych oraz
stworzenie dogodnych warunków dla zamieszkiwania.
2. Stopniowe starzenie się społeczeństwa, generujące wiele problemów, w grupie której
wymienia się m.in. zmniejszanie zasobu siły roboczej, osłabienie lokalnego kapitału
ludzkiego, a także pogarszanie struktury rynku pracy.
3. Dostęp do podstawowych usług publicznych na terenie gminy jest niewystarczający -
brak obiektu użyteczności publicznej, świadczącego funkcje administracyjne, w tym
społeczne o charakterze lokalnym.
4. Brak reprezentacyjnego i funkcjonalnego centrum Gminy, które stanowiłaby wizytówkę
gminy Międzyrzec Podlaski. Wszelkie usługi lokalne koncentrują się w mieście
Międzyrzec Podlaski.
5. Na terenie gminy brak jest placówek zapewniających opiekę dla dzieci w wieku do lat
trzech. Wskazany jest rozwój żłobków, klubów dziecięcych w większych
miejscowościach gminy, a także infrastruktury sportowej. Wskazany jest rozwój usług
społecznych o znaczeniu ponadlokalnym.
6. Analiza rozmieszczenia istniejących podstawowych usług z dziedziny edukacji
wskazuje na niewystarczającą w stosunku do istniejących potrzeb gminy ilość miejsc
dla dzieci w wieku przedszkolnym. Liczba dzieci, w wieku przedszkolnym z roku na rok
wzrasta, jednak liczba oferowanych miejsc nadal jest niewystarczająca, czego skutkiem
jest niewystarczający stopień upowszechnienia edukacji przedszkolnej na terenie gminy
Międzyrzec Podlaski. W 2017 roku odsetek dzieci objętych wychowaniem
przedszkolnym w wieku 4-6 lat wyniósł 84% natomiast dzieci w wieku 3-4 lata 41%.
Tego rodzaju placówki mają ogromne znaczenie nie tylko dla rozwoju dziecka, ale i dla
organizacji życia pracujących rodziców (m.in. obniżenie kosztów prywatnej opieki nad
33
dzieckiem). Ułatwiają także kobietom powrót do pracy zawodowej po urlopie

macierzyńskim.
7. Od 2013 roku systematycznie zmniejsza się liczba osób korzystających ze
środowiskowej pomocy społecznej.
8. Brak mieszkań socjalnych oraz znikoma ilość mieszkań komunalnych. Zasoby
mieszkań komunalnych są niewystarczające w stosunku do potrzeb mieszkaniowych
tych mieszkańców gminy, którzy znajdują się w trudnej sytuacji życiowej.
9. Analiza zasobów mieszkaniowych wykazała niedostateczny standard mieszkań – duży
udział mieszkań małych i o niskim wyposażeniu w urządzenia sanitarno-technicznym.
10. Ruch budowlany na terenie gminy jest wysoki – w okresie 2010 -2017 oddano do
użytkowania 405 budynków, z których 227 budynków (56%) stanowiły budynki
mieszkalne. W latach 2010-2018 wydano łącznie 1089 decyzji o warunkach zabudowy,
średnio 121 decyzji rocznie Najwyższą aktywność inwestycyjną cechują się
miejscowości: Rzeczyca, Zaścianki, Rogoźnica, Tuliłów i Pościsze.
11. Sieć drogowa na terenie gminy jest dobrze rozwinięta, wymaga natomiast znacznych
nakładów finansowych na utwardzenie dróg gruntowych oraz bieżące naprawy
nawierzchni. Na obszarze gminy łączna długość sieci dróg wynosi około 260 km, w tym
drogi gminne stanowią 46% całkowitej długości dróg w gminie, drogi powiatowe 40%;
pozostałe to drogi krajowe i wojewódzkie. Najgorszą sytuację zaobserwowano w
zakresie dróg gminnych. Łączna ich długość w gminie wynosi około 120 km, 38%
(45,01 km) to drogi utwardzone a 62% (74,79 km) to drogi nieutwardzone. Spośród
dróg utwardzonych 39% wymaga interwencji – pilnych modernizacji lub remontów,
natomiast udział dróg nieutwardzonych wymagających interwencji kształtuje się na
poziomie 91%. Łącznie 72% dróg gminnych wymaga podjęcia prac.
12. Wyposażenie zabudowy w infrastrukturę wodociągową korzystniejsze aniżeli
w powiecie bialskim i w regionie lubelskim, o czym świadczy udział ludności
korzystających z sieci wodociągowej wyższy o blisko 10% aniżeli w powiecie i o 1,6%
niż w regionie. W celu niegenerowania kosztów na rozbudowę infrastruktury technicznej
istotne znaczenie w rozwoju przestrzennym gminy będzie miało skupianie zabudowy na
terenach uzbrojonych poprzez wypełnianie luk w ciągach zwartej zabudowy oraz jej
rozwój w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących ciągów zabudowy.
13. Sieć kanalizacyjna obsługująca jedynie miejscowość Bereza. Wobec braku kanalizacji
stosowane są zbiorniki bezodpływowe oraz przydomowe oczyszczalnie ścieków, które
są uzupełnieniem istniejącego systemu kanalizacji sanitarnej. Istniejąca zabudowa
rozproszona winna korzystać z indywidualnej infrastruktury w szczególności w zakresie
odprowadzania ścieków (szczelnych zbiorników na ścieki bytowe lub przydomowych
oczyszczalni ścieków).
14. Sieć gazowa obsługująca zaledwie 2 odbiorców.
15. Korzystne położenie komunikacyjne.
16. W polityce przestrzennej gminy należy uwzględnić rozwój infrastruktury OZE, co ma
szczególne znaczenie w kontekście ochrony środowiska przyrodniczego gminy.
Wnioski wynikające z analizy środowiskowej:

1. Na terenie gminy nie występują większe bariery związane z warunkami geologiczno-
inżynierskimi, jak i z rzeźbą terenu dla rozwoju osadnictwa - niewskazane pod
lokalizację zabudowy jest dolina rzeki Krzny, z uwagi na zagrożenie powodziowe, jak
również pełnioną funkcję ekologiczną – podstawowy ciąg przemieszczania się
elementów biologicznych w gminie, uznany w Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET jako
34
obszar łącznikowy znaczenia krajowego o nr 47k, a także obniżenia terenu, zazwyczaj

pokryte gruntami organicznymi.
2. Wskazana jest ochrona terenów leśnych przed antropopresją, w tym przed
fragmentaryzacją lasów.
3. Ochronie przed nierolniczym i nieleśnym zagospodarowywaniem podlegają tereny
gruntów leśnych i rolnych – w pierwszej kolejności należy zagospodarowywać tereny o
niskich klasach bonitacyjnych oraz grunty rolne położone w obrębie zwartych struktur
przestrzennych.
4. Wskazane jest zalesianie gruntów nieprzydatnych dla rolnictwa – nieużytki i grunty
o najniższych klasach bonitacyjnych.
5. Z uwagi na wysokie walory środowiska przyrodniczego należy unikać
zagospodarowywania terenów pod funkcje mogące pogorszyć jego jakość.
6. Podniesienie atrakcyjności turystycznej gminy przez udostępnianie terenów
inwestycyjnych, umożliwiających realizację inwestycji z zakresu usług turystyki
i rekreacji powinien być jednym z głównych celów polityki przestrzennej realizowanej w
dokumencie jakim jest Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski.
Prognoza demograficzna
Prognozy demograficzne stanowią bardzo ważne dane wyjściowe, wpływające na
planowanie rozwoju gminy. Najbardziej aktualną prognozą zmiany liczby ludności, jest
opracowana w sierpniu 2017 r. przez GUS „Prognoza ludności dla gmin na lata 2017-2030”,
która została sporządzona w oparciu o wcześniejsze długoterminowe założenia „Prognozy
ludności Polski na lata 2014-2050” oraz „Prognozy dla powiatów i miast na prawie powiatu
na lata 2014-2050”.
Według opracowania „Prognozy ludności dla gmin na lata 2017-2030” wynika, iż do roku
2019 liczba ludności gminy będzie stopniowo maleć, co odpowiada aktualnemu trendowi
demograficznemu, by od roku 2020 odwrócić tendencję spadkową i zamienić ją na
wzrostową. W perspektywie 2030 r. gmina osiągnie poziom 10 576 mieszkańców, co
spowoduje, że liczba mieszkańców w porównaniu do roku 2017 zwiększy się o ok. 36 osób
tj. o 0,34%. W celu oszacowania liczby ludności gminy do roku 2047 przyjęto, iż w latach
2031 – 2047 liczba ludności będzie się zwiększać średnio o 3 osoby w każdym roku.
Przyjęta wartość jest uśrednionym przyrostem liczby ludności w latach 2017 – 2030 w
gminie Międzyrzec Podlaski, wyliczonej na podstawie „Prognozy ludności dla gmin na lata
2017 – 2030”. Prognozuje się, iż w roku 2047 gminę będzie zamieszkiwać 10 627
mieszkańców, o 51 osób więcej aniżeli w roku 2017.
Prognozę demograficzną przeprowadzono także na podstawie opracowania pn. „Prognoza
ludności do 2050 roku dla powiatów oraz miast na prawach powiatu” opracowanej przez
Główny Urząd Statystyczny”. Szacuje się, że w ciągu 30 lat liczba ludności gminy
Międzyrzec Podlaski zmniejszy się o ok. 240 osób. Szacuje się, iż w roku 2047 liczba
ludności gminy Międzyrzec Podlaski będzie wynosić ok. 10 307 osób. Należy
podkreślić, iż w analizie wykorzystano prognozę demograficzną GUS sporządzoną dla
powiatu bialskiego obejmującą tereny wiejskie (17 gmin wiejskich), które cechują się różnymi
uwarunkowaniami rozwojowymi i krajobrazowymi. Wynik uzyskany w wariancie dla powiatów
ma charakter wyłącznie poglądowy i nie uwzględnia planowanych działań inwestycyjnych na
poziomie krajowym czy też regionalnym, jak również specjalnych programów prorodzinnych,
które z pewnością mogą się przyczynić do wzrostu liczby mieszkańców w gminie Międzyrzec
Podlaski.
35
Mając na uwadze, iż w najbliższym czasie na terenie gminy Międzyrzec Podlaski pojawią się
nowe czynniki, które w sposób znaczący ograniczą odpływ ludności, a wręcz przeciwnie,
należy sądzić, iż spowodują ich napływ, do dalszych analiz przyjęto prognozę demograficzną
do roku 2047 sporządzoną na podstawie przeanalizowania tendencji zmiany ludności
wynikającej z opracowania pn. „Prognoza ludności dla gmin na lata 2017-2030”, która
wydaje się być prognozą obarczoną mniejszym błędem. Zakłada ona, iż na terenie gminy
Międzyrzec Podlaski liczba ludności zwiększy się o ok. 51 osób i w roku 2047 będzie
wynosić 10 627 mieszkańców.
Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci infrastruktury komunikacyjnej,

technicznej i społecznej
Budżet gminy Międzyrzec Podlaski jest wysoki na tle innych jednostek samorządowych o
podobnej wielkości i zasobach. Korzystna struktura dochodów i wydatków budżetu (w tym
wielkość wydatków inwestycyjnych wynosząca w 2017 r. 8,5 mln zł) powoduje również, że
gmina posiada duże możliwości w zakresie rozwoju nowej infrastruktury technicznej,
komunikacyjnej i społecznej. Powyższe powoduje, że gmina dysponuje środkami
finansowymi na przeznaczania nowych terenów inwestycyjnych pod rozwój zabudowy.
Kierunki przeznaczenia nowych terenów pod zabudowę powinny wynikać przede wszystkim
z istniejącego zapotrzebowania oraz być uzasadnione istnieniem szczególnych korzyści
społeczno-gospodarczych dla rozwoju gminy.
Uwzględniając możliwości finansowe gminy w zakresie realizacji nowej infrastruktury
obsługującej tereny inwestycyjne należy założyć:
1) nowe tereny inwestycyjne służące rozwojowi mieszkalnictwa (wskazywane w studium)
powinny być obsługiwane przez istniejące już sieci infrastruktury technicznej oraz
posiadać dostęp do istniejącej sieci dróg – wskazywanie nowych terenów powinno
służyć wypełnieniu „plomb” w istniejących strukturach osadniczych lub w ich
bezpośrednim sąsiedztwie,
2) zgodnie z wynikami analizy oraz strategią samorządu gminy dążącą do rozwoju
przedsiębiorczości w gminie, w tym rozwoju działalności pozarolniczej, pożądane
przeznaczanie terenów pod rozwój usług i produkcję, powinien dotyczyć obszarów
posiadających dobry dostęp do infrastruktury drogowej i podstawowej infrastruktury
technicznej celem zmniejszenia do minimum przyszłych nakładów inwestycyjnych w
tym zakresie,
3) rozwój infrastruktury społecznej w zakresie jej niedoborów wynikających z niniejszej
analizy, a także z przyszłych potrzeb, które będą następować wraz z rozwojem gminy
powinien odbywać się z wykorzystaniem istniejących w pełni niezagospodarowanych
zasobów nieruchomości komunalnych,
4) rozwój nowej zabudowy na terenach niewyposażonych w infrastrukturę komunikacyjną
i techniczną powinien służyć wyłącznie wykorzystaniu największych pozarolniczych
potencjałów rozwojowych gminy, w tym dla rozwoju infrastruktury służącej produkcji i
dystrybucji energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii.
Przy tych założeniach rozwoju zagospodarowania gminy, mając również na uwadze
sukcesywny coroczny wzrost dochodów budżetu gminy i utrzymanie tej tendencji w
kolejnych latach, wydatki inwestycyjne gminy związane z rozwojem infrastruktury technicznej
i komunikacyjnej nie obciążą zbytnio jej budżetu. Możliwości finansowe gminy w
perspektywie 2047 roku ocenia się jako wystarczające do zrealizowania kierunków rozwoju
przestrzennego określonych w studium, w zakresie wynikającym z przeprowadzonych w
niniejszym dokumencie analiz..
36
Bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę

Wykonanie bilansu zgodnie z art. 10 ust. 5 w/w ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym polega kolejno na:
1) sformułowaniu maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na nową zabudowę,
wyrażonego ilością powierzchni użytkowej, w podziale na poszczególne funkcje
zabudowy;
2) oszacowaniu chłonności położonych na terenie gminy, obszarów o w pełni
wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostki
osadniczej w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych
nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych, rozumianej jako możliwość
lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy wyrażonej w powierzchni użytkowej
zabudowy, w podziale na poszczególne funkcje zabudowy;
3) oszacowaniu chłonności, położonych na terenie gminy, obszarów przeznaczonych w
planach miejscowych pod zabudowę, innych niż wymienione w pkt 2 rozumianej jako
możliwość lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy wyrażonej w powierzchni
użytkowej zabudowy, w podziale na poszczególne funkcje zabudowy;
4) porównaniu maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na nową zabudowę,
o którym mowa w pkt 1oraz chłonności o której mowa w pkt 2 i 3, a następnie, gdy
maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na nową zabudowę:
a) nie przekracza sumy powierzchni użytkowej zabudowy, w podziale na funkcje
zabudowy – nie przewiduje się lokalizacji nowej zabudowy poza obszarami, o
których mowa w pkt 2 i 3,
b) przekracza sumę powierzchni użytkowej zabudowy, w podziale na funkcje
zabudowy – bilans terenów pod zabudowę uzupełnia się o różnicę tych wielkości
wyrażoną
c) w powierzchni użytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy,
i przewiduje się lokalizację nowej zabudowy poza obszarami, o którym mowa
w pkt 2 i 3, maksymalnie w ilości wynikającej z uzupełnionego bilansu.
Bilans terenów wykonano z następującymi założeniami

1) danymi wyjściowymi dla przeprowadzonego bilansu są dane dotyczące liczby
nieruchomości wydzielonych ewidencyjnie lub możliwych do wydzielenia
ewidencyjnego (na skutek scaleń i podziałów), których kształt geometryczny i inne
uwarunkowania umożliwiają zabudowę i które mogłyby być zabudowane;
2) określenie zapotrzebowania na nową zabudowę w gminie dokonano dla perspektywy
czasowej do roku 2047 r.;
3) zapotrzebowanie na nową zabudowę o funkcji mieszkaniowej uwzględniono
z założeniem utrzymania, w perspektywie do roku 2047 liczby mieszkańców na
poziomie 10 627 i osiągnięciu wskaźnika 2,88 osoby na jedno mieszkanie), co daje
3811 mieszkań – zakładany stan gospodarstw domowych w 2047 r. uzasadnia
przyjęcie, że w kolejnych latach rokrocznie oddawanych w gminie do użytkowania
będzie ok. 29 nowych budynków mieszkalnych, co odpowiada aktualnemu ruchowi
budowlanemu;
4) określenie maksymalnego zapotrzebowanie na nową zabudowę, wyrażone w ilości
powierzchni użytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy:
a) średnia wielkość powierzchni zabudowy usług publicznych do powierzchni
37
zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej na obszarach wiejskich zapewniającej

optymalną obsługę gminy wynosi ok. 10% (wartość przyjęta na podstawie analiz
porównawczych struktury zabudowy w gminach o podobnych cechach
i funkcjach z uwzględnieniem wytycznych planowania urbanistycznego
wskazywanych w literaturze),
b) średnia wielkość powierzchni zabudowy usługowo-produkcyjnej i produkcyjnej, w
ramach obszarów aktywności gospodarczej, do powierzchni zabudowy
mieszkaniowej i zagrodowej na obszarach wiejskich zapewniającej optymalną
obsługę gminy wynosi ok. 40% (wartość przyjęta na podstawie analiz
porównawczych struktury zabudowy w gminach o podobnych cechach i
funkcjach z uwzględnieniem wytycznych planowania urbanistycznego
wskazywanych w literaturze oraz potrzeb inwestycyjnych gminy);
5) chłonność terenów dla realizacji nowej zabudowy w gminie na obszarach o w pełni
wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek
osadniczych, nie objętych ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego przyjęto w oparciu o określenie liczby nieruchomości (lub możliwych
do wydzielenia nieruchomości na skutek scaleń i podziałów), predysponowanych do
pełnienia określonych funkcji, na których możliwe byłoby ustalenie warunków
zabudowy:
a) dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej o powierzchni użytkowej 185 m 2
(przy założeniu realizacji na działce budowlanej jednego budynku mieszkalnego
o powierzchni 135 m2 oraz budynku gospodarczego/garażowego o powierzchni
60 m2),
b) dla zabudowy zagrodowej o powierzchni użytkowej 415 m2 (przy założeniu
realizacji na działce budowlanej jednego budynku mieszkalnego o powierzchni
135 m2 oraz dwóch budynków gospodarczych/garażowych o łącznej powierzchni
280 m2 lub zabudowy wyłącznie gospodarczej (3 budynków gospodarczych) w
ramach rozwijania istniejącej zabudowy w gospodarstwach rolnych),
c) dla zabudowy usługowej, usługowo-produkcyjnej i produkcyjnej o powierzchni
użytkowej stanowiącej 60% powierzchni terenu nieruchomości;
6) chłonność terenów dla realizacji nowej zabudowy w gminie na terenach objętych
ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjęto w oparciu
o określenie liczby nieruchomości (lub możliwych do wydzielenia nieruchomości), które
mogą być zabudowane z uwzględnieniem ustalonych w planie średnich parametrów i
wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenów dla
poszczególnych funkcji.
Szacunkowe maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na nową zabudowę, z
uwzględnieniem zawartych w studium analiz, wyrażone w ilości powierzchni użytkowej
zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, w perspektywie 2047 r., przedstawia się
następująco:
1) dla zabudowy mieszkaniowej - prawdopodobne jest powstanie 174 nowych budynków
mieszkalnych, w perspektywie do 2047 r. (wraz z towarzyszącą jej zabudową
gospodarczą, w tym garażową), co wskazuje na zapotrzebowanie w ilości 32 190 m2
powierzchni użytkowej. Z uwagi na wzrost udziału budownictwa mieszkaniowego
jednorodzinnego jako najbardziej pożądanej przez mieszkańców formy zabudowy
miejscowości, znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Międzyrzec
Podlaski i funkcjonalnie z nim połączonych, w grupie której wymienia się: Berezę,
Tuliłów oraz Rzeczycę wskazuje się zapotrzebowanie wyznaczenia nowych
terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w ilości 48 710 m 2 powierzchni
użytkowej.
38
2) 2. dla zabudowy zagrodowej - prawdopodobne jest powstanie 696 nowych budynków

mieszkalnych oraz 1392 budynków gospodarczych (garażowych) w ramach zabudowy
zagrodowej nowej lub rozbudowywanej na działkach dotychczas niezabudowanych w
perspektywie do 2047 r., co wskazuje na zapotrzebowanie w ilości 288 840 m2
powierzchni użytkowej (oszacowano w oparciu o istniejące tendencje oraz
przewidywany wzrost zamożności właścicieli największych gospodarstw rolnych).
Zapotrzebowanie na tereny zabudowy mieszkaniowej w perspektywie do roku 2047 stanowi
sumę zapotrzebowanie na zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz zabudowę
zagrodową i kształtuje się na poziomie 321 030 m2.
1) dla zabudowy usług publicznych - przyjmuje się zapotrzebowanie w ilości wynikającej z
zaspokojenia potrzeb nowej zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej: 32 103 m2
powierzchni użytkowej, tj. 10% z 321 030 m2 z zapotrzebowania na powierzchnię
użytkową zabudowy mieszkalnej i zagrodowej. Z uwagi na potrzebę kształtowania
centrum usługowego gminy w miejscowości Zaścianki (z uwagi na korzystne położenie
komunikacyjne oraz bliskość miasta Międzyrzec Podlaski) wskazuje się potrzebę
wyznaczenia dodatkowego zapotrzebowania na tereny zabudowy usług publicznych, w
ilości 92 065 m2 powierzchni użytkowej - na obszarach spełniających podane
wcześniej założenia wynikające z możliwości finansowania inwestycji
infrastrukturalnych przez samorząd gminy.
2) dla zabudowy produkcyjno-usługowej oraz produkcyjnej - przyjmuje się
zapotrzebowanie na nową zabudowę produkcyjną i produkcyjno-usługową, w ramach
obszarów aktywności gospodarczej, wynikającą z potrzeby udostępnienia nowych
terenów inwestycyjnych w ilości: 128 412 m2 powierzchni użytkowej, tj. 40% z 321 030
m2 z zapotrzebowania na powierzchnię użytkową zabudowy mieszkalnej i zagrodowej.
Potrzeba wyznaczenia nowych terenów usługowo – produkcyjnych oraz produkcyjnych
wynika z nowych perspektyw rozwojowych, w tym podniesienia konkurencyjności i
atrakcyjności inwestycyjnej gminy m.in. dzięki planom budowy autostrady A2 oraz
drogi ekspresowej S19. Niemniej należy stwierdzić, iż brak jest możliwości określenia
bezpośredniej zależności pomiędzy liczbą ludności, a wielkością powierzchni terenów
produkcyjno-usługowych i produkcyjnych. Zabudowa tego typu ma bezpośredni wpływ
na jakość życia mieszkańców gminy, nie jest jednak wprost proporcjonalnie związana z
sytuacją demograficzną, ponieważ zapotrzebowanie na różne rodzaje usług, produkcji
nie korespondują z liczbą ludności na danym terenie. Zapotrzebowanie na tereny
produkcyjno-usługowe i produkcyjne jest wynikiem założeń polityki przestrzennej władz
gminy, strategii rozwoju gminy Międzyrzec Podlaski oraz indywidualnych wniosków
mieszkańców gminy i podmiotów działających na jej terenie. Mając na względzie
podniesienie konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej gminy, jak również zmiany
gospodarcze ostatnich lat, niezbędne jest znaczne powiększenie powierzchni terenów
inwestycyjnych w relacji do zapotrzebowania na tego typu tereny. W obszarze
głównych ciągów komunikacyjnych wskazuje się potrzebę lokalizacji nowej zabudowy
produkcyjnej i produkcyjno - usługowej w ramach obszarów aktywności gospodarczej
w dodatkowej ilości 6 309 056 m2 powierzchni użytkowej, co odpowiada ok. 1052 ha,
stanowiąc ok. 4% powierzchni gminy Międzyrzec Podlaski.
Dla terenów produkcyjnych w zakresie produkcji zwierzęcej nie wyznacza się
zapotrzebowania na nowe tereny. Powiększenie powierzchni przeznaczonej do lokalizacji
gospodarstw wysokotowarowych w zakresie produkcji zwierzęcej podyktowane jest głównie
potrzebą dalszego rozwoju istniejących gospodarstw wysokotowarowych, co wynika z dużej
terenochłonności tychże inwestycji. Zakłada się, że rolnictwo pozostanie nadal jednym z
głównych kierunków rozwoju gminy. Organizacja produkcji rolnej będzie się opierać na
efektywnych gospodarstwach rodzinnych. Przewiduje się utrzymanie wiodących kierunków
specjalizacji produkcji rolnej, w tym w zakresie produkcji zwierzęcej.
39
Dla obszarów urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy

przekraczającej 100kW nie oblicza się zapotrzebowania na nowe tereny. Dopuszczenie
lokalizacji OZE wynika z ustaleń Strategii Rozwoju Gminy Międzyrzec Podlaski, która
w ramach celu strategicznego pn. „Ochrona środowiska, efektywność energetyczna oraz
gospodarka niskoemisyjna” wskazuje cel operacyjny pn. „Wspieranie przejścia na
gospodarkę niskoemisyjną”. Potrzeba wyznaczenia terenów urządzeń wytwarzających
energię z odnawialnych źródeł fotowoltaicznych o mocy przekraczającej 100kW ma na celu
przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu będącą konsekwencją m.in.
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych wprowadzanych do powietrza, przyczyniając się do
poprawy konkurencyjności lokalnej gospodarki poprzez zmniejszenie energochłonności
sektora publicznego, zmniejszenie zapotrzebowania na energię a także dywersyfikację
źródeł energii w kierunku energii odnawialnej.
Przedstawione powyżej wyniki zapotrzebowania na nową zabudowę są obarczone błędem

wynikającym przede wszystkim z uwagi na trudne do przewidzenia efekty procesów
rozwojowych, w szczególności koncentrujących się na działaniach służących rozwojowi
funkcji gospodarczych gminy. Zgodnie z wcześniejszym założeniem uzasadnione jest
zwiększenie zapotrzebowania na nową zabudowę w stosunku do wyniku analizy o
dopuszczalne 30%, co szczegółowo przedstawia tabela poniżej.
Tabela. Prognozowane maksymalne zapotrzebowanie na tereny zabudowy do 2047 r.

Wielkość parametru
Wielkość parametru
Rodzaj parametru prognozowana na
prognozowana na 2047r.
rok 2047+30%
Prognozowana liczba ludności 10 627 osób 13 815 osób
Prognozowana powierzchnia użytkowa zabudowy :
• zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna 32 190 m2 41 847 m2
• zabudowa zagrodowa 288 840 m2 375 492 m2
• zabudowa usługowa (usługi publiczne) 32 103 m2 41 734 m2
• zabudowa produkcyjna i produkcyjno - usługowa 128 412 m2 166 936 m2
Prognozowana powierzchnia zabudowy ogółem 472 345 m2 626 009 m2
Źródło: Opracowanie własne
40
Obliczenie chłonności obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze

funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostki osadniczej
Miejscowością, która nie posiada zwartej, w pełni wykształconej struktury przestrzenno-
funkcjonalnej jest Dołhołęka. Zabudowa tej miejscowości posiada strukturę silnie
rozproszoną. W granicach miejscowości brak jest gminnej sieci wodociągowej, istniejąca
zabudowa posiada własne ujęcia wody - studnie głębinowe
Tabela. Szacowana chłonność poszczególnych obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze
funkcjonalno-przestrzennej dla lokalizacji nowej zabudowy
Chłonność obszarów
Liczba nieruchomości
dla realizacji nowej
istniejących lub możliwych
zabudowy w powierzchni
Funkcja zabudowy Obszar do wydzielenia
użytkowej
i przeznaczenia pod nową
zabudowę
[m2]
zabudowa zagrodowa Bereza 18
7470
Halasy 6 2490
Jelnica 16 6640
Pościsze-Kol. Wolańska 20 7470
Koszeliki 15 6225
Kożuszki 10 4150
Krzewica 30 12450
Krzymoszyce 3 1245
Łuby 5 2075
Łukowisko 25 10375
Łuniew 16 6640
Manie 22 9130
Misie 20 8300
Przychody 20 7470
Puchacze 21 8715
Rogoźnica 17 7055
Rogoźnica Kolonia 5 2075
Rogoźniczka 7 2905
Rudniki 1 415
Rzeczyca 7 2905
Sawki 6 2490
Sitno 19 7885
Strzakły 16 6640
Tłuściec 9 3735
Tuliłów 16 6640
Utrówka 7 2905
Wólka Krzymowska 8 3320
Zasiadki 24 9960
Zaścianki 11 4565
Zawadki 13 5395
Żabce 16 6640
Razem: 422 175 130
zabudowa mieszkaniowa Bereza 1 185
jednorodzinna Halasy 5 925
Rzeczyca 41 7585
Tuliłów 72 13320
Wysokie 9 1665
Zaścianki 13 2405
Razem: 141 26085
zabudowa usługowa (usługi Jelnica 3 7148
publiczne) Rogoźnica 3 2351
Rogoźniczka 1 941
Razem: 7 10 440
Źródło: opracowanie własne
41
W tym miejscu należy wyraźnie podkreślić, iż mimo występujących rezerw terenowych,

realizacja zabudowy nie zawsze będzie mogła być zrealizowana z uwagi na:
—geometrię działek uniemożliwiających zabudowę – najczęściej są zbyt wąskie,
—niesprzyjające lokalne warunki gruntowo – wodne,
—niesprzyjające sąsiedztwo,
—nieuregulowane własności niektórych nieruchomości,
—rolnicze użytkowanie gruntów i brak zainteresowania właścicieli nieruchomości zmianą
przeznaczenia.
Zgodnie z powyższym zakłada się, że ok. 30% istniejących rezerw terenowych nie zostanie
zagospodarowana zgodnie z przeznaczeniem określonym w Studium. Do dalszych obliczeń
przyjęto możliwość wykorzystania rezerw terenowych w wielkości rzędu 70%.
Oszacowanie chłonności obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod

zabudowę
Jedynym obowiązującym na terenie gminy miejscowym planem wyznaczającym tereny
zabudowy jest plan przyjęty Uchwałą nr XXVIII/164/2009 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski z
dnia 10 lutego 2009 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski, części miejscowości Zaścianki. Plan ten
obejmuje niewielki, bo zajmujący ok. 14,9 ha obszar (ok. 0,06% powierzchni gminy),
położony przy drodze krajowej nr 2 (Świecko –Terespol) i nr 19 (Kuźnica – Barwinek).
Tabela. Szacowana chłonność terenów wyznaczonych w planie pod nową zabudowę.

Liczba
Chłonność obszarów
Powierzchnia nieruchomości
dla realizacji nowej
terenu wolna od istniejących
zabudowy
Funkcja zabudowy zabudowy lub możliwych
w powierzchni użytkowej
do wydzielenia
i przeznaczenia pod
[ha] [m2]
nową zabudowę
zabudowa usługowa
2,37 - 18 960
(usługi niepubliczne)
zabudowa produkcyjna, składy i
3,84 - 30 720
magazyny
Źródło: Opracowanie własne.
Łączna chłonności obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalnej

oraz obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę
Ostatnim krokiem oszacowania chłonności obszarów, zgodnie z przepisami ustawy o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jest zsumowanie chłonności obszarów o w
pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej oraz obszarów objętych
miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego (położonych poza obszarami o w
pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej).
42
Tabela. Chłonność obszarów dla realizacji nowej zabudowy na obszarach o w pełni wykształconej zwartej
strukturze funkcjonalno-przestrzennej oraz na obszarach objętych miejscowymi planami
zagospodarowania przestrzennego
Chłonność obszarów Chłonność obszarów
Łączna chłonność
o pełni wykształconej objętych miejscowymi
obszarów dla realizacji
zwartej strukturze planami
Funkcja terenu zabudowy nowej zabudowy
funkcjonalno- zagospodarowania
w powierzchni użytkowej
przestrzennej przestrzennego
[m2] [m2] [m2]
zabudowa zagrodowa 175 130 *122 591 - 175 130 *122 591
zabudowa mieszkaniowa
26 085 *18 259 - 26 085 *18 359
jednorodzinna
zabudowa usługowa
10 440 *7 308 - 10 440 *7 308
(usługi publiczne)
zabudowa usługowa
- 18 960 18 960
(usługi niepubliczne)
zabudowa produkcyjna, składy
- 30 720 30 720
i magazyny
Źródło: Opracowanie własne.
*Chłonność pomniejszona o 30% przyjęta do dalszych obliczeń
Wynik bilansu – zestawienie zapotrzebowania na nową zabudowę z chłonnością

terenów przeznaczonych pod zabudowę
Zgodnie z metodologią wykonania bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę, zawartą
w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w kolejnej tabeli przedstawiono
porównanie zapotrzebowania na nową zabudowę z wyznaczoną chłonnością obszarów, z
uwzględnieniem możliwości zwiększenia zapotrzebowania o 30%, zgodnie z dopuszczeniem
wynikającym z w/w ustawy.
Tabela. Wyliczenie zapotrzebowania na wyznaczenie nowych terenów pod zabudowę
Zapotrzebowanie Łączna chłonność

Zwiększone Zapotrzebowanie na
na nową obszarów
o 30 % wyznaczenie nowych
Funkcja terenu zabudowę dla realizacji
zapotrzebowanie terenów pod
zabudowy w powierzchni nowej zabudowy
na nową zabudowę zabudowę
użytkowej w pow. użytkowej
[m2] [m2] [m2] [m2]
występuje w ilości
zabudowa zagrodowa 288 840 375 492 122 591
252 901 m2
zabudowa mieszkaniowa 32 190 41 847 występuje w ilości:

18259
jednorodzinna 34 097* 48 710* 64 548 m2*
zabudowa usługowa 32 103 41 847 występuje w ilości:

7 308
(usługi publiczne) 64 446** 92 065** 126 604 m2 **
Tereny aktywności
gospodarczej (zabudowa 128 412 166 936 występuje w ilości:
49 680
produkcyjno-usługowa 4 416 339*** 6 309 056*** 6 426 312 m2***
i zabudowa produkcyjna)
* zapotrzebowanie na nową zabudowę mieszkaniową jednorodzinną wynikającą z bliskiego położenia
względem miasta Międzyrzec Podlaski – „sypialnia miasta”;
** zapotrzebowanie na nową zabudowę usługową wynikającą z potrzeby kształtowania centrum usługowego
gminy mieszczącego funkcje administracyjne, oświatowe i kulturalne, uzupełnione funkcjami usług
niepublicznych nieuciążliwych, handlu i rzemiosła nieuciążliwego;
*** zapotrzebowanie na nową zabudowę produkcyjno-usługową i zabudowę produkcyjną wynikające
z korzystnego położenia komunikacyjnego, predestynującego gminę do rozwoju terenochłonnych funkcji
43
produkcyjnych i produkcyjno – usługowych.
Zgodnie z obliczeniami przedstawionymi w powyższej tabeli, stwierdzono, że istnieją

aktualnie podstawy do wyznaczania nowych terenów zabudowy poza obszarami o w pełni
wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej oraz obszarami
przeznaczonymi pod zabudowę w planach miejscowych, m.in. w przypadku:
1) zabudowy zagrodowej, w ilości 252 901 m2 powierzchni użytkowej, co odpowiada ok.
244 ha, stanowiąc ok. 0,9% powierzchni gminy Międzyrzec Podlaski.1
2) zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - w ilości 64 548 m 2 powierzchni użytkowej,
co odpowiada ok. 70 ha, stanowiąc ok. 0,2% powierzchni gminy Międzyrzec Podlaski 2.
Potrzeba wyznaczenia nowych terenów zabudowy mieszkaniowej z uwagi na wzrost
udziału budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego jako najbardziej pożądanej
przez mieszkańców formy zabudowy miejscowości znajdujących się w bezpośrednim
sąsiedztwie miasta Międzyrzec Podlaski i funkcjonalnie z nim połączonych, w grupie
której wymienia się: Berezę, Tuliłów oraz Rzeczycę;
3) usług publicznych - w ilości 126 604 m2 powierzchni użytkowej, co odpowiada ok. 21
ha, stanowiąc ok. 0,08% powierzchni gminy Międzyrzec Podlaski. Wyznaczenie
nowych terenów zabudowy usługowej wynika z niewystarczającego dostępu do
podstawowych usług publicznych oraz z potrzeby kształtowania centrum usługowego
gminy mieszczącego funkcje administracyjne, oświatowe i kulturalne, uzupełnionego
funkcjami usług niepublicznych nieuciążliwych, handlu i rzemiosła nieuciążliwego;
4) terenów aktywności gospodarczej tj. zabudowy produkcyjnej i produkcyjno - usługowej
- w ilości 6 426 312 m2 powierzchni użytkowej, co odpowiada ok. 1071 ha, stanowiąc
ok. 4% powierzchni gminy Międzyrzec Podlaski. Potrzeba wyznaczenia nowych
terenów aktywności gospodarczej wynika z ogromnych predyspozycji gminy do
rozwoju funkcji produkcyjnych i produkcyjno – usługowych z uwagi na jej strategiczne
położenie komunikacyjne. Do lokalizacji terenów zabudowy produkcyjno - usługowej i
produkcyjnej najbardziej predestynują obszary w sąsiedztwie miejscowości: Zaścianki,
Wysokie, Rogoźnica Kolonia, Rogoźniczka, w sąsiedztwie projektowanej autostrady
A2 i drogi ekspresowej S19 oraz na terenach „brownfield” po byłym lotnisku polowo-
szkolnym w Krzewicy.
Otrzymane wyniki analizy dotyczące chłonności terenów inwestycyjnych, wynikające z

charakterystyki istniejących struktur funkcjonalno-przestrzennych i przeznaczenia terenów w
obowiązującym miejscowym planie, a także zapotrzebowania na nową zabudowę pozwalają
na przyjęcie następujących wniosków:
1) tereny zabudowy położone w obszarze wykształconych zwartych struktur osadniczych
nie są w stanie zaspokoić potrzeb mieszkaniowych gminy w perspektywie do roku
2047, zarówno zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej jak i zabudowy zagrodowej;
2) rolniczy charakter gminy powoduje, że przyszłe potrzeby mieszkaniowe ludności gminy
zaspakajane będą głównie poprzez realizację zabudowy zagrodowej. Zgodnie
z wynikami bilansu wskazuje się na możliwość wyznaczenia nowych terenów
zabudowy zagrodowej poza obszarami zwartej struktury zabudowy w ilości
pozwalającej na realizacje 252 901 m2 powierzchni użytkowej zabudowy;
3) wynik bilansu wskazuje na możliwość wyznaczenia nowych terenów zabudowy
1 Obliczenie powierzchni terenów zabudowy zagrodowej w ha zostało oszacowane w oparciu o założenie, że średnia
powierzchnia nieruchomości stanowiącej zabudowę zagrodową w gminie Międzyrzec Podlaski wynosi 4000 m 2.
2 Obliczenie powierzchni terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w ha zostało oszacowane w
oparciu o założenie, że średnia powierzchnia nieruchomości stanowiącej zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną
w gminie Międzyrzec Podlaski wynosi 2000 m2.
44
mieszkaniowej jednorodzinnej poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej

strukturze funkcjonalno-przestrzennej w ilości pozwalającej na realizację 30 840 m 2
oraz dodatkowej powierzchni zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w ilości 48 710
mv powierzchni użytkowej zabudowy, która zgodnie z założeniami powinna być
zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Międzyrzec Podlaski, w granicach
miejscowości: Bereza, Tuliłów i Rzeczyca. Wskazane tereny stanowią skutek
zwiększenia ich atrakcyjności ze względu na bliskie położenie względem miasta
Międzyrzec Podlaski „sypialnia miasta”. Należy zauważyć iż w ostatnich latach tj. od
2016 roku do chwili obecnej odnotowuje się większą liczbę wydanych decyzji
o warunkach zabudowy dotyczącą zabudowy mieszkaniowej jednorodzinne niż
zabudowy zagrodowej. Jest to związane z dynamicznym rozwojem obszarów
znajdujących się w bezpośrednim bądź bliskim sąsiedztwie miasta Międzyrzec
Podlaski, gdzie dominującą funkcją staje się zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna;
4) potrzebę wyznaczenia nowych terenów usług publicznych o znaczeniu
ogólnogminnym, na wschód od istniejącego węzła drogi ekspresowej S19 z drogą
krajowa nr 2 (miejscowość Zaścianek), w ramach centrum usługowego gminy
mieszczącego funkcje administracyjne, oświatowe i kulturalne, uzupełnione funkcjami
usług niepublicznych nieuciążliwych, handlu i rzemiosła nieuciążliwego;
5) uzasadnione i zgodne z wynikami przeprowadzonego bilansu należy przyjąć ustalenie
w projekcie zmiany studium nowych terenów zabudowy produkcyjno-usługowej oraz
produkcyjnej, związanych z potrzebą kształtowania centrum aktywności gospodarczej
w gminie oraz terenów inwestycyjnych wyznaczonych w sąsiedztwie głównych szlaków
komunikacyjnych i na terenach „brownfield” po byłym lotnisku polowo-szkolnym w
Krzewicy. Potrzeba wyznaczenia nowych terenów zabudowy poza obszarami o w pełni
wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, w ilości 6 426 312 m2
powierzchni użytkowej zabudowy;
6) uwzględniania potrzeb inwestycyjnych zgłaszanych przez inwestorów w zakresie
wyznaczenia terenów produkcyjnych w zakresie produkcji zwierzęcej, pozwalających
na rozwój istniejących gospodarstw wysokotowarowych, co wynika z dużej
terenochłonności tychże inwestycji.;
7) analiza potrzeb rozwojowych gminy wynikająca ze strategii rozwoju gminy (tj. Cel
Strategiczny 3: Ochrona środowiska, efektywność energetyczna oraz gospodarka
niskoemisyjna) wskazuje na konieczność dywersyfikacji i rozbudowy potencjału
gospodarczego. Jednym z kierunków nowych gałęzi gospodarki będzie produkcja
energii z odnawialnych źródeł energii – farmy fotowoltaiczne powyżej 100 kW, co ma
na celu przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom klimatu będącą konsekwencją m.in.
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych wprowadzanych do powietrza, przyczyniając się
do poprawy konkurencyjności lokalnej gospodarki poprzez zmniejszenie
energochłonności sektora publicznego, zmniejszenie zapotrzebowania na energię a
także dywersyfikację źródeł energii w kierunku energii odnawialnej.
45
3. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
(patrz: rys. 1 - Środowisko przyrodnicze)
3.1. Wprowadzenie
Polityka przestrzenna gminy Międzyrzec Podlaski musi uwzględniać wiele uwarunkowań
środowiskowych i przyrodniczych, które obecnie, a także w przyszłości będą determinować
jej zagospodarowanie i rozwój. Wartości i zasoby przyrodnicze z jednej strony i wynikająca
z prawa ekologicznego ich ochrona z drugiej strony oraz rewaloryzacja, poprawa walorów
zdegradowanych i unaturalnienie przekształconych rejonów - będą przez wiele lat wytyczną
zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.
Na obszarze gminy (ale również w pobliżu) – w oparciu o dotychczasowe uwarunkowania
prawne – występuje szereg różnorodnych form ochrony środowiska o randze ponadgminnej
i regionalnej, co jednocześnie oznacza określone ograniczenia wykorzystania przestrzeni
przyrodniczej lub poszczególnych jej sfer. Jednak delimitacja tych obszarów, a także zasady
zagospodarowania w znacznej części dotyczyły skali regionalnej. Obserwujemy ponadto
zjawisko „nakładania" się obszarów i rygorów ochronnych. Jednocześnie w skali gminy,
szczególnie zasady wykorzystania i zagospodarowania muszą odznaczać się większą
precyzją i szczegółowością, czyli „przystawać" do gminnych warunków i możliwości
społeczno - gospodarczego rozwoju.
Wymaga to z jednej strony zweryfikowania – a w wielu przypadkach – uszczegółowienia
dotychczasowych zapisów ochronnych, wskazania sposobów rozwiązywania problemów
i zagrożeń wewnętrznych, ujawniania zjawisk i mechanizmów, które mogą funkcjonować
w przyszłości; z drugiej strony studium przyrodnicze musi wyznaczyć konkretne funkcje
terenu z uwzględnieniem naturalnej odporności na antropogenne przekształcenia, często
wspomaganej techniką, a także zakreślić granice przestrzenne, strukturalne i funkcjonalne
działalności antropogennej. Oznacza to, że w strukturze przyrodniczej gminy wyróżniono obszary:
— o różnym znaczeniu dla funkcjonowania środowiska i przyrody w skali lokalnej
i regionalnej,
— cechujące się różną odpornością na użytkowanie i zagospodarowanie przestrzenne,
— predystynowane predestynowane do rozwoju funkcji: budownictwa, przemysłu,

rolnictwa, leśnictwa i innych,
— przeznaczone do rekultywacji i poprawy funkcjonowania, np.: hydrosfery, środowiska
biotycznego,
a także sprecyzowano główne wytyczne polityki przestrzennej i sozologicznej w krótkim
i długim przedziale czasowym.
46
3.2. Przyrodniczy System Gminy Międzyrzec Podlaski

3.2.1. Zasady delimitacji
Uwzględniając lokalne wartości i zasoby środowiska przyrodniczego wyodrębniono
Przyrodniczy System Gminy (PSG) Międzyrzec Podlaski.
Powstał on jako rezultat szczegółowej analizy walorów i funkcjonowania środowiska
i przyrody w skali gminy, z uwzględnieniem naturalnych mechanizmów i procesów
zachodzących w biosferze, a także modyfikowanych działaniem człowieka. PSG składa się
z trzech typów terenów obszarów:
1) przyrodnicze obszary węzłowe, czyli kluczowe dla środowiska i przyrody, obejmujące
tereny najcenniejsze, których istnienie w stanie niezmienionym (niezdegradowanym)
warunkuje funkcjonowanie przyrody i stałe zasilanie i wzbogacanie krajobrazów
i środowiska kulturowego w pulę genową (populacje i gatunki fauny i flory); generalnie są
to fragmenty o najmniejszym stopniu przekształcenia,
2) węzły ekologiczne, obejmujące tereny wspomagające poprzednie w charakterystyczne
tylko dla nich walory i zasoby przyrody i środowiska związane np. ze środowiskiem
wodnym, leśnym, łąkowym, itp.
3) obszary łącznikowe, a więc korytarze i sięgacze ekologiczne, którymi odbywa się
przemieszczanie, wymiana, wzbogacanie i zasilanie wyżej wymienionych terenów
w różnorodne gatunki fauny i flory, ale również wód powierzchniowych i podziemnych,
elementów topoklimatycznych.
Jest to więc przyrodniczy „szkielet" gminy, w obrębie którego odbywają się procesy
i zjawiska decydujące o stanie, walorach i zasobach przyrody. Należy rozumieć, iż jest to
niezbędne minimum przestrzeni gminy, którego zachowania wymaga funkcjonowanie
środowiska w skali lokalnej i regionalnej, z możliwością zachowania niezbędnych warunków
życia mieszkańców gminy.
Uchwalenie przez Radę Gminy „Studium ..." oznacza, że granice PSG i podane zasady
zagospodarowania przestrzennego są podstawą wszystkich opracowań planistycznych dla
gminy. Jednocześnie wszelkie zmiany dotyczące granic i funkcjonowania PSG – powinny
stanowić podstawę do aktualizacji „Studium ...".
3.2.2. Delimitacja i funkcje Przyrodniczego Systemu Gminy (PSG)
(1) Przyrodniczy obszar węzłowy - to rozległy kompleks Lasu Międzyrzeckiego, tylko we
fragmencie występujący na obszarze gminy; jest to mozaika ekosystemów leśnych,
torfowiskowych, bagiennych i dolinnych, których walory i zasoby będą decydować o jakości
środowiska, przyrody i krajobrazu w gminie i regionie. Dominującymi funkcjami obszaru są
i powinny pozostać leśnictwo i ochrona środowiska, zaś uzupełniającymi – rolnictwo
(hodowla), wypoczynek sobotnio - niedzielny, a w wydzielonych enklawach – ograniczone,
wiejskie osadnictwo.
(2) Węzły ekologiczne - w omawianym obszarze wydzielono 5 tego typu fizjocenoz:
a. "Las Wroniec Woroniec" – zlewnia bezimiennego cieku spod wsi Swory, lewostronnego
dopływu Krzny; chociaż w obszar gminy wchodzi skrawkiem, ma istotne znaczenie dla
stabilizacji stosunków wodnych i walorów przyrody żywej związanych z ekosystemem
leśnym, z udziałem środowisk wodno – bagienno – torfowiskowych. Dla ochrony
walorów przyrodniczych i roli obszaru w strukturze przyrodniczej wskazana jest
dominacja funkcji leśnej.
b. "Las Dubicz" – zwarty kompleks leśny, który pełni rolę wodochronną w zlewni Piszczki
i Krzny. Cenne przyrodniczo i hydrograficznie torfowiska. Podstawowa funkcja to
leśnictwo, uzupełnione rekreacją.
47
c. "Las Dębina" – podstawowy dla PSG węzeł ekologiczny; kompleks leśny o charakterze
wodochronnym, projektowany rezerwat przyrody "Dębina Halasowska". Dominująca
funkcja ekologiczna i ochrony stosunków wodnych.
d. "Las Zabirów" – położony w strefie źródliskowej strug zasilających Krzymoszę. Ważna
rola regulacyjna w procesie krążenia wody i zasilania systemu przyrodniczego w gatunki
leśne. Należy utrzymać te funkcje terenu.
e. "Las Okopy – Rezy" – o roli i znaczeniu podobnym do przedstawionego wyżej. Funkcja
ochronna w zlewni Krzny Północnej skorelowana z leśną.
(3) Obszary łącznikowe – wyodrębniono jako korytarze ekologiczne i sięgacze ekologiczne.
a. Korytarz ekologiczny "dolina Piszczki" spełniający rolę łącznikową terenów sąsiednich –
na północ od granic gminy oraz włączających w system przyrodniczy węzły ekologiczne
"Las Dubicz" i "Las Dębina". Funkcja łącznikowa polega na utrzymaniu drożności
i swobodnego przemieszczania gatunków i populacji fauny i flory, a ponadto
bezpośredniego oddziaływania na tereny wierzchowinowe. Obecnie i w przyszłości
należy utrzymać rolę przyrodniczą doliny Piszczki.
b. korytarz ekologiczny Krzny Północnej – Krzny, to dolinny obszar o funkcji
ponadregionalnej, regionalnej i Przyrodniczego Systemu Gminy; w tym ostatnim
przypadku łączy bezpośrednio obszar węzłowy i węzły ekologiczne "Las Wroniec
Woroniec" i "Las Okopy – Rezy". Ważne znaczenie łącznika jest podstawą
prawidłowego funkcjonowania PSG.
c. korytarz ekologiczny Krzny Południowej – o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym.
Należy zachować jego funkcję.
d. korytarz ekologiczny Kanału Wieprz – Krzna – w ramach którego odbywa się
przemieszczanie gatunków i populacji z obszaru węzłowego w rejon miasta, a także
oddziaływanie na rolnicze obszary południowe gminy.
e. korytarz ekologiczny "Dolina Krzymoszy" o mniejszej roli w skali gminy, ze względu na
peryferyjne położenie (w większości strefa granicy zachodniej gminy); "włącza" w PSG
węzeł ekologiczny "Las Zabirów".
f sięgacze ekologiczne – to liniowe (strugi wodne, strumienie) i powierzchniowe
(niewielkie zagajniki, zakrzaczenia) pasma, w obrębie których odbywa się "wędrówka"
fauny i flory, zasilania wodnego i wymiany elementów topoklimatycznych. Należy dążyć
do zachowania funkcji łącznikowej.
3.2.3. Ogólne kierunki zagospodarowania przestrzennego Przyrodniczego Systemu
Gminy (PSG)
(1) Obszar węzłowy
— utworzenie Bialskopodlaskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu,
— realizacja ustaleń zawartych w Planach Urządzania Lasu w odniesieniu do lasów
państwowych i uproszczonego planu urządzania lasu dla lasów prywatnych, zgodnie
z unormowaniami dotyczącymi trwale zrównoważonej gospodarki leśnej,
— wyodrębnienie lasów ochronnych, szczególnie o funkcji ochrony wód w zlewni Krzny,
klimatu lokalnego w gminie i mieście,
— docelowo dążenie do zalesień enklaw śródleśnych w ramach programu gminnego
i wojewódzkiego zwiększania lesistości,
— w planie gospodarki leśnej należy ustalić, jako jeden z ważniejszych – docelowy
program przebudowy drzewostanów w kierunku zgodności z siedliskami leśnymi,
48
— w planach infrastruktury i komunikacji należy wykluczyć przebiegi urządzeń i tras;

traktowanie ich jako barier ekologicznych jest formą ochrony przed degradacją
kompleksu poprzez dzielenie go na mniejsze, wyizolowane fragmenty,
— zachowanie naturalnego obiegu wody w obszarach bagiennych i podmokłych - zupełny
zakaz odwadniania,
— całościowe wdrażanie zasad gospodarki łowieckiej, jako elementu szeroko rozumianej
ochrony środowiska przyrodniczego.
(2) Węzły ekologiczne
— opracowanie i realizacja ustaleń planów urządzania lasu i uproszczonych planów
urządzania lasów,
— wzbogacanie bioróżnorodności kompleksów leśnych,
— gospodarowanie, w oparciu o zasady racjonalnej gospodarki leśnej,
— dolesienia w ramach gminnego programu i przebiegu granicy polno -leśnej,
— zupełny zakaz eksploatacji surowców mineralnych, nawet w przypadku lasów
prywatnych,
— szczególna ochrona siedlisk bagiennych, torfowiskowych, co oznacza zakaz
prowadzenia robót odwadniających,
— wykorzystanie kompleksów jako lasów do penetracji: rekreacji sobotnio- niedzielnej,
pozyskiwania runa,
— ochrona przed przebiegiem tras komunikacyjnych i linii napowietrznych,
— utworzenie obszarów chronionych: rezerwatów przyrody, lasów ochronnych.
(3) Obszary łącznikowe
— w okresie docelowym poprawa stanu jakościowego wód rzecznych,
— zwiększanie zasobów wód powierzchniowych przez:
• możliwość budowy zbiorników retencyjnych, stawów hodowlanych, oczek wodnych,
w oparciu o specjalistyczny program retencji,
• zaniechanie odwadniania dna dolin rzecznych,
• spowalnianie odpływu powierzchniowego: budowa ziemnych wałów
podpiętrzających wodę w korycie,
— w okresie docelowym dążenie do naturalnego reżimu rzecznego, w tym szczególnie
możliwości wylewu cieku podczas wezbrań wiosennych (roztopowych) i letnich,
— stałe zwiększanie bioróżnorodności w dolinie: odtwarzanie roślinności łęgowej i olsowej,
— naczelną zasadą zagospodarowania przestrzennego powinno być utrzymanie drożności
terenów dla swobodnego przemieszczania się fauny i flory poprzez:
• zakaz prowadzenia trwałych barier ekologicznych w postaci grobli, wałów i nasypów
drogowych, kolejowych i innych,
• zakaz budowy w dnie doliny i w strefie przyzboczowej,
• łąkowe i pastwiskowe użytkowanie terasy zalewowej, a zamiana ich na grunty orne
tylko w przypadku zdegradowania gleb pochodzenia organicznego,
• ochronę strefy dolinnej przed niekontrolowanym składowaniem odpadów
49
komunalnych i z gospodarstw rolnych,

• zakończenie tworzenia obiektów prawnie chronionych: rezerwatów przyrody
i użytków ekologicznych i rzeczywista ich ochrona przed oddziaływaniem
antropogennym.
(4) Tereny pozostałe (poza PSG gminy Międzyrzec Podlaski)
— tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej należy chronić przed zabudową rozproszoną
niekontrolowanym rozwojem zabudowy rozproszonej, a strefę na północ od miasta, gdzie
występują gleby chronione, uwzględnić w zagospodarowaniu przestrzennym z zachowaniem
unormowań wynikających z ustawy przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych,
— obszary poeksploatacyjne wymagają prowadzenia stałej rekultywacji; proponuje się
kierunek leśny rekultywacji, a w przypadku odpowiednich warunków hydrogeologicznych
– rekultywację wodną,
— z punktu widzenia ochrony środowiska i przyrody wskazuje się obszary, których
zabudowa nie powoduje znaczących konfliktów:
• pas wzdłuż trasy: Międzyrzec Podlaski – Tłuściec – Krzewica,
• strefę wysoczyzny Piszczki na północ od miasta,
• rejon przykanałowy w sąsiedztwie wsi Bereza,
• część gminy na północ od Krzny w kierunku wsi Rogoźnica i Manie.
3.3. Kierunki zagospodarowania w chronionej zlewni Piszczki
— aktualne są wszystkie ustalenia dotyczące węzła ekologicznego „Las Dębina" i korytarza
ekologicznego „Dolina Piszczki",
— kanalizowanie istniejących i proponowanych układów osadniczych jako sposób ochrony
przed zanieczyszczeniem wód podziemnych i rzeki Piszczki,
— docelowo zwiększanie lesistości: dolesienia, zalesienia, zakrzaczenia, pasy zieleni
izolacyjnej,
— retencja powierzchniowa, przetamowania koryta Piszczki, wzbogacanie roślinności
w dolinie cieku,
— nie lokalizowanie ujęć wysokowydajnych w bezpośrednim sąsiedztwie cieku,
— doprowadzenie docelowo do oczyszczania wszystkich ścieków (oczyszczalnie grupowe
i indywidualne),
— ochrona przed lokalizacją wysypisk, wylewisk, składowisk odpadów komunalnych
i przemysłowych,
— rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych,
— możliwość lokalizacji wytwórczości o niewielkim stopniu agresywności w stosunku do
wód i powietrza z jednocześnie wysokimi standardami zabezpieczeń przed migracją
w środowisku glebowym i wodnym.
3.4. Obszar wysokiej ochrony wód podziemnych
Jest to fragment na obszarze gminy regionalnego zbiornika wód podziemnych o wysokich
zasobach i jakości, którego ochrona przed degradacją jakościową i ilościową jest ważnym
zadaniem gospodarki wodnej; w części pokrywa się z wyżej omówioną zlewnią chronioną
rzeki Piszczki, przeto należy stosować te same zasady zagospodarowania przestrzennego
z dodatkowymi ustaleniami:
50
• budowa zbiorników retencyjnych na Piszczce i Krznie Południowej, jako element

oddziaływujący oddziałujący na stabilizację zasobów wodnych,
• opracowanie i wdrożenie programu systemowej gospodarki wodnej z uwzględnieniem
następujących wytycznych:
a. równoprawne traktowanie wszystkich użytkowników zasobów; próba ustalania
priorytetów w zaopatrzeniu w wodę zawsze będzie powodować pomijanie "mniej
ważnych" potrzeb w danym momencie, a więc należytej dbałości o ochronę zasobów,
b. łączne traktowanie wód podziemnych i powierzchniowych w bilansie wodnym, co
powinno wymuszać dbałość o stan jakościowy wód,
c. priorytetem w gospodarce wodno - ściekowej musi być poprawa stanu sanitarnego
cieków powierzchniowych i wszystkie działania ochronno - techniczne z tym związane
(m. in. kanalizacja, oczyszczanie, pasy roślinności ochronnej w dolinach, fitomelioracje i inne),
d. stałe zwiększanie retencji powierzchniowej i inne działania zmierzające do zatrzymania
wody w zlewni Piszczki i Krzny; w planach miejscowych należy uwzględniać możliwość
zamiany przeznaczenia gruntów rolnych na stawy hodowlane, oczka i zbiorniki
w dolinach i zagłębieniach terenowych, rekultywację wodną obszarów zdegradowanych,
budowę rozlewisk i podpiętrzanie wody w korytach cieków,
e. ekonomizowanie procesu gospodarki wodnej, z uwzględnieniem rachunku
ekonomicznego przed zatwierdzaniem planu zagospodarowania przestrzennego
i wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy; np. zabudowa rozproszona podnosi koszty
gospodarowania wodą, uniemożliwia kanalizowanie, podraża oczyszczanie ścieków itp.
3.5. Gleby chronione
— Unormowania prawne dotyczące ochrony gleb (ustawa o ochronie gruntów rolnych
i leśnych) utrudniają zmianę przeznaczenia gruntów na cele nierolnicze, a także
wyłączenie gruntów z produkcji rolnej, co wymaga w procesie planistycznym
wyznaczenia stref występowania gleb chronionych i określenia w nich zasad
zagospodarowania przestrzennego – wskazane są:
• ochrona przed nadmiernym rozszerzaniem intensywnej zabudowy na nowych
terenach, czyli nie wyznaczanie nowych terenów zabudowy ponad tereny
wynikające z opracowanego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę,
• "dogęszczanie" zabudowy istniejącej,
• wyznaczanie w planach miejscowych działek pod zabudowę rolniczą – zagrodową,
mniejszych niż wielkości progowe, wynikające ze wspomnianej ustawy (0,5 ha
i 1,0 ha),
• ochrona przed eksploatacją surowców, nawet na potrzeby właścicieli działek,
• ochrona przed erozją wodną i eoliczną (pasy, szpalery, żywopłoty, agrotechnika),
a także:
— ochrona przed dzikimi wysypiskami, wylewiskami i wysypiskami zorganizowanymi
w ramach gminnego lub powiatowego programu zagospodarowania odpadów,
— zachowanie terenów podtopionych, oczek wodnych jako naturalnych zbiorników retencji
wodnej.
3.6. Obszary Natura 2000
Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski nie występują obszar Natura 2000.
Na obszarach sąsiednich gmin Zbuczyn i Olszanka znajduje się graniczący na niewielkim
odcinku z północno-zachodnią granicą gminy Międzyrzec Podlaski obszar Natura 2000
PLB 140002 „Dolina Liwca”.
51
4. ŚRODOWISKO KULTUROWE
(patrz: rys. 2 - Środowisko kulturowe)
4.1. Wstęp
Jednym z komponentów współtworzącym środowisko człowieka są zasoby dziedzictwa
kulturowego, rozumiane jako trwałe elementy zagospodarowania obszaru, bądź struktury
przestrzenne o walorach historycznych, zabytkowych, estetycznych czy artystycznych.
Stanowią one istotny element tożsamości, świadczący o ciągłości działalności i dorobku
społeczności lokalnej.
Ujęcie problematyki dziedzictwa kulturowego we współczesnym opracowaniu planistycznym
pozwala na kreację nowych walorów estetycznych i innych, kontynuujących cechy
przestrzenne środowiska, podnoszących wartości układu urbanistycznego (lub
ruralistycznego), jego kompozycyjności czy zabudowy.
Rozpoznanie i ocena zasobów stwarza uporządkowany zbiór informacji, który służy
sporządzeniu studium zagospodarowania i kierunków rozwoju gminy.
Problematyka ta jest opracowana była w 2000 r. w oparciu o wykonane na zlecenie Urzędu
Gminy "Studium wartości kulturowych gminy Międzyrzec Podlaski" autorstwa mgr Anety
Semeniuk (1999 r.).
Rozdział ten został zaktualizowany na podstawie:
1) obwieszczenia nr 1/2020 Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie
z dnia 22 stycznia 2020 r. w sprawie wykazu zabytków wpisanych do rejestru zabytków
nieruchomych województwa lubelskiego i do rejestru zabytków archeologicznych
województwa lubelskiego;
2) zarządzenia nr 106.2015 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 20 listopada 2015 r.
w sprawie założenia gminnej ewidencji zabytków;
3) zarządzenia nr 99.2017 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 20 grudnia 2017 r.
w sprawie wyłączenia obiektów z gminnej ewidencji zabytków;
4) zarządzenia nr 24.2019 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 19 marca 2019 r.
5) zarządzenia nr 13.2020 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 19 lutego 2020 r.
w sprawie wyłączenia obiektu z gminnej ewidencji zabytków;
w sprawie włączenia obiektów do gminnej ewidencji zabytków;
w sprawie wyłączenia obiektu z gminnej ewidencji zabytków.
4.2. Rozpoznanie. Potencjał środowiska kulturowego.

4.2.1. Stan zachowania zasobów zabytkowych
4.2.1.1. Archeologia
— grodzisko w Przyłukach
Problematyka archeologiczna winna być przedstawiona w odrębnym elaboracie opracowanym
przez specjalistów tych zagadnień. Jest to obowiązujący wymóg Wojewódzkiego Oddziału Służby
Ochrony Zabytków. Wykaz stref występowania stanowisk archeologicznych stanowi załącznik nr 1
do niniejszego rozdziału (patrz: zał. 3.1)
52
(1) Zabytki archeologiczne wpisane do rejestru zabytków

Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski występuje jeden zabytek archeologiczny
wpisany do rejestru zabytków województwa lubelskiego położony w miejscowości
Dołhołęka – grodzisko tzw. „Horodyszcze” lub „Okopy”, z wałem ziemnym otoczonym
fosą, nr rej. C/22, wykazany w tabeli A
Tabela A - Wykaz zabytków wpisanych do rejestru „C” zabytków

archeologicznych województwa lubelskiego z obszaru gminy Międzyrzec
Podlaski
Wykaz zabytków wpisanych do rejestru zabytków archeologicznych województwa lubelskiego
według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.opracowano na podstawie obwieszczenia nr 1/2020
Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wLublinie z dnia 22 stycznia 2020 r.
Lp. Miejscowość Obiekt Nr rejestru
grodzisko tzw. „Horodyszcze” lub „Okopy”, z wałem ziemnym C/22

1. Dołhołęka
otoczonym fosą, wg opisu w decyzji
(2) Zabytki archeologiczne ujęte w gminnej ewidencji zabytków

Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski występują stanowiska archeologiczne ujęte
w gminnej ewidencji zabytków, których szczegółowy wykaz ujęty został w tabeli B.
Tabela B – Wykaz stanowisk archeologicznych występujących na obszarze gminy

Wykazano stanowiska archeologiczne ujęte w gminnej ewidencji zabytków (zarządzenie nr
106.2015 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie założenia
gminnej ewidencji zabytków oraz oraz ujęte w Archeologicznym Zdjęciu Polski (AZP).
Uwaga: liczby porządkowe w poniższej tabeli odpowiada oznaczeniom liczbowym naniesionym

w części graficznej studium: na planszy Uwarunkowania i na planszy Kierunki
zagospodarowania przestrzennego.
obszar Nr stan. na Nr stan.

Lp. Miejscowość* dodatkowe Informacje
AZP obszarze w miejsc.
1 Bereza 62-83 17 2
grodzisko wczesno-
2 Dołhołęka 60-83 1 1 średniowieczne wpisane do
rejestru zabytków
3 Dołhołęka 60-83 7 2
4 Dołhołęka 60-83 8 3
5 Halasy 60-83 9 2
6 Halasy 60-83 10 3
7 Halasy 60-83 13 4
8 Jelnica 62-82 1 1
9 Jelnica 62-82 13 2
10 Kożuszki 59-82 4 1
53

11 Kożuszki 59-82 8 2
12 Kożuszki 59-82 9 3
13 Kożuszki 59-82 13 4
14 Krzewica 60-82 1 1
15 Krzewica 60-82 2 2
16 Krzewica 60-82 5 3
17 Krzewica 60-82 6 4
18 Krzewica 60-82 7 5
19 Krzewica 60-82 8 6
20 Krzewica 60-82 9 7
21 Krzewica 60-82 10 8
22 Krzewica 60-82 11 9
23 Łuby 59-82 5 1
24 Łuby 59-82 6 2
25 Łuby 59-82 7 3
26 Łuby 59-82 11 4
27 Łukowisko 59-83 1 4
28 Łukowisko 59-83 13 5
29 Łukowisko 59-83 37 6
30 Łukowisko 59-83 38 7
31 Łukowisko 59-83 39 8
33 Łukowisko 60-83 14 2
35 Łuniew 59-82 10 1
36 Łuniew 60-82 12 2
37 Łuniew 60-82 13 3
Manie
38 60-83 15 1
(cz. wsi zwana Budy-Kolonia)
39 Manie 60-83 16 1
40 Manie 60-83 17 2
41 Misie (Lasy) 62-82 5 1
42 Misie (Lasy) 62-82 12 2
43 Pościsze 61-82 8 1
Pościsze
44 62-82 8 1
(cz. wsi zwana Starowieś)
54

45 Rudniki 61-84 3 2
46 Rudniki 62-84 6 3
Rzeczyca
47 62-83 20 1
(cz. wsi zwana Przeciętka)
48 Rzeczyca 62-83 21 1
49 Rzeczyca 62-83 22 2
50 Rzeczyca 62-83 40 6
51 Rzeczyca 62-83 41 7
52 Rzeczyca 63-83 6 3
53 Sawki 62-82 9 1
54 Sawki 62-82 11 2
55 Strzakły 62-82 2 1
56 Strzakły 62-82 3 2
57 Strzakły 62-82 4 3
Strzakły
58 61-82 3 1
(cz. wsi zwana Zagościniec)
59 Tłuściec 60-82 3 1
60 Tuliłów 62-83 12 3
61 Tuliłów 62-83 13 4
62 Tuliłów 62-83 14 5
63 Tuliłów 62-83 15 6
64 Tuliłów 62-83 16 7
65 Tuliłów 62-83 33 10
częściowo na gruntach
66 Tuliłów 62-83 34 11
miasta Międzyrzec Podlaski
67 Tuliłów 62-83 35 8
68 Tuliłów 62-83 36 9
69 Wólka Krzymowska 61-82 6 1
72 Wysokie 61-84 4 1
73 Wysokie 62-83 5 2
74 Zasiadki 60-83 11 1
Międzyrzec Podlaski na gruntach miejscowości
75 61-83 3 4
(Zaścianki) Zaścianki
76 61-83 4 5
Międzyrzec Podlaski) na gruntach miejscowości
77 61-83 5 6
55

78 Wysokie 61-83 6 3
79 Wysokie 61-83 17 4
80 Wysokie 62-83 32 5
81 61-83 1 1
82 Zaścianki 61-83 13 3
83 Zaścianki 61-83 11 2
84 Zaścianki 61-83 10 1
85 Żabce 61-83 2 1
Zahajki na gruntach miejscowości
86 63-84 5 15
(Utrówka) Utrówka
* W wykazie w ewidencji AZP mogą wystąpić różnice w aktualnie obowiązującym nazewnictwie miejscowości.
4.2.1.2. Zabytkowe układy obronne

Na terenie obszarze gminy nie występują zabytkowe układy obronne.
4.2.1.3. Układy urbanistyczne. Zespoły dworsko – parkowe i pałacowo – parkowe.

Zabytki architektury i budownictwa.
(1) Układy urbanistyczne oraz ruralistyczne
a. Żadna z miejscowości gminy Międzyrzec Podlaski nie ma zabytkowego układu
urbanistycznego ani ruralistycznego.
W rejestrze zabytków A (obiekty nieruchome) pow. bialskiego w woj. lubelskim

figurują 4 obiekty:
•architektury i budownictwa - 1,
•parki i cmentarze - 2,
•stanowiska archeologiczne - 1.
W ewidencji dóbr kultury - 419 pozycji (dane te pochodzą z "Centralnej ewidencji dóbr
kultury i rejestru zabytków w Polsce" w świetle zasobów Ośrodka Dokumentacji
Zabytków w Warszawie - ODZ, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Warszawa, 1999).
b. Zespoły dworsko - parkowe:
— zespół dworski w Rogoźnicy:
a. dwór murowany z połowy XIX w.,
b. stodoła murowana z połowy XIX w.,
c. resztki parku krajobrazowego z połowy XIX w.
— zespół dworski w Zawadkach:
d. dwór drewniany z końca XIX w.,
e. budynek gospodarczy z początku XX w.
4.2.1.4. Zabytki techniki:
—kuźnia drewniana z 1926 r. w Misiach.
4.2.1.5. Zabytki sakralne:
—kaplica pod wezwaniem św.Antoniego Padewskiego w Krzymoszycach, murowana z końca
XIX w.,
56
—dawna plebania w Łukowisku, drewniana z końca XIX w.,

—kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Wólce Krzymowskiej,
murowana z 1907 r.,
—kaplica pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Zawadkach, murowana
z 1858 r.
4.2.1.6. Cmentarze
—cmentarz powstańczy w Maniach,
—cmentarz wojenny w Tuliłowie.
4.2.1.7. Budownictwo ludowe - domy mieszkalne, obiekty gospodarcze
(spichrze, stodoły, obory) zagrody we wsiach:
Bereza
12 obiektów drewnianych z okresu: koniec XIX w. - lata 30. XX w.,
Jelnica
Koszelki
Kożuszki
2 obiekty drewniane z początku XX w.,
Krzewica
10 obiektów drewnianych z lat 20. XX w.,
Krzymoszyce
10 obiektów drewnianych z okresu: połowa XIX w. - początek XX w.,
Łukowisko
10 obiektów drewnianych z 1918 r.,
Łuniew
8 obiektów drewnianych z lat 1916 -1924,
Manie
4 obiekty drewniane z przełomu XIX i XX w.,
Misie
11 obiektów drewnianych z lat 1890 - 1926,
Pościska Droga
2 obiekty drewniane z początku XX w.,
Pościsze
2 obiekty drewniane z lat 1926 i 1935,
Pościsze Starowieś
10 obiektów drewnianych z okresu: połowa XIX w. - początek XX w.,
Przychody
5 obiektów drewnianych z początku XX w.,
Rogoźnica
2 obiekty drewniane z lat 1925 i 1929,
Rogoźniczka
2 obiekty drewniane z końca XIX w.,
Rudniki
1 obiekt drewniany z około 1860 r.,
Rzeczyca
19 obiektów drewnianych z okresu: koniec XIX w. -1926 r.,
Sawki
12 obiektów drewnianych z lat 1898-1921,
Sitno
1 obiekt drewniany z początku XX w.,
Strzakły
57

Tłuściec
Tu l iłów
Utrówka
1 obiekt drewniany z 1927 r.,
Wólka Krzymowska
10 obiektów drewnianych z okresu: 2 połowa XIX w. - początek XX w.,
Wysokie
4 obiekty drewniane z okresu: 2 połowa XIX w. - początek XX w.,
Zasiadki
Zaścianki
1 obiekt drewniany z 1927 r.,
Zawadki
2 obiekty drewniane z 1911 r. i 1922 r.,
Żabce
Uwaga: Dokładny opis obiektów, pochodzący z opracowania wymienionego we wstępie
"Studium wartości kulturowych...", stanowi załącznik nr 2 do niniejszego rozdziału (patrz:
zał. 3.2.). Przy opracowywaniu planów miejscowych ten opis należy zweryfikować.
(2) Zabytki nieruchome wpisane do rejestru zabytków

Na obszarze gminy występują dwa obiekty kubaturowe i trzy cmentarze wpisane do
rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego, ujęte w tabeli C.
Tabela C – Wykaz zabytków wpisanych do rejestru „A” zabytków nieruchomych

wykaz zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego
według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. opracowano na podstawie obwieszczenia nr 1/2020
Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie z dnia 22 stycznia 2020 r.
Lp. Miejscowość Obiekt Nr rejestru Nr ewid. działki
cmentarz wojenny z 1915 r., zajmujący działkę A/1611 29

1. Krzewica
wskazaną w decyzji, w granicach wg zał. mapy
cmentarz powstańców z 1831 r., wraz 331
A/1342
2. Manie z drzewostanem, w obrębie działki wskazanej
w dec., w gran. wg zał. planu
leśniczówka, w obrębie działki wskazanej w dec., A/1358 562/2
3. Puchacze
w gran. wg zał. planu
budynek plebanii przy kościele parafialnym A/1663 402 (w granicach
4. Puchacze pw. św. Barbary (parafia Dołha), na działce murów
wskazanej w dec., wg zał. mapy zewnętrznych)
cmentarz wojenny niemiecko-austriacki z I wojny A/1339 450
5. Tuliłów świat., wraz z drzewostanem, w obrębie działki
wskazanej w dec., w gran. wg załączników
58
(3) Zabytki nieruchome ujęte w gminnej ewidencji zabytków

Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski występują obiekty ujęte w gminnej ewidencji
zabytków, których pełny wykaz (wraz ze stanowiskami archeologicznymi) przedstawiono
w tabeli D.
Poniżej wyszczególniono ilość obiektów ujętych w gminnej ewidencji zabytków
znajdujących się w poszczególnych miejscowościach obejmującą obiekty budowlane
(budynki, budowle, obiekty małej architektury, bez stanowisk archeologicznych):
– Bereza – 8 obiektów,
– Jelnica – 4 obiekty,
– Koszeliki – 6 obiektów,
– Kożuszki – 7 obiektów,
– Krzewica – 7 obiektów,
– Krzymoszyce – 12 obiektów,
– Łuby – 1 obiekt,
– Łukowisko – 9 obiektów,
– Łuniew – 6 obiektów,
– Manie – 5 obiektów,
– Misie – 6 obiektów,
– Pościsze – 7 obiektów,
– Przychody – 3 obiekty,
– Puchacze – 8 obiektów,
– Rogoźnica – 11 obiektów,
– Rogoźnica Kolonia – 3 obiekty,
– Rogoźniczka – 5 obiektów,
– Rudniki – 2 obiekty,
– Rzeczyca – 3 obiekty,
– Sawki – 6 obiektów,
– Strzakły – 7 obiektów,
– Tłuściec – 3 obiekty,
– Tuliłów – 10 obiektów,
– Utrówka – 2 obiekty,
– Wólka Krzymowska – 4 obiekty,
– Wysokie – 4 obiekty,
– Zasiadki – 3 obiekty,
– Zawadki – 6 obiektów,
– Żabce – 5 obiektów,
59
Tabela D – Wykaz obiektów zabytkowych ujętych w gminnej ewidencji zabytków

z obszaru gminy Międzyrzec Podlaski
wykaz zabytków ujętych w gminnej ewidencji zabytków opracowano na podstawie:
1)__zarządzenia nr 106.2015 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 20 listopada 2015 r.
w sprawie założenia gminnej ewidencji zabytków;
2)__zarządzenia nr 99.2017 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 20 grudnia 2017 r.
3)__zarządzenia nr 24.2019 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 19 marca 2019 r.
4)__zarządzenia nr 13.2020 Wójta Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 19 lutego 2020 r.
w sprawie wyłączenia obiektu z gminnej ewidencji zabytków;
w sprawie włączenia obiektów do gminnej ewidencji zabytków;
w sprawie wyłączenia obiektu z gminnej ewidencji zabytków.
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
1 Obiekt: 3 Miejscowość: 4 Adres: Działka: stanowiska ochrony
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
77 DOM 1 ćw. XX w. BEREZA Bereza nr 66 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
78 KRZYŻ 1 ćw. XX w. BEREZA Bereza, 224 Wojewódzka
PRZYDROŻNY naprzeciw nr Ewidencja
49 Zabytków
76 KAPLICZKA pocz. XX w. BEREZA Bereza nr 72 Wojewódzka
PRZYDROŻNA Ewidencja
Zabytków
75 KAPLICZKA pocz. XX w. BEREZA Bereza, 418 Wojewódzka
PRZYDROŻNA naprzeciw nr Ewidencja
90 Zabytków
74 DOM 1 ćw. XX w. BEREZA Bereza nr 115 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
73 DOM pocz. XX w. BEREZA Bereza nr 133 370 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
72 KAPLICZKA pocz. XX w. BEREZA Bereza nr 139 376 Wojewódzka
Zabytków
71 KAPLICZKA pocz. XX w. BEREZA Bereza 171 408 Wojewódzka
Zabytków
23 CMENTARZYSK wczesne BEREZA Bereza 1 Wojewódzka
O średniowiecze Ewidencja
Zabytków
22 ŚLAD nieokreślona BEREZA Bereza 3 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
34 ŚLAD wczesne BEREZA Bereza 17 Wojewódzka
OSADNICZY średniowiecze Ewidencja
Zabytków
35 OSADA wczesne BEREZA- Przeciętka 20 Wojewódzka
średniowiecze PRZECIĘTKA Ewidencja
Zabytków
45 ŚLAD okres nowożytny BUDY KOLONIA Budy Kolonia 14 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
60
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
39 OBOZOWISKO neolit DOŁHOŁĘKA Dołhołęka 7 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
40 OBOZOWISKO neolit DOŁHOŁĘKA Dołhołęka 8 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
41 ŚLAD epoka kamienia HALASY Halasy 6 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
42 OBOZOWISKO neolit HALASY Halasy 10 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
44 ŚLAD starożytność HALASY Halasy 13 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
81 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. JELNICA Jelnica nr 156 224 Wojewódzka
Zabytków
79 KAPLICZKA 1948 r. JELNICA Jelnica nr 124 555 Wojewódzka
Zabytków
10 CMENTARZYSK okres nowożytny JELNICA Jelnica 13 Wojewódzka
O Ewidencja
Zabytków
80 KAPLICZKA JELNICA Jelnica 227 - pas Wojewódzka
PRZYDROŻNA (środek wsi) drogowy Ewidencja
Zabytków
235 SZKOŁA ok. 1925 r. JELNICA Jelnica 75 162 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
86 DOM 1 ćw. XX w. KOSZELIKI Koszeliki nr 24 157 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
Ewidencja
Zabytków
85 KAPLICZKA pocz. XX w. KOSZELIKI Koszeliki nr 23 156 Wojewódzka
Zabytków
87 KRZYŻ 2 ćw. XX w. KOSZELIKI Koszeliki, 112, pas Wojewódzka
PRZYDROŻNY naprzeciw nr drogowy Ewidencja
43 Zabytków
Ewidencja
Zabytków
83 OBORA 1 ćw. XX w. KOSZELIKI Koszeliki nr 9 135 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
90 SPICHLERZ 1 ćw. XX w. KOŻUSZKI Kożuszki 73/5 Wojewódzka
między nr 21 a Ewidencja
22 Zabytków
94 KRZYŻ 1 ćw. XX w. KOŻUSZKI Kożuszki nr 24 165 Wojewódzka
PRZYDROŻNY Ewidencja
Zabytków
93 KAPLICZKA 1948 r. KOŻUSZKI Kożuszki nr 4 Wojewódzka
Zabytków
91 KOŚCIÓŁ PW. l. 1936-56 KOŻUSZKI Kożuszki 63 37/6 Wojewódzka
NIEP. POCZĘCIA Ewidencja
NMP Zabytków
61
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
89 DOM 1 ćw. XX w. KOŻUSZKI Kożuszki, 73/5 Wojewódzka
między nr 21 a Ewidencja
22 Zabytków
88 DOM 1 ćw. XX w. KOŻUSZKI Kożuszki nr 43 26/7 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
70 ŚLAD epoka kamienia, KOŻUSZKI Kożuszki 13 Wojewódzka
OSADNICZY starożytność Ewidencja
Zabytków
92 KAPLICA pocz. XX w. KOŻUSZKI Kożuszki nr 63 37/6 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
69 ŚLAD okres nowożytny KOŻUSZKI Kożuszki 8 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
65 CMENTARZYSK okres nowożytny KOŻUSZKI Kożuszki 4 Wojewódzka
O Ewidencja
Zabytków
68 ŚLAD okres nowożytny KOŻUSZKI Kożuszki 9 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
95 DOM 1937 r. KRZEWICA Krzewica nr 89 Wojewódzka
13 Ewidencja
Zabytków
101 KRZYŻ 2 ćw. XX w. KRZEWICA Krzewica nr 118/2 Wojewódzka
PRZYDROŻNY 54 Ewidencja
Zabytków
100 CMENTARZ ok. 1915 r. KRZEWICA Krzewica 29 Wojewódzka
WOJENNY Ewidencja
Zabytków
99 KAPLICZKA 1927 r KRZEWICA Krzewica nr 254 Wojewódzka
PRZYDROŻNA 55 Ewidencja
Zabytków
98 DOM ok. 1925 r. KRZEWICA Krzewica nr 254 Wojewódzka
55 Ewidencja
Zabytków
97 DOM 1 ćw. XX w. KRZEWICA Krzewica 31 149 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
96 DOM 1 ćw. XX w. KRZEWICA Krzewica nr 136 Wojewódzka
28 Ewidencja
Zabytków
50 ŚLAD okres nowożytny KRZEWICA Krzewica Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
51 ŚLAD średniowiecze KRZEWICA Krzewica 10 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
52 ŚLAD wczesne KRZEWICA Krzewica 9 Wojewódzka
Zabytków
54 KURHAN okres nowożytny KRZEWICA Krzewica 2 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
55 CMENTARZYSK okres nowożytny KRZEWICA Krzewica 5 Wojewódzka
O Ewidencja
Zabytków
56 CMENTARZYSK okres nowożytny KRZEWICA Krzewica 6 Wojewódzka
O Ewidencja
Zabytków
62
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
57 ŚLAD późne KRZEWICA Krzewica 7 Wojewódzka
Zabytków
53 OSADA późne KRZEWICA Krzewica 8 Wojewódzka
średniowiecze Ewidencja
Zabytków
102 DOM pocz. XX w. KRZYMOSZYCE Krzymoszyce 20 Wojewódzka
nr 42 Ewidencja
Zabytków
111 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. KRZYMOSZYCE Krzymoszyce 48 Wojewódzka
PRZYDROŻNA nr 2 Ewidencja
Zabytków
nr 2 Ewidencja
Zabytków
nr 29 Ewidencja
Zabytków
108 KAPLICA 1945 r. KRZYMOSZYCE Krzymoszyce 55/1 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
nr 10 Ewidencja
Zabytków
12a Ewidencja
Zabytków
nr 12 Ewidencja
Zabytków
104 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. KRZYMOSZYCE Krzymoszyce, 25 Wojewódzka
PRZYDROŻNA obok nr 18 Ewidencja
Zabytków
103 KAPLICZKA 1959 r. KRZYMOSZYCE Krzymoszyce 20 Wojewódzka
Zabytków
20 ŚLAD okres rzymski KRZYMOSZYCE Krzymoszyce 10 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
112 KAPLICZKA pocz. XX w. KRZYMOSZYCE Krzymoszyce, 558 Wojewódzka
PRZYDROŻNA poza wsią Ewidencja
Zabytków
236 KAPLICZKA 1950 r. KRZYMOSZYCE Przy drodze 21/2 Wojewódzka
PRZYDROŻNA przez wieś, Ewidencja
obok posesji Zabytków
nr 17
9 ŚLAD epoka kamienia LASY Lasy 12 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
3 ŚLAD epoka kamienia LASY Lasy 5 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
66 ŚLAD okres nowożytny ŁUBY Łuby 11 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
62 ŚLAD wczesne ŁUBY Łuby 7 Wojewódzka
Zabytków
63
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
128 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. ŁUBY Łuby, obok nr 165 Wojewódzka
Zabytków
121 DOM 1 ćw. XX w. ŁUKOWISKO Łukowisko nr 151/10 Wojewódzka
45 Ewidencja
Zabytków
55 Ewidencja
Zabytków
119 KAPLICZKA 1909 r. ŁUKOWISKO Łukowisko nr 117 Wojewódzka
Zabytków
118 DOM 1912 r. ŁUKOWISKO Łukowisko nr 117 Wojewódzka
66 Ewidencja
Zabytków
117 KRZYŻ 1 ćw. XX w. ŁUKOWISKO Łukowisko, 60/5 Wojewódzka
PRZYDROŻNY droga do Ewidencja
starowsi Zabytków
80 Ewidencja
Zabytków
78 Ewidencja
Zabytków
114 KRZYŻ 1 ćw. XX w. ŁUKOWISKO Łukowisko nr 57/5 Wojewódzka
PRZYDROŻNY 79 Ewidencja
Zabytków
60 ŚLAD wczesne ŁUKOWISKO Łukowisko 1 Wojewódzka
Zabytków
Zabytków
Zabytków
59 OSADA wczesne ŁUKOWISKO Łukowisko 38 Wojewódzka
średniowiecze Ewidencja
Zabytków
38 ŚLAD neolit ŁUKOWISKO Łukowisko 2 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
79 Ewidencja
Zabytków
124 KAPLICZKA ŁUNIEW Łuniew, obok 142 Wojewódzka
Zabytków
67 ŚLAD okres nowożytny ŁUNIEW Łuniew 10 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
48 ŚLAD okres nowożytny ŁUNIEW Łuniew 13 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
64
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
49 ŚLAD epoka kamienia ŁUNIEW Łuniew 12 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
123 KAPLICA 2 ćw. XX w. ŁUNIEW Łuniew 138/15 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
125 DOM 1936 r. ŁUNIEW Łuniew nr 36 76 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
126 DOM 1924 r. ŁUNIEW Łuniew nr 35 77 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
127 DOM 1 ćw. XX w. ŁUNIEW Łuniew nr 30a 70/3 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
122 DOM 1 ćw. XX w. ŁUNIEW Łuniew nr 18 138/7 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
129 KAPLICZKA pocz. XX w. MANIE Manie nr 4 379/1 Wojewódzka
Zabytków
130 KAPLICZKA pocz. XX w. MANIE Manie, obok 416/1 Wojewódzka
Zabytków
131 CMENTARZ 1831 r. MANIE Manie 331 Wojewódzka
WOJENNY Ewidencja
Zabytków
46 ŚLAD epoka kamienia MANIE Manie 16 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
132 STODOŁA 1 ćw. XX w. MANIE Manie nr 65 259 wyłączono
20.12.2017 r.
133 KRZYŻ 1 ćw. XX w. MANIE Manie, obok 277 Wojewódzka
PRZYDROŻNY nr 49 Ewidencja
Zabytków
134 KAPLICZKA 1934 r. MANIE Manie, 203 Wojewódzka
78 Zabytków
47 ŚLAD epoka kamienia MANIE Manie 17 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
137 KAPLICZKA 1854 r. MISIE Misie, obok nr 797 Wojewódzka
PRZYDROŻNA 119a Ewidencja
Zabytków
139 KAPLICZKA 1 ćw. XIX w. MISIE Misie, obok nr 965 Wojewódzka
Zabytków
138 DRÓŻNICZÓWKA pocz. XX w. MISIE Misie nr 140 965/2 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
136 STODOŁA 1 ćw. XX w. MISIE Misie, obok nr 701/4 Wojewódzka
138 Ewidencja
Zabytków
135 KAPLICZKA pocz. XX w. MISIE Misie, obok nr 696 Wojewódzka
Zabytków
237 KAPLICZKA pocz. XX w. MISIE Misie 732 Wojewódzka
PRZYDROŻNA (Starowieś), Ewidencja
Zabytków
65
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
140 KAPLICA 1937 r. POŚCISZE Pościsze, 45/2, 46 Wojewódzka
obok nr 63 Ewidencja
Zabytków
19 CMENTARZYSK okres nowożytny POŚCISZE Pościsze 8 Wojewódzka
O Ewidencja
Zabytków
141 DOM 2 ćw. XX w. POŚCISZE Pościsze nr 54 34 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
142 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. POŚCISZE Pościsze nr 51 29 Wojewódzka
Zabytków
5 OSADA wczesne POŚCISZE Pościsze 8 Wojewódzka
średniowiecze, STAROWIEŚ Starowieś Ewidencja
okres nowożytny Zabytków
147 KAPLICZKA pocz. XX w. POŚCISZE Pościsze 595/2 Wojewódzka
PRZYDROŻNA STAROWIEŚ Starowieś, (droga) Ewidencja
obok nr 5 Zabytków
143 DOM 1 ćw. XX w. POŚCISZE Pościsze 571 wyłączono
STAROWIEŚ Starowieś nr 18.03.2020 r
45
144 KAPLICZKA pocz. XX w. POŚCISZE Pościsze 572 Wojewódzka
PRZYDROŻNA STAROWIEŚ Starowieś nr Ewidencja
45 Zabytków
145 KAPLICZKA pocz. XX w. POŚCISZE Pościsze 595/2 Wojewódzka
PRZYDROŻNA STAROWIEŚ Starowieś nr (droga) Ewidencja
20 Zabytków
146 DOM 1911 r. POŚCISZE Pościsze 1389 Wojewódzka
STAROWIEŚ Starowieś nr Ewidencja
20 Zabytków
150 DOM 1 ćw. XX w. PRZYCHODY Przychody nr 43/3 Wojewódzka
92 Ewidencja
Zabytków
148 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. PRZYCHODY Przychody nr 68/10 Wojewódzka
Zabytków
149 KAPLICZKA pocz. XX w. PRZYCHODY Przychody nr 43/3 Wojewódzka
Zabytków
190 KAPLICZKA pocz. XX w. PUCHACZE Puchacze 500 Wojewódzka
PRZYDROŻNA obok nr 13 Ewidencja
Zabytków
216 STODOŁA 1 ćw. XX w. ROGOŹNICA Rogoźnica - 86/2 Wojewódzka
Stara Wieś nr Ewidencja
109 Zabytków
217 SPICHLERZ 1 ćw. XX w. ROGOŹNICA Rogoźnica - 86/2 Wojewódzka
109 Zabytków
220 DAWNY DWÓR w pocz. XX w. ROGOŹNICA Rogoźnica 1 442/4 Wojewódzka
zespole dworskim Ewidencja
Zabytków
158 DOM 2 ćw. XX w. ROGOŹNICA Rogoźnica - 24/4 Wojewódzka
98 Zabytków
157 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. ROGOŹNICA Rogoźnica - 325 Wojewódzka
PRZYDROŻNA Stara Wieś, Ewidencja
obok nr 31 Zabytków
156 POMNIK 1979 r. ROGOŹNICA Rogoźnica - 6/32 Wojewódzka
POLEGŁYM W Stara Wieś Ewidencja
LAT. 1939-45 Zabytków
66
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
222 OBORA w zespole pocz. XX w. ROGOŹNICA Rogoźnica 1 442/4 Wojewódzka
dworskim Ewidencja
Zabytków
221 PARK w zespole 4 ćw. XIX w. ROGOŹNICA Rogoźnica 1 442/4 Wojewódzka
dworskim Ewidencja
Zabytków
215 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. ROGOŹNICA Rogoźnica - 137/2 Wojewódzka
PRZYDROŻNA Stara Wieś nr Ewidencja
14 Zabytków
159 KRZYŻ 1 ćw. XX w. ROGOŹNICA Rogoźnica - 101/5 Wojewódzka
PRZYDROŻNY Stara Wieś nr Ewidencja
103 Zabytków
238 KAPLICZKA 1930 r. ROGOŹNICA Rogoźnica 27 114/2 Wojewódzka
Zabytków
152 DOM 1 ćw. XX w. ROGOŹNICZKA Rogoźniczka 53/1 Wojewódzka
nr 30 Ewidencja
Zabytków
nr 29 Ewidencja
Zabytków
nr 36 Ewidencja
Zabytków
155 KAPLICZKA pocz. XX w. ROGOŹNICZKA Rogoźniczka 225 (pas Wojewódzka
PRZYDROŻNA drogowy) Ewidencja
Zabytków
154 OBORA 4 ćw. XIX w. ROGOŹNICZKA Rogoźniczka 31/4 Wojewódzka
nr 41 Ewidencja
Zabytków
14 ŚLAD neolit RUDNIKI Rudniki 1 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
160 BUDYNEK pocz. XX w. RUDNIKI Rudniki nr 2 81 Wojewódzka
SZKOŁY Ewidencja
Zabytków
13 ŚLAD epoka brązu RUDNIKI Rudniki 3 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
15 ŚLAD okres nowożytny RUDNIKI Rudniki 6 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
24 OSADA kultura trzciniecka RUDNIKI Rudniki 4 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
161 KAPLICZKA pocz. XX w. RUDNIKI Rudniki, obok 74 Wojewódzka
Zabytków
37 ŚLAD epoka brązu RZECZYCA Rzeczyca 22 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
162 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. RZECZYCA Rzeczyca, ul. 1073 Wojewódzka
PRZYDROŻNA Polna nr 4 Ewidencja
Zabytków
21 ŚLAD wczesne RZECZYCA Rzeczyca 6 Wojewódzka
Zabytków
163 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. RZECZYCA Rzeczyca, ul. 471 Wojewódzka
PRZYDROŻNA Krzywa nr 4 Ewidencja
Zabytków
67
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
164 KAPLICZKA 1923 r. RZECZYCA Rzeczyca, ul. 670 Wojewódzka
PRZYDROŻNA Prosta nr 60a Ewidencja
Zabytków
36 ŚLAD starożytność RZECZYCA Rzeczyca 21 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
167 DOM 1 ćw. XX w. SAWKI Sawki nr 19a 77 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
6 ŚLAD okres nowożytny SAWKI Sawki 9 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
168 DOM 1 ćw. XX w. SAWKI Sawki nr 21 1107/2 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
166 DOM 1 ćw. XX w. SAWKI Sawki nr 8 58 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
165 KRZYŻ 1941 r. SAWKI Sawki, obok nr 76 (pas Wojewódzka
PRZYDROŻNY 9a drogowy) Ewidencja
Zabytków
169 DOM 1 ćw. XX w. SAWKI Sawki nr 22 1105/1 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
8 OSADA okres nowożytny SAWKI Sawki 11 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
170 STODOŁA 1 ćw. XX w. SAWKI Sawki nr 19a 77 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
174 DOM pocz. XX w. STRZAKŁY Strzakły nr 21 446 wyłączono
19.02.2020 r.
1 ŚLAD okres nowożytny STRZAKŁY Strzakły 2 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
2 ŚLAD późne STRZAKŁY Strzakły 3 Wojewódzka
Zabytków
173 DOM pocz. XX w. STRZAKŁY Strzakły nr 19 760 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
171 KAPLICZKA pocz. XX w. STRZAKŁY Strzakły nr 370 Wojewódzka
Zabytków
16 ŚLAD starożytność STRZAKŁY Strzakły 3 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
175 KAPLICA 1957 r. STRZAKŁY Strzakły 763 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
176 KAPLICZKA pocz. XX w. STRZAKŁY Strzakły, 679 Wojewódzka
PRZYDROŻNA naprzeciw nr 9 Ewidencja
Zabytków
177 DOM 1 ćw. XX w. STRZAKŁY Strzakły nr 7 467/1 wyłączono
19.03.2019 r.
4 ŚLAD epoka kamienia STRZAKŁY Strzakły 6 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
68
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
11 CMENTARZYSK okres nowożytny STRZAKŁY Strzakły 4 Wojewódzka
O Ewidencja
Zabytków
172 KRZYŻ 1930 r. STRZAKŁY Strzakły nr 49 740 Wojewódzka
Zabytków
239 SZKOŁA ok. 1935 r. STRZAKŁY Strzakły 89a 312 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
240 KAPLICZKA 4 ćw. XIX w. STRZAKŁY Przy drodze 855 Wojewódzka
PRZYDROŻNA przez wieś, na Ewidencja
skraju wsi Zabytków
178 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. TŁUŚCIEC Tłuściec 507/4 Wojewódzka
Zabytków
179 KAPLICZKA pocz. XX w. TŁUŚCIEC Tłuściec nr 80 312 Wojewódzka
Zabytków
241 KAPLICZKA ok. 1925 r. TŁUŚCIEC Przy drodze 499 Wojewódzka
PRZYDROŻNA lokalnej, obok Ewidencja
posesji nr 12 Zabytków
187 KAPLICZKA pocz. XX w. TULIŁÓW Tuliłów, 739 Wojewódzka
10 Zabytków
33 ŚLAD epoka kamienia TULIŁÓW Tuliłów 16 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
32 OSADA starożytność TULIŁÓW Tuliłów 15 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
30 ŚLAD wczesne TULIŁÓW Tuliłów 14 Wojewódzka
Zabytków
29 ŚLAD starożytność, TULIŁÓW Tuliłów 13 Wojewódzka
OSADNICZY wczesne Ewidencja
średniowiecze Zabytków
28 OSADA okres rzymski TULIŁÓW Tuliłów 12 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
26 ŚLAD epoka brązu TULIŁÓW Tuliłów 10 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
27 ŚLAD wczesne TULIŁÓW Tuliłów 11 Wojewódzka
Zabytków
186 DOM 1 ćw. XX w. TULIŁÓW Tuliłów nr 10 605 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
189 KAPLICZKA 1839 r. TULIŁÓW Tuliłów nr 64 376 Wojewódzka
Zabytków
188 KAPLICZKA pocz. XX w. TULIŁÓW Tuliłów, pd. 741/1 Wojewódzka
PRZYDROŻNA część wsi Ewidencja
Zabytków
185 DOM 2 ćw. XX w. TULIŁÓW Tuliłów nr 15 617/4 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
184 POZOSTAŁOŚCI 4 ćw. XIX w. TULIŁÓW Tuliłów 617/1 Wojewódzka
PARKU Ewidencja
DWORSKIEGO Zabytków
69
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
183 KRZYŻ 1 ćw. XX w. TULIŁÓW Tuliłów, 809 Wojewódzka
37 Zabytków
182 KRZYŻ pocz. XX w. TULIŁÓW Tuliłów, 573/1 Wojewódzka
36 Zabytków
181 KAPLICZKA pocz. XX w. TULIŁÓW Tuliłów, w 533 Wojewódzka
PRZYDROŻNA pobliżu nr 27 Ewidencja
Zabytków
180 CMENTARZ 1915 r. TULIŁÓW Tuliłów 480 Wojewódzka
WOJENNY Ewidencja
Zabytków
218 KAPLICA 2 ćw. XX w. UTRÓWKA Ultrówka, 83 Wojewódzka
obok nr 17 Ewidencja
Zabytków
219 KRZYŻ - MPN - 2003 r. (odnowa) UTRÓWKA Ultrówka - las 298/3 Wojewódzka
POWSTAŃCOM Ewidencja
1863 r. Zabytków
191 POMNIK 1937 r. WÓLKA Wólka 673 Wojewódzka
KRZYMOWSKA Krzymowska, Ewidencja
zach. skraj wsi Zabytków
193 DOM 4 ćw. XIX w. WÓLKA Wólka 450 Wojewódzka
KRZYMOWSKA Krzymowska Ewidencja
nr 42 Zabytków
18 CMENTARZYSK okres nowożytny WÓLKA Wólka 7 Wojewódzka
O KRZYMOWSKA Krzymowska Ewidencja
Zabytków
17 ŚLAD starożytność WÓLKA Wólka 6 Wojewódzka
OSADNICZY KRZYMOWSKA Krzymowska Ewidencja
Zabytków
192 KAPLICA 1907 r. WÓLKA Wólka 673 Wojewódzka
KRZYMOWSKA Krzymowska Ewidencja
Zabytków
242 KAPLICZKA 1857 r. WÓLKA Obok posesji 228 Wojewódzka
PRZYDROŻNA KRZYMOWSKA nr 9 Ewidencja
Zabytków
202 KAPLICZKA 1879 r. WYGNANKA Wygnanka nr 308 Wojewódzka
Zabytków
204 KAPLICZKA 1915 r. WYGNANKA Wygnanka 281/1 Wojewódzka
PRZYDROŻNA (stara droga) Ewidencja
Zabytków
203 KAPLICZKA ok. 1800 r. WYGNANKA Wygnanka 1147 Wojewódzka
PRZYDROŻNA (stara droga) Ewidencja
Zabytków
194 DOM 1 ćw. XX w. WYSOKIE Wysokie, ul. 64/5 Wojewódzka
Rudnicka Ewidencja
obok nr 71 Zabytków
195 KAPLICZKA pocz. XX w. WYSOKIE Wysokie, ul. 53 Wojewódzka
PRZYDROŻNA Rudnicka nr Ewidencja
55 Zabytków
12 ŚLAD epoka kamienia WYSOKIE Wysokie 4 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
25 ŚLAD wczesne WYSOKIE Wysokie 5 Wojewódzka
Zabytków
197 KAPLICZKA pocz. XX w. WYSOKIE Wysokie, obok 173 (pas Wojewódzka
PRZYDROŻNA ul. Rudnicka drogowy) Ewidencja
27a Zabytków
70
Nr Inne formy
Identy 2 Czas
fikator powstania:
w AZP: / uwagi:
196 FIGURA 1 ćw. XX w. WYSOKIE Wysokie, 53 Wojewódzka
CHRYSTUSA Rolnicza nr 7 Ewidencja
Zabytków
43 ŚLAD epoka brązu ZASIADKI Zasiadki 11 Wojewódzka
OSADNICZY Ewidencja
Zabytków
198 KAPLICZKA pocz. XX w. ZASIADKI Zasiadki nr 55 796 Wojewódzka
Zabytków
199 KAPLICZKA pocz. XX w. ZASIADKI Zasiadki, na 71 Wojewódzka
PRZYDROŻNA końcu wsi Ewidencja
Zabytków
200 KRZYŻ 1915 r. ZASIADKI Zasiadki, obok 102 Wojewódzka
PRZYDROŻNY nr 19 Ewidencja
Zabytków
201 DOM 1 ćw. XX w. ZASIADKI Zasiadki nr 15 421 wyłączono
20.12.2017 r.
206 OBORA 1957 r. ZAWADKI Zawadki nr 28 302 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
223 KRZYŻ 1940 r. ZAWADKI Zawadki nr 7 130 Wojewódzka
Zabytków
209 KRZYŻ 2 ćw. XX w. ZAWADKI Zawadki Wojewódzka
Zabytków
207 DAWNY DWÓR pocz. XX w. ZAWADKI Zawadki nr 27 303/1 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
205 KAPLICZKA 1 ćw. XX w. ZAWADKI Zawadki nr 24 250 Wojewódzka
Zabytków
208 KRZYŻ 1 ćw. XX w. ZAWADKI Zawadki, 305 Wojewódzka
PRZYDROŻNY zach. kraniec Ewidencja
wsi Zabytków
214 KAPLICA 1857 r. ŻABCE Żabce, 775/3 Wojewódzka
naprzeciw nr Ewidencja
32 Zabytków
213 KRZYŻ 1947 r. ŻABCE Żabce nr 75 364/2 Wojewódzka
Zabytków
212 KAPLICZKA pocz. XX w. ŻABCE Żabce, obok 896 Wojewódzka
Zabytków
211 OBORA pocz. XX w. ŻABCE Żabce 38/28 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
210 STODOŁA 1 ćw. XX w. ŻABCE Żabce nr 38/28 Wojewódzka
Ewidencja
Zabytków
4.2.2. Wykaz zabytków prawnie chronionych

Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski występują wprowadza się strefy ochrony
konserwatorskiej obejmujące obiekty zabytkowe:
(1) zabytki objęte ścisłą ochroną konserwatorską
poprzez wpis do rejestru zabytków
71
a. grodzisko Przyłuki,
b. cmentarz powstańczy w Maniach,
c. cmentarz wojenny w Tuliłowie.
a. leśniczówka w Puchaczach,
b. budynek plebanii przy kościele parafialnym pw. św. Barbary (parafia Dołha) w Puchaczach
c. cmentarz powstańców z 1831 r., wraz z drzewostanem w Maniach,
d. cmentarz wojenny niemiecko-austriacki z I wojny świat., wraz z drzewostanem w Tuliłowie,
e. cmentarz wojenny z 1915 r. w Krzewicy.
(2) zabytki objęte pośrednią ochroną konserwatorską
, tj figurujące w ewidencji dóbr kultur:
a. Krzymoszyce:
kaplica pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego, murowana z końca XIX w.
b. Rogoźnica:
— zespół dworski:
— dwór murowany z połowy XIX w.,
— stodoła murowana z połowy XIX w.,
— pozostałości parku krajobrazowego z połowy XIX w.
c. Wólka Krzymowska:
—kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy,
murowana z 1907 r.
d. Zawadki:
kaplica pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli, murowana z 1858 r.,
zespół dworski:
dwór murowany z końca XIX w.,
budynek gospodarczy, drewniany z początku XX w.
4.3. Ogólne założenia ochrony wartości kulturowych w poszczególnych strefach

(1) Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków, objęte ścisłą ochroną
konserwatorską
(ad pkt 4.2.2(1))
Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków, tzn. figurujące w wykazie zabytków
nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków województwa lubelskiego muszą być
wprowadzone do planów zagospodarowania przestrzennego. Obiekty te powinny być
zachowane w swojej formie zewnętrznej i wewnętrznej. Wszelkie zmiany zagospodarowania
(w tym wtórne podziały działek) oraz prace inwestycyjne i remontowe prowadzone przy
obiekcie lub w obrębie obszaru ochrony konserwatorskiej wymagają określenia odrębnych
warunków konserwatorskich postępowania określonego w przepisach o ochronie zabytków
i opiece nad zabytkami. Ww. prace podlegają uzgodnieniu z Wojewódzkim Oddziałem Służby
Ochrony Zabytków w Lublinie - Delegatura w Białej Podlaskiej. wojewódzkim konserwatorem
zabytków. Dotyczy to również otoczenia obiektów i obszarów podlegających ścisłej ochronie
konserwatorskiej. Przekształcenia otoczenia są dopuszczalne przy zachowaniu generalnej
zasady "nie szkodzenia zabytkowi" – tzn. ochrony zabytków i widoków (ekspozycja, panoramy)
z nich i na nie.
72
(2) Obiekty i obszary wpisane do gminnej ewidencji zabytków, objęte pośrednią

ochroną konserwatorską
(ad pkt 4.2.2.)2))
Ewidencja konserwatorska to ewidencja dóbr kultury nie wpisanych do rejestru zabytków -

będąca w posiadaniu Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Lublinie -
Delegatura w Białej Podlaskiej.
Obiekty i obszary wpisane do gminnej ewidencji konserwatorskiej zabytków powinny być
wprowadzone do planów zagospodarowania przestrzennego.
Obiekty te powinny być objęte ochroną konserwatorską w zakresie wyglądu zewnętrznego
i kompozycji przestrzennej. Wszelkie zmiany zagospodarowania terenu oraz prace
prowadzone przy obiekcie (w tym również rozbiórki) wymagają określenia odrębnych
warunków konserwatorskich. muszą spełniać wymogi określone w przepisach o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami oraz wymagają określenia w planach miejscowych lub
decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu szczególnych warunków
ochrony konserwatorskiej. Działalność inwestycyjna podlega opiniowaniu przez Wojewódzki
Oddział Służby Ochrony Zabytków w Lublinie - Delegatura w Białej Podlaskiej - na etapie
ustalania warunków realizacji inwestycji. Opinii urzędu konserwatorskiego powinny też
podlegać przekształcenia bezpośredniego otoczenia tych obiektów.
(3) Obszary obserwacji archeologicznej (OW)
Obszary obserwacji archeologicznej są to obszary, na których występuje duże nasycenie
stanowisk archeologicznych (wyznaczane przez służby archeologiczne Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków zgodnie z AZP – Archeologicznym Zdjęciem Polski). W obrębie tych
obszarów większe zamierzenia inwestycyjne, m. in. związane z budową obiektów
wielkokubaturowych, inwestycje liniowe oraz inne, związane z pracami ziemnymi
i przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu (np. melioracje, niwelacje, budowy
zbiorników wodnych) muszą być zgłaszane do Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony
Zabytków w Lublinie –Delegatura w Białej Podlaskiej - na etapie uzgadniania projektów
decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w celu uzyskania warunków
i wytycznych konserwatorskich dla przedmiotowych inwestycji. spełniać wymogi określone
w przepisach o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz wymagają określenia
w planach miejscowych lub decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
szczególnych warunków ochrony konserwatorskiej.
Powyższe dotyczy także związanych z inwestycjami - wszelkich prac ziemnych
prowadzonych na terenie lub w bezpośrednim sąsiedztwie głównych stanowisk archeologicznych
(zaznaczonych na mapie nr 2).
W przypadku prowadzenia sieci liniowych infrastruktury technicznej, związanych z pracami
ziemnymi (drogi, wodociągi, gazociągi, telefony, melioracje, itd.) zamiaru przeprowadzenia
prac ziemnych związanych z budową inwestycji kubaturowych lub liniowych, niezbędne jest
uwzględnienie nadzoru archeologicznego i w razie konieczności przeprowadzenia
wyprzedzających badań wykopaliskowych.
W obszarach charakteryzujących się dużym nasyceniem śladów osadnictwa pradziejowego
i wczesnośredniowiecznego, obowiązuje konieczność niezwłocznego zawiadamiania
Zarządu Gminy i Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Lublinie -
Delegatura w Białej Podlaskiej o znalezieniu przedmiotów posiadających cechy zabytku (np.:
naczynia ceramiczne, szklane, kafle, narzędzia z kamienia i metalu, fragmenty murów –
ujawnionych podczas prowadzonych robót ziemnych i budowlanych (zgodnie z art. 22
ustawy o ochronie dóbr kultury z dnia 15 lutego 1962 r., z późniejszymi zmianami). Osoby
znajdujące te przedmioty obowiązane są zabezpieczyć odkryty przedmiot i wstrzymać
wszelkie roboty mogące go uszkodzić lub zniszczyć - do czasu wydania odpowiednich
zarządzeń przez Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie.
73
W obszarach obserwacji archeologicznej w przypadku znalezienia przedmiotów

posiadających cechy zabytku obowiązują zasady postępowania uregulowanie w przepisach
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
(4) Obszar ochrony krajobrazu kulturowego
Obszar chronionego krajobrazu kulturowego jest to obszar, na którym licznie występujące
obiekty kulturowe są harmonijnie wpisane w naturalny krajobraz. W celu zachowania
i podkreślenia tożsamości kulturowej stref należy:
— zachować istniejące obszary zabudowy wsi,
— zachować istniejącą kulturowo wartościową zabudowę wsi wraz z jej otoczeniem (układ
działek, sposób ich zagospodarowania, istniejąca zieleń),
— ustanowić lokalne (gminne) wytyczne dotyczące form architektonicznych nowej
zabudowy.
Wytyczne te powinny być wprowadzane do ustaleń planów miejscowych (w ramach
wymogów art. 10. ust. 4, 6 i 8 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r.,
z późniejszymi zmianami).
Powinny one dotyczyć w zasadzie każdej wsi indywidualnie i określać, w miarę potrzeby,
nawiązujące do tradycji miejsca zasady:
— lokalizacji siedliska,
— sytuowania budynków na działce,
— ich wysokości, brył, gabarytów – skali,
— formy (wysokiego) dachu,
— kształtu otworów drzwiowych, okiennych,
— detali architektonicznych,
— materiałów elewacyjnych,
— ogrodzeń (płotów, bram),
— małej architektury wsi (studnie, kapliczki, krzyże, oświetlenie).
Obszary ochrony krajobrazu kulturowego wyznaczono dla zespołów zabudowy
w miejscowościach:
– Krzymoszyce – Wólka Krzymowska,
– Strzakły – Pościsze (Starowieś) – Sawki,
– Rudniki – Sitno – Utrówka.
(5) Obszary dopuszczalnych przekształceń
Należy zachować relikty zabudowy drewnianej (historycznej). Na rozległych obszarach
gminy poza wyznaczonymi strefami ochronnymi zasady kształtowania zabudowy mogą być
mniej rygorystyczne. Istotne jest jednak uwzględnienie zasady harmonijnego kształtowania
krajobrazu kulturowego. Ewentualne nowe inwestycje, mogące zakłócić harmonię kulturową,
muszą być lokalizowane w miejscach nieeksponowanych, a w ich zagospodarowaniu należy
uwzględnić sposób wpisania w otaczający pejzaż (np. obsadzanie komponowaną zielenią).
74
4.4. Wartości kulturowe niematerialne

Należy chronić wszelkie przejawy działalności kulturowej i kulturotwórczej, przetrwałe
tradycje obrzędowe, plastyczne, ewentualnie strój ludowy oraz współczesne formy
kontynuacji tradycji lokalnych.
W tym celu należy zapewnić możliwość rozwijania działalności znajdujących się na terenie
gminy twórców ludowych poprzez urządzanie przeglądów, festiwali i innych
zorganizowanych form oraz popieranie inicjatyw istniejących tu instytucji kulturotwórczych.
4.5. Nowa zabudowa

W celu zachowania i podkreślenia tożsamości kulturowej obszaru i ochrony krajobrazu
kulturowego wsi, często charakteryzującego się specyficznym stylem budownictwa
ludowego, wskazane jest ustanawianie lokalnych (miejskich, gminnych) gminnych
wytycznych dotyczących form architektonicznych nowej zabudowy. Wytyczne te powinny być
wprowadzane jako ustalenia planów miejscowych.
W wytycznych należy uwzględniać przede wszystkim ogólną zasadę kształtowania nowej
zabudowy w harmonii z historyczną i tradycyjną zabudową oraz tradycyjnym krajobrazem
kulturowym; niedopuszczanie do powstawania architektury kulturowo bezstylowej, duchowo
obcej miejscu i tradycji rejonu (jest to nb. też ogólny kierunek polityki przestrzennej państw
Unii Europejskiej, odnoszący się do zachowania dziedzictwa i tożsamości kulturowej
obszarów urbanizowanych tych państw; jedna z wytycznych Komisji Unii Europejskiej
zawartych m. in. w tzw. "Zielonej Karcie" Unii, wydanej w Brukseli w 1990 r., jak też w "Nowej
Karcie Ateńskiej" z 1998 r. ).
W wytycznych, opracowanych w wyniku odrębnych badań form zabudowy zabytkowej
i wartościowej kulturowo na obszarze gminy, należy ustalić przede wszystkim ogólną zasadę
kształtowania zabudowy w harmonii z tradycyjnym krajobrazem kulturowym gminy. Zakłada
się, że wytyczne jw. będą dotyczyć przede wszystkim wsi starych o tradycyjnej bazie
osadniczej, a zwłaszcza ich rejonów, w których zachowane są wątki zabudowy tradycyjnej.
Rejony, w których dominują nowe siedliska można traktować mniej rygorystycznie pod
warunkiem, że nie będą one zakłócały krajobrazu miejsca (np. będą mniej eksponowane,
przesłonięte drzewami itp.).
Uwaga:
Uszczegółowienie podstawowych informacji i zasad dotyczących środowiska kulturowego -
patrz: Studium wartości kulturowych gminy Międzyrzec Podlaski", autor: mgr Aneta Semeniuk,
1999 r. (opracowanie wykonane na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy Międzyrzec Podlaski).
75
5. STRUKTURA TERENÓW – OBSZARY OTWARTE

(patrz: rys. 3 - Struktura terenu)
5.1. Uwarunkowania rozwoju gminy w zakresie struktury obszarów otwartych
(synteza)
Obszary otwarte obejmują przeważającą część obszaru gminy. Obszary te użytkowane są
jako pola uprawne, łąki i pastwiska, lasy, wody otwarte, zadrzewienia, tzw. nieużytki i inne.
Rola obszarów otwartych w strukturze obszarów terenów nie ogranicza się do funkcji
produkcyjnych. Tworząc podstawę funkcjonowania rolnictwa i leśnictwa stanowią
jednocześnie:
— bazę przyrodniczą gminy,
— walory krajobrazu,
— potencjalne środowisko rozwoju nowych funkcji użytkowych, np. turystyki,
— rezerwę terenów pod inwestycje.
Złożona rola obszarów otwartych – w tym szczególnie rosnąca ranga ochrony przyrody
i krajobrazu, warunkująca rozwój zrównoważony - determinują uwzględnienie w pracy nad
studium gminy kilku grup uwarunkowań.
(1) Uwarunkowania wynikające z charakteru krajobrazu i głównych cech
morfologicznych terenów:
— gmina położona jest w nizinnym, płaskim krajobrazie o charakterze rolniczym,
— główne urozmaicenie równinnego krajobrazu stanowi mozaika lasów i pasma dolin
rzecznych.
(2) Uwarunkowania wynikające z istniejącej struktury użytkowania obszarów
otwartych gminy:
— w strukturze użytkowania terenów dominują tereny rolne, zajmujące 65,8% 63,9 % ogółu
powierzchni gminy,
— drugą ważną formę użytkowania terenu terenów stanowią lasy, których udział wynosi ok.
25,3% 27,2 % ogółu powierzchni gminy,
— grunty pozostałe – głównie zabudowa i tereny komunikacyjne (drogi, linia kolejowa) -
zajmują ok. 8,9 % powierzchni gminy; planowana autostrada, droga ekspresowa
i aktywizacja gospodarcza gminy wpłynie na zmianę dotychczasowych proporcji
użytkowania terenów.
(3) Uwarunkowania przestrzenne związane z rolniczą przestrzenią produkcyjną:
— wśród gleb, które stanowią podstawę rolnictwa, przeważają klasy bonitacyjne IV i V,
— gleby najbardziej urodzajne, częściowo zaliczane do ustawowo chronionych występują
głównie w środkowo – północnym rejonie gminy, gdzie przeważają gleby klasy III i IV,
— w trakcie ustalania kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, na cele
nierolnicze należy przeznaczać przede wszystkim nieużytki i grunty o możliwie
najniższej przydatności rolniczej,
— znaczna część gleb najsłabszych powinna podlegać sukcesywnym zalesieniom,
— realizacja projektowanej autostrady i drogi ekspresowej spowoduje pasmowe
ograniczenia w prowadzeniu niektórych upraw, w tym warzywnych i sadowniczych.
76
(4) Uwarunkowania związane z potrzebą ochrony i rozwoju lasów:

— lasy zajmują ok. 25 % 27,2 % powierzchni gminy i podlegają ochronie przed zmianą
użytkowania,
— największy kompleks leśny tworzy Las Międzyrzecki we wschodniej części gminy, na
pozostałym obszarze lasy są rozdrobnione,
— występuje korzystna tendencja do zalesiania najsłabszych gruntów rolnych i tym samym
do wzrostu lesistości gminy - tendencję tę należy utrzymać,
— potrzeby zalesieniowe na obszarze gminy są znaczne, według Informatora
przyrodniczego woj. bialskopodlaskiego z 1997 r. szacuje się je na 2600 ha, czyli aż
ok. 10 % powierzchni całej gminy.
(5) Uwarunkowania sprzyjające rekreacyjno – turystycznemu wykorzystaniu
obszarów otwartych:
— duży udział lasów, w tym rozległy kompleks Lasów Międzyrzeckich, z ustalonym
szlakiem spacerowym,
— malownicza dolina Krzny i paru mniejszych cieków wraz z naddolinnym osadnictwem
wiejskim w rustykalnym krajobrazie,
— mało skażone i dość urozmaicone środowisko przyrodnicze,
— typowo rolniczy charakter krajobrazu, odpowiedni dla promocji agroturystyki,
— wyrobiska żwirowni we wsi Bereza - do wspólnego wykorzystania z miastem Międzyrzec
Podlaski w celu budowy ośrodka obszarów rekreacyjno-turystycznych (tzw.
„Międzyrzeckie Jeziorka”),
— dobra dostępność komunikacyjna ze wszystkich głównych kierunków (Warszawa, Lublin,
Białystok),
— obsługa rekreacyjna tranzytowych tras komunikacyjnych: istniejący hotel "Konar",
planowany MOP I Łukowisko przy autostradzie, ewentualnie ośrodek "Żwirownia".
planowane miejsca obsługi podróżnych przy autostradzie i drodze ekspresowej,
ewentualnie obszary rekreacyjno-turystyczne tzw. „Międzyrzeckie Jeziorka” na obszarze
żwirowni.
(6) Uwarunkowania wynikające z układu dolin rzecznych:
— główną rzeką na obszarze gminy jest Krzna, która w zachodniej części płynie jeszcze
w rozdzieleniu na Krznę Północną i Krznę Południową, łączy się także z Kanałem
Wieprz - Krzna,
— trzy mniejsze cieki wodne: Krzymosza, Piszczka i Złota Krzywula płyną z północy
i wpadają do Krzny,
— rzeki i ich doliny są obszarami o szczególnym znaczeniu ekologicznym i krajobrazowym,
wymagają też szczególnej ochrony przed zabudową, przed przesuszaniem, przed
zmianą przeznaczenia z łąkowo - pastwiskowego na grunty orne i na wybranych
odcinkach mogą wymagać szczególnych zasad kształtowania.
(7) Uwarunkowania wynikające z potrzeb ochrony powierzchni ziemi:
— w trakcie rozwiązywania problemów zabudowy wsi, rozwoju infrastruktury i układów
komunikacyjnych, niezbędne jest oszczędne korzystanie z terenów potrzebnych dla
planowanych inwestycji,
77
— na terenach obszarach eksploatacji złóż kopalin (wieś Bereza, Rzeczyca i inne) należy
bezwzględnie stosować środki ograniczające szkody w środowisku: racjonalizacja
wydobycia, sukcesywna rekultywacja (np. rekultywacja celowa o kierunku
rekreacyjnym).
(8) Uwarunkowania związane z wymaganiami ochrony obszarów i obiektów
przyrody o różnej randze, do których należą:
— użytki ekologiczne,
— rezerwat "Liski"
— 11 pomników przyrody (drzewa i głazy narzutowe),
— korytarz ekologiczny doliny Krzny systemu ECONET,
— lasy ochronne w sąsiedztwie rezerwatu „Liski" i „Dębina Halasowska",
— zlewnia chroniona Piszczki,
— projektowane rezerwaty: „Dębina Halasowska" i „Starorzecze Krzny",
— projektowany Bialskopodlaski Obszar Chronionego Krajobrazu,
— sąsiadujący z obszarem gminy rezerwat "Liski" – znajdujący się na terenie gminy Drelów
pomiędzy miejscowościami Bereza i Utrówka,
— sąsiadujący z obszarem gminy od północnego zachodu obszar Natura 2000
PLB 140002 „Dolina Liwca”.
5.2. Kierunki kształtowania struktury przestrzennej obszarów otwartych gminy
(1) Uwagi ogólne
Zgodnie z uwarunkowaniami przyrodniczymi i potrzebami ochrony wartości przyrodniczych
i krajobrazowych wyznacza się obszary otwarte gminy Międzyrzec Podlaski, które na
przeważającej powierzchni są i powinny nadal pozostać niezabudowane, z nieliczną
rozproszoną zabudową zagrodową kolonijną. Obszary te, mimo konieczności wyznaczenia
w perspektywie znacznych terenów obszarów inwestycyjnych, obejmują przeważającą część
terenu obszaru gminy i stanowią podstawową bazę funkcjonowania rolnictwa i leśnictwa,
a równocześnie tworzą potencjał przyrodniczy i krajobrazowy gminy oraz atrakcyjne
środowisko rozwoju funkcji rekreacyjno - turystycznej.
Wyznaczone obszary otwarte użytkowane jako: pola uprawne, lasy, łąki i pastwiska, wody
otwarte, zadrzewienia, obszary rekreacyjne i inne, podlegają ochronie przed nieracjonalnym
użytkowaniem, w tym przed nieplanowaną, rozproszoną zabudową niekontrolowanym
rozwojem zabudowy rozproszonej.
W trakcie realizacji zadań urbanizacyjnych w obrębie wyznaczonych obszarów
inwestycyjnych niezbędne jest oszczędne korzystanie z terenów.
Za szczególnie ważny element struktury obszarów otwartych gminy uznaje się doliny Krzny
i jej dopływów oraz Lasy Międzyrzeckie.
(2) Obszary rolnicze
Funkcja rolnicza, oparta o rolnicze tradycje terenu obszaru, częściowo też dobre gleby,
pozostaje zachowana na przeważającym obszarze gminy, przy dopuszczeniu redukcji tej
funkcji w wybranych rejonach dla celów inwestycyjnych i rozwojowych. W związku z tym
wyróżnia się w gminie następujące typy rolniczej przestrzeni produkcyjnej:
— obszary rozwojowe dla funkcji rolniczej,
78
— obszary rozwojowe dla funkcji rolniczej i agroturystycznej,

— obszary stopniowej redukcji funkcji rolniczej na rzecz urbanizacji.
a. obszary redukcji funkcji rolniczej
Rolnicze wykorzystanie przestrzeni pozostanie ważną funkcją gminy, zmniejszoną jednak
o znaczne tereny obszary inwestycyjne, gdzie funkcja rolnicza wraz z przewidywanymi, ale
trudnym do sprecyzowania w czasie postępem urbanizacji, będzie stopniowo ograniczana.
Stwierdzić należy, że strefy inwestycyjne wyznaczone z obszarów rolniczych w tzw. paśmie
podwyższonej aktywności gospodarczej obejmują z reguły grunty o niskiej urodzajności i nie
kolizyjne przyrodniczo. Do terenów obszarów inwestycyjnych powodujących ograniczenie funkcji
rolniczej należą nowe obszary aktywności gospodarczej i usług publicznych:
— rejon Krzewica – Łukowisko – Dołhołęka – jako teren obszar inwestycyjny związany
z węzłem autostrady A2 z drogą ekspresową S19, pod warunkiem powiązania węzła
poprzez drogi lokalne z obszarem gminy,
— rejon Żabce – Tuliłów związany z zachodnim biegunem rozwojowym Międzyrzeca
Podlaskiego Zaścianki na północ od obwodnicy miasta Międzyrzeca Podlaskiego
w ciągu drogi krajowej nr 2 i na zachód od obwodnicy miasta Międzyrzeca Podlaskiego
w ciągu drogi krajowej nr 19,
—rejon na północ od obwodnicy Międzyrzeca Podlaskiego - ze względu na gleby klasy III

i IV występujące pomiędzy Piszczką a lasem Dubica, w tym obszarze wyznaczony
warunkowo,
— rejon Nowa Wieś - Rogoźnica - Manie oraz Rogoźniczka - Kolonia Rogoźniczka, Wysokie –
Zaścianki – Rogoźnica Kolonia – Rogoźnica – Rogoźniczka, związany ze wschodnim
biegunem rozwojowym miasta Międzyrzeca Podlaskiego i gminy Międzyrzec Podlaski,
wzdłuż drogi krajowej nr 2,
— rejon Rzeczyca – biegun rozwojowy w powiązaniu z PKP drogą ekspresową S19.
Do inwestycji eliminujących lub silnie ograniczających funkcje rolnicze należy też planowana
budowa autostrady i trasy drogi ekspresowej z obwodnicą oraz obwodnice miasta
Międzyrzeca Podlaskiego.
Do obszarów inwestycyjnych powodujących ograniczenie funkcji rolniczej, należą nowe obszary
zabudowy mieszkaniowej wyznaczone w miejscowościach: Bereza, Rzeczyca, Tuliłów,
Wysokie.
Do obszarów inwestycyjnych powodujących częściowe ograniczenie funkcji rolniczej należą
nowe obszary urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii
(fotowoltaicznych) o mocy przekraczającej 100 kW wyznaczone w miejscowościach:
Dołhołęka, Łukowisko, Krzewica, Żabce, Halasy, Zaścianki, Koszeliki, Zawadki.
Do obszarów inwestycyjnych powodujących częściowe ograniczenie funkcji rolniczej należą
nowe obszary produkcji zwierzęcej wyznaczone w miejscowościach: Dołhołęka, Łukowisko,
Łuniew, Krzewica, Wólka Krzymowska, Kolonia Wolańska, Halasy, Zaścianki, Manie, Koszeliki.
Z pewnym ograniczeniem funkcji rolniczej wiąże się również rozwój funkcji rekreacyjnych
oraz zalesianie gruntów rolnych, co jednak związane jest z pozytywnym oddziaływaniem na
środowisko, a pośrednio – na produktywność rolnictwa.
b. obszary rozwoju funkcji rolniczej
Wśród rozległych terenów obszarów rolnych nie przeznaczonych do urbanizacji należy
wyróżnić rejony najlepszych gleb (klasy III i częściowo IV), uznając je z tego względu za
ważne tereny obszary rozwojowe rolnictwa. Należą do nich, zgodnie z treścią mapy
przeglądowej klasyfikacji gruntów 1: 10 000, następujące obszary:
79
─ grunty PGR wsi Halasy, wsi Tłuściec Zaścianki i Żabce – duże obszary położone po obu
stronach doliny Piszczki (na północ i północny – zachód od miasta Międzyrzeca
Podlaskiego),
─ grunty wsi Tuliłów i Zaścianki, położone u zachodnich granic Międzyrzeca Podlaskiego,
─ grunty wsi Bereza, położone w środkowej i wschodniej części wsi,
─ grunty wsi Tłuściec, położone w środkowej części wsi, po obu stronach drogi krajowej nr 2,
─ niewielkie fragmenty gruntów wsi: Dąbrowa, Zasiadła Dołhołeka, Koszeliki, Krzewica,
Kolonia Wolańska, Łuby, Łukowiska, Misie, Pościsze, Przyłuki, Zasiadki, Zawadki.
c. obszary rozwojowe dla funkcji rolniczej z agroturystyką
W najbardziej atrakcyjnej krajobrazowo i przyrodniczo części gminy związanej z doliną Krzny
i Lasami Międzyrzeckimi uzasadnione wydaje się promowanie agroturystyki jako ważnego
uzupełnienia funkcji rolniczej (zgodnie z treścią pkt 3).
d. zasady gospodarki przestrzennej
Obszary użytków rolnych podlegają ochronie przed nieplanowaną zabudową
niekontrolowanym rozwojem zabudowy rozproszonej i powinny trwale pozostać obszarem
otwartym, pełniąc funkcje produkcyjne, a ponadto ekologiczne i krajobrazowe – istotne m. in.
w agroturystyce:
Z wielu względów, także ekologicznych i marketingowych, uzasadnione wydaje się
promowanie w gminie metod tzw. rolnictwa ekologicznego. Aby nie destabilizować
środowiska przyrodniczego gminy istotne jest zachowanie umiaru w chemizacji rolnictwa,
racjonalizacja melioracji wodnych, wprowadzanie zalesień i zadrzewień (śródpolnych,
przywodnych).
(3) Obszary leśne
Lasy zajmują ok. 25 % 27,2 % powierzchni gminy i podlegają ustawowej ochronie przed
zmianą użytkowania. Poza produkcją drewna i produktów ubocznego użytkowania lasu,
znaczenie terenów obszarów leśnych przejawia się w korzystnym wpływie na:
— równowagę przyrodniczą,
— warunki życia człowieka,
— ochronę gleb, wód, flory i fauny,
— funkcje turystyczno - wypoczynkowe,
— krajobraz.
a. lasy istniejące
Największy kompleks leśny tworzą Lasy Międzyrzeckie, na pozostałym obszarze gminy lasy
są w miarę równomiernie rozdrobnione. Ochrona lasów istniejących wynika z prawnego
zobowiązania ich właścicieli do trwałego utrzymywania lasów, nie umniejszania ich walorów
ekologicznych i funkcji ochronnych oraz do zapewnienia ciągłości użytkowania. Wszelkie
wyłączania powierzchni leśnej na cele nieleśne, związane np. z budową tras
komunikacyjnych (autostrada, obwodnica Międzyrzeca Podlaskiego, trasa ekspresowa)
powinny być ograniczone do niezbędnego minimum. Wzmożona ochrona przed
przeznaczaniem na cele nieleśne dotyczy lasów ochronnych. Za takie zostały uznane duże
połacie Lasów Międzyrzeckich i Las Dębina ze względu ma ich funkcje wodochronne.
b. zalesienia
Niezależnie od ochrony lasów istniejących, ważnym kierunkiem polityki przestrzennej gminy
80
powinno być utrzymanie – występującej już – korzystnej tendencji do wzrostu lesistości

gminy, polegającej na zalesianiu najsłabszych gruntów rolnych. Zgodnie z ustawą o lasach
do zalesiania mogą być przeznaczone: nieużytki, grunty rolne nieprzydatne do produkcji
rolniczej, lotne piaski i wydmy, grunty położone przy źródliskach rzek, na wododziałach,
wzdłuż brzegów rzek i zbiorników wodnych, tereny po eksploatacji piasku, żwiru, gliny, torfu.
Wielkość i rozmieszczenie zalesień określa krajowy program zwiększania lesistości
opracowywany przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, a sposób realizacji ustala
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
c. funkcja rekreacyjna lasów
Tereny Obszary leśne, szczególnie w wyznaczonych rejonach rekreacyjnych wzdłuż doliny
Krzny i Lasy Międzyrzeckie, powinny pełnić ważne funkcje rekreacyjne, ograniczone jednak
ilościowo i jakościowo względami ochrony lasów. Zasięg i charakter tej funkcji wymaga też
ustaleń z właścicielami lasów.
(4) Obszary rekreacyjne
Turystyka – gałąź gospodarki wykazująca coraz większą dynamikę rozwoju -stanowi nowe
wyzwanie dla wielu gmin, w pewnym stopniu także dla gminy Międzyrzec Podlaski.
Wyróżniające się walory środowiska przyrodniczego, szczególnie w leśno - rolnej strefie
doliny Krzny, krajobraz, kultura wsi, tworzą nie zawsze uświadamiane i odkryte walory, które
mają znaczenie w promocji tzw. agroturystyki. Stanowi ona pewną szansę w różnicowaniu
lokalnej gospodarki i ograniczeniu ukrytego bezrobocia w rolnictwie. Rozwój wespół
z miastem Międzyrzec Podlaski ośrodka rekreacyjno – turystycznego obszarów rekreacyjno-
turystycznych (tzw. „Międzyrzeckie Jeziorka”) w oparciu o żwirownię i wyrobiska we wsi
Bereza jest także szansą na rozszerzenie oferty turystycznej poza agroturystykę.
Gmina, poszukując nowego, opartego na gospodarce rynkowej rozwiązania dla rozwoju
turystyki, może to osiągnąć opracowując "program aktywizacji turystyki", który byłby
podstawą do szczegółowych rozwiązań w planach zagospodarowania przestrzennego
wybranych fragmentów gminy. Problematyką tą zajmują się także krajowe i regionalne
urzędy, agencje i komisje odpowiedzialne za aktywizację turystyki i z nimi, jak również
z sąsiednimi gminami należy współpracować.
Przeprowadzone na etapie studium analizy pozwalają na sformułowanie generalnych
kierunków turystycznego zagospodarowania gminy, harmonijnych z ustaleniami innych
dziedzin planowania przestrzennego.
W oparciu o walory środowiska przyrodniczego i krajobrazu gminy, wyznacza się trzy rejony
najbardziej predystynowane predestynowane do rozwoju funkcji rekreacyjno -turystycznej:
─ rejon południowo - wschodni oparty o Lasy Międzyrzeckie i dolinę Krzny,
─ rejon południowo - zachodni oparty o dolinę Krzny oraz lasy i wsie naddolinne,
─ rejon południowy oparty o zrekultywowane wyrobiska żwirowani we wsi Bereza
i kompleks Lasów Międzyrzeckich.
a. rejon rekreacyjny południowo - wschodni
Rozległe, zróżnicowane siedliskowo Lasy Międzyrzeckie stykające się w tym rejonie
z naturalną doliną Krzny stanowią odpowiednią bazę przyrodniczą do rozwoju agroturystyki.
Do promocji tej funkcji najlepiej nadają się istniejące wsie położone na styku lasów z doliną
rzeki lub osady śródleśne. Zgodnie z tym, jako ośrodki agroturystyczne w rejonie
rekreacyjnym południowo - wschodnim, proponuje się szereg wsi i osad, które w swym
sąsiedztwie, jak i w obszarze zainwestowania zawierają znaczne rezerwy rozwojowe.
Do tych wsi należą:
─ Sitno,
81
─ Rudniki lub Rudniki – Wysokie,

─ Puchacze (łącznie w powiązaniu ze wsią Dołha w gminie Drelów),
─ Utrówka.
b. rejon rekreacyjny południowo - zachodni
Rejon ten leży po obu stronach doliny Krzny Północnej. Wzdłuż osi krajobrazowej, jaką
stanowi rzeka, rozciąga się mozaika lasów, pól i łąk wraz ze skupionym osadnictwem
wiejskim. Ośrodkami rozwoju agroturystyki mogą być następujące wsie:
─ Tuliłów – podmiejska wieś położona pod lasem i nad rzeką,
─ Sawki – wieś między lasem a doliną Krzny,
─ Jelnica – nadrzeczna wieś z możliwością uzupełnienia o funkcje agroturystyczne na obu
jej biegunach,
─ Starawieś - podobnie jak Jelnica,
─ Pościsze – część wsi zw. Starowieś – podobnie jak Jelnica,
─ Strzakły – wieś pomiędzy doliną Krzny a jej lokalnym dopływem, w krajobrazie rolniczym,
─ Krzymoszyce - położone wśród mozaiki leśno – łąkowo – polnego krajobrazu,
─ Wólka Krzymowska – jw. nad rzeczką Krzymoszą,
─ inne, dalej od Krzny położone wsie: Pieczysko, Misie, Strzakły – część wsi zw. Zalasek.
c. rejon rekreacyjny południowy
W rejonie tym należałoby przeprowadzić rekultywację terenów po eksploatacji żwiru
z przeznaczeniem na użytkowanie wyrobisk, zwłaszcza zalanych wodą i zwałowisk, w celach
rekreacyjnych, podobnie jak zamierza to uczynić miasto Międzyrzec Podlaski na obszarze
sąsiedniej "Żwirowni" żwirowni (Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Międzyrzeca Podlaskiego - tekst, rozdz. 5). (obszary rekreacyjno-
turystyczne tzw. „Międzyrzeckie Jeziorka”).
W oparciu o układ wyrobisk, lasów, strefy brzegowej lasu i w oparciu o wieś Bereza można
tam lokalizować dwa ośrodki rekreacyjno - turystyczne:
— Bereza – północna,
— Bereza – środkowa.
(5) Kultura przestrzenna obszarów otwartych
Należy podnosić kulturę kształtowania przestrzeni gminy, w tym krajobrazu otwartego,
rozłogów pól, dolin rzecznych, obrzeży lasów, terenów wypoczynkowych, parków i ogrodów,
co wiąże się ze stosowaniem kryteriów jakościowych w planowaniu przestrzennym
i architekturze krajobrazu. Kryteria te przejawiają się przez szereg ustaleń studium, niektóre
jednak wymagają jeszcze zaakcentowania:
a. doliny rzek
Obszarami otwartymi o szczególnym znaczeniu ekologicznym i krajobrazowym są doliny
Krzny i jej dopływów. Z tego względu muszą być poddawane podwyższonym wymogom
w zakresie dyscypliny przestrzennej. Niedopuszczalne jest zabudowywanie dolin,
przeznaczanie łąk i pastwisk na użytkowanie orne, stosowanie melioracji bezwzględnie
odwadniających doliny. Na wybranych odcinkach, jak ośrodki rekreacyjne, wsie letniskowe,
wskazane jest stosowanie szczególnych zasad kształtowania krajobrazu dolin rzek.
82
b. parki, ogrody, zadrzewienia

Należy kontynuować i rozwijać tradycje zakładania parków, ogrodów i różnego typu
zadrzewień. Wśród nasadzeń należy preferować gatunki rodzime, długowieczne, także
miododajne (lipy, klony, wierzby).
c. tereny dyharmonijne dysharmonijne i zdewastowane
Tereny dysharmonijne, jak wyrobiska poeksploatacyjne, zaśmiecone obrzeża lasów, dróg
i inne podobne tereny podlegają obligatoryjnej rekultywacji i uporządkowaniu. Zalecanym
sposobem rekultywacji żwirowni w rejonie wsi Bereza jest zagospodarowanie rekreacyjne
w kierunku obszarów rekreacyjno-turystycznych (tzw. „Międzyrzeckie Jeziorka”).
(6) Obszary wyłączone – urbanizowane przeznaczone do zainwestowania
W celu zaspokojenia potrzeb związanych z rezerwacją terenów obszarów inwestycyjnych
w obrębie przebiegającego przez gminę obszaru podwyższonej aktywności gospodarczej,
wydziela się z terenów obszarów rolniczych kilka stref inwestycyjnych. Znajdują się one poza
wyznaczonymi obszarami chronionymi, obejmują też z reguły grunty o niższej przydatności
rolniczej. Wyjątkiem jest teren inwestycyjny przy północno - zachodniej granicy Międzyrzeca
Podlaskiego wyznaczony warunkowo ze względu na występowanie dobrych gleb klasy III i IV.
Zakłada się, że nowe zainwestowanie terenu obszaru nie będzie zbytnio uciążliwe dla
środowiska i zostanie dopełnione strukturami biologicznie czynnymi (zieleń towarzysząca,
zieleń ochronna).
Planowane w rejonie gminy duże inwestycje komunikacyjne, zwłaszcza budowa autostrady
i drogi ekspresowej wiążą się nie tylko z trwałą aneksją gruntów rolnych, ale też
z powstawaniem barier ekologicznych. Jakkolwiek autostrada omija drogi te omijają
najcenniejsze przyrodniczo rejony gminy, jej ich budowa musi być związana z szerokim
stosowaniem obudowy biologicznej i innych metod minimalizacji negatywnego
oddziaływania.
Nowe obszary przeznaczone do zainwestowania:
– obszary aktywności gospodarczej wyznaczone w miejscowościach: Krzewica,
Łukowisko, Dołhołęka, Żabce, Zaścianki, Wysokie, Rogoźnica Kolonia, Rogoźnica,
Rogoźniczka,
– obszar usług publicznych wyznaczony w miejscowości Zaścianki,
– obszary zabudowy mieszkaniowej wyznaczone w miejscowościach: Bereza, Rzeczyca,
Tuliłów, Wysokie,
– obszary urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii
(fotowoltaicznych) o mocy przekraczającej 100 kW wyznaczone w miejscowościach:
Dołhołęka, Łukowisko, Krzewica, Żabce, Halasy, Zaścianki, Koszeliki, Zawadki,
– obszary produkcji zwierzęcej wyznaczone w miejscowościach: Dołhołęka, Łukowisko, Łuniew,
Krzewica, Wólka Krzymowska, Kolonia Wolańska, Halasy, Zaścianki, Manie, Koszeliki.
(7) Zasady lokalizacji zabudowy na obszarach otwartych

W studium ustala się poniższe zasady lokalizacji zabudowy na obszarach otwartych.
1. Zasady lokalizacji zabudowy na obszarach terenów rolnych oznaczonych

wyróżnikiem literowym „R”:
1) obowiązuje zakaz lokalizacji nowej zabudowy z zastrzeżeniem poniższych zapisów;
83
2) obowiązuje zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na

środowisko, natomiast na obszarach znajdujących się w granicach Przyrodniczego
Systemu Gminy (PSG) obowiązuje zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub
potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;
3) możliwe jest wyznaczenie terenów komunikacji transportowej drogowej, infrastruktury
technicznej oraz przeznaczonych pod zalesienie;
4) ustala się możliwość lokalizacji uzbrojenia terenu, urządzeń melioracji wodnych,
urządzeń turystycznych;
5) w granicach obszaru szczególnego zagrożenia powodzią – w zasięgu wielkiej wody
o prawdopodobieństwie 1% obowiązują zasady postępowania uregulowane w przepisach
Prawa wodnego.
6) ustala się możliwość lokalizacji budowli rolniczych, z wyłączeniem obszarów
znajdujących się w granicach Przyrodniczego Systemu Gminy (PSG);
7) ustala się możliwość lokalizacji przedsięwzięć tworzonych między innymi przez budynki
inwentarskie o wielkości obsady w maksymalnej liczbie dużych jednostek
przeliczeniowych inwentarza (DJP) zależnej od zachowania odległości od budynków
zawierających funkcję mieszkalną, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej
obiektów sportowych i terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz z wyłączeniem
obszarów znajdujących się w granicach Przyrodniczego Systemu Gminy (PSG):
a) w odległości do 100 m – obsada do 40 DJP,
b) w odległości od 100 do 210 m – obsada DJP równa odległości wyrażonej w metrach
(1 DJP = 1 m),
b) w odległości powyżej 210 m – obsada nie większa niż 210 DJP;
8) ustala się możliwość pozostawienia i rozwoju występującej na tych obszarach istniejącej
rozproszonej zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych
i ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych, z dopuszczeniem agroturystyki,
na wyznaczonych dla tej zabudowy odrębnych terenach, pod poniższymi warunkami:
a) zakaz lokalizacji nowych budynków mieszkalnych, z wyjątkiem budynków, które
zastąpią istniejące budynki mieszkalne przeznaczone do rozbiórki,
b) dopuszcza się możliwość rozbudowy istniejących budynków mieszkalnych o nie
więcej niż 50% powierzchni zabudowy i nadbudowę takich budynków o nie więcej niż
jedną kondygnację,
c) dopuszcza się możliwość rozbudowy, nadbudowy budowy nowych budynków
inwentarskich, składowych, magazynowych, gospodarczych i garażowych
uzupełniających istniejąca zabudowę,
d) dopuszcza się możliwość budowy budowli rolniczych;
9) ustala się możliwość pozostawienia i rozwoju występującej na tych obszarach istniejącej
rozproszonej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, na wyznaczonych dla tej
zabudowy odrębnych terenach, pod poniższymi warunkami:
c) dopuszcza się możliwość rozbudowy, nadbudowy i budowy nowych budynków
84
gospodarczych i garażowych uzupełniających istniejąca zabudowę,

10) dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej ustala się intensywność
zabudowy od 0,1 do 0,5 oraz minimalny 40% udział powierzchni biologicznie czynnej
w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej;
11) ustala się maksymalną wysokość zabudowy:
a) budynki mieszkalne – dwie kondygnacje nadziemne oraz 12 m,
b) budynki inwentarskie, składowe, magazynowe oraz gospodarcze i garażowe
obsługujące zabudowę zagrodową – dwie kondygnacje nadziemne oraz 10 m,
c) budynki gospodarcze i garażowe obsługujące zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną – jedna kondygnacja nadziemna oraz 7 m;
12) ustala się możliwość przekrycia budynków dachami płaskimi lub stromymi jedno-,dwu-
lub wielospadowymi o nachyleniu połaci pod kątem do 45 st.;
13) obowiązuje nakaz ochrony przed hałasem terenów chronionych zgodnie z przepisami
o ochronie środowiska, w szczególności terenów zabudowy mieszkaniowej;
14) delimitacja terenów z ewentualnym rozdzieleniem różnych funkcji ustalonych
i dopuszczonych w obszarach terenów rolnych „R” z uwzględnieniem granic
Przyrodniczego Systemu Gminy (PSG) nastąpi w miejscowych planach
2. Zasady lokalizacji zabudowy na obszarach terenów dolin rzecznych, łąk i pastwisk

oznaczonych wyróżnikiem literowym „RZ”:
2) obowiązuje zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na
środowisko, natomiast na obszarach znajdujących się w granicach Przyrodniczego
Systemu Gminy (PSG) obowiązuje zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub
potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;
3) możliwe jest wyznaczenie terenów komunikacji transportowej drogowej oraz
infrastruktury technicznej;
Prawa wodnego.
6) ustala się możliwość pozostawienia i rozwoju występującej na tych obszarach,
z wyłączeniem dolin rzecznych, istniejącej rozproszonej zabudowy zagrodowej w
gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych,
z dopuszczeniem agroturystyki, na wyznaczonych dla tej zabudowy odrębnych terenach,
pod poniższymi warunkami:
c) dopuszcza się możliwość rozbudowy, nadbudowy budowy nowych budynków
85
inwentarskich, składowych, magazynowych, gospodarczych i garażowych

uzupełniających istniejąca zabudowę,
d) dopuszcza się możliwość budowy budowli rolniczych;
7) dla zabudowy zagrodowej ustala się intensywność zabudowy od 0,1 do 0,5 oraz
minimalny 40% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni
działki budowlanej;
a) budynki mieszkalne – dwie kondygnacje nadziemne oraz 12 m,
obsługujące zabudowę zagrodową – dwie kondygnacje nadziemne oraz 10 m;
9) ustala się możliwość przekrycia budynków dachami płaskimi lub stromymi jedno-,dwu-
i dopuszczonych w obszarach terenów dolin rzecznych, łąk i pastwisk „RZ”
z uwzględnieniem granic Przyrodniczego Systemu Gminy (PSG) nastąpi w miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego.
3. Zasady lokalizacji zabudowy na obszarach terenów lasów oznaczonych wyróżnikiem

literowym „LS”:
2) obowiązuje zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko;
3) możliwe jest wyznaczenie terenów komunikacji transportowej drogowej oraz
infrastruktury technicznej;
Prawa wodnego.
i dopuszczonych w obszarach terenów lasów „LS” z uwzględnieniem granic
Przyrodniczego Systemu Gminy (PSG) nastąpi w miejscowych planach
86
6. STRUKTURA TERENU TERENÓW – OBSZARY URBANIZOWANE PRZEZNACZONE

DO ZAINWESTOWANIA
6.1 Cele i szanse urbanizacji
Cele rozwoju urbanizacji gminy Międzyrzec Podlaski – jak to wskazano w rozdz. 1 i 2 –
wynikają przede wszystkim z polityki przestrzennej województwa (będącej rozwinięciem
"Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju", RCSS, 1999, dla regionu
lubelskiego), odniesionej do tej gminy. państwa zawartej w Koncepcji Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju 2030 oraz z polityki przestrzennej województwa wynikającej
z Planu zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego.
Szansą, jaką ta polityka przestrzenna kreuje, są potencjalnie znaczne możliwości rozwoju
inwestycji (nierolniczych) na obszarze gminy, w "pasmach wzmożonego rozwoju",
tworzonych przez międzynarodowe i krajowe arterie komunikacyjne: autostradę A2, drogę
ekspresową S19 i drogę krajową nr 2 oraz szlak kolejowy E-20 / CE-20.
W rezultacie niemal cały obszar gminy pomiędzy projektowaną autostradą na północy,
a szlakiem kolejowym na południu został wskazany w planie województwa jako "pasmo
inwestycyjne".
Obszar całej gminy związany korytarzem transportowym oraz z krajowym,
międzynarodowym i globalnym powiązaniem funkcjonalnym sieci rozwojowej krajowych
ośrodków wzrostu, objęty jest „podstawowym pasmem wzmożonej aktywności
gospodarczej” oraz obszarem strukturalnym „podwyższonej aktywności gospodarczej –
obsługi ruchu międzynarodowego”.
Celem działu "Obszary urbanizowane przeznaczone do zainwestowania" jest zatem
określenie jakie konkretnie tereny obszary może i powinna oferować gmina pod inwestycje,
pod jakie inwestycje i w jakiej kolejności czasowej zwłaszcza pod inwestycje pierwszego
etapu. Jest to równoznaczne z programem urbanizacji gminy w przewidywanym okresie (ok.
20 lat).
6.2. Uwarunkowania rozwoju i zagospodarowania

W zakresie zmiany studium dokonano aktualizacji istniejącej struktury terenów, w ramach
której na planszy graficznej (Załączniku nr 2 Uwarunkowania) pokazano istniejące obszary:
87
(1) Klasyfikacja uwarunkowań urbanizacyjnych

Racjonalne wyznaczenie obszarów oferowanych pod ewentualną urbanizację powinno być
oparte o analizę dwóch przeciwstawnych grup czynników:
— czynników negatywnych z punktu widzenia urbanizacji, tj. takich, które wykluczają
w swoim zasięgu urbanizację, bądź ją w zasadniczym stopniu ograniczają – warunkują
oraz
— czynników pozytywnych z tegoż punktu widzenia, tj. takich, które urbanizacji sprzyjają
w mniejszym lub większym stopniu.
(2) Czynniki ograniczające urbanizację
Są to przede wszystkim czynniki przyrodnicze bądź kulturowe, które są podstawą
wyznaczenia możliwie trwałej struktury "obszarów otwartych" gminy (patrz: rozdz. 5:
"Struktura terenu terenów – obszary otwarte"). Do tej grupy zaliczyć należy:
— przyrodnicze obszary prawnie chronione: rezerwaty przyrody, obszary chronionego
krajobrazu itp,
— doliny rzek i cieków, m. in. jako elementy korytarzy i ciągów ekologicznych, ale też
obszary zalewowe, lub o złych warunkach posadowienia,
— obszary nieodpowiednie do urbanizacji ze względów hydrologicznych (np. zlewnie czy
zbiorniki podziemne chronione),
— lasy i tereny przewidziane do zalesienia,
— obszary względnie najlepszych gleb,
— inne obszary otwarte, które należałoby zachować,
— obszary nieodpowiednie do urbanizacji ze względów społeczno -gospodarczych
(np. tereny intensywnej gospodarki rolnej),
— obszary niewskazane do urbanizacji ze względów kulturowych (ochrona zabytków,
ochrona krajobrazu).
W sumie obszar gminy jest pokryty bogatą strukturą terenów niesprzyjających urbanizacji.
W obszarze tym można jednak również wskazać tereny względnie niekonfliktowe z tego
punktu widzenia.
(3) Czynniki sprzyjające urbanizacji
Są to czynniki, jak wyżej wspominano, sprzyjające aktywności urbanizacyjnej,
tj. zwiększające atrakcyjność inwestycyjną terenów znajdujących się w zasięgu ich
oddziaływania. Do czynników tych należą przede wszystkim:
— bliskość i łatwość powiązania z trasami rangi międzynarodowej i krajowej, po pierwsze
rejon węzła autostrady A2 i trasy drogi ekspresowej S19 – pod warunkiem powiązania
węzła poprzez drogi lokalne z obszarem gminy,
— bliskość i łatwość powiązania z węzłem trasy drogi ekspresowej S19 i drogi krajowej nr 2,
— bliskość innych ważniejszych skrzyżowań tras S19 i węzłów drogi ekspresowej S19
zlokalizowanych w pobliżu gminy oraz ważniejszych skrzyżowań drogi krajowej nr 2,
w granicach gminy,
— łatwość obsłużenia obszaru transportem kolejowym, powiązania bocznicami, ze
szlakiem E-20 / CE-20 (dotyczy to szczególnie inwestycji przemysłowych i składowych),
— bliskość i dobre powiązania z miastem Międzyrzecem Podlaskim, szczególnie dobre
88
powiązania z jego centrum, usługami i miejscami pracy (dotyczy to zwłaszcza inwestycji

mieszkaniowych),
— korzystne środowisko otoczenia (głównie dla inwestycji mieszkaniowych),
— dobre warunki posadowienia budynków.
W większości są to czynniki sprzyjające różnym formom inwestycyjnym, zarówno biznesu
(komercyjnego, produkcyjnego itp.), jak i osadnictwa (mieszkań, usług itp.)
Szczególny potencjał w tym zakresie zdaje się mieć oś trasy drogi ekspresowej S19 od
węzła z autostradą (pod warunkiem powiązania węzła poprzez drogi lokalne z obszarem
gminy) do węzła z drogą krajową nr 2 oraz sąsiedztwo miasta Międzyrzeca Podlaskiego.
(4) Czynniki rozwoju rekreacji
Uwarunkowania rozwoju rekreacji są w większości odmienne od wymienionych w pkt (3). Ich
decydującym czynnikiem jest atrakcyjność rekreacyjna środowiska, w tym zwłaszcza:
— bliskość wód powierzchniowych – rzek, zalewów, dolin rzecznych,
— bliskość większych lasów,
— piękny krajobraz,
— zdrowe środowisko,
— atrakcje kulturowe - bliskość zabytków itp.
Wszystko to w odpowiedniej na potrzeby rekreacji wielkości, łatwo dostępne, a przy tym
odpowiednio odporne na zagrożenia (działanie niszczące) rekreacji.
Gmina nie jest rejonem o szczególnych walorach rekreacyjno -turystycznych, jest tu jednak
stosunkowo sporo miejsc, gdzie ta funkcja ma warunki i szanse rozwoju. Są to:
— rejon lasów i dolnej Krzny w południowo – wschodniej części gminy (projektowany
obszar chronionego krajobrazu),
— rejon doliny Krzny w południowo - zachodniej części gminy,
— fragmenty rejonu doliny Piszczki (północna część gminy),
— fragmenty terenów w pobliżu zalewów Żwirowni żwirowni (południowa część gminy,
rejon Berezy).
Każdy ze wskazanych rejonów stwarza inne szanse rozwoju funkcji rekreacyjnych, co
powinno być wzięte pod uwagę przy ustalaniu programów rozwoju.
(5) Urbanizacja wsi
Niezależnie od potencjalnych możliwości wyznaczenia większych terenów obszarów
inwestycyjnych, bądź w uzupełnieniu do tych obszarów, szanse stosunkowo znacznego
rozwoju - urbanizacji ma większość wsi w gminie, pod warunkiem ich dobrego powiązania
komunikacyjnego z ośrodkami rozwoju. We wsiach tych celowe jest wyznaczenie obszarów
pod rozwój funkcji nierolniczych, w odpowiednim do wielkości wsi i ich lokalnych możliwości
zakresie.
89
6.3. Kierunki rozwoju i zagospodarowania – koncepcja

(1) Zasady ogólne
Zakłada się, że rozwój urbanizacji gminy Międzyrzec Podlaski będzie się kształtował
w powiązaniu funkcjonalnym z miastem Międzyrzec Podlaski, na zasadach właściwych dla
rozwoju strefy podmiejskiej ("aglomeracji") miasta większego. Centrum usługowe miasta
obecnego pozostanie nadal równocześnie głównym centrum usługowym dla gminy,
niezależnie od funkcji lokowanych w obszarze gminy. Pozwoli to na zwiększenie siły
łącznego potencjału gminy i miasta, jego rangi w strukturze regionu.
Równolegle w studium wyznacza się nowy duży obszar usług publicznych zlokalizowany na
wschód od istniejącego węzła drogi ekspresowej S19 z drogą krajowa nr 2, w którym
zlokalizowane zostanie centrum usługowe gminy mieszczące funkcje administracyjne,
oświatowe i kulturalne, uzupełnione funkcjami usług niepublicznych nieuciążliwych, handlu
i rzemiosła nieuciążliwego.
Uwzględniając przedstawione wyżej cele i uwarunkowania proponuje się jako ofertę
kierunków zagospodarowania przestrzennego istotnych dla rozwoju gminy zainwestowane
i przeznaczone do zainwestowania obszary:
—wybrane rejony pod obszarowo większą urbanizację typu biznes (przemysł, składy itp.)
oraz osadnictwo (mieszkania, usługi itp.),
—rejony i miejscowości pod rozwój funkcji rekreacyjnych – ośrodków i wsi rekreacyjnych
(agroturystyka),
—miejscowości, wsie, gdzie wskazane jest wydzielenie terenów pod funkcje – miejsca pracy
nierolniczej, terenowo mniejsze, wbudowane w strukturę istniejących wsi.
a) obszary zabudowy zagrodowej,
f) obszary urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy
Ponadto w kierunkach zagospodarowania przestrzennego należy uwzględnić wynikające
z uwarunkowań obszary zainwestowane i przeznaczone do zainwestowania:
a) cmentarze,
b) złoża surowców,
c) tereny górnicze,
d) obszary górnicze,
Wszystkie trzy grupy propozycji wrysowano orientacyjnie na mapę gminy (rys. 3: Struktura
terenu, rys. 5: Plansza zbiorcza). W następnych punktach rozdziału (pkt 2-5) przedstawiono
proponowane oferty rozwojowe gminy w kolejności wagi społecznej i gospodarczej. powyżej
wymienione obszary pokazano planszy graficznej – Załączniku nr 3 Kierunki
90
(2) Oferta urbanizacyjna

a. Rejon węzła A2/S19
Przyjmując, iż będzie to węzeł najwyższej w regionie lubelskim rangi (skrzyżowanie
międzynarodowej autostrady z trasą ekspresową o podobnym znaczeniu), atrakcyjność
lokalizacji w jego rejonie będzie szczególnie duża. Stąd propozycja oferty stosunkowo
dużych terenów pod możliwe do zlokalizowania tu inwestycje:
—Teren Ul - w rejonie wsi Łukowisko, na północ od projektowanej autostrady i na
zachód od trasy S19, z możliwym przeznaczeniem na różne formy biznesu, w tym -
przemysł, składy itp.,
—Teren U2 - w rejonie wsi Łuniew - Krzewica, na południe od projektowanej
autostrady,zmożliwością przeznaczenia również naróżne formy biznesu, ale także
osadnictwa, tj. mieszkań, usług, dla obsługi nowych funkcji terenów Ul i U2.
b. Rejon węzła S19 / droga nr 2
Atrakcyjność lokalizacyjna tego rejonu jest teoretycznie niższa niż rejonu poprzedniego
węzła rangi (drogi w sumie niższej klasy), ale wzmocniona bliskością miasta, stwarza
podobną siłę przyciągania. Proponuje się tuofertę trzech rejonów:
—Teren U3 - w rejonie wsi Żabce, na południe od drogi nr 2, przyjmując, iż nie będzie
to kolidować z ruchem na tej trasie (o wymaganych parametrach trasy
ekspresowej - konieczne drogi odbarczające); możliwe różne formy biznesu
i osadnictwa.
—Teren U4 - też w rejonie wsi Żabce, na północ od drogi nr 2 i na zachód od trasy
S19, z warunkami i przeznaczeniem jak teren U3.
—Teren U5 - pomiędzy trasą S19 a doliną rzeki Piszczki, na północ od drogi nr 2;
osią inwestycyjną terenu jest istniejąca droga nr 19 na odcinku wyłączonym
z trasy ekspresowej, powiązana bezpośrednio z główną ulicą miasta
Międzyrzeca - ul. Warszawską.
c. Rejon przy trasie nr 2, powiązany z miastem
Powiązane z miastem Międzyrzec Podlaski są pośrednio wszystkie tereny inwestycyjne
gminy wskazane wyżej, dominują w nich jednak potencjały związków z węzłami
komunikacyjnymi. Oferta tego punktu wskazuje tereny powiązane również z trasą, położone
blisko węzła S19/2, ale dominującą racją jego wyznaczenia jest organiczne powiązanie ze
strukturą miasta, z jego centrum. Jest to tak poważny potencjał atrakcyjności inwestycyjnej
i funkcjonalnej, że obszar wskazuje się mimo stosunkowo bardzo dobrych gleb (III, IV klasa),
które w zasadzie powinny być chronione. Są to:
—Teren U6 - obejmujący pola wsi Zaścianki, między doliną rzeki Piszczki po
zachodniej stronie, a ciekiem i lasami po stronie wschodniej. Teren
w większości kwalifikuje się pod funkcje osadnicze (mieszkania, usługi, ale też
nieuciążliwy biznes). Jest bezpośrednio powiązany z miastem Międzyrzec,
jego centrum, stanowi jego naturalny kierunek rozwoju.
—Teren U7 - położony w rejonie wsi Wysokie na północ od drogi nr 2, u wlotu
ul. Brzeskiej, jest również bezpośrednio powiązany z miastem. Granicząc od
północy z zespołem leśnym stanowi potencjalnie korzystną ofertę pod funkcje
osadnicze.
d. Rejony podmiejskie powiązane z drogą nr 2
Są to rejony mniej oczywiste komunikacyjnie, stosunkowo znacznie oddalone od węzłów
tras głównych (A2, S19) i pośrednio związane z miastem. Niemniej ich odległość od miasta
i tych tras jest jeszcze korzystna, mogą być więc traktowane jako szansa, ewentualnie
dalsza, pod lokalizację różnych funkcji urbanizacyjnych. Tereny tej grupy leżą przy trasie
nr 2, na wschód od miasta, są to:
91
—Teren U8 - stanowiący znacznej powierzchni pasmo terenów w rejonie wsi

Rogoźnica - Nowa Wieś - Manie, prostopadłe w stosunku do drogi nr 2,
położone większości na północ od tej drogi, oraz w części na południe od niej,
wzdłuż istniejącego kompleksu leśnego (od strony zachodniej) i łąk cieku
wodnego (od wschodu). Południowy segment terenu graniczy z doliną rzeki
Krzny. Całość terenów może być przeznaczona w perspektywie pod funkcje
osadnicze, część południowa, nad rzeką Krzną - również na rekreację.
Zakłada się, że program inwestycyjny nie będzie kolidował z funkcją
komunikacyjną drogi nr 2.
—Teren U9 - w rejonie wsi Rogoźniczka, również po obu stronach drogi nr 2.
Kwalifikuje się także pod perspektywiczne funkcje osadnicze i rekreacyjne.
Pod rekreację zwłaszcza teren położony na południe od drogi nr 2.
e. Rejon skrzyżowania S19 / kolej
Potencjał inwestycyjny, rozwojowy rejonu tego skrzyżowania wynika z faktu powiązania
ważnej krajowej trasy ekspresowej z terenami o stosunkowo łatwych możliwościach obsługi
kolejowej stąd rejon nadaje się na lokalizację obiektów przemysłowych, składowych itp.
W rejonie tym proponuje się:
—Teren U10 - w sąsiedztwie wsi Rzeczyca, na południe od torów
szlakowych kolei, przy wiadukcie trasy S19.
f. Etapowanie realizacji głównych ofert urbanizacyjnych
Przedstawione w punktach a - e oferty rozwojowe gminy dotyczą perspektyw,
prawdopodobnie dalszych jej rozwoju. Przedwczesne ich otwieranie może być zagrożeniem
dla gospodarki (rolnej) środowiska i ładu przestrzennego w obszarze gminy - prowadzić do
rozpraszania zabudowy i utraty szans racjonalnego rozwoju perspektywicznego. Dlatego też
tereny te należy traktować jako perspektywiczne rezerwy rozwojowe, otwierane w miarę
pojawiania się większych inwestycji, zwłaszcza związanych z rozwojem tras
komunikacyjnych i ruchów tranzytowych międzynarodowych.
Wskazuje się jednak również tereny, które mogłyby być brane pod uwagę jako ewentualne
tereny rozwojowe gminy w bliższym etapie. Są to (jak oznaczono na rysunku):
—teren U5,
—teren U6 - część południowa,
—teren U7 - część zachodnia.
Są to przede wszystkim tereny związane przestrzennie z miastem Międzyrzecem,
stanowiące do pewnego stopnia obszar jego podmiejskiej ekspansji. I tu jednak zakłada się,
że będą one otwierane po dobrym przygotowaniu programowym i planistycznym, stopniowo,
w miarę pojawiania się realnych potrzeb i możliwości ich racjonalnego zagospodarowania.
(3) Oferta rekreacyjna
a. Ośrodki rekreacyjne
Jeden większy lub dwa mniejsze ośrodki rekreacyjne można będzie utworzyć w południowej
części Żwirowiska, w kontynuacji planowanego ośrodka miejskiego na sąsiednim terenie.
Orientacyjne miejsce ośrodków oznaczono na rysunku, są to:
—Tereny: T1 i T2 - w rejonie wsi Bereza; główną atrakcją rekreacyjno - turystyczną
ośrodków będą powstałe tu zbiorniki wodne, sąsiedztwo większego,
miejskiego ośrodka turystyczno – rekreacyjnego Żwirowni oraz pobliskie lasy.
Program ośrodków T1 i T2 powinien być przedmiotem specjalistycznego
opracowania ewentualnie łącznie z miejskim ośrodkiem Żwirowisko.
b. Wsie rekreacyjne
— w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu
92
Bialskopodlaski Obszar Chronionego Krajobrazu, w południowo - wschodniej części gminy,

obejmujący większe obszary leśne (rozciągające się też na gminy sąsiednie), w tym
wschodni (w gminie) odcinek doliny Krzny, są atrakcyjną bazą dla rozwijania funkcji
rekreacyjnej we wsiach położonych w tym rejonie. Zakłada się, że będzie to stopniowe
przekształcanie wsi o dominującej funkcji rolniczej we wsie rolniczo – rekreacyjne
("letniskowe"). Ten kierunek restrukturyzacji może dotyczyć następujących wsi, ich terenów
i rejonów:
— Teren R1 - rejon wsi Wysokie, na północnej strome doliny Krzny, w sąsiedztwie
OChK,
— Teren R2 - rejon wsi Rudniki, po południowej stronie doliny Krzny, w strukturze
OChK,
— Teren R3 - rejon wsi Sitno, jw.,
— Teren R4 - rejon wsi Puchacze, jw.,
— Teren R5 - rejon wsi Utrówka - o charakterze śródleśnym.
c. Wsie rekreacyjne
— w rejonie doliny Krzny, odcinek zachodni
Ten rejon gminy okazuje się być także wystarczająco zasobny w wartości rekreacyjne, by
wsie położone w jego granicach miały szanse rozwoju tej funkcji, jako funkcji początkowo -
uzupełniającej, w przyszłości ewentualnie dominującej. Restrukturyzację w tym kierunku
proponuje się dla następujących wsi i ich rejonów, po północnej stronie doliny:
— Teren R6 - rejon wsi Tuliłów,
— Teren R7 - rejon wsi Sawki,
— Teren R8 - rejon wsi Starowieś,
— Teren R9 - rejon wsi Krzymoszyce,
— Teren R10 - rejon wsi Wólka Krzymowska. Oraz po
strome południowej:
—Teren R11 - rejon wsi Jelnica,
—Teren 12 - rejon wsi Misie,
—Teren R13 - rejon wsi Strzakły,
—Teren R14 - rejon wsi Zalasek.
(4) Rozwój istniejących wsi
Perspektywy rozwojowe gminy, szanse lokalizacji na jej terenie inwestycji oferujących
miejsca pracy, zapewne będą też stymulować stopniową restrukturyzację istniejących wsi
(nie tylko tych mających szanse rozwoju funkcji rekreacyjnej). Wszystkie wsie gminy
Międzyrzec Podlaski powinny mieć warunki restrukturyzacji funkcjonalno - przestrzennej,
zmierzającej ku:
—poprawie standardu wyposażenia w infrastrukturę społeczną (oczywiście
także - techniczną),
—zwiększeniu możliwości wyboru miejsc pracy, w tym rozwoju przedsiębiorczości
(nierolniczej czy nie bezpośrednio rolniczej) na obszarze samych wsi, niezależnie od
szans większych inwestycji w gminie lub w kooperacji z nimi,
—podniesieniu jakości życia m. in. przez poprawę ładu przestrzennego struktur wsi,
podniesienie kultury przestrzennej.
Wymaga to wskazania terenów rozwojowych w każdej niemal wsi, przeznaczonych nie tyle
na zwiększone osadnictwo (liczby domów czy mieszkańców), ale jego uzupełnienia w tereny
i obiekty usługowe, produkcyjne (nierolnicze), rekreacyjne itd. Uzupełnienia te i procesy
93
restrukturyzacyjne powinny być realizowane niezależnie od ewentualnych większych

inwestycji na wyznaczonych obszarach (na rys. "Struktura terenu" wskazano wstępne
propozycje w tym zakresie).
Szczególną szansę rozwojową powinny mieć przy tym wsie możliwie dobrze
skomunikowane, mające warunki pełnienia funkcji ośrodków obsługi wsi mniejszych w ich
rejonach. Propozycje terenowe w tym zakresie pokazano na rysunkach.
(5) Etapowanie realizacji całości programu
Zasady etapowania realizacji ofert urbanizacyjnych podano w pkt 2f. Podobne zasady
powinny dotyczyć całości zamierzeń programowych.
W przypadku perspektyw rozwoju gminy Międzyrzec Podlaski- co jeszcze raz należy
podkreślić - racjonalne etapowanie realizacji ofert inwestycyjnych ma kluczowe znaczenie.
Przedwczesne wskazania planistyczne mogą doprowadzić do żywiołowych działań
parcelacyjnych i w efekcie -zaprzepaszczenia szans planowanego rozwoju i destrukcji
gospodarki obszarów.
Przedstawiony w poprzednich punktach tego rozdziału program urbanizacji gminy
należałoby podzielić przynajmniej na dwie grupy z punktu widzenia etapowania jego
realizacji:
— Etap I, tj. możliwość sukcesywnego wprowadzania propozycji w życie, zaczynając już
obecnie, może dotyczyć:
•programu rekreacyjnego ośrodków i wsi (pkt (3) a, b, c) oraz
•programu restrukturyzacji funkcjonalno - przestrzennej wsi (pkt(4)).
— Etap II powinien dotyczyć większych ofert inwestycyjnych, zawartych w pkt (2) - tj.
wielkich zamierzeń o znaczeniu ponadlokalnym związanych z rozwojem planowanych
tras komunikacyjnych – krajowych i międzynarodowych i zależny od nich.
• Można natomiast brać pod uwagę wydzielenie z etapu II niektórych terenów
związanych raczej z rozwojem miasta Międzyrzeca i je wprowadzić do realizacji
w odpowiednim okresie (pośrednim); tereny te scharakteryzowano w pkt 2f i
oznaczono na rysunku.
Planowana aktywność inwestycyjna I etapu powinna być uwzględniona w planie miejscowym
zagospodarowania przestrzennego gminy (w myśl przygotowanej nowej ustawy
o zagospodarowaniu przestrzennym - "planie rozwoju" gminy). Propozycje II etapu powinny
pozostać jako ustalenia perspektywiczne polityki przestrzennej gminy, zawarte w "Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego" i być wprowadzane do planu
gminy stopniowo, w miarę pojawiania się zainteresowanych inwestorów. Wskazane jest
jednak, by były one uwzględnione w planie województwa oraz w odpowiednich
informatorach promocyjnych gminy (folderach dla potencjalnych inwestorów).
94
Poniżej określono dla poszczególnych obszarów i terenów ustalenia dotyczące zmian

w przeznaczeniu terenów, określające dopuszczalny zakres i ograniczenia tych zmian oraz
ustalenia dotyczące kierunków i wskaźników dotyczących zagospodarowania oraz
użytkowania terenów, w szczególności określające minimalne i maksymalne parametry
i wskaźniki urbanistyczne.
Poniższe ustalenia należy traktować jako wytyczne, które należy uwzględnić w miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego. Poniższe wartości ograniczone liczbowo mogą
zostać w ustaleniach opracowywanych w przyszłości planów miejscowych zawężone lecz
nie mogą być rozszerzane.
Granice i wielkość obszarów i terenów wyznaczonych w studium należy traktować jako
wskazanie kierunków rozwoju zabudowy, przy czym mogą one być w opracowywanych
w przyszłości planach miejscowych zawężane lub doprecyzowane (ze względu na granice
podziałów geodezyjnych, parametry dróg lub inne uwarunkowania).
Wyznaczone ramach studium obszary i tereny przeznaczone pod zabudowę: mogą być
w opracowywanych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zawężone –
tzn. pozostawione w dotychczasowym użytkowaniu rolniczym i leśnym jeśli będzie to
uzasadnione ochroną gruntów rolnych, leśnych, rolniczej przestrzeni produkcyjnej, ochroną
przyrody, ochroną środowiska, wpływem na ruch drogowy lub będzie to wynikało
z obowiązujących przepisów odrębnych.
(2) Obszary zabudowy zagrodowej, oznaczone wyróżnikiem literowym „RM”

Ustalenia studium dla obszarów zabudowy zagrodowej:
1) na obszarach zabudowy zagrodowej ustala się możliwość wyznaczenia terenów zabudowy
zagrodowej z gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych, agroturystyki,
świadczonych dla rolnictwa usług i rzemiosła, z dopuszczeniem wyznaczenia terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, świadczonych dla mieszkańców usług i rzemiosła
oraz terenów łączących wymienione przeznaczenia;
2) na obszarach zabudowy zagrodowej dopuszcza się również możliwość wyznaczenia
terenów pod jednostkowe obiekty zamieszkania zbiorowego przeznaczonego do stałego
pobytu ludzi takie jak: domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze, mieszkania
chronione, domy seniora, domy rencisty, domy opieki społecznej, domy pomocy społecznej,
domy dla bezdomnych, hotele robotnicze dla pracowników rolnictwa, pod warunkiem
wyznaczenia stref izolacyjnych od uciążliwych obiektów zabudowy zagrodowej o których
mowa w pkt 14;
3) w zakresie niezbędnym do funkcjonowania terenów zabudowy wymienionych w pkt 1 i 2
możliwe jest także wyznaczenie terenów komunikacji transportowej drogowej, infrastruktury
technicznej oraz zieleni i rekreacji;
4) ustala się zasadę strefowania zabudowy zagrodowej, tj.:
a) w strefie frontowej terenu należy lokalizować budynki mieszkalne, gospodarcze
i garażowe,
b) w strefie środkowej terenu należy lokalizować budynki gospodarcze, garażowe
i składowe oraz budowle rolnicze takie jak: silosy na zboże i pasze itp.,
c) w strefie tylnej terenu należy lokalizować budynki gospodarcze, garażowe, składowe,
inwentarskie oraz budowle rolnicze takie jak: zbiorniki na płynne odchody zwierzęce,
płyty do składowania obornika, silosy na kiszonkę, komory fermentacyjne, zbiorniki
biogazu itp.;
5) ustala się możliwość lokalizacji różnych typów zabudowy wolnostojącej oraz zwartej,
95
tj. bliźniaczej, szeregowej, grupowej, zblokowanej, atrialnej, itp.;

6) dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej ustala się intensywność zabudowy
od 0,1 do 0,5 oraz minimalny 40% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do
powierzchni działki budowlanej;
7) dla zabudowy usług i rzemiosła ustala się intensywność zabudowy od 0,2 do 1,2 oraz
minimalny 20% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni działki
budowlanej;
8) dla zabudowy zamieszkania zbiorowego ustala się intensywność zabudowy od 0,2 do 1,2
oraz minimalny 50% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni
a) budynki mieszkalne jednorodzinne, usługowe, rzemieślnicze i łączące te funkcje oraz
budynki zamieszkania zbiorowego – dwie kondygnacje nadziemne oraz 12 m,
c) budynki gospodarcze i garażowe obsługujące zabudowę mieszkaniową jednorodzinną
oraz zamieszkania zbiorowego – jedna kondygnacja nadziemna oraz 7 m;
10) ustala się możliwość przekrycia budynków dachami płaskimi lub stromymi jedno-, dwu- lub
wielospadowymi o nachyleniu połaci pod kątem do 45 st.;
12) dla zabudowy zagrodowej i agroturystyki obowiązuje ograniczenie chowu i hodowli zwierząt
do maksymalnej wielkości obsady w liczbie 40 dużych jednostek przeliczeniowych
inwentarza (40 DJP);
13) dla zabudowy mieszkaniowej, usług i rzemiosła oraz zamieszkania zbiorowego obowiązuje
ograniczenie chowu i hodowli zwierząt do maksymalnej wielkości obsady w liczbie 5 dużych
jednostek przeliczeniowych inwentarza (5 DJP);
14) obowiązuje zachowanie stref izolacyjnych składających się z gęstej zieleni wysokiej i średniej
izolującej tereny uciążliwych obiektów zabudowy zagrodowej od terenów zamieszkania
zbiorowego;
i dopuszczonych w obszarach zabudowy zagrodowej nastąpi w miejscowych planach
(3) Obszary zabudowy mieszkaniowej, oznaczone wyróżnikiem literowym „M”

Ustalenia studium dla obszarów zabudowy mieszkaniowej:
1) na obszarach zabudowy mieszkaniowej ustala się możliwość wyznaczenia terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, z dopuszczeniem świadczonych dla mieszkańców
usług i rzemiosła oraz terenów łączących wymienione przeznaczenia;
2) na obszarach zabudowy mieszkaniowej dopuszcza się możliwość pozostawienia istniejącej
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej tworzącej zespół zabudowy w miejscowości Halasy;
3) na obszarach zabudowy mieszkaniowej dopuszcza się również możliwość wyznaczenia
pobytu ludzi takie jak: domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze, mieszkania
96
chronione, domy seniora, domy rencisty, domy opieki społecznej, domy pomocy społecznej,
domy dla bezdomnych, pod warunkiem wyznaczenia stref izolacyjnych od uciążliwych
obiektów zabudowy zagrodowej o których mowa w pkt 16;
4) na obszarach zabudowy mieszkaniowej dopuszcza się również możliwość wyznaczenia
terenów pod jednostkowe obiekty zamieszkania zbiorowego przeznaczonego do czasowego
pobytu ludzi takie jak: hotele, motele, pensjonaty, domy wypoczynkowe, domy wycieczkowe,
schroniska młodzieżowe, schroniska i inne obiekty przeznaczone do krótkotrwałego
zakwaterowania, pod warunkiem wyznaczenia stref izolacyjnych od uciążliwych obiektów
zabudowy zagrodowej o których mowa w pkt 16;
5) ponadto ustala się możliwość pozostawienia i rozwoju występującej na tych obszarach
istniejącej zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych,
z wyznaczeniem dla niej odrębnych terenów lub terenów umożliwiających ewentualne jej
przekształcenie w kierunku przeznaczenia wymienionego w pkt. 1, z dopuszczeniem
agroturystyki, z zakazem lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie
znacząco oddziaływać na środowisko oraz uwzględniających zasadę strefowania zabudowy,
tj.:
a) w strefie frontowej terenu należy lokalizować budynki mieszkalne, gospodarcze
i garażowe,
biogazu itp.;
6) w zakresie niezbędnym do funkcjonowania terenów zabudowy wymienionych w pkt 1 - 5
9) dla zabudowy usług i rzemiosła ustala się intensywność zabudowy od 0,5 do 2 oraz
minimalny 10% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni działki
budowlanej;
a) budynki mieszkalne jednorodzinne, usługowe, rzemieślnicze i łączące te funkcje oraz
b) budynki mieszkalne wielorodzinne – w stanie istniejącym bez zmian,
c) budynki inwentarskie, składowe, magazynowe oraz gospodarcze i garażowe
d) budynki gospodarcze i garażowe obsługujące zabudowę mieszkaniową jednorodzinną –
jedna kondygnacja nadziemna oraz 7 m;
97
14) dla zabudowy mieszkaniowej, usług i rzemiosła oraz zamieszkania zbiorowego obowiązuje
15) w odniesieniu do istniejącej pozostawionej zabudowy zagrodowej i agroturystyki obowiązuje
izolującej tereny uciążliwych obiektów zabudowy zagrodowej od terenów zamieszkania
zbiorowego;
i dopuszczonych w obszarach zabudowy mieszkaniowej nastąpi w miejscowych planach
(4) Obszary usług publicznych, oznaczone wyróżnikiem literowym „UP”
Ustalenia studium dla obszarów usług publicznych:
1) na obszarach usług publicznych ustala się możliwość wyznaczenia terenów zabudowy usług
administracji, kultury i oświaty z dopuszczeniem usług niepublicznych nieuciążliwych, handlu
i rzemiosła nieuciążliwego oraz terenów łączących wymienione przeznaczenia;
2) na obszarach zabudowy usług publicznych dopuszcza się również możliwość wyznaczenia
pobytu ludzi takie jak: internaty, domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze,
mieszkania chronione, domy seniora, domy rencisty, domy opieki społecznej, domy pomocy
społecznej, domy dla bezdomnych;
3) na obszarach zabudowy usług publicznych dopuszcza się również możliwość wyznaczenia
zakwaterowania;
4) w zakresie niezbędnym do funkcjonowania terenów zabudowy wymienionych w pkt 1 -3
tj. bliźniaczej, szeregowej, grupowej, pierzejowej, zblokowanej, atrialnej, itp.;
6) dla zabudowy usług administracji, kultury i oświaty, usług niepublicznych nieuciążliwych, handlu
i rzemiosła nieuciążliwego ustala się intensywność zabudowy od 0,2 do 2 oraz minimalny 10%
udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej;
a) budynki usług administracji, kultury i oświaty, usług niepublicznych nieuciążliwych,
handlu i rzemiosła nieuciążliwego i łączące te funkcje oraz budynki zamieszkania
zbiorowego – trzy kondygnacje nadziemne oraz 15 m,
98
b) budynki magazynowe i garażowe obsługujące funkcje podstawowe – dwie kondygnacje

nadziemne oraz 7 m;
o ochronie środowiska;
11) obowiązuje zakaz chowu i hodowli zwierząt;
i dopuszczonych w obszarach usług publicznych nastąpi w miejscowych planach
(5) Obszary aktywności gospodarczej, oznaczone wyróżnikiem literowym „AG”

Ustalenia studium dla obszarów aktywności gospodarczej:
1) na obszarach aktywności gospodarczej ustala się możliwość wyznaczenia terenów
zabudowy obiektów produkcyjnych, składów, magazynów, budynków biurowych, socjalnych,
technicznych, usług, rzemiosła, obsługi transportu drogowego, obsługi produkcji rolnej oraz
terenów łączących wymienione przeznaczenia;
2) na obszarach aktywności gospodarczej dopuszcza się również możliwość wyznaczenia
pobytu ludzi takie jak: hotele robotnicze pod warunkiem wyznaczenia stref izolacyjnych
o których mowa w pkt 17;
3) na obszarach aktywności gospodarczej dopuszcza się również możliwość wyznaczenia
zakwaterowania, pod warunkiem wyznaczenia stref izolacyjnych o których mowa w pkt 17;
4) na terenach wymienionych w pkt. 1 możliwa jest lokalizacja przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko, pod warunkiem wyznaczenia stref izolacyjnych
o których mowa w pkt 17;
5) obszary aktywności gospodarczej należy traktować również jako obszary rozmieszczenia
obiektów handlowych bez ograniczeń powierzchni sprzedaży (czyli o powierzchni sprzedaży
zarówno powyżej 2000 m kw., jak i 400 m kw.);
6) w zakresie niezbędnym do funkcjonowania terenów zabudowy wymienionych w pkt 1 -6
7) ponadto ustala się możliwość pozostawienia, bez rozwoju i bez rozszerzenia terytorialnego
występującej na tych obszarach istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
z wyznaczeniem dla niej odrębnych terenów lub terenów umożliwiających ewentualne jej
przekształcenie w kierunku przeznaczenia wymienionego w pkt. 1 oraz uwzględniających
wyznaczenie stref izolacyjnych o których mowa w pkt 17;
8) ponadto ustala się możliwość pozostawienia i rozwoju (z wyłączeniem lokalizacji nowych
budynków mieszkalnych) występującej na tych obszarach istniejącej zabudowy zagrodowej
w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych, z wyznaczeniem dla niej odrębnych
terenów lub terenów umożliwiających ewentualne jej przekształcenie w kierunku
przeznaczenia wymienionego w pkt. 1, z zakazem lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze
znacząco oddziaływać na środowisko, uwzględniających wyznaczenie stref izolacyjnych
99
o których mowa w pkt 17 oraz uwzględniających zasadę strefowania zabudowy, tj.:

a) w strefie frontowej terenu należy lokalizować budynki gospodarcze i garażowe,
biogazu itp.;
10) dla zabudowy obiektów produkcyjnych, składów, magazynów, usług, rzemiosła, obsługi
transportu drogowego, obsługi produkcji rolnej ustala się intensywność zabudowy od 0,1 do
2 oraz minimalny 10% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni
a) budynki produkcyjne, składowe, magazynowe, obsługi transportu drogowego, obsługi
produkcji rolnej oraz usługowe, rzemieślnicze, mieszkalne i łączące te funkcje oraz
c) budynki gospodarcze i garażowe obsługujące zabudowę mieszkaniową jednorodzinną –
16) obowiązuje zakaz lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej;
izolującej tereny uciążliwych obiektów produkcyjnych, składów, magazynów, budynków
technicznych, usług, rzemiosła, obsługi transportu drogowego, obsługi produkcji rolnej od
terenów nie powiązanych z nimi budynków mieszkalnych, biurowych i zamieszkania
zbiorowego przeznaczonego do okresowego pobytu ludzi;
18) w odniesieniu do istniejącej pozostawionej zabudowy zagrodowej obowiązuje ograniczenie
chowu i hodowli zwierząt do maksymalnej wielkości obsady w liczbie 40 dużych jednostek
przeliczeniowych inwentarza (40 DJP);
19) w odniesieniu do pozostałych funkcji obowiązuje ograniczenie chowu i hodowli zwierząt do
maksymalnej wielkości obsady w liczbie 5 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza
(5 DJP);
100

i dopuszczonych w obszarach aktywności gospodarczej nastąpi w miejscowych planach
(6) Obszary produkcji zwierzęcej, oznaczone wyróżnikiem literowym „PZ”

Ustalenia studium dla obszarów produkcji zwierzęcej:
1) na obszarach produkcji zwierzęcej ustala się możliwość wyznaczenia terenów zabudowy
obiektów produkcji zwierzęcej w gospodarstwach hodowlanych i ferm zwierząt
gospodarskich oraz obsługujących je składów, magazynów, budynków biurowych,
socjalnych, technicznych, usług, rzemiosła, obsługi produkcji rolnej oraz terenów łączących
wymienione przeznaczenia;
znacząco oddziaływać na środowisko;
3) w zakresie niezbędnym do funkcjonowania terenów zabudowy wymienionych w pkt 1
4) ustala się możliwość lokalizacji zabudowy wolnostojącej;
5) dla zabudowy obiektów produkcyjnych, składów, magazynów, budynków biurowych,
socjalnych, usług, rzemiosła, obsługi produkcji rolnej ustala się intensywność zabudowy od
0,2 do 2 oraz minimalny 10% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do
a) budynki produkcyjne, składowe, magazynowe, obsługi transportu drogowego, obsługi
produkcji rolnej oraz usługowe, rzemieślnicze, mieszkalne i łączące te funkcje – dwie
kondygnacje nadziemne oraz 12 m,
c) budynki gospodarcze i garażowe obsługujące zabudowę mieszkaniową jednorodzinną –
8) obowiązuje nakaz ochrony przed hałasem sąsiadujących terenów chronionych zgodnie
z przepisami o ochronie środowiska, w szczególności terenów zabudowy mieszkaniowej;
9) obowiązuje zakaz lokalizacji zabudowy mieszkaniowej i zamieszkania zbiorowego;
10) nie obowiązują ograniczenia chowu i hodowli zwierząt z zastrzeżeniem ograniczeń, które
mogą wynikać z przepisów z dziedziny ochrony środowiska, ochrony wód, ochrony
powietrza, ochrony przyrody, przepisów regulujących odległości ze względu na uciążliwość
zapachową, itp.
(7) Obszary urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii

(fotowoltaicznych) o mocy przekraczającej 100 kW, oznaczone wyróżnikiem literowym
„FV”
Ustalenia studium dla obszarów urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł
energii (fotowoltaicznych) o mocy przekraczającej 100 kW, a także ich stref ochronnych
101
związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu.

1) ustala się lokalizację terenów zespołów ogniw fotowoltaicznych (elektrowni słonecznych,
farm fotowoltaicznych) produkujących energię na cele komercyjne o mocy
przekraczającej 100 kW, na obszarach wyznaczonych w studium na planszy graficznej
(Załącznik nr 3 Kierunki zagospodarowania przestrzennego),
2) dopuszcza się lokalizację obsługujących tereny składów, magazynów, budynków
biurowych, socjalnych i technicznych;
możliwe jest także wyznaczenie terenów komunikacji transportowej drogowej,
infrastruktury technicznej oraz zieleni i rekreacji;
5) dla zabudowy urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii
(fotowoltaicznych) o mocy przekraczającej 100 kW ustala się intensywność zabudowy od
0,1 do 1 oraz minimalny 10% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do
6) ustala się maksymalną wysokość zabudowy budynków i obiektów kubaturowych – dwie
7) ustala się możliwość przekrycia budynków dachami płaskimi lub stromymi jedno-, dwu-
10) strefy ochronne obszarów urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł
energii o mocy przekraczającej 100 kW (zespołów ogniw fotowoltaicznych, elektrowni
słonecznych, farm fotowoltaicznych) związane z ograniczeniami w zabudowie oraz
zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu, pokrywają się z granicami tych obszarów,
w związku z czym ewentualne oddziaływania i immisje odnawialnych źródeł
fotowoltaicznych nie mogą przekraczać terenu ich lokalizacji;
11) na obszarach urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii
(fotowoltaicznych) o mocy przekraczającej 100 kW, na części których wyznaczono
równolegle obszary aktywności gospodarczej lub obszary produkcji zwierzęcej
obowiązują ustalenia właściwe dla każdego z tych obszarów, uwzględniane w zależności
od wybranej do realizacji funkcji obiektów.
(8) Obszar urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii (istniejąca

biogazownia) o mocy przekraczającej 100 kW, oznaczony wyróżnikiem literowym „BG”
Ustalenia studium dla obszaru urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł
energii (istniejąca biogazownia) o mocy przekraczającej 100 kW, a także jego strefy
ochronnej związanej z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu
terenu.
1) wyznacza się lokalizację terenu istniejącej biogazowni rolniczej o mocy 1,2 MW
w miejscowości Zaścianki, na obszarze wyznaczonym w studium na planszy graficznej
(Załącznik nr 3 Kierunki zagospodarowania przestrzennego),
2) dopuszcza się lokalizację obsługujących tereny składów, magazynów, budynków
biurowych, socjalnych i technicznych;
102

możliwe jest także wyznaczenie terenów komunikacji transportowej drogowej,
infrastruktury technicznej oraz zieleni i rekreacji;
5) dla zabudowy urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii (istniejąca
biogazownia) o mocy przekraczającej 100 kW ustala się intensywność zabudowy od 0,1
do 1 oraz minimalny 10% udział powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do
6) ustala się maksymalną wysokość zabudowy budynków i obiektów kubaturowych – dwie
7) ustala się możliwość przekrycia budynków dachami płaskimi lub stromymi jedno-, dwu-
izolującej tereny uciążliwych obiektów produkcyjnych, składów, magazynów, budynków
technicznych, usług, rzemiosła, obsługi transportu drogowego, obsługi produkcji rolnej od
terenów nie powiązanych z nimi budynków mieszkalnych, biurowych i zamieszkania
zbiorowego przeznaczonego do okresowego pobytu ludzi;
11) strefa ochronna obszaru urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii
o mocy przekraczającej 100 kW (istniejąca biogazownia) związana z ograniczeniami
w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu, pokrywa się z granicami tego
obszaru, w związku z czym ewentualne oddziaływania i immisje nie mogą przekraczać
terenu tej lokalizacji;
12) na obszarze urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii (istniejąca
biogazownia) o mocy przekraczającej 100 kW, na którym wyznaczono równolegle obszar
aktywności gospodarczej obowiązują ustalenia właściwe dla tego obszaru, uwzględniane
w zależności od wybranej do realizacji funkcji obiektów;
13) studium nie przewiduje wyznaczania nowych terenów pod biogazownie.
(9) Cmentarze, oznaczone wyróżnikiem literowym „ZC”

Ustalenia studium dla obszarów cmentarzy:
1) ustala się utrzymanie terenów istniejących cmentarzy z możliwością ich powiększania
w kierunku terenów otwartych z kształtowaniem terenów cmentarzy jako terenów o założeniu
parkowym;
2) dopuszcza się lokalizację wyłącznie obsługujących tereny cmentarzy magazynów, budynków
domów przedpogrzebowych, kaplic, budynków biurowych, socjalnych i technicznych;
3) należy zapewnić odpowiednią powierzchnię grzebalną, w tym miejsca przeznaczone na
groby ziemne i murowane oraz ewentualnie miejsca do składania zwłok i szczątków
w katakumbach i kolumbariach oraz powierzchnię zieleni o charakterze izolacyjnym
i dekoracyjnym, w szczególności trawniki, żywopłoty, krzewy i drzewa;
9) obowiązują ograniczenia lokalizacji budynków mieszkalnych w strefach ochrony sanitarnych
w odległości od granic cmentarzy wynikające z przepisów dotyczących cmentarzy.
103
(10) Złoża surowców, Tereny górnicze, Obszary górnicze, oznaczone wyróżnikiem

literowym „PG”
Na wyznaczonych w studium na planszy graficznej (Załącznik nr 3 Kierunki zagospodarowania
przestrzennego) obszarach złóż surowców, terenach górniczych i obszarach górniczych
obowiązują zasady zagospodarowania i działalności wynikające w szczególności z przepisów
Prawa geologicznego i górniczego, przepisów Prawa ochrony środowiska oraz przepisów
o ocenach oddziaływania na środowisko.
Szczegółowe wykazy udokumentowanych złóż surowców mineralnych oraz terenów górniczych

i obszarów górniczych według stanu na dzień 31.07.2020 r. ujęto w poniższych tabelach.
Tabela E – Wykaz udokumentowanych złóż surowców mineralnych występujących na

obszarze gminy Międzyrzec Podlaski
Lp. ID konturu Nazwa złoża Kopalina główna
1 14559 Żabce kruszywa naturalne

2 1942 Halasy surowce ilaste ceramiki budowlanej
3 7414 Łukowisko IV kruszywa naturalne
4 7086 Łukowisko I kruszywa naturalne
5 9045 Łuniew kruszywa naturalne
6 14359 Żabce I kruszywa naturalne
7 14360 Żabce II kruszywa naturalne
8 4203 Zadworne kruszywa naturalne
9 19677 Łukowisko V kruszywa naturalne
10 8479 Sitno kruszywa naturalne
11 2587 Puchacze kruszywa naturalne
12 5042 Międzyrzec Podlaski kruszywa naturalne
13 19183 Żabce III kruszywa naturalne
14 11544 Rudniki kruszywa naturalne
15 10849 Rogoźnica kruszywa naturalne
16 15739 Łuniew 1 kruszywa naturalne
17 4448 Bereza kruszywa naturalne
18 2595 Łukowisko II kruszywa naturalne
19 18160 Krzewica kruszywa naturalne
20 18478 Krzewica I kruszywa naturalne
21 7579 Łukowisko III kruszywa naturalne
22 10880 Łukowisko III.1 kruszywa naturalne
104
Tabela F – Wykaz terenów górniczych występujących na obszarze gminy

Lp. ID konturu Numer archiwalny Nazwa przestrzeni
11 136576 10-3/10/922 Krzewica I

2 9849 10-3/5/367a Rogoźnica
3 138283 10-3/10/974/b Żabce III Pole B
4 135443 10-3/4/283a Łukowisko II - 1
5 140617 10-3/11/1031 Bereza I
6 7595 10-3/8/692 Łuniew 1
7 136665 10-3/10/925 Krzewica
8 138279 10-3/10/974/a Żabce III Pole A
9 133166 10-3/1/63b Sitno - 2
10 140340 10-3/11/1026 Łukowisko V
Tabela G – Wykaz obszarów górniczych występujących na obszarze gminy

Lp. ID konturu Numer archiwalny Nazwa przestrzeni
1 8211 10-3/8/692 Łuniew 1

2 136575 10-3/10/922 Krzewica I
3 135442 10-3/4/283a Łukowisko II - 1
4 10718 10-3/5/367a Rogoźnica
5 138282 10-3/10/974/b Żabce III Pole B
6 140616 10-3/11/1031 Bereza IV
7 140339 10-3/11/1026 Łukowisko V
8 136664 10-3/10/925 Krzewica
9 133165 10-3/1/63b Sitno - 2
10 138278 10-3/10/974/a Żabce III Pole A
105
7. STRUKTURA TERENÓW – KOMUNIKACJA

Istniejący system transportowy gminy Międzyrzec Podlaski zapewnia możliwości
zewnętrznych powiązań komunikacyjnych (kolejowych i drogowych) obszaru gminy poprzez
przebiegającą równoleżnikowo linię kolejową E-20 / CE-20 relacji Warszawa – Terespol oraz
układ dróg krajowych i wojewódzkich. Obsługę lokalną i powiązania bliskie zapewnia układ
dróg powiatowych i gminnych oraz wewnętrznych.
7.1. Uwarunkowania
(1) Kolej
(1) Linia kolejowa E-20 / CE-20
Przez obszar gminy przebiega linia kolejowa E-20 / CE-20 z zachodu (Warszawa) w kierunku
wschodniej granicy kraju (Terespol). Przewozy pasażerskie i towarowe mogą być realizowane
pośrednio poprzez stację kolejową położoną w obszarze miasta Międzyrzeca Podlaskiego.
Obsługa ruchu pasażerskiego w zakresie bliskich powiązań odbywa się poprzez dwa
przystanki kolejowe położone w obszarze gminy, są to: przystanek Misie w zachodniej części
gminy oraz Sitno położony na wschód od miasta Międzyrzec Podlaski. Niewielkie obszary
gminy, przy zachodniej i wschodniej jej granicy mogą być obsługiwane przez przystanki
położone poza granicą gminy, w bezpośrednim jej sąsiedztwie, tj. Brzozowica na zachodzie
i Szachy na wschodzie. Linia kolejowa stanowi element dzielący obszar, utrudniający
powiązania drogowe części północnej z niniejszymi enklawami południowymi.
(2) Komunikacja autobusowa
W zakresie przewozów pasażerskich, zasadniczym środkiem dla bliskich i dalekich powiązań
zewnętrznych jest sieć linii autobusowych przebiegających przez obszar gminy, łączących go
z miastem Międzyrzec Podlaski, gdzie znajduje się siedziba władz gminnych oraz
z sąsiednimi miastami powiatowymi: Radzyń Podlaski, Łuków, Siedlce, Łosice, a przede
wszystkim z Białą Podlaską – siedzibą powiatu, do którego należy gmina. Dworzec
autobusowy znajduje się w Międzyrzecu Podlaskim, a przystanki autobusowe rozmieszczone
są w rejonach skupisk sieci osadniczej gminy.
(3) Drogi – powiązania zewnętrzne
Przez obszar gminy przebiegają następujące drogi stanowiące dalekie powiązania w skali
kraju i regionu.
(a) Drogi krajowe:
• Droga krajowa nr 2 relacji: zachodnia granica państwa (Świecko) – Poznań -Warszawa
– wschodnia granica państwa (Terespol). W obszarze gminy obecną klasę drogi można
ocenić jako klasę G (droga gówna). Istniejące natężenia ruchu nie przekraczają poziomu
dopuszczalnego. Docelowa jej klasa to droga główna ruchu przyspieszonego (GP).
• Droga krajowa nr 19: północna granica państwa (Budzisko) (Kuźnica Białostocka) –
Białystok – Lublin – Rzeszów (nominalnie jako droga ekspresowa S19). – południowa
granica państwa (Barwinek) Obecnie klasę drogi, którą obecnie w obszarze gminy
można ocenić jako klasę G (droga gówna). Istniejące natężenia ruchu nie przekraczają
poziomu dopuszczalnego. Docelowa jej klasa to droga ekspresowa S19, której trasa
będzie przebiegała częściowo nowym korytarzem, a częściowo pokrywającym się
z korytarzem obecnym. Po wybudowaniu drogi ekspresowej S19 obecna
(b) Drogi wojewódzkie:
• Droga wojewódzka nr 806 relacji: Łuków – Międzyrzec Podlaski. Docelowa klasa tej
106
drogi do droga główna G. Obecne parametry drogi nie spełniają w pełni wymogów
niezbędnych dla dróg o tej funkcji.
• Droga wojewódzka nr 813 relacji: Międzyrzec Podlaski – Parczew – Ostrów Lubelski –
Łęczna, nie przebiega przez obszar gminy, lecz pełni funkcje powiązania jej ze
środkową częścią województwa. Zaplanowana została jednak budowa zachodniej
obwodnicy miasta Międzyrzec Podlaski w ciągu drogi wojewódzkiej nr 813, której
fragment będzie przebiegał przez miejscowość Wysokie na terenie gminy Międzyrzec
Podlaski, gdzie będzie włączony do drogi krajowej nr 2. Docelowa klasa tej drogi do
droga główna G.
• Zaplanowana nowa doga wojewódzka, która powstanie w wyniku przebudowy
i rozbudowy drogi krajowej nr 19, po wybudowaniu planowanej drogi ekspresowej S19,
do której będzie ona równoległa.
(4) Drogi powiatowe – powiązania lokalne (bliskie)
Lokalne powiązania odległych obszarów gminy oraz bliskie powiązania z obszarami
otaczającymi stanowią przede wszystkim drogi powiatowe. Przez obszar gminy przebiegają
następujące drogi powiatowe lub ich odcinki:
 Droga nr 02316 (odcinek) relacji: Olszanka - Korczówka - Krzewica -Krzymoszyce,
 Droga nr 02317 (odcinek) relacji: Prochenki - Mostów - Huszlew,
 Droga nr 02318 relacji: Międzyrzec Podlaski - Huszlew - Łuzuki,
 Droga nr 02320 relacji: Halsy - Żabce,
 Droga nr 02324 (część) relacji: Rogoźnica - Kownaty,
 Droga nr 02325 relacji: Rogoźnica - Zasiadki,
 Droga nr 02326 (odcinek) relacji: Zawadki - do drogi nr 02131,
 Droga nr 02327 (dwa odcinki) relacji: Rogoźnica - Żerocin,Droga nr 02328
(odcinek) relacji: Zahajki - Żerocin - Witoroż - Korczówka,
 Droga nr 02330 relacji: Wysokie - Sitno - Szachy,
 Droga nr 02331 relacji: Międzyrzec Podlaski - Krzymoszyce,
 Droga nr 02332 relacji: Pościsze - Jelnica - Misie Lipinki,
 Droga nr 02333 relacji: Międzyrzec Podlaski - Brzozowica Mała,
 Droga nr 02355 (odcinek) relacji: Międzyrzec Podlaski - Szóstka -Bezwolą
 Droga nr 02356 (odcinek) relacji: Rzeczyca - Wygnanka,
 Droga nr 02395 (odcinek) relacji: Dębowierzchy - Strzakły - Pościsze,
 Droga nr 02398 relacji: Łuniew - Łukowisko - Manie.
• droga powiatowa nr 1001L relacji: Międzyrzec Podlaski – Brzozowica Mała,
• droga powiatowa nr 1002L relacji: Pościsze – Jelnica – Misie,
• droga powiatowa nr 1003L relacji: Obelniki – Dębowierzchy – Strzakły – Pościsze,
• droga powiatowa nr 1004L relacji: Międzyrzec Podlaski (ul. Tuliłowska) – Krzymoszyce – gr.woj.,
• droga powiatowa nr 1005L relacji: Krzewica – Krzymoszyce,
• droga powiatowa nr 1006L relacji: (Olszanka) gr.woj. – Kożuszki – Krzewica,
• droga powiatowa nr 1007L relacji: (Próchenki) gr.woj. – Kożuszki – gr.woj. (Mostów – Huszlew),
• droga powiatowa nr 1008L relacji: Łuniew – Łukowisko – Manie – dr. kraj. 2,
107
• droga powiatowa nr 1009L relacji: Manie – Żabce,

• droga powiatowa nr 1010L relacji: Międzyrzec Podlaski (ul. Drohicka) – Zasiadki –
gr. woj. (Huszlew),
• droga powiatowa nr 1011L relacji: Rogoźnica – Zasiadki,
• droga powiatowa nr 1012L relacji: (Kownaty) gr.woj. – Rogoźnica,
• droga powiatowa nr 1013L relacji: Rogoźnica – Żerocin,
• droga powiatowa nr 1014L relacji: Zawadki – dr. pow.1015L,
• droga powiatowa nr 1111L relacji: Wólka Plebańska – Witoroż – Zahajki,
• droga powiatowa nr 1114L relacji: Sławacinek Nowy – Porosiuki – Sokule – Dołha –
Sitno – Wysokie,
• droga powiatowa nr 1119L relacji: Sitno – Szachy,
• droga powiatowa nr 1126L relacji: Międzyrzec Podlaski (ul. Berezowska) – Szóstka –
Ostrówki – Bezwola – Wohyń,
• droga powiatowa nr 1127L relacji: Rzeczyca – Wygnanka.
(5) Drogi gminne – bezpośrednia obsługa wsi
Jest to układ obsługujący, zapewniający dojazdy do terenów zabudowy – wiążący z układem
dróg powiatowych i w niektórych przypadkach stanowiący połączenia pomiędzy sąsiednimi
wsiami. Na obszarze gminy znajdują się następujące drogi gminne:
• droga gminna nr 100288L relacji: Krzymowskie – Rogoźnica,
• droga gminna nr 101435L relacji: Bereza – Zahajki,
• droga gminna nr 101474L relacji: Zasiadki – gr. woj.,
• droga gminna nr 101475L relacji: Zasiadki – gr. woj.,
• droga gminna nr 101476L relacji: Misie - granica gminy Kąkolewnica Wschodnia,
• droga gminna nr 101477L relacji: Łuniew – gr. woj.,
• droga gminna nr 101478L relacji: Rzeczyca - Brzozowica Duża,
• droga gminna nr 101479L relacji: Rzeczyca - Wygnanka koło łąk ,
• droga gminna nr 101480L relacji: Rogożniczka - Kol. Rogożniczka – Rogożniczka,
• droga gminna nr 101481L relacji: Kol. Rogożnica – dr. pow. 1013L,
• droga gminna nr 101482L relacji: Rogożnica - Kol.Rogożnica – dr. kraj. 2,
• droga gminna nr 101483L relacji: dr. kraj. 2 - Wysokie – gr. m. Międzyrzec Podl.,
• droga gminna nr 101484L relacji: Żabce - Pościsze Dąbrowa - Pościsze Nowawieś,
• droga gminna nr 101485L relacji: dr. kraj. 2 - Tłuściec,
• droga gminna nr 101486L relacji: dr. kraj. 2 - Tłuściec (Podleś.),
• droga gminna nr 101487L relacji: Wólka Krzymowska – Tłuściec,
• droga gminna nr 101488L relacji: Zaścianki Cegielnia – Żabce,
• droga gminna nr 101489L relacji: Halasy – dr.k raj. 19,
• droga gminna nr 101490L relacji: Zaścianki Cegielnia - Halasy PGR – dr. kraj. 19,
• droga gminna nr 101491L relacji: dr. kraj. 19 - Dołhołęka – dr. pow. 1008L,
108
• droga gminna nr 101492L relacji: Dołhołęka – dr. kraj. 19,

• droga gminna nr 101493L relacji: dr. kraj. 19 - Łukowisko – dr. kraj.1 9,
• droga gminna nr 101494L relacji: dr. kraj. 19 - Nowe Łukowisko – dr. kraj. 19,
• droga gminna nr 101495L relacji: Przychody - Misie - Kol. Strzakły,
• droga gminna nr 101496L relacji: Kol. Strzakły – Kol. Misie – Misie,
• droga gminna nr 101497L relacji: Kol. Misie – Misie,
• droga gminna nr 101498L relacji: Przychody - Grabowiec – dr. gm. 101761L,
• droga gminna nr 101499L relacji: Misie – Strzakły,
• droga gminna nr 101500L relacji: Jelnica – dr. woj. 806,
• droga gminna nr 101501L relacji: Sawki - Tuliłów – Pościsze,
• droga gminna nr 101502L relacji: Pościsze Starowieś – Krzymoszyce,
• droga gminna nr 101503L relacji: dr. pow. 1001L – dr. pow. 1002L,
• droga gminna nr 101504L relacji: Krzymoszyce – wieś,
• droga gminna nr 101505L relacji: Wólka Krzymowska – wieś,
• droga gminna nr 101506L relacji: Wólka Krzymowska - Kolonia Wolańska – Pościsze,
• droga gminna nr 101507L relacji: Krzewica – Dołhołęka,
• droga gminna nr 101508L relacji: Łuby - Kol. Łuby,
• droga gminna nr 101509L relacji: Przyłuki – Zasiadki,
• droga gminna nr 101510L relacji: Przyłuki – dr. pow. 1008L,
• droga gminna nr 101511L relacji: Manie - Manie Starowieś,
• droga gminna nr 101512L relacji: Zaścianki – dr. pow. 1010L,
• droga gminna nr 101513L relacji: Koszeliki – dr. pow. 1008L,
• droga gminna nr 101514L relacji: Koszeliki – Zawadki,
• droga gminna nr 101515L relacji: Zawadki – dr. pow. 1012L,
• droga gminna nr 101516L relacji: Rogożnica Nowawieś - Rogożnica Starawieś,
• droga gminna nr 101517L relacji: Kol. Rogożniczka – gr. gminy Biała Podlaska,
• droga gminna nr 101518L relacji: Puchacze – dr. pow. 1013L,
• droga gminna nr 101519L relacji: Puchacze – dr. pow. 1013L,
• droga gminna nr 101520L relacji: Sitno – gr. gminy Drelów,
• droga gminna nr 101521L relacji: Sitno - Międzyrzec Podlaski,
• droga gminna nr 101522L relacji: Rzeczyca - Rzeczyca (Przeciętka) – gr. gminy Kąkolewnica,
• droga gminna nr 101523L relacji: Rzeczyca dr. gm. 101478L – dr. gm. 101522L,
• droga gminna nr 101524L relacji: Tuliłów – Żabce,
• droga gminna nr 101525L relacji: dr. pow. 1004L – dr. gm. 101524L,
• droga gminna nr 101526L relacji: dr. pow. 1004L – dr. gm. 101531L,
• droga gminna nr 101527L relacji: dr. gm. 101485L – dr. kraj. 2,
109
• droga gminna nr 101528L relacji: dr. gm. 101527L – dr. gm. 101527L,
• droga gminna nr 101529L relacji: dr. gm. 101527L – dr. gm. 101487L,
• droga gminna nr 101530L relacji: Kol. Rogożnica - Rogożnica Starowieś,
• droga gminna nr 101531L relacji: Kol. Tuliłów – dr. pow. 1004L,
• droga gminna nr 101532L relacji: Sawki – Tuliłów,
• droga gminna nr 101533L relacji: Sitno – dr. pow. 1114L,
• droga gminna nr 101534L relacji: Rudniki - Kol. Rudniki,
• droga gminna nr 101535L relacji: Wysokie – dr. pow. 1114L,
• droga gminna nr 101536L relacji: Strzakły – Kol. Strzakły,
• droga gminna nr 101537L relacji: Halasy – Kol. Halasy,
• droga gminna nr 101537L w m. Zaścianki.
(6) Drogi wewnętrzne – bezpośrednia obsługa terenów
Jest to układ dróg wewnętrznych (nie posiadających statusu dróg publicznych)
uzupełniających drogi gminne zapewniający dojazdy do terenów zabudowy, pół, łąk i lasów.
Na obszarze gminy znajdują się drogi wewnętrzne przeważnie będące własnością gminy,
drogi śródpolne, drogi śródleśne oraz zakładowe i prywatne.
(6)
(7) Problemy komunikacyjne gminy
Z przeprowadzonego ogólnego rozpoznania stanu obsługi komunikacyjnej gminy z punktu
widzenia zaspokojenia potrzeb jej mieszkańców wynikają następujące wnioski:
— Drogi zaliczone do układu dróg krajowych i wojewódzkich nie posiadają jeszcze
wymaganych dla nich parametrów. Dodatkowe utrudnienia stanowią: kolizyjne
skrzyżowania z drogami podrzędnymi oraz występujące odcinki obudowane, stanowiące
bezpośrednią obsługę ciągnącej się wzdłuż nich zabudowy. Sytuację łagodzi fakt, że
drogi te nie są jeszcze nadmiernie obciążone ruchem.
— Układ dróg powiatowych generalnie ma charakter układu promienistego, wychodzącego
z obszaru miasta Międzyrzeca Podlaskiego. W układzie tym brak powiązań na kierunku
wschód – zachód, szczególnie w północnej części gminy.
— Parametry techniczne i stan nawierzchni dróg powiatowych i gminnych w wielu
przypadkach wymaga poprawy.
— Kolej Transport kolejowy nie może być wykorzystywana wykorzystywany przez
mieszkańców jako środek codziennych dojazdów z uwagi na oddalenie skupisk
zabudowy od przystanków kolejowych. Nieliczni mogą korzystać głównie z dojazdów do
Międzyrzeca Podlaskiego i ewentualnie Białej Podlaskiej.
7.2. Kierunki rozwoju
(1) Układ drogowy
Celem rozwoju systemu komunikacji drogowej jest zrealizowanie zhierarchizowanego układu
drogowego zapewniającego:
— przeprowadzenie dróg układu międzynarodowego, krajowego i wojewódzkiego w sposób
gwarantujący uzyskanie właściwych im parametrów technicznych oraz zabezpieczenia
przed zagospodarowaniem terenów z nimi sąsiadujących, pogarszającym warunki
eksploatacji dróg, a także właściwe powiązanie ich z układem dróg niższych klas;
110
— sprawne powiązanie obszaru gminy ze stanowiącym jej centrum usługowo -

administracyjne miastem Międzyrzec Podlaski oraz sąsiednimi miastami powiatowymi:
Białą Podlaską, Łukowem, Radzyniem Podlaskim, Siedlcami i Łosicami;
— skomunikowanie obszaru gminy z jednostkami układu osadniczego w gminach sąsiednich;
— powiązania drogowe pomiędzy poszczególnymi obszarami gminy i bezpośrednią
obsługę komunikacyjną terenów zabudowy zagrodowej oraz potencjalnych zespołów
zabudowy mieszkaniowej i usługowo -produkcyjnej.
(a) Drogi krajowe

— Autostrada A2 relacji: zachodnia granica państwa (Świecko) - Września -Konin –
Poznań – Warszawa – wschodnia granica państwa (Kukuryki) o przebiegu wg koncepcji
wykonanej w ramach materiałów lokalizacyjnych. W obszarze gminy przewidywany jeden
węzeł z drogą ekspresową nr 19, według wariantu 4+4a+4 ustalonego w wydanej w dniu
20.12.2011 r. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W obszarze gminy
przewidywany jest jeden węzeł z drogą ekspresową S19 w okolicach wsi Łukowisko,
z którego niestety nie jest zaplanowana obsługa ruchu lokalnego. Wskazana byłaby korekta
tego rozwiązania umożliwiająca sprowadzenie ruchu tranzytowego z autostrady A2 poprzez
węzeł z drogą ekspresową S19 i w możliwie najbliższym sąsiedztwie tego węzła powiązanie
z siecią dróg lokalnych obsługujących obszary przeznaczone pod rozwój osadnictwa
i biznesu.
— Droga krajowa nr 19 – docelowo droga ekspresowa S19 relacji: północna granica
państwa -Budzisko - Suwałki - Białystok - Lublin - Kraśnik – Rzeszów. (Kuźnica Białostocka)
– Białystok – Lublin – Rzeszów – południowa granica państwa (Barwinek). Droga
prowadzona po częściowo w istniejącym szlaku korytarzu z korektami przebiegu - obejściem
wsi Łukowisko Nowe oraz obwodnicą miasta Międzyrzeca Podlaskiego. (obejściem wsi
Halasy i Łukowisko w północnej części gminy) według wariantu 3 ustalonego w wydanej
w dniu 19.10.2012 r. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Poza opisanym wyżej
planowanym węzłem z autostradą proponowane są istnieją węzły z drogą krajową nr 2 oraz
z drogą wojewódzką nr 806. W stanie obecnym w rejonach przebiegu istniejącej drogi przez
teren zabudowy powinny być wyeliminowane wyjazdy indywidualne, a na pozostałym
przebiegu ograniczone do minimum skrzyżowania z drogami niższych klas.
— Droga krajowa nr 2 klasy Gp (jako droga towarzysząca autostrady A2), „droga główna
ruchu przyspieszonego GP” (jako niepłatna droga alternatywna dla docelowo płatnej
autostrady A2), relacji: zachodnia granica państwa - Świecko - Poznań - Warszawa
-Terespol - granica państwa. Warszawa – Terespol. Droga przebiega po istniejącym szlaku.
Należy dążyć do ograniczenia elementów kolizyjnych, tj. ograniczenia wjazdów indywidualnych
w obszarach zabudowanych poprzez budowę dróg serwisowych oraz zminimalizowania
skrzyżowań z drogami niższych klas.
(b) Drogi wojewódzkie

— Droga wojewódzka nr 806 klasy „droga główna G" relacji: Łuków – Międzyrzec Podlaski.
Droga przebiega po istniejącym szlaku., z proponowaną korektą przeprowadzenia jej pod
wspólnym wiaduktem drogi S19 z limą kolejową,
— Droga wojewódzka nr 813 klasy "G" „droga główna G" relacji: Międzyrzec Podlaski –
Parczew – Ostrów Lubelski – Łęczna, nie przebiega przez obszar gminy, lecz stanowi jej
powiązanie ze środkową częścią województwa. Zaplanowana została budowa zachodniej
obwodnicy miasta Międzyrzec Podlaski w ciągu drogi wojewódzkiej nr 813, której fragment
będzie przebiegał przez miejscowość Wysokie na terenie gminy Międzyrzec Podlaski, gdzie
będzie włączony do drogi krajowej nr 2.
111
(c) Drogi powiatowe

Drogi powiatowe wg wykazu zamieszczonego w części uwarunkowania o klasach "Z" i "L"
głównie „dróg lokalnych L” oraz w części „dróg zbiorczych Z”. Wskazuje się drogi powiatowe
jako posiadające istotne znaczenie w układzie drogowym gminy. Proponuje się wyznaczenie
drogi zbiorczej (w klasie Z), przebiegającej łukiem na kierunku zachód - wschód, od drogi
nr 806 w miejscowości Strzakło i dalej przez Pościsze - Starowieś, Dąbrowę, Żabce, Halsy,
Zaścianki, Manie, Nową Wieś, do drogi krajowej nr 2.
(d) Drogi gminne
Przyjmuje się istniejący układ dróg gminnych z dostosowaniem go do przyjętego modelu
rozwoju gminy. Przewiduje się możliwość korekt i uzupełnień układu tych dróg w rejonach
rozwojowych funkcji mieszkaniowych i produkcyjno - usługowych, mających na celu
właściwą ich obsługę komunikacyjną. Zakłada się konieczność korekt układów dróg
obsługujących i budowę dróg serwisowych w rejonach przebiegu dróg krajowych.
(e) Warunki techniczne dróg
Warunki techniczne wskazanych wyżej dróg (pkt la - 1d) powinny być zgodne z ich
kategoryzacją i klasyfikacją i ustaleniami Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej, z 1999 r., oraz z przepisami, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, a także innymi przepisami prawa (ustawa o
drogach publicznych z 1985 r., Prawo budowalne).. Dotyczy to szerokości dróg w liniach
rozgraniczających, warunków skrzyżowań, warunków obudowy, ochrony środowiska itp.
(f) Drogi pożarowe, dojazdy pożarowe
Do określonych terenów i obiektów budowlanych należy zapewnić odpowiednie drogi
pożarowe lub dojazdy pożarowe wymagane zgodne z warunkami oraz o parametrach
określonych w przepisach odrębnych dotyczących ochrony przeciwpożarowej.
(2) Szlaki rowerowe i ciągi piesze
a. Wskazuje się dwa rodzaje szlaków rowerowych: funkcjonalne i rekreacyjne.
— szlaki funkcjonalne prowadzą wzdłuż dróg z rejonów aktywizacji miejsc zamieszkania do
pracy i usług w Międzyrzecu Podlaskim,
— szlaki rekreacyjne przebiegające przez obszary otwarte w kierunku rejonów rekreacji:
- wschodniego (Rl R2, R3, R4 i R5),

- zachodniego (R6,R7, R8, R9, R10, R11 i R12)
południowego, południowo – wschodniego i południowo – zachodniego,
oraz w kierunku północnym wzdłuż rzeki Piszczki, do obszarów leśnych i łąkowych.
Szczegółowe wyznaczenie szlaków rowerowych powinno być dokonane w planie
zagospodarowania przestrzennego gminy.
b. Szlaki Ciągi piesze wyznaczone być powinny (w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego gminy) na analogicznych kierunkach jak szlaki
rowerowe (pkt a), z odpowiednią między nimi izolacją.
c. Warunki techniczne szlaków rowerowych i ciągów pieszych powinny być również zgodne
z odpowiednimi zapisami Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 1999
r. (jak w pkt 1e). przepisami.
112
8. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
(patrz: rys. 4 - Infrastruktura techniczna)
Uwzględniając uwarunkowania stanu istniejącego i podjętych już decyzji, jak też przyjęte
w niniejszym studium kierunki rozwoju funkcjonalno – przestrzennego gminy, ustala się
w zakresie infrastruktury technicznej co następuje.
8.1. Zaopatrzenie w wodę
a. Adaptowanie i przygotowanie funkcjonującego już zorganizowanego systemu
zaopatrzenia w wodę w postaci wodociągów wiejskich do projektowanej zapewniających
obsługę zaplanowanych w niniejszym studium strategii rozwoju funkcjonalno -
przestrzennego obszarów rozwojowych gminy. Kierunkiem podstawowym będzie
preferowanie polityki zabezpieczającej dostawę wody o odpowiedniej jakości i ilości oraz
jej racjonalne wykorzystywanie dla celów bytowo – gospodarczych i przeciwpożarowych
mieszkańców wsi oraz produkcji rolniczej.
b. Istniejące już ujęcia wody i stacje wodociągów wiejskich, zakładów produkcyjnych
i podmiotów gospodarczych pozostawia się do dalszej eksploatacji dla celów
komunalnych i produkcyjnych, z zachowaniem warunków eksploatacyjnych
ustanowionych pozwoleniami wodno - prawnymi dla tych obiektów.
c. Dalszym kierunkiem rozwoju i uwarunkowaniem będzie rozszerzenie zasięgu obsługi na wsie
nie posiadające zorganizowanego systemu zaopatrzenia w wodę oraz modernizacja
istniejących i projektowanych nowych stacji wodociągowych z instalowaniem urządzeń
nowoczesnych technologii w postaci zestawów hydroforowych z pompami
zapewniającymi zapewniających minimalne i racjonalne zużycie energii elektrycznej
w celu obniżania kosztów opłat za użytkowanie wody.
d. Powiązanie systemu wodociągowego wsi gminy z systemem wodociągowym miasta
Międzyrzeca Podlaskiego, głównie wsi i nowych terenów obszarów przeznaczonych do
urbanizacji położonych w bliskim sąsiedztwie miasta. Zapewni to m. in. niezawodność
dostawy wody w warunkach specjalnych, tj. awaryjnych, obrony cywilnej, kryzysowych,
nieszczęśliwych wypadków bez konieczności budowy studni awaryjnych w tych wsiach.
e. Opracowanie projektów stref ochronnych nowych ujęć wody, które znajdować
się będą w obszarze gminy (w oparciu o Dz. U. nr 116 z dnia 16 grudnia
1991 r., poz. 504) oraz projektów ich zagospodarowania. i utrzymanie ustanowionych
stref ochronnych istniejących ujęć wody w miejscowościach Halasy, Rogoźnica
i Rzeczyca oraz uwzględnienie w planach miejscowych obowiązujących w tych strefach
zakazów, nakazów i ograniczeń w zakresie użytkowania gruntów oraz korzystania
z wody.
f. Kierunkiem rozwoju będzie konieczność opracowania kompleksowego programu
ochrony wód podziemnych i powierzchniowych całego obszaru gminy Międzyrzec
Podlaski, w tym terenów obszarów sąsiadujących i związanych z miastem Międzyrzec
Podlaski.
8.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
sanitarnych
a. Podstawowym kierunkiem rozwoju zagospodarowania przestrzennego gminy będzie
konieczność usunięcia dysproporcji pomiędzy stanem istniejącym i rozwojowym systemu
wodociągowania obszarów wiejskich a stanem rozwoju odprowadzania i oczyszczania
ścieków sanitarnych powstających proporcjonalnie do zużywanej wody. Powinny
powstać zorganizowane systemy przewodowe gminnej kanalizacji sanitarnej wiejskie
oraz miejską i gminne oczyszczalnie ścieków sanitarnych o wysokim stopniu
oczyszczania.
113
b. Dalszym kierunkiem rozwoju będzie projektowanie i realizacja oczyszczalni ścieków

i systemów przewodowych odprowadzania we wsiach mających potencjalne możliwości
rozwoju gospodarczego i przestrzennego. Koniecznością jest maksymalne ograniczenie
ilości zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych do wartości określonych w Dz. U. nr
116 z dnia 16 grudnia 1991 r., co warunkowało będzie możliwości uzyskiwania pozwoleń
wodno - prawnych wodnoprawnych na odprowadzanie wód pościekowych do
odbiorników (tj. wód powierzchniowych rzek i ścieków wodnych o bardzo małych
przepływach znajdujących się w obszarze gminy).
c. Dokonanie porozumień z miastem Międzyrzec Podlaski w zakresie możliwości
podłączenia wsi będących w bliskim sąsiedztwie miasta do ogólnomiejskiego systemu
kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków miasta Międzyrzeca Podlaskiego
(w podobny sposób jak to miało miejsce w przypadku wsi Wysokie). Dotyczy to terenów
obszarów dla pierwszego etapu realizacji oraz obszarów nowej urbanizacji.
d. W pozostałych wsiach, w zabudowie rozproszonej, o niskim stopniu urbanizacji,
w odległych miejscach od sieci gminnej kanalizacji przewodowej sanitarnej i wiejskich
gminnych oczyszczalni ścieków należy stosować indywidualne oczyszczalnie
przydomowe ścieków z drenażem rozsączającym, pod warunkiem odprowadzania do
gruntu wód pościekowych wyłącznie bytowo -komunalnych.
e. Dla zabudowy zwartej istniejącej oraz nowych terenów obszarów urbanizacji znacznie
oddalonych od miasta wyznacza się rejony lokalizacji grupowych oczyszczalni ścieków
(oznaczonych symbolem RNO). Uściślenie lokalizacji nastąpi w planach miejscowych.
f. Kierunkiem wynikającym bezpośrednio z przepisów prawa ochrony środowiska będzie
konieczność utylizacji i zagospodarowania ścieków gnojowicowych pochodzących
z produkcji hodowlanej przez ich gospodarcze wykorzystanie, z warunkiem pozyskania
decyzji administracyjnej zezwalającej na rolnicze wykorzystanie ścieków. Nie będzie
możliwe odprowadzanie ścieków gnojowicy do systemu kanalizacji ścieków
komunalnych i wiejskich oczyszczalni ścieków.
g. Konieczne jest opracowanie programu gospodarki ściekowej, skoordynowanego
z ekologicznymi uwarunkowaniami rozwoju, z uwzględnieniem standardów polskiego
i europejskiego prawa ochrony środowiska.
8.3. Ciepłownictwo. Gazyfikacja.
a. Z uwagi na ekologiczne uwarunkowania i ochronę środowiska przed zanieczyszczeniami
powietrza ze źródeł ciepła, opalanych obecnie różnymi nośnikami energii, podstawowym
kierunkiem powinno być pełne zgazyfikowanie wszystkich wsi i terenów obszarów
nowourbanizowanych przeznaczonych pod zabudowę gazem ziemnym przewodowym,
z kierunku zasilania wynikającego z programu gazyfikacji północnego obszaru
województwa lubelskiego. Dostarczanie gazu na potrzeby bytowo - gospodarcze
i ogrzewanie mieszkań.
b. Adaptuje się i przeznacza się do dalszej eksploatacji istniejący gazociąg magistralny
wysokiego ciśnienia Ø 700 o znaczeniu ogólnokrajowym, wraz z ustaloną jego
40. metrową po obu stronach strefą bezpieczeństwa, wolną od zabudowy oraz
odgałęzienie wysokiego ciśnienia i stację redukcyjno – pomiarową wys. ciś./śr. ciś.
wysokiego ciśnienia / średniego ciśnienia zlokalizowaną w obszarze gminy,
w sąsiedztwie granicy miasta Międzyrzeca Podlaskiego.
c. Kierunkiem rozwoju będzie konieczność wykonania odpowiedniego planu uciepłowienia
zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe obszaru całej gminy lub jej
części wynikającego z nowej przepisów ustawy Prawo energetyczne, zawarte w Dz. U.
nr 54 z dnia 4 czerwca 1997 r., poz. 348. .
d. Preferuje się wykorzystywanie na potrzeby pozyskiwania energii cieplnej źródeł
niekonwencjonalnych i odnawialnych tj. słońca, wiatru, wód powierzchniowych, gruntu.
114
źródeł energii, w szczególności słońca, wód powierzchniowych, gruntu i biomasy.

e. Nie wyklucza się innych źródeł wykorzystywania energii do ogrzewania mieszkań, takich
jak: olej opałowy, gaz bezprzewodowy propanowo- butanowy propan - butan, węgiel
o lepszych parametrach, biogaz, o ile nie będzie to naruszało powszechnie
obowiązujących przepisów.
f. Kotłownie należące do jednostek organizacyjnych winny posiadać decyzje
o dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych, które wydawane są na
podstawie operatów ochrony powietrza.
g. Preferuje się ogrzewanie indywidualne z wykorzystaniem wysokoefektywnych instalacji
bezemisyjnych lub emitujących do powietrza substancje w wielkościach poniżej
dopuszczalnych dla nich poziomów określonych w przepisach o ochronie środowiska.
8.4. Gospodarka odpadami
a. Głównym ustaleniem kierunkowym w zakresie gospodarki odpadami jest istniejącego
wysypiska gminnego do wielkości odpowiedniej potrzebom gminy i miasta Międzyrzeca
Podlaskiego, pod warunkiem nie zwiększania jego uciążliwości (ponad wielkość
określoną w obecnie obowiązującym planie gminy) i działań minimalizujących ilość
powstających odpadów. Oznaczenie na rysunku: NU. obowiązek postępowania
z odpadami w sposób określony w obowiązującym regulaminie utrzymania czystości
i porządku w gminie oraz obowiązujących planach gospodarki odpadami.
b. Dalszym kierunkiem rozwoju gospodarki odpadami na składowisku oraz wyznaczonych
punktach odbioru śmieci powinna być selektywna segregacja odpadów oraz ich dalsze
wykorzystywanie gospodarcze jako surowców wtórnych.
c. Konieczne jest opracowanie wieloletniego programu gospodarczego wykorzystywania
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych z dostosowaniem do wymagań ustawy
o odpadach, zawartych w Dz. U. nr 96 z dnia 27 czerwca 1997 r., poz. 592 oraz
wymagań prawnych Unii Europejskiej dotyczących odpadów, zawartych w Dyrektywie
nr 91/156/EWG z dnia 18marca 1991 r.
d. Zapewnienie utylizacji odpadów pochodzących z opakowań po substancjach trujących
oraz utylizacji zwierząt padłych przez wyznaczenie odpowiedniego kwartału składowania
na wysypisku dla ww. celów.
e. Adaptuje się wyznaczoną strefę ochronną wysypiska pod warunkiem opracowania planu
zagospodarowania strefy.
b. Obowiązuje czasowe gromadzenie odpadów w indywidualnie urządzonych do tego celu
miejscach. Zbiorcze kontenery do selektywnej zbiórki odpadów należy umieszczać na
ogólnodostępnych terenach przy ciągach komunikacyjnych.
c. Odpady czasowo gromadzone będą odbierane od właścicieli nieruchomości przez
wyspecjalizowane firmy lub przekazywane do punktów selektywnego zbierania odpadów
komunalnych (PSZOK), a następnie przekazywane do instalacji do przetwarzania
odpadów komunalnych, w tym instalacji komunalnych (dotychczasowych regionalnych
instalacjach do przetwarzania odpadów komunalnych RIPOK).
d. Zgodnie z przyjętym Programem usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu
Gminy Międzyrzec Podlaski na lata 2018 – 2032, głównym celem jest: usunięcie do
końca 2032 roku z terenu Gminy Międzyrzec Podlaski wyrobów zawierających azbest.
Wyroby zawierające azbest usunięte przez specjalistyczne firmy po tymczasowym
składowaniu na terenie gminy docelowo będą unieszkodliwione poprzez składowanie na
istniejących składowiskach odpadów zawierających azbest na terenie województwa
lubelskiego.
8.5. Regulacja stosunków wód powierzchniowych
115
a. W celu zabezpieczenia odpowiedniego stanu ekosystemu obszarów wód

powierzchniowych oraz ich bezpośredniego oddziaływania na tereny sąsiednie wraz
z terenami przewidywanymi do wypoczynku i rekreacji, kierunkiem podstawowym będzie
opracowanie kompleksowego programu ochrony wód powierzchniowych, głównie
Kanału Wieprz - Krzna oraz rzek, cieków wodnych i rowów melioracyjnych.
b. Program jw. winien zawierać wymagania wynikające bezpośrednio z przepisów prawa
ochrony środowiska oraz obowiązków wynikających z alarmowych poziomów stężeń
zanieczyszczeń, głównie pochodzących z wiejskich oczyszczalni ścieków.
c. Zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych, które nie zawierają substancji
zanieczyszczających w ilościach przekraczających wartości dopuszczalne przepisami
odrębnymi – poprzez zapewnienie warunków infiltracji tych wód, rozsączenie tych wód do
gruntu lub ich retencjonowanie powierzchniowe lub podziemne.
d. Zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych, które zawierają substancje
zanieczyszczające w ilościach przekraczających wartości dopuszczalne przepisami
odrębnymi w sposób określony powyżej lecz po odpowiednim oczyszczeniu
w urządzeniach oczyszczających.
8.6 Elektroenergetyka i telekomunikacja
8.6. Telekomunikacja
a. Podstawowym kierunkiem rozwoju będzie konieczność opracowania planu zaopatrzenia

w energię elektryczną gminy, wynikającego z nowej ustawy Prawo energetyczne, zawarte w Dz.
U. nr 54 z dnia 4 czerwca 1997 r., poz. 348.
b. Adaptuje się istniejące i wprowadza projektowane linie energetyczne
WN-110 kV (patrz rysun ek). Adaptuje się też układ sieci średniego napięcia SN-15 kV.
c. Dla linii WN-110 kV rezerwuje się pas techniczny wolny od zabudowy o szerokości 40 m. Linie
SN-15 kV będą napowietrzne. W wykonaniu kablowym przewiduje się realizację linii SN na
terenach o skoncentrowanej zabudowie mieszkaniowej i usługowej.
d. Kierunkiem rozwoju w telekomunikacji będzie rozbudowa istniejącego systemu łączności

w obszarze gminy przez instalowanie nowych central telefonicznych oraz nowych sieci
telefonicznych w wykonaniu napowietrznym i kablowym. urządzeń i sieci
telekomunikacyjnych, zapewniających łączność telekomunikacyjną przewodową
i bezprzewodową, w szczególności szerokopasmowy dostęp do internetu.
8.7. Elektroenergetyka
1) Podstawowe kierunki rozwoju elektroenergetyki muszą być zgodne z „projektem
założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”
opracowanym zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne
(Dz.U. z 2020 r. poz. 833 z późn. zm.).
2) Studium zachowuje istniejące dystrybucyjne napowietrzne i doziemne linie
elektroenergetyczne wysokiego napięcia 110 kV, średniego napięcia 15 kV, niskiego
napięcia 0,4 kV oraz stacje transformatorowe 15/0,4 kV, z możliwością ich
przebudowy, rozbudowy i budowy nowych odcinków linii napowietrznych i doziemnych
oraz głównych punktów zasilania, nowych stacji transformatorowych 15/0,4 kV
i 110/15kV, w tym linii i stacji obsługujących odnawialne źródła energii. Studium
przewiduje realizację doziemnych linii średniego i niskiego napięcia w szczególności
na terenach o skoncentrowanej zabudowie mieszkaniowej i usługowej oraz
obowiązkowo na obszarach ochrony zabytków.
3) Studium wyznacza lokalizację nowej napowietrznej linii elektroenergetycznej
wysokiego napięcia 110 kV relacji GPZ Radzyń Podlaski – GPZ Międzyrzec Podlaski.
116
4) Studium wyznacza lokalizację nowej napowietrznej linii elektroenergetycznej

wysokiego napięcia 110 kV relacji odgałęziającej się w miejscowości Pościsze od
istniejącej napowietrznej linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia 110 kV
w kierunku północnym w kierunku planowanej autostrady A2.
5) Studium wyznacza lokalizację nowych stacji 110 kV w miejscowościach Krzewica
i Rzeczyca.
6) Studium wyznacza strefy ochronne – ograniczeń w sposobie użytkowania terenu – pod
liniami napowietrznymi: średniego napięcia 15 kV o szerokości 15 m (po 7,5 m od osi
linii po obu jej stronach), wysokiego napięcia 110 kV o szerokości 40 m (po 20 m od
osi linii po obu jej stronach), w których ustala się ograniczenia:
a) zakaz wznoszenia budynków mieszkalnych oraz budynków i budowli
przeznaczonych na stały pobyt ludzi,
b) zakaz sadzenia i utrzymywania drzew, krzewów i roślinności przekraczającej 3 m
wysokości, zalesienia terenów rolnych mogą być prowadzone wyłącznie po
uzgodnieniu z zarządcą linii,
c) zakaz składowania materiałów i parkowania pojazdów,
d) korzystanie z nieruchomości w strefach ochronnych możliwe jest w sposób
zgodny z aktualnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi linii
elektroenergetycznych,
e) do linii musi być zapewniony dostęp w celu wykonywania prac eksploatacyjnych.
8.8. Odnawialne źródła energii
Zgodnie z Programem Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa
Lubelskiego nadrzędnym celem jest "Racjonalne wykorzystywanie zasobów
odnawialnych źródeł energii rozwoju społeczno-gospodarczego regionu". Celami
szczegółowymi są
1. Zwiększenie bezpieczeństwa i zaspokojenie potrzeb energetycznych
mieszkańców.
2. Wzrost znaczenia sektora energetycznego regionu poprzez specjalizację
gospodarki w produkcji energii ze źródeł odnawialnych.
3. Rozwój działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich i dywersyfikacja
produkcji rolniczej w kierunku energetycznym.
4. Ochrona środowiska i kształtowanie wizerunku regionu przyjaznego środowisku.
5. Wzrost innowacyjności gospodarki opartej na wiedzy i nowoczesnych
technologiach.
Zgodnie z Regionalną Strategią Innowacji Województwa Lubelskiego: mocną stroną

lubelskiego rynku innowacji jest duży potencjał w regionie do produkcji odnawialnych
źródeł energii (energia słoneczna, wietrzna, wodna, biomasa itd.)
Zgodnie z Strategii Rozwoju Gminy Międzyrzec Podlaski, jednym z celów

strategicznych i operacyjnych jest Wpieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną:
– wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią

i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej
i w sektorze mieszkaniowym,
– montaż urządzeń pozyskujących energię ze źródeł odnawialnych,
– inne inwestycje mają cena na celu promowanie efektywności energetycznej,

strategii niskoemisyjnych dla wszystkich terytoriów oraz działań adaptacyjnych
117
mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu, wykorzystanie

kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło
użytkowe oraz korzystania z odnawialnych źródeł energii.
Poza nielicznymi przypadkami indywidualnych instalacji oraz poza jednym

przypadkiem biogazowni rolniczej o mocy 1,2 MW, która rozpoczęła działalność
w miejscowości Zaścianki w 2013 roku, na terenie gminy Międzyrzec Podlaski brak
większych odnawialnych źródeł energii.
Na terenie gminy preferowane powinno być wykorzystywanie na potrzeby

pozyskiwania energii – odnawialnych źródeł energii, w szczególności słońca, wód
powierzchniowych, gruntu oraz biomasy.
Studium wyznacza obszary urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł

energii (FV – fotowoltaicznych) o mocy przekraczającej 100 kW, a także ich strefy
ochronne związane z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu
i użytkowaniu terenu. W Studium przyjmuje się, iż maksymalny zasięg ewentualnych
stref ochronnych tj. obszar ograniczenia w zabudowie oraz zagospodarowaniu
i użytkowaniu terenu od urządzeń fotowoltaicznych wytwarzających energię o mocy
powyżej 100 kW, nie będzie wykraczał poza tereny wyznaczone pod lokalizację tego
typu urządzeń.
Ponadto na wszystkich obszarach zainwestowanych i przeznaczonych do
zainwestowania przewiduje się wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w formie
mikroinstalacji oraz indywidualnych instalacji o mocy nie przekraczającej 100 kW,
wykorzystujących energię słoneczną, gruntową i biomasę.
Studium wyznacza obszar urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł
energii (BG – istniejąca biogazownia) o mocy przekraczającej 100 kW, a także jego
strefę ochronną związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu
i użytkowaniu terenu. W Studium przyjmuje się, iż maksymalny zasięg strefy ochronnej
tj. obszar ograniczenia w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu od
istniejącej biogazowni, nie będzie wykraczał poza teren wyznaczony pod lokalizację
tego typu urządzeń.
Studium nie przewiduje wyznaczania nowych terenów pod biogazownie oraz
elektrownie wiatrowe.
118
9. USTALENIA UZUPEŁNIAJĄCE
Rozdział ustalenia uzupełniające dodano aby zadośćuczynić wymogom ustawowym
i zamieścić w studium dodatkowe informacje, których ono dotychczas nie zwierało.
9.1 Występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych
Na obszarze gminy występują udokumentowanych złoża kopalin, które pokazano na
rysunkach Uwarunkowania rozwoju i Kierunki zagospodarowania oraz ujęto w części
IV w tabeli D – Wykazy udokumentowanych złóż surowców mineralnych oraz terenów
górniczych i obszarów górniczych.
9.2 Wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej, obszary szczególnego
zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych
Na obszarze gminy zostały wyznaczone obejmujące dolinę rzeki Krzny granice
obszarów szczególnego zagrożenia powodzią w zasięgu wielkiej wody
o prawdopodobieństwie 1% – wyznaczone na podstawie map zagrożenia
powodziowego opublikowanych dnia 22 października 2020 r. i udostępnionych pod
adresem http://wody.isok.gov.pl. W granicach obszarów szczególnego zagrożenia
powodzią obowiązują zasady postępowania, w tym zakazy uregulowane w przepisach
Prawa wodnego.
W granicach obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się zakaz
lokalizowania nowych obiektów budowlanych na terenach, które nie są
zagospodarowane natomiast na terenach już zabudowanych ustala możliwość
remontów, rozbudowy, nadbudowy istniejących już obiektów budowlanych (bez nowych
budynków mieszkalnych) z zastrzeżeniem uzyskania pozwolenia wodnoprawnego
wymaganego przepisami Prawa wodnego.
Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią adaptuje się zapisy Planu
Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego:
– „Wdrażane plany zarządzania ryzykiem powodziowym stanowić będą podstawę
prawidłowego zagospodarowywania obszarów narażonych na
niebezpieczeństwo powodzi. Zabudowa hydrotechniczna rzek będzie znacznie
ograniczona, a zagospodarowanie dolin rzek będzie kształtowane w taki sposób,
aby zwiększyć swobodne przepływy i rozlewanie się wód powodziowych, co
obejmie także ochronę terenów zalewowych przed zabudową i zmiany kierunków
użytkowania terenu. Zapewniona zostanie ciągłość systemu infrastruktury
przeciwpowodziowej (głównie wały i poldery). Właściwie prowadzona regulacja
stosunków wodnych znacząco przyczyni się do kompleksowej ochrony obszarów
zainwestowanych oraz zmniejszenia ryzyka wystąpienia powodzi lub suszy na
obszarach produkcji rolnej. Odpowiednie urządzenie przestrzeni, w tym przede
wszystkim budowa sieci zbiorników retencyjnych o funkcji przeciwpożarowej
sprzyjać będzie poprawie bezpieczeństwa w tym zakresie.” (IV. Założenia Polityki
Przestrzennej Województwa; 1. Wizja rozwoju zagospodarowania
przestrzennego województwa lubelskiego; Bezpieczeństwo klimatyczno-
energetyczne i publiczne)
– „Rewaloryzacja dolin rzecznych oznacza: sukcesywną likwidację zabudowy
substandardowej znajdującej się na terenach zalewowych(...)” (VI. Polityka
Przestrzennego Zagospodarowania Województwa; 3. Kierunki rozwoju
przestrzennego; 3.2. Rozwój zagospodarowania przestrzennego województwa;
3.2.2. Środowisko przyrodnicze; Jakość środowiska)
Na obszarze gminy nie występują obszary osuwania się mas ziemnych.
119
9.3. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu

zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym
obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także
obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej
2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej.
Na obszarze gminy nie występują obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów
odrębnych.
Na obszarze gminy nie wyznacza się obszarów wymagających przeprowadzenia
scaleń i podziału nieruchomości.
Na obszarze gminy wyznacza się obszary rozmieszczenia obiektów handlowych
o powierzchni sprzedaży bez żadnych ograniczeń (a więc również powyżej 400 m2
oraz powyżej 2000 m2). Obszary te pokrywają się z obszarami aktywności
gospodarczej. Lokalizacja obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej
2000 m2 może nastąpić wyłącznie na podstawie miejscowego planu
Na obszarze gminy nie wyznacza się obszarów przestrzeni publicznej.
9.4. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny
Zmiana studium nie obejmuje takich obiektów lub obszarów.
9.5. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich
ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej.
Na obszarze gminy nie występują obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych
oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej,
zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych
hitlerowskich obozów zagłady (Dz.U. z 2015 r. poz. 2120).
9.6. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji.
Na podstawie Lokalnego Programu Rewitalizacji dla gminy Międzyrzec Podlaski na
lata 2017-2023 na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski wyznaczono obszar
rewitalizacji, który został podzielny na 5 podobszarów:
1) sołectwo Halasy (cała miejscowość Halasy oraz północno-zachodni fragment
miejscowości Zaścianki położony po obu stronach drogi krajowej nr 19);
2) sołectwo Rogoźnica (cała miejscowość Rogoźnica);
3) sołectwo Rzeczyca (cała miejscowość Rzeczyca);
4) sołectwo Strzakły (cała miejscowość Strzakły);
5) sołectwo Żabce (miejscowość Żabce z wyłączeniem jej fragmentu w zachodniej
części miejscowości po obu stronach drogi krajowej nr 2).
Poza wyżej wymienionym obszarem rewitalizacji na obszarze gminy Międzyrzec
Podlaski nie wyznacza się innych obszarów wymagających przekształceń, rehabilitacji,
rekultywacji lub remediacji.
9.7. Obszary zdegradowane
Na podstawie Lokalnego Programu Rewitalizacji dla gminy Międzyrzec Podlaski na
lata 2017-2023 na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski wyznaczono obszar
zdegradowany, który został podzielny na 10 podobszarów:
120
1) sołectwo Halasy (cała miejscowość Halasy oraz północno-zachodni fragment

miejscowości Zaścianki położony po obu stronach drogi krajowej nr 19);
2) sołectwo Koszeliki (cała miejscowość Koszeliki);
3) sołectwo Puchacze (cała miejscowość Puchacze);
4) sołectwo Rogoźnica (cała miejscowość Rogoźnica);
5) sołectwo Rzeczyca (cała miejscowość Rzeczyca);
6) sołectwo Sawki (cała miejscowość Sawki);
7) sołectwo Strzakły (cała miejscowość Strzakły);
8) sołectwo Tłuściec (cała miejscowość Tłuściec oraz fragment miejscowość Żabce
położony w zachodniej części miejscowości po obu stronach drogi krajowej nr 2);
9) sołectwo Wysokie (cała miejscowość Wysokie);
10) sołectwo Żabce (miejscowość Żabce z wyłączeniem jej fragmentu w zachodniej
części miejscowości po obu stronach drogi krajowej nr 2).);
9.8. Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.

Na obszarze gminy występują tereny kolejowe, które zgodnie z Decyzją nr 3 Ministra
Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 marca 2014 r. w sprawie ustalenia terenów przez
które przebiegają linie kolejowe, jako terenów zamkniętych (Dz.U. z 2014 r. poz. 25) są
terenami zamkniętymi. Granice tych terenów pokrywają się z granicami działek, na
których zlokalizowana jest infrastruktura kolejowa oraz będących we władaniu
zarządcy linii kolejowej. Dla terenów kolejowych zamkniętych nie wyznacza się stref
ochronnych.
9.9. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym, w zależności od uwarunkowań i potrzeb
zagospodarowania występujących w gminie.
Na obszarze gminy nie występują ww. obszary.
9.10. Obszary lokalizacji zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej
awarii przemysłowej.
Na obszarze gminy nie wyznacza się ww. obszarów i nie dopuszcza się lokalizacji
zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.
9.11. Inne obszary problemowe
Na obszarze gminy nie występują ww. obszary.
121
9. WARUNKI REALIZACJI
10. WARUNKI REALIZACJI
(patrz: rysunki 1-5)
9.1 Przedmiot realizacji
10.1. Przedmiot realizacji
Przedmiotem realizacji, tj. kreowania gospodarki przestrzennej w obszarze gminy
Międzyrzec Podlaski jest dokument Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy.
W skład dokumentu Studium będącego załącznikami do uchwały uchwalającej studium
wchodzą:
— tekst studium : "Ustalenia" (niniejszy),
— rysunki studium: 1 - 5 (1:25 000).
Załącznik nr 1 – niniejszy tekst studium,
oraz załączniki graficzne (rysunki):
Załącznik nr 2 – Uwarunkowania;
Załącznik nr 3 – Kierunki zagospodarowania przestrzennego;
Tekst i rysunki jw. stanowią integralną, uzupełniającą się wzajemnie całość.
9.2. Plany zagospodarowania przestrzennego
10.2. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
Polityka przestrzenna gminy zawarta i przyjęta w dokumencie Studium powinna być
realizowana przede wszystkim poprzez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.
(1) Pierwszym opracowaniem planistycznym, jakie należałoby wykonać
po uchwaleniu przez Radę Gminy Studium, powinien być:
— plan zagospodarowania przestrzennego całej gminy, w skali 1:10 000.
Plan ten, który można traktować jako aktualizację planu dotychczasowego,
powinien uwzględnić, odpowiednio uszczegóławiając, wszystkie ustalenia
przestrzenne Studium. Po wejściu w życie nowej ustawy o planowaniu
przestrzennym, jaka jest przygotowywana do uchwalenia w Sejmie
(o ile w ostatecznej formie nie będzie odbiegała od projektu rządowego ze stycznia
2000 r.), plan gminy w skali 1:10 000 będzie miał cechy "planu ogólnego" i będzie
nazwany "planem rozwoju" gminy. Oparty też będzie ściśle na zasadach rozwoju
i zagospodarowania przyjętych w Studium.
(2) Wskazane jest również, zwłaszcza w myśl projektu nowej ustawy, objąć planami
w szczegółowych skalach (1:1000, 1:2000) główne tereny przeznaczone do rozwoju,
stanowiące oferty rozwojowe w pierwszym etapie. Zaliczyć do nich należałoby przede
wszystkim:
—ośrodki turystyczno - rekreacyjne Tl i T2 w rejonie wsi Bereza,
—wsie o funkcjach rekreacyjnych R1 - R14,
—większe wsie rozwojowe,
—nowe tereny rozwojowe w sąsiedztwie miasta Międzyrzeca: U5, U6 i U7 oraz
teren U 10, w miarę narastających potrzeb, w odpowiedniej kolejności, nie
wszystkie na raz (prowadziłoby to do niepożądanego rozpraszania zabudowy).
—
—Uwaga: pozostałe tereny rozwojowe, stanowiące ofertę perspektywiczną, nie powinny być
122
aktywizowane wcześniej, nie należy też obejmować ich planami szczegółowymi, prowadziłoby to
bowiem do zniszczenia ich perspektywicznych potencjałów rozwojowych.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego powinny być sporządzone w pierwszej
kolejności główne dla terenów przewidzianych do intensywnego rozwoju, położonych wokół
miasta Międzyrzec Podlaski, przy węzłach drogowych autostrady A2 i drogi ekspresowej
S19 oraz wzdłuż drogi krajowej nr 2.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego powinny objąć przede wszystkim:
— tereny zabudowy zagrodowej,
— tereny zabudowy mieszkaniowej,
— tereny usług publicznych,
— tereny aktywności gospodarczej,
— tereny produkcji zwierzęcej,
— tereny urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy
przekraczającej 100 kW, a także ich strefy ochronne związanych z ograniczeniami
9.3 Inne opracowania planistyczne i studialne
10.3. Inne opracowania planistyczne i studialne
(1) Przyjmując, że koncepcja Studium zakłada znaczny rozwój funkcji rekreacyjno -
turystycznej w gminie, jako funkcji w istocie nowej, uzupełniającej tradycyjne rolnictwo,
wskazane są działania wspomagające jej rozwój. Należy do nich przede wszystkim
opracowanie:
— szczegółowego programu rozwoju funkcji rekreacyjnej oraz
— szczegółowych koncepcji urbanistycznych rozwoju głównych ośrodków rekreacyjnych
(poprzedzających plany miejscowe w szczególnych skalach), zwłaszcza Tl i T2,
tworzonych na bazie żwirowni w rejonie Berezy, ale również, najbardziej potencjalnie
atrakcyjnych wsi przeznaczonych na tę funkcję.
Koncepcje te powinny mieć charakter opracowań studialnych, stanowiących podstawę
dalszych prac planistycznych. Wymóg taki jest uzasadniony nietypowością tej funkcji i jej
stosunkowo dużym znaczeniem w nowej strukturze gminy.
(2) Pożądane jest również opracowanie szczegółowych operatów dotyczących lokalizacji
budowy i zagospodarowania zbiorników małej retencji wód powierzchniowych w gminie.
Małe zbiorniki wodne mogą zwiększyć znacznie atrakcyjność rekreacyjną i osadniczą
obszarów, powinna być im zatem poświęcona szczególna uwaga. Wskazane jest, by
były to opracowania hydrotechniczne i krajobrazowo – planistyczne.
(3) Niezbędne jest wykonanie opracowań wskazanych w rozdziale 8, dotyczących
infrastruktury technicznej w gminie.
9.4 Działalność koordynacyjna i promocyjna
10.4. Działalność koordynacyjna i promocyjna
1) Zakłada się, że Urząd Gminy będzie pełnił funkcje koordynacji rozwoju obszaru,
w oparciu o wytyczne strategii gminy i ustalenia Studium. Koordynacja ta powinna objąć
nie tylko regulację działań inwestycyjnych, ale także inicjatywę, inspirację i wspomaganie
racjonalnego rozwoju.
2) Wskazane jest w tym celu m. in. opracowanie Informatora o gminie, jej potencjałach
i warunkach rozwojowych. Powinien to być rodzaj atrakcyjnie wydanego folderu,
2-3 języcznego wielojęzycznego, wskazującego oferty inwestycyjne gminy
i przeznaczonego zarówno dla inwestorów zewnętrznych, jak i mieszkańców gminy,
zainteresowanych jej rozwojem.
123
CZĘŚĆ III
UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ
ORAZ SYNTEZA USTALEŃ STUDIUM
1. Uzasadnienie zawierające objaśnienia przyjętych rozwiązań

Studium przyjęte zostało uchwałą Nr XXII/144/2000 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia
15 grudnia 2000 roku w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy”.
Podstawą opracowania zmiany studium jest uchwała Nr XXVI/200/17 Rady Gminy
Międzyrzec Podlaski z dnia 30 stycznia 2017 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia
zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Międzyrzec Podlaski.
Głównym celem zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski jest aktualizacja uwarunkowań oraz
dostosowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego obszarów leżących na
obszarze gminy do zaistniałych od czasu uchwalenia studium w 2000 r. zmian
przestrzennych, zmienionych uwarunkowań oraz dostosowanie dokumentu do aktualnie
obowiązujących przepisów prawa.
Na obszarze gminy wykonano aktualizację i wskazanie obszarów wynikających ze stanu
istniejącego zainwestowania oraz z uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych,
aktualizację wykazu i umiejscowienia obiektów wpisanych do rejestru zabytków; pokazanie
zasięgu wielkiej wody o prawdopodobieństwie 1 %, aktualizację układu istniejącej sieci dróg,
aktualizację układu planowanej sieci dróg, aktualizację układu istniejącej i planowanej sieci
infrastruktury technicznej.
W zakresie zmian zmodyfikowano tekst studium wprowadzając w wyróżnionych miejscach
korekty lub całkowicie nowe brzmienie poszczególnych sformułowań lub całych części tekstu
lub też usuwając zbędne części tekstu. Ponadto w tekście studium dodano ryciny ukazujące
położenie gminy Międzyrzec Podlaski na tle Polski, województwa lubelskiego i powiatu
bialskiego, schemat struktury przestrzennej obszaru gminy Międzyrzec Podlaski oraz
fragment mapy Struktura Funkcjonalno – Przestrzenna Kierunki Rozwoju Przestrzennego z Planu
Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego.
W zakresie zmian części tekstowej anulowano dotychczasowe załączniki do tekstu studium
z 2000 r. W zamian na końcu tekstu studium dodano rozdział IV zawierający tabelaryczne
wykazy obiektów wpisanych do rejestru zabytków, w tym wykaz zabytków wpisanych do
rejestru „A” zabytków nieruchomych województwa lubelskiego i wykaz zabytków wpisanych
do rejestru „C” zabytków archeologicznych województwa lubelskiego, obiektów zabytkowych
ujętych gminnej ewidencji zabytków, stanowisk archeologicznych, udokumentowanych złóż
surowców mineralnych, terenów górniczych oraz obszarów górniczych.
W zakresie zmian części graficznej studium anulowano dotychczasowe rysunki z 2000 r.
W ramach zmiany studium w 2020 r. wykonano dwie nowe plansze stanowiące część
graficzną studium, w tym rysunek studium, które stanowić będą załączniki nr 2 i nr 3 do
uchwały uchwalającej studium, tj.:
Załącznik nr 2 – Uwarunkowania
Załącznik nr 3 – Kierunki zagospodarowania przestrzennego
124
2. Synteza ustaleń studium

Rozwój gminy Międzyrzec Podlaski, a w konsekwencji kierunki jej zagospodarowania
przestrzennego można prognozować i planować według dwóch scenariuszy:
— scenariusza ograniczonego rozwoju Wschodniej Polski i relacji międzynarodowych
Wschód - Zachód oraz
— scenariusza dynamicznego rozwoju stosunków Wschód - Zachód i w konsekwencji
zwiększonej dynamiki rozwoju tej części kraju.
W obu przypadkach są to uwarunkowania zewnętrzne o zasadniczym znaczeniu dla rozwoju
gminy. Z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że oba scenariusze to zarazem
długookresowa sekwencja rozwoju. Obecna sytuacja jest zbliżona do scenariusza
pierwszego. Są jednak podstawy do przyjęcia scenariusza drugiego jako perspektywy
rozwoju tej części kraju.
Perspektywiczny rozwój gminy musi zatem uwzględniać obie sytuacje i uzależniać od nich
zagospodarowanie. Dostosowywać rozwój do realiów sytuacji obecnej, szukając w nim
optymalnych korzyści dla gminy, ale zarazem nie zamykać możliwości rozwoju znacznie
bardziej dynamicznego, jakiego w tym rejonie można i należy oczekiwać w bliższej lub
dalszej przyszłości. A na pewno nie można go wykluczać, biorąc pod uwagę wyjątkowe
potencjały gminy leżącej na skrzyżowaniu dwóch głównych szlaków – korytarzy
komunikacyjnych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Aktywizacja tych korytarzy,
utworzenie na ich kierunkach planowanych tras najwyższych klas – autostrady A2, drogi
ekspresowej S19 i zmodernizowanej linii kolejowej E-20 / CE-20 szybkiej sprawi, że obszar
gminy znajdzie się w strefie szczególnej aktywizacji gospodarczej. Prawie cały obszar gminy
Międzyrzec Podlaski – zgodnie z obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego
województwa lubelskiego – znajduje się na przebiegu Transeuropejskiej Sieci Transportowej
TEN-T w korytarzu sieci bazowej (związanej z drogą krajową nr 2 oraz projektowaną
autostradą A2) oraz sieci kompleksowej (związanej z projektowaną drogą S19, tworzących
układ drogowy stanowiący jeden z elementów infrastruktury technicznej wzmacniających
spójność ponadregionalną.
Gmina Międzyrzec Podlaski jest więc wyjątkowym obszarem w skali regionu. Wymaga
szczególnego podejścia planistycznego: ostrożnego, realnego planowania rozwoju
w najbliższym etapie, ale zarazem przygotowania możliwie wielkiej oferty pod lokalizację
różnych form biznesu i osadnictwa w dalszej przyszłości. Perspektywy rozwojowe gminy nie
powinny kolidować z jej obecnym umiarkowanym rozwojem, opartym o tradycyjne
w większości formy gospodarki. Obecny rozwój i zagospodarowanie muszą się jednak liczyć
również z perspektywami wzrostu gminy, nie powinny niszczyć tych szans, a nawet ich
ograniczać. Co więcej, już obecnie należałoby otwierać możliwości rozwoju w mniejszej
stosunkowo skali – w strukturach obecnych wsi, jak też na niektórych terenach nowych,
zwłaszcza związanych z miastem Międzyrzecem Podlaskim, jak i obecnie funkcjonującymi
trasami na kierunkach rozwojowych. Należy się bowiem liczyć z tym, że aktywizacja rozwoju
będzie następowała powoli w oparciu o istniejące potencjały. Trendom tym należałoby dać
szansę już obecnie, stymulować je, m. in. poprzez oferty terenowe pierwszego etapu.
Na takich uwarunkowaniach, takiej "filozofii" rozwoju gminy Międzyrzec Podlaski oparto
koncepcję jej rozwoju i zagospodarowania przestrzennego w prezentowanym Studium.
Mamy nadzieję, że stanie się ona podstawą racjonalnej gospodarki przestrzennej – „rozwoju
zrównoważonego" gminy, uwzględniającego nie tylko doraźne potrzeby i możliwości, ale też
potencjały i szanse, które będą narastać w przyszłości. Powinno to znaleźć wyraz w nowych
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gminy, opracowanych w sposób
nienaruszający ustaleń studium.
Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego ponosi odpowiedzialność za kształtowanie
i prowadzenie polityki przestrzennej na obszarze gminy, w tym uchwalanie studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, które należy do zadań
125
własnych gminy.
Studium sporządza się uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania
przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy.
W Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 nastąpiło odejście od modelu
rozwoju w pasmach (nie spełniającego roli rozwojowej a gównie rolę tranzytową), na rzecz
rozwoju sieciowego na całym obszarze kraju, skoncentrowanym w węzłach sieci, którymi są
główne miasta jako krajowe ośrodki wzrostu, których powiązania funkcjonalne w kierunku
międzynarodowym zachód – wschód oraz w kierunku krajowym i dalej międzynarodowym
południe – północ przebiegają i krzyżują się na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski, co
w dalszym ciągu podkreśla wyjątkowe położenie gminy na tle polskiej przestrzeni.
W opracowanej zmianie studium zostały uwzględnione wnioski wynikające z Planu
zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego w zakresie przewidzianych
zmian i aktualizacji dokumentu. Wnioski powyższe muszą być również uwzględniane przy
kolejnych zmianach i aktualizacjach studium, a w pełnym zakresie przy sporządzaniu
całościowej zmiany i aktualizacji studium, która ze względu na zmieniające się
uwarunkowania powinna zostać przeprowadzona w najbliższym czasie.
Kierunki rozwoju przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski wynikają z uwarunkowań
i priorytetów rozwoju zawartych w krajowych i regionalnych dokumentach strategicznych.
Kierunki rozwoju gminy wyznacza:
 rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności gminy
Międzyrzec Podlaski, w tym rozwój sieci logistyczno-transportowej, telekomunikacji
i ochrony środowiska,
 rozbudowa i dywersyfikacja bazy ekonomicznej gminy w tym rozwój pozarolniczej
przedsiębiorczości mieszkańców gminy i tworzenie warunków do rozwoju małych
i średnich przedsiębiorstw oraz pobudzanie atrakcyjności inwestycyjnej gminy w celu
napływu kapitału i inwestorów zewnętrznych,
 efektywność działań zorientowanych na rozwój pozarolniczy; wiąże się to z koniecznością
wyznaczenia strefy aktywności gospodarczej, jako obszarów ofertowych dla
potencjalnych inwestorów,
 pożądane jest rozwijanie szerokiej i profesjonalnej promocji gminy oraz marketingu
lokalnego, w celu przyciągania inwestorów zewnętrznych,
 rozwój aktywizacji zasobów ludzkich w tym rozwój potencjału edukacyjnego i zwiększenie
mobilności zawodowej, czyli rozwój szkolnictwa średniego zawodowego, kształcenia
ustawicznego i szkolenie kadr administracji publicznej,
 kierunkiem szczególnym powinno być zwiększenie atrakcyjności gminy dla jakości życia,
 wskazane jest podnoszenie konkurencyjności i innowacyjności gminy nie tylko wobec

potencjalnych konkurentów tj. gmin sąsiadujących, w tym miasta Międzyrzeca
Podlaskiego, ale także na arenie regionalnej i krajowej, a do pewnego stopnia też –
międzynarodowej,
 rozwój współpracy międzynarodowej, w tym transgranicznej administracji publicznej
i bezpośredniej współpracy podmiotów gospodarczych,
 kształtowanie nowej struktury rozwoju gminy w oparciu o wielofunkcyjną rolę miasta
Międzyrzeca Podlaskiego jako ponad lokalnego ośrodka obsługi; w planach rozwoju
należy wziąć pod uwagę związki lokalne i wzajemne oddziaływania miasta i gminy;
 rozwój na obszarze gminy odnawialnych źródeł energii.
126
Analiza stanu posiadania i położenia gminy Międzyrzec Podlaski wskazuje następujące

uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego i kierunki rozwoju obszaru gminy:
Prawie cały obszar gminy Międzyrzec Podlaski – zgodnie z obowiązującym planem
zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego – znajduje się na przebiegu
Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T w korytarzu sieci bazowej (związanej z drogą
krajową nr 2 oraz projektowaną autostradą A2) oraz sieci kompleksowej (związanej
z projektowaną drogą S19, tworzących układ drogowy stanowiący jeden z elementów
infrastruktury technicznej wzmacniających spójność ponadregionalną.
Przyjmuje się, że osiami pasma przyspieszonego rozwoju w obszarze gminy są:
 projektowana autostrada A2;
 istniejąca droga krajowa nr 2;
 projektowana droga ekspresowa S19;
 częściowo linia kolejowa E-20 / CE-20;
Strefami rozwoju perspektywicznego są przede wszystkim rejony wpływów tych szlaków.

Tu oferta rozwoju będzie szczególnie atrakcyjna. Wyznacza się w ten sposób trzy rejony
węzłów:
 węzeł A2 i S19 (największy potencjał – pod warunkiem powiązania węzła poprzez drogi
lokalne z obszarem gminy);
 węzeł S19 i droga nr 2;
 węzeł S19 i linia kolejowa E-20 / CE-20.
Oferowane obszary, po wyeliminowaniu obszarów nieprzydatnych do inwestycji

i chronionych mogą być przeznaczone pod biznes i osadnictwo.
Szansą urbanizacyjną gminy jest również rekreacja. Wyznacza się trzy główne jej rejony
oparte na strefach przyrodniczych:
 w kompleksach lasów (obszar zwartego kompleksu);
 w dolinie północnego odcinka Krzny;
 w rejonie żwirowni.
Najważniejszym kierunkiem rozwoju perspektywicznego gminy będzie więc jej urbanizacja

oparta na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych, wyznaczających obszary
przeznaczone dla miejskich form zabudowy i działalności gospodarczej oraz w rejonie
istniejącego ośrodka miejskiego, generującego rozwój gminy.
Polityka przestrzenna gminy Międzyrzec Podlaski musi uwzględniać wiele uwarunkowań
środowiskowych i przyrodniczych, które obecnie, a także w przyszłości będą determinować
jej zagospodarowanie i rozwój. Wartości i zasoby przyrodnicze z jednej strony i wynikająca
z prawa ekologicznego ich ochrona z drugiej strony oraz rewaloryzacja, poprawa walorów
zdegradowanych i unaturalnienie przekształconych rejonów - będą przez wiele lat wytyczną
zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.
Uwzględniając lokalne wartości i zasoby środowiska przyrodniczego wyodrębniono
Przyrodniczy System Gminy (PSG) Międzyrzec Podlaski. Powstał on jako rezultat
szczegółowej analizy walorów i funkcjonowania środowiska i przyrody w skali gminy,
z uwzględnieniem naturalnych mechanizmów i procesów zachodzących w biosferze, a także
modyfikowanych działaniem człowieka.
Jednym z komponentów współtworzącym środowisko człowieka są zasoby dziedzictwa
127
kulturowego, rozumiane jako trwałe elementy zagospodarowania obszaru, bądź struktury

przestrzenne o walorach historycznych, zabytkowych, estetycznych czy artystycznych.
Rozpoznanie i ocena zasobów stwarza uporządkowany zbiór informacji, który służy
sporządzeniu studium zagospodarowania i kierunków rozwoju gminy. Problematyka ta była
opracowana w oparciu o wykonane na zlecenie Urzędu Gminy "Studium wartości
kulturowych gminy Międzyrzec Podlaski" autorstwa mgr Anety Semeniuk (1999 r.).
Problematyka ta musi być jednak poddana aktualizacji po sporządzeniu przez gminę
wymaganej ustawowo „gminnej ewidencji zabytków”.
Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski wprowadza się strefy ochrony konserwatorskiej
obejmujące obiekty zabytkowe objęte ścisłą ochroną konserwatorską, objęte pośrednią
ochroną konserwatorską, obszary obserwacji archeologicznej, obszar chronionego
krajobrazu kulturowego oraz obszary dopuszczalnych przekształceń.
Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski określa się obszary otwarte:
 obszary otwarte rolnicze obejmujące obszary redukcji funkcji rolniczej, obszary rozwoju
funkcji rolniczej, obszary rozwojowe dla funkcji rolniczej z agroturystyką,
 obszary otwarte leśne obejmujące lasy istniejące, zalesienia, funkcje rekreacyjne lasów,
 obszary rekreacyjne obejmujące rejon rekreacyjny południowo – wschodni, rejon

rekreacyjny południowo – zachodni, rejon rekreacyjny południowy,
 zasady kształtowania kultury przestrzennej obszarów otwartych, w tym doliny rzek, parki,
ogrody, zadrzewienia, tereny dysharmonijne i zdewastowane,
Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski określa się obszary przeznaczone do

zainwestowania:
 rejon węzła autostrada A2 / droga ekspresowa S19,
 rejon węzła droga ekspresowa S19 / droga krajowa nr 2,
 rejon przy drodze krajowej nr 2, powiązany z miastem,
 rejony podmiejskie powiązane z drogą krajową nr 2,
 rejon skrzyżowania drogi ekspresowej S19 / linia klejowa E-20 / CE-20,
 ośrodki rekreacyjne,
 wsie rekreacyjne: w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu, w rejonie doliny Krzny,

odcinek zachodni,
 istniejące rozwojowe tereny wsi,
Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski określa się obszary i kierunki rozwoju komunikacji:
 linia kolejowa E-20 / CE-20,
 drogi krajowe,
 drogi wojewódzkie,
 drogi powiatowe – powiązania lokalne (bliskie),
 drogi gminne – bezpośrednia obsługa wsi,
 drogi wewnętrzne – bezpośrednia obsługa terenów,
 szlaki rowerowe i ciągi piesze.
128
Na obszarze gminy Międzyrzec Podlaski określa się kierunki rozwoju infrastruktury

technicznej:
 zaopatrzenie w wodę,
 odprowadzanie i oczyszczanie ścieków,
 ciepłownictwo, gazyfikacja,
 gospodarka odpadami,
 regulacja stosunków wód powierzchniowych,
 telekomunikacja,
 elektroenergetyka,
 odnawialne źródła energii.
Ponadto w studium zawarto ustalenia uzupełniające aby zadośćuczynić wymogom

ustawowym i zamieścić w studium dodatkowe informacje, których ono dotychczas nie
zwierało:
 występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych.
 wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej, obszary szczególnego zagrożenia

powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych.
 obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary
wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary
rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz
obszary przestrzeni publicznej;
 obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny – zmiana
studium nie obejmuje takich obiektów lub obszarów.
 obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia
prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999
r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz.U. z 2015 r. poz. 2120)
 granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.
 inne obszary problemowe, w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania

występujących w gminie.
Polityka przestrzenna gminy zawarta i przyjęta w dokumencie Studium powinna być

realizowana przede wszystkim poprzez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego,
które powinny być sporządzone w pierwszej kolejności główne dla obszarów przewidzianych
do intensywnego rozwoju, położonych wokół miasta Międzyrzec Podlaski, przy węzłach
drogowych autostrady A2 i drogi ekspresowej S19 oraz wzdłuż drogi krajowej nr 2.
Powinny one obejmować przede wszystkim: tereny zabudowy zagrodowej, tereny zabudowy
mieszkaniowej, tereny usług publicznych, tereny aktywności gospodarczej, tereny produkcji
zwierzęcej, tereny urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy
129
ZAŁĄCZNIKI
— Struktura terenu - schemat studium

— Zał. do rozdz. 1: Wytyczne regionalne
— Zał. do rozdz. 4:
— Strefy stanowisk archeologicznych
— Wykaz obiektów kulturowych
Struktura terenu
Zał. 1 Perspektywa Schemat syntezy studium
130
Zał.2 Do rozdz. 1: Uwarunkowania i wytyczne regionalne

Wytyczne regionalne (kopia)
GMINA MIĘDZYRZEC PODLASKI

Uwarunkowania rozwoju
Gmina Międzyrzec Podlaski jest położona w środkowo-zachodniej części województwa
bialskopodlaskiego. Przez jej południowe tereny przepływa równoleżnikowo rzeka Krzna.
Południowo-wschodnią część obszaru gminy stanowią kompleksy lasów proponowane do ob
jęcia ochłoną w ramach projektowanego Bialsko podlaskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
W strukturze gospodarki dominującą funkcją jest rolnictwo, stanowiące źródło utrzymania ok.
69% ludności Walory agroekologiczne rolniczej przestrzeni produkcyjnej są niskie (60,7 punktu
w skali 100 punktowej). Dominują gleby klas IV i V. W okolicy Halasów występują gleby II i III
klasy bonitacyjnej. Gospodarka rolnicza oraz leśna posiada silne powiązania z miastem,
stanowiąc zaplecze surowcowe dla zakładów przetwórstwa płodów rolnych, przemysłu
drzewnego.
Z zachodu na wschód przecinają gminę międzynarodowe szlaki komunikacyjne: magistrala
kolejowa K-3O i drogowa E-30 Berlin -Warszawa - Moskwa. Droga krajowa nr 19 Białystok-
Lublin przebiega w kierunku północ-południe, krzyżując się ze szlakiem międzynarodowym w
siedzibie gminy Międzyrzecu Podlaskim. Przez północną część gminy projektowany jest
przebieg autostrady A-2, z węzłem zjazdowym we wsi Łukowisko.
W zakresie wyposażenia w infrastrukturę techniczną sieć wodociągową posiada 13 wsi
w północnej części gminy. Przewidziana jest budowa wodociągu w pozostałych miejsco-
wościach w zachodniej i południowo-zachodniej części gminy. Oczyszczalnia ścieków
funkcjonuje w Halasach (wykorzyst. w 50%). Przez teren gminy przebiega gazociąg wysokiego i
średniego ciśnienia. Przez gminę przebiega linia światłowo-dowa, Wskaźnik gęstości
telefonicznej wynosi 5ab./100M.
Możliwości i kierunki rozwoju
Rolnictwo i leśnictwo
Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi rolnictwa w gminie Międzyrzec Podlaski jest rosnący
poziom wyposażenia w infrastrukturę techniczną. W gminie znajdującej się w strefie żywicielskiej
Międzyrzeca Podlaskiego, rozwijana jest uprawa warzyw i owoców, a ponadto chów trzody
chlewnej i drobiu, jako surowców dla miejscowych zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego.
Na terenie projektowanego obszaru chronionego krajobrazu występują duże obszary leśne.
Gospodarka leśna musi mieć racjonalny charakter. Winna być podporządkowana dążeniu do
utrzymania dobrego stanu zdrowotnego i sanitarnego lasu, uzyskania urozmaiconego składu
gatunkowego drzewostanów, zbliżonego do naturalnych, charakterystycznych dla regionu.
Przemysł i rzemiosło
Na terenie gminy funkcjonuje duży zakład przemysłu odzieżowego ,,lpaco" w miejscowości
Wysokie, położony przy międzynarodowej trasie E-30. Inne zakłady są związane z
przetwórstwem rolno-spożywczym i drzewnym (mieszalnie pasz, młyny, tartaki). Łatwa
dostępność infrastruktury transportowej i rozbudowująca się infrastruktura komunalna jest
bodźcem do tworzenia drobnych zakładów przetwórczych.
Gmina posiada możliwości rozwoju w zakresie przetwórstwa surowców mineralnych. Złoża
iłów występują w okolicy Tłuśćca, a w Berezie złoża kruszywa budowlanego. W planie zago-
spodarowania przestrzennego gminy Międzyrzec Podlaski duże rezerwy terenów inwestycyjnych
istnieją w Rzeczycy.
Rekreacja i obsługa ruchu turystyczne
Duży kompleks lasów w południowo-wschodniej części gminy oraz zbiorniki wodne po
wyrobiskach żwirownia w Berezie stanowią potencjalne tereny rekreacyjne dla mieszkańców
miasta i gminy oraz turystów odwiedzających Międzyrzecczyznę.
Gmina posiada atrakcyjne tereny przy trasie E-30 i drodze krajowej Nr 19 Białystok-Lublin
do inwestowania w usługi związane z obsługą ruchu samochodowego.
Bilans terenów
istniejąca projekt.
zabudowa mieszk. 774,60 ha 317,10 ha
przemysł i usługi 71,85 ha 44,83 ha
131
Zał. 3.1 Do rozdz. 4: Środowisko kulturowe

Strefy występowania stanowisk archeologicznych na terenie gminy Międzyrzec Podlaski
(kopia)
Źródło: Studium wartości kulturowych gminy Międzyrzec Podlaski, Aneta Semeniuk, 1999
STREFY WYSTĘPOWANIA STANOWISK ARCHEOLOGICZNYCH NA TERENIE GMINY

MIĘDZYRZEC PODLASKI
1. Łuby st. I Łuby st. II. ślady osadnictwa: okres nowożytny

Łuby st. IV ślady osadnictwa: okres nowożytny
ślad osadnictwa: starożytność
2. Łuby st. III ślady osadnictwa: okres nowożytny .
ślad osadnictwa: wczesne średniowiecze
Kożuszki st. II ślady osadnictwa: późne średniowiecze-okres nowożytny
Łuniew st. I ślady osadnictwa: okres nowożytny
3. Kożuszki st. I ślady osadnictwa: okres nowożytny
Kożuszki st. III cmentarzysko: okres nowożytny XIX w.
4. Kożuszki st. IV ślady osadnictwa: okres nowożytny
ślady osadnictwa: epoka kamienia-epoka żelaza
ślady osadnictwa: starożytność
5. Łuniew st. II ślady osadnictwa: późne średniowiecze-okres nowożytny
ślad osadnictwa: paleolit schyłkowy-mezolit
ślad osadnictwa: epoka kamienia-epoka żelaza
Łuniew st. III ślady osadnictwa: okres nowożytny
Krzewica st. I ślady osadnictwa: późne średniowiecze-okres nowożytny
Krzewica st. II skarb monet: okres rzymski po 180 r. n.e.
Krzewica st. III kurhan: okres nowożytny?
Krzewica st. IV cmentarzysko: okres nowożytny 1915 r.
Krzewica st. V cmentarzysko: okres nowożytny XIX w.
osada?: wczesne średniowiecze XI-XII w.
Krzewica st. VI ślady osadnictwa: późne średniowiecze-okres nowożytny
osada: wczesne średniowiecze XI-XH w.
Krzewica st. VII ślady osadnictwa: późne średniowiecze-okres nowożytny
ślad osadnictwa: epoka brązu-wczesna epoka żelaza
ślad osadnictwa: nieokreślona
ślady osadnictwa: wczesne średniowiecze VII-VIII w.
osada: wczesne średniowiecze XI-XII w.
wieś: późne średniowiecze-okres nowożytny
Krzewica st. VIII ślady osadnictwa: wczesne średniowiecze XI-XII w.
wieś: późne średniowiecze-okres nowożytny
Krzewica st. IX ślady osadnictwa: okres nowożytny
7. Wólka Krzymowska st. I ślad osadnictwa: starożytność
Wólka Krzymowska st. II cmentarzysko: okres nowożytny
Wólka Krzymowska st. III ślad osadnictwa: neolit
8. Krzymoszyce st. I ślad osadnictwa: okres rzymski
9. Pościsze st. I cmentarzysko: okres nowożytny
132
10. Strzakły-Zagościniec st. I ślad osadnictwa: starożytność

11. Pościsze-Starowieś st. I osada: późne średniowiecze XV w.
osada: okres nowożytny XV-XVIII w.
12. Strzakły st. I ślad osadnictwa: epoka kamienia-epoka żelaza
Strzakły st. II ślad osadnictwa: okres nowożytny
13. Strzakły st. III ślad osadnictwa: późne średniowiecze
14. Lasy st. I cmentarzysko: okres nowożytny
Lasy st. II osada?: epoka brązu-epoka żelaza
15. Sawki st. I ślad osadnictwa: epoka kamienia-epoka żelaza
ślady osadnictwa: późne średniowiecze XIV-XV w.
Sawki st. II osada: okres nowożytny XVII-XVIII w.
16. Jelnica st. I osada: okres nowożytny XVII-XVIII w.
Jelnica st. II skarb monet: okres nowożytny XVII w.
17. Tuliłów st. I cmentarzysko: okres nowożytny
ślad osadnictwa: epoka brązu
Tuliłów st. II ślad osadnictwa: nieokreślony
Tuliłów st. III ślad osadnictwa: wczesne średniowiecze
osada: okres rzymski
osada: wczesne średniowiecze XI-XIII w.
Tuliłów st. IV ślady osadnictwa: nieokreślone
ślad osadnictwa: wczesna epoka żelaza
ślady osadnictwa: starożytność
osada: wczesne średniowiecze XI-XIII w.
Tuliłów st. V ślady osadnictwa: okres nowożytny
Tuliłów st. VI ślad osadnictwa: wczesne średniowiecze
Tuliłów st. VII ślad osadnictwa: starożytność
18. Rzeczyca st. II ślad osadnictwa: epoka kamienia-epoka żelaza
19. Rzeczyca st. I ślady osadnictwa: epoka brązu-wczesna epoka żelaza
20. Przeciętka st. I ślad osadnictwa: starożytność
ślad osadnictwa: wczesna epoka żelaza-okres rzymski
Rzeczyca st. III osada: wczesne średniowiecze
21. Bereza st. II ślady osadnictwa: wczesne średniowiecze
22. Bereza st. III ślad osadnictwa: wczesne średniowiecze
23. Bereza st. I ślad osadnictwa: nieokreślony
Łukowisko st. IV cmentarzysko: wczesne średniowiecze
grób: nieokreślony
osada?: starożytność
ślad osadnictwa: wczesne średniowiecze VIII-IX w.
ślad osadnictwa: wczesne średniowiecze XIII w.
ślady osadnictwa: późne średniowiecze-okres nowożytny
Łukowisko st. V ślady osadnictwa: epoka kamienia
osada: epoka brązu (kultura łużycka)
ślady osadnictwa: okres lateński
ślady osadnictwa: okres rzymski
133
osada: wczesne średniowiecze (V-XI w.)

ślad osadnictwa późne średniowiecze-okres nowożytny
Łukowisko st. VI ślady osadnictwa: wczesne średniowiecze VIII-X w.
Łukowisko st. VII ślad osadnictwa: wczesne średniowiecze VIII-X w.
osada: wczesne średniowiecze XIII w.
Łukowisko st. VIII ślad osadnictwa: wczesne średniowiecze VIII-X w.
24. Łukowisko st. I ślad osadnictwa: mezolit-neolit
Łukowisko st. II ślady osadnictwa: okres nowożytny
grodzisko: wczesne średniowiecze IX-X w.
25. Dołhołęka st. I obozowisko: neolit-wczesna epoka brązu
Dołhołęka st. II obozowisko: neolit-wczesna epoka brązu
Dołhołęka st.III ślad osadnictwa: epoka kamienia-wczesna epoka brązu
obozowisko: późny neolit-wczesna epoka brązu
26. Halasy st.II ślad osadnictwa: starożytność
Halasy st. III ślady osadnictwa: epoka kamienia-wczesna epoka brązu
27. Halasy st. IV obozowisko: neolit-wczesna epoka brązu
28. Manie st. I ślad osadnictwa: epoka kamienia-wczesna epoka brązu
29. Budy-Kolonia ślad osadnictwa: epoka kamienia-wczesna epoka brązu
30. Manie st. II ślad osadnictwa: epoka kamienia-wczesna epoka brązu
31. Zasiadki st. I osada: starożytność
32. Międzyrzec Podl. st. V (poza ślad osadnictwa: epoka kamienia-wczesna epoka brązu
miastem)
Międzyrzec Podl. st. VI (j.w.) osada: epoka żelaza
33. Międzyrzec Podl. st. IV (jw.) ślad osadnictwa: epoka kamienia-wczesna epoka brązu
34. Wysokie st. I ślad osadnictwa: epoka brązu
35. Rudniki st. II obozowisko: paleolit schyłkowy-mezolit
36. Rudniki st. III ślad osadnictwa: okres nowożytny
134
Zał. 3.2 Do rozdz. 4: Środowisko kulturowe
Wykaz obiektów zabytkowych gminy Międzyrzec Podlaski (kopia)
Źródło: Studium wartości kulturowych gminy Międzyrzec Podlaski, Aneta Semeniuk, 1999
WYKAZ OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH
OBIEKTY WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW
TULIŁÓW
Cmentarz wojenny z I wojny światowej
PRZYŁ UKI / DOŁHOŁĘKA

Grodzisko
POZOSTAŁE OBIEKTY I ZESPOŁY ZABYTKOWE ZNAJDUJĄCE SIĘ W EWIDENCJI

KONSERWATORSKIEJ
BEREZA
Kapliczka I, mur., pocz. XX
Kapliczka II, mur., ok. 1930
Kapliczka III, mur., ok. 1940
Kapliczka IV, mur., 1959
HALASY
Pozostałości zespołu folwarcznego:
— Spichlerz, mur., k. XIX
— Obora I, mur., k. XIX
— Obora II, mur., k. XIX
— Pozostałości kompozycji ogrodowej
JELNICA
dawny Urząd Gminy /nr 75/, ob. przedszkole, mur., 1 ćw. XX
Kapliczka II, mur., pocz. XX
Kapliczka III, mur., 1948
KOSZELIKI
Kapliczka, mur., pocz. XX
KOŻUSZKI
Zespół kościoła par.p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP
— Kościół, mur., 1937
— Kaplica, drewn., XIX/XX
— Plebania, drewn., pocz. XX Kapliczka, mur., 1948
KRZEWICA
Szkoła, drewn., 1907
Kapliczka, mur., pocz.XX
Cmentarz epidemiczny
KRZYMOSZYCE
Kapliczka II, mur., okres międzywojenny
135

Kaplica p.w. św. Antoniego Padewskiego, mur., 1948
ŁUBY
Miejsce Pamięci Narodowej
ŁUKOWISKO
ŁUNIEW
Kaplica, mur. ok. 1950
Kapliczka, mur., okres międzywojenny
MANIE
Kapliczka II, mur., po 1945
Nagrobek, mur., 1925
Cmentarz powstańców z 1831
MISIE
Dawna szkoła, drewn., pocz. XX
Dom dróżnika, drewn., XIX/XX
Kapliczka I, mur., pocz. XIX
Kapliczka II, mur., 1854
Kapliczka III, mur., pocz. XX
KOL. MISIE
POŚCISZE
Kapliczka I, mur., ok. 1910
Kapliczka III, mur., ok. 1936
Kapliczka IV, mur., 1958
Kaplica p.w. MB Kodenskiej, mur., 1937
PRZYCHOD Y
Kapliczka II, mur., po 1945
PUCHA CZE
ROGOŹNICA NOWA WIEŚ

Kapliczka, mur., po 1945
ROGOŹNICA STARA WIEŚ

Kapliczka, mur., po 1945
Zespół dworsko-ogrodowy:
1) d. Rządcówka, mur., 1 poł. XIX
2) Stodoła, kam., 2 poł. XIX
3) Pozostałości kompozycji ogrodowej
ROGOŹNICZKA
Kapliczka, mur., XIX
136
KOL. ROGOŹNICA
KOL. ROGOŹNICA /GRUDY/

RUDNIKI
d. Szkoła, drewn., okres międzywojenny
Kapliczka, mur., k. XIX
RZECZYCA
Kapliczka I, mur., pocz. XX /ul. Krzywa/
Kapliczka II, mur.. 1928 /ul. Prosta/
Kapliczka III, mur., 1954 /ul. Prosta/
STRZAKŁY
Szkoła, mur., 1938
Kapliczka II, mur., 1903
Kaplica p.w. MB Królowej Polski, mur., 1.50-te XX
TŁUŚCIEC
d. Szkoła, drewn., pocz. XX
Kapliczka III, mur., okres międzywojenny
TULIŁÓ W
Kapliczka II, mur., okres międzywojenny
Kapliczka III, mur., 1 ćw. XX
WÓLKA KRZYMOWSKA
Kaplica p.w. MB Nieust. Pomocy, mur., 1907
WYSOKIE
Kapliczka I, mur., 2 poł. XIX
ZASIADKI
ZAŚCIANKI
ZA WADKI
Pozostałości zespołu dworskiego:
d. dwór, drewn., k. XIX /dom nr 27/
Obora, mur., okres międzywojenny
Budynek gosp., drewn., pocz. XX
137
ŻABCE
Pozostałości zespołu dworsko-ogrodowego:
1. Obora, mur., k. XIX
2 Stodoła, mur.-drewn., k. XIX
3. Pozostałości kompozycji ogrodowej
Kaplica p.w. św. Andrzeja Boboli, mur., XIX /l858?/
BUDOWNICTWO LUDOWE
BEREZA
Zagroda nr 19:
Dom. drewn., pocz. XX
Stodoła, drewn., pocz. XX
Spichlerz, drewn., pocz. XX
Dom nr 43, drewn., pocz. XX
Zagroda nr 49: Dom, drewn., pocz. XX
Zagroda nr 79:
Dom, drewn., okres międzywojenny
Spichlerz, drewn., okres międzywojenny
Obora I, drewn., pocz. XX
Obora II, drewn., pocz. XX
Zagroda nr 88:
Dom, drewn., pocz. XX
Obora, drewn., pocz. XX
Zagroda nr 100:
Obora, drewn., okres międzywojenny
Stodoła, drewn., okres międzywojenny
Dom nr 121 drewn., okres międzywojenny
Dom nr 133, drewn., okres międzywojenny
Zagroda nr 135:
JELNICA
138
Dom nr 91, drewn., 1935

Zagroda nr 126:
Stodoła, drewn., ok. 1920
Obora, drewn., 1917
Zagroda nr 144:
Stodoła nr 146, drewn., okres międzywojenny
Zagroda nr 156:
Dom, mur., okres międzywojenny
KOSZELIKI
Zagroda nr 5:
Dom, drewn.. pocz. XX
Zagroda nr 8:
Dom, drewn., ok. 1920
Zagroda nr 9:
Zagroda nr 10:
Zagroda nr 13:
Zagroda nr 25:
KOŻUSZKI
Dom nr 37 /ob.szkoła/, drewn., pocz. XX
Zagroda nr 59:
KRZEWI CA
Dom nr 5, drewn., ok. 1920
139

Zagroda nr 24:
Dom nr 56, mur., okres międzywojenny
Zagroda nr 69:
KRZYMOSZYCE
Spichlerz nr 8, drewn., k. XIX
Zagroda nr 9:
Spichlerz z wozownią, drewn., pocz. XX
Dom nr 10, drewn., k. XIX
Zagroda nr 12:
Dom, drewn., 1925
Spichlerz, drewn., 1925
Dom nr 12a, drewn., XIX/XX
Zagroda nr 14:
Stodoła ze spichlerzem, drewn., 1920
Spichlerz nr 15, drewn., 1934
Stodoła nr 16, drewn., pocz.XX
Spichlerz nr 18, drewn., pocz. XX
Spichlerz nr 20, drewn., 1.20-te XX
Stodoła nr 25, drewn., k. XIX
Zagroda nr 27:
Dom, drewn., 1947
Zagroda nr 29:
Dom, drewn. , 1914
Zagroda nr 36:
Stodoła z drewutnią, drewn., pocz. XX
Ł UKO WIS KO
Dom nr 32, drewn., po 1910
140

Dom nr 62, drewn. , 1918
Dom nr 66, drewn. , 1918
ŁUNIE W
Spichlerz nr 3, drewn., okres międzywojenny
Dom nr 18a, drewn., ok. 1920
Dom nr 28, drewn., 1 ćw. XX
Zagroda nr 35:
Dom, drewn.. 1924
Stodoła, drewn., 1924
Dom nr 36, drewn.. 1 ćw. XX
MANIE
Zagroda nr 50:
Zagroda nr 52:
MISIE
Dom nr 68, drewn., l.40-te XX
Zagroda nr 80:
141
Zagroda nr 83:
Zagroda nr 122:
Stodoła nr 139, drewn., pocz. XX
POŚCISZE
Dom nr 20, mur., 1911
Dom nr 24, drewn., XIX/XX
Dom.nr 29, drewn., pocz. XX
Dom nr 35, drewn., 2 poł. XIX
Zagroda nr 43:
Obora, drewn., k. XIX
Dom nr 54, mur., ok. 1930
Dom nr 59, mur., ok. 1930
Spichlerz nr 67, drewn., 1931
Dom nr 80. drewn., k. XIX
PRZYCHODY
PUCHACZE
Dom nr 31, drewn., okres między woj enny
Dom nr 37, drewn., XIX
ROGOŹNICA NOWA WIEŚ

142

Zagroda nr 26:
Zagroda nr 31:
Dom nr 45a, drewn., okres międzywojenny
Zagroda nr 54:
ROGOŹNICA STARA WIEŚ

Zagroda nr 109:
ROGOŹNICZKA
Dom nr 38, drewn.,XIX/ XX
Spichlerz nr 42. drewn., okres międzywojenny
Dom nr 48. drewn., okres międzywojenny
RUDNIKI
Obora nr 14, drewn., pocz. XX
RZECZYCA ul. Gościniec

Zagroda nr 28
Stodoła, drewn., 1 ćw. XX
Dom nr 40, drewn., l.40-te XX
143
ul. Krzywa
Zagroda nr 3:
Zagroda nr 16:
Zagroda nr 23:
ul. Olszowa
Zagroda nr 8:
Zagroda nr 10:
ul. Polna
ul. Prosta
SAWKI
Zagroda nr 1:
Spichlerz, drewn., ok. 1922
Zagroda nr 3:
Obora, drewn., ok. 1920
Zagroda nr 5:
Dom, drewn., 1902
Stodoła, drewn., XIX/XX
Zagroda nr 7;
Dom, drewn., 1902
Spichlerz nr 15, drewn., okres międzywojenny
144
Zagroda nr 19:
Zagroda nr 20:
Zagroda nr 27:
Dom, drewn., 1919
Stodoła I, drewn., 1919
Stodoła II, drewn., 1919
Zagroda nr 28:
SITNO
Zagroda nr 55:
STRZAKŁY
Zagroda nr 7:
Dom, drewn., 1928
Spichlerz nr 16, drewn., 1 ćw. XX
Zagroda nr 19:
Dom, drewn., 1894
Dom nr 20, drewn.,ok. 1925
Zagroda nr 21:
Zagroda nr 23:
Dom, drewn., 2 poł. XIX
Zagroda nr 26:
Obora, drewn., 1 ćw. XX
Spichlerz, drewn., 1 ćw. XX
Obora nr 25, drewn., pocz. XX
Dom nr 31, drewn., XIX
145
Zagroda nr 50:
Dom, drewn., 1932
Spichlerz nr 54, drewn., k. XIX
Spichlerz nr 87, drewn, 1 ćw. XX
Zagroda nr 90:
Dom nr 94 /Kolonia/, drewn., ok. 1930
Spichlerz nr 94 /Kolonia/, drewn., pocz. XX
TŁUŚCIEC
Zagroda nr 11:
Spichlerz nr 69, drewn., 1 ćw. XX
TULIŁÓW
Zagroda nr 34:
Dom, drewn., 1922
Stodoła, drewn., 1922
Stodoła nr 42, drewn., 1937
Zagroda nr 44:
Dom nr 56, drewn.,pocz. XX
UTRÓWKA
WÓLKA KRZYMOWSKA
Zagroda nr 10:
Dom nr 21, drewn., okres międzywoj enny
Dom nr 31, drewn., okres międzywoj enny
146
WYSOKIE
Dom nr 28, drewn., 2 poł. XIX
Zagroda nr 47:
Zagroda nr 51:
Spichlerz, drewn., 1 ćw. XX
ZASIADKI
Stodoła nr 20, drewn., 1 ćw. XX
Zagroda nr 21:
Zagroda nr 23:
Dom nr 41, drewn., okres między wojenny
Zagroda nr 43:
Dom nr 51, drewn., okres między wojenny
ZAŚCIANKI
147
ZAWADKI
Zagroda nr 25:
Dom, drewn., 1911
ŻABCE
Dom nr 11, drewn., pocz, XX
148

ZM Studium GM MP Tekst 2021

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

ZM Studium GM MP Tekst 2021

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ZM Studium GM MP Tekst 2021

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI tekst jednolity 2021

WÓJT GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI

GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI

zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych...................................119

CZĘŚĆ III............................................................................................................................ 124

Zał. 1: Struktura terenu - schemat studium

Rysunki (1: 25 000):

Rys. 1: Środowisko przyrodnicze

1. Dokument podstawowy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

g) wyznaczenie obszarów szczególnego zagrożenia w zasięgu wielkiej wody

gminy Międzyrzec Podlaski

pierwszego. Są jednak podstawy do przyjęcia scenariusza drugiego jako perspektywy

Prace komputerowe, graficzne i administracyjne: mgr Ełżbieta Gołębiowska, mgr inż.

1. UWARUNKOWANIA I WYTYCZNE KRAJOWE I REGIONALNE

1.2. Regionalna charakterystyka gminy

Analizowany obszar Obszar gminy leży na skrzyżowaniu dwóch istniejących

Ryc. 2. Schemat struktury przestrzennej obszaru gminy Międzyrzec Podlaski.

1.3. Wytyczne krajowe i regionalne

 Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności –

 korytarz wschód – zachód (korytarz II Berlin – Warszawa – Moskwa) Transeuropejskiej

 obszar w zasięgu europejskiego obszaru koncentracji działalności i przepływów,

 obszar działań restrukturyzacyjnych na obszarach depopulacyjnych dotyczących miast

 obszar zwiększenia dostępu do usług podstawowych, w tym komunikacyjnych,

 obszar objęty wspieraniem rozwoju powiązań funkcjonalnych o podstawowym znaczeniu

 obszar koncentracji wskaźników wskazujących najgorszy dostęp do usług publicznych,

 obszar koncentracji walorów przyrodniczych – biocentrum lądowe – dolina rzeki Krzny,

 korytarz ekologiczny ECONET (wg IOŚ 1996) – dolina rzeki Krzny,

 obszar potencjalnych ograniczeń zabudowy i podwyższenia standardów budowlanych na

(2) Dokumenty regionalne

Dokumentami o znaczeniu regionalnym wykorzystanymi przy opracowywaniu studium

Dokumentami o znaczeniu regionalnym i wojewódzkim aktualnymi w okresie sporządzania

 Program ochrony powietrza dla strefy lubelskiej z wyłączeniem planu działań

 Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 – załącznik

 Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w województwie

 mapy zagrożenia powodziowego opublikowane dnia 22 października 2020 r.

(3) Główne wytyczne regionalne

W opracowaniu zmiany uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy

Ryc. 3. Fragment mapy Struktura Funkcjonalno – Przestrzenna Kierunki Rozwoju Przestrzennego

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego (PZPWL) określa ustalenia

wzmacniania ich funkcji poprzez rozwój infrastruktury transportowej zapewniającej

1.4. Kierunki rozwoju przestrzennego wynikające z uwarunkowań

2. Procesy integracji z Unią Europejską. W tym względzie wskazuje się na konieczność

Reasumując, kierunki Kierunki rozwoju gminy wyznacza:

w szczególności podwyższanie wskaźników mieszkaniowych do poziomu dorównującego

2 STRATEGIA ROZWOJU GMINY

2.1. Strategia a studium

Celem niniejszego rozdziału jest ogólne wskazanie wspólnych uwarunkowań, uwzględnionych

• w kompleksach lasów (obszar zwartego kompleksu);

2.2. Dokumenty strategiczne gminy

7) Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Międzyrzec

2.3 Potrzeby i możliwości rozwoju gminy

Niniejszy rozdział zawiera wnioski z opracowania „Analiza potrzeb i możliwości rozwoju

Wnioski wynikające z analizy ekonomicznej:

wzmacniają znaczenie komunikacyjne i rozwojowe tego obszaru – kierunki rozwoju

Wnioski wynikające z analizy społecznej:

dzieckiem). Ułatwiają także kobietom powrót do pracy zawodowej po urlopie

Wnioski wynikające z analizy środowiskowej: