Prawo karne 21.03.

2022

Zbieg przepisów ustawy

Przestępstwa złożone- dwa lub więcej czynów zabronionych, które mogłyby z osobna
stanowić czyn zabroniony

Przestępstwa wieloczynowe- przestępstwa do których popełnienia potrzebna jest

powtarzalność zachowania sprawcy

Przestępstwa wieloodmianowe- przestępstwa które można popełnić na jeden z kilku

sposobów wynikających ze znamion czynu zabronionego

Przestępstwa ciągłe- art. 12 par 1 (brak wymogu kwalifikacji prawnej)

Krótki odstęp czasu- okres do 6 miesięcy, wg art. 6 kodeksu karnego skarbowego

Z góry powzięty zamiar- tylko przestępstwa umyślne

Czyn ciągły przedawnia się łącznie jako całość

Lex comsumens pochłania przepis konsumowany

Zasada subsydialności- przepis pomocniczy ma zastosowanie dopiero wówczas gdy nie ma

zastosowania przepis główny

Subsydiarność ustawowa- z przepisów ustawy wynika który przepis ma zastosowania

Subsydiarność doktrynalna- z poglądów doktryny i orzecznictwa wynika, który przepis ma

zastosowanie

178a par1

Kara- dolegliwość osobista wymierzona sprawcy przestępstwa przez kompetentny do tego

organ władzy publicznej (sąd) w procesie wymiaru sprawiedliwości i stanowiąca reakcję na
fakt popełnienia tego przestępstwa jako wyraz jego potępienia

Teoria bezwzględna – jest celem sama w sobie, naturalna konsekwencja czynu zabronionego
Teoria względna – kara musi być karą celową, nie może stanowić samego odwetu
Teoria mieszana – łączy jedno i drugie

Cel sprawiedliwościowy – za wyrządzone zło należy ponieść karę

Cel indywidualno-prewencyjny - Ma na celu zmianę sprawcy oraz umożliwienie mu
powrotu do społeczeń stwa
Cel kompensacyjny – wyró wnanie uszczerbku w dobrach pokrzywdzonego
Cel prewencji generalnej - kara wymierzona i wyrok sądu powinny być dla społeczeń stwa
zrozumiała
Środki probacyjne – środki związane z poddaniem sprawcy pró bie. Zakłada się, że
odpowiedzialność sprawcy po uzyskaniu pozytywnej prognozy kryminologicznej
zostanie w pewien sposó b złagodzona. Może to polegać na:
1) warunkowym umorzeniu postępowania karnego – kiedy sprawcy nie wymierza
się kary tylko dochodzi do warunkowego umorzenia postępowania.

• Przesłanki:
1) Instytucja, którą stosuje tylko i wyłącznie sąd
2) Wina i społeczna szkodliwość czynu nie mogą być znaczne - np. jeśli ktoś
popełnia przestępstwo o charakterze chuligań skim społeczna szkodliwość jest wyższa
3) Jego okoliczności nie mogą budzić wątpliwości - co nie oznacza, że sprawca musi
przyznać się do winy,
4) Sprawca nie może być skazany za przestępstwo umyślne - może być karany
wcześniej za przestępstwo o charakterze nieumyślnym,
5) Pozytywna prognoza kryminologiczna - „jego właściwości i warunki osobiste oraz
dotychczasowy sposó b życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia
postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczegó lności nie popełni
przestępstwa”.
6) Nie dotyczy przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności powyżej 5 lat.

2) warunkowym zawieszeniu kary pozbawienia wolności

• Przesłanki:
1) Zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności jest możliwe, jeżeli orzeczona
kara nie przekracza roku – wyjątkiem jest art. 60 § 5, czyli instytucja małego świadka
koronnego.
2) Sprawca nie może być wcześniej skazany na karę pozbawienia wolności.
3) Pozytywna prognoza kryminologiczna
4) Warunkowe zawieszenie spełnia cele kary i zapobiega powrotowi sprawcy do
przestępstwa

• Okres pró by - 1 – 3 lata.

• Wyjątek: młodociany lub sprawca popełniający przestępstwo z użyciem przemocy na
szkodę osoby wspó lnie zamieszkującej - okres pró by 2-5 lat
• Zasadniczo nie można zawiesić kary pozbawienia wolności orzeczonej za występek o
charakterze chuligań skim, chyba ze zachodzi szczegó lnie uzasadniony wypadek. Jeżeli
sąd to zrobi powinien uzasadnić ten szczegó lny wypadek.

3) warunkowym przedterminowym zwolnieniu

• Przesłanka -> gdy:

- postawa sprawcy,
- właściwości i warunki osobiste,
- okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie
odbywania kary
uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie:
- stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego
- przestrzegał porządku prawnego
- nie popełni ponownie przestępstwa
Kiedy przedterminowo zwalniamy?
1) Reguła – po odbyciu co najmniej połowy kary.
2) Recydywista specjalny podstawowy – po odbyciu 2/3 kary.
3) Wielokrotny recydywista – po odbyciu ¾ kary.
4) Skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności – po odbyciu 15 lat kary.
5) Skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności – po odbyciu 25 lat kary
pozbawienia wolności.

Zorganizowana grupa przestępcza- co najmniej 3 osoby, luźno ze sobą powiązane, nie

musi być struktury, któ ra zamierza lub już złamała prawo. Istnieją wymagania jakie
nowy członek musi spełnić.

ZBIEG PRZESTĘPSTW
• Zbieg przestępstw – kiedy sprawca popełnia 2 lub więcej przestępstw zanim
zapadnie prawomocny wyrok sądu do któ regokolwiek z tych przestępstw.
• Zbieg przestępstw dzielimy na:
1) rzeczywisty – wyró żniamy tu karę łączną i ciąg przestępstw (z art. 91)
2) pozorny – faktycznie zbieg przestępstw nie zachodzi – mamy do czynienia z nim w
przypadku form stadialnych popełnienia przestępstwa (przygotowanie, usiłowanie,
dokonanie – odpowiadamy za to ostatnie) i w przypadku czynó w wspó łkaranych
uprzednich i następczych.
• Czyny wspó łkaralne – są to takie przestępstwa, któ re de facto mają odrębny zestaw
znamion czynu zabronionego, ale z uwagi na ich łączność z przestępstwem głó wnym, nie
podlegają karze.

Kryteria czynu współkaralnego

1) niższa społeczna szkodliwość czynu – np. usiłowanie.
2) integralne powiazanie pomiędzy czynem wspó łkaranym a czynem głó wnym
3) musi być tożsamość rodzajowa atakowanego dobra.

• Czyny współkaralne uprzednie: formy stadialne popełnienia przestępstwa.

• Czyny współkaralne następcze: po popełnieniu przestępstwa, a za któ re nie
karzemy, bo wymierzamy karę tylko za czyn głó wny.
• Przykład: Pani Zuzanna dokonuje rozboju względem pana Szymona, zabiera mu
telefon, potem uznaje, że to kupa złomu i go niszczy. Art. 280 (rozbó j) i 288 (zniszczenie
mienia) – zupełnie inne znamiona.
• Art. 288 charakteryzuje się niższym stopniem społecznej szkodliwości, jest integralnie
związane z 280, jest tożsamość rodzajowa mienia. Ma to znaczenie z punktu widzenia
dyrektyw sądowego wymiaru kary.
• Kradzież zegarka i oddanie go - inne patrzenie przez sąd niż w przypadku zniszczenia
go potem.
• Ścisłe związanie z czynem głó wnym, ale za nie już nie wymierzamy kary. Kradzież –
wymierzamy, zniszczenie mienia – nie.
• Jeżeli mamy do czynienia z 2 lub większą ilością przestępstw, za któ re orzeczono karę,
stosujemy ciąg przestępstw lub kare łączną.

Kara łączna polega na połączeniu ze sobą dwó ch lub więcej kar. Wyró żnia się cztery
systemy kary łącznej:
1. System prostej kumulacji – łączymy w nim wszystkie kary wymierzone za
poszczegó lne przestępstwa i je sumujemy. Częściowo tak jest chociażby w
niektó rych stanach USA.
2. System asperacji – w jego myśl wymierzona kara najsurowsza podlega
zaostrzeniu na podstawie kryterió w wskazanych w ustawie.
3. System absorpcji – zakłada on, że kara najsurowsza pochłania wszystkie te kary
łagodniejsze.
4. Systemy mieszane – występuje on m.in. w Polsce – składają się na niego
elementy z wszystkich trzech pozostałych systemó w.

Przesłanki ciągu przestępstw:

1) sprawca musi popełnić 2 lub więcej przestępstw
2) kró tki odstęp czasu – okres nieprzekraczający 6 miesięcy pomiędzy poszczegó lnymi
zachowaniami.
3) wykorzystanie takiej samej sposobności
4) przestępstwa są popełnione zanim zapadnie pierwszy wyrok, chociażby
nieprawomocny, co do któ regokolwiek z tych przestępstw

W ciągu muszą być przestępstwa o takiej samej karze (ani więcej ani mniej, bez typó w
kwalifikowanych i uprzywilejowanych)

Łączymy te przepisy głó wne, za któ re grozi taka sama kara lat

Przedawnienie, zatarcie kary

• Karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

1) 30 – gdy czyn stanowi zbrodnię zabó jstwa
2) 20 – gdy czyn stanowi inną zbrodnię
3) 15 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności
przekraczającą 5 lat (chodzi tu o gó rną granicę raczej, bo dolna granica występku to
zawsze mniej niż 3 lata)
4) 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności
przekraczającą 3 lata.
5) 5 – gdy chodzi o pozostałe występki

Dodajemy 10 lat, jeśli w trakcie zostanie wszczęte postępowanie w danej sprawie (jeśli
jest ścigane z urzędu) i 5 lat (jeśli z oskarżenia prywatnego)
Nie można wykonać kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło
lat:
1) 30 – w razie skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat albo karę
surowszą;
2) 15 – w razie skazania na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat;
3) 10 – w razie skazania na inną karę

Zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych

Umyślne zabó jstwo, umyślny ciężki uszczerbek na zdrowiu, umyślne ciężkie

uszkodzenie ciała, pozbawienie wolności łączone ze szczegó lnym udręczeniem,
popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązkó w
służbowych.