Doktryna Logistyczna Sił Zbrojnych RP D-4 (B) Wersja 2

MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ
CENTRUM DOKTRYN I SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH
Szkol. ……..
DOKTRYNA LOGISTYCZNA
SIŁ ZBROJNYCH RP
D-4 (B) wersja 2.
BYDGOSZCZ
2019
1 D-4 (B) wersja 2.
MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

CENTRUM DOKTRYN I SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH
Szkol. ……..
DOKTRYNA LOGISTYCZNA
SIŁ ZBROJNYCH RP
D-4 (B) wersja 2.
BYDGOSZCZ
2019
I PROJEKT KOŃCOWY
2 D-4 (B) wersja 2.
MINISTER OBRONY NARODOWEJ
DECYZJA NR 108/Log./P4
MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia 12 grudnia 2019 r.
w sprawie wprowadzenia do użytku w resorcie obrony narodowej

Doktryny logistycznej Sił Zbrojnych RP – D-4(B), wersja 2.
Na podstawie art. 2 pkt 1 i 10 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie Ministra

Obrony Narodowej (Dz. U. z 2019 r., poz. 196) oraz § 1 pkt 11 lit. f i § 2 pkt 14
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego
zakresu działania Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. Nr 94, poz. 426 oraz z 2014 r.,
poz. 933), a także decyzji Nr 42/Log./P4 Ministra Obrony Narodowej z dnia 2 lipca
2014 r. w sprawie wprowadzenia w resorcie obrony narodowej Zasad
opracowywania dokumentów logistycznych w resorcie obrony narodowej – DA-04.
1. Wprowadza się do użytku w resorcie obrony narodowej z dniem

16 grudnia 2019 r. Doktrynę logistyczną Sił Zbrojnych RP – D-4(B), wersja 2.,
stanowiącą załącznik do decyzji.
2. Traci moc decyzja nr 75/Log./P4 Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 listopada
2014 r. wprowadzająca do użytku w resorcie obrony narodowej Doktrynę
logistyczną Sił Zbrojnych RP – D-4(B), sygnatura Szkol. 888/2014.
3. Traci moc rozkaz nr 882/Log./P4 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia
5 listopada 2008 r. wprowadzający do użytku w resorcie obrony narodowej
dokument doktrynalny Opcje wielonarodowego zabezpieczenia logistycznego –
DD/4.9(A), sygnatura Szt. Gen. 1607/2008.
3. Decyzja wchodzi w życie z dniem podpisania.
MINISTER OBRONY NARODOWEJ

z upoważnienia
SZEF
SZTABU GENERALNEGO WP
/-/ generał Rajmund T. ANDRZEJCZAK
II PROJEKT KOŃCOWY
3 D-4 (B) wersja 2.
SPIS TREŚCI
Strona
ROZDZIAŁ 1 – WSTĘP
0101. Podstawy opracowania doktryny…………………………………..….. 11 (1-1)
0102. Przeznaczenie i zastosowanie doktryny…………………………..….. 12 (1-2)
ROZDZIAŁ 2 – ROLA I FUNKCJE LOGISTYKI WOJSKOWEJ
0201. Wprowadzenie……………………………………………………........… 13 (2-1)

PODROZDZIAŁ I – LOGISTYKA WOJSKOWA. OGÓLNE ZASADY
WSPARCIA I ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO DZIAŁAŃ
0202. Logistyka wojskowa………………………………………………….....… 13 (2-1)
0203. Ogólne zasady wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
działań…………………………………….……………………...……..….. 14 (2-2)
PODROZDZIAŁ II – ROLA I FUNKCJE LOGISTYKI SIŁ ZBROJNYCH RP

0204. Elementy systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP…….…. 18 (2-6)
0205. Zadania wsparcia i zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP.. 21 (2-9)
PODROZDZIAŁ III – LOGISTYKA WIELONARODOWA
0206. Logistyka wielonarodowa we wsparciu i zabezpieczeniu
logistycznym operacji sojuszniczych.………………………….………. 27 (2-15)
0207. Korzyści wynikające z wykorzystania logistyki wielonarodowej…..... 28 (2-16)
0208. Ograniczenia w wykorzystaniu logistyki wielonarodowej………..….. 29 (2-17)
0209. Zarządzanie łańcuchem logistycznym operacji NATO………..….…. 30 (2-18)
0210. Informacja logistyczna……………………………………………..……. 31 (2-19)
0211. Sieć połączonego wsparcia logistycznego………………………....… 31 (2-19)
ROZDZIAŁ 3 – LOGISTYKA W NATO

0301. Wprowadzenie…………………………………………………………… 33 (3-1)
PODROZDZIAŁ I – ROLA PAŃSTWA WYDZIELAJĄCEGO SIŁY DO
OPERACJI NATO
0302. Rola państwa wydzielającego siły do operacji NATO w procesie
wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań………………...….. 34 (3-2)
PODROZDZIAŁ II – ROLA PAŃSTW UDZIELAJĄCYCH WSPARCIA
W OPERACJACH NATO
0303. Rola państwa-gospodarza…………………………………………….. 36 (3-4)
0304. Rola państwa wiodącego w zakresie logistyki…..………………….. 36 (3-4)
0305. Rola państwa wyspecjalizowanego w zakresie logistyki….……….. 38 (3-6)
III PROJEKT KOŃCOWY

4 D-4 (B) wersja 2.
PODROZDZIAŁ III – ROLA ORGANÓW KIEROWANIA SZCZEBLA

POLITYCZNEGO NA POZIOMIE STRATEGICZNYM NATO
0306. Organy kierowania szczebla politycznego na poziomie
strategicznym NATO………………………………………………….. 40 (3-8)
0307. Rola organów kierowania szczebla politycznego na poziomie
strategicznym NATO w procesie wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego sił sojuszniczych……….…………………………....… 41 (3-9)
PODROZDZIAŁ IV – ROLA ORGANÓW DOWODZENIA SZCZEBLA
WOJSKOWEGO NA POZIOMIE STRATEGICZNEYM NATO
0308. Dowództwa strategiczne NATO………………………………………. 42 (3-10)
0309. Rola Sojuszniczego Dowództwa do spraw Operacji……………….. 43 (3-11)
0310. Rola Stałej Połączonej Grupy Wsparcia Logistycznego…………… 46 (3-14)
0311. Rola Sojuszniczego Dowództwa do spraw Transformacji…………. 46 (3-14)
PODROZDZIAŁ V – AGENCJE NATO
0312. Rola agencji NATO w procesie wsparcia sił sojuszniczych……….. 48 (3-16)
PODROZDZIAŁ VI – DOWODZENIE LOGISTYKĄ NA POZIOMIE
OPERACYJNYM NATO
0313. Rola dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił
zadaniowych) w procesie wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego sił sojuszniczych………………………………………. 49 (3-17)
0314. Rola połączonej grupy wsparcia logistycznego…………………….. 51 (3-19)
PODROZDZIAŁ VII – DOWODZENIE LOGISTYKĄ NA POZIOMIE
TAKTYCZNYM NATO
0315. Rola dowódców taktycznego poziomu dowodzenia NATO
w realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
podległych im sił…………………………………………………...…… 55 (3-23)
PODROZDZIAŁ VIII – CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA PROCES
KIEROWANIA LOGISTYKĄ W OPERACJACH NATO
0316. Kierowanie logistyczne………………………………..………………. 56 (3-24)
0317. Zarządzanie informacją logistyczną………………………………….. 56 (3-24)
0318. Aktualne zobrazowanie sytuacji logistycznej ………………………. 58 (3-26)
0319. Widzialność zasobów……………………………..…………………… 60 (3-28)
PODROZDZIAŁ IX – KOORDYNACJA ZADAŃ LOGISTYCZNYCH
Z PODMIOTAMI SPOZA NATO
0320. Kompleksowe podejście………………………………………….…… 59 (3-27)
0321. Koordynacja zadań logistycznych z Organizacją Narodów
Zjednoczonych…………………………………………………………. 61 (3-29)
0322. Koordynacja zadań logistycznych z Organizacją Bezpieczeństwa
i Współpracy w Europie………………………………………………. 62 (3-30)
0323. Koordynacja zadań logistycznych z Unią Europejską……………… 62 (3-30)
IV PROJEKT KOŃCOWY
5 D-4 (B) wersja 2.
ROZDZIAŁ 4 – WSPARCIE I ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE OPERACJI
0401. Wprowadzenie………………………………………………………..…. 63 (4-1)

PODROZDZIAŁ I – WSPARCIE I ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE
OPERACJI POŁĄCZONEJ
0402. Operacja połączona……………………………………………………... 65 (4-3)
0403. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w trakcie przerzutu sił do
obszaru operacji lub wzmocnienia sił już tam przerzuconych………. 70 (4-8)
0404. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne podczas prowadzenia
operacji połączonej………………………………..…………………….. 73 (4-11)
0405. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w trakcie powrotu sił do
miejsc stałej dyslokacji lub ich skierowania do wykonywania
kolejnych działań………………………………………………………… 74 (4-12)
PODROZDZIAŁ II – WSPARCIE I ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE
DZIAŁAŃ KOMPONENTÓW RODZAJÓW SIŁ ZBROJNYCH
0406. Połączone podejście do realizacji wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego komponentów rodzajów sił zbrojnych………………… 76 (4-14)
0407. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w operacjach lądowych…… 77 (4-15)
0408. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w operacjach powietrznych. 79 (4-17)
0409. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w operacjach morskich……. 81 (4-19)
0410. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w operacjach specjalnych… 83 (4-21)
0411. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań wojsk obrony
terytorialnej………………………………………………………………. 84 (4-22)
0412. Wsparcie komponentów rodzajów sił zbrojnych w operacji NATO
przez połączoną grupę wsparcia logistycznego………..…………….. 85 (4-23)
ROZDZIAŁ 5 – PROCES PLANOWANIA W LOGISTYCE
0501. Wprowadzenie………………………………………………………..…. 87 (5-1)

PODROZDZIAŁ I – PLANOWANIE LOGISTYCZNE
0502. Planowanie w logistyce prowadzone w ramach planowania
obronnego………………………………………………………………… 87 (5-1)
0503. Planowanie logistyczne prowadzone w ramach planowania działań
(operacji)………………………………………………………………….. 93 (5-7)
0504. Planowanie wyprzedzające…………………………………………….. 93 (5-7)
0505. Planowanie reagowania kryzysowego………………………………… 95 (5-9)
PODROZDZIAŁ II – PLANOWANIE W LOGISTYCE
PROWADZONE W RAMACH PLANOWANIA DZIAŁAŃ
NA POZIOMIE OPERACYJNYM W SIŁACH ZBROJNYCH RP
0506. Planowanie działań (operacji) na poziomie operacyjnym Sił
Zbrojnych RP………………………………………………………….... 96 (5-10)
0507. Inicjowanie……………………………………………………………… 96 (5-10)
V PROJEKT KOŃCOWY
6 D-4 (B) wersja 2.
0508. Analiza zadania……………………………………………………….. 97 (5-11)

0509. Opracowanie wariantów działania…………………………………… 98 (5-12)
0510. Analiza wariantów działania………………………………………….. 98 (5-12)
0511. Weryfikacja i porównanie wariantów działania…………….……….. 99 (5-13)
0512. Podjęcie przez dowódcę decyzji o wyborze wariantu działania…... 100 (5-14)
0513. Opracowanie planu operacji………………..….……………………... 100 (5-14)
0514. Aspekty planowania logistycznego operacji………………………… 103 (5-17)
PODROZDZIAŁ III – LOGISTYCZNE KONFERENCJE PLANISTYCZNE NATO
0515. Rodzaje logistycznych konferencji planistycznych……………….… 106 (5-20)
0516. Wstępna logistyczna konferencja planistyczna……………….……. 108 (5-22)
0517. Główna logistyczna konferencja planistyczna………………….…… 109 (5-23)
0518. Końcowa logistyczna konferencja planistyczna…………….………. 110 (5-24)
0519. Logistyczna konferencja weryfikacyjna……………………………… 110 (5-24)
0520. Konferencja planistyczna transportu i ruchu wojsk………………… 111 (5-25)
0521. Medyczna konferencja planistyczna…………………………….…… 111 (5-25)
0522. Logistyczne konferencje planistyczne w Siłach Zbrojnych RP……. 111 (5-25)
ROZDZIAŁ 6 – SYSTEM FUNKCJONALNY LOGISTYKI SIŁ ZBROJNYCH RP
0601. Wprowadzenie………………………………………………….……..… 113 (6-1)

PODROZDZIAŁ I – PODSYSTEM KIEROWANIA
0602. Przeznaczenie podsystemu kierowania………………….………..….. 114 (6-2)
0603. Elementy podsystemu kierowania logistyką
Sił Zbrojnych RP…………………………………………………………. 115 (6-3)
0604. Funkcjonowanie podsystemu kierowania logistyką
Sił Zbrojnych RP…………………….………………………………..…. 121 (6-9)
PODROZDZIAŁ II – PODSYSTEM MATERIAŁOWY
0605. Przeznaczenie podsystemu materiałowego………………..…..…… 124 (6-12)
0606. Zadania i funkcje podsystemu materiałowego………………....…… 125 (6-13)
0607. Zasady funkcjonowania podsystemu materiałowego………....…… 128 (6-16)
0608. Planowanie w podsystemie materiałowym……………….…....……. 130 (6-18)
0609. Realizacja zadań podsystemu materiałowego……………......……. 131 (6-19)
0610. Monitorowanie zasobów logistycznych………………………..…….. 133 (6-21)
PODROZDZIAŁ III – PODSYSTEM TECHNICZNY
0611. Przeznaczenie podsystemu technicznego…………………..…..….. 134 (6-22)
0612. Zadania i funkcje podsystemu technicznego………..…………..….. 135 (6-23)
0613. Zasady funkcjonowania podsystemu technicznego………..…..….. 139 (6-27)
0614. Planowanie w podsystemie technicznym…………………..…..…… 142 (6-30)
0615. Realizacja zadań podsystemu technicznego………………..…..….. 142 (6-30)
VI PROJEKT KOŃCOWY
7 D-4 (B) wersja 2.
0616. Monitorowanie eksploatacji i stanu technicznego SpW…..……….. 145 (6-33)

PODROZDZIAŁ IV – PODSYSTEM TRANSPORTU I RUCHU WOJSK
0617. Przeznaczenie podsystemu transportu i ruchu wojsk………….…... 146 (6-34)
0618. Zasady funkcjonowania podsystemu transportu i ruchu wojsk…… 147 (6-35)
0619. Planowanie transportu i ruchu wojsk……………………………....… 147 (6-35)
0620. Rodzaje transportu………………………………………………….…. 148 (6-36)
0621. Realizacja zadań podsystemu transportu i ruchu wojsk………....... 149 (6-37)
0622. Monitorowanie transportu i ruchu wojsk…………………...…..…..... 150 (6-38)
PODROZDZIAŁ V – PODSYSTEM INFRASTRUKTURY WOJSKOWEJ
0623. Przeznaczenie podsystemu infrastruktury wojskowej……….....….. 151 (6-39)
0624. Zasady funkcjonowania podsystemu infrastruktury wojskowej..….. 152 (6-40)
0625. Rodzaje infrastruktury wojskowej……………………………..…..…. 153 (6-41)
0626. Realizacja zadań w ramach podsystemu infrastruktury
wojskowej…………………………………………………………….…. 153 (6-41)
0627. Monitorowanie infrastruktury wojskowej…………………………….. 154 (6-42)
PODROZDZIAŁ VI – PODSYSTEM MEDYCZNY
0628. Przeznaczenie podsystemu medycznego……………..………..….. 155 (6-43)
0629. Realizacja zadań przez logistykę medyczną……………..……..….. 156 (6-44)
0630. Monitorowanie zabezpieczenia medycznego……………………….. 157 (6-45)
PODROZDZIAŁ VII – OBSZAR WSPARCIA PRZEZ
PAŃSTWO-GOSPODARZA
0631. Przeznaczenie obszaru wsparcia przez państwo-gospodarza….… 157 (6-45)
0632. Podstawowe zasady wsparcia przez państwo-gospodarza…....…. 158 (6-46)
0633. Planowanie wsparcia przez państwo-gospodarza……………....…. 159 (6-47)
0634. Funkcjonowanie obszaru wsparcia przez państwo-gospodarza..… 161 (6-49)
PODROZDZIAŁ VIII – OBSZAR MOBILIZACJI GOSPODARKI
I REZERW STRATEGICZNYCH
0635. Program mobilizacji gospodarki…………………………..…..……… 163 (6-51)
0636. Istota i zasady planowania potrzeb Sił Zbrojnych RP w ramach
programu mobilizacji gospodarki…………………………….……..… 165 (6-53)
0637. Istota i zasady określania potrzeb Sił Zbrojnych RP w ramach
rządowego programu rezerw strategicznych………………..…...…. 166 (6-54)
ROZDZIAŁ 7 – OBSZARY POWIĄZANE Z SYSTEMEM FUNKCJONALNYM
LOGISTYKI SIŁ ZBROJNYCH RP
0701. Wprowadzenie…………………………………………………..………. 169 (7-1)
PODROZDZIAŁ I – NARODOWY SYSTEM ZARZĄDZANIA INFORMACJĄ
LOGISTYCZNĄ
0702. Narodowy system zarządzania informacją logistyczną i jego
funkcje………………………………………….……………………...…. 169 (7-1)
VII PROJEKT KOŃCOWY

8 D-4 (B) wersja 2.
PODROZDZIAŁ II – WSPARCIE PRZEZ KONTRAHENTÓW ZEWNĘTRZNYCH

0703. Zasady kontraktowania wsparcia przez kontrahentów
zewnętrznych………………………………………………….......…….. 172 (7-4)
0704. Planowanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych….......…… 174 (7-6)
0705. Kontraktowanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych…….… 174 (7-6)
0706. Struktury narodowe odpowiedzialne za kontraktowanie
wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych w operacjach….......…. 176 (7-8)
0707. Zasady i procedury rozliczeń finansowych za zakontraktowane
dostawy środków zaopatrzenia i usług……………………..……….… 177 (7-9)
PODROZDZIAŁ III – BUDŻET I FINANSE PROWADZONYCH OPERACJI
0708. Zabezpieczenie finansowe…………………………………..…..…… 178 (7-10)
0709. Finansowanie operacji………………………………………..….…… 179 (7-11)
PODROZDZIAŁ IV – ROLA I ZADANIA GOSPODARCZYCH OGNIW
OBRONNYCH PODSYSTEMU POZAMILITARNEGO
0710. Podsystem pozamilitarny………………………………….….…….... 181 (7-13)
0711. Ogniwa obronne…………………………………………………..…… 182 (7-14)
0712. Rola gospodarczych ogniw obronnych………………….….……..… 183 (7-15)
0713. Zadania gospodarczych ogniw obronnych……………….…...…..… 184 (7-16)
0714. Zasady wykorzystania gospodarczych ogniw obronnych
w realizacji zadań logistycznych wykonywanych na rzecz
Sił Zbrojnych RP…………………………………………………....….. 187 (7-19)
PODROZDZIAŁ V – WSPÓŁPRACA CYWILNO-WOJSKOWA
0715. Istota i cel współpracy cywilno-wojskowej……………………......…. 188 (7-20)
0716. Rola współpracy cywilno-wojskowej w zabezpieczeniu
logistycznym działań…………………………………………….....….. 189 (7-21)
PODROZDZIAŁ VI – OCHRONA ŚRODOWISKA
0717. Środowisko i jego ochrona……………………………………..…..…. 190 (7-22)
0718. Ochrona środowiska w sojuszniczych operacjach połączonych..… 190 (7-22)
0719. Ochrona środowiska w Siłach Zbrojnych RP…………………..…… 191 (7-23)
PODROZDZIAŁ VII – POCHÓWEK POLEGŁYCH I ZMARŁYCH
0720. Realizacja zadań związanych z pochówkiem poległych i zmarłych. 191 (7-23)
PODROZDZIAŁ VIII – ORGANIZACJA OBIEKTÓW PRZETRZYMYWANIA

JEŃCÓW
0721. Rola logistyki w organizacji obiektów przetrzymywania jeńców…... 193 (7-25)
ZAŁĄCZNIK A ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI W REALIZACJI
ZADAŃ WSPARCIA I ZABEZPIECZENIA
LOGISTYCZNEGO SOJUSZNICZYCH OPERACJI
POŁĄCZONYCH…………………………………….……….. 195 (A-1)
VIII PROJEKT KOŃCOWY

9 D-4 (B) wersja 2.
ZAŁĄCZNIK B UMIEJSCOWIENIE DOWÓDZTWA POŁĄCZONEJ

GRUPY WSPARCIA LOGISTYCZNEGO W SYSTEMIE
DOWODZENIA NATO I OBOWIĄZUJĄCE W NIM
RELACJE………………………………..…..……………..…. 199 (B-1)
ZAŁĄCZNIK C WIELONARODOWE JEDNOSTKI LOGISTYCZNE
ROZWIJANE W RAMACH OPCJI LOGISTYKI
WIELONARODOWEJ……………………..……………….... 201 (C-1)
ZAŁĄCZNIK D MODEL PLANOWANIA I ZGŁASZANIA
POTRZEB W PODSYSTEMIE MATERIAŁOWYM
SIŁ ZBROJNYCH RP……………………………….............. 205 (D-1)
SYSTEMY INFORMATYCZNE LOGISTYCZNEGO
ZAŁĄCZNIK E
OBSZARU FUNKCJONALNEGO
(LOGFAS)….……...….. 207 (E-1)
SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI……………………………………... 211 (Słownik-1)

LISTA AKRONIMÓW I SKRÓTÓW……………………………………...…. 221 (LAIS-1)
WYKAZ DOKUMENTÓW ŹRÓDŁOWYCH……...…….………………..…... 231 (SU-1)
ARKUSZ ZMIAN………………………………………………….……..…..….. 235 (SU-5)
SPIS RYSUNKÓW
Numer strony
ROZDZIAŁ 2 – ROLA I FUNKCJE LOGISTYKI WOJSKOWEJ
Rysunek 2-1 Optymalizacja bieżącego zużycia zasobów w czasie
trwania operacji……………………………………………..… 28 (2-16)
Rysunek 2-2 Sieć połączonego wsparcia logistycznego……...……….… 32 (2-20)
ROZDZIAŁ 4 – WSPARCIE I ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE W OPERACJI
Rysunek 4-1 Wysiłek ponoszony przez potencjał logistyczny w czasie
trwania operacji na tle wysiłku ponoszonego przez całość
połączonych sił zadaniowych…………………………….….. 68 (4-6)
ROZDZIAŁ 6 – SYSTEM FUNKCJONALNY LOGISTYKI SIŁ ZBROJNYCH RP
Rysunek 6-1 Zasadnicze relacje współdziałania narodowego systemu
HNS w czasie pokoju………………………………………… 162 (6-50)
IX PROJEKT KOŃCOWY
10 D-4 (B) wersja 2.
STRONA PUSTA
X PROJEKT KOŃCOWY
ROZDZIAŁ 1
WSTĘP
0101. Podstawy opracowania doktryny
1. Sprawna logistyka jest podstawą funkcjonowania współczesnych sił zbrojnych

realizujących swoje zadania zarówno w układzie narodowym, jak
i sojuszniczym oraz koalicyjnym. Siły zbrojne są zabezpieczane przede
wszystkim przez integralny potencjał logistyczny, ale są także wspierane przez
potencjał systemu pozamilitarnego, logistyki wielonarodowej oraz logistykę
innych państw i kontrahentów zewnetrznych zgodnie z zawartymi
porozumieniami. Logistyczne jednostki wojskowe w praktyce realizują
kompleksowe zabezpieczenie logistyczne operacji oraz misji realizowanych
przez Siły Zbrojne RP zarówno w działaniach militarnych, jak i niemilitarnych
(np. w ramach wsparcia systemu reagowania kryzysowego czy likwidacji
skutków klęsk żywiołowych), prowadzonych na obszarze państwa oraz poza
jego granicami w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Na teatrze działań rozwijane
są najczęściej jako pierwsze, a zwijane jako ostatnie komponenty sił.
2. System funkcjonalny logistyki1 tworzą podsystemy oraz obszary funkcjonalne.

Jest on ściśle powiązany z pozostałymi systemami funkcjonalnymi Sił
Zbrojnych RP2 i wspiera realizację zadań na ich korzyść.
3. System ten ewoluuje zgodnie z przyjętymi kierunkami rozwoju, zmieniającymi

się wymaganiami sojuszniczymi oraz zmianami zadań i struktur
organizacyjnych Sił Zbrojnych RP. Powoduje to potrzebę aktualizacji
dokumentów doktrynalnych obowiązujących w obszarze logistyki. Aktualizacja
Doktryny logistycznej Sił Zbrojnych RP – D-4(B) wymuszona została
koniecznością dostosowania jej zapisów do aktualnych uwarunkowań
obowiązujących w systemie funkcjonalnym logistyki oraz zmian
w dokumentach standaryzacyjnych NATO.
1 System funkcjonalny logistyki Sił Zbrojnych RP został zdefiniowany w rozdziale 2., podrozdziale II,
zatytułowanym Rola i funkcje logistyki Sił Zbrojnych RP i szczegółowo opisany w rozdziale 6. niniejszej
publikacji pt. System funkcjonalny logistyki Sił Zbrojnych RP.
2 System funkcjonalny Sił Zbrojnych RP to uporządkowany zbiór logicznie wyodrębnionych i organizacyjnie
powiązanych podsystemów i obszarów działalności resortu obrony narodowej, których przeznaczenie,
a także wzajemne powiązania i relacje zapewniają niezakłócone działanie oraz gwarantują optymalizację
rozwoju zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych RP. Źródło: decyzja nr 56/Org./P5 Ministra Obrony
Narodowej z dnia 24.12.2013 r. w sprawie Organizatorów Systemów Funkcjonalnych Sił Zbrojnych RP.
1-1
4. Niniejsza doktryna3 jest narodowym odpowiednikiem dokumentu

sojuszniczego AJP-4(B), Allied Joint Doctrine for Logistics, który został
ratyfikowany przez Polskę bez zastrzeżeń. Ratyfikacja4 doktryny NATO
oznacza konieczność implementacji5 w Siłach Zbrojnych RP jej postanowień
i regulacji.
0102. Przeznaczenie i zastosowanie doktryny
1. W architekturze narodowych doktryn i dokumentów doktrynalnych

D-4(B) (wersja 2.) jest dokumentem bezpośrednio podporządkowanym
doktrynie zasadniczej, którą jest Doktryna działań połączonych – D-01(E).
2. D-4(B) (wersja 2.) swoim zakresem tematycznym obejmuje podsystemy

i obszary systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP oraz obszary
z nim powiązane. Przedstawia ich przeznaczenie, ogólną strukturę, funkcje
i podstawowe zadania oraz obowiązujące w nich zasady.
3. Niniejsza publikacja zawiera ogólne zalecenia doktrynalne do stosowania

w całym spektrum pokojowej i wojennej działalności logistycznej sił zbrojnych.
Określa ogólne zasady logistyczne stosowane w planowaniu logistycznym,
a także w trakcie organizowania oraz realizacji przedsięwzięć wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP w działaniach na terytorium
Polski oraz poza jej granicami. Przeznaczona jest ona przede wszystkim dla
dowództw na strategiczym oraz operacyjnym poziomie dowodzenia, które
planują działania Sił Zbrojnych RP w układzie narodowym, sojuszniczym
i wielonarodowym (koalicyjnym) oraz nimi kierują.
3 Doktryna to dokument zawierający podstawowe zasady, według których siły zbrojne prowadzą swoją
działalność w obszarze działań połączonych realizując określone cele; w rozumieniu odpowiedników
dokumentów standaryzacyjnych NATO, doktryna jest odpowiednikiem dokumentu pierwszego poziomu
architektury doktryn NATO z obszaru działań połączonych lub inny dokument, w którego tytule
umieszczono wyrażenie „DOCTRINE”. Źródło: decyzja nr 124/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia
17.09.2018 r.
4 Ratyfikacja to deklaracja, w której państwo członkowskie NATO formalnie określa, z zastrzeżeniami lub
bez zastrzeżeń, swoje stanowisko w zakresie implementacji dokumentu STANAG. Źródło: jw.
5 Implementacja to wypełnienie przez państwo członkowskie NATO postanowień zawartych w dokumencie
STANAG według określonych kryteriów. Implementacji podlegają opublikowane dokumenty STANAG.
Źródło: jw.
1-2
ROZDZIAŁ 2
ROLA I FUNKCJE LOGISTYKI WOJSKOWEJ
0201. Wprowadzenie
1. W niniejszym rozdziale przedstawione zostały podstawowe zagadnienia

dotyczące logistyki wojskowej. Terminowa realizacja zadań przez organy
logistyki wojskowej zapewnia warunki do prawidłowego funkcjonowania sił
zbrojnych w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Zadania te dotyczą przede
wszystkim zabezpieczenia logistycznego wojsk w operacjach wojskowych
i działaniach niemilitarnych prowadzonych na obszarze państwa oraz poza
jego granicami.
2. W rozdziale zdefiniowano podstawowe pojęcia z zakresu logistyki oraz

zabezpieczenia logistycznego działań realizowanych w układzie
narodowym, sojuszniczym oraz wielonarodowym (koalicyjnym).
3. W niniejszym rozdziale skoncentrowano się na przedstawieniu:
1) roli i podstawowych zadań logistyki Sił Zbrojnych RP;
2) zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego6 operacji sojuszniczych

oraz wielonarodowych7.
PODROZDZIAŁ I – LOGISTYKA WOJSKOWA. OGÓLNE ZASADY WSPARCIA

I ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO DZIAŁAŃ
0202. Logistyka wojskowa
1. Logistyka to dziedzina obejmująca planowanie, przygotowanie oraz użycie

środków zaopatrzenia, a także realizację świadczeń oraz usług
specjalistycznych w celu utrzymania wojsk w odpowiedniej gotowości
bojowej na obszarze państwa oraz zabezpieczenia funkcjonowania wojsk
wykonujących zadania poza jego granicami.
Logistyka wojskowa obejmuje następujące aspekty działalności:
1) projektowanie oraz prace rozwojowe, pozyskiwanie, przechowywanie,

transport, dystrybucję, eksploatację, ewakuację, a także wycofywanie
środków zaopatrzenia;
6 Definicje wsparcia oraz zabezpieczenia logistycznego zostały zawarte w słowniku terminów i definicji
niniejszej publikacji.
7 Wszystkie treści niniejszej doktrynie odnoszące się do operacji sojuszniczych oraz wielonarodowych mają
również zastosowanie do ćwiczeń wojskowych prowadzonych w ramach NATO.
2-1
2) transport personelu i środków zaopatrzenia;
3) pozyskiwanie, budowę, utrzymanie, konserwację oraz wycofywanie

budynków i instalacji;
4) pozyskiwanie i świadczenie usług;
5) zabezpieczenie medyczne8.
0203. Ogólne zasady wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań
1. W teorii wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań obowiązują

następujące zasady9:
 zasada narodowej i wspólnej odpowiedzialności,
 zasada kompetencji,
 zasada pierwszeństwa wymagań operacyjnych,
 zasada współpracy i koordynacji,
 zasada zapewnienia zasobów,
 zasada wystarczalności,
 zasada efektywności,
 zasada prostoty,
 zasada elastyczności,
 zasada przejrzystości sytuacji logistycznej.
2. Zasada narodowej i wspólnej odpowiedzialności:
1) państwo członkowskie ponosi główną odpowiedzialność za

zabezpieczenie logistyczne swoich sił w działaniach prowadzonych
zarówno w układzie narodowym, jak i sojuszniczym oraz koalicyjnym;
2) państwa członkowskie oraz dowództwa NATO ponoszą wspólną

odpowiedzialność za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne sił
w operacjach sojuszniczych oraz wielonarodowych;
8 Definicja opracowana na podstawie definicji zawartej w NO-04-A008 – Zabezpieczenie logistyczne.

Terminologia z uwzględnieniem aspektu eksploatacji SpW.
Uwaga: w resorcie obrony narodowej planowane jest wydzielenie podsystemu medycznego z systemu
funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP.
9 Źródło: AJP-4(B), Allied Joint Doctrine for Logistics, NATO, Brussels 2019.
2-2
3) wspólna odpowiedzialność oznacza, że zarówno NATO, jak

i poszczególne państwa członkowskie nie są w stanie samodzielnie
ponosić odpowiedzialności za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne
sojuszniczych operacji połączonych, więc konieczna jest ich współpraca
w celu osiągnięcia zamierzonych celów;
4) dowódca sił połączonych10 odpowiada za określenie wymagań

w zakresie planowania, realizacji oraz koordynacji zadań wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego przydzielonych mu sił.
3. Zasada kompetencji, zgodnie z którą wyznaczony dowódca narodowy,

sojuszniczy lub dowódca z państwa niebędącego członkiem NATO:
1) jest uprawniony, zgodnie z posiadanym zakresem odpowiedzialności,

do wykorzystania posiadanych (przydzielonych) zasobów logistycznych
w celu utrzymania określonego poziomu zdolności bojowej podległych
sił;
2) po przyjęciu odpowiedzialności za operację w danym obszarze

otrzymuje uprawnienia do określenia zasad i priorytetów realizacji
zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego wojsk.
4. Zasada pierwszeństwa wymagań operacyjnych:
1) głównym celem wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań jest

zapewnienie realizacji zadań operacyjnych zgodnie z rozkazami
dowódcy;
2) komórki planowania logistycznego stanowią integralną część komórek

planowania operacji.
5. Zasada współpracy i koordynacji:
1) ze względu na charakter współczesnych konfliktów współdziałanie

oraz koordynacja zadań w układzie narodowym, sojuszniczym, a także
wielonarodowym ma na celu optymalizację procesu wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego sił oraz podmiotów cywilnych
w obszarze operacji połączonych;
10 Dowódca sił połączonych (ang. joint force commander – JFC) w NATO to ogólny termin odnoszący się do
dowódcy upoważnionego do sprawowania władzy dowódczej lub kierowania operacyjnego nad siłami
połączonymi. Źródło: NO-04-A008 – Zabezpieczenie logistyczne. Terminologia.
Uwaga: jako dowódcę sił połączonych (JFC) należy rozumieć także dowódcę wyznaczonego z Sił
Zbrojnych RP do prowadzenia operacji przy wykorzystaniu więcej niż jednego rodzaju sił zbrojnych.
Źródło: Doktryna działań połączonych – D-01(E), CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
2-3
2) podstawowe znaczenie w zakresie realizacji zadań wsparcia

i zabezpieczenia logistycznego operacji sojuszniczych ma
współdziałanie pomiędzy państwami biorącymi udział w operacji
a dowódcami sił NATO;
3) koordynacja obejmuje wszystkie aspekty logistyczne operacji, w tym

tworzenie budżetu, finansowanie przedsięwzięć wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego oraz kontraktowanie usług
z zachowaniem zasady równego dostępu i zasad zdrowej konkurencji;
4) koordynacja jest szczególnie istotna w operacjach prowadzonych

z udziałem państw spoza Sojuszu, gdy wymagany jest precyzyjny
podział zakresu odpowiedzialności i kompetencji;
5) zapewnienie ciągłości wsparcia i zabezpieczenia logistycznego sił

zbrojnych wymaga koordynacji działań na wszystkich szczeblach
organizacyjnych w układzie narodowym, sojuszniczym
i wielonarodowym;
6) koordynacja działań zwiększa skuteczność wsparcia i zabezpieczenia

logistycznego operacji poprzez jego dostosowanie do bieżących
wymagań oraz wyeliminowanie dublowania wysiłku logistycznego;
7) zapewnienie koordynacji działań wymaga sprawnego przepływu

informacji, w tym powołania zespołów łącznikowych.
6. Zasada zapewnienia zasobów:
1) państwo członkowskie odpowiada za zgodne z wymaganiami Sojuszu

zapewnienie zasobów w celu właściwego zabezpieczenia logistycznego
sił wydzielanych do operacji NATO w czasie pokoju, kryzysu i wojny;
2) dowódca sił połączonych odpowiada za zapewnienie wsparcia

i zabezpieczenia logistycznego podległych mu sił w stopniu
umożliwiającym terminową realizację zadań operacyjnych.
7. Zasada wystarczalności:
1) narodowe zasoby logistyczne muszą zapewnić własnym siłom zbrojnym

wymaganą zdolność bojową oraz ciągłość zabezpieczenia
logistycznego;
2-4
2) państwo członkowskie musi zagwarantować siłom wydzielanym do

operacji NATO określony poziom zasobów logistycznych
z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z dostępności środków
zaopatrzenia i miejsc ich składowania.
8. Zasada efektywności:
1) zasoby logistyczne gromadzone w obszarze operacji należy

optymalizować do wymagań operacyjnych oraz wykorzystywać
w możliwie skuteczny i ekonomiczny sposób;
2) w celu zapewnienia ciągłości zabezpieczenia logistycznego wojsk

potrzeby logistyczne należy identyfikować i zabezpieczać terminowo;
3) podczas realizacji zadań zabezpieczenia logistycznego działań należy

stosować rozwiązania zapewniające redukcję kosztów.
9. Zasada prostoty:
1) nieskomplikowane i dopasowane do zadań, struktury organizacyjne,

relacje i procedury ułatwiają realizację zadań;
2) przejrzyste plany, dokumenty rozkazodawcze i systemy meldunkowe

zapewniają efektywny przepływ i przetwarzanie informacji logistycznej.
10. Zasada elastyczności:
1) system funkcjonalny logistyki musi być zdolny do reagowania na

dynamiczne zmiany sytuacji operacyjnej oraz zmianę priorytetów
określonych przez dowódcę operacji;
2) opracowując koncepcje oraz plany działania należy uwzględniać

możliwość ich aktualizacji stosownie do zmieniającej się sytuacji oraz
warunków prowadzenia działań.
11. Zasada przejrzystości sytuacji logistycznej:
1) przejrzystość sytuacji logistycznej jest niezbędna dla zapewnienia

efektywnego procesu planowania logistycznego oraz ciągłości
zabezpieczenia logistycznego wojsk;
2) przepływ aktualnej informacji logistycznej jest istotny dla sprawnego

kierowania wsparciem i zabezpieczeniem logistycznym działań.
2-5
3) w celu uzyskania przejrzystości sytuacji logistycznej niezbędne jest

zapewnienie widzialności zasobów i zdolności logistycznych11.
PODROZDZIAŁ II – ROLA I FUNKCJE LOGISTYKI SIŁ ZBROJNYCH RP
0204. Elementy systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP
1. System funkcjonalny logistyki Sił Zbrojnych RP to uporządkowany zbiór

elementów struktury organizacyjnej (podsystemów oraz obszarów
funkcjonalnych), których przeznaczenie, a także wzajemne relacje
zapewniają warunki do właściwego funkcjonowania sił zbrojnych
w czasie pokoju, kryzysu i wojny.
System funkcjonalny logistyki Sił Zbrojnych RP obejmuje:
1) w ujęciu strukturalnym: organy kierowania oraz organy wykonawcze

(stacjonarne i mobilne) przeznaczone do wsparcia oraz zabezpieczenia
logistycznego wojsk w czasie pokoju, kryzysu i wojny, w każdych
warunkach terenowych i klimatycznych, w tym w operacjach
prowadzonych poza granicami państwa;
2) w ujęciu funkcjonalnym: celowe działanie organów logistycznych

w ramach podsystemów oraz obszarów funkcjonalnych, które zapewnia
ciągłość wsparcia i zabezpieczenia logistycznego wojsk w procesie
szkolenia oraz wykonywania zadań.
2. Podsystemy i obszary funkcjonalne systemu funkcjonalnego logistyki

Sił Zbrojnych RP12 to:
 podsystem kierowania,
11 Widzialność zasobów i zdolności logistycznych jest istotna dla zapewnienia efektywnego wsparcia
logistycznego sił NATO. Sojuszniczy oraz narodowe systemy zarządzania informacją logistyczną powinny
zapewnić aktualną informację o posiadanych zasobach i zdolnościach logistycznych, niezbędną dowódcy
sił połączonych do podejmowania właściwych decyzji oraz planowania i koordynowania przedsięwzięć
logistycznych. Kluczowe znaczenie ma w tym zakresie widzialność wymagań, zasobów, zdolności oraz
procesów logistycznych zachodzących w obszarze operacji połączonych. Ponadto aktualna informacja
o porozumieniach w sprawie wzajemnego wsparcia (np. dotyczących linii komunikacyjnych i tranzytu),
dokonanych między państwami biorącymi udział w operacji, zapewnia dowódcy sił połączonych możliwość
właściwego planowania oraz prowadzenia operacji sojuszniczych i koalicyjnych (ang. alliance operations
and missions – AOM). Widzialność zasobów i zdolności logistycznych powinna być zapewniona
dowództwom na poszczególnych poziomach dowodzenia NATO oraz państw biorących udział w operacji
w celu zapewnienia im dostępu do wymaganej informacji logistycznej. Źródło: MC 319/3, NATO Principles
and Policies for Logistics, NATO, Brussels, 2014.
Uwaga: podstawowe zasady dotyczące zapewnienia widzialności zasobów w operacji zostały opisane
w dokumencie doktrynalnym Widzialoność zasobów, DD-4.11, CDiS SZ, Bydgoszcz, 2015.
12 Źródło: Decyzja Nr 56/Org./P5 Ministra obrony Narodowej z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie
Organizatorów Systemów Funkcjonalnych Sił Zbrojnych RP.
2-6
 podsystem materiałowy,
 podsystem techniczny,
 podsystem transportu i ruchu wojsk,
 podsystem infrastruktury wojskowej,
 podsystem medyczny13,
 obszar wsparcia przez państwo-gospodarza,
 obszar mobilizacji gospodarki i rezerw strategicznych.
3. Podstawowym zadaniem systemu funkcjonalnego logistyki Sił

Zbrojnych RP jest kompleksowe zabezpieczenie potrzeb wojsk poprzez
realizację zadań w ramach podsystemów i obszarów funkcjonalnych, w tym
zabezpieczenie logistyczne długotrwałych operacji o wysokiej
intensywności, w nieprzewidywalnym środowisku, z dala od macierzystych
baz zaopatrzenia i przy braku infrastruktury oraz wsparcia ze strony innych
państw.
4. Organizatorem systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP jest

szef właściwej do spraw logistyki komórki organizacyjnej Ministerstwa
Obrony Narodowej, współtworzącej Sztab Generalny Wojska Polskiego,
który planuje i programuje rozwój systemu, a także określa obowiązujące
w nim zasady oraz sprawuje nadzór nad jego funkcjonowaniem.
5. W czasie pokoju zakres przedsięwzięć realizowanych w ramach systemu

funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP obejmuje:
1) świadczenie usług i dostarczanie środków zaopatrzenia dla wojsk

w kraju i poza jego granicami;
2) gromadzenie i utrzymywanie zapasów środków zaopatrzenia;
3) utrzymywanie odpowiedniego potencjału do zapewnienia ciągłości

zaopatrywania i obsługi wojsk;
4) przygotowanie oraz utrzymanie potencjału do zabezpieczenia

logistycznego wojsk w czasie mobilizacyjnego i operacyjnego
rozwinięcia oraz w czasie osiągania gotowości do podjęcia działań;
13 Uwaga: patrz przypis dolny nr 8, str. 14 (2-2).
2-7
5) wspieranie organów władzy państwowej i administracji publicznej

w reagowaniu na zagrożenia niemilitarne (katastrofy, klęski żywiołowe,
inne);
6) wsparcie logistyczne przemieszczających się lub przebywających na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sił sojuszniczych w ramach
realizacji zadań wsparcia przez państwo-gospodarza (ang. host-nation
support – HNS).
6. W czasie kryzysu i wojny zakres przedsięwzięć realizowanych w ramach

systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP obejmuje:
1) świadczenie usług i dostarczanie wojskom środków zaopatrzenia

w czasie ich mobilizacyjnego i operacyjnego rozwinięcia oraz osiągania
gotowości do podjęcia działań;
2) zapewnienie ciągłości wsparcia i zabezpieczenia logistycznego wojsk

realizujących zadania w układzie narodowym oraz sojuszniczym lub
wielonarodowym w ramach:
a) operacji sojuszniczej prowadzonej zgodnie z artykułem 5. Traktatu

Północnoatlantycki na obszarze państwa lub poza jego granicami,
b) sojuszniczej operacji reagowania kryzysowego spoza artykułu 5.

Traktatu Północnoatlantyckiego14,
c) operacji koalicyjnej;
3) wsparcie logistyczne sojuszniczych sił wzmocnienia w ramach realizacji

zadań wsparcia przez państwo-gospodarza;
4) wsparcie i zabezpieczenie logistyczne komponentów wydzielanych do

usuwania skutków klęsk żywiołowych oraz katastrof.
7. Cechy systemu funkcjonalnego logistyki. System funkcjonalny logistyki

powinien charakteryzować się mobilnością, elastycznością, prostotą oraz
zdolnością do szybkiej reakcji na zmieniającą się sytuację operacyjną. Jego
organizacja powinna zapewnić wojskom zdolność bojową oraz możliwość
14 Operacje reagowania kryzysowego spoza artykułu 5. Traktatu Północnoatlantyckiego obejmują operacje

wsparcia instytucji cywilnych, operacje wsparcia pokoju, przeciwdziałanie zagrożeniu działaniom
nieregularnym, działania bojowe. Źródło: Operacje reagowania kryzysowego spoza artykułu 5.,
DD-3.4(A), CDiS SZ, Bydgoszcz 2013.
2-8
jej utrzymywania, a tym samym warunki do wykonywania zadań w czasie

pokoju, kryzysu i wojny.
0205. Zadania wsparcia i zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP
1. Zadania wsparcia i zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP

realizowane są na czterech poziomach odpowiadających liniom wsparcia
w nomenklaturze NATO15:
 poziomie I – taktycznym (NATO: first line of support),
 poziomie II – taktycznym (NATO: second line of support),
 poziomie III – operacyjnym (NATO: third line of support),
 poziomie IV – strategicznym (NATO: fourth line of support).
2. Na poziomie I (taktycznym) zabezpieczenie logistyczne realizowane jest do

batalionu/równorzędnego włącznie. Zadania wykonywane są przez
integralny potencjał logistyczny jednostek rodzajów sił zbrojnych poziomu
taktycznego. Za zabezpieczenie logistyczne podległych wojsk odpowiadają
dowódcy pododdziałów.
3. Na poziomie II (taktycznym) zabezpieczenie logistyczne realizowane jest

od oddziału do związku taktycznego włącznie. Przedsięwzięcia związane
z zabezpieczeniem logistycznym realizowane są przez integralny potencjał
logistyczny jednostek poziomu taktycznego (do pułku logistycznego
włącznie) wsparty przez potencjał logistyczny rodzajów sił zbrojnych oraz
wydzielony potencjał logistyczny jednostki organizacyjnej resortu obrony
narodowej właściwej do spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP.
Za zabezpieczenie logistyczne podległych wojsk odpowiadają dowódcy
oddziałów oraz związków taktycznych.
4. Na poziomie III (operacyjnym) wsparcie i zabezpieczenie logistyczne

operacji realizowane jest przez potencjał logistyczny rodzajów sił zbrojnych
oraz jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej właściwej do spraw
wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP. Za zabezpieczenie logistyczne
operacji odpowiadają zgodnie z posiadanymi kompetencjami: dowódcy
15 Zgodnie z AJP-4(B), Allied Joint Doctrine for Logistics poziomy wsparcia logistycznego w działaniach
NATO wynikają bezpośrednio z poziomów dowództw prowadzących operacje i odpowiedzialnych za
realizację zadań logistycznych, przy czym istnieje bliski związek między poziomami a liniami wsparcia
logistycznego (poziom taktyczny – I i II linia wsparcia, poziom operacyjny – III linia wsparcia, poziom
strategiczny – IV linia wsparcia).
2-9
odpowiedzialni za dowodzenie rodzajami sił zbrojnych oraz dowódca/szef

jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej właściwej do spraw
wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP.
5. Na poziomie IV (strategicznym) wsparcie i zabezpieczenie logistyczne

realizowane jest z wykorzystaniem strategicznych zasobów logistycznych
gospodarki narodowej (GN) dla osiągnięcia celu określonego na
narodowym poziomie politycznym. Za organizację zabezpieczenia
logistycznego poziomu strategicznego odpowiada organizator systemu
6. Zapewnienie siłom zbrojnym efektywnego wsparcia oraz

zabezpieczenia logistycznego wymaga wspólnego wysiłku dowództw na
wszystkich poziomach dowodzenia oraz elementów systemu
funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP realizujących zadania na rzecz
jednostek wojskowych. Niezbędna jest również koordynacja ich zadań
z przedsięwzięciami innych podmiotów realizujących wsparcie logistyczne
działań sił zbrojnych.
7. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne Sił Zbrojnych RP realizowane

jest przy wykorzystaniu:
1) potencjału logistycznego Sił Zbrojnych RP, obejmującego:
a) integralny, logistyczny potencjał wykonawczy jednostek rodzajów sił

zbrojnych,
b) stacjonarny oraz mobilny potencjał logistyczny jednostki

organizacyjnej resortu obrony narodowej właściwej do spraw
wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP, a także
przyporządkowany komórce organizacyjnej Ministerstwa Obrony
Narodowej właściwej do spraw wojskowej służby zdrowia;
2) potencjału podsystemu pozamilitarnego;
3) umów międzynarodowych w obszarze logistyki (dotyczących

transportu strategicznego i operacyjnego, wsparcia przez państwo-
-gospodarza, innych).
2-10
8. Zwiększenie efektywności wsparcia i zabezpieczenia logistycznego

wojsk wydzielonych do udziału w operacji można osiągnąć poprzez:
1) wykorzystanie rozwiązań dotyczących logistyki wielonarodowej

obejmujących:
a) wydzielenie sił i środków do lub korzystanie ze wsparcia:
 wielonarodowej zintegrowanej jednostki logistycznej

(ang. multinational integrated logistics unit – MILU),
 wielonarodowej jednostki logistycznej (ang. multinational logistic

unit – MLU),
 wielonarodowej zintegrowanej jednostki medycznej

(ang. multinational integrated medical unit – MIMU);
 wielonarodowej jednostki medycznej (ang. multinational medical

unit – MMU);
 modułowej wielonarodowej jednostki dystrybucji produktów

naftowych (ang. modular combined petroleum unit – MCPU);
 połączonej grupy wsparcia logistycznego (ang. joint logistic

support group – JLSG);
b) podjęcie się roli lub korzystanie ze wsparcia:
 państwa-gospodarza (ang. host-nation – HN),
 państwa wiodącego w zakresie logistyki (ang. logistic lead nation

– LLN),
 państwa wyspecjalizowanego w zakresie logistyki (ang. logistic

role specialist nation – LRSN);
2) korzystanie ze wsparcia agencji NATO właściwych do spraw wsparcia

działań sił sojuszniczych;
3) korzystanie ze wsparcia udzielanego przez kontrahentów zewnętrznych

(ang. contractor support to operations – CSO);
4) korzystanie ze wsparcia innych państw.
2-11
9. Zintegrowane zabezpieczenie logistyczne polega na integracji zdolności

logistycznych Sił Zbrojnych RP i wykorzystaniu efektu synergii w celu
zapewnienia ciągłości zabezpieczenia logistycznego komponentów, które
wykonują zadania samodzielnie lub w ramach narodowych, sojuszniczych
oraz wielonarodowych operacji połączonych.
10. Organem odpowiedzialnym za zapewnienie zintegrowanego

zabezpieczenia logistycznego jest jednostka organizacyjna resortu
obrony narodowej właściwa do spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych
RP, która sprawuje funkcje wykonawcze w logistyce resortu obrony
narodowej.
11. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań w ramach operacji poza

granicami państwa realizowane są zgodnie z sojuszniczą bądź koalicyjną
koncepcją operacji. Wydzielane zasoby i logistyczny potencjał wykonawczy
należy dostosować do wymagań w zakresie możliwości realizacji zadań
określonych przez dowódcę sił połączonych (ang. joint force commander –
JFC) wspieranego przez wydzielony personel z dowództwa sił połączonych,
a także wydzielonego z tego dowództwa i rozwiniętego na teatrze działań
dowództwa połączonych sił zadaniowych (ang. joint task force HQ – JTF
HQ).
12. Zabezpieczenie logistyczne polskiego kontyngentu wojskowego16

(PKW) realizowane jest we wszystkich fazach operacji połączonej17.
16 Polski kontyngent wojskowy (PKW) to wydzielona przez Siły Zbrojne RP jednostka wojskowa, która
realizuje zadania poza granicami państwa. Definicja opracowana została na podstawie ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych RP poza granicami państwa
(Dz.U. z 2014 r. poz. 1510).
17 Fazy operacji połączonej:
1) analiza zadania (ocena problemu i środowiska operacyjnego);
2) opracowanie planu operacji (ang. operation plan – OPLAN);
3) generowanie i przygotowanie sił, w tym narastanie sił oraz środków zaopatrzenia (ang. build-up),
zgrupowanie sił i środków zaopatrzenia oraz szkolenie przed misją;
4) przygotowanie zdolności w zakresie wsparcia takich jak zabezpieczenie logistyczne i medyczne;
5) przerzut sił oraz środków zaopatrzenia do obszaru gdzie operacja będzie prowadzona lub
wzmocnienie sił już przerzuconych (ang. deployment of forces);
6) prowadzenie operacji;
7) ocena operacji i jej przegląd (w razie konieczności wprowadzenie zmian do sposobu prowadzenia
operacji);
8) zakończenie operacji i przekazanie odpowiedzialności;
9) powrót sił do miejsca stałej dyslokacji lub skierowanie sił do wykonywania kolejnych działań
(ang. redeployment of forces);
10) identyfikacja doświadczeń (ang. lessons learned – LL).
Źródło: 1. projekt studyjny Doktryny prowadzenia operacji połączonych – D-3(C), CDiS SZ, Bydgoszcz
2019.
2-12
13. Sposób realizacji zadań zabezpieczenia logistycznego PKW

uzależniony jest od szeregu czynników, do których zalicza się:
1) cel i zakres operacji;
2) skład bojowy sił;
3) intensywność działań;
4) szacowane koszty udziału w operacji;
5) charakterystykę rejonu operacji;
6) dostępność potencjalnych źródeł zaopatrzenia (w tym zasobów rynku

lokalnego) i odległość od nich;
7) odległość od potencjału logistycznego Sił Zbrojnych RP i gospodarki

narodowej;
8) dostępność środków transportu strategicznego;
9) dostępność wsparcia przez logistykę wielonarodową;
10) dostępność wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych, którzy

realizują dostawy zaopatrzenia i usług;
11) dostępność wsparcia przez państwo-gospodarza, a także wsparcia

udzielanego przez inne państwa oraz organizacje na podstawie
porozumień dwu- i wielostronnych.
14. Odpowiedzialność dowództw i organów kierowania logistyką Sił

Zbrojnych RP za zabezpieczenie logistyczne PKW:
1) dowódcy odpowiedzialni za dowodzenie rodzajami sił zbrojnych

rodzajami sił zbrojnych odpowiada za koordynację zadań wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego PKW;
2) dowódca/szef jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej

właściwej do spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP
odpowiada za organizowanie wsparcia logistycznego PKW oraz za
kierowanie tym wsparciem;
3) wskazany dowódca mobilnej jednostki logistycznej poziomu

operacyjnego/oddziału gospodarczego (OG)/innej jednostki wojskowej
odpowiada za:
2-13
a) wydzielenie narodowego elementu wsparcia (NSE)

i zabezpieczenie funkcjonowania PKW,
b) realizację dostaw środków zaopatrzenia do PKW,
c) prowadzenie gospodarki materiałowej PKW.
15. Narodowy element wsparcia (ang. national support element – NSE) jest
organiczną komórką polskiego kontyngentu wojskowego, włączoną
w sojuszniczy system logistyczny w obszarze operacji połączonych, która
realizuje zadania zabezpieczenia logistycznego sił narodowych oraz
koordynuje dostawy zaopatrzenia i usług dla elementów PKW.
W przypadku konieczności wynikającej z uwarunkowań operacyjnych
narodowy element wsparcia wydziela wysuniętą grupę zabezpieczenia
(WGZ), która zapewnia zabezpieczenie logistyczne na rzecz sił
wykonujących zadania operacyjne.
16. Zakres odpowiedzialności narodowego elementu wsparcia obejmuje:
1) prowadzenie gospodarki materiałowej i finansowej PKW zgodnie

z Zasadami prowadzenia gospodarki materiałowej i finansowej
w polskich kontyngentach wojskowych realizujących zadania poza
granicami państwa;
2) organizowanie oraz realizację procesu przyjmowania dostaw

zaopatrzenia z kraju, a także procesu rotowania oraz wycofywania
środków materiałowych i sprzętu wojskowego18 (SpW) do kraju, w tym
wyładunku oraz załadunku środków transportowych;
3) prowadzenie ewidencji ilościowo-jakościowej we wszystkich działach

zaopatrzenia realizowanego przez organ zaopatrujący;
4) koordynację dostarczania środków zaopatrzenia i usług do

wydzielonych pododdziałów oraz elementów PKW realizujących
zadania w składzie dowództw i struktur sojuszniczych oraz koalicyjnych
na teatrze działań;
5) zapewnienie ciągłości zabezpieczenia oraz utrzymywanie wymaganych

normami zapasów środków zaopatrzenia;
18 Definicja została zawarta w słowniku terminów i definicji niniejszej publikacji.
2-14
6) koordynację współpracy z sojuszniczymi strukturami zabezpieczenia

logistycznego działań;
7) koordynację współpracy ze strukturami zabezpieczenia logistycznego

państw biorących udział w operacji, w ramach zawartych umów
dwustronnych i wielonarodowych;
8) realizację umów i porozumień dotyczących zabezpieczenia

logistycznego PKW w ramach wsparcia przez państwo-gospodarza;
9) realizację umów i porozumień dotyczących zabezpieczenia

logistycznego PKW, podpisanych z państwami, które nie są członkami
Sojuszu.
PODROZDZIAŁ III – LOGISTYKA WIELONARODOWA
0206. Logistyka wielonarodowa we wsparciu i zabezpieczeniu logistycznym

operacji sojuszniczych
1. Logistyka kolektywna to ogół przedsięwzięć realizowanych w obszarze

logistyki NATO zgodnie z podpisanymi porozumieniami. Dotyczą one
planowania działań, generowania sił, synchronizacji i określania priorytetów
narodowych oraz sojuszniczych zdolności, zasobów oraz zadań
logistycznych. Ich celem jest zapewnienie skutecznego wsparcia
logistycznego operacji i ćwiczeń NATO z użyciem standardowych procedur
oraz struktur organizacyjnych19.
2. Logistyka wielonarodowa to część logistyki kolektywnej, stanowiąca

jedną z opcji wsparcia logistycznego sił sojuszniczych. Przyczynia się ona
do zwiększenia wydajności i efektywności wsparcia logistycznego operacji
sojuszniczych Logistyka wielonarodowa pozwala także na optymalizację
wykorzystania zasobów z jednoczesnym wykorzystaniem efektu skali20.
3. Państwa wydzielające siły (ang. troop contributing nations – TCN’s)

do operacji NATO decydują o sposobie oraz zakresie wykorzystania
logistyki wielonarodowej z uwzględnieniem korzyści oraz ograniczeń
związanych z tą metodą realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego wojsk.
19 Źródło: MC 319/3, NATO Principles and Policies for Logistics, NATO, Brussels 2014.
20 Tamże.
2-15
0207. Korzyści wynikające z wykorzystania logistyki wielonarodowej
1. Wykorzystanie opcji logistyki wielonarodowej zapewnia szereg korzyści, do

których można zaliczyć:
 zwiększenie efektywności gospodarowania zasobami,
 redukcję potrzeb w zakresie transportu,
 wykorzystanie narodowej wiedzy specjalistycznej i doświadczenia

państw biorących udział w operacji,
 optymalizację potencjału logistycznego,
 zwiększoną interoperacyjność21,
 redukcję ogólnych kosztów udziału w operacji,
 zmniejszenie współzawodnictwa.
Źródło: AJP-4(B), Allied Joint Doctrine for Logistics
Rys. 2-1. Optymalizacja bieżącego zużycia zasobów w czasie trwania operacji
2. Zwiększenie efektywności gospodarowania zasobami. Pozyskanie

zasobów od innych państw może zredukować obciążenie rozwiniętych
w obszarze operacji zasobów i potencjału logistycznego Sił Zbrojnych RP.
Wykorzystanie logistyki wielonarodowej pozwala także na optymalizację
wykorzystania zasobów, co skutkuje zmniejszeniem ich zużycia zarówno
przez organy logistyki narodowej, jak i wielonarodowej na teatrze działań,
2-16
co przedstawiono na rysunku 2-1. To z kolei umożliwia zwiększenie

zaangażowania systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP
w realizację innych zadań oraz zobowiązań sojuszniczych.
3. Redukcja potrzeb w zakresie transportu. W przypadku, gdy potencjał

transportowy zabezpieczający rozwinięcie sił na teatrze działań jest duży,
wówczas środki transportu strategicznego bądź wolna przestrzeń
ładunkowa mogą zostać przydzielone siłom, które potrzebują wsparcia
w tym zakresie. Skraca to czas niezbędny do osiągnięcia gotowości do
podjęcia działań przez siły na teatrze działań.
4. Wykorzystanie narodowej wiedzy specjalistycznej i doświadczenia

państw biorących udział w operacji. Jeżeli państwo członkowskie posiada
określoną wiedzę specjalistyczną i doświadczenie (ang. lessons learned –
LL), może udzielić wsparcia w postaci doradztwa na rzecz innych państw.
5. Optymalizacja potencjału logistycznego. Wykorzystanie zintegrowanej

logistyki wielonarodowej może zoptymalizować ilość rozwiniętego na
teatrze działań narodowego potencjału logistycznego.
6. Zwiększona interoperacyjność. Wykorzystanie zintegrowanej logistyki

wielonarodowej wymaga interoperacyjności sprzętowej, stosowania
wspólnej terminologii oraz standardowych zasad i procedur postępowania.
Zapewnia ona zdolność Sojuszu oraz państw partnerskich do prowadzenia
wspólnych szkoleń i działań bojowych.
7. Redukcja ogólnych kosztów udziału w operacji. Celem zastosowania

logistyki wielonarodowej jest zmniejszenie całkowitych kosztów operacji,
a tym samym uzyskanie korzyści zarówno przez NATO, jak i przez państwa
wydzielające siły do udziału w operacji.
8. Zmniejszenie współzawodnictwa. Konsolidacja potrzeb narodowych

zmniejsza współzawodnictwo o ograniczone zasoby, umożliwiając
utrzymanie kosztów na stałym poziomie bez względu na wzrost popytu.
Zapewnia także zgodność priorytetów dotyczących wykorzystania zasobów
z planami operacyjnymi.
0208. Ograniczenia w wykorzystaniu logistyki wielonarodowej
1. Możliwość wykorzystania logistyki wielonarodowej może być ograniczona

przez:
2-17
 jakość i dostępność wsparcia przez logistykę wielonarodową,
 ograniczenia narodowe, dotyczące możliwości udzielenia wsparcia

w ramach logistyki wielonarodowej.
2. Ograniczenia w zakresie jakości i dostępności wsparcia przez

logistykę wielonarodową. Wsparcie logistyczne zapewniane przez
państwo członkowskie w ramach opcji logistyki wielonarodowej może nie
spełniać określonych wymagań i standardów jakościowych lub nie dawać
beneficjentom gwarancji dostępności wsparcia w wymaganym zakresie.
Może to doprowadzić do utraty zaufania do państwa zapewniającego
wsparcie i zmniejszenia korzyści wynikających z wykorzystania logistyki
wielonarodowej. Dowódca sił połączonych musi więc ściśle współpracować
z państwem zapewniającym wsparcie, aby zapobiec niepożądanym
zdarzeniom.
3. Ograniczenia narodowe dotyczące możliwości udzielenia wsparcia

w ramach logistyki wielonarodowej. Zakres wsparcia uzależniony jest od
priorytetów i decyzji państwa zabezpieczającego. Polityczna presja,
ograniczenia prawne lub konieczność zaspokojenia innych potrzeb może
uniemożliwić dostęp do kluczowych elementów wsparcia, które pierwotnie
uzgodniono. Ścisła współpraca dowódcy sił połączonych z państwami
biorącymi udział w operacji ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia
wymaganych zdolności w zakresie zabezpieczenia logistycznego działań sił
sojuszniczych.
0209. Zarządzanie łańcuchem logistycznym operacji NATO (ang. operations

logistic chain management – OLCM). Celem OLCM jest osiągnięcie
zdolności do rozwijania i optymalizacji logistyki wielonarodowej
w operacjach zgodnie z potrzebami dowódców NATO. OLCM jest
określane jako zdolność do optymalizacji kolektywnego planowania oraz
realizacji zadań logistycznych w trakcie operacji, określania priorytetów
i koordynacji przepływu zasobów logistycznych oraz usług do/z oraz
wewnątrz obszaru operacji połączonej Sojuszu zgodnie z intencją dowódcy.
Zdolność ta ma funkcjonować we wszystkich fazach operacji NATO
i umożliwiać koordynację działań obejmujących współdziałające narodowe
oraz sojusznicze operacyjne łańcuchy logistyczne, zarządzające zasobami
logistycznymi wydzielanymi do danej operacji. Państwa członkowskie
2-18
decydują przy tym o zakresie udostępniania informacji krajowych.

Kluczowymi czynnikami umożliwiającymi prawidłowe funkcjonowanie
systemu OLCM w operacjach NATO są: rozwinięcie i prawidłowe
funkcjonowanie opisanej poniżej sieci połączonego wsparcia logistycznego,
a także zdolność do przetwarzania informacji zapewniających dowódcy sił
połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych) aktualne
zobrazowanie sytuacji logistycznej (ang. recognized logistics picture –
RLP). Powyższe zadania realizowane są przy wykorzystaniu pakietu
systemów informatycznych logistycznego obszaru funkcjonalnego (ang.
Logistic Functional Area Services – LOGFAS)22.
0210. Informacja logistyczna. Państwa wydzielające siły do operacji NATO

zapewniają dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił
zadaniowych) dostęp do informacji logistycznej, która dotyczy wydzielanego
potencjału i zasobów logistycznych celem zapewnienia mu aktualnego
zobrazowania sytuacji logistycznej (RLP).
0211. Sieć połączonego wsparcia logistycznego (ang. joint logistic support

network – JLSN). Poprawa interoperacyjności logistycznej, koordynacji
działań oraz relacji dowodzenia wymaga integracji zasobów logistycznych
na teatrze działań w ramach jednej struktury nazywanej siecią połączonego
wsparcia logistycznego. Zapewnia to poprawę efektywności łańcucha
dostaw na teatrze działań poprzez wykorzystanie efektu synergii. JLSN jest
połączonym systemem węzłów logistycznych, działalności logistycznej,
infrastruktury oraz linii komunikacyjnych i kanałów wymiany informacji
logistycznych. Tworzą ją węzły transportowe stanowiące punkty wejścia
i wyjścia do oraz z obszaru operacji połączonych (portów
załadunku/wyładunku), rejony ześrodkowania i ustalone punkty wejścia na
linie komunikacyjne, a także rejony przeznaczenia, gdzie realizowany jest
proces integracji i podtrzymywania działań23. Mimo że JLSN posiada
elementy fizyczne, sama w sobie nie stanowi obszaru geograficznego.
Modelową strukturę sieci połączonego wsparcia logistycznego (JLSN)
przedstawiono na rysunku 2-2.
22 Narzędzia pakietu LOGFAS opisane zostały w załączniku E niniejszej publikacji.

Uwaga: W NATO trwają prace zmierzające do zastąpienia pakietu LOGFAS nowym pakietem systemów
o nazwie logistic functional services – LOG FS.
23 Podtrzymywanie działań (ang. sustainability) to zdolność wojsk do zachowania niezbędnego poziomu siły
bojowej w czasie potrzebnym do osiągnięcia wyznaczonych celów. Źródło: Słownik terminów i definicji
NATO, AAP-6 (2017)PL.
2-19
2-20
ROZDZIAŁ 3
LOGISTYKA W NATO
0301. Wprowadzenie
1. W niniejszym rozdziale opisane zostały podstawowe rozwiązania dotyczące

logistyki NATO, które mają szczególne znaczenie podczas prowadzenia
operacji połączonych Sojuszu. Należą do nich:
 rola państwa wydzielającego siły do operacji NATO,
 rola państw udzielających wsparcia w operacjach NATO
 rola organów kierowania szczebla politycznego na strategicznym poziomie

NATO,
 rola organów dowodzenia szczebla wojskowego na strategicznym

poziomie NATO,
 rola agencji NATO,
 dowodzenie logistyką na operacyjnym poziomie dowodzenia NATO,
 dowodzenie logistyką na taktycznym poziomie dowodzenia NATO,
 czynniki wpływające na proces kierowania logistyką w operacjach NATO;
 koordynacja zadań logistycznych z podmiotami spoza NATO.
2. Zapewnienie efektywnej oraz wydajnej realizacji wsparcia

i zabezpieczenia logistycznego operacji sojuszniczych wymaga wspólnego
wysiłku dowództw NATO, a także państw i organizacji biorących udział
w operacji24. Niezbędne jest przy tym szczegółowe określenie zakresu
odpowiedzialności za realizację zadań wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego sił sojuszniczych z uwzględnieniem:
 porozumień zawartych przez państwa oraz dowództwa sojusznicze

biorące udział w operacji,
 uwarunkowań prowadzonych działań.
24 Zakres odpowiedzialności przedstawiono w formie tabelarycznej w załączniku A niniejszej publikacji.
3-1
PODROZDZIAŁ I – ROLA PAŃSTWA WYDZIELAJĄCEGO SIŁY

DO OPERACJI NATO
0302. Rola państwa wydzielającego siły do operacji NATO w procesie wsparcia

i zabezpieczenia logistycznego działań
1. Zabezpieczenie wydzielanych sił zgodnie z wymaganiami Sojuszu.

Państwo wydzielające siły do operacji NATO ponosi odpowiedzialność za
kompleksowe wyposażenie, przygotowanie i zabezpieczenie własnych sił
z wykorzystaniem:
 narodowego systemu zabezpieczenia,
 opcji logistyki wielonarodowej,
 wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych,
 wsparcia przez agencje NATO właściwe do spraw wsparcia działań sił

sojuszniczych,
 wsparcia przez inne państwa w ramach realizacji umów

międzynarodowych,
 połączenia kilku wyżej wymienionych metod.
2. Wydzielanie potencjału i zasobów logistycznych. Państwo wydzielające

siły do operacji NATO odpowiada za zapewnienie zadeklarowanego
potencjału i zasobów logistycznych niezbędnych do zabezpieczenia
wydzielanych sił. Kontyngent narodowy wydzielany jest zgodnie
z procedurami określonymi w przekazaniu uprawnień (ang. transfer of
authority – TOA) oraz zawartymi porozumieniami. Przyjęta koncepcja
zabezpieczenia logistycznego operacji połączonej Sojuszu ma decydujący
wpływ na wielkość i strukturę sił logistycznych deklarowanych w procesie
generowania sił25.
3. Planowanie. Państwo wydzielające siły do operacji NATO uczestniczy

w sojuszniczym procesie planowania działań, a także informuje Sojusznicze
Dowództwo do spraw Operacji (ang. Allied Command Operation – ACO) o:
25 Generowanie sił to realizowany na strategicznym poziomie dowodzenia proces identyfikowania

i aktywowania sił oraz zdolności niezbędnych do prowadzenia operacji z uwzględnieniem dopuszczalnego
poziomu ryzyka. Źródło: MC 133/5, NATO‘S Operations planning, Brussels 2019.
3-2
 ewentualnym podjęciu się roli państwa wiodącego w zakresie logistyki lub

państwa wyspecjalizowanego w zakresie logistyki,
 planowanym wydzieleniu swoich sił do wielonarodowych jednostek

logistycznych lub wielonarodowych zintegrowanych jednostek
logistycznych w ramach procesu generacji sił.
4. Kontrola nad zasobami logistycznymi leży w odpowiedzialności narodowej

do czasu przekazania określonych zasobów do dyspozycji wyznaczonego
dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych) zgodnie z
procedurami określonymi w TOA.
5. Organizacja i rozmieszczenie narodowego elementu wsparcia należy do

odpowiedzialności narodowej.
6. Narodowe centrum koordynacji ruchu wojsk (ang. national movement

coordination centre – NMCC) ustanawiane jest przez państwo członkowskie
w celu zapewnienia koordynacji oraz kontroli ruchu wojsk na swoim terytorium
zgodnie z potrzebami operacyjnymi. Jednym z zadań centrum jest
koordynowanie przemieszczania sił własnych z miejsc stałej dyslokacji na
teatr działań, w tym do obszaru operacji prowadzonych poza granicami
państwa w przypadku pełnienia funkcji państwa wysyłającego (ang. sending
nation – SN)/państwa wydzielającego siły (ang. troop contributing nation –
TCN) do operacji NATO, a także powrotu sił z teatru działań do miejsc stałej
dyslokacji. Działalność narodowego centrum koordynacji ruchu wojsk dotyczy
również koordynacji przemieszczania wojsk własnych w ramach procesu
przyjęcia, ześrodkowania, dalszego ruchu wojsk i integracji (ang. reception,
staging, onward movement and integration – RSOM&I), a także procesu
zakończenia działań, wycofania z rejonu działań, ześrodkowania i wysłania
wojsk (ang. disengagement and rearward movement, staging and dispatch –
D&RMSD). Zadania w tym zakresie realizowane są w ścisłej współpracy
z Sojuszniczym Centrum Koordynacji Ruchu Wojsk (ang. Allied Movement
Coordination Centre – AMCC), państwem-gospodarzem i państwami
tranzytowymi.
7. Państwo wydzielające siły do operacji NATO, które otrzymuje lub ubiega się
o wsparcie udzielane przez państwo wyspecjalizowane w zakresie logistyki,
3-3
zobowiązane jest do przedstawienia prognozy swoich potrzeb w tym zakresie

na następne sześć miesięcy.
PODROZDZIAŁ II – ROLA PAŃSTW UDZIELAJĄCYCH WSPARCIA

W OPERACJACH NATO
0303. Rola państwa-gospodarza
1. Państwo może udzielać wsparcia logistycznego siłom sojuszniczym

przemieszczającym się lub przebywającym na jego terytorium w ramach
wsparcia przez państwo-gospodarza (ang. host-nation support – HNS).
2. Wsparcie przez państwo-gospodarza w operacjach NATO zapewnia wysoki

poziomu elastyczności w realizacji całokształtu wsparcia wojsk sojuszniczych/
koalicyjnych oraz zmniejsza wielkość potencjału logistycznego niezbędnego
do przemieszczenia i rozwinięcia na teatrze działań. Zapewnia ono także
istotne wzmocnienie potencjału wspierającego wojska operacyjne na teatrze
działań przyczyniając się jednocześnie do zwiększenia ich skuteczności
operacyjnej. Państwo-gospodarz powinno zapewnić pełną widzialność
swojego potencjału przeznaczonego do realizacji zadań na rzecz sił
sojuszniczych w ramach udostepnienia dowództwom NATO oraz pozostałym
państwom członkowskim katalogu możliwości HNS (ang. HNS Capability
Planning Catalogue – HNS CAPCAT).
3. Realizacja zadań w ramach narodowego obszaru funkcjonalnego wsparcia

przez państwo-gospodarza opisana została w rozdziale 6. niniejszej publikacji,
natomiast szczegółowe rozwiązania dotyczące tego obszaru zawarte zostały
w dokumencie doktrynalnym Wsparcie przez państwo-gospodarza –
DD-4.5(B), wersja 2.
0304. Rola państwa wiodącego w zakresie logistyki
1. Państwo wydzielające siły do operacji NATO może podjąć się roli państwa
wiodącego w zakresie logistyki (ang. logistic lead nation – LLN), przejmując
całkowitą odpowiedzialność za organizację i koordynację uzgodnionego
szerokiego spektrum zabezpieczenia logistycznego dla całości lub części
wielonarodowych sił (włącznie z dowództwem) na określonym geograficznie
obszarze i w określonym przedziale czasu. Na operacyjnym poziomie
dowodzenia NATO państwo wiodące w zakresie logistyki odpowiada przed
dowódcą sił połączonych (dowódcą połączonych sił zadaniowych) za
3-4
koordynację funkcji logistyki wielonarodowej z pozostałymi państwami

biorącymi udział w operacji w ramach przydzielonego mu funkcjonalnego lub
geograficznego obszaru odpowiedzialności.
2. Zakres odpowiedzialności państwa wiodącego w zakresie logistyki

w operacji połączonej Sojuszu zależy od konkretnych uwarunkowań operacji,
jednakże jego kluczowe i stałe zadania są następujące:
1) w trakcie planowania i przygotowania operacji NATO:
a) prowadzenie negocjacji z Naczelnym Dowództwem Sił Sojuszniczych

w Europie (ang. Supreme Headquarters Allied Powers Europe –
SHAPE), dowódcą sił połączonych (dowódcą połączonych sił
zadaniowych), a także pozostałymi państwami wydzielającymi siły do
operacji NATO celem określenia oraz dokonania podziału zakresu
odpowiedzialności w zakresie wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego działań sił sojuszniczych/koalicyjnych;
b) opiniowanie projektu zestawienia potrzeb (ang. statement of

requirements – SOR) oraz składanie stosownych propozycji zmian,
przy czym zestawienie powinno określać jedynie wymaganą zdolność
a zadaniem LLN jest określenie organizacji systemu logistycznego
i zasobów niezbędnych do zapewnienia danej zdolności;
c) generacja sił wraz z SHAPE w celu określenia organizacji systemu

logistycznego niezbędnego dla zapewnienia właściwej realizacji zadań
logistycznych i świadczenia usług specjalistycznych, a także
koordynacji procesu zapotrzebowywania niezbędnych sił w ramach
dokonywania stosownych ustaleń w układzie dwu- lub wielostronnym;
d) przygotowywanie i opracowywanie niezbędnych porozumień

technicznych (ang. technical arrangements – TAs) oraz stałych
procedur operacyjnych (ang. standing operating procedures – SOPs)
stosownie do wymagań operacji, uwzględniających rozwiązania
w zakresie przyjętego systemu dowodzenia, wzajemnego wsparcia
oraz finansowania działań;
e) udział w opracowaniu planu operacji (ang. operation plan – OPLAN)

oraz planu wsparcia (ang. support plan – SUPPLAN) w zakresie
3-5
zadań i funkcji właściwych dla państwa wiodącego w zakresie

logistyki;
f) określanie niezbędnej infrastruktury oraz wymagań w zakresie

kontraktowania usług;
2) w trakcie podtrzymywania działań po rozwinięciu sił sojuszniczych

w obszarze operacji połączonych (ang. joint operations area – JOA),
w imieniu dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił
zdaniowych):
a) koordynacja i dekonfliktacja zadań logistycznych między państwami

wydzielającymi siły do udziału w operacji w zakresie zadań oraz
funkcji właściwych dla państwa wiodącego w zakresie logistyki;
b) składanie meldunków dotyczących realizacji i koordynacji zadań

logistycznych zgodnie z wymaganiami dowódcy sił połączonych
(dowódcy połączonych sił zadaniowych) dotyczących RLP;
c) współpraca z narodowymi elementami wsparcia państw

wydzielających siły – w razie potrzeb;
d) angażowanie personelu logistycznego i kierowanie realizacją zadań

komórek wewnętrznych dowództwa sił połączonych (dowództwa
połączonych sił zadaniowych) oraz dowództwa JLSG – jeśli zostało
rozwinięte, właściwych do spraw zadań oraz funkcji państwa
wiodącego w zakresie logistyki zgodnie z otrzymanymi w tym zakresie
zadaniami;
e) zapewnianie zasobów niezbędnych do realizacji konkretnych zadań;
f) zarządzanie całością sił i środków zaangażowanych w realizację

zadań będących w odpowiedzialności LLN.
0305. Rola państwa wyspecjalizowanego w zakresie logistyki
1. Państwo wydzielające siły do operacji NATO, które posiada duży potencjał lub
zdolności w określonej dziedzinie logistyki, może podjąć się roli państwa
wyspecjalizowanego w zakresie logistyki (ang. logistic role specialist nation –
LRSN), przejmując odpowiedzialność za realizację zaopatrywania w środki
określonej klasy zaopatrzenia (np.: klasy I – racji żywnościowych lub wody
konfekcjonowanej czy też klasy III – konkretnego rodzaju materiałów pędnych)
3-6
lub świadczenia określonych usług logistycznych na rzecz całości lub części

sił sojuszniczych/koalicyjnych w określonym obszarze geograficznym i czasie.
2. Zakres odpowiedzialności państwa wyspecjalizowanego w zakresie logistyki

w operacji połączonej Sojuszu w stosunku do dowódcy sił połączonych
(dowódcy połączonych sił zadaniowych) zależy od konkretnych uwarunkowań
(wymaganych potrzeb, posiadanych zasobów oraz zdolności logistycznych,
a także uwarunkowań operacyjnych), jednakże jego kluczowe i stałe zadania
są następujące:
1) w trakcie planowania i przygotowania operacji NATO:
a) w bliskiej współpracy z dowódcą sił połączonych (dowódcą

połączonych sił zadaniowych) dokładne określanie deklarowanej/
zapewnianej zdolności; zwyczajowo zdolność ta wykazana zostaje
w SOR lecz bez konkretnych rozwiązań organizacyjnych;
b) opiniowanie zestawienia potrzeb oraz podejmowanie decyzji

w sprawie zasobów i rozwiązań organizacyjnych niezbędnych do
zapewnienia zadeklarowanej zdolności;
c) udział w opracowaniu OPLAN oraz SUPPLAN w zakresie zadań

i funkcji właściwych dla LRSN;
d) przygotowywanie i opracowywanie niezbędnych TAs oraz SOPs

celem zapewnienia wsparcia udzielanego państwom/ formacjom przez
państwo wyspecjalizowane w zakresie logistyki;
e) określanie niezbędnej infrastruktury oraz udział w projektowaniu

obiektów – w razie potrzeb;
f) opracowywanie procedur i metod dokonywania rozliczeń finansowych

między LRSN;
2) w trakcie podtrzymywania działań po rozwinięciu sił sojuszniczych

w JOA w imieniu dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił
zdaniowych):
a) koordynacja zadań logistycznych realizowanych na rzecz państw

biorących udział w operacji NATO w zakresie zdolności
zabezpieczanych przez państwo wyspecjalizowane w zakresie
logistyki;
3-7
b) składanie meldunków dotyczących realizacji i koordynacji zadań

logistycznych zgodnie z wymaganiami dowódcy sił połączonych
(dowódcy połączonych sił zadaniowych) dotyczących RLP;
c) współpraca z narodowymi elementami wsparcia państw

wydzielających siły – w razie potrzeby;
d) angażowanie personelu logistycznego i kierowanie realizacją zadań

komórek wewnętrznych dowództwa sił połączonych (dowództwa
połączonych sił zadaniowych) oraz dowództwa JLSG – jeśli zostało
rozwinięte, właściwych do spraw zadań oraz funkcji państwa
wyspecjalizowanego w zakresie logistyki zgodnie z otrzymanymi
w tym zakresie zadaniami;
e) zapewnianie zasobów niezbędnych do realizacji konkretnych zadań;
f) zarządzanie całością sił i środków zaangażowanych w realizację

zadań będących w odpowiedzialności LRSN;
g) negocjowanie oraz podpisywanie kontraktów w celu zabezpieczenia

wymaganych potrzeb; zadanie to realizowane jest pod nadzorem
narodowych władz do spraw zaopatrzenia w ścisłej współpracy
z dowódcą sił połączonych (dowódcą połączonych sił zadaniowych);
h) koordynacja zadań związanych z finansowaniem oraz księgowaniem

zasobów niezbędnych dla zapewnienia wsparcia udzielanego przez
LRSN zgodnie z obowiązującymi rozwiązaniami wielonarodowymi
w tym zakresie.
PODROZDZIAŁ III – ROLA ORGANÓW KIEROWANIA SZCZEBLA

POLITYCZNEGO NA POZIOMIE STRATEGICZNYM NATO
0306. Organy kierowania szczebla politycznego na poziomie strategicznym

NATO
1. Szczebel polityczny na poziomie strategicznym NATO stanowią władze

polityczne Sojuszu oraz reprezentanci państw członkowskich do struktur
politycznych NATO. Na szczeblu tym podejmowane są strategiczne decyzje
polityczne oraz określane są główne kierunki rozwoju polityki bezpieczeństwa
Sojuszu.
3-8
2. Najwyższe organy polityczne NATO. Rada Północnoatlantycka (ang. North

Atlantic Council – NAC) oraz Grupa Planowania Nuklearnego (ang. Nuclear
Planning Goup – NPG) są najwyższymi organami decyzyjnymi szczebla
politycznego na poziomie strategicznym NATO. Kształtują one politykę
Sojuszu i podejmują decyzje stanowiące podstawę współpracy, planowania
oraz zapewnienia bezpieczeństwa w obszarze odpowiedzialności, a w razie
potrzeby także poza obszarem odpowiedzialności NATO. Pracom obydwu
organów przewodniczy Sekretarz Generalny NATO (ang. Secretary General).
0307. Rola organów kierowania szczebla politycznego na poziomie

strategicznym NATO w procesie wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego sił sojuszniczych
1. NAC, której kompetencje wynikają bezpośrednio z Traktatu

Północnoatlantyckiego, posiada rzeczywistą władzę polityczną oraz decyzyjną
w Sojuszu. Rada uprawniona jest do wydawania wytycznych dla władz
wojskowych NATO (ang. NATO military authorities – NMA), a także do
weryfikowania i zatwierdzania planów dowództw strategicznych NATO
(ang. Strategic Commands – SCs).
2. Sztab Międzynarodowy (ang. International Staff – IS) jest zasadniczym

organem doradczym i administracyjnym, zapewniającym funkcjonowanie NAC
oraz pozostałych organów politycznych Sojuszu. Za pośrednictwem IS
prowadzona jest polityka NATO poprzez wydawanie memorandów Rady
Północnoatlantyckiej (ang. Council Memoranda – C-M), w tym dotyczących
kwestii wsparcia oraz zabezpieczenia logistycznego sił zbrojnych Sojuszu.
3. Komitet Wojskowy (ang. Military Committee – MC) stanowi najwyższą

władzę wojskową Sojuszu. MC podlega NAC oraz NPG i jest integralną
częścią procesu podejmowania decyzji. Stanowi ogniwo łączące szczebel
polityczny ze szczeblem wojskowym na poziomie strategicznym NATO.
Na podstawie decyzji podejmowanych przez struktury polityczne MC
opracowuje wytyczne polityczno-wojskowe, które wydawane są za
pośrednictwem Międzynarodowego Sztabu Wojskowego (ang. International
Military Staff – IMS) w formie dokumentów serii MC (ang. MC documents).
4. Komitet Logistyczny NATO (ang. Logistics Committe – LC) jest organem

doradczym NAC oraz MC w zakresie koordynowania procesu opracowywania
3-9
wytycznych do planowania oraz realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia

logistycznego sił zbrojnych Sojuszu. Komitet doradza organom kierowania
NATO w sprawach logistyki wojskowej i cywilnej, interoperacyjności
logistycznej oraz współpracy międzynarodowej w obszarze logistyki.
5. Komitet Szefów Wojskowych Służb Medycznych NATO (ang. Committee

of the Chiefs of Military Medical Services in NATO – COMEDS) doradza NAC
i MC, a także pełni rolę organu koordynującego w kwestiach medycyny
wojskowej w NATO.
6. Organy finansowe NATO. Rada do spraw Polityki i Planowania Zasobów

(ang. Resource Policy and Planning Board – RPPB), Komitet Budżetowy
(ang. Budget Committee – BC) oraz Komitet NATO do spraw Inwestycji
(ang. Investment Committee – IC) określają zasady finansowania projektów
NATO oraz asygnują fundusze na ich realizację.
7. Konferencja Szefów Inżynierii Wojskowej NATO (ang. NATO Senior Joint

Engineers Conference – NSJEC) odpowiada za określanie kierunków rozwoju
inżynierii wojskowej Sojuszu oraz opracowywanie dokumentów doktrynalnych
uwzględniających doświadczenia wynikające z prowadzonych operacji
i ćwiczeń.
8. Radca prawny NATO (ang. NATO Legal Advisor) negocjuje i opracowuje

dokumenty stanowiące instrumenty zabezpieczenia prawnego prowadzonych
działań. Dokumenty te zatwierdzane są przez Komitet Polityki i Partnerstwa
(ang. Political and Partnership Committee – PPC), a następnie podpisywane
przez Sekretarza Generalnego NATO.
9. Komitet do spraw Cywilnego Planowania Kryzysowego (ang. Civil

Emergency Planning Committee – CEPC) zapewnia wsparcie przez
ekspertów cywilnych na rzecz władz wojskowych NATO oraz innych organów
Sojuszu wg potrzeb.
PODROZDZIAŁ IV – ROLA ORGANÓW DOWODZENIA SZCZEBLA

WOJSKOWEGO NA POZIOMIE STRATEGICZNEYM NATO
0308. Dowództwa strategiczne NATO
1. Podstawowymi organami dowodzenia szczebla wojskowego na strategicznym

poziomie NATO są dwa dowództwa strategiczne, tj.:
3-10
 Sojusznicze Dowództwo do spraw Operacji,
 Sojusznicze Dowództwo do spraw Transformacji.
2. Zadania dowództw strategicznych wynikają z celów Sojuszu określonych

w koncepcji strategicznej oraz z decyzji i wytycznych najważniejszych
organów politycznych NATO. Każdemu z dowództw przypisano konkretny
obszar odpowiedzialności, aby uniknąć dublowania wysiłków.
0309. Rola Sojuszniczego Dowództwa do spraw Operacji
1. Sojusznicze Dowództwo do spraw Operacji (ang. Allied Command

Operations – ACO), które dowodzone jest przez Naczelnego Dowódcę Sił
Sojuszniczych w Europie (ang. Supreme Allied Commander Europe
– SACEUR) i rozwinięte w Naczelnym Dowództwie Sił Sojuszniczych
w Europie (ang. Supreme Headquarters Allied Powers Europe – SHAPE),
odpowiada za:
 doradzanie najważniejszym organom politycznym NATO,
 określanie strategicznych celów wojskowych,
 planowanie operacji na strategicznym poziomie dowodzenia NATO,
 inicjowanie i prowadzenie procesu generowania sił,
 dowodzenie podległymi siłami NATO oraz ich strukturami logistycznymi,
 określanie relacji dowodzenia,
 planowanie i koordynowanie przemieszczania sił sojuszniczych,
 organizowanie logistycznego systemu meldunkowego,
 organizowanie zabezpieczenia medycznego oraz wsparcia inżynieryjnego

na rzecz sił sojuszniczych,
 organizowanie zabezpieczenia finansowego sił sojuszniczych.
2. Doradzanie najważniejszym organom politycznym NATO. SACEUR

doradza NAC oraz NPG w zakresie użycia sił zbrojnych Sojuszu do osiągania
wyznaczonych celów polityki bezpieczeństwa.
3. Określanie strategicznych celów wojskowych. SACEUR określa

strategiczne cele wojskowe na podstawie wniosków z analizy decyzji
i wytycznych najważniejszych organów politycznych NATO.
3-11
4. Planowanie operacji na strategicznym poziomie dowodzenia NATO.

SACEUR, we współpracy z wyznaczonym dowódcą sił połączonych (dowódcą
połączonych sił zadaniowych) i państwami wydzielającymi siły do operacji
sojuszniczej, opracowuje OPLAN na strategicznym poziomie dowodzenia
NATO. Uczestniczy także w negocjowaniu porozumień dotyczących wsparcia
operacji sojuszniczych przez państwo-gospodarza oraz przez kontrahentów
zewnętrznych.
5. Inicjowanie i prowadzenie procesu generowania sił. SACEUR, po

określeniu sił i środków niezbędnych do przeprowadzenia operacji,
opracowuje wielonarodowe połączone zestawienie potrzeb (ang. combined
joint statement of requirements – CJSOR) oraz zwraca się do państw
członkowskich o jego zabezpieczenie. Ponadto organizuje konferencję
generacji sił, aby uszczegółowić zadania w tym zakresie. Gdy sojuszniczy
system logistyczny nie jest w stanie zapewnić ciągłości zabezpieczenia
logistycznego działań sił wielonarodowych, analizowane są następujące
możliwości:
 wykorzystanie narodowych zasobów logistycznych utrzymywanych przez

NSEs,
 zwiększenie zakresu wsparcia przez państwo-gospodarza,
 zwiększenie zaangażowania kontrahentów zewnętrznych.
6. Dowodzenie podległymi siłami NATO oraz ich strukturami logistycznymi.

Na strategicznym poziomie dowodzenia NATO SACEUR dowodzi działaniami
podporządkowanych mu sił sojuszniczych. Podległymi strukturami
logistycznymi dowodzi on za pośrednictwem Pionu SHAPE ds. Zasobów
(ang. SHAPE Resources Directorate), którego intergalną część stanowi
Zarząd Logistyki Połączonej J4 (ang. SHAPE J4). SACEUR uprawniony jest
do weryfikacji oraz zatwierdzania koncepcji i planów, w tym dotyczących
zabezpieczenia logistycznego sił sojuszniczych, które opracowywane są przez
dowódcę sił połączonych (dowódcę połączonych sił zadaniowych) na
operacyjnym poziomie dowodzenia.
7. Określanie relacji dowodzenia. Stosownie do warunków prowadzonych

operacji SACEUR oraz państwa wydzielające siły do operacji NATO określają
relacje dowodzenia między dowódcą sił połączonych (dowódcą połączonych
3-12
sił zadaniowych) a podporządkowanymi mu siłami. Relacje te obowiązują

także organy sojuszniczego systemu logistycznego rozwiniętego z zadaniem
wsparcia operacji.
8. Planowanie i koordynowanie przemieszczania sił sojuszniczych.

Organem wykonawczym ACO w zakresie transportu i ruchu wojsk jest
Sojusznicze Centrum Koordynacji Ruchu Wojsk (ang. Allied Movement
Coordination Centre – AMCC), które koordynuje proces opracowywania
narodowych szczegółowych planów przemieszczenia (ang. detailed
deployment plan – DDP) i na ich podstawie opracowuje wielonarodowy
szczegółowy plan przemieszczenia (ang. multinational detailed deployment
plan – MN DDP). Odpowiada ono również za koordynację przemieszczania
całości sił sojuszniczych na teatr, a także z teatru działań.
9. Organizowanie logistycznego systemu meldunkowego. ACO wraz

z Sojuszniczym Dowództwem do spraw Transformacji określają wymagania
w zakresie logistycznego systemu meldunkowego (ang. logistic reporting –
LOGREP), który jest jednym z elementów pakietu systemów LOGFAS.
10. Organizowanie zabezpieczenia medycznego oraz wsparcia

inżynieryjnego na rzecz sił sojuszniczych. SACEUR określa wymagania
w zakresie zabezpieczenia medycznego za pośrednictwem Zarządu Służby
Zdrowia (ang. Joint Medical Division – JMED), a wymagania w zakresie
wsparcia inżynieryjnego za pośrednictwem Zarządu Inżynierii Połączonej
(ang. Joint Engineering Division – JENG). Zarządy te są elementami SHAPE
Resources Directorate i swoje zadania realizują we współpracy z zarządem J4
oraz z państwami wydzielającymi siły do operacji NATO. SACEUR uprawniony
jest do weryfikacji, a także zatwierdzania koncepcji i planów zabezpieczenia
medycznego oraz wsparcia inżynieryjnego sił sojuszniczych, które
opracowywane są przez dowódcę sił połączonych (dowódcę połączonych sił
zadaniowych) na operacyjnym poziomie dowodzenia.
11. Organizowanie zabezpieczenia finansowego sił sojuszniczych. SACEUR

określa wymagania w zakresie zabezpieczenia finansowego działań sił
sojuszniczych za pośrednictwem Zarządu Planowania Rzeczowego
(ang. SHAPE J8).
3-13
0310. Rola Stałej Połączonej Grupy Wsparcia Logistycznego we wsparciu

działań ACO
1. Stała Połączona Grupa Wsparcia Logistycznego (ang. Standing Joint

Logistic Support Group – SJLSG) jest organem logistyki wielonarodowej
podległym SACEUR i rozwiniętym przy SHAPE.
2. Głównym zadaniem SJLSG jest zapewnienie dogodnych warunków do

szybkiego i płynnego przemieszczania oraz rozwijania, a także
podtrzymywania działań sił zadaniowych bardzo wysokiej gotowości (ang. very
high readiness joint task force – VJTF) w reakcji na pojawiające się
zagrożenia dla bezpieczeństwa NATO. Swoje zadania grupa realizuje poprzez
prowadzenie ciągłego procesu monitorowania bieżącej sytuacji polityczno-
-wojskowej i logistycznej w obszarze odpowiedzialności SACEUR celem
zdefiniowania ewentualnych zagrożeń pojawiających się w środowisku
bezpieczeństwa. SJLSG prowadzi także planowanie wyprzedzające oraz
wstępne przygotowania w zakresie wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
działań VJTF.
3. W przypadku pojawienia się zagrożenia dla bezpieczeństwa NATO, po

podjęciu stosownej decyzji przez SACEUR, SJLSG niezwłocznie
zapoczątkowuje proces przemieszczania sił VJTF do JOA, a także wstępnego
podtrzymywania logistycznego działań tych sił przed rozwinięciem połączonej
grupy wsparcia logistycznego (JLSG) przeznaczonej dla danej operacji NATO.
Po rozwinięciu JLSG grupa ta przejmuje od SJLSG odpowiedzialność za
realizację i koordynację zadań logistycznych w JOA.
0311. Rola Sojuszniczego Dowództwa do spraw Transformacji
1. Sojusznicze Dowództwo do spraw Transformacji (ang. Allied Command

Transformation – ACT), dowodzone przez Naczelnego Sojuszniczego
Dowódcę do spraw Transformacji (ang. Supreme Allied Commander
Transformation – SACT), prowadzi działania zmierzające do dostosowania
Sojuszu do aktualnych i prognozowanych zagrożeń dla bezpieczeństwa
międzynarodowego. ACT odpowiada za:
 doradzanie najważniejszym organom politycznym NATO,
 wyznaczanie głównych kierunków rozwoju sił zbrojnych Sojuszu,
3-14
 opracowywanie doktryny i określanie procedur realizacji zadań

logistycznych,
 planowanie zasobów niezbędnych do realizacji polityki bezpieczeństwa

NATO,
 rozwój zdolności operacyjnych sił zbrojnych Sojuszu.
2. Doradzanie najważniejszym organom politycznym NATO. SACT doradza

NAC oraz NPG w kwestii rozwoju sił zbrojnych Sojuszu zmierzającego do
zapewnienia im zdolności do realizacji wyznaczonych celów polityki
bezpieczeństwa.
3. Wyznaczanie głównych kierunków rozwoju sił zbrojnych Sojuszu. ACT

określa zmiany struktur wojskowych NATO, które są niezbędne dla zapewnia
efektywności ich działań podejmowanych w odpowiedzi na aktualne
i prognozowane zagrożenia w obszarze odpowiedzialności NATO.
4. Opracowywanie doktryny i określanie procedur realizacji zadań

logistycznych. ACT opracowuje sojuszniczą doktrynę logistyczną
(ang. AJP-4, Allied Joint Doctrine for Logistics)26 oraz standardowe procedury
realizacji zadań logistycznych, w tym medycznych, we współpracy z ACO,
dowództwami NATO poziomu operacyjnego oraz państwami członkowskimi.
Zostają one implementowane w Sojuszu w postaci porozumień
standaryzacyjnych (ang. standardization agreement – STANAG), co zapewnia
wysoki poziom standaryzacji NATO27.
5. Planowanie zasobów niezbędnych do realizacji polityki bezpieczeństwa

NATO. ACT we współpracy z ACO i państwami członkowskimi określa
wymagania w zakresie zasobów. Planowanie zasobów stanowi jedną
z dyscyplin procesu planowania obronnego NATO (ang. NATO defence
planning process – NDPP).
6. Rozwój zdolności operacyjnych sił zbrojnych Sojuszu. ACT prowadzi

działania zmierzające do rozwoju zdolności operacyjnych niezbędnych dla
spełnienia nie tylko obecnych ale i przyszłych wymagań. Działania w tym
zakresie dotyczą również zdolności do wsparcia i zabezpieczenia
26 W ramach planowanej w NATO zmiany architektury doktryn serii 4. przewidywane jest poszerzenie obszaru
tematycznego doktryny kluczowej z Logistics na Sustainment.
3-15
logistycznego sił sojuszniczych. W ramach pakietu zdolności (ang. capability

package) rozwija ono systemy LOGFAS.
PODROZDZIAŁ V – AGENCJE NATO
0312. Rola agencji NATO w procesie wsparcia sił sojuszniczych
1 . Agencje NATO wspierają realizację zadań wynikających z polityki

bezpieczeństwa Sojuszu. Na wniosek zainteresowanych stron mogą one
realizować zadania odpłatnego wsparcia na rzecz dowództw i/lub państw
NATO. Dokonują one scentralizowanego kontraktowania wsparcia
realizowanego przez kontrahentów zewnętrznych oraz prowadzą działalność
usługową na zasadach komercyjnych.
2. Do agencji NATO wspierających siły zbrojne Sojuszu należą:
 Agencja NATO do spraw Wsparcia i Zamówień (ang. NATO Support and

Procurement Agency – NSPA),
 Agencja NATO do spraw Łączności i Informatyki (ang. NATO

Communication and Information Agency – NCIA).
3. Agencja NATO do spraw Wsparcia i Zamówień zajmuje się zintegrowanym

kontraktowaniem wsparcia realizowanego przez kontrahentów zewnętrznych
wykonując swoje zadania w ramach:
1) Sojuszniczego Programu Transportu Lotniczego (ang. NATO Airlift

Management Programme – NAMP), którego celem jest pozyskiwanie
zdolności w zakresie transportu lotniczego na rzecz NATO,
poszczególnych państw członkowskich, Unii Europejskiej oraz Organizacji
Narodów Zjednoczonych, a także zarządzanie tymi zdolnościami;
2) Systemu Rurociągów w Europie Środkowej (ang. Central Europe Pipeline

System – CEPS), którego celem jest zarządzanie międzynarodowym
systemem rurociągów oraz magazynów stanowiących źródło
zaopatrywania sił sojuszniczych w materiały pędne i smary;
3) Segmentu Operacji Logistycznych (ang. Logistics Operations Segment),

którego celem jest realizacja zadań zintegrowanego wsparcia
logistycznego sił sojuszniczych biorących udział w ćwiczeniach lub
operacjach;
3-16
4) Segmentu Zamówień (ang. Procurement Segment), w ramach którego, na

wniosek zainteresowanych dowództw i/lub państw NATO, realizowane jest
scentralizowane zamawianie wymaganych środków zaopatrzenia bądź
specjalistycznych usług materiałowych.
4 . Agencja NATO do spraw Łączności i Informatyki zajmuje się

zintegrowanym kontraktowaniem usług w ramach wsparcia sojuszniczych
systemów teleinformatycznych.
PODROZDZIAŁ VI – DOWODZENIE LOGISTYKĄ

NA POZIOMIE OPERACYJNYM NATO
0313. Rola dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych)

w procesie wsparcia i zabezpieczenia logistycznego sił sojuszniczych
1. Dowódca sił połączonych dowodzi podległymi mu siłami sojuszniczymi,

poprzez personel dowództwa sił połączonych, z którego wydzielane jest
dowództwo połączonych sił zadaniowych (JTF HQ) rozwinięte na teatrze
działań. Dowódca sił połączonych może wyznaczyć dowódcę połączonych sił
zadaniowych (JTF COM), któremu przekazuje bezpośrednią odpowiedzialność
za dowodzenie operacją NATO.
2. Bez względu na kategorię i zakres operacji dowódca sił połączonych

(dowódca połączonych sił zadaniowych), w uzgodnieniu z państwem-
-gospodarzem, uprawniony jest do dowodzenia i kierowania przydzielonym mu
potencjałem logistycznym we wszystkich fazach operacji, w tym do
koordynacji, określania priorytetów i dekonfliktacji zadań logistycznych
w obszarze operacji połączonej (JOA).
3. Dowódca sił połączonych (dowódca połączonych sił zadaniowych) jest

odpowiedzialny za:
1) planowanie wsparcia logistycznego zgodnie z planem operacji dowództwa

poziomu strategicznego (ACO/OPLAN);
2) określenie niezbędnych zasobów i potencjału logistycznego w celu

zabezpieczenia potrzeb we wszystkich fazach operacji;
3) dowodzenie podległymi siłami i ich potencjałem logistycznym – dowódca

sił połączonych (dowódca połączonych sił zadaniowych) może
wnioskować o wsparcie jego działań w tym zakresie poprzez rozwinięcie
3-17
połączonej grupy wsparcia logistycznego (JLSG) wraz z określeniem jej

wielkości i struktury;
4) planowanie zabezpieczenia finansowego sojuszniczej operacji połączonej.
4. W ramach realizacji swoich zadań dowódca sił połączonych (dowódca

połączonych sił zadaniowych) jest uprawniony do:
1) kierowania operacyjnego28 (ang. operational control – OPCON)

komponentami sił, w tym jednostkami logistycznymi oddanymi mu do
dyspozycji w trakcie procesu generowania sił, zgodnie z przekazaniem
uprawnień (TOA);
2) redystrybucji29 zasobów logistycznych państw biorących udział
w operacji zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami;
3) otrzymywania meldunków dotyczących podległych mu zasobów oraz
potencjału logistycznego – dla przydzielonych jednostek logistycznych
państw spoza NATO konieczne jest dokonanie ich certyfikacji
potwierdzającej ich zdolność do realizacji zadań zgodnie z procedurami
Sojuszu;
4) określania wymagań (w tym priorytetów dotyczących wykorzystania
zasobów lokalnych) i koordynacji zadań wsparcia przez państwo-
-gospodarza, włącznie ze wsparciem realizowanym na podstawie umów
dokonywanych przez Naczelne Dowództwo Sił Sojuszniczych
w Europie (SHAPE);
5) określania wymagań oraz priorytetów dotyczących transportu i ruchu
wojsk, inicjowania oraz koordynacji procesu przemieszczania sił
w obszarze odpowiedzialności, a także likwidacji ograniczeń w tym
zakresie.
5. Powyższe uprawnienia zapewniają dowódcy operacji skuteczną oraz wydajną

realizację zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego poziomu
operacyjnego. Przysługują one także dowódcom spoza Sojuszu, którym
28 Kierowanie operacyjne (OPCON) to uprawnienie przyznane dowódcy do kierowania przydzielonymi mu siłami

tak, aby mógł on wykonywać określone zadania, ograniczone zwykle przez funkcję, czas lub położenie,
do rozmieszczenia tych jednostek do działań oraz do utrzymywania lub przekazania kierowania taktycznego
nad tymi jednostkami. Uprawnienie to nie obejmuje prawa wyznaczania oddzielnych zadań dla części tych sił,
jak również kierowania administracyjnego i logistycznego. Źródło: Słownik terminów i definicji NATO, AAP-6
(2017)PL.
29 Redystrybucja to przepływ zasobów logistycznych między jednostkami biorącymi udział w operacji.
Źródło: MC 319/3, NATO Principles and Policies for Logistics, NATO, Brussels 2014.
3-18
podporządkowano wielonarodowe siły zaangażowane w operację prowadzoną

pod auspicjami NATO.
6. Komórką wewnętrzną dowództwa sił połączonych (dowództwa połączonych sił

zadaniowych) właściwą do spraw logistyki jest zarząd J430.
7. W zakresie realizacji zadań wsparcia logistycznego sił sojuszniczych dowódca

sił połączonych (dowódca połączonych sił zadaniowych) może:
1) wnioskować o rozwinięcie na teatrze działań połączonej grupy wsparcia

logistycznego (JLSG) celem zapewnienia lepszej koordynacji zadań
logistycznych;
2) zgodnie z zawartymi w tym zakresie porozumieniami, przekazać państwu

wiodącemu w zakresie logistyki (LLN) uprawnienia do organizowania
i koordynowania uzgodnionego szerokiego spektrum zabezpieczenia
logistycznego dla całości lub części sił wielonarodowych, z przydzieleniem
narodowych jednostek logistycznych do wsparcia LLN w zakresie realizacji
będących w jego odpowiedzialności zadań; dowództwa narodowe
zachowują przy tym uzgodnione uprawnienia do dowodzenia i kierowania
jednostkami wydzielanymi do wsparcia państwa wiodącego w zakresie
logistyki w realizacji zadań będących w jego odpowiedzialności;
3) zgodnie z zawartymi w tym zakresie porozumieniami, przekazać państwu

wyspecjalizowanemu w zakresie logistyki (LRSN) uprawnienia do realizacji
zadań zaopatrywania w środki konkretnej klasy zaopatrzenia lub
świadczenia określonych usług logistycznych na rzecz całości lub części
sił sojuszniczych; jednostki logistyczne państwa wyspecjalizowanego
w zakresie logistyki realizujące zadania w ramach wsparcia LRSN
podlegają przy tym kierowaniu taktycznemu (TACON)31 dowódcy sił
połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych).
0314. Rola połączonej grupy wsparcia logistycznego
1. Połączona grupa wsparcia logistycznego (ang. joint logistic support group –

JLSG) jest organem logistyki wielonarodowej, który może być rozwinięty na
30 Szczegółowy zakres odpowiedzialności i uprawnień zarządu J4 dowództwa sił połączonych (połączonych sił
zadaniowych) opisany został w AJP-4(B), Allied Joint Doctrine for Logistics, NATO, Brussels 2018.
31 Kierowanie taktyczne (TACON) to szczegółowe, zwykle lokalne kierowanie ruchem wojsk i manewrami
niezbędnymi do wykonania przydzielonych zadań. Źródło: Słownik terminów i definicji NATO, AAP-6
(2017)PL.
3-19
teatrze działań zgodnie z potrzebami dowódcy sił połączonych (dowódcy

połączonych sił zadaniowych). JLSG nie stanowi odrębnego komponentu
rodzaju sił zbrojnych, lecz w systemie dowodzenia jej dowództwo jest
równorzędne z dowództwem komponentu (na poziomie taktycznym). Grupa
podlega bezpośrednio dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił
zadaniowych) i wspiera działania podległych mu sił, w tym działania
poszczególnych komponentów rodzajów sił zbrojnych, w ramach wsparcia
poziomu operacyjnego, realizowanego na trzeciej linii wsparcia logistycznego.
Posiada również zdolność do zabezpieczenia logistycznego integralnych
jednostek w ramach pierwszej i drugiej linii wsparcia logistycznego. Swoje
zadania realizuje z wykorzystaniem zarówno własnego, jak i przydzielonego
jej potencjału logistycznego. Dowódcy komponentów rodzajów sił zbrojnych
mogą bowiem przekazać dowódcy JLSG określony potencjał logistyczny
poziomu taktycznego w ramach przekazania uprawnień (TOA). Wielkość oraz
struktura JLSG określane są w trakcie planowania operacji i wynikają
z ogólnej kategorii, a także zakresu operacji, przewidywanych potrzeb
dotyczących wsparcia i zabezpieczenia logistycznego sił sojuszniczych
(wielonarodowych) oraz warunków występujących w obszarze geograficznym,
w którym prowadzona będzie operacja32.
2. Dowództwo JLSG, w przypadku jego rozwinięcia, odpowiada za:
1) planowanie, koordynowanie oraz realizację wsparcia logistycznego

poziomu operacyjnego na rzecz sił sojuszniczych; zadanie to realizowane
jest zgodnie z obowiązującymi uprawnieniami dowodzenia i kierowania
(określanymi w TOA) poprzez koordynowanie całokształtu działalności
jednostek własnych oraz innych jednostek logistycznych na teatrze
działań, a także współpracę z rozwiniętymi narodowymi elementami
wsparcia;
2) planowanie oraz integrowanie wsparcia logistycznego poziomu
operacyjnego w ramach bazy logistycznej teatru działań (ang. theatre
logistic base – TLB), jednostki właściwej do realizacji zadań w ramach
32 Zalążki niezbędne do rozwijania połączonych grup wsparcia logistycznego utrzymywane są obecnie

w dowództwach sił połączonych – w ramach struktury dowodzenia NATO (ang. NATO Command Structure –
NCS). Wraz z uzgodnieniem nowej edycji Celów NATO określone zadania w tym zakresie przydzielone
zostały poszczególnym państwom członkowskim – w ramach struktury sił NATO (ang. NATO Force Structure
– NFS).
3-20
procesu RSOM/RMSD, jednostki medycznej, jednostki inżynierii

wojskowej, wysuniętego rejonu logistycznego (ang. forward logistic site –
FLS) w operacjach morskich, jednostki żandarmerii wojskowej
(ang. military police – MP) oraz elementów logistycznych przydzielonych
portów lotniczych/lotnisk – w razie potrzeby; realizacja powyższych zadań
wymaga koordynacji działań z dowództwem sił połączonych (dowództwem
połączonych sił zadaniowych), dowództwami komponentów rodzajów sił
zbrojnych oraz państwem-gospodarzem i państwami wydzielającymi siły
do operacji NATO;
3) zarządzanie procesem logistycznego podtrzymywania działań
i świadczenia usług specjalistycznych w ramach wsparcia poziomu
operacyjnego z uwzględnieniem wsparcia medycznego;
4) zarządzanie obiektami infrastruktury i innymi obiektami wewnątrz sieci
połączonego wsparcia logistycznego (JLSN).
3. System dowodzenia przyjęty w operacji połączonej Sojuszu powinien

uwzględniać zasadniczą rolę JLSG w realizacji i koordynacji wszystkich zadań
wsparcia logistycznego poziomu operacyjnego, w każdej fazie operacji, tj. od
planowania operacji poprzez przemieszczenie sił na teatr działań
i podtrzymywania logistycznego ich działań po wycofanie sił z teatru działań
do miejsc stałej dyslokacji lub skierowania ich do wykonywania innych
zadań33.
4. Dowódca JLSG podlega dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił

zadaniowych) i posiada uprawnienia do dowodzenia oraz kierowania
przydzielonymi mu jednostkami logistycznymi poziomu operacyjnego zgodnie
z planem operacji (OPLAN), a także przekazaniem uprawnień (TOA).
W ramach posiadanych uprawnień dowódca JLSG dowodzi siłami
realizującymi proces przyjęcia, ześrodkowania i dalszego ruch wojsk (RSOM),
a także proces wycofania z rejonu działań, ześrodkowania i wysłania wojsk
(RMSD).
Dowódca JLSG może realizować swoje zadania, będąc w następujących

relacjach dowodzenia i kierowania, a także współdziałania z przydzielonymi
33 Umiejscowienie dowództwa JLSG w systemie dowodzenia NATO, a także obowiązujące w nim relacje
dowodzenia, kierowania i koordynacji zadań zostały przedstawione w załączniku B niniejszej doktryny.
3-21
mu, a także z pozostałymi siłami sojuszniczymi i państwami wydzielającymi

siły do operacji NATO:
1) kierowania operacyjnego (OPCON) w stosunku do sił przydzielonych mu

do realizacji konkretnych misji i zadań, tj.: wielonarodowej zintegrowanej
jednostki logistycznej (ang. multinational integrated logistic unit – MILU),
wielonarodowej jednostki logistycznej (ang. multinational logistic unit –
MLU) – w razie potrzeb i stosownie do przekazania uprawnień (TOA),
wielonarodowej zintegrowanej jednostki medycznej (ang. multinational
integrated medical unit – MIMU) i wielonarodowej jednostki medycznej
(ang. multinational medical unit – MMU) – w razie potrzeb i stosownie do
przekazania uprawnień (TOA), a także modułowej wielonarodowej
jednostki dystrybucji produktów naftowych (ang. modular combined
petroleum unit – MCPU)34, oddziałów logistycznych poziomu operacyjnego
(inżynierii wojskowej, zaopatrzenia, transportowego, medycznego,
RSOM/RSMD), jednostki żandarmerii wojskowej (MP) oraz jednostki
zabezpieczenia dowództwa JLSG;
2) kierowania taktycznego (TACON) w stosunku do wszystkich jednostek
wojskowych przebywających lub wykonujących zadania w obrębie
urządzeń i elementów logistycznych (węzłów) JLSG;
uwaga: wszystkie jednostki wojskowe, z jednostkami JLSG włącznie,
będące poza węzłami JLSG podlegają kierowaniu taktycznemu organu
zarządzającego obszarem (rejonem) działań, w którym aktualnie
przebywają;
3) relacji wspierający–wspierany – dowódca JLSG wspiera działania
całości sił sojuszniczych w ramach realizacji wsparcia logistycznego
poziomu operacyjnego na trzeciej linii wsparcia, lecz w przypadku, gdy
realizacja zadań w ramach procesów RSOM i RMSD będzie stanowić
główny wysiłek działań sił sojuszniczych, dowódca JLSG może być
wsparty w tym zakresie przez inne siły zgodnie z decyzją dowódcy sił
połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych);
4) koordynacji zadań logistycznych – bez względu na nadane dowódcy
JLSG uprawnienia w zakresie dowodzenia i kierowania dowódca sił
34 Wielonarodowe jednostki logistyczne rozwijane w ramach opcji logistyki wielonarodowej zostały opisane
w załączniku C niniejszej doktryny.
3-22
połączonych (dowódca połączonych sił zadaniowych) uprawnia dowódcę

JLSG do koordynacji wysiłku logistycznego ponoszonego przez wszystkie
jednostki logistyczne na teatrze działań celem zapewnienia dekonfliktacji
ich działań i poprawy wydajności wykorzystania ograniczonych zasobów.
Ponadto między dowódcą JLSG a narodowymi elementami wsparcia
rozwiniętymi na teatrze działań mogą zaistnieć także relacje kierowania
logistycznego (LOGCON) z zastrzeżeniem ustaleń zawartych
w przekazaniu uprawnień (TOA);
5) inne uprawnienia w zakresie koordynacji zadań – dowódcy JLSG,
mogą być nadane uprawnienia do koordynacji zadań z dowódcami wojsk
operacyjnych w zakresie wsparcia realizacji jego zadań i misji, np. poprzez
przydzielenie mu dodatkowego potencjału bojowego do ochrony obiektów
infrastruktury sieci połączonego wsparcia logistycznego (JLSN).
7. Szczegółowe zadania i zakres odpowiedzialności połączonej grupy wsparcia
logistycznego w zakresie zapewnienia wsparcia logistycznego poziomu
operacyjnego określone zostały w dokumencie AJP-4.6(C), Allied Joint
Doctrine for the Joint Logistic Support Group 35.
PODROZDZIAŁ VII – DOWODZENIE LOGISTYKĄ

NA POZIOMIE TAKTYCZNYM NATO
0315. Rola dowódców taktycznego poziomu dowodzenia NATO w realizacji

zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego podległych im sił
1. Dowódcy komponentów odpowiadają za koordynację całokształtu zadań

logistycznych na poziomie taktycznym NATO realizowanych w celu
zapewnienia efektywnego wsparcia i zabezpieczenia logistycznego wszystkich
podległych im sił.
2. Dowódcy taktycznego poziomu dowodzenia NATO odpowiadają za

właściwe planowanie, organizację oraz realizację zadań wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego działań stosownie do szczebla
organizacyjnego podległych im sił. Zadania te realizowane są na:
1) pierwszej linii wsparcia logistycznego – przez integralny potencjał

logistyczny okrętu, jednostki wojskowej lub szwadronu włącznie;
35 Dokument AJP-4.6(C), Allied Joint Doctrine for the Joint Logistic Support Group obowiązuje w Siłach
Zbrojnych RP zgodnie z decyzją nr 11/Log./P4 Ministra Obrony Narodowej z dnia 12.02.2019 r. w sprawie
wprowadzenia do użytku dokumentu doktrynalnego AJP-4.6(C) w wersji oryginału.
3-23
2) drugiej linii wsparcia logistycznego – przez integralny potencjał logistyczny

szczebla do formacji/związku taktycznego włącznie.
PODROZDZIAŁ VIII – CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PROCES KIEROWANIA

LOGISTYKĄ W OPERACJACH NATO
0316. Kierowanie logistyczne
1. Kierowanie logistyczne (ang. logistics control – LOGCON) to władza nadana

dowódcy sił NATO nad przydzielonymi jednostkami i organizacjami
logistycznymi na obszarze operacji połączonych, włączając narodowe
elementy wsparcia (ang. national support elements – NSEs), która daje mu
uprawnienia w zakresie synchronizacji, nadawania priorytetów oraz integracji
ich funkcji i działań logistycznych dla osiągnięcia celu misji (operacji).
Uwaga: LOGCON nie nadaje dowódcy sił NATO władzy nad narodowymi
zasobami będącymi w dyspozycji NSE z wyjątkiem przypadków uzgodnionych
w ramach TOA lub wynikających z Zasad i polityki NATO w zakresie logistyki
(ang. NATO Principles and Policies for Logistics)36.
2. Kierowanie logistyczne (LOGCON) zapewnia świadomość sytuacyjną

dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych), zmniejsza
ryzyko operacyjne oraz umożliwia prowadzenie pełnego spektrum operacji
z aktualnym zobrazowaniem sytuacji logistycznej (RLP).
0317. Zarządzanie informacją logistyczną
1. Zarządzanie informacją logistyczną (ang. logistic information management –

LIM) w operacjach NATO obejmuje pozyskiwanie, przetwarzanie i przesyłanie
informacji o potrzebach oraz zasobach i potencjale logistycznym w celu:
 zmniejszenia kosztów realizacji i zarządzania przedsięwzięciami

zabezpieczenia logistycznego wojsk,
 skrócenia czasu dostaw środków zaopatrzenia i usług,
 zwiększenia efektywności i skuteczności narodowego wsparcia oraz

zabezpieczenia logistycznego sojuszniczych sił zbrojnych przy
jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa informacji.
36 Źródło: NO-04-A008; Zabezpieczenie logistyczne. Terminologia.
3-24
2. System zarządzania informacją logistyczną integruje dostępne technologie

i systemy informatyczne z istniejącymi procesami logistycznymi oraz praktyką.
3. Celem systemu zarządzania informacją logistyczną jest wsparcie

dowództw poziomu strategicznego oraz operacyjnego w procesach
planistyczno-decyzyjnych poprzez zapewnienie im pełnej i aktualnej informacji
logistycznej.
4. Dowódca sił połączonych (dowódca połączonych sił zadaniowych)

posiada uprawnienia do otrzymywania meldunków logistycznych, a także
kontroli jakości oraz ilości sił i środków logistycznych wyznaczonych do
wsparcia sił sojuszniczych będących w jego podporządkowaniu.
5. Zebranie informacji logistycznych z wszystkich komponentów sił,

z narodowymi elementami wsparcia włącznie, oraz ich usystematyzowanie
przyczynia się do zapewnienia dowódcy operacji NATO aktualnego
zobrazowania sytuacji logistycznej (RLP).
6. Sojuszniczy system zarządzania informacją logistyczną obejmuje

sporządzanie i wymianę informacji logistycznych przez struktury organizacyjne
logistyki NATO, wykorzystując w tym celu wspierające narzędzia
informatyczne, w tym oprogramowanie pakietu LOGFAS.
7. LOGFAS jest pakietem systemów z obszaru usług dziedzinowych,

wspierających zarządzanie zasobami logistycznymi we wszystkich fazach
operacji sojuszniczych, w tym w operacjach reagowania kryzysowego spoza
artykułu 5. Traktatu Północnoatlantyckiego. Ich przeznaczeniem jest
przetwarzanie i wymiana informacji logistycznych ze szczególnym
uwzględnieniem informacji o zasobach wydzielanych do operacji.
8. Pakiet systemów LOGFAS zawiera następujące elementy składowe:
1) bazę danych logistycznych (ang. Logistics Database – LOGBASE);
2) sojuszniczy system przemieszczania, rozwinięcia i ruchu wojsk (ang.

Allied Deployment and Movement System – ADAMS);
3) system optymalizacji zasobów dowództw sojuszniczych (ang. Allied

Commands Resource Optimisation Software System – ACROSS);
4) system monitorowania i planowania przewozów (ang. Effective Visible

Execution – EVE);
3-25
5) koalicyjny system przyjęcia, ześrodkowania i dalszego ruchu

(ang. Coalition Reception, Staging and Onward Movement – CORSOM);
6) moduł planowania podtrzymywania działań (ang. Sustainment Planning

Module – SPM);
7) logistyczny system meldunkowy (ang. Logistic Reporting – LOGREP);
8) katalog możliwości HNS (ang. HNS Capability Planning Catalogue

– HNS CAPCAT).
Wyżej wymienione elementy LOGFAS opisane zostały w załączniku E

niniejszej publikacji.
9. Systemy LOGFAS są interoperacyjne z pozostałymi systemami

teleinformatycznymi NATO zintegrowanymi w ramach zautomatyzowanego
systemu dowodzenia i kierowania (ang. automated command and control
information system – ACCIS), w tym z systemami teleinformatycznymi
obszaru funkcjonalnego planowania operacji (ang. tools for operation planning
functional area services – TOPFAS).
0318. Aktualne zobrazowanie sytuacji logistycznej
1. Aktualne zobrazowanie sytuacji logistycznej (ang. recognized logistics

picture – RLP) jest to przygotowane na poziomie operacyjnym zestawienie
zweryfikowanych danych logistycznych, które zostają udostępnione
dowództwom NATO zaangażowanym w operację w celu zapewnienia im
świadomości sytuacyjnej w zakresie logistyki, a tym samym ułatwienia
procesu podejmowania decyzji.
2. RLP przyczynia się do poprawy procesów planowania oraz prowadzenia

operacji poprzez zapewnienie dowódcom na poszczególnych poziomach
dowodzenia NATO kluczowej, zweryfikowanej i aktualnej informacji
logistycznej, podawanej w standardowym formacie umożliwiającym szybką
oraz dokładną analizę danych.
3. Za zapewnienie RLP odpowiada zarząd J4 dowództwa sił połączonych

(dowództwa połączonych sił zadaniowych). Zapewniane jest ono przede
wszystkim na podstawie otrzymywanych meldunków logistycznych od
dowódcy JLSG, dowódców komponentów, państw wydzielających siły do
operacji NATO oraz państwa-gospodarza.
3-26
4. Aktualne zobrazowanie sytuacji logistycznej obejmuje informacje na temat

zdolności i potencjału logistycznego posiadanego przez JLSG, poszczególne
komponenty rodzajów sił zbrojnych, narodowe elementy wsparcia oraz
państwo-gospodarza (jeśli państwo-gospodarz posiada zdolność do
zapewnienia widzialności zasobów). Informacje te dotyczą następujących
parametrów:
 poziom zapasów w poszczególnych klasach zaopatrzenia,
 zdolności transportowych,
 stanu ilościowego zasadniczego SpW,
 statusu JLSG,
 sytuacji medycznej,
 innych – według wymagań dowódcy operacji.
5. Zapewnienie RLP jest kluczowe dla przeprowadzenia procesów analizy

i oceny ryzyka w działaniach logistycznych. Z kolei zarządzanie ryzykiem jest
kwestią fundamentalną dla skutecznej realizacji zadań logistycznych
w operacji połączonej Sojuszu.
6. RLP przyczynia się także do zapewnienia jednolitego obrazu sytuacji

operacyjnej (ang. common operational picture – COP), który składa się
z różnych warstw określonych odniesieniami geograficznymi i zawierających
dane o statusie, zdolnościach oraz możliwych zamiarach sił własnych
i przeciwnika, ich postawie oraz zdolności do podtrzymywania działań sił
własnych, ważnych lokalizacjach, krytycznej infrastrukturze, a także
działaniach prowadzonych na obszarze operacji połączonych.
0319. Widzialność zasobów
1. Widzialność zasobów (ang. asset visibility) to zdolność do jednoczesnego

określania aktualnego położenia w łańcuchu dostaw, a także ilości i statusu
jednostek, personelu, sprzętu wojskowego oraz środków zaopatrzenia
w trakcie ich operacyjnego wykorzystania37.
2. Zapewnienie dowódcy operacji odpowiedniej widzialności zasobów

pozwala na identyfikację oddanych do jego dyspozycji zasobów, a także na
37 Źródło: Widzialność zasobów – DD-4.11, CDiS SZ, Bydgoszcz 2015.
3-27
określanie priorytetów w zakresie ich dystrybucji i redystrybucji na teatrze

działań. Dowódca realizuje swoje zadania w tym zakresie poprzez nadawanie
określonym zasobom odpowiednich kodów pozycji sprawozdawczych
(ang. reportable item code – RIC) w wykazie pozycji sprawozdawczych
(ang. reportable item list – RIL). W zależności od rozwoju sytuacji operacyjnej
wykaz RIL może ulegać zmianie. Nie umieszcza się w nim zasobów, które nie
zostały określone jako istotne dla realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego sił wydzielanych do udziału w operacji.
3. Widzialność zasobów może przyczynić się do poprawy procesów planowania

i prowadzenia operacji, a także zarządzania ryzykiem w działaniach sił
zbrojnych.
4. Widzialność zasobów ma istotne znaczenie dla zapewnienia dowódcy operacji

NATO aktualnego zobrazowania sytuacji logistycznej (RLP).
PODROZDZIAŁ IX – KOORDYNACJA ZADAŃ LOGISTYCZNYCH

Z PODMIOTAMI SPOZA NATO
0320. Kompleksowe podejście
1. Kompleksowe podejście (ang. comprehensive approach – CA)38 NATO do

prowadzenia działań przewiduje możliwość zaangażowania w operacje
sojusznicze państw niebędących członkami NATO, władz lokalnych oraz
różnorodnych organizacji realizujących swoje zadania na teatrze działań.
Szczególne znaczenie w tym zakresie ma współpraca i koordynacja działań
mających na celu racjonalne wykorzystanie ograniczonych zasobów
lokalnych. Istotne jest przy tym, aby ograniczyć wpływ współzawodnictwa,
które może powodować negatywne skutki dla lokalnej ludności, gospodarki,
środowiska i infrastruktury (od wzrostu stopy inflacji do wyczerpania zasobów
włącznie). Należy przy tym dążyć do zapewnienia transparentności działań
w tym zakresie celem uniknięcia podejrzeń o korupcję oraz związanych z nimi
problemów natury prawnej i wizerunkowej. Podczas realizacji zadań
38 Kompleksowe podejście to zarówno ogólna metoda pracy, jak i zestaw konkretnych środków i procesów
służących poprawie sposobu, w jaki wielonarodowe siły zbrojne, w oparciu o wspólną wizję strategiczną, przy
wykorzystaniu szerokiego wachlarza istniejących narzędzi i instrumentów, może wspólnie opracować
i ustanowić bardziej spójne oraz skuteczniejsze zasady, praktyczne przykłady oraz realizować działania
i dostarczyć ich rezultaty. Definicja własna opracowana na podstawie definicji kompleksowego podejścia
zawartej w Doktrynie działań połączonych, CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
3-28
logistycznych należy zapewnić bezpieczeństwo siłom sojuszniczym oraz

współpracującym z nimi elementom podmiotów spoza NATO.
2. Koordynacja zadań logistycznych z podmiotami spoza NATO może również

dotyczyć określania kolejności przemieszczania sił po wyznaczonych liniach
komunikacyjnych.
3. W ramach koordynacji działań z podmiotami spoza NATO wskazane jest

prowadzenie działań na rzecz budowy i rozwoju środowiska bezpieczeństwa.
4. Podstawową kwestią dla personelu logistyki dowództw Sojuszu w ramach

koordynacji zadań logistycznych z podmiotami spoza NATO na teatrze działań
jest nawiązanie współpracy z właściwym do spraw logistyki personelem tych
podmiotów.
0321. Koordynacja zadań logistycznych z Organizacją Narodów

Zjednoczonych
Istnieją fundamentalne różnice między NATO a Organizacją Narodów

Zjednoczonych (ONZ – ang. United Nations – UN) dotyczące wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego prowadzonych działań. W przeciwieństwie do
NATO Organizacja Narodów Zjednoczonych refunduje państwom
zaangażowanym w jej operacje pokojowe koszty wykorzystania narodowych
zasobów, a także koszty związane z przemieszczeniem i rozwinięciem sił na
teatrze działań. Państwa wydzielające siły negocjują z ONZ bilateralne
porozumienia dotyczące wydzielania kontyngentów narodowych, a także
regulujące zasady ich finansowania oraz wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego ich działań. Zasady dotyczące refundowania kosztów
związanych z udziałem w misjach pokojowych ONZ opisane zostały
w podręczniku zatytułowanym Manual on Policies and Procedures concerning
the Reimbursement and Control of Contingent-Owned Equipment of
Troop/Police Contributors Participating in Peacekeeping Missions, który
aktualizowany jest co trzy lata39. Znajomość tych zasad ma fundamentalne
znaczenie dla właściwej koordynacji zadań logistycznych pomiędzy NATO
a ONZ.
39 W AJP-4(B), Allied Joint Doctrine for Logistics wymieniona została także publikacja ONZ zatytułowana Global
Field Support System.
3-29
0322. Koordynacja zadań logistycznych z Organizacją Bezpieczeństwa

i Współpracy w Europie
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE – ang.

Organization for Security and Cooperation in Europe – OSCE) nie posiada
własnych sił zbrojnych oraz zdolności logistycznych. W związku z tym misje tej
organizacji mogą wymagać wsparcia ze strony NATO w obszarze, w którym
swoje zadania realizują zarówno siły sojusznicze, jak i OBWE. W takich
przypadkach personel logistyki dowództw Sojuszu powinien nawiązać
współpracę z właściwym do spraw logistyki personelem OBWE.
0323. Koordynacja zadań logistycznych z Unią Europejską
Podstawą współpracy i koordynacji zadań logistycznych pomiędzy NATO

a Unią Europejską (UE – ang. European Union – EU) jest porozumienie Berlin
Plus40. Na mocy tego porozumienia UE uzyskała dostęp do uzgodnionych
zasobów, zdolności i danych planistycznych NATO umożliwiających jej
prowadzenie operacji militarnych bez udziału Stanów Zjednoczonych Ameryki
Północnej. UE w szerokim zakresie stosuje rozwiązania przyjęte w NATO,
w tym przede wszystkim doktryny, w celu zapewnienia kompleksowego oraz
standardowego podejścia do formowania sił wielonarodowych, a także
wsparcia i zabezpieczenia logistycznego ich działań.
40 Porozumienie Berlin Plus podpisane zostało w 1999 r. na szczycie NATO w Waszyngtonie. Jego warunki
uszczegółowione zostały w 2003 r.
3-30
ROZDZIAŁ 4
WSPARCIE I ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE
OPERACJI
0401. Wprowadzenie
1. W niniejszym rozdziale skoncentrowano się przede wszystkim na realizacji

zadań logistycznych w operacjach połączonych. Traktuje on także o wsparciu
i zabezpieczeniu logistycznych działań poszczególnych komponentów
rodzajów sił zbrojnych.
2. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne operacji musi być skuteczne nawet

w sytuacjach, gdy działania sił zbrojnych prowadzone są na obszarach
operacji połączonych bez wsparcia państwa-gospodarza i ze słabą
infrastrukturą. Ustanawiając węzły logistyczne i prowadząc wsparcie oraz
zabezpieczenie logistyczne w obszarze operacji połączonych (JOA), ważne
jest, aby podejmowane były właściwe działania mające na celu ochronę
środowiska zgodnie z prawem międzynarodowym oraz rozwiązaniami
prawnymi państw biorących udział w operacji. Współczesne pole walki może
być nielinearne, w związku z czym, może zawierać różnorodne
nieprzylegające do siebie obszary działań, takie jak np. cyberprzestrzeń.
Dlatego też system logistyczny rozwinięty dla zabezpieczenia działań
w operacji powinien być elastyczny oraz zdolny do adaptacji do nowych
– nieprzewidywalnych warunków. Wydzielone do operacji zasoby muszą
umożliwić podtrzymywanie logistyczne działań rozproszonych sił
prowadzących dynamiczne działania w warunkach ciągłego zagrożenia.
Skoordynowane i standardowe wykorzystanie urządzeń przeładunkowych,
interoperacyjność w zakresie logistyki na wszystkich poziomach działań,
zapewnienie widzialności zasobów oraz wymiany informacji logistycznej
przyczyniają się do zwiększenia skuteczności logistyki wielonarodowej.
3. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne operacji dotyczy realizacji zadań

logistycznych na rzecz różnorodnych elementów sił. Właściwa realizacja tych
zadań wymaga stosowania ogólnych zasad logistycznych, a także
skutecznego i bieżącego zarządzania ryzykiem w celu sprostania aktualnym
potrzebom.
4-1
4. Dowódca operacji powinien mieć pełną świadomość zarówno istniejących

zagrożeń, jak i możliwości realizacji zadań, w tym zadań logistycznych.
Personel logistyczny dowództwa operacji powinien więc na bieżąco i aktywnie
realizować proces zarządzania ryzykiem, a w szczególności:
1) planować zużycie środków materiałowych oraz prognozować straty SpW

w toku działań, a także sporządzać zapotrzebowania środków
zaopatrzenia z uwzględnieniem wymagań dowódcy oraz możliwości
dostępnego potencjału logistycznego i wyników procesu zarządzania
ryzykiem;
2) dokonywać bieżącej oceny ryzyka oraz możliwości realizacji zadań przez
dostępny potencjał logistyczny w ramach procesu logistycznego
podtrzymywania działań, a także meldować dowódcy o ich wpływie na
możliwość prowadzenia działań;
3) przedstawiać dowódcy możliwe sposoby realizacji zadań logistycznych
w toku operacji;
4) realizować działalność meldunkową w zakresie poziomów dostępnych
zapasów oraz możliwości realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia
5) aktualizować dane dotyczące poziomów zapasów podległych sił
(w operacji NATO dotyczy to również poziomów zapasów kontyngentów
narodowych) i dokonywać ich redystrybucji w razie istnienia takiej
potrzeby;
6) prowadzić proces zarządzania i ocenę ryzyka w zakresie bezpieczeństwa
dotyczącego składowania materiałów niebezpiecznych oraz meldować
dowódcy o zagrożeniach w tym zakresie.
4-2
PODROZDZIAŁ I – WSPARCIE I ZABEZPIECZENIE

LOGISTYCZNE OPERACJI POŁĄCZONEJ
Niniejszy podrozdział poświęcony jest zadaniom logistycznym w operacji

połączonej, które realizowane są w ramach wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego poziomu operacyjnego – na trzeciej linii wsparcia logistycznego
w operacjach NATO.
0402. Operacja połączona
1. Operacja połączona w ujęciu narodowym to przedsięwzięcia militarne

i niemilitarne, które są planowane, a także realizowane na poziomie
strategicznym oraz operacyjnym przez Dowódcę Operacyjnego RSZ
(Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych – po jego mianowaniu) dla osiągnięcia
założonego celu polityczno-wojskowego. W operacji połączonej biorą udział
komponenty co najmniej dwóch rodzajów sił zbrojnych (RSZ), które są
kierowane przez jednego dowódcę. Mogą w niej uczestniczyć również
instytucje i organizacje pozamilitarne41.
2. Zapewnienie efektywnej realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia

logistycznego działań wymaga pragmatycznego podejścia do potrzeb
wspieranych/zabezpieczanych komponentów i ich jednostek wojskowych oraz
konieczności wyeliminowania dublowania wysiłków. Integracja zdolności
logistycznych komponentów kilku rodzajów sił zbrojnych wymaga
szczegółowego planowania oraz koordynacji zadań. Zapewnienie ciągłości
wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań zależy od szybkiego
zidentyfikowania obszarów, w których jednostki poszczególnych rodzajów sił
zbrojnych wymagają lub mogą udzielić wsparcia logistycznego na rzecz
jednostek innych komponentów rodzajów sił zbrojnych.
3. W operacji połączonej prowadzonej w wymiarze narodowym

zabezpieczenie logistyczne na trzecim poziomie (operacyjnym) realizowane
jest przez integralny potencjał logistyczny rodzajów sił zbrojnych42 ze
wsparciem mobilnego potencjału logistycznego jednostki organizacyjnej
resortu obrony narodowej właściwej do spraw wsparcia logistycznego Sił
41 Źródło: 1. projekt studyjny Doktryny prowadzenia operacji połączonych – D-3(C), CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
42 Dotyczy rodzajów sił zbrojnych posiadających integralny potencjał logistyczny na poziomie III.
4-3
Zbrojnych RP, tj. mobilnych jednostek logistycznych poziomu operacyjnego 43,

które w czasie działań rozwijają się w wysunięte oraz tyłowe grupy wsparcia.
4. Wysunięta grupa wsparcia (WGW) to siły i środki wydzielone z mobilnej
jednostki logistycznej poziomu operacyjnego do wsparcia logistycznego
określonego zgrupowania wojsk operacyjnych realizujących zadania
w strefie działań bezpośrednich. Skład oraz ukompletowanie WGW określa
dowódca mobilnej jednostki logistycznej poziomu operacyjnego stosownie do
zakresu zadań przewidywanych dla grupy. Wydzielona WGW pozostaje
w podporządkowaniu dowódcy mobilnej jednostki logistycznej poziomu
operacyjnego, który wyznacza dowódcę grupy, a także nadaje mu
uprawnienia niezbędne do dowodzenia przydzielonymi mu siłami i środkami
w celu skoordynowania realizacji zadań logistycznych na rzecz wspieranego
zgrupowania operacyjnego. Z kolei dowódca zgrupowania operacyjnego
posiada w stosunku do wspierającej go WGW uprawnienia w zakresie
dowodzenia i kierowania zgodne z przekazaniem uprawnień (TOA).
5. Tyłowa grupa wsparcia (TGW) to siły i środki mobilnej jednostki logistycznej

poziomu operacyjnego po wydzieleniu wysuniętych grup wsparcia.
6. Operacja połączona Sojuszu (ang. allied joint operation) to działania

prowadzone przez siły dwóch lub więcej państw NATO, w które
zaangażowane są elementy więcej niż jednego rodzaju sił zbrojnych 44.
7. Operacje połączone Sojuszu, ze względu na ogólny cel i charakter

prowadzonych działań, można podzielić na dwie podstawowe kategorie:
1) operacje bojowe, które mogą być prowadzone w ramach kolektywnej

obrony państw NATO. W ich trakcie toczone są walki między siłami
zbrojnymi NATO a siłami wrogimi, które mogą charakteryzować się różną
skalą i intensywnością;
2) operacja reagowania kryzysowego obejmujące operacje przyczyniające

się do zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania, operacje humanitarne
oraz operacje prowadzone w ramach zarządzania kryzysowego zgodnie
z deklarowanymi celami NATO.
43 Brygad logistycznych (BLog).

44 Źródło: Słownik terminów i definicji NATO, AAP-6 (2017)PL. Uwaga: zgodnie z WSyD używany jest również
termin „połączona operacja sojusznicza”.
4-4
8. Kategoria operacji połączonej ma kluczowy wpływ na sposób zabezpieczenia

logistycznego działań oraz przyjęty system logistyczny i obowiązujące w nim
relacje dowodzenia. Struktura tego systemu powinna być elastyczna, aby
zapewnić mu zdolność dostosowywania się do charakteru operacji oraz
warunków występujących w konkretnym obszarze prowadzenia działań,
a także reagowania na bieżące zmiany sytuacji operacyjnej i logistycznej.
9. Operacja połączona, bez względu na jej kategorię, posiada logiczny ciąg

zdarzeń, które w zależności od sytuacji i misji mogą następować kolejno po
sobie, nakładać się na siebie lub przebiegać równolegle na tym samym lub na
innych poziomach operacji.
10. Właściwa realizacja zadań logistycznych zapewnia dowódcy sił połączonych

swobodę działania we wszystkich fazach operacji45.
11. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne odgrywają szczególnie istotną rolę

w zapewnieniu możliwości realizacji zadań w trzech najważniejszych fazach
operacji, tj.:
 w trakcie przerzutu sił do obszaru operacji lub wzmocnienia sił już tam
przerzuconych (ang. deployment of forces),
 podczas prowadzenia operacji (ang. conduct of operation),
 w trakcie powrotu sił do miejsc stałej dyslokacji lub ich skierowania do

wykonywania kolejnych działań (ang. redeployment of forces).
12. W operacji połączonej Sojuszu największy wysiłek potencjału logistycznego

ponoszony jest w trakcie przerzutu sił do obszaru operacji lub wzmocnienia sił
już tam przerzuconych, a także w trakcie powrotu sił do miejsc stałej dyslokacji
lub ich skierowania do wykonywania kolejnych działań. W czasie
podtrzymywania działań wysiłek potencjału logistycznego zmniejsza się, a
stosowanie ogólnych zasad wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
przyczynia się do jego optymalizacji. Wysiłek ponoszony przez potencjał
logistyczny w czasie trwania operacji na tle wysiłku ponoszonego przez całość
połączonych sił zadaniowych przedstawiono na rysunku 4-1.
45 Fazy operacji połączonej opisane zostały w 1. projekcie studyjnym Doktryny prowadzenia operacji
połączonych – D-3(C), CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
4-5
Rys. 4-1. Wysiłek ponoszony przez potencjał logistyczny w czasie trwania

operacji na tle wysiłku ponoszonego przez połączone sił zadaniowe
13. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań w wymienionych powyżej

fazach sojuszniczej operacji połączonej realizowane jest w ramach rozwiniętej
sieci połączonego wsparcia logistycznego (JLSN) z zapewnieniem dowódcy
operacji aktualnego zobrazowania sytuacji logistycznej (RLP), a także pełnej
wiedzy o możliwych zagrożeniach mogących powodować zakłócenia
w zapewnieniu ciągłości wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań.
14. Dowódca sił połączonych koordynuje zadania przydzielonego mu potencjału

logistycznego za pośrednictwem personelu logistycznego podległego mu
dowództwa sił połączonych, z którego wydzielone może zostać dowództwo
połączonych sił zadaniowych (JTF HQ) rozwijane na teatrze działań.
Wyznaczony dowódca połączonych sił zadaniowych może być wsparty
w tym zakresie przez dowództwo połączonej grupy wsparcia logistycznego
(JLSG HQ).
15. Właściwa realizacja zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego

operacji połączonej Sojuszu wymaga elastycznego planowania oraz ścisłej
współpracy państw biorących udział w operacji zarówno z dowódcą sił
połączonych (dowódcą połączonych sił zadaniowych), jak i we wzajemnych
relacjach między tymi państwami.
4-6
16. Efektywność wsparcia i zabezpieczenia logistycznego operacji

połączonej Sojuszu osiąga się poprzez:
1) stosowanie jednolitych zasad logistycznych;
2) dostosowanie struktury organów kierowania oraz organów wykonawczych

do zakresu zadań;
3) stosowanie ujednoliconych procedur w zakresie planowania

i realizacji zadań zabezpieczenia logistycznego działań;
4) wypełnianie porozumień i zobowiązań międzynarodowych;
5) racjonalne wykorzystanie dostępnego potencjału i zasobów logistycznych;
6) zapewnienie interoperacyjności jednostek logistycznych;
7) stosowanie różnych rodzajów transportu (lądowego, morskiego,

lotniczego);
8) stosowanie standardowych opakowań (kontenerów, palet itp.) oraz

środków przeładunkowych (wózków widłowych, dźwigów itp.);
9) szerokie wykorzystanie artykułów i usług powszechnego użytku;
10) zapewnienie widzialności (transparentności) zasobów;
11) zapewnienie drożności linii komunikacyjnych;
12) zapewnienie ochrony potencjału, zasobów logistycznych oraz linii

komunikacyjnych.
17. Wymagania stawiane organom kierowania logistyką. Obszar operacji

połączonych może stanowić przestrzeń złożoną z kilku (kilkunastu)
nieprzylegających do siebie obszarów (rejonów) działań z cyberprzestrzenią
włącznie. Z tego powodu organy kierowania logistyką powinny
charakteryzować się zdolnością do szybkiego reagowania na zmieniającą się
sytuację operacyjną.
18. Wymagania dotyczące zasobów i potencjału logistycznego. Zasoby

i potencjał logistyczny w operacji połączonej powinny zapewnić ciągłość
zabezpieczenia logistycznego sił wykonujących zadania o charakterze
dynamicznym, w oddaleniu od stałych baz operacyjnych, a także w trudnych
warunkach terenowych i atmosferycznych. Powinny one również zapewnić
4-7
ciągłość wsparcia i zabezpieczenia logistycznego sił sojuszniczych niezależnie

od warunków, w jakich prowadzona jest operacja (np. bez wsparcia ze strony
państwa-gospodarza przy wykorzystaniu skromnej infrastruktury lokalnej).
Jednostki logistyczne muszą być mobilne oraz charakteryzować się
zdolnością reagowania na wymagania dowódców oddziałów i pododdziałów.
Z reguły wykonują one swoje zadania w przydzielonym rejonie
odpowiedzialności (obszarze geograficznym).
19. Rola połączonej grupy wsparcia logistycznego. JLSG, która rozwijana jest
na teatrze działań stosownie do potrzeb, a jej dowódca podlega bezpośrednio
dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych), odgrywa
istotną rolę we wsparciu i zabezpieczeniu logistycznym sojuszniczej operacji
połączonej. Będąc organem logistyki wielonarodowej wspiera ona bowiem
dowódcę operacji w realizacji oraz koordynacji zadań wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego poziomu operacyjnego, realizowanego
w ramach trzeciej linii wsparcia logistycznego. Swoje zadania realizuje na
rzecz sił połączonych, w tym na rzecz poszczególnych komponentów
rodzajów sił zbrojnych biorących udział w operacji. Rozwinięcie JLSG na
teatrze działań w sposób skuteczny zwiększa potencjał logistyczny sił NATO
poprzez zastosowanie rozwiązań logistyki wielonarodowej przyczyniających
się do optymalizacji wykorzystania dostępnych zasobów.
0403. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w trakcie przerzutu sił do obszaru

operacji lub wzmocnienia sił już tam przerzuconych
1. Przerzut sił do obszaru operacji lub wzmocnienie sił już tam przerzuconych
realizowane jest w ramach procesu przemieszczenia strategicznego oraz
procesu przyjęcia, ześrodkowania, dalszego ruchu wojsk i integracji.
Realizacja tych procesów leży w odpowiedzialności narodowej, jednakże
wszystkie działania w tym zakresie są koordynowane przez Sojusznicze
Centrum Koordynacji Ruchu Wojsk (AMCC). Obejmują one całokształt
przedsięwzięć związanych z:
 przemieszczaniem sił i środków wydzielonych do udziału w operacji

z miejsc stałej dyslokacji do rejonu przeznaczenia (ang. final
destination – FD) w obszarze operacji połączonych,
4-8
 integracją sił sojuszniczych oraz osiągnięciem przez nie gotowości do

realizacji zadań operacyjnych.
2. Przemieszczenie sił wyznaczonych do udziału w operacji poza granicami

państwa z baz stałej dyslokacji do portu załadunku (ang. port of
embarkation – POE) na terytorium państwa członkowskiego należy do
odpowiedzialności narodowej.
3. Przemieszczenie strategiczne (ang. strategic deployment – SD) w trakcie

przerzutu sił do obszaru operacji lub wzmocnienia sił już tam
przerzuconych (ang. deployment of forces) to przemieszczenie wojsk i/lub
środków zaopatrzenia na dużą odległość, z portu załadunku na terytorium
państwa członkowskiego do portu wyładunku (ang. port of dembarkation –
POD) rozmieszczonego na teatrze działań bądź w jego pobliżu.
4. Przemieszczenie operacyjne w trakcie przerzutu sił do obszaru operacji

lub wzmocnienia sił już tam przerzuconych to przemieszczenie wojsk i/lub
środków zaopatrzenia w obszarze operacji połączonych, z portu wyładunku
(POD) lub z miejsc stałej dyslokacji (w przypadku państwa-gospodarza bądź
innego państwa wydzielającego siły, którego terytorium leży w pobliżu teatru
działań) do rejonu przeznaczenia (FD) w obszarze operacji połączonych.
W dużej mierze realizowane jest ono w ramach procesu przyjęcia,
ześrodkowania, dalszego ruchu wojsk i integracji (ang. reception, staging and
onward movement and integration – RSOM&I)46.
5. Proces przyjęcia, ześrodkowania, dalszego ruchu wojsk i integracji to

faza procesu przemieszczania i rozwijania wojsk na teatrze działań, w trakcie
której następuje przemieszczanie sił i środków z portów wyładunku do
docelowej lokalizacji i prowadzone jest ich zsynchronizowane przeformowanie
w siły połączone zdolne do realizacji zadań zgodnie z decyzją dowódcy sił
połączonych. RSOM&I składa się z czterech odrębnych procesów, do których
zalicza się:
1) przyjęcie (ang. reception) – proces wyładunku, odbioru oraz rozdziału sił

i środków przemieszczonych do portu wyładunku;
46 Z perspektywy zabezpieczenia logistycznego działań zasadniczą częścią procesu RSOM&I jest proces
przyjęcia, ześrodkowania i dalszego ruchu wojsk (ang. reception, staging and onward movement – RSOM),
który należy do domeny logistyki. Z kolei realizacja procesu integracji jest jedynie wspierana przez system
logistyczny.
4-9
2) ześrodkowanie (ang. staging) – realizowany w rejonach zbiórki oraz

ześrodkowania jedno- lub wieloetapowy proces przekształcenia
napływających sił i środków w komponenty urzutowania 47 oraz
uzupełnienia ich zapasów w celu umożliwienia dalszego ruchu wojsk;
3) dalszy ruch wojsk (ang. onward movement) – proces przemieszczania

komponentów urzutowania z rejonów zbiórki i ześrodkowania do rejonu
przeznaczenia;
4) integracja (ang. integration) – proces zsynchronizowanego włączania

jednostek przybyłych na teatr działań lub odtworzonych jednostek
wojskowych w struktury sił połączonych.
6. Przedsięwzięcia procesu przyjęcia, ześrodkowania, dalszego ruchu

wojsk i integracji należy realizować w obszarze, który zapewnia dogodne
warunki ochrony i obrony sił wydzielonych do udziału w operacji.
7. Organy i jednostki logistyczne, w tym narodowe elementy wsparcia, pełnią

istotną rolę w planowaniu, organizacji oraz praktycznej realizacji
przedsięwzięć procesu przyjęcia, ześrodkowania, dalszego ruchu wojsk
i integracji. Zapewniają one prawidłowe funkcjonowanie komponentu
narodowego w ramach połączonych sił zadaniowych w czasie
przemieszczania oraz osiągania gotowości do realizacji zadań operacyjnych.
8. Zapewnienie dogodnego dostępu do obszaru operacji połączonych

(JOA) wymaga jak najwcześniejszego rozwinięcia elementów logistycznych
w porcie/portach wyładunku, co z kolei ma istotne znaczenie dla umożliwienia
sprawnego rozpoczęcia i dalszego powodzenia operacji. Po uruchomieniu
portu/portów wyładunku rozpoczyna się realizacja procesu przemieszczania
strategicznego, w ramach którego następuje skoordynowane narastanie sił
sojuszniczych na teatrze działań. Jednocześnie następuje stopniowe
rozwinięcie sieci JLSN w celu zapewnienia dowódcy operacji aktualnego
zobrazowania sytuacji logistycznej (RLP), w tym informacji
o zasobach napływających na teatr działań. Rozwinięcie JLSN zapewnia
także warunki do skoordynowanej realizacji zadań związanych
z podtrzymywaniem logistycznym działań w JOA.
47 Komponent urzutowania rozumiany jest jako siły przemieszczające się wspólnie w jednym rzucie (w jednej
kolumnie marszowej lub w jednym transporcie operacyjnym/strategicznym).
4-10
0404. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne podczas prowadzenia operacji

połączonej
1. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne podczas prowadzenia operacji

połączonej jest podstawowym elementem procesu podtrzymywania działań,
którego celem jest zapewnienie zdolności wojsk do zachowania niezbędnego
poziomu siły bojowej we wszystkich fazach operacji.
2. Podtrzymywanie logistyczne działań to całokształt przedsięwzięć, za

pomocą których osiąga się zdolność do podtrzymywania działań, które
obejmują zaopatrywanie sił, uzupełnianie strat bojowych i niebojowych sprzętu
wojskowego w celu zachowania wymaganego poziomu siły bojowej wojsk
w czasie niezbędnym do osiągnięcia wyznaczonych celów48.
3. Zasadniczym celem podtrzymywania logistycznego działań jest

zapewnienie połączonym siłom zadaniowym warunków niezbędnych do
wykonania powierzonych im zadań. Realizowane jest ono w oparciu
o narodowy i sojuszniczy potencjał logistyczny rozwinięty w obszarze operacji
połączonych z zapewnieniem optymalnego wykorzystania zasobów
i korzyściami wynikającymi z dużej skali prowadzonych działań.
Sojusznicze zabezpieczenie logistyczne na teatrze działań obejmuje:
 wykorzystanie rozwiązań dotyczących logistyki wielonarodowej – przede

wszystkim JLSG,
 wsparcie przez narodowe systemy logistyczne państw wydzielających siły,
 wsparcie przez państwo-gospodarza,
 wsparcie przez państwo wiodące w zakresie logistyki,
 wsparcie przez państwo wyspecjalizowane w zakresie logistyki,
 wsparcie przez agencje NATO,
 wsparcie przez kontrahentów zewnętrznych (CSO).
4. Zapewnienie właściwego podtrzymywania logistycznego działań w operacji

połączonej wymaga sprawnej realizacji zadań we wszystkich podsystemach
i obszarach funkcjonalnych systemu logistycznego.
48 Źródło: NO-04-A008 – Zabezpieczenie logistyczne. Terminologia.
4-11
5. Aby zapewnić podtrzymywanie logistyczne działań w układzie

wielonarodowym, dowódca sił połączonych (dowódca połączonych sił
zadaniowych):
1) opracowuje i wdraża plan wsparcia (SUPPLAN), który uwzględnia

całokształt przedsięwzięć niezbędnych dla utrzymania zdolności bojowej
połączonych sił zadaniowych oraz ich przemieszczania na teatrze działań;
2) zapewnia zasoby wymagane do realizacji planu wsparcia;
3) zarządza siecią połączonego wsparcia logistycznego (JLSN);
4) dokonuje stałej oceny sytuacji logistycznej i stanu zasobów w oparciu

o aktualne zobrazowanie sytuacji logistycznej (RLP).
0405. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w trakcie powrotu sił do miejsc

stałej dyslokacji lub ich skierowania do wykonywania kolejnych działań
1. Powrót sił do miejsc stałej dyslokacji lub ich skierowanie do

wykonywania kolejnych działań realizowane jest w ramach procesów:
 zakończenia działań,
 przemieszczania sił z rejonu działań do miejsc stałej dyslokacji lub do

wykonywania innych działań.
2. Realizacja powyższych procesów leży w odpowiedzialności narodowej,

jednakże wszystkie działania w tym zakresie są koordynowane przez AMCC.
3. Przemieszczenie operacyjne w trakcie powrotu sił do miejsc stałej

dyslokacji lub ich skierowania do wykonywania kolejnych działań to
przemieszczenie wojsk i/lub środków zaopatrzenia w obszarze operacji
połączonych, z rejonu działań do portu załadunku (ang. port of embarkation –
POE) lub miejsca stałej dyslokacji (w przypadku państwa-gospodarza lub
innego państwa wydzielającego siły, którego terytorium leży w pobliżu teatru
działań). W dużej mierze realizowane jest ono w ramach procesu zakończenia
działań, wycofania z rejonu działań, ześrodkowania i wysłania wojsk (ang.
disengagement and rearward movement, staging and dispatch – D&RMSD)49.
49 Z perspektywy zabezpieczenia logistycznego działań zasadniczą częścią procesu D&RMSD jest proces
wycofania z rejonu działań, ześrodkowania i wysłania (ang. rearward movement, staging and dispatch –
RMSD), który należy do domeny logistyki. Z kolei realizacja procesu zakończenia działań jest jedynie
wspierana przez system logistyczny.
4-12
4. Proces zakończenia działań, wycofania z rejonu działań, ześrodkowania

i wysłania wojsk to realizowana w obszarze operacji połączonych faza
procesu zwijania oraz przemieszczania wojsk z teatru działań do miejsc stałej
dyslokacji lub do wykonywania innych zadań. W ramach tego procesu
następuje zsynchronizowane wycofanie jednostek wojskowych z rejonu
działań oraz ich przemieszczenie do portów załadunku, gdzie następuje
załadunek i wysłanie wojsk z teatru działań. D&RMSD składa się
z czterech odrębnych procesów, do których zalicza się:
1) zakończenie działań (ang. disengagement) – proces

zsynchronizowanego zaprzestania prowadzenia dotychczasowych działań
przez wskazane lub wszystkie jednostki wojskowe, przygotowania
obszarów odpowiedzialności wraz ze znajdującą się w ich obrębie
infrastrukturą do przekazania, a w dalszej kolejności ich przekazania50,
a także przygotowania sił i środków do wycofania z rejonu działań;
2) wycofanie z rejonu działań (ang. rearward movement) – jedno- lub

wieloetapowy proces przekształcenia jednostek wojskowych
w komponenty urzutowania oraz zsynchronizowanego przemieszczania
komponentów urzutowania z rejonu działań do rejonów zbiórki
i ześrodkowania;
3) ześrodkowanie (ang. staging) – realizowany w rejonach zbiórki

i ześrodkowania proces przeformowywania komponentów urzutowania
oraz uzupełniania ich zapasów w celu umożliwienia wysłania wojsk51;
4) wysłanie wojsk (ang. dispatch) – realizowany w porcie załadunku (POE)

na teatrze działań bądź w jego pobliżu proces załadunku komponentów
urzutowania na środki transportu w celu umożliwienia im rozpoczęcia
przemieszczenia strategicznego.
5. Przemieszczenie strategiczne w trakcie powrotu sił do miejsc stałej

dyslokacji lub ich skierowania do wykonywania kolejnych działań
(ang. redeployment of forces) to przemieszczenie wojsk i/lub środków
zaopatrzenia na dużą odległość z portu załadunku (POE) na teatrze działań
50 Rejony odpowiedzialności przekazywane są innym siłom NATO, przedstawicielom władz państwa-gospodarza

lub innym uprawnionym władzom/siłom (ONZ, OBWE, UE itp.).
51 Uwaga: sojusznicza doktryna AJP-4(B), Allied Joint Doctrine for Logistics wyróżnia dwa różne procesy
ześrodkowania – jeden w ramach procesu RSOM&I i drugi w ramach procesu D&RMSD.
4-13
bądź w jego pobliżu do portu wyładunku (POD) rozmieszczonego na

terytorium państwa członkowskiego lub do wykonywania zadań na innym
teatrze działań.
6. Przemieszczenie powracających sił z portu wyładunku do miejsc stałej

dyslokacji leży w odpowiedzialności narodowej.
PODROZDZIAŁ II – WSPARCIE I ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE DZIAŁAŃ

KOMPONENTÓW RODZAJÓW SIŁ ZBROJNYCH
W niniejszym podrozdziale opisane zostały podstawowe zagadnienia

dotyczące realizacji zadań logistycznych w działaniach komponentów
rodzajów sił zbrojnych, realizowanych w ramach wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego na pierwszym oraz drugim poziomie taktycznym (w operacjach
NATO na pierwszej oraz na drugiej linii wsparcia logistycznego) ze wsparciem
logistyki poziomu trzeciego – operacyjnego (w operacjach NATO na trzeciej
linii wsparcia logistycznego).
0406. Połączone podejście do realizacji wsparcia i zabezpieczenia

logistycznego komponentów rodzajów sił zbrojnych
1. Połączone podejście do logistyki na poziomie taktycznym rozumiane jest

jako skoordynowane, wzajemne wsparcie logistyczne jednostek co najmniej
dwóch rodzajów sił zbrojnych. Pozwala ono na zwiększenie efektywności
zabezpieczenia logistycznego działań poprzez racjonalne wykorzystanie
potencjału i zasobów logistycznych do realizacji wspólnych zadań na poziomie
taktycznym.
2. Prowadzenie działań na poziomie taktycznym wymaga zapewnienia

odpowiedniego poziomu zabezpieczenia logistycznego we właściwym miejscu
i czasie, realizowanego w sposób efektywny, ekonomiczny oraz wydajny.
Niezbędne jest też optymalne wykorzystanie dostępnych (ograniczonych)
zasobów logistycznych oraz uwzględnienie zdolności do szybkiego
przemieszczania i rozwijania sił.
3. Poszczególne komponenty rodzajów sił zbrojnych wymagają specyficznych

rozwiązań w zakresie wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań, co
wynika z ogólnego charakteru ich misji oraz środowiska prowadzenia działań.
Jednostkom wspierającym należy przy tym zapewnić odpowiednią swobodę
działania, elastyczność struktur, mobilność oraz zdolność do zabezpieczenia
4-14
specyficznych potrzeb dowódców poszczególnych komponentów. Połączone

podejście do realizacji zadań logistycznych powinno dotyczyć możliwie
najniższego możliwego szczebla realizacji zadań celem osiągnięcia
maksymalnej wydajności systemu logistycznego.
4. Zabezpieczenie logistyczne pierwszego poziomu (taktycznego) realizowane

jest przede wszystkim w oparciu o integralny potencjał logistyczny
pododdziałów do batalionu włącznie (pluton/kompania logistyczna lub
równorzędny pododdział logistyczny) przy wsparciu potencjału logistycznego
innych pododdziałów lub jednostek wojskowych.
5. Zabezpieczenie logistyczne drugiego poziomu (taktycznego) realizowane jest

przede wszystkim w oparciu o integralny potencjał logistyczny oddziału
(batalion logistyczny/równorzędny pododdział logistyczny) oraz związku
taktycznego (pułk logistyczny/dywizyjną grupę zabezpieczenia logistycznego –
DGZL/równorzędną jednostkę logistyczną) przy wsparciu przez potencjał
logistyczny innych oddziałów lub związków taktycznych, a także innych
rodzajów sił zbrojnych i jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej
właściwej do spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP.
6. Wsparcie logistyczne działań wszystkich komponentów rodzajów sił zbrojnych

w operacjach prowadzonych w układzie narodowym realizowane jest
w oparciu o mobilny potencjał logistyczny jednostki organizacyjnej resortu
obrony narodowej właściwej do spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych
RP w ramach wsparcia i zabezpieczenia logistycznego trzeciego poziomu
(operacyjnego).
0407. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w operacjach lądowych
1. Za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań WLąd. odpowiadają

dowódcy oraz szefowie stosownie do kompetencji określonych dla
poszczególnych poziomów zabezpieczenia logistycznego.
2. System logistyczny WLąd. tworzą organy kierowania poziomu operacyjnego

i taktycznego, własne oraz przydzielone jednostki logistyczne poziomu
taktycznego i operacyjnego, a także elementy infrastruktury materiałowo-
-technicznej, sprzężone ze sobą relacjami kierowania i dowodzenia w celu
zabezpieczenia logistycznego sił operacyjnych WLąd.
4-15
3. Za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne komponentu WLąd. wydzielonego

do udziału w operacji odpowiadają, zgodnie z posiadanymi kompetencjami,
dowódca odpowiedzialny za dowodzenie WLąd. w operacji oraz dowódca/szef
4. Zabezpieczenie logistyczne w operacjach lądowych realizowane jest

w ramach zintegrowanego zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP
z wykorzystaniem właściwych w zakresie logistyki komórek wewnętrznych
dowództw/stanowisk dowodzenia wydzielanych do udziału w operacji, a także
mobilnego i stacjonarnego potencjału logistycznego, wydzielanego przez
WLąd. oraz jednostkę organizacyjną resortu obrony narodowej, właściwą do
spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP.
5. Wielkość potencjału logistycznego wydzielanego do wsparcia

i zabezpieczenia komponentu WLąd. zależy od jego składu bojowego,
zakresu zadań oraz możliwości organu wydzielającego potencjał logistyczny.
Potencjał ten powinien zapewnić siłom lądowym ciągłość zabezpieczenia
logistycznego, a tym samym umożliwić im wykonanie zadań operacyjnych.
6. W operacjach lądowych prowadzonych w ramach operacji sojuszniczych

oraz wielonarodowych elementy systemu logistycznego wspierającego
i zabezpieczającego WLąd. mogą funkcjonować w ramach logistyki
wielonarodowej, realizując zadania wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
działań sił sojuszniczych lub wielonarodowych. W takiej sytuacji należy
zapewnić określony poziom interoperacyjności wydzielanych elementów
logistycznych z sojuszniczym lub wielonarodowym (koalicyjnym) systemem
logistycznym wykorzystywanym do realizacji zadań w obszarze operacji.
7. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne komponentu lądowego NATO, które

powinno zapewniać wymagane standardy sojusznicze, realizowane jest
przy użyciu zadeklarowanych sił zgodnie z porozumieniami zawartymi między
państwami oraz dowództwami NATO biorącymi udział w operacji.
8. Szczegółowe rozwiązania dotyczące wsparcia i zabezpieczenia logistycznego

w operacjach lądowych zostały zawarte w Doktrynie logistycznej Wojsk
4-16
Lądowych – DD/4.2, sygn. DWLąd. 33/2007 oraz w dokumencie sojuszniczym

ALP-4.2(B) Land Forces Logistic Doctrine52.
0408. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w operacjach powietrznych
1. Za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań SP odpowiadają dowódcy

oraz szefowie stosownie do kompetencji określonych dla poszczególnych
poziomów zabezpieczenia logistycznego.
2. System logistyczny SP tworzą organy kierowania poziomu operacyjnego

-technicznej, sprzężone ze sobą relacjami kierowania i dowodzenia w celu
zabezpieczenia logistycznego sił operacyjnych SP.
3. Za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne komponentu SP wydzielonego do

udziału w operacji odpowiadają, zgodnie z posiadanymi kompetencjami,
dowódca odpowiedzialny za dowodzenie SP w operacji oraz dowódca/szef
4. Zabezpieczenie logistyczne w operacjach powietrznych realizowane jest

w ramach zintegrowanego zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP
mobilnego i stacjonarnego potencjału logistycznego, wydzielanego przez SP
oraz jednostkę organizacyjną resortu obrony narodowej, właściwą do spraw
5. Specyfika zabezpieczenia logistycznego operacji powietrznych związana jest

z ich cechami charakterystycznymi, tj. z elastycznością, manewrowością,
dynamiką oraz dużym zasięgiem. Potencjał logistyczny powinien być
adekwatny do zadań realizowanych w ramach prowadzonych operacji
powietrznych.
52 Dokument ALP-4.2(B), Land Forces Logistic Doctrine obowiązuje w Siłach Zbrojnych RP zgodnie z decyzją
nr 88/Log./P4 Ministra Obrony Narodowej z dnia 30.11.2017 r. w sprawie wprowadzenia do użytku w wersji
oryginału dokumentu doktrynalnego ALP-4.2(B), obowiązującego dla sił wydzielanych do działań w ramach
NATO.
4-17
6. Zapasy środków zaopatrzenia należy rozmieszczać w bazach lotniczych

(składach znajdujących się w ich pobliżu) o największym natężeniu działań
i ruchu. Poziom zgromadzonych zapasów powinien uwzględniać specyfikę
operacji, pojemność magazynową oraz sposób odtwarzania zapasów.
7. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne komponentu SP realizującego zadania

poza granicami państwa w ramach operacji NATO jest w zakresie wspólnej
odpowiedzialności narodowej i sojuszniczej.
8. Zakres odpowiedzialności narodowej wynika z obowiązków państwa

wysyłającego (ang. sending nation – SN)/państwa wydzielającego siły
(ang. troop contribiting nation – TCN)53 do operacji NATO, które ponosi
odpowiedzialność za:
 zapewnienie wydzielanemu komponentowi powietrznemu zabezpieczenia

logistycznego,
 utrzymanie kontroli nad swoimi zasobami logistycznymi do momentu

przekazania ich do dyspozycji określonego dowódcy NATO.
9. Organizacja zabezpieczenia logistycznego dla komponentu SP realizującego

zadania poza granicami państwa wynika z zakresu i charakteru zadań oraz
zdolności operacyjnych wydzielanych sił.
10. Sposób realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego dla

komponentu SP w operacjach sojuszniczych powinien być dostosowany do
potrzeb operacyjnych oraz charakteryzować się odpowiednim poziomem
wydajności i sprawności, nawet w przypadku niesprzyjających warunków
prowadzenia operacji.

w operacjach powietrznych zawarte zostały w dokumencie doktrynalnym
Zasady zabezpieczenia logistycznego Sił Powietrznych – DD/4.3, sygn. WLOP
438/2010.
53 Definicja pojęcia sending nation (SN) została zawarta w słowniku terminów i definicji niniejszej publikacji.
Uwaga: w najnowszych publikacjach NATO pojęcie sending nation (SN) zostało zastąpione pojęciem troop
contributing nation (TCN) z traktowaniem jego definicji jako tożsamej z definicją SN.
4-18
0409. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w operacjach morskich
1. Za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań MW odpowiadają dowódcy

2. System logistyczny MW tworzą organy kierowania poziomu operacyjnego

-technicznej sprzężone ze sobą relacjami kierowania i dowodzenia w celu
zabezpieczenia logistycznego sił operacyjnych MW.
3. Zabezpieczenie logistyczne w operacjach morskich realizowane jest w ramach

zintegrowanego zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP
mobilnego i stacjonarnego potencjału logistycznego, wydzielanego przez MW
oraz jednostkę organizacyjną resortu obrony narodowej, właściwą do spraw
4. Zabezpieczenie logistyczne komponentu MW wykonującego zadania

na akwenach w strefie i poza strefą obrony MW54 jest organizowane
i realizowane z wykorzystaniem mobilnego oraz stacjonarnego potencjału
logistycznego w strefach:
1) morskiej, w której rozmieszczane są pomocnicze jednostki i bazowe środki

pływające oraz inne jednostki pływające i lotnicze posiadające zdolność
do zabezpieczenia oraz wsparcia logistycznego;
2) przybrzeżnej – obejmującej elementy infrastruktury przybrzeżnej MW oraz

obszar oddalony od linii brzegowej do 5 km wraz z ich mobilnym
i stacjonarnym potencjałem logistycznym;
3) lądowej – obejmującej stacjonarną i mobilną infrastrukturę logistyczną MW

oraz rejony rozmieszczenia elementów logistycznych poziomu
54 Strefa obrony MW jest zasadniczym rejonem działalności operacyjnej sił okrętowych i lotnictwa MW. Obejmuje
ona polskie morskie wody wewnętrzne, morze terytorialne oraz EEZ. W przypadku AII dla MW jest to obszar
operacyjnego zainteresowania MW (OOZMW), czyli akweny i przestrzeń powietrzna Morza Bałtyckiego, strefy
Cieśnin Bałtyckich oraz wschodnia i północna część Morza Północnego, państwa leżące nad tymi akwenami
oraz ich siły zbrojne i ich operacyjne rozmieszczenie Źródło: Prowadzenie operacji przez Marynarkę Wojenną
– DD-3.1(A), CDiS SZ, Bydgoszcz 2018.
4-19
operacyjnego, które są podporządkowane dowódcy/szefowi jednostki

organizacyjnej resortu obrony narodowej właściwej do spraw wsparcia
logistycznego Sił Zbrojnych RP.
5. Zabezpieczenie logistyczne komponentu MW wykonującego zadania

w operacjach poza granicami państwa realizowane jest poprzez:
1) korzystanie z możliwości nawodnego oraz brzegowego systemu wsparcia

i zabezpieczenia logistycznego Sojuszu, a także baz i portów morskich
państw NATO (zgodnie z umowami dwustronnymi oraz wielonarodowymi)
w ramach:
 wsparcia przez państwo-gospodarza,
 wsparcia przez państwo wiodące w zakresie logistyki,
 wsparcia przez państwo wyspecjalizowane w zakresie logistyki;
2) zapewnienie dostaw zaopatrzenia oraz transport personelu w relacji bazy

morskie MW – wielonarodowe siły morskie (ang. multinational maritime
force – MNMF);
3) przygotowanie i utrzymanie w odpowiednim stopniu gotowości do użycia

jednostek zabezpieczenia logistycznego MW oraz personelu łącznikowego
wyznaczonego do pracy w wielonarodowym dowództwie logistycznym sił
morskich i wielonarodowych siłach morskich;
4) wykorzystanie sojuszniczego, scentralizowanego systemu kontraktacji lub

narodowego kontrahenta zewnętrznego (agenta morskiego).
6. Zabezpieczenie logistyczne rozwiniętych wielonarodowych sił morskich

realizowane jest w strefie morskiej i przybrzeżnej.
7. Zabezpieczenie logistyczne w strefie morskiej pozostaje w zakresie

odpowiedzialności wyznaczonego dowódcy komponentu morskiego, który
kieruje działaniami wszystkich podległych (przydzielonych) środków
logistycznych operujących na morzu.
8. Zabezpieczenie logistyczne w strefie przybrzeżnej obejmuje działania

realizowane przez ześrodkowane na wybrzeżu elementy zabezpieczenia
logistycznego działań, których zadaniem jest zabezpieczenie jednostek
komponentu morskiego.
4-20
9. Organizacja brzegowego zabezpieczenia logistycznego działań powinna

zapewnić zdolność reagowania na zmieniającą się sytuację i wymagania
dowódcy komponentu morskiego.
10. W operacjach morskich o dużej skali zabezpieczeniem logistycznym

w strefie przybrzeżnej kieruje wielonarodowe dowództwo logistyczne sił
morskich, którego trzon stanowi personel dowództwa komponentu morskiego
NATO. W przypadku równoczesnego rozwinięcia na teatrze działań
dowództwa połączonej grupy wsparcia logistycznego (JLSG) należy zapewnić
ścisłą koordynację działań obu organów kierowania. Zadania logistyczne
realizowane są przede wszystkim w ramach wysuniętego rejonu logistycznego
(FLS), który może być włączony w sieć połączonego wsparcia logistycznego
(JLSN).

w operacjach morskich zawarte zostały w Doktrynie logistycznej Marynarki
Wojennej – DD/4.1, sygn. Mar. Woj. 1316/2009.
0410. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne w operacjach specjalnych
1. Za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań WS odpowiadają dowódcy

2. Zabezpieczenie logistyczne działań WS w czasie pokoju, kryzysu i wojny

realizowane jest przez integralny potencjał logistyczny WS wsparty
potencjałem jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej właściwej do
3. Rozmieszczenie oraz wielkość potencjału logistycznego zabezpieczającego

działania WS powinny zapewnić im zdolność do realizacji zadań operacyjnych
na wymaganym poziomie.
4. Elementy zabezpieczenia logistycznego (grupy zabezpieczenia logistycznego,

zespoły zabezpieczenia logistycznego, inne) organizowane są przez jednostki
wojskowe odpowiedzialne za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań
WS.
5. W operacjach specjalnych NATO pododdziały WS zabezpieczane są przez

przeznaczone dla nich elementy zabezpieczenia logistycznego dostosowane
4-21
do zakresu, tempa i charakteru operacji specjalnych. Jednakże WS w coraz

większym stopniu wspierane są przez potencjał logistyczny pozostałych
rodzajów sił zbrojnych.

w operacjach specjalnych zawarte zostaną w dokumencie Zabezpieczenie
logistyczne operacji specjalnych – DU-3.5.455.
0411. Wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań wojsk obrony terytorialnej
1. Za wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań WOT odpowiadają dowódcy

2. Zabezpieczenie logistyczne działań WOT w czasie pokoju, kryzysu i wojny

realizowane jest przez integralny potencjał logistyczny WOT wsparty
potencjałem jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej właściwej do
3. Zdolności integralnych pododdziałów logistycznych WOT dostosowane są do

specyfiki użycia WOT polegającej na działaniu w stałych rejonach
odpowiedzialności (SRO).
4. W czasie wojny, podczas wspólnych działań pododdziałów WOT i innych

rodzajów sił zbrojnych ze zmianami w podporządkowaniu, odpowiedzialność
za zabezpieczenie logistyczne wojsk spoczywa na dowódcach stosownie do
przekazanych uprawnień dowodzenia.

działań Wojsk Obrony Terytorialnej zawarte zostaną w dokumencie
Zabezpieczenie logistyczne Wojsk Obrony Terytorialnej – DT-4.4056.
0412. Wsparcie komponentów rodzajów sił zbrojnych w operacjach NATO

przez połączoną grupę wsparcia logistycznego
Działania poszczególnych komponentów rodzajów sił zbrojnych w operacjach

NATO mogą być wsparte przez potencjał logistyczny JLSG, która jako organ
logistyki wielonarodowej może być rozwinięta na teatrze działań z zadaniem
55 Dokument w opracowaniu.
56 Dokument w opracowaniu.
4-22
zapewnienia wsparcia logistycznego poziomu operacyjnego realizowanego

w ramach trzeciej linii wsparcia logistycznego.
4-23
STRONA PUSTA
4-24
ROZDZIAŁ 5
PROCES PLANOWANIA W LOGISTYCE
0501. Wprowadzenie
1. Niniejszy rozdział poświęcony jest planowaniu w logistyce. Przedstawia

procesy realizowane w planowaniu przedsięwzięć logistycznych, których
celem jest zapewnienie ciągłości wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju, kryzysu i wojny.
2. Podział procesu planowania. Proces planowania ujmowany jest

w dwóch kategoriach jako:
 planowanie obronne (średniookresowe planowanie rozwoju zdolności),
 planowanie działań57 (operacji).
3. Planowanie w logistyce Sił Zbrojnych RP jest integralną częścią systemu

planowania Sił Zbrojnych RP na wszystkich poziomach dowodzenia i jest
kompatybilne z procesem planowania w logistyce NATO. Prowadzone jest
w ramach zarówno planowania obronnego, jak i planowania działań.
4. W rozdziale opisane zostały następujące zagadnienia:
 planowanie w logistyce prowadzone w ramach planowania obronnego,
 planowanie w logistyce prowadzone w ramach planowania działań na

operacyjnym poziomie dowodzenia,
 logistyczne konferencje planistyczne.
PODROZDZIAŁ I – PLANOWANIE LOGISTYCZNE

0502. Planowanie w logistyce prowadzone w ramach planowania obronnego
1. Proces planowania obronnego NATO (ang. NATO defence planning

process – NDPP) to proces odnoszący się do zasobów obronnych państw
członkowskich zapewniający identyfikację, rozwój i wydzielenie odpowiednich
sił oraz powiązanych z nimi wojskowych i pozamilitarnych zdolności
zapewniających realizację pełnego spektrum działań NATO, a także
reagowanie na zmieniające się środowisko bezpieczeństwa w perspektywie
średnio i długookresowej.
57 Planowanie działań to proces planowania działań wojskowych na poziomie strategicznym, operacyjnym lub
taktycznym. Źródło: Słownik terminów i definicji NATO, AAP-6 (2017)PL.
5-1
Proces planowania obronnego NATO składa się z:
1) siedmiu dyscyplin:
 planowania sił zbrojnych (ang. force planning),
 planowania zasobów (ang. resource planning),
 planowania uzbrojenia (ang. armaments planning),
 planowania logistycznego (ang. logistics planning),
 planowania systemów dowodzenia, kierowania i łączności

(ang. consultation, command and control planning – C3 planning),
 planowania nuklearnego (ang. nuclear planning),
 planowania cywilnego zarządzania kryzysowego (ang. civil

emergency planning);
2) sześciu dziedzin:
 obrony powietrznej (ang. air defence),
 zarządzania ruchem lotniczym (ang. air traffic management),
 wywiadu i rozpoznania (ang. intelligence),
 wojskowej służby zdrowia (ang. military medical),
 badań naukowych i technologii (ang. research and technology),
 standaryzacji (ang. standardization)58.
2. Etapy planowania obronnego NATO. Planowanie obronne NATO

prowadzone jest w pięciu etapach:
 etap 1. – ustalanie wytycznych politycznych (ang. establish political

guidance),
 etap 2. – określanie wymagań (ang. determine requirements),
 etap 3. – podział wymagań i ustalanie celów NATO (ang. apportion

requirements and set targets),
58 Źródło: Metodyka planowania i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP, SG WP, Warszawa.
5-2
 etap 4. – wspieranie procesu osiągania celów (ang. facilitate

implementation),
 etap 5. – przegląd rezultatów (ang. review results)59.
3. Planowanie w logistyce prowadzone w ramach planowania obronnego

NATO dotyczy przede wszystkim pięciu dyscyplin, tj. planowania sił zbrojnych,
planowania zasobów, planowania uzbrojenia, planowania logistycznego oraz
planowania systemów dowodzenia, kierowania i łączności.
4. Planowanie sił zbrojnych to proces określania wymagań dotyczących

wielkości i zdolności sił zbrojnych niezbędnych do realizacji przyszłych zadań.
Celem planowania sił zbrojnych jest kształtowanie zdolności wynikających
z potrzeb obronnych, natomiast jego zakres wynika z wymagań dotyczących
obrony kolektywnej. Państwa członkowskie NATO posiadają suwerenność
w zakresie planowania sił zbrojnych, są jednak zobligowane do spełnienia
określonych wymagań sojuszniczych.
5. Planowanie zasobów to proces określania wymagań dotyczących

zapewnienia zasobów siłom zbrojnym. Celem planowania zasobów jest
stworzenie warunków do optymalnego wykorzystania środków finansowych
dla umacniania potencjału obronnego. W procesie planowania zasobów
istotne jest zachowanie równowagi między wielkością zasobów gromadzonych
i przechowywanych na potrzeby wojsk a możliwościami gospodarczo-
-finansowymi państwa.
6. Planowanie uzbrojenia to proces definiowania wymagań dotyczących

parametrów taktyczno-technicznych sprzętu wojskowego sił zbrojnych, który
obejmuje realizację prac rozwojowych oraz programów uzbrojenia, w tym
prowadzonych w ramach współpracy międzynarodowej, a także opracowanie
i realizację planów zakupów SpW oraz ich harmonizowanie z programami
rozwoju sił zbrojnych.
Planowanie uzbrojenia prowadzone jest na podstawie:
 zdefiniowanych potrzeb operacyjnych,
 konieczności osiągnięcia odpowiedniego poziomu zdolności operacyjnych,
59 Tamże.
5-3
 określonych wymagań narodowych oraz sojuszniczych,
 zadań sił zbrojnych.
7. Planowanie logistyczne to proces definiowania wymagań dotyczących ilości,

jakości, a także gotowości do użycia potencjału oraz zasobów logistycznych.
Jego celem jest zapewnienie siłom zbrojnym dostępności do określonego
potencjału oraz zasobów logistycznych w odpowiednim miejscu i czasie, a tym
samym ciągłości zabezpieczenia logistycznego ich funkcjonowania.
Planowanie logistyczne prowadzone jest zarówno w ramach procesu
planowania obronnego, jak i procesu planowania działań.
8. Planowanie systemów dowodzenia, kierowania i łączności to proces

określania wymagań w zakresie systemów teleinformatycznych, którego celem
jest wyposażenie dowództw w systemy zdolne do zabezpieczenia potrzeb
związanych z gromadzeniem, przetwarzaniem, oceną i przekazywaniem
danych, w tym informacji logistycznych.
9. W ramach planowania obronnego NATO następuje harmonizacja

sojuszniczych i narodowych zasad oraz procedur planistycznych. Wytyczne
polityczne, koncepcja strategiczna oraz inne dokumenty NATO stanowią
podstawę do określania zdolności operacyjnych, które są niezbędne do
prowadzenia działań.
10. Planowanie obronne w aspekcie narodowym to proces kształtowania

rozwoju systemu obronnego państwa60 umożliwiający wytyczanie
i osiąganie celów w dziedzinie obronności.
Planowanie to obejmuje:
 etap planowania rozwoju Sił Zbrojnych RP,
 etap programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP i budżetowania,
 proces monitorowania i oceny,
 planowanie działań61 (opisane w dalszej części niniejszego rozdziału).

61 Źródło: Metodyka planowania i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP, SG WP, Warszawa 2014.
Uwaga: opracowano nowy projekt Metodyki programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP, który skierowano do
uzgodnień z kierownictwem MON.
5-4
11. Planowanie rozwoju Sił Zbrojnych RP to zespół czynności koncepcyjnych

i planistycznych podejmowanych w celu wytyczenia kierunków kształtowania
oraz modernizacji Sił Zbrojnych RP, identyfikowanych pod kątem osiągnięcia,
a także utrzymania i rozwoju pożądanych zdolności operacyjnych 62.
12. Programowanie rozwoju Sił Zbrojnych RP to proces określania zadań

niezbędnych dla pozyskania wymaganych zdolności operacyjnych, które
wynikają z celów wypracowanych w etapie planowania rozwoju Sił Zbrojnych
RP. Dokumentem wynikowym tego procesu jest Program rozwoju Sił
Zbrojnych RP w latach …63.
13. Budżetowanie to proces obejmujący planowanie, tworzenie i zatwierdzanie

budżetu oraz późniejszą jego kontrolę. Celem budżetowania jest bilansowanie
potrzeb finansowych wynikających z Programu rozwoju Sił Zbrojnych RP
w latach … oraz z planów zasadniczych.
14. Monitorowanie i ocena to proces zbierania, przetwarzania, analizowania

danych informacyjnych oraz ich oceny, którego celem jest:
 weryfikacja i ocena zgodności realizowanych działań z celami określonymi

na etapie planowania oraz programowania i budżetowania,
 reagowanie na zidentyfikowane trudności i nieprawidłowości 64.
15. Podstawę narodowego planowania obronnego stanowią decyzje polityczne

oraz strategiczne najwyższych organów władzy ustawodawczej
i wykonawczej, które dotyczą polityki obronnej i uwzględniają procedury
sojuszniczego planowania obronnego.
16. Racjonalne godzenie interesów obronnych Polski z interesami NATO

wymaga koordynacji oraz harmonizacji narodowego procesu planowania
obronnego z procesem planowania obronnego Sojuszu.
17. Narodowy system planowania obronnego powinien zapewnić:
 kompatybilność z systemem planowania obronnego NATO,
62 Tamże.
63 Tamże. Uwaga: zgodnie z projektem nowej Metodyki programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP dokumentami
ukierunkowującymi programowanie rozwoju Sił Zbrojnych RP są Główne kierunki rozwoju Sił Zbrojnych RP
oraz ich przygotowań do obrony państwa na lata…, a także Szczegółowe kierunki przebudowy i modernizacji
technicznej Sił Zbrojnych RP na lata…
64 Tamże.
5-5
 elastyczność reagowania na zmieniającą się sytuację i zagrożenia,
 realizację celów narodowych i NATO oraz przyjętych i zadeklarowanych

zobowiązań;
 zdolność definiowania potrzeb w odniesieniu do posiadanych możliwości.
18. Dokumenty planowania obronnego. Do dokumentów narodowego

planowania obronnego zalicza się:
1) strategie:
a) Strategię bezpieczeństwa narodowego RP,
b) Strategię rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego RP 2022;
2) wojskowe strategiczne dokumenty planistyczne:
a) Program rozwoju Sił Zbrojnych RP w latach ...;
b) plany zasadnicze, w tym Plan rozwoju zdolności Sił Zbrojnych RP do

zabezpieczenia logistycznego działań w latach … oraz wieloletnie
plany rzeczowe;
c) plany uzupełniające, w tym plany rozwoju rodzajów sił zbrojnych

i jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej właściwej do
spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP;
d) Plan zamierzeń organizacyjnych i dyslokacyjnych Sił Zbrojnych RP;
3) wojskowe planistyczne dokumenty wykonawcze:
a) plany dziedzinowe;
b) plany wykonawcze;
c) dokumenty dyrektywne (decyzje, rozkazy, wytyczne itp.);
d) wojskowe planistyczne dokumenty sprawozdawcze o stanie realizacji

zadań wynikających z aktualnie obowiązujących programów i planów;
e) inne dokumenty, np. koncepcje strategiczne, plany operacyjne użycia

wojsk itp.
5-6
0503. Planowanie logistyczne prowadzone w ramach planowania działań

(operacji)
1. Proces planowania działań (operacji) przedstawiony w niniejszej publikacji

jest zgodny z postanowieniami 1. projektu studyjnego Doktryny planowania
operacji – D-5(A).
2. Planowanie działań stanowi zespół przedsięwzięć planistyczno-

-organizacyjnych, którego celem jest określenie minimalnych zdolności
operacyjnych do:
 realizacji zadań sprecyzowanych w narodowych oraz sojuszniczych

dokumentach rozkazodawczych,
 określenia założeń i kierunków rozwoju w bliższej perspektywie czasowej.
3. Proces planowania logistycznego jest w pełni zintegrowany z procesem

planowania działań (operacji). Personel komórki planowania logistycznego
stanowi integralną część komórki planowania działań i ma istotny wkład
w realizowane przez nią prace. Na operacyjnym poziomie dowodzenia NATO,
w dowództwie sił połączonych, komórką tą jest grupa planowania operacji
(ang. operations planning group – OPG).
4. W planowaniu działań wyróżnia się planowanie wyprzedzające oraz

planowanie reagowania kryzysowego.
0504. Planowanie wyprzedzające
1. Planowanie wyprzedzające (ang. advance planning) to proces

opracowywania wstępnych planów działania, których podstawę stanowią
scenariusze przewidujące potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa Sojuszu.
Dokumentem końcowym planowania wyprzedzającego jest:
 plan wariantowy,
 ogólny plan wariantowy,
 stały plan obrony,
 plan stopniowego reagowania.
5-7
2. Plan wariantowy (ang. contingency plan – CONPLAN) opracowywany jest na

potrzeby reagowania na potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa zarówno
w ramach, jak i spoza artykułu 5. Traktatu Północnoatlantyckiego.
Jest on na tyle szczegółowy, aby mógł być wdrożony w trybie
natychmiastowym. Dotyczy przede wszystkim użycia Sił Odpowiedzi NATO.
3. Ogólny plan wariantowy (ang. generic contingency plan – generic

CONPLAN) opracowywany jest na potrzeby reagowania na zagrożenia
bezpieczeństwa w przyszłości. Charakteryzuje się ograniczonym poziomem
szczegółowości. Określa ogólne potrzeby i zdolności, które będą potrzebne do
prowadzenia potencjalnych operacji.
4. Stały plan obrony (ang. standing defence plan – SDP) opracowywany jest na
potrzeby prowadzenia obrony kolektywnej zgodnie z artykułem 5. Traktatu
Północnoatlantyckiego. Charakteryzuje się on bardzo wysokim poziomem
szczegółowości.
5. Plan stopniowego reagowania (ang. graduated response plan – GRP). Plan

opracowywany jest, aby odpowiedzieć na zagrożenia Sojuszu, które
wymagają szybkiej reakcji. GRP składa się z zestawu planów, podzielonych
na trzy części.
1) Część 1. GRP jest możliwa do wykonania i zapewnia szczegóły odnośnie

do zintegrowanego rozwinięcia oraz użycia sił narodowych przekazanych
do NATO (ang. transferred national home defence forces) oraz
połączonych sił zadaniowych bardzo wysokiej gotowości (ang. very high
readiness joint task force – VJTF). Odnosi się również do poziomów
gotowości oraz czasu rozwinięcia zaangażowanych sił.
2) Część 2. GRP przedstawia szczegóły odnośnie do rozmieszczenia oraz

użycia grupy sił pierwszego rzutu (ang. initial follow-on forces group –
IFFG). Ta część nie jest bezpośrednio przygotowana do realizacji,
jednakże w czasie kryzysu będzie stanowiła podstawę dla planu operacji
od momentu wydania przez Radę Północnoatlantycką dyrektywy
inicjującej (ang. NAC initiating directive – NID).
3) Część 3. GRP przedstawia szczegóły rozmieszczenia i użycia grupy sił

wzmocnienia (ang. follow-on forces group – FFG) oraz sił wzmocnienia
5-8
(ang. follow-on forces – FOF). Ta część nie jest przeznaczona do

natychmiastowego wykonania, ale w czasie kryzysu będzie stanowiła
podstawę dla planu operacji od momentu wydania przez Radę
Północnoatlantycką dyrektywy inicjującej. NAC posiada możliwość
opracowania pojedynczej NID, kierującej opracowaniem pojedynczego
planu operacji w oparciu o część 2 i 3 GRP.
0505. Planowanie reagowania kryzysowego
1. Planowanie reagowania kryzysowego (ang. crisis response planning) to

proces opracowywania planów działania dotyczących reagowania na trwające
lub rozwijające się konflikty. Prowadzone jest ono z wykorzystaniem uprzednio
opracowanych planów wariantowych.
Dokumentem końcowym procesu planowania reagowania kryzysowego jest:
 plan operacji,
 plan wsparcia – opracowywany według potrzeb.
2. Plan operacji (ang. operation plan – OPLAN) opracowywany jest na potrzeby

jednej lub kilku operacji połączonych (kampanii) prowadzonych równocześnie
lub kolejno po sobie. Stanowi odpowiedź na trwającą lub narastającą sytuację
kryzysową, zarówno w ramach artykułu 5. Traktatu Północnoatlantyckiego, jak
i w pozostałych przypadkach. Plan operacji może zostać wdrożony
w oznaczonym czasie lub na sygnał poprzez wydanie stosownego rozkazu
bojowego (ang. operation order – OPORD).
3. Plan wsparcia (SUPPLAN) opracowywany jest w przypadku konieczności

uzupełnienia planu operacji szczegółowymi danymi, które wynikają z dużej
złożoności działań w określonym obszarze.
4. Proces planowania na poziomie operacyjnym NATO zsynchronizowany

jest z planowaniem operacji na poziomie strategicznym.
Proces ten obejmuje następujące etapy:
 etap 1. – inicjowanie (ang. initiation),
 etap 2. – analizę zadania (ang. problem and mission analysis),
 etap 3. – opracowanie wariantów działania (ang. courses of action

development),
5-9
 etap 4. – analizę wariantów działania (ang. courses of action analysis),
 etap 5. – weryfikację i porównanie wariantów działania (ang. courses of

action validation and comparison),
 etap 6. – podjęcie przez dowódcę decyzji o wyborze wariantu działania

(ang. commander’s courses of action decision),
 etap 7. – opracowanie planu operacji (ang. OPLAN development)65.
PODROZDZIAŁ II – PLANOWANIE W LOGISTYCE PROWADZONE

W RAMACH PLANOWANIA OPERACJI NA POZIOMIE
OPERACYJNYM W SIŁACH ZBROJNYCH RP
0506. Planowanie działań (operacji) na poziomie operacyjnym Sił Zbrojnych RP

realizowane jest zgodnie z opisanym powyżej procesem planowania działań
na poziomie operacyjnym NATO. Poszczególne przedsięwzięcia tego procesu
opisane zostały szczegółowo w 1. projekcie studyjnym Doktryny planowania
operacji – D-5(A).
0507. Inicjowanie
1. Inicjowanie jest pierwszym etapem procesu planowania operacji, który

rozpoczyna się po otrzymaniu zadania (dyrektywy planowania) od
przełożonego.
2. Celem inicjowania jest rozpoczęcie procesu planowania operacji na poziomie

operacyjnym poprzez określenie problemu w zakresie:
 zrozumienia środowiska operacyjno-logistycznego,
 analizy zadań wynikających z zadania (dyrektywy planowania)

przełożonego.
3. Inicjowanie w aspekcie zabezpieczenia logistycznego działań obejmuje:
1) analizę ogólnych uwarunkowań planowanej operacji, które mogą mieć

wpływ na funkcjonowanie systemu logistycznego;
2) identyfikację ogólnych wymagań w zakresie zapewnienia ciągłości

wsparcia i zabezpieczenia logistycznego operacji.
4. W wyniku inicjowania opracowane zostają:
65 Źródło: 1. projekt studyjny Doktryny planowania operacji – D-5(A), CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
5-10
 wstępne wytyczne dowódcy do planowania,
 zarządzenie przygotowawcze.
0508. Analiza zadania
1. Analiza zadania jest drugim etapem procesu planowania operacji

realizowanym zgodnie z wstępnymi wytycznymi dowódcy do planowania
Prace planistyczne na tym etapie polegają na wyciągnięciu wniosków
z rozkazów wyższych przełożonych oraz z wytycznych planistycznych,
dotyczących realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
operacji.
2. Celem analizy zadania jest określenie charakteru operacji, potwierdzenie

planowanych rezultatów i sformułowanie wytycznych do planowania operacji.
3. W trakcie analizy zadania określane są zadania z uwzględnieniem warunków,

w których będą one realizowane.
4. Analiza zadania w aspekcie zabezpieczenia logistycznego działań obejmuje:
1) zidentyfikowanie i zrozumienie sytuacji oraz problemu w aspekcie

wsparcia i zabezpieczenia logistycznego operacji;
2) poznanie warunków, jakie maja zostać ustanowione;
3) analizę możliwości w zakresie wsparcia i zabezpieczenia logistycznego

działań;
4) zidentyfikowanie celów, niezbędnych działań, warunków decydujących,

efektów oraz zagrożeń i ograniczeń;
5) prowadzenie ocen oraz wstępnego szacowania sił i przewidywanych strat;
6) wygenerowanie wniosków z analizy zadania przedstawianych dowódcy do

akceptacji.
5. Aspekty logistyczne odgrywają istotną rolę w trakcie analizy zadania,

ponieważ wsparcie i zabezpieczenie logistyczne działań jest niezmiernie
ważne dla zapewnienia sukcesu operacji.
6. W wyniku analizy zadania opracowane zostają:
5-11
 wstępny projekt operacji66 uwzględniający jej wsparcie i zabezpieczenie

logistyczne,
 sprecyzowane zadanie własne,
 zamiar dowódcy,
 wytyczne dowódcy do planowania,
 zarządzenie przygotowawcze.
0509. Opracowanie wariantów działania
1. Opracowanie wariantów działania jest trzecim etapem procesu planowania

operacji, w trakcie którego opracowywane są, zgodnie z wytycznymi dowódcy,
rozwiązania operacyjne dla różnych wariantów działania (ang. courses of
action – COAs).
2. Celem tego etapu jest opracowanie wariantów działania, które pozwolą na

określenie, w jaki sposób należy osiągnąć cele oraz poprzez jakie działania.
Wszystkie warianty działania powinny umożliwić wykonanie misji zgodnie
z zamiarem oraz wytycznymi dowódcy do planowania.
3. Personel komórek planowania logistycznego uczestniczy w realizacji

przedsięwzięć tego etapu, określając wymagania logistyczne oraz możliwości
wsparcia i zabezpieczenia logistycznego opracowywanych wariantów
działania.
4. W wyniku przeprowadzenia tego etapu planowania zostaje opracowany

zestaw możliwych do zrealizowania własnych wariantów działania.
0510. Analiza wariantów działania
1. Analiza wariantów działania jest czwartym etapem procesu planowania

operacji, w trakcie którego następuje uszczegółowienie, dopracowanie
i analiza opracowanych wariantów działania, w tym przeprowadzenie
symulacji działań.
2. Celem analizy wariantów działania jest sprawdzenie możliwości wykonania

zadań w poszczególnych wariantach.
66 Wstępny projekt operacji składa się z dwóch odrębnych części: ram operacyjnych oraz (wstępnego) zamiaru
dowódcy. Źródło: 1. projekt studyjny Doktryny planowania operacji – D-5(A), CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
5-12

przedsięwzięć tego etapu, dokonując uszczegółowienia wymagań
logistycznych oraz możliwości wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
opracowanych wariantów działania.
4. W wyniku analizy wariantów działania opracowane zostają:
 uszczegółowione warianty działania,
 zarys koncepcji operacji dla każdego wariantu działania,
 zadania oraz cele dla podległych dowództw,
 podział sił,
 chronologia i grafika operacyjna67.
0511. Weryfikacja i porównanie wariantów działania
1. Weryfikacja i porównanie wariantów działania jest piątym etapem procesu

planowania operacji, w trakcie którego dokonywana jest weryfikacja,
porównanie i ocena uszczegółowionych wariantów działania.
2. Na podstawie wyników dokonanej oceny wskazany zostaje najlepszy wariant

działania, który na kolejnym etapie planowania działań będzie wariantem
rekomendowanym dowódcy.
3. Rozpatrywane warianty działania są weryfikowane, porównywane

i ocenianie na podstawie:
 porównania wad i zalet względem wariantu działania przeciwnika,
 kryteriów wyboru dowódcy,
 oceny ryzyka wariantu działania.

przedsięwzięć tego etapu, weryfikując warianty działania zgodnie
z kryteriami określonymi przez dowódcę, a także porównując oraz oceniając je
w zakresie możliwości wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań.
67 Chronologia i grafika operacyjna to zobrazowanie przestrzennych aspektów wariantu działania

z uwzględnieniem faz, a także kolejności realizacji kluczowych zadań w każdej fazie operacji
(w kontekście istotnych zdarzeń i działań przeciwnika). Źródło: 1. projekt studyjny Doktryny planowania
operacji - D-5(A), CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
5-13
100 D-4 (B) wersja 2.
5. W wyniku weryfikacji i porównania wariantów działania następuje:
 uszeregowanie wariantów działania pod względem ich ważności,
 określenie wariantu rekomendowanego.
0512. Podjęcie przez dowódcę decyzji o wyborze wariantu działania
1. Podjęcie przez dowódcę decyzji o wyborze wariantu działania jest szóstym

etapem procesu planowania operacji, w trakcie którego dowódca na odprawie
decyzyjnej podejmuje decyzj, dokonując wyboru jednego z przedstawionych
mu wariantów działania (w tym wariantu rekomendowanego).
2. Dowódca może dokonać modyfikacji wariantu opracowanego przez sztab,

a także łączyć różne aspekty kilku wariantów w jeden nowy wariant działania.
3. Wybrany przez dowódcę wariant działania podlega dalszemu

uszczegółowieniu.

przedsięwzięć tego etapu, przedstawiając wyniki przeprowadzonych analiz
możliwości oraz sposobów wsparcia i zabezpieczenia logistycznego
prezentowanych wariantów działania.
5. Podjęcie przez dowódcę decyzji o wyborze wariantu działania skutkuje:
1) wyborem wariantu działania do dalszych prac planistycznych, a także

określeniem planów alternatywnych i planów dalszego działania;
2) wydaniem przez dowódcę dodatkowych wytycznych i głównych założeń

do dalszej pracy;
3) określeniem wymagań w zakresie współpracy oraz koordynacji działań,

w tym w zakresie wsparcia i zabezpieczenia logistycznego operacji;
4) uszczegółowieniem zamiaru dowódcy;
5) wydaniem operacyjnej dyrektywy dowódcy z zarysem koncepcji operacji

(CONOPS).
0513. Opracowanie planu operacji
1. Opracowanie planu operacji jest siódmym etapem procesu planowania

działań, w trakcie którego opracowywane są zasadnicze dokumenty
planistyczne.
5-14
101 D-4 (B) wersja 2.
2. Na podstawie decyzji oraz wytycznych dowódcy do planowania personel

komórki odpowiedzialnej za planowanie operacji dokonuje uszczegółowienia
i dopracowania wybranego wariantu działania, który staje się koncepcją
operacji.
3. Koncepcja operacji wyraża zamiar dowódcy w sprawie użycia wojsk, miejsca,

czasu i celu realizacji zadań oraz planowanego stanu końcowego operacji.
4. Dowódca przedstawia przełożonemu opracowaną koncepcję operacji do

zatwierdzenia. Równocześnie personel komórki odpowiedzialnej za
planowanie operacji przystępuje do opracowania planu operacji.
5. Plan operacji zawiera wszystkie elementy opracowanej wcześniej koncepcji

operacji, uszczegółowione i dostosowane do zakresu zadań, rodzaju
planowania działań (wyprzedzającego lub reagowania kryzysowego) oraz
wymagań dowódcy.
6. Opracowany plan operacji dowódca przedstawia przełożonemu do

zatwierdzenia.
7. Wymagania logistyczne muszą zostać uwzględnione w procesie planowania

na poziomie operacyjnym oraz określone w koncepcji i w planie operacji.

przedsięwzięć etapu poprzez:
1) opracowanie koncepcji zabezpieczenia logistycznego operacji

(ang. concept of support – CONSUP) zgodnie z wybranym
(zmodyfikowanym bądź nie) wariantem działania;
2) udział we wstępnej logistycznej konferencji planistycznej, która

organizowana jest po zatwierdzeniu koncepcji operacji;
3) określenie szczegółowych wymagań w zakresie wsparcia i zabezpieczenia

4) udział w opracowaniu:
a) składu bojowego sił poprzez określenie potencjału logistycznego, który

będzie niezbędny do zapewnienia ciągłości zabezpieczenia
logistycznego działań – w operacjach NATO udział w opracowaniu
5-15
102 D-4 (B) wersja 2.
listy dyspozycyjnych sił sojuszniczych (ang. allied disposition list –

ADL);
b) wielonarodowego połączonego zestawienia potrzeb (CJSOR);
c) zestawienia zdolności wymaganych na teatrze działań (ang. theatre

capability statement of requirements –TCSOR);
d) planu operacji (OPLAN), w tym opracowanie załącznika logistycznego

do planu operacji na podstawie uprzednio opracowanej koncepcji
zabezpieczenia logistycznego operacji;
5) planowanie rozwinięcia jednostek logistycznych w obszarze operacji;
6) planowanie logistyczne w celu zapewnienia ciągłości wsparcia

i zabezpieczenia logistycznego działań, w tym:
a) planowanie działań logistyki wielonarodowej,
b) dokonanie ustaleń dotyczących:
 wzajemnego wsparcia państw biorących udział w operacji,
 wsparcia przez państwo-gospodarza,
 wsparcia przez państwo wiodące w zakresie logistyki,
 wsparcia przez państwo wyspecjalizowane w zakresie logistyki,
 wsparcia przez agencje NATO,
 wsparcia przez inne państwo,
 wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych;
7) udział w głównej logistycznej konferencji planistycznej, która

organizowana jest po opracowaniu projektu planu operacji;
8) synchronizację i koordynację procesu planowania logistycznego operacji

przez podległe dowództwa oraz państwa wydzielające siły do operacji
NATO;
9) organizację/udział w końcowej logistycznej konferencji planistycznej, która

odbywa się po przekazaniu planu operacji do zatwierdzenia przez
przełożonego.
5-16
103 D-4 (B) wersja 2.
0514. Aspekty planowania logistycznego operacji
1. Logistyczne czynniki planistyczne to zestawienie zależności (wzorów)

między określonymi zmiennymi, które służą do planowania i kalkulacji potrzeb
w zakresie zasobów logistycznych. W sytuacji, gdy logistyczne czynniki
planistyczne nie są określone w dokumentach rozkazodawczych
i normatywnych, należy je opracować (stosownie do sytuacji operacyjnej),
a następnie wykorzystać w procesie planowania logistycznego działań.
2. Wymagania logistyczne to zidentyfikowane potrzeby dotyczące zasobów

logistycznych oraz potencjału logistycznego, który jest niezbędny dla
zapewnienia ciągłości działań. Wymagania logistyczne wynikają z zakresu
zadań operacyjnych, a ich właściwe określenie ma kluczowe znaczenie dla
wyboru optymalnej metody wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań.
3. Zdolności logistyczne stanowią zidentyfikowane możliwości dotyczące

zabezpieczenia i wsparcia logistycznego działań. Identyfikowane są one
w trakcie analizy wszystkich potencjalnych źródeł wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego działań. Zdolności logistyczne mają kluczowe znaczenie dla
wyboru optymalnej metody realizacji zadań logistycznych.
4. Braki logistyczne występują wtedy, gdy zidentyfikowane wymagania

logistyczne są większe od posiadanych zdolności logistycznych. Określane są
one w wyniku zestawienia powyższych wielkości i stanowią różnicę między
nimi. W sytuacji, gdy nie ma możliwości zabezpieczenia braków logistycznych
przez siły zbrojne państw biorących udział w operacji, należy przeanalizować
możliwość wykorzystania większego zakresu wsparcia przez państwo-
-gospodarza lub wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych.
5. Zakończenie operacji. Zakończenie operacji oraz jej skutki należy brać pod
uwagę już na początku procesu planowania działań. Planowanie logistyczne
w tym zakresie skupia się głównie na:
 działaniach prowadzonych po zakończeniu operacji,
 rotacji/wycofaniu sił w przypadku operacji prowadzonych poza granicami

państwa.
6. Działania prowadzone po zakończeniu operacji obejmują realizację zadań

wsparcia i zabezpieczenia logistycznego przedsięwzięć dotyczących
5-17
104 D-4 (B) wersja 2.
oczyszczania środowiska, w tym usuwania tymczasowej infrastruktury

wojskowej. Zadania te mogą być realizowane przez kontrahentów
zewnętrznych. W takiej sytuacji należy ocenić potrzeby i złożyć stosowne
zapotrzebowanie na środki finansowe. Planowanie musi również uwzględniać
przedsięwzięcia wynikające z umów dwustronnych i wielonarodowych
zawartych z państwami członkowskimi oraz państwami spoza NATO.
7. Czynniki uwzględniane w planowaniu logistycznym operacji:
1) skład bojowy sił i zakres ich zadań operacyjnych,
2) zdolność do przemieszczania i rozwinięcia sił,
3) wymóg zapewnienia ciągłości wsparcia i zabezpieczenia logistycznego

działań,
4) dostęp do potencjału i zasobów logistycznych,
5) dostęp do wsparcia przez:
 państwo-gospodarza,
 państwo wiodące w zakresie logistyki,
 państwo wyspecjalizowane w zakresie logistyki,
 kontrahentów zewnętrznych,
 inne państwa i organizacje,
6) zaangażowanie cywilnych organów administracji państwowej

i samorządowej.
8. Odpowiedzialność za planowanie logistyczne prowadzone

w trakcie planowania działań. Proces sojuszniczego planowania
logistycznego oparty jest na wspólnej odpowiedzialności, państw
członkowskich oraz dowództw NATO biorących udział w operacji za wsparcie
i zabezpieczenie logistyczne sił narodowych oraz sojuszniczych wydzielanych
do udziału w operacji połączonej. Podstawą planowania logistycznego,
prowadzonego w procesie planowania operacji w ramach struktury
dowodzenia NATO (NCS), jest dokument zatytułowany Comprehensive
Operations Planning Directive – COPD. Wcześniejsze zaangażowanie
narodowych organów logistycznych w sojuszniczy proces planowania działań
5-18
105 D-4 (B) wersja 2.
oraz zapoczątkowanie koordynacji działań przed rozwinięciem sił ma

fundamentalne znaczenie dla właściwej realizacji planu operacji. Państwa
wydzielające siły do operacji NATO muszą autoryzować opracowane plany
Sojuszu i zapewnić odpowiedni poziom zabezpieczenia logistycznego
kontyngentów narodowych wydzielanych do udziału w operacji.
9. Uwzględnienie udziału państw spoza NATO w planowaniu działań. Udział

w operacji państw spoza NATO powinien zostać uwzględniony już na
początku procesu planowania działań. Ich potencjały logistyczne powinny
zostać zidentyfikowane w procesie generacji sił. Aby sprawdzić przygotowanie
oraz znajomość sojuszniczych zasad i procedur postępowania przez personel
państw spoza NATO, dokonuje się ich certyfikacji. Spełnienie określonych
wymagań zapewnia skuteczne zintegrowanie elementów narodowych
systemów logistycznych państw spoza NATO z sojuszniczym systemem
logistycznym w obszarze operacji. Skutkuje to także podniesieniem poziomu
wzajemnego zaufania oraz potwierdzeniem dostępności zasobów
i potencjału logistycznego państw spoza NATO.
10. Ocena logistyczna. Przed rozpoczęciem działań dowódca sił połączonych

dokonuje oceny poziomu zabezpieczenia logistycznego kontyngentów
narodowych wydzielanych do udziału w operacji. Istotnym czynnikiem w tym
zakresie jest zapewnienie dowódcy sił NATO aktualnej informacji
o osiągniętych zdolnościach logistycznych. Ocena logistyczna pozwala na
weryfikację założeń przyjętych w procesie planowania działań.
11.Dokumenty odniesienia dotyczące planowania działań:
1) dokumenty sojusznicze:
a) MC 133/5, NATO’s Operations Planning to dokument określający

wytyczne polityczno-wojskowe w zakresie inicjowania opracowywania,
opracowywania, zatwierdzania, przeglądu, weryfikacji oraz anulowania
sojuszniczych planów operacji;
b) AJP-4(B), Allied Joint Doctrine for Logistics to doktryna określająca

podstawowe zasady i procedury planowania oraz realizacji zadań
wsparcia i zabezpieczenia logistycznego sił zaangażowanych
w obronę kolektywną, a także w operacje reagowania kryzysowego;
5-19
106 D-4 (B) wersja 2.
c) AJP-5(A), Allied Joint Doctrine for Planning of Operations to

podstawowa doktryna definiująca ogólne zasady planowania operacji
na operacyjnym poziomie dowodzenia NATO;
d) Functional Planning Guides for Logistics to wytyczne wydawane przez

Sojusznicze Dowództwa do spraw Operacji, które określają wskazówki
dla personelu komórek planowania logistycznego uczestniczącego
w procesie planowania operacji;
e) Comprehensive Operations Planning Directive – COPD to dokument,

który określa procedury planowania operacji przez dowództwa
podległe SACEUR;
2) dokumenty narodowe:
a) Doktryna działań połączonych – D-01(E) to dokument zasadniczy

określający podstawy i zasady planowania, prowadzenia oraz
zabezpieczenia operacji połączonych prowadzonych na poziomie
operacyjnym w wymiarze narodowym, sojuszniczym lub koalicyjnym;
b) Doktryna logistyczna Sił Zbrojnych RP – D-4(B), wersja 2., określa

podstawowe zasady oraz procedury planowania, a także realizacji
wsparcia i zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP
realizujących zadania samodzielnie lub w ramach obrony kolektywnej,
a także w operacjach reagowania kryzysowego;
c) Doktryna planowania operacji – D-5(A) (publikacja w opracowaniu) to

dokument kluczowy w obszarze planowania działań na operacyjnym
poziomie dowodzenia Sił Zbrojnych RP.
PODROZDZIAŁ III – LOGISTYCZNE KONFERENCJE PLANISTYCZNE NATO
0515. Rodzaje logistycznych konferencji planistycznych
1. Logistyczne konferencje planistyczne są zasadniczym instrumentem

koordynacji i synchronizacji procesu planowania logistycznego działań na
strategicznym i operacyjnym poziomie dowodzenia NATO. Odpowiedzialność
za proces planowania jest podzielona między odpowiednie komórki
organizacyjne, dowództwa/stanowiska dowodzenia oraz kraje członkowskie
biorące udział w planowanych przedsięwzięciach. W zależności od
okoliczności i potrzeb wskazane jest organizowanie konferencji
5-20
107 D-4 (B) wersja 2.
specjalistycznych w poszczególnych podsystemach logistycznych68 w celu

uszczegółowienia zadań.
2. Cel logistycznych konferencji planistycznych. Głównym celem

logistycznych konferencji planistycznych jest dokonanie uzgodnień
w zakresie:
1) wymagań dotyczących wsparcia i zabezpieczenia logistycznego operacji;
2) wymagań dotyczących wsparcia przez państwo-gospodarza;
3) wymagań dotyczących organizacji systemu teleinformatycznego;
4) wyboru optymalnej metody realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia

logistycznego operacji, do których zalicza się:
 wykorzystanie logistyki wielonarodowej,
 HNS,
 wsparcie przez LLN,
 wsparcie przez LRSN,
 zcentralizowane zawieranie kontraktów w ramach CSO,
 zabezpieczenie logistyczne wojsk z wykorzystaniem narodowego

systemu logistycznego,
 połączenie kilku wyżej wymienionych metod;
5) uzgodnienia koncepcji zabezpieczenia logistycznego operacji oraz

załączników logistycznych do planów operacji opracowanych na
strategicznym oraz operacyjnym poziomie dowodzenia;
6) uzgodnienia sposobu rozstrzygania wszelkich niezgodności dotyczących

wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań.
3. Logistyczne konferencje planistyczne możemy podzielić na:
 wstępną logistyczną konferencję planistyczną (ang. initial logistic

planning conference),
68 Podsystemy logistyczne Sił Zbrojnych RP wymienione zostały w rozdziale 2. i szczegółowo opisane

w rozdziale 5. niniejszej publikacji.
5-21
108 D-4 (B) wersja 2.
 główną logistyczną konferencję planistyczną (ang. main logistic

 końcową logistyczną konferencję planistyczną (ang. final logistic

 logistyczną konferencję weryfikacyjną (ang. operational logistic review

conference),
 konferencję planistyczną transportu i ruchu wojsk (ang. movement

and transportation planning conference),
 medyczną konferencję planistyczną (ang. medical planning

conference).
Przedstawiony w niniejszej publikacji ogólny układ logistycznych konferencji

planistycznych uwzględnia wymagania wszystkich podsystemów i obszarów
funkcjonalnych logistyki. Układ ten może podlegać modyfikacjom
w zależności od sytuacji operacyjnej oraz warunków, w jakich realizowane są
zadania.
0516. Wstępna logistyczna konferencja planistyczna
1. Wstępna logistyczna konferencja planistyczna organizowana jest na

strategicznym poziomie dowodzenia po zatwierdzeniu koncepcji operacji.
2. W konferencji tej uczestniczą przedstawiciele dowództw poziomu

strategicznego i operacyjnego oraz państw biorących udział w operacji.
3. Celem konferencji jest:
 zapoznanie uczestników z zadaniami oraz koncepcją operacji,
 analiza i ocena wszystkich czynników uwzględnianych w procesie

planowania logistycznego operacji,
 uszczegółowienie i dopracowanie koncepcji zabezpieczenia logistycznego

operacji,
 weryfikacja podstawowych wymagań w zakresie dowodzenia i łączności,
 zainicjowanie procesu opracowywania przez dowództwa NATO i państwa

wysyłające koncepcji wymagań (ang. concept of requirements).
5-22
109 D-4 (B) wersja 2.
4. W wyniku przeprowadzonej konferencji może nastąpić rozpoczęcie

opracowywania załącznika logistycznego do planu operacji. Państwa
uczestniczące w operacji otrzymują informacje niezbędne do rozpoczęcia
procesu narodowego planowania logistycznego.
0517. Główna logistyczna konferencja planistyczna
1. Główna logistyczna konferencja planistyczna organizowana jest na

strategicznym poziomie dowodzenia po opracowaniu projektu planu operacji,
w którym zostały określone wymagania logistyczne w stosunku do
zaangażowanych sił.

1) analiza planu operacji;
2) określenie wymagań oraz potrzeb w zakresie wsparcia i zabezpieczenia

3) określenie wymagań oraz potrzeb w zakresie wsparcia przez państwo-

-gospodarza;
4) dokonanie analizy projektu planu operacji pod względem finansowym

i prawnym;
5) rozpoczęcie logistycznego procesu równoważenia (bilansowania) sił;
6) rozstrzygnięcie kwestii spornych, które zaistniały w czasie wstępnej

logistycznej konferencji planistycznej.
4. W wyniku przeprowadzonej konferencji może nastąpić uszczegółowienie

i dopracowanie załącznika logistycznego do planu operacji, określenie
szczegółowych wymagań logistycznych, a także wydanie wytycznych
administracyjnych. Państwa uczestniczące w operacji otrzymują informacje
umożliwiające aktualizację i uszczegółowienie planów narodowych.
5-23
110 D-4 (B) wersja 2.
0518. Końcowa logistyczna konferencja planistyczna
1. Końcowa logistyczna konferencja planistyczna organizowana jest na

strategicznym lub operacyjnym poziomie dowodzenia po formalnym
zaangażowaniu się państw członkowskich w operację.

strategicznego (według potrzeb) i operacyjnego oraz państw biorących udział
w operacji.
 zakończenie planowania logistycznego działań,
 zoptymalizowanie zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego

operacji,
 potwierdzenie wymagań systemu teleinformatycznego,
 rozwiązanie (rozstrzygnięcie) wszelkich kwestii spornych.
4. W wyniku przeprowadzonej konferencji może nastąpić opracowanie

zbilansowanych i zharmonizowanych załączników logistycznych do
sojuszniczych oraz narodowych planów operacji.
0519. Logistyczna konferencja weryfikacyjna
1. Logistyczna konferencja weryfikacyjna organizowana jest na strategicznym

poziomie dowodzenia. Stanowi przedsięwzięcie dodatkowe, realizowane
w przypadku:
1) wystąpienia istotnych zmian w sytuacji operacyjnej i konieczności

dokonania zasadniczych modyfikacji planu operacji;
2) zidentyfikowania niedoborów logistycznych, które mogą zagrozić

wykonaniu zadania głównego lub zadań pośrednich operacji.

3. Celem konferencji jest rozwiązanie (rozstrzygnięcie) zidentyfikowanych

problemów.
4. W wyniku przeprowadzonej konferencji zaktualizowany zostaje załącznik

logistyczny do planu operacji.
5-24
111 D-4 (B) wersja 2.
5. W określonych sytuacjach można pominąć wstępną, główną oraz końcową

logistyczną konferencję planistyczną i zamiast nich, po rozpoczęciu operacji,
zorganizować logistyczną konferencję weryfikacyjną.
0520. Konferencja planistyczna transportu i ruchu wojsk
Konferencja planistyczna transportu i ruchu wojsk organizowana jest zgodnie

z funkcjonalnymi wytycznymi do planowania w celu uzgodnienia oraz
koordynacji przedsięwzięć z zakresu transportu i ruchu wojsk.
0521. Medyczna konferencja planistyczna
Medyczna konferencja planistyczna organizowana jest w celu uzgodnienia

przedsięwzięć z zakresu zabezpieczenia medycznego działań operacyjnych.
0522. Logistyczne konferencje planistyczne w Siłach Zbrojnych RP
Logistyczne konferencje planistyczne w Siłach Zbrojnych RP organizowane są

w sposób analogiczny do konferencji sojuszniczych. Biorą w nich udział
przedstawiciele organów kierowania i dowodzenia poziomu strategicznego
oraz operacyjnego.
5-25
112 D-4 (B) wersja 2.
STRONA PUSTA
5-26
113 D-4 (B) wersja 2.
ROZDZIAŁ 6
SYSTEM FUNKCJONALNY LOGISTYKI
SIŁ ZBROJNYCH RP
0601. Wprowadzenie
1. Niniejszy rozdział został poświęcony systemowi funkcjonalnemu logistyki Sił

Zbrojnych RP składającemu się z integralnych elementów (podsystemów
i obszarów funkcjonalnych), w których realizowane są podstawowe zadania
wsparcia oraz zabezpieczenia logistycznego wojsk w czasie pokoju, kryzysu
i wojny.
2. Do podsystemów i obszarów systemu funkcjonalnego logistyki należą69:
 podsystem kierowania,
 podsystem materiałowy,
 podsystem techniczny,
 podsystem transportu i ruchu wojsk,
 podsystem infrastruktury wojskowej,
 podsystem medyczny,
 obszar wsparcia przez państwo-gospodarza,
 obszar mobilizacji gospodarki i rezerw strategicznych 70.
Uwaga: w resorcie obrony narodowej planowane jest wydzielenie podsystemu

medycznego z systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP.
69 Źródło: decyzja nr 56/Org/P5 Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie organizatorów
systemów funkcjonalnych Sił Zbrojnych RP.
70 Dokumenty NATO nie uwzględniają odrębnego podsystemu kierowania oraz obszaru funkcjonalnego
mobilizacji gospodarki. W ujęciu narodowym odgrywają one jednak istotną rolę, zapewniając prawidłowe
funkcjonowanie systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP.
6-1
114 D-4 (B) wersja 2.
PODROZDZIAŁ I – PODSYSTEM KIEROWANIA71

0602. Przeznaczenie podsystemu kierowania
1. Podsystem kierowania to element struktury organizacyjno-funkcjonalnej

systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP składający się
z uporządkowanego zbioru organów kierowania logistyką na strategicznym,
operacyjnym i taktycznym poziomie dowodzenia oraz wzajemnych relacji
między nimi.
2. Kierowanie logistyką w Siłach Zbrojnych RP to celowa działalność

dowódców na wszystkich szczeblach organizacyjnych, która realizowana jest
w ramach systemu kierowania i dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP w celu
zapewnienia wysokiej gotowości bojowej i właściwego przygotowania wojsk do
osiągania zakładanych celów. Zapewnia ono możliwość podejmowania
właściwych decyzji w ramach planowania oraz kierowania realizacją
przedsięwzięć wsparcia i zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP,
a także wsparcia logistycznego sił sojuszniczych.
3. Celem rozwoju zdolności podsystemu kierowania jest:
1) zapewnienie optymalnych struktur organizacyjnych wraz z wyszkolonymi

kadrami do realizacji zadań zabezpieczenia logistycznego;
2) zwiększenie efektywnego zarządzania zasobami logistycznymi poprzez

automatyzację procesu kierowania systemem logistycznym oraz
wykorzystanie systemów teleinformatycznych dostarczających w czasie
rzeczywistym informacji o stanie, ilości i lokalizacji zasobów logistycznych;
3) doskonalenie zdolności do realizacji zadań wynikających z obowiązków

państwa-gospodarza.
4. Relacje dowodzenia powinny zapewnić ciągłość zabezpieczenia

logistycznego działań Sił Zbrojnych RP oraz wsparcia logistycznego sił
Sojuszu.
71 Zasady funkcjonowania podsystemu kierowania uszczegółowione zostaną w dokumencie doktrynalnym

Kierowanie zabezpieczeniem logistycznym Sił Zbrojnych RP – DD-4.20.
6-2
115 D-4 (B) wersja 2.
0603. Elementy podsystemu kierowania logistyką Sił Zbrojnych RP
1. Organami kierowania logistyką Sił Zbrojnych RP są:
1) na poziomie strategicznym: właściwa do spraw logistyki komórka

organizacyjna Ministerstwa Obrony Narodowej, współtworząca Sztab
Generalny WP, której szef jest organizatorem systemu funkcjonalnego
logistyki Sił Zbrojnych RP;
2) na poziomie operacyjnym:
 właściwe do spraw logistyki komórki wewnętrzne dowództw rodzajów

sił zbrojnych,
 jednostka organizacyjna resortu obrony narodowej właściwa do spraw

wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP;
3) na poziomie taktycznym: właściwe do spraw logistyki komórki

wewnętrzne dowództw komponentów (centrów operacji), związków
taktycznych, oddziałów i pododdziałów;
4) komórka organizacyjna Ministerstwa Obrony Narodowej właściwa do

spraw wojskowej służby zdrowia72.
2. Właściwa do spraw logistyki komórka organizacyjna Ministerstwa

Obrony Narodowej współtworząca Sztab Generalny WP odpowiada za:
1) określanie głównych kierunków rozwoju logistyki Sił Zbrojnych RP;
2) wypracowywanie modelu organizacyjno-funkcjonalnego logistyki resortu

obrony narodowej w czasie pokoju, kryzysu i wojny;
3) określanie sposobów realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia

logistycznego w wymiarze narodowym, sojuszniczym i wielonarodowym;
4) planowanie zabezpieczenia logistycznego strategicznego użycia Sił

Zbrojnych RP z uwzględnieniem procesu planowania obronnego NATO;
5) kierowanie procesem planowania i koordynację realizacji zadań

wynikających z pełnienia funkcji państwa-gospodarza;
6) koordynację zadań wynikających z obowiązków państwa wysyłającego;
72 Koncepcja funkcjonowania wojskowej służby zdrowia w czasie pokoju, kryzysu i wojny, w tym podział
kompetencji między poszczególne organy kierowania – w opracowaniu.
6-3
116 D-4 (B) wersja 2.
7) opracowywanie programu mobilizacji gospodarki w państwie;
8) ustalanie zasad funkcjonowania przydziałów gospodarczych w resorcie

obrony narodowej i działów zaopatrzenia.
3. Właściwe do spraw logistyki komórki wewnętrzne dowództw rodzajów sił

zbrojnych odpowiadają za:
1) planowanie zabezpieczenia logistycznego mobilizacyjnego i operacyjnego

rozwinięcia rodzajów sił zbrojnych;
2) planowanie i organizowanie zabezpieczenia logistycznego działalności

szkoleniowej oraz operacyjnej rodzajów sił zbrojnych;
3) wypracowywanie procedur i określanie głównych kierunków działalności

logistycznej oraz zadań zabezpieczenia logistycznego rodzajów sił
zbrojnych;
4) kierowanie procesem planowania i realizacji zadań wynikających

z pełnienia funkcji państwa-gospodarza przez podległe jednostki
wojskowe;
5) planowanie zadań wynikających z obowiązków państwa wysyłającego,

realizowanych przez rodzaje sił zbrojnych;
6) planowanie zadań zabezpieczenia logistycznego rodzajów sił zbrojnych

w ramach procesu przygotowania do operacji, a także udziału w
operacjach wojskowych i działaniach niemilitarnych;
7) przygotowywanie projektów porozumień międzynarodowych dotyczących

wsparcia i zabezpieczenia logistycznego sił wydzielanych do udziału
w ćwiczeniach oraz operacjach, a także pełnienie funkcji punktu
kontaktowego do spraw porozumień w tym zakresie;
8) kierowanie zabezpieczeniem logistycznym sił wydzielanych do

przeciwdziałania (likwidacji) skutków klęsk żywiołowych, katastrof i aktów
terroru;
9) dokonywanie certyfikacji sił wydzielanych do udziału w operacjach

sojuszniczych i wielonarodowych prowadzonych na obszarze państwa lub
poza jego granicami;
10) planowanie obronne w zakresie rodzajów sił zbrojnych.

6-4
117 D-4 (B) wersja 2.
4. Jednostka organizacyjna resortu obrony narodowej właściwa do spraw

wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP jest organem kierowania
sprawującym funkcje wykonawcze w logistyce sił zbrojnych, który odpowiada
za:
1) planowanie oraz organizowanie wsparcia i zabezpieczenia logistycznego:
a) procesu mobilizacyjnego oraz operacyjnego rozwinięcia wojsk,
b) użycia wojsk realizujących zadania na obszarze państwa, a także

poza jego granicami;
2) utrzymywanie w ciągłej sprawności oraz gotowości systemu pokojowego

i wojennego uzupełniania wojsk, a także ich mobilizacyjnego oraz
operacyjnego rozwinięcia zapewniającego osiągnięcie wymaganego
stopnia zdolności bojowej w czasie kryzysu i wojny;
3) opracowywanie zasad oraz realizowanie zabezpieczenia logistycznego

Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju, kryzysu i wojny;
4) organizację i wykorzystanie logistycznych systemów teleinformatycznych,

narodowych oraz sojuszniczych, do zarządzania potencjałem
logistycznym Sił Zbrojnych RP;
5) dostosowywanie integralnego potencjału logistycznego do zmian

organizacyjno-strukturalnych w Siłach Zbrojnych RP oraz zabezpieczenia
potrzeb logistycznych nowych form służby wojskowej;
6) realizowanie zadań wynikających ze sprawowania funkcji dysponenta

środków budżetowych drugiego stopnia;
7) kierowanie procesem planowania i realizacji zadań wynikających

z pełnienia funkcji państwa-gospodarza przez podległe jednostki
wojskowe.
5. Właściwe do spraw logistyki komórki wewnętrzne dowództw

komponentów (centrów operacji), związków taktycznych, oddziałów
i pododdziałów odpowiadają za:
1) planowanie oraz organizowanie zabezpieczenia logistycznego

mobilizacyjnego i operacyjnego rozwinięcia podległych sił;
6-5
118 D-4 (B) wersja 2.
2) planowanie zadań zabezpieczenia logistycznego podległych sił w ramach

procesu ich przygotowywania, a także udziału w operacjach wojskowych
i działaniach niemilitarnych.
6. Komórka organizacyjna Ministerstwa Obrony Narodowej właściwa do

spraw wojskowej służby zdrowia jest organem kierowania, którego
zasadniczym celem jest zapewnienie warunków do funkcjonowania systemu
ochrony zdrowia i opieki psychologicznej w resorcie na rzecz żołnierzy
pełniących służbę, pracowników resortu obrony narodowej oraz weteranów
i weteranów poszkodowanych. Do zakresu zadań komórki należy:
1) wyznaczanie kierunków rozwoju systemu ochrony zdrowia i opieki

psychologicznej w resorcie;
2) określenie standardów ochrony zdrowia i opieki psychologicznej,

wytwarzania, przechowywania, a także obrotu produktami leczniczymi
i wyrobami medycznymi oraz osłony sanitarno-higienicznej
i weterynaryjnej w resorcie;
3) przygotowywanie projektów aktów prawnych regulujących organizację

oraz funkcjonowanie ochrony zdrowia i opieki psychologicznej w resorcie,
a także monitorowanie regulacji prawnych z tego obszaru;
4) sprawowanie nadzoru formalno-prawnego, właścicielskiego, finansowego

oraz merytorycznego nad podległymi podmiotami leczniczymi;
5) przygotowywanie i prowadzenie procesu tworzenia, reorganizacji,

likwidacji, przekazywania poza resort oraz przekształcania w spółki
kapitałowe podmiotów leczniczych, dla których organem tworzącym jest
Minister Obrony Narodowej;
6) określanie wymagań w zakresie: organizacji, warunków i trybu

wykonywania zadań przez organy wojskowej inspekcji sanitarnej,
farmaceutycznej oraz weterynaryjnej;
7) sprawowanie funkcji koordynatora działalności naukowo-badawczej

oraz rozwojowej w obszarze ochrony zdrowia i opieki psychologicznej,
z wyłączeniem procedur przetargowych;
6-6
119 D-4 (B) wersja 2.
8) określanie wymagań w zakresie kształcenia i doskonalenia zawodowego

personelu medycznego oraz psychologów, przebiegu służby w korpusie
osobowym medycznym, a także zlecanie zadań z tego obszaru;
9) projektowanie działań przewidzianych do realizacji przez konsultantów

krajowych do spraw obronności, konsultantów wojskowych służby zdrowia
w dziedzinach medycyny, farmacji i ratownictwa medycznego;
10) opracowywanie programów zdrowotnych i psychologicznych oraz

profilaktycznych, ich wdrażanie oraz monitorowanie realizacji;
11) przygotowywanie propozycji zadań nakładanych przez Ministra Obrony

Narodowej na podległe podmioty lecznicze niezbędnych ze względu na
potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa oraz nadzór nad ich
realizacją;
12) organizacja służby zdrowia i opieki psychologicznej w resorcie;
13) tworzenie warunków do funkcjonowania systemu orzecznictwa

wojskowych komisji lekarskich.
7. Instytucje i jednostki logistyczne podległe oraz podporządkowane

dowódcy/szefowi jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej
właściwej do spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP, które
realizują zadania zintegrowanego zabezpieczenia logistycznego sił zbrojnych
to:
1) jednostka organizacyjna właściwa do spraw transportu i ruchu wojsk

odpowiedzialna za:
 wypracowanie zasad oraz procedur transportu i ruchu wojsk,
 planowanie wykorzystania sieci transportowej państwa do potrzeb

obronnych,
 koordynację transportu i ruchu wojsk własnych oraz obcych na

obszarze państwa,
 pozyskiwanie różnych rodzajów transportu do przewozów

wojskowych,
 pełnienie funkcji narodowego centrum koordynacji ruchu wojsk

(ang. national movement coordination centre – NMCC) w relacjach
6-7
120 D-4 (B) wersja 2.
z narodowymi, sojuszniczymi oraz wielonarodowymi komórkami do

spraw koordynacji transportu i ruchu wojsk;
2) jednostka organizacyjna właściwa do spraw kierowania ruchem

wojsk na teatrze działań, która odpowiada za planowanie, organizowanie
oraz kierowanie procesem przyjęcia, ześrodkowania i dalszego ruchu
wojsk zgodnie z planami dowództw wojsk własnych oraz sił sojuszniczych
lub wielonarodowych (koalicyjnych);
3) stacjonarna jednostka logistyczna właściwa do spraw zakupu,

utrzymywania i dystrybucji środków zaopatrzenia oraz realizacji
zadań obsługowych w regionalnym obszarze odpowiedzialności
będąca elementem stacjonarnego potencjału logistycznego Sił Zbrojnych
RP, specjalistyczną jednostką wojskową będącą dysponentem środków
budżetu państwa trzeciego stopnia, realizującą zadania zabezpieczenia
logistycznego poziomu operacyjnego na rzecz wszystkich jednostek
wojskowych rodzajów sił zbrojnych dyslokowanych lub wykonujących
zadania w przyporządkowanym obszarze odpowiedzialności w czasie
pokoju, kryzysu i wojny;
4) stacjonarna jednostka logistyczna właściwa do spraw zabezpieczenia

logistycznego w rejonowym obszarze odpowiedzialności to jednostka
organizacyjna resortu obrony narodowej będąca dysponentem środków
budżetu państwa trzeciego stopnia, prowadząca gospodarkę materiałową
oraz realizująca zaopatrywanie jednostek zgodnie z planem przydziałów
gospodarczych resortu obrony narodowej;
5) mobilna jednostka logistyczna poziomu operacyjnego zapewniająca

ciągłość wsparcia i zabezpieczenia logistycznego wojsk w czasie pokoju,
kryzysu oraz wojny (TGW/WGW), która realizuje zadania w ramach
narodowej, sojuszniczej lub wielonarodowej operacji prowadzonej na
obszarze państwa, a także poza jego granicami; jest dysponentem
środków budżetu państwa trzeciego stopnia pełniącym funkcje oddziału
gospodarczego (OG);
6) organ infrastruktury wojskowej na poziomie rejonowym będący

wyspecjalizowaną jednostką organizacyjną w zakresie prowadzenia
inwestycji budowlanych i remontów nieruchomości sprawującą funkcję
6-8
121 D-4 (B) wersja 2.
zarządcy nieruchomości w przyporządkowanym rejonie

odpowiedzialności, która ponadto odpowiada za merytoryczny nadzór nad
realizacją zadań przez administratorów nieruchomości wojskowych;
7) jednostka organizacyjna właściwa do spraw realizacji inwestycji

budowlanych i remontów w obszarze infrastruktury lotniskowej oraz
związanej z nią infrastruktury technicznej.
8. Funkcjonalne komórki organizacyjne resortu obrony narodowej, które

realizują zadania związane z procesami cyklu życia SpW to:73
1) gestor SpW – komórka lub jednostka organizacyjna resortu obrony

narodowej, a także komórka wewnętrzna, odpowiedzialna za określanie
kierunków rozwoju SpW w Siłach Zbrojnych RP oraz organizację procesu
wdrażania i ustalenie procesów eksploatacji (w tym wykorzystania
bojowego) i wycofywania określonego rodzaju (grupy) SpW;
2) centralny organ logistyczny SpW – komórka lub jednostka

organizacyjna resortu obrony narodowej, a także komórka wewnętrzna,
odpowiedzialna za organizację procesów eksploatacji oraz szkolenia
specjalistów technicznych dla określonych rodzajów SpW.
0604. Funkcjonowanie podsystemu kierowania logistyką Sił Zbrojnych RP
1. Zasady kierowania logistyką Sił Zbrojnych RP. Podsystem kierowania

logistyką funkcjonuje według zasad dowodzenia i kierowania w operacjach
połączonych oraz wielonarodowych, do których należą:
 jedność dowodzenia,
 ciągłość dowodzenia,
 struktura dowodzenia,
 integracja dowodzenia,
 dowodzenie przez misje74.
73 Zadania gestorów i COL SpW określone zostały w decyzji nr 384/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia
29 września 2015 r. w sprawie określenia funkcji gestorów i centralnych organów logistycznych sprzętu
wojskowego w resorcie obrony narodowej, (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. poz.275 z późn. zm.).
74 Zasady dowodzenia i kierowania w operacjach połączonych oraz wielonarodowych zostały szczegółowo
opisane w Doktrynie działań połączonych – D-01(E), CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
6-9
122 D-4 (B) wersja 2.
2. Koordynacja. System funkcjonalny logistyki powinien zapewnić możliwość

koordynacji wszystkich zadań zabezpieczenia logistycznego sił zbrojnych,
realizowanych jednocześnie w różnych obszarach konfliktu. Właściwa
koordynacja przedsięwzięć zabezpieczenia logistycznego, realizowana przez
poszczególne elementy struktury organizacyjnej podsystemu kierowania
logistyką, uwarunkowana jest przez:
 wysoką dyscyplinę wykonawczą,
 wiarygodność przekazywanych (otrzymywanych) informacji,
 terminowość.
3. Cel kierowania logistyką Sił Zbrojnych RP. W ramach funkcjonującego

podsystemu kierowania logistyką Sił Zbrojnych RP realizowane są
przedsięwzięcia mające na celu:
1) planowanie zasobów logistycznych w obszarze (strefie, pasie, rejonie)

prowadzonych (planowanych) działań operacyjnych;
2) monitorowanie bieżącej sytuacji operacyjnej i logistycznej, a także jej

ocenę i przewidywanie rozwoju;
3) przedstawianie wniosków i propozycji zapewniających utrzymanie

w gotowości właściwych elementów logistycznych;
4) zapewnianie aktualnej informacji w zakresie możliwości zabezpieczenia

logistycznego wojsk przez jednostki logistyczne;
5) dokonywanie oceny potrzeb logistycznych;
6) monitorowanie zasobów logistycznych.
4. System meldunkowy. Meldunki dotyczące stanu realizacji zadań

zabezpieczenia logistycznego wojsk powinny zawierać informacje dotyczące:
1) rozmieszczenia i przegrupowania (przemieszczenia) jednostek;
2) stanu środków zaopatrzenia;
3) stanu technicznego SpW;
4) możliwości transportowych;
5) możliwości zachowania ciągłości zabezpieczenia logistycznego działań;
6-10
123 D-4 (B) wersja 2.
6) stanu zdrowia personelu i potrzeb w zakresie ewakuacji medycznej;
7) stanu realizacji usług;
8) stanu realizacji innych zadań, w zależności od wytycznych przełożonych

oraz aktualnych potrzeb.
5. Widzialność (transparentność) zasobów i zdolności logistycznych.

Dowództwa na strategicznym i operacyjnym poziomie dowodzenia muszą
mieć zapewnioną:
1) widzialność (transparentność) zasobów i zdolności logistycznych wojsk,

które zostały przekazane do ich dyspozycji;
2) informację o napływającym zaopatrzeniu.
6. Rola systemów teleinformatycznych w kierowaniu logistyką Sił

Zbrojnych RP. Złożoność problematyki związanej z przedsięwzięciami
zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP wymusza konieczność
wyposażenia organów kierowania logistyką w systemy teleinformatyczne
zapewniające:
1) terminową i bezpieczną wymianę informacji, zarówno między organami

logistycznymi, jak i operacyjnymi w wymiarze narodowym oraz
sojuszniczym;
2) zdolność zarządzania zasobami logistycznymi poprzez automatyzację

procesów logistycznych oraz wykorzystanie systemów
teleinformatycznych wspomagających te procesy;
3) zdolność śledzenia zasobów logistycznych w zakresie ich ilości, lokalizacji

oraz stanu technicznego;
4) zdolność do kierowania ruchem kolumn oraz pojazdów nienormatywnych

i przewożących towary niebezpieczne, a także monitorowania tych
przemieszczeń w czasie rzeczywistym.
7. Zdolność do zabezpieczenia udziału w operacjach poza granicami

państwa. W celu zapewnienia zdolności do zabezpieczenia logistycznego
polskich kontyngentów wojskowych biorących udział w operacjach poza
granicami państwa niezbędne jest utrzymywanie sił i środków do organizacji
narodowych elementów wsparcia.
6-11
124 D-4 (B) wersja 2.
PODROZDZIAŁ II – PODSYSTEM MATERIAŁOWY75

0605. Przeznaczenie podsystemu materiałowego
1. Podsystem materiałowy to element systemu funkcjonalnego logistyki

Sił Zbrojnych RP składający się z uporządkowanego zbioru organów
kierowania i jednostek logistycznych realizujących dostawy środków
zaopatrzenia oraz świadczących specjalistyczne usługi materiałowe na rzecz
wojsk w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Podsystem ten przeznaczony jest do
planowania, organizowania i zaspokajania potrzeb materiałowych wojsk
z uwzględnieniem potencjału oraz zasobów Sił Zbrojnych RP, a także
podsystemu pozamilitarnego. Skuteczność i efektywność podsystemu
materiałowego ma decydujące znaczenie dla osiągnięcia zakładanego celu
operacji.
2. Zabezpieczenie materiałowe to zespół działań podsystemu materiałowego,

którego celem jest zaspokojenie potrzeb wojsk w zakresie wymaganych
asortymentowo i jakościowo ilości środków zaopatrzenia oraz
specjalistycznych usług materiałowych w miejscu oraz terminie
umożliwiającym Siłom Zbrojnym RP właściwe funkcjonowanie w czasie
3. Istotą zabezpieczenia materiałowego jest celowa, planowa i systematyczna

realizacja zadań w ramach podsystemu materiałowego.
4. Klasy zaopatrzenia
Środki zaopatrzenia w Siłach Zbrojnych RP są podzielone na następujące

klasy zaopatrzenia:
1) klasa I – środki zaopatrzenia przeznaczone do konsumpcji zarówno przez

personel, jak i zwierzęta, występujące w jednolitych racjach niezależnie od
lokalnych warunków bojowych lub terenowych;
2) klasa II – środki zaopatrzenia, w tym produkty lecznicze i wyroby

medyczne, na które zostały ustalone tabele należności lub wyposażenia;
75 Zasady funkcjonowania podsystemu materiałowego uszczegółowione zostały w dokumencie doktrynalnym

Zabezpieczenie materiałowe Sił Zbrojnych RP. Zasady funkcjonowania – DD/4.21, IWsp SZ, Bydgoszcz 2013,
sygn. Logis. 11/2013.
6-12
125 D-4 (B) wersja 2.
3) klasa III – paliwa, oleje i smary do wszystkich zastosowań, z wyłączeniem

lotnictwa;
4) klasa IIIA – paliwa lotnicze, oleje i smary stosowane w lotnictwie;
5) klasa IV – środki zaopatrzenia, w tym materiały konstrukcyjne

i fortyfikacyjne, dla których nie zostały ustalone tabele należności lub
wyposażenia;
6) klasa V – środki bojowe.
5. Specjalistyczne usługi materiałowe to przedsięwzięcia zgodne z klasami

zaopatrzenia realizowane przez jednostki/pododdziały oraz urządzenia
materiałowe wszystkich pionów funkcjonalnych podsystemu materiałowego na
poszczególnych poziomach zabezpieczenia materiałowego.
0606. Zadania i funkcje podsystemu materiałowego
1. Głównym zadaniem podsystemu materiałowego jest zapewnienie ciągłości

zabezpieczenia materiałowego, tj. dostarczania wojskom niezbędnych
środków zaopatrzenia w celu utrzymywania zdolności bojowej wojsk przez
czas realizacji przydzielonych zadań.
2. Funkcje podsystemu materiałowego
Do podstawowych funkcji (procesów) podsystemu materiałowego zalicza się:
 normowanie,
 prognozowanie,
 planowanie,
 gromadzenie i przechowywanie,
 dostarczanie środków zaopatrzenia,
 ewakuację środków zaopatrzenia,
 rozśrodkowanie.
3. Normowanie to zespół czynności związanych z określaniem norm (należności

etatowych i tabelarycznych, współczynników strat, normatywów, okresów
używalności, limitów itp.), które stanowią podstawę do opracowania prognoz
i planów zaopatrywania wojsk w środki zaopatrzenia na wszystkich szczeblach
6-13
126 D-4 (B) wersja 2.
organizacyjnych sił zbrojnych. W planowaniu oraz określaniu wielkości

zapasów, potrzeb i zużycia środków zaopatrzenia stosuje się parametr
nazywany dzienną normą zaopatrzenia (ang. standard day of supply –
SDOS)76, która jest jednostką kalkulacyjną służącą do określania
średniodobowego zużycia środków zaopatrzenia.
4. Prognozowanie to zespół czynności mających na celu planowanie potrzeb

dotyczących środków zaopatrzenia w określonej perspektywie czasowej
z uwzględnieniem możliwości ekonomiczno-gospodarczych państwa.
Podstawą do prognozowania potrzeb jest Program rozwoju Sił Zbrojnych RP
w latach …, a także limity finansowe, dyrektywy, zarządzenia, rozkazy,
założenia i wytyczne w zakresie szkolenia oraz osiągania gotowości do
podjęcia działań.
5. Planowanie materiałowe jest integralną częścią planowania logistycznego.

Jego celem jest zapewnienie ciągłości zabezpieczenia materiałowego
realizacji zamierzeń operacyjnych, szkoleniowych i logistycznych w ramach
przygotowania i funkcjonowania Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju, kryzysu
i wojny.
6. Gromadzenie to zespół przedsięwzięć mających na celu uzyskanie

określonych poziomów zapasów środków zaopatrzenia (normatywów).
Obejmuje on trzy zasadnicze fazy:
1) narastanie poziomu zapasów (faza I) to czas między wprowadzeniem

danego rodzaju środka na zaopatrzenie wojsk a osiągnięciem zapasu
normatywnego;
2) utrzymywanie zapasów (faza II) to okres gospodarowania zapasami

obejmujący składowanie (w tym nadzorowanie właściwego
rozmieszczenia zapasów, ich stanu jakościowego itp.), obsługiwanie,
naprawę oraz rotację;
76 Dzienna norma zaopatrzenia (SDOS) to całkowita ilość zaopatrzenia wymaganego na jeden dzień, ustalana
na podstawie, odpowiednio, racji Grupy Stałej NATO i/lub racji krajowych. Źródło: Słownik terminów
i definicji NATO, AAP-6 (2017)PL.
6-14
127 D-4 (B) wersja 2.
3) wycofywanie środków zaopatrzenia (faza III) dotyczy środków zbędnych

dla sił zbrojnych, np. z uwagi na wycofanie określonego rodzaju lub typu
SpW.
7. Przechowywanie. Zgromadzone zapasy środków zaopatrzenia należy

przechowywać w odpowiednich warunkach zapewniających im przydatność
użytkową w określonym przedziale czasowym. W okresie przechowywania
realizowane są poniższe funkcje.
1) Składowanie – utrzymywanie środków zaopatrzenia zgodnie

z obowiązującymi przepisami i wymaganiami technicznymi dla
poszczególnych ich rodzajów, w odpowiednio skompletowanych
i opakowanych jednostkach ładunkowych (zestawach) lub luzem w sposób
umożliwiający sprawne ich wydawanie.
2) Obsługiwanie i naprawa – czynności mające na celu utrzymanie

wymaganego stanu jakościowego środków zaopatrzenia. Obsługiwanie
jest również formą kontroli jakości. Stwierdzone podczas obsługiwania
niesprawności środków zaopatrzenia są podstawą do skierowania ich do
naprawy lub wycofania. Zasady prowadzenia obsługiwań i napraw zawarte
są w instrukcjach (przepisach) o gospodarce środkami zaopatrzenia.
3) Rotacja – ruch środkami zaopatrzenia umożliwiający uzasadnione

ekonomicznie ich zużywanie. Rotację prowadzi się według przydatności
środków do użycia, uwzględniając najstarszy czasookres ich produkcji,
wskazanie do zużycia w pierwszej kolejności oraz biorąc pod uwagę
najmniejszą liczbę partii.
8. Dostarczanie środków zaopatrzenia realizowane jest poprzez dowóz

środków zaopatrzenia transportem szczebla nadrzędnego lub odbiór ich przez
użytkownika ze wskazanych źródeł:
1) w czasie pokoju i kryzysu dostarczanie środków zaopatrzenia

realizowane jest w łańcuchu dostaw podsystemu materiałowego,
dostarczanie środków zaopatrzenia realizuje się zgodnie z planem
zaopatrywania (rozdzielnikiem) albo doraźnie na podstawie zgłaszanych
potrzeb;
6-15
128 D-4 (B) wersja 2.
2) w czasie wojny dostarczanie środków zaopatrzenia realizowane jest

z zapasów zgromadzonych na szczeblu taktycznym, następnie ze
stacjonarnych składów stacjonarnej jednostki logistycznej właściwej do
spraw zakupu, utrzymywania i dystrybucji środków zaopatrzenia oraz
realizacji zadań obsługowych w regionalnym obszarze odpowiedzialności
(zapasy operacyjne i zapasy strategiczne), a także z gospodarki
narodowej.
9. Ewakuacja środków zaopatrzenia to celowe i zorganizowane

przetransportowanie zasobów materiałowych (jest formą manewru
zaopatrzeniem) z obszarów i/lub obiektów zagrożonych uderzeniem
z powietrza, wody lub lądu, a także zajęciem przez przeciwnika, lub objętych
innymi skutkami działań zbrojnych, katastrof i klęsk żywiołowych. Celem
ewakuacji środków zaopatrzenia jest ich ochrona i ograniczenie strat.
10. Rozśrodkowanie środków zaopatrzenia to takie ich rozmieszczenie

w terenie, które minimalizuje powstanie strat. Prowadzi się je z takim
wyliczeniem, aby w składzie lub magazynie stacjonarnej jednostki logistycznej
właściwej do spraw zakupu, utrzymywania i dystrybucji środków zaopatrzenia
oraz realizacji zadań obsługowych w regionalnym obszarze odpowiedzialności
pozostały po planowanym ich wydzieleniu do jednostek i na transporty
kolejowe, niezbędne środki w ilości koniecznej do prowadzenia działań
wojennych przez jednostki dyslokowane, stacjonujące w rejonie
zaopatrywanym przez skład lub stacjonarną jednostkę logistyczną właściwą
do spraw zabezpieczenia logistycznego w rejonowym obszarze
odpowiedzialności.
0607. Zasady funkcjonowania podsystemu materiałowego
1. Funkcjonowanie podsystemu materiałowego opiera się na ogólnych

zasadach logistycznych77 oraz poniższych zasadach szczegółowych.
2. Dostarczanie zaopatrzenia polega na dowozie środków zaopatrzenia do

wojsk transportem poziomu nadrzędnego lub własnym (integralnych
pododdziałów logistycznych). Organizacja dostarczania zaopatrzenia powinna
zapewnić optymalne wykorzystanie potencjału materiałowego i cechować się:
77 Ogólne zasady logistyczne zostały opisane w rozdziale 2. niniejszej publikacji.
6-16
129 D-4 (B) wersja 2.
1) zróżnicowaniem sposobów dowozu (wykorzystanie środków transportu

lotniczego, morskiego oraz lądowego – drogowego, kolejowego i żeglugi
śródlądowej);
2) skracaniem ramienia dowozu zaopatrzenia78 między poszczególnymi

poziomami zabezpieczenia logistycznego.
3. Zasada manewru środkami zaopatrzenia wyraża się przenoszeniem

głównego wysiłku zasilania wojsk dostawami stosownie do zaistniałej sytuacji
operacyjnej. Manewr zaopatrzeniem realizowany jest również w sytuacji jego
zagrożenia uderzeniami przeciwnika. Polega na zorganizowanej, skrytej
zmianie rejonu rozmieszczenia materiałowych urządzeń logistycznych, a także
ewakuacji lub rozśrodkowaniu zapasów środków zaopatrzenia z zagrożonych
rejonów (jednostek, składów, magazynów).
Wyróżnia się trzy zasadnicze rodzaje manewru środkami zaopatrzenia:
1) zmiana rejonu rozmieszczenia pododdziałów logistycznych to

zorganizowane przemieszczenie po wyznaczonej drodze
z dotychczasowego rejonu rozwinięcia do wskazanego przez
przełożonego innego rejonu; przemieszczenie to może być połączone
z dowozem środków zaopatrzenia do wojsk;
2) ewakuacja środków zaopatrzenia to przemieszczenie wszystkich

środków zaopatrzenia (z wyjątkiem niektórych środków bojowych i paliw)
z rejonu zagrożonego do innego wyznaczonego, które obejmuje:
 ewakuację planową środków zaopatrzenia do wyznaczonego rejonu

(rejonów) realizowaną w okresie poprzedzającym działania bojowe
zgodnie z planami przygotowanymi w czasie pokoju,
 ewakuację doraźną zagrożonych środków zaopatrzenia realizowaną

podczas działań bojowych;
3) rozśrodkowanie środków materiałowych.
4. Zasada wykorzystania zasobów miejscowych na potrzeby walczących

wojsk polega na racjonalnym i zorganizowanym wykorzystaniu stacjonarnej
78 Przez ramię dowozu zaopatrzenia rozumie się odległość między urządzeniami logistycznymi a elementami
podsystemu materiałowego rozwiniętymi na poszczególnych poziomach i szczeblach organizacyjnych
zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP.
6-17
130 D-4 (B) wersja 2.
infrastruktury zaopatrzeniowej oraz zasobów miejscowych gospodarki

narodowej przydatnych podczas prowadzenia działań.
5. Zasada uzupełniania zaopatrzenia na podstawie prognozowanego

zużycia polega na optymalnym zapewnieniu ciągłości zasilania walczących
wojsk w środki zaopatrzenia przy braku informacji o ich faktycznych
potrzebach. Uzupełnienie planuje wówczas szczebel nadrzędny na podstawie
dobowych prognoz zużycia środków materiałowych, uwzględniając
dotychczasowe wskaźniki zużycia, prognozowane straty, intensywność
działań oraz warunki środowiskowe. Dowóz środków zaopatrzenia realizuje się
transportem przełożonego lub transportem wyższego poziomu zabezpieczenia
logistycznego wówczas, gdy szacowany spadek zapasów taktycznych osiąga
wartość 50% normatywu.
6. Zasada zaopatrywania rejonowego. Rejonowe zaopatrywanie i świadczenie

specjalistycznych usług materiałowych to realizacja zadań materiałowych na
rzecz wszystkich sił i środków realizujących zadania w wyznaczonym
terytorialnie rejonie bez względu na ich organizacyjne podporządkowanie.
Rejon zaopatrywania to obszar, na którym znajduje się infrastruktura
zaopatrzeniowa zapewniająca utrzymanie nakazanych normatywów zapasów
środków zaopatrzenia zdefiniowanych w poszczególnych klasach zaopatrzenia
na rzecz jednostek i instytucji stacjonujących i/lub czasowo przebywających
w tym rejonie.
0608. Planowanie w podsystemie materiałowym
1. Planowanie materiałowe prowadzone jest na wszystkich szczeblach

organizacyjnych Sił Zbrojnych RP.
Jego celem jest określenie:
 potrzeb w zakresie wymaganych asortymentowo ilości środków

zaopatrzenia oraz specjalistycznych usług materiałowych,
 środków finansowych niezbędnych do pozyskania środków zaopatrzenia

oraz specjalistycznych usług materiałowych,
 terminów zabezpieczenia potrzeb.
6-18
131 D-4 (B) wersja 2.
2. Podstawę do planowania materiałowego stanowią:
1) zadania wynikające z Wytycznych Ministra Obrony Narodowej do

planowania działalności, a także zamiarów do planowania działalności
określonego poziomu kierowania i dowodzenia;
2) obowiązujące dokumenty normatywne, sojusznicze oraz narodowe, które

określają zasady i normy zabezpieczenia materiałowo-technicznego
potrzeb mobilizacyjnych, wojennych, szkoleniowych oraz bieżących;
3) zasadnicze przedsięwzięcia planowane na poszczególnych poziomach

dowodzenia i kierowania w resorcie obrony narodowej;
4) etaty, tabele i normy należności;
5) stany posiadania środków zaopatrzenia (stany magazynowe);
6) normatywy zapasów wojennych;
7) terminy rotacji i odświeżania zapasów;
8) plany i programy szkolenia wojsk;
9) planowane dostawy;
10) potrzeby wynikające z realizacji zadań perspektywicznych;
11) potrzeby wynikające z realizacji działalności bieżącej;
12) potrzeby prognozowane.
3. Planowanie potrzeb w ramach planowania materiałowego obejmuje:
 identyfikację potrzeb i możliwości ich zabezpieczenia z zapasów

posiadanych na danym szczeblu organizacyjnym;
 opracowywanie zapotrzebowań (zestawień potrzeb) oraz zgłaszanie

potrzeb zgodnie z podległością służbową obowiązującą w podsystemie
materiałowym Sił Zbrojnych RP79.
0609. Realizacja zadań podsystemu materiałowego
1. Realizacja zadań podsystemu materiałowego Sił Zbrojnych RP jest

zamierzonym działaniem dowódców oraz organów kierowania
79 Model planowania i zgłaszania potrzeb w podsystemie materiałowym Sił Zbrojnych RP przedstawiono

w załączniku D niniejszej doktryny.
6-19
132 D-4 (B) wersja 2.
i wykonawczych podsystemu materiałowego, którego celem jest zapewnienie

dostaw środków zaopatrzenia oraz specjalistycznych usług materiałowych na
rzecz wojsk w czasie pokoju, kryzysu i wojny.
2. Kierowanie zabezpieczeniem materiałowym to zasadnicza funkcja organów

kierowania podsystemu materiałowego Sił Zbrojnych RP, wyrażona poprzez
organizowanie, kierowanie oraz koordynowanie działań podległych
(przydzielonych) sił w celu wykonania rozkazów i wytycznych przełożonych.
3. Zabezpieczenie materiałowe wojsk realizowane jest na wszystkich

poziomach zabezpieczenia logistycznego Sił Zbrojnych RP.
4. Zadania zabezpieczenia materiałowego Sił Zbrojnych RP realizowane są

przez potencjał wykonawczy podsystemu materiałowego w rejonowym
i regionalnym systemie podziału odpowiedzialności.
5. W czasie pokoju i kryzysu główny wysiłek podsystemu materiałowego

skupiony jest na zabezpieczeniu potrzeb wojsk w środki zaopatrzenia
wynikające z realizacji działalności bieżącej (szkoleniowej, operacyjnej,
logistycznej) oraz na gromadzeniu i utrzymywaniu zapasów środków
zaopatrzenia.
6. W czasie zagrożenia bezpieczeństwa państwa główny wysiłek podsystemu

materiałowego skupiony jest na zasilaniu wojsk w środki zaopatrzenia
w procesie mobilizacji i osiągania gotowości do podjęcia działań.
7. W czasie wojny główny wysiłek podsystemu materiałowego skupiony jest na

zasilaniu wojsk biorących udział w operacji w środki zaopatrzenia, którego
celem jest utrzymanie ich zdolności bojowych.
8. W operacjach NATO narodowy system logistyczny może realizować zadania

zabezpieczenia materiałowego wojsk ze wsparciem logistyki wielonarodowej.
9. Zasady dotyczące współpracy międzynarodowej w zakresie wykorzystania

logistyki wielonarodowej każdorazowo regulują odrębne ustalenia
i porozumienia.
10. Wykorzystanie logistyki wielonarodowej do realizacji zadań

zabezpieczenia materiałowego wojsk biorących udział w sojuszniczej operacji
połączonej preferowane jest przede wszystkim do zaopatrywania w:
6-20
133 D-4 (B) wersja 2.
 żywność,
 wodę,
 paliwa.
11. Spełnienie określonych wymagań i standardów NATO dotyczących jakości

paliw oraz sprzętu do jego transportu, przechowywania i dystrybucji ma
zasadnicze znaczenie dla zapewnienia ciągłości zabezpieczenia
materiałowego działań sił sojuszniczych oraz realizacji zadań operacyjnych.
12. Baza logistyczna teatru działań. Połączona grupa wsparcia logistycznego,

w zależności od sytuacji operacyjnej i potrzeb, może zorganizować bazę
logistyczną teatru działań (ang. theatre logistic base – TLB), której celem
będzie magazynowanie i dystrybucja środków zaopatrzenia na teatrze działań.
Dla ułatwienia koordynacji zadań narodowego oraz sojuszniczego
zabezpieczenia materiałowego działań wskazane jest rozmieszczenie w jej
obrębie narodowego elementu wsparcia lub jego części.
13. Dostarczanie środków zaopatrzenia do obszaru operacji połączonych

należy uruchomić przed lub równocześnie z rozwinięciem wojsk i realizować
w oparciu o zorganizowany łańcuch dostaw. Gromadząc środki zaopatrzenia,
należy unikać przekraczania wymaganego poziomu zapasów (normatywu).
14. Dowódca sił połączonych (dowódca połączonych sił zadaniowych)

uprawniony jest do określania priorytetów zaopatrywania wojsk biorących
udział w sojuszniczej operacji połączonej.
15. Dowódca kontyngentu narodowego posiada uprawnienia do określania

priorytetów zaopatrywania narodowego realizowanego przez narodowy
element wsparcia.
0610. Monitorowanie zasobów logistycznych
1. Monitorowanie zasobów logistycznych realizowane jest z wykorzystaniem

systemu meldunkowego oraz systemów teleinformatycznych działających
w środowisku sieciocentrycznym, które są kompatybilne z systemami NATO
i umożliwiają monitorowanie (śledzenie) zasobów w czasie rzeczywistym.
6-21
134 D-4 (B) wersja 2.
2. Celem monitorowania zasobów logistycznych jest zapewnienie informacji

o zasobach, która jest niezbędna w procesie planowania i podejmowania
decyzji, w tym o ich:
 rodzaju,
 stanie ilościowym i jakościowym,
 przynależności,
 dostępności,
 możliwości użycia (gotowości do podjęcia),
 rozmieszczenia i przemieszczenia (przepływu).
3. Do systemów teleinformatycznych wspierających monitorowanie zasobów

logistycznych zalicza się:
1) Zintegrowany Wieloszczeblowy System Informatyczny Resortu

Obrony Narodowej (ZWSI RON)80, który zapewnia standaryzację
procedur, działań i informacji w podsystemie materiałowym oraz
automatyczną wymianę i integrację danych pomiędzy jednostkami
organizacyjnymi resortu obrony narodowej, a także możliwość śledzenia
zasobów;
2) systemy informatyczne logistycznego obszaru funkcjonalnego

(LOGFAS).
PODROZDZIAŁ III – PODSYSTEM TECHNICZNY81

0611. Przeznaczenie podsystemu technicznego
1. Podsystem techniczny jest częścią systemu funkcjonalnego logistyki

Sił Zbrojnych RP i przeznaczony jest do planowania, organizowania, realizacji
oraz kontrolowania procesów eksploatacji sprzętu wojskowego (SpW). Składa
się z uporządkowanego zbioru powiązanych wzajemnymi relacjami
elementów, obejmującego potencjał kadrowy, techniczny, zasoby rzeczowo-
80 Podsystemy i funkcjonalności wspierające zabezpieczenie materiałowe (ewidencji ilościowo-wartościowo-

-jakościowej, magazynowania, żywnościowy, mundurowy).
81 Zasady funkcjonowania podsystemu technicznego uszczegółowione zostały w dokumencie doktrynalnym
Wsparcie i zabezpieczenie techniczne Sił Zbrojnych RP. Zasady funkcjonowania – DD-4.22(A), IWsp SZ,
Bydgoszcz 2017, sygn. Logis. 28/2017.
6-22
135 D-4 (B) wersja 2.
-finansowe, dokumentację techniczną oraz procedury przeznaczone do

realizacji jego funkcji.
2. Eksploatacja to zespół celowych działań organizacyjno-technicznych

i ekonomicznych podejmowanych przez personel wobec SpW oraz relacje
między nimi od chwili wprowadzenia do sił zbrojnych aż do jego wycofania 82.
3. Celem eksploatacji jest utrzymanie w Siłach Zbrojnych RP takich warunków

organizacyjno-technicznych, aby funkcje użytkowe SpW mogły być
wykorzystane w założonym czasie, miejscu i z określoną intensywnością.
4. Proces eksploatacji SpW obejmuje swoim zakresem następujące obszary:
 kierowanie i zarządzanie83,
 użytkowanie,
 wsparcie i zabezpieczenie techniczne.
5. Użytkowanie sprzętu wojskowego to wykorzystanie SpW w celu wykonania

określonych zadań i wykorzystania jego funkcji użytkowych zgodnie z jego
przeznaczeniem i właściwościami funkcjonalnymi84.
6. Istota użytkowania sprowadza się do stwarzania warunków do prawidłowego

wykorzystania SpW oraz racjonalnego zużycia jego resursów. W okresach
dłuższych przerw w użytkowaniu SpW poddaje się go procesom
przechowywania.
7. Zabezpieczenie techniczne sprzętu technicznego to działanie ze sprawnym

lub niesprawnym sprzętem wojskowym, umożliwiające jego użytkowanie,
którego celem jest stwarzanie warunków organizacyjnych i technicznych
umożliwiających wykorzystanie funkcji użytkowych SpW85.
0612. Zadania i funkcje podsystemu technicznego
1. Funkcje podsystemu technicznego Sił Zbrojnych RP. Do podstawowych

funkcji podsystemu technicznego zalicza się:

83 Kierowanie i zarządzanie eksploatacją SpW opisane zostały w dalszej części niniejszego rozdziału dotyczącej
funkcji podsystemu technicznego.
85 Tamże.
6-23
136 D-4 (B) wersja 2.
1) kierowanie i zarządzanie eksploatacją SpW;
2) normowanie eksploatacji;
3) wykorzystanie funkcji użytkowych SpW;
4) przechowywanie;
5) zaopatrywanie techniczne;
6) obsługiwanie techniczne;
7) rozpoznanie techniczne;
8) ewakuację techniczną;
9) naprawę;
10) realizację biuletynów technicznych;
11) pomiary i minimalizację pól fizycznych;
12) inne przedsięwzięcia (dozór techniczny, metrologia, energetyka).
2. Kierowanie i zarządzanie eksploatacją SpW to wszelkie procesy

planistyczno-decyzyjne oraz sprawozdawczo-analityczne mające na celu
utrzymanie na odpowiednim, wymaganym poziomie współczynnika gotowości
technicznej SpW. Kierowanie i zarządzanie eksploatacją SpW wyraża się
poprzez ustalenie położenia, planowanie, organizowanie, pobudzanie oraz
kontrolowanie procesów eksploatacji SpW na wszystkich szczeblach
organizacyjnych Sił Zbrojnych RP.
3. Normowanie eksploatacji to proces ustalania zasad użytkowania,

obsługiwania technicznego oraz napraw poprzez ustanowienie norm
eksploatacyjnych, instrukcji i biuletynów technicznych dla SpW.
4. Zaopatrywanie techniczne to zespół przedsięwzięć realizowanych przez

wyspecjalizowane organy kierowania i wykonawcze w celu zaspokojenia
potrzeb wojsk dotyczących SpW oraz technicznych środków materiałowych
(tśm) przeznaczonych do realizacji zabezpieczenia technicznego działań.
5. Wykorzystanie funkcji użytkowych SpW to wykorzystanie SpW w celu

wykonania określonych zadań i wykorzystania jego funkcji użytkowych
zgodnie z jego przeznaczeniem i właściwościami funkcjonalnymi, określonymi
6-24
137 D-4 (B) wersja 2.
w dokumentacji technicznej oraz ustalonymi zasadami jego wykorzystania

operacyjnego (bojowego).
6. Przechowywanie to zespół przedsięwzięć organizacyjno-technicznych

służących do zapewnienia warunków umożliwiających utrzymanie właściwego
stanu technicznego SpW w okresach jego wyłączenia z użytkowania.
Przechowywanie obejmuje następujące przedsięwzięcia:
 składowanie,
 konserwację,
 kontrolę stanu technicznego i przegląd okresowy.
7. Obsługiwanie techniczne (serwisowanie) to zespół przedsięwzięć

organizacyjnych i technicznych o charakterze profilaktycznym oraz
korekcyjnym, wykonywanych w celu podtrzymania lub przywrócenia SpW
wartości użytkowych, stosownie do przyjętej strategii eksploatacji.
8. Rozpoznanie techniczne to ogół przedsięwzięć organizacyjno-

-technicznych realizowanych w celu ustalenia stanu jakościowego
i ilościowego SpW, elementów infrastruktury technicznej oraz stanu ich
najbliższego otoczenia w ramach oceny sytuacji technicznej,
a także określenia sposobów racjonalnego podziału sił i środków
ewakuacyjnych oraz obsługowo-naprawczych. Do głównych zadań
rozpoznania technicznego należy:
 diagnostyka techniczna i rozpoznanie stopnia uszkodzeń SpW oraz

możliwości jego dalszego użytkowania,
 ustalenie miejsc położenia uszkodzonego SpW i udzielenie załodze

pomocy technicznej,
 ustalenie zakresu prac ewakuacyjnych i naprawy niezdatnego SpW,
 ustalenie stanu elementów infrastruktury technicznej,
 rozpoznanie dróg ewakuacji technicznej,
 wskazanie ukryć dla SpW wyłączonego z działań,
 rozpoznanie miejsc planowanego rozmieszczenia mobilnego potencjału

technicznego oraz jego najbliższego otoczenia.
6-25
138 D-4 (B) wersja 2.
9. Ewakuacja techniczna to proces wymuszonego przemieszczenia

uszkodzonego oraz pozostawionego sprawnego SpW, w tym z obszaru
zagrożonego w inne miejsce, lub przywrócenie jego naturalnego położenia,
który obejmuje również:
1) ratownictwo techniczne sprzętu unieruchomionego wraz z załogami, w tym

narażonego na zniszczenie lub przechwycenie przez przeciwnika;
2) ewakuację pozostawionego i zdobycznego zdatnego SpW;
3) gromadzenie funduszu naprawczego SpW;
4) dostarczanie uszkodzonego SpW do miejsc rozmieszczenia potencjału

technicznego Sił Zbrojnych RP oraz przedsiębiorstw podsystemu
pozamilitarnego.
10. Naprawa to zespół przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych mających

na celu odtworzenie funkcji użytkowych SpW poprzez usunięcie
niesprawności i uszkodzeń powstałych w wyniku użytkowania lub odtworzenie
resursu eksploatacyjnego oraz wykonanie określonych czynności zgodnie
z wymaganą technologią.
11. Realizacja biuletynów technicznych to zespół przedsięwzięć

organizacyjnych i technicznych ze statkiem powietrznym znajdującym się na
wyposażeniu Sił Zbrojnych RP, stosownie do określonego sposobu
eksploatacji, wprowadzania zmian konstrukcyjnych, dokonywania kompletacji
wyposażenia i resursów, a także zakresu i technologii naprawy.
12. Pomiary i minimalizacja pól fizycznych to zespół przedsięwzięć

organizacyjnych i technicznych wykonywanych celem ochrony oraz obrony
jednostek pływających przed środkami wykrywania, identyfikacji, a także
samonaprowadzającymi środkami bojowymi.
13. Inne przedsięwzięcia organizacyjne i techniczne mające na celu bezpieczną

eksploatację SpW, zgodnie z odrębnymi przepisami, obejmują:
1) dozór techniczny stanowiący zorganizowane działanie mające na celu

zapewnienie bezpiecznej eksploatacji urządzeń technicznych określonych
w stosownych przepisach;
6-26
139 D-4 (B) wersja 2.
2) działalność metrologiczną realizowaną poprzez kontrolę metrologiczną

i nadzór nad eksploatacją przyrządów pomiarowych;
3) działalność w zakresie gospodarki energetycznej oraz nadzór nad

bezpieczną i racjonalną eksploatacją energetycznych urządzeń SpW,
a także urządzeń, instalacji i sieci energetycznych.
0613. Zasady funkcjonowania podsystemu technicznego
1. Organizator systemu funkcjonalnego logistyki planuje i programuje rozwój

podsystemu technicznego Sił Zbrojnych RP, a także określa zasady oraz
sprawuje nadzór nad jego funkcjonowaniem.
2. Dowódca/szef jednostki organizacyjnej resortu obrony narodowej

właściwej do spraw wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP kieruje
i odpowiada za fazę eksploatacyjną SpW, opracowując oraz wydając w tym
celu dokumenty normujące zasady eksploatacji. Przeprowadza także
stosowne analizy i nadzór nad eksploatacją SpW w Siłach Zbrojnych RP.
3. Wielkość i rozmieszczenie potencjału technicznego na wszystkich

szczeblach organizacyjnych Sił Zbrojnych RP musi zapewnić utrzymanie
wymaganego stopnia gotowości bojowej wojsk, zdolności do podtrzymywania
działań oraz manewrowości.
4. Utrzymywanie wymaganej gotowości technicznej SpW stosownie do

potrzeb operacyjnych wymaga dążenia do ustalenia zasad funkcjonowania
podsystemu technicznego, tożsamych w czasie pokoju, kryzysu i wojny.
5. Zapewnienie wymaganych standardów gotowości technicznej SpW

i standaryzacji wymaga ustalenia zasad zabezpieczenia technicznego
w taki sposób, aby równoważyć dostępne zasoby czasu pokoju
z potrzebami czasu kryzysu i wojny.
6. Mobilne elementy podsystemu technicznego muszą elastycznie reagować

na zmiany sytuacji oraz być zdolne do wykonania manewru
w takim stopniu jak wojska operacyjne, na rzecz których wykonują zadania.
7. Potencjał podsystemu technicznego Sił Zbrojnych RP musi być

wykorzystywany efektywnie i zgodnie z zasadami ekonomii oraz racjonalnego
gospodarowania.
6-27
140 D-4 (B) wersja 2.
8. Zabezpieczenie techniczne Sił Zbrojnych RP pozostaje

w odpowiedzialności narodowej. W zabezpieczeniu technicznym operacji
sojuszniczych lub wielonarodowych (koalicyjnych) wykorzystywać można
ustalone rozwiązania wielonarodowe.
9. W czasie pokoju i kryzysu główny wysiłek podsystemu technicznego

skupiony jest na utrzymaniu SpW w pełnej sprawności technicznej, przy
uwzględnieniu aspektów racjonalności wykorzystania, bezpieczeństwa
eksploatacji oraz czynników ekonomicznych.
10. W czasie wojny główny wysiłek podsystemu technicznego skupiony jest

na rozpoznaniu i ewakuacji technicznej oraz przywróceniu zdatności 86
uszkodzonego SpW, w jak najkrótszym czasie, zgodnie z przyjętymi
priorytetami.
11. Niezdatny SpW powinien być usprawniany tak blisko rejonu działań, jak to
wynika z zakresu koniecznych prac, rozwiniętego potencjału podsystemu
technicznego oraz sytuacji operacyjnej.
12. System eksploatacji determinowany jest przez przyjętą, optymalną dla

SpW, strategię eksploatacji. Strategia eksploatacji obejmuje swoim
zakresem ustalenie sposobu użytkowania i zabezpieczenia technicznego SpW
oraz relacje między nimi w odniesieniu do przyjętych kryteriów. Zasadniczymi
kryteriami w zarządzaniu eksploatacją są gotowość techniczna SpW oraz
bezpieczeństwo i ekonomia eksploatacji.
13. Podstawowymi strategiami eksploatacji SpW stosowanymi w Siłach

Zbrojnych RP są:
1) strategia eksploatacji według zużycia resursu (zużycie resursu

określone jest normatywną wartością liczbową ujętą w katalogach norm
eksploatacji SpW, dla którego przyjęto taką strategię eksploatacji);
2) strategia eksploatacji według stanu technicznego (stan techniczny

SpW, dla którego przyjęto taką strategię eksploatacji, weryfikowany jest
cyklicznie z uwzględnieniem dopuszczalnych norm zużycia określonych
w stosownych katalogach norm eksploatacji).
6-28
141 D-4 (B) wersja 2.
14. W uzasadnionych organizacyjnie i ekonomicznie specyficznych

przypadkach można przyjąć inne strategie eksploatacji uwzględniające
aspekty niezawodności oraz postęp techniczny i technologiczny.
15. Zasady zabezpieczenia technicznego obejmują:
1) kryteria standaryzacji zabezpieczenia technicznego;
2) standardy zabezpieczenia technicznego i kryteria podatności obsługowej,

takie jak wymagane okresy oraz czas obsługiwania i naprawy;
3) wielkość i poziom zapasów technicznych środków materiałowych;
4) potrzeby wykonawcze wyrażone ilością i kwalifikacjami;
5) zakres kompetencji i rozmieszczenie potencjału podsystemu technicznego

podsystemu wojskowego oraz pozamilitarnego;
6) dostępność narzędzi specjalistycznych, wyposażenia kontrolno-

-pomiarowego oraz dokumentacji technicznej.
16. Do zasad zabezpieczenia technicznego zaliczyć należy:
 zasadę normowania,
 zasadę ciągłości,
 zasadę cykliczności,
 zasadę hierarchiczności,
 zasadę bezpieczeństwa.
17. Zasada normowania polega na realizacji przedsięwzięć zabezpieczenia

technicznego zgodnie z ustalonymi technologiami oraz obowiązującymi
normami czasowymi i materiałowymi.
18. Zasada ciągłości polega na realizacji przedsięwzięć zabezpieczenia

technicznego w całym okresie użytkowania SpW od momentu jego
wprowadzenia na wyposażenie Sił Zbrojnych RP do czasu jego wycofania.
19. Zasada cykliczności polega na okresowym wykonywaniu zabiegów

podtrzymujących (obsługiwań technicznych/serwisowania) lub odtwarzających
sprawność techniczną (napraw) SpW.
6-29
142 D-4 (B) wersja 2.
20. Zasada hierarchiczności polega na wykonywaniu określonych normami

przedsięwzięć zabezpieczenia technicznego zgodnie z przyjętą hierarchią
organizacyjną podsystemu technicznego oraz zakresem prac ewakuacyjnych
i obsługowo-naprawczych.
21. Zasada bezpieczeństwa polega na realizacji zadań zabezpieczenia

technicznego w sposób, który nie powinien powodować zagrożenia dla życia
i zdrowia osób użytkujących SpW oraz mienia i środowiska.
0614. Planowanie w podsystemie technicznym
1. Planowanie techniczne prowadzone jest na wszystkich szczeblach

organizacyjnych Sił Zbrojnych RP. Jego celem jest określenie:
 potrzeb i przedsięwzięć niezbędnych dla zapewnienia właściwej

eksploatacji SpW,
 terminów zabezpieczenia potrzeb oraz realizacji przedsięwzięć

w podsystemie technicznym,
 niezbędnych środków finansowych.
2. Planowanie eksploatacji to całokształt przedsięwzięć organizacyjnych

zapewniających racjonalne użytkowanie SpW w celu zabezpieczenia zadań
operacyjnych, szkoleniowych, szkoleniowo-produkcyjnych, logistycznych oraz
utrzymania wymaganej jego sprawności technicznej87.
0615. Realizacja zadań podsystemu technicznego
1. Zadania podsystemu technicznego, w tym zadania wynikające

z zobowiązań sojuszniczych i koalicyjnych, realizowane są w czasie pokoju,
kryzysu i wojny przy wykorzystaniu potencjału podsystemu technicznego Sił
Zbrojnych RP oraz potencjału przedsiębiorstw podsystemu pozamilitarnego.
2. Zakres wymaganego zabezpieczenia technicznego uzależniony jest od

celu i zakresu operacji, składu zaangażowanych sił, stosowanych systemów
uzbrojenia, szacowanych kosztów, dostępności potencjału podsystemu
pozamilitarnego oraz warunków geograficznych i klimatycznych.
6-30
143 D-4 (B) wersja 2.
3. Potencjał podsystemu technicznego wydzielony do realizacji

zabezpieczenia operacji powinien posiadać zdolność do realizacji
przewidzianych zadań, w szczególności podczas operacji obronnej oraz
długotrwałych operacji o wysokiej intensywności prowadzonych
w nieprzewidywalnym środowisku, z dala od macierzystych baz zaopatrzenia,
przy braku infrastruktury technicznej oraz wsparcia ze strony państwa-
-gospodarza.
4. Realizacja zadań zabezpieczenia technicznego w warunkach polowych

uzależniona jest od potencjału rozwiniętych elementów podsystemu
technicznego oraz dostępności infrastruktury technicznej, zasobów rzeczowo-
-finansowych i zasobów miejscowych. SpW oraz wyposażenie specjalistyczne
organów wykonawczych podsystemu technicznego należy dostosować do
warunków terenowych i klimatycznych.
5. Niesprawny SpW, który nie może być usprawniony w miejscu

uszkodzenia, powinien być ewakuowany, zgodnie z priorytetami ewakuacji,
do odpowiedniego poziomu zabezpieczenia technicznego. W działaniach
wojennych niesprawny SpW, który nie może być ewakuowany w sytuacji
zagrożenia przejęciem go przez przeciwnika, powinien zostać zniszczony lub
pozbawiony cech używalności.
6. Realizacja funkcji podsystemu technicznego powinna zapewnić

odtworzenie i utrzymanie wszystkich parametrów taktyczno-technicznych oraz
resursów eksploatacyjnych SpW poprzez właściwe i terminowe wykonanie
niezbędnych przedsięwzięć w obszarze użytkowania, w tym przechowywania
oraz zabezpieczenia technicznego.
7. Zdolność SpW do zgodnego z przeznaczeniem użycia w określonym

czasie, nazywana gotowością techniczną, jest podstawowym wskaźnikiem
wysiłku podejmowanego przez dowódców oraz organy kierowania
i wykonawcze podsystemu technicznego Sił Zbrojnych RP w celu zapewnienia
wojskom warunków do skutecznych działań w czasie pokoju, kryzysu i wojny.
8. Funkcje podsystemu technicznego Sił Zbrojnych RP realizowane są na

czterech poziomach zabezpieczenia logistycznego, stosownie do kompetencji
i możliwości potencjału podsystemu technicznego na poszczególnych
szczeblach organizacyjnych.
6-31
144 D-4 (B) wersja 2.
9. Zadania zabezpieczenia technicznego Sił Zbrojnych RP realizowane są

przez potencjał wykonawczy podsystemu technicznego zgodnie
z terytorialnym systemem odpowiedzialności.
10. Zasadniczymi systemami eksploatacji SpW w Siłach Zbrojnych RP,

wynikającymi z przyjętych strategii eksploatacji, są:
1) planowo-zapobiegawczy system eksploatacji SpW;
2) planowo-zapobiegawczy system eksploatacji SpW z diagnozowaniem;
3) system eksploatacji SpW według stanu technicznego;
4) system mieszany – jeden z powyższych systemów z wybranymi

elementami pozostałych systemów eksploatacji.
11. Przyporządkowanie SpW do właściwego systemu eksploatacji wynika

z ustalonych norm eksploatacyjnych, określonych normatywną lub
planistyczną wartością liczbową, ujętych w stosownych katalogach.
12. W uzasadnionych wypadkach dopuszcza się stosowanie innych niż

zasadnicze systemy eksploatacji SpW. Postęp techniczny i technologiczny
powinien stanowić przesłankę do optymalizacji oraz rozwoju systemów
eksploatacji SpW w Siłach Zbrojnych RP.
13. Proces pozyskiwania SpW powinien uwzględniać uwarunkowania przyjętych

strategii eksploatacji oraz organizacji systemów eksploatacji w Siłach
Zbrojnych RP.
14. Diagnostyka techniczna i ocena niezawodności powinna stanowić

podstawowy czynnik uwzględniany w procesie eksploatacji SpW w celu
zapewnienia optymalizacji realizowanych przedsięwzięć.
15. Zabezpieczenie techniczne wojsk wykonujących zadania poza granicami

państwa leży w odpowiedzialności narodowej. Siły Zbrojne RP powinny
zabezpieczyć prawidłowe funkcjonowanie SpW własnymi środkami. Zasady
dotyczące współpracy w zakresie zabezpieczenia technicznego wojsk
biorących udział w operacjach sojuszniczych i wielonarodowych (koalicyjnych)
każdorazowo regulują odrębne umowy, porozumienia oraz ustalenia.
16. W operacjach sojuszniczych i wielonarodowych (koalicyjnych) narodowy

podsystem techniczny może być wsparty przez logistykę wielonarodową
6-32
145 D-4 (B) wersja 2.
w realizacji zadań zabezpieczenia technicznego wojsk. Możliwość

wykorzystania logistyki wielonarodowej każdorazowo regulują odrębne umowy
i porozumienia.
17. W celu osiągnięcia skuteczności działania w ramach sojuszniczego

podsystemu technicznego należy dążyć do osiągnięcia interoperacyjności
w zakresie procedur działania elementów podsystemu technicznego oraz
normalizacji i unifikacji SpW.
0616. Monitorowanie eksploatacji i stanu technicznego SpW
1. Monitorowanie eksploatacji i stanu technicznego SpW realizowane jest

z wykorzystaniem systemu meldunkowego oraz systemów
teleinformatycznych działających w środowisku sieciocentrycznym, które są
kompatybilne z systemami NATO i umożliwiają monitorowanie (śledzenie)
eksploatacji oraz stanu technicznego SpW w czasie rzeczywistym.
2. Celem monitorowania eksploatacji i stanu technicznego SpW jest wsparcie

dowództw w procesach planistyczno-decyzyjnych poprzez zapewnienie im
aktualnej informacji o możliwości użycia zasadniczego SpW.
3. Do systemów teleinformatycznych wspierających monitorowanie eksploatacji

i stanu technicznego SpW zalicza się:

procedur, działań i informacji w podsystemie technicznym oraz
organizacyjnymi resortu obrony narodowej;
2) system wsparcia eksploatacji statków powietrznych

(SI SAMANTA)89;
3) system wspierający rejestrację pojazdów (SI CEP-S);

(LOGFAS).
88 Podsystem wsparcia eksploatacji sprzętu wojskowego.

89 Do czasu przejęcia funkcjonalności przez ZWSI RON.
6-33
146 D-4 (B) wersja 2.
PODROZDZIAŁ IV – PODSYSTEM TRANSPORTU I RUCHU WOJSK90
0617. Przeznaczenie podsystemu transportu i ruchu wojsk
1. Podsystem transportu i ruchu wojsk to element systemu funkcjonalnego

logistyki Sił Zbrojnych RP, wieloszczeblowy, spójny układ sił i środków oraz
przedsięwzięć organizacyjno-technicznych związanych z:
1) transportem i ruchem wojsk;
2) planowaniem oraz koordynowaniem przygotowania i wykorzystania

infrastruktury transportowej kraju na potrzeby obronne państwa we
współdziałaniu z właściwymi do spraw transportu gospodarczymi
ogniwami obronnymi podsystemu pozamilitarnego, a także określaniem
wymagań i potrzeb operacyjno-technicznych na rzecz opracowywanych
planów osłony technicznej infrastruktury transportowej państwa.
2. Celem podsystemu transportu i ruchu wojsk jest zapewnienie sprawnego

oraz terminowego przemieszczania wojsk, sprzętu wojskowego, a także
środków zaopatrzenia w czasie pokoju, kryzysu i wojny.
3. Istotą podsystemu transportu i ruchu wojsk jest przygotowanie zasobów

środków transportu, sieci transportowej91, organów i jednostek wykonawczych
(wojskowych oraz cywilnych) do realizacji zadań transportu i ruchu wojsk.
4. W ujęciu strukturalnym podsystem transportu i ruchu wojsk stanowi

element wspólny:
 systemu funkcjonalnego logistyki Sił Zbrojnych RP,
 systemu transportowego Rzeczypospolitej Polskiej,
 systemu transportowego NATO.
5. Poziomy mobilności92:
1) mobilność strategiczna to zdolność do skutecznego i terminowego

przemieszczania wojsk oraz sprzętu wojskowego na dużą odległość
90 Zasady funkcjonowania podsystemu transportu i ruchu wojsk uszczegółowione zostały w dokumencie

doktrynalnym Transport i ruch wojsk Sił Zbrojnych RP, DD/4.4(B), MON, Bydgoszcz 2013, sygn. Szkol.
872/2013.
91 Definicja sieci transportowej została zawarta w słowniku terminów i definicji niniejszej publikacji.
92 Definicja mobilności – tamże.
6-34
147 D-4 (B) wersja 2.
między obszarem państwa a obszarem operacji połączonych Sojuszu lub

między obszarami operacji połączonych;
2) mobilność operacyjna to zdolność do skutecznego i terminowego

przemieszczania wojsk oraz sprzętu wojskowego w obszarze operacji
połączonych;
3) mobilność taktyczna to zdolność (własna lub zewnętrzna) do

skutecznego i terminowego przemieszczania wojsk oraz sprzętu
wojskowego na małe odległości, zazwyczaj w obszarze operacji
połączonych.
0618. Zasady funkcjonowania podsystemu transportu i ruchu wojsk
Funkcjonowanie podsystemu transportu i ruchu wojsk opiera się na

ogólnych zasadach logistycznych93 oraz poniższych zasadach
szczegółowych.
1. Zasada standaryzacji polega na opracowywaniu i wdrażaniu rozwiązań

umożliwiających osiągnięcie oraz utrzymanie pożądanego poziomu
kompatybilności podsystemu transportu i ruchu wojsk Sił Zbrojnych RP
z podsystemem sojuszniczym. Zasada ta dotyczy stosowanych procedur oraz
zasobów środków transportowych.
2. Zasada wymiany informacji polega na przepływie informacji dotyczącej

transportu i ruchu wojsk między dowództwami na różnych poziomach
dowodzenia oraz między państwami członkowskimi a dowództwami NATO
w celu zapewnienia sprawnego planowania, koordynacji oraz realizacji zadań
transportowych.
0619. Planowanie transportu i ruchu wojsk
1. Planowanie w podsystemie transportu i ruchu wojsk jest specyficzną,

integralną częścią planowania logistycznego. Jego celem jest określenie
potrzeb w zakresie transportu i ruchu wojsk oraz możliwości ich terminowego
zabezpieczenia. Prowadzone jest ono zarówno w ramach procesu planowania
obronnego, jak i procesu planowania działań. Odbywa się na wszystkich
poziomach dowodzenia Sił Zbrojnych RP według standardowych procedur
93 Ogólne zasady logistyczne zostały opisane w rozdziale 2. niniejszej publikacji.
6-35
148 D-4 (B) wersja 2.
w układzie narodowym, sojuszniczym oraz wielonarodowym (koalicyjnym)

w czasie pokoju, kryzysu i wojny.
2. Planowanie mobilności strategicznej, prowadzone w ramach planowania

rozwoju Sił Zbrojnych RP, to proces identyfikowania wymagań w zakresie
morskich, lotniczych i lądowych środków transportu niezbędnych do
przemieszczenia, rozwinięcia oraz zapewnienia ciągłości zabezpieczenia
logistycznego sił zbrojnych w obszarze operacji. W planowaniu mobilności
strategicznej uwzględniane są zdolności podsystemu transportu i ruchu wojsk
Sił Zbrojnych RP wspartego przez gospodarcze ogniwa obronne podsystemu
pozamilitarnego. Braki w zakresie zdolności transportowych mogą być
zaspokajane poprzez kontraktowanie usług transportowych, udział
w programach wielonarodowych lub wykorzystanie wsparcia innych państw.
3. Planowanie transportu i ruchu wojsk na rzecz jednostek

zadeklarowanych do NATO prowadzone jest w celu utrzymania gotowości
do realizacji zadań zgodnie z wymaganiami sojuszniczymi oraz przyjętymi
zobowiązaniami.
0620. Rodzaje transportu
1. Wyróżnia się następujące rodzaje transportu:
1) lotniczy;
2) morski;
3) lądowy, który obejmuje wykorzystanie:
 dróg,
 kolei,
 żeglugi śródlądowej,
 rurociągów.
2. Zastosowanie określonego rodzaju transportu lub dowolnej kombinacji

rodzajów transportu (tzw. transportu multimodalnego) zależy od
uwarunkowań geograficznych oraz dostępnych zasobów środków
transportowych. Wymaga ono uwzględnienia:
1) rodzaju, intensywności i skali działań;
6-36
149 D-4 (B) wersja 2.
2) określonych priorytetów;
3) określonych reżimów czasowych;
4) rodzaju ładunku;
5) ograniczeń w zakresie transportu i ruchu wojsk;
6) opłacalności i efektywności;
7) warunków bezpieczeństwa.
0621. Realizacja zadań podsystemu transportu i ruchu wojsk
1. Realizacja zadań podsystemu transportu i ruchu wojsk jest zamierzonym

działaniem dowódców oraz organów kierowania i wykonawczych w celu
stworzenia warunków dla realizacji przemieszczenia wojsk i sprzętu
wojskowego na obszarze państwa oraz do/z obszaru operacji poza jego
granicami.
2. W czasie pokoju podsystem transportu i ruchu wojsk ściśle współpracuje z

resortami właściwymi w zakresie transportu, gospodarki morskiej, gospodarki
wodnej, żeglugi śródlądowej oraz wojewodami w ramach przygotowania
transportu na potrzeby obronne państwa.
W ramach podsystemu realizowane są następujące zadania:
1) zaspokajanie potrzeb transportowych wojsk w ruchu krajowym

i międzynarodowym przy wykorzystaniu transportu wojskowego
i cywilnego;
2) planowanie, organizacja i przygotowanie transportu na czas kryzysu

i wojny;
3) przygotowanie sił i środków do mobilizacyjnego oraz operacyjnego

rozwinięcia systemu kierowania ruchem wojsk, obejmującego ogniwa
kierowania oraz pododdziały regulacji ruchu;
4) realizacja przedsięwzięć związanych z przygotowaniem sieci

transportowej do potrzeb obronnych oraz sił i środków do jej osłony
technicznej.
6-37
150 D-4 (B) wersja 2.
3. W czasie kryzysu główny wysiłek podsystemu transportu i ruchu wojsk

skupiony jest na zapewnieniu terminowego przemieszczenia wojsk
w procesie mobilizacji i osiągania gotowości do podjęcia działań.
4. W czasie wojny działalność podsystemu transportu i ruchu wojsk oparta jest

na ścisłym współdziałaniu z systemem transportowym kraju oraz systemem
transportowym NATO w celu zabezpieczenia przewozów wojskowych
i zapewnienia przejezdności sieci transportowej.
W ramach podsystemu realizowane są następujące zadania:
1) kierowanie, nadzór oraz koordynacja zadań w procesie przewozu

i przeładunku wojsk oraz środków zaopatrzenia;
2) rozwinięcie i zapewnienie funkcjonowania systemu kierowania ruchem

wojsk;
3) utrzymanie przejezdności sieci transportowej w ramach osłony technicznej

poprzez współpracę z ogniwami obronnymi podsystemu pozamilitarnego;
4) zapewnienie warunków do wykonania prac przeładunkowych;
5) współpraca z Żandarmerią Wojskową, Policją i Strażą Graniczną

w ramach zabezpieczenia przemieszczania wojsk przez miasta, węzły
drogowe oraz rejony o dużej intensywności ruchu.
5. Ograniczona dostępność narodowych zasobów środków transportowych

wymaga współpracy i koordynacji działań między strukturami wojskowymi oraz
cywilnymi, a także współpracy wielonarodowej w celu zapewnienia realizacji
zadań transportowych zgodnie z określonymi priorytetami.
6. Wielonarodowe podejście do problematyki transportu i ruchu wojsk

zwiększa:
1) zdolności transportowe (dostępność do zdolności transportowych);
2) elastyczność podsystemu transportowego, tj. zdolność do reagowania na

zmieniającą się sytuację polityczno-wojskową, strategiczną i operacyjną.
0622. Monitorowanie transportu i ruchu wojsk
1. Monitorowanie transportu i ruchu wojsk realizowane jest z wykorzystaniem

6-38
151 D-4 (B) wersja 2.

i umożliwiają monitorowanie (śledzenie) postępu zachodzących procesów
w czasie rzeczywistym.
2. Celem monitorowania transportu i ruchu wojsk jest wsparcie dowództw

w procesach planistyczno-decyzyjnych poprzez zapewnienie im aktualnej
informacji o lokalizacji przemieszczających się sił i środków.
3. Do systemów teleinformatycznych wspierających monitorowanie transportu

i ruchu wojsk zalicza się:
1) system teleinformatyczny monitorowania położenia wojsk

(SI KONWÓJ)94, którego zasadniczym zadaniem jest wsparcie procesu
wydawania zezwoleń na przejazd drogowy oraz monitoring
przemieszczania wojsk (przejazd pojazdu nienormatywnego
przewożącego towary niebezpieczne oraz kolumn) w czasie
rzeczywistym;

(LOGFAS).
PODROZDZIAŁ V – PODSYSTEM INFRASTRUKTURY WOJSKOWEJ95

0623. Przeznaczenie podsystemu infrastruktury wojskowej
1. Podsystem infrastruktury wojskowej to element systemu funkcjonalnego

logistyki Sił Zbrojnych RP składający się z organów pełniących funkcję:
planistyczną, zarządzającą, administracyjną, inwestora i wykonawczą.
2. Podsystem infrastruktury wojskowej przeznaczony jest do:
1) planowania i realizacji przedsięwzięć dotyczących inwestycji budowlanych,

remontów, utrzymania obiektów stacjonarnych oraz zabezpieczenia
mienia ruchomego infrastruktury w warunkach polowych niezbędnych do :
 zaspokojenia potrzeb w zakresie zakwaterowania wojsk w obiektach

infrastruktury stacjonarnej,
 przechowywania i naprawy SpW,
94 Do czasu przejęcia funkcjonalności przez ZWSI RON.

95 Zasady funkcjonowania podsystemu infrastruktury wojskowej uszczegółowione zostaną w dokumencie
doktrynalnym Zabezpieczenie Sił Zbrojnych RP w zakresie infrastruktury wojskowej – DD-4.23.
6-39
152 D-4 (B) wersja 2.
 zabezpieczenia obiektów infrastruktury szkoleniowej dla procesu

szkolenia wojsk;
2) realizacji przedsięwzięć związanych z:
 pozyskiwaniem nieruchomości i wykorzystaniem obiektów

infrastruktury stacjonarnej na potrzeby obronne,
 zarządzaniem nieruchomościami wykorzystywanymi na potrzeby

resortu obrony narodowej,
 pozyskiwaniem i wykorzystaniem mienia ruchomego infrastruktury,
 przekazywaniem nieruchomości zbędnych dla resortu obrony

narodowej;
3. Infrastruktura wojskowa to część zarządzanej przez resort obrony

narodowej infrastruktury obronnej państwa, złożonej z obiektów i urządzeń
stacjonarnych oraz mobilnych infrastruktury, a także organów przeznaczonych
do ich utrzymania oraz eksploatacji.
Infrastruktura wojskowa przeznaczona jest do:
1) stałego, tymczasowego lub przejściowego rozmieszczenia żołnierzy

i innych osób oraz jednostek i instytucji wojskowych podległych Ministrowi
Obrony Narodowej;
2) magazynowania, przechowywania i wykonywania prac obsługowo-

-naprawczych SpW;
3) szkolenia żołnierzy.
0624. Zasady funkcjonowania podsystemu infrastruktury wojskowej
1. Funkcjonowanie podsystemu infrastruktury wojskowej opiera się na

przepisach państwowych i resortowych, ogólnych zasadach logistycznych
oraz poniższych zasadach szczegółowych.
2. Zasada stacjonarności polega na określeniu rejonów odpowiedzialności dla

organów infrastruktury wojskowej, niezmiennych w czasie pokoju, kryzysu
i wojny.
3. Zasada lokalnego zaopatrywania polega na zaopatrywaniu wojsk w media

i usługi komunalne oraz w zakresie inwestycji budowlanych, a także remontów
6-40
153 D-4 (B) wersja 2.
(rozbiórek) nieruchomości oraz ich napraw i konserwacji przez właściwe

terytorialnie organy infrastruktury wojskowej.
4. Zasada rozdzielności funkcji gospodarczych od dowódczych wyraża się

rozdzieleniem funkcji gospodarczych (wykonawczych) pełnionych przez
organy infrastruktury wojskowej od funkcji dowódczych (określanie potrzeb
i wskazywanie priorytetów w obszarze rozwoju Sił Zbrojnych RP) pełnionych
przez dowódców na poszczególnych poziomach dowodzenia.
5. Zasada elastyczności polega na uwzględnianiu w planowaniu infrastruktury

wojskowej rożnych wariantów działania związanych z możliwością zniszczenia
obiektów w wyniku oddziaływania środków rażenia przeciwnika.
0625. Rodzaje infrastruktury wojskowej
1. Infrastruktura wojskowa składa się z elementów infrastruktury ogólnej,

lotniskowej, morskiej, szkoleniowej, specjalnej, komunikacyjnej, polowej oraz
elementów infrastruktury teleinformatycznej.
2. W ujęciu strukturalnym wyróżnia się następujące obszary funkcjonalne:
 obszar infrastruktury stacjonarnej,
 obszar infrastruktury polowej.
0626. Realizacja zadań w ramach podsystemu infrastruktury wojskowej
1. W podsystemie infrastruktury wojskowej realizowane są zadania

związane z zarządzaniem nieruchomościami znajdującymi się we
władaniu resortu obrony narodowej, w tym:
1) kształtowanie właściwych warunków zakwaterowania wojsk;
2) planowanie i realizacja inwestycji budowlanych oraz remontów i napraw

(rozbiórek) obiektów wojskowych i ich konserwacji;
3) planowanie i organizowanie działalności w obszarze ochrony środowiska
naturalnego;
4) gospodarowanie nieruchomościami i ruchomymi składnikami majątkowymi
infrastruktury;
5) prowadzenie dokumentacji geodezyjnej w zakresie terenów zamkniętych,
w tym dokumentacji ich stref ochronnych;
6-41
154 D-4 (B) wersja 2.
6) zabezpieczenie jednostek i instytucji wojskowych w sprzęt techniczny

infrastruktury, kwaterunkowy i pożarniczy;
7) sprawowanie nadzoru nad eksploatacją obiektów budowlanych, w tym
stałych urządzeń technicznych;
8) zabezpieczenie instytucji i jednostek wojskowych w paliwa grzewcze
i technologiczne, wodę, energię elektryczną, cieplną, gaz oraz usługi
komunalne.
2. Sprawne funkcjonowanie podsystemu infrastruktury zapewniają właściwe

jednostki (komórki) organizacyjne resortu obrony narodowej. Realizują one
zadania w oparciu o obowiązujące przepisy prawa oraz dokumenty
normatywne wydawane przez Ministra Obrony Narodowej.
3. W czasie pokoju główny wysiłek podsystemu skupiony jest na bieżącym

zaspokojeniu potrzeb wojsk w zakresie infrastruktury wojskowej, zapewnieniu
jej sprawności technicznej i funkcjonalnej oraz jej planowaniu na czas kryzysu
i wojny.
4. W czasie kryzysu i wojny główny wysiłek podsystemu skupiony jest na

zapewnieniu sprawności infrastruktury wojskowej oraz jej przygotowaniu,
odbudowie i rozbudowie zgodnie z wymaganiami narodowymi oraz
sojuszniczymi.
0627. Monitorowanie infrastruktury wojskowej
1. Monitorowanie infrastruktury wojskowej realizowane jest z wykorzystaniem

i umożliwiają monitorowanie (śledzenie) w czasie rzeczywistym stanu oraz
dostępności obiektów.
2. Celem monitorowania infrastruktury wojskowej jest wsparcie dowództw

informacji o możliwości wykorzystania potencjału infrastruktury wojskowej.
3. Do systemów teleinformatycznych wspierających monitorowanie infrastruktury

wojskowej zalicza się:
6-42
155 D-4 (B) wersja 2.

procedur, działań i informacji w podsystemie infrastruktury wojskowej oraz
organizacyjnymi resortu obrony narodowej;

(LOGFAS).
PODROZDZIAŁ VI – PODSYSTEM MEDYCZNY97

0628. Przeznaczenie podsystemu medycznego
1. Podsystem medyczny to element systemu funkcjonalnego logistyki Sił

Zbrojnych RP składający się z uporządkowanego zbioru sił i środków oraz
przedsięwzięć z uwzględnieniem potencjału i zasobów sił zbrojnych oraz
podsystemu pozamilitarnego, obejmujących obszary zabezpieczenia
medycznego i logistyki medycznej, mający na celu ochronę zdrowia wojsk.
2. Zabezpieczenie medyczne to zespół działań obejmujących planowanie

medyczne oraz zapewnienie odpowiednich służb i świadczeń medycznych
niezbędnych do zachowania zdrowia wojsk, osiągane poprzez zapobieganie
chorobom i urazom, ewakuację medyczną, leczenie, przywracanie zdrowia,
umożliwiające powrót do służby98.
Zabezpieczenie medyczne obejmuje następujące przedsięwzięcia:
1) udzielanie świadczeń zdrowotnych i prowadzenie dokumentacji

medycznej;
2) profilaktykę zdrowotną;
3) planowanie i rozpoznanie medyczne, szacowanie strat sanitarnych;
4) osłonę sanitarno-epidemiologiczną wojsk;
5) osłonę weterynaryjną wojsk;
96 Zgodnie z zaakceptowaną przez Dyrektora Departamentu Infrastruktury Koncepcją podsystemu zarządzania

nieruchomościami ZWSI RON.
97 Zasady funkcjonowania podsystemu medycznego uszczegółowione zostały w dokumencie doktrynalnym
Zabezpieczenie medyczne Sił Zbrojnych RP – DD-4.10(A). CDiS SZ, Bydgoszcz, sygn. Szkol. 914/2015.
Uwaga: w resorcie obrony narodowej planowane jest wydzielenie podsystemu medycznego z systemu
98 Źródło: Zabezpieczenie medyczne Sił Zbrojnych RP, CDiS SZ, Bydgoszcz 2015.
6-43
156 D-4 (B) wersja 2.
6) medyczną ochronę wojsk przed skutkami użycia broni masowego rażenia;
7) ewakuację medyczną;
8) system zaopatrywania i przechowywania medycznych środków

materiałowych oraz sprzęt, pojazdy i inne środki transportu wojskowej
służby zdrowia.
3. Zadania zabezpieczenia medycznego Sił Zbrojnych RP realizowane są

zgodnie z prawem narodowym oraz międzynarodowym, a także z zasadami
etyki medycznej.
0629. Realizacja zadań przez logistykę medyczną
1. Logistyka medyczna to siły i środki oraz zespół przedsięwzięć mających na

celu:
1) pozyskiwanie, gromadzenie, rotację oraz redystrybucję materiałów służby

zdrowia obejmujących sprzęt medyczny, produkty lecznicze i wyroby
medyczne, a także pojazdy i inne środki transportu wojskowej służby
zdrowia;
2) obsługiwanie, naprawę i konserwację sprzętu medycznego;
3) zabezpieczenie funkcjonowania punktów medycznych w zakresie ich
przemieszczania, rozwijania oraz zapewniania ciągłości pracy;
4) koordynowanie wykorzystania środków transportu dla celów ewakuacji
medycznej.
2. Zadaniem logistyki medycznej jest organizacja procesu zabezpieczenia

medycznego, obejmująca realizację zadań w obszarach przygotowania
stanowisk pracy dla personelu medycznego, ewakuacji medycznej oraz
zaopatrywania w środki i sprzęt wyposażenia medycznego.
3. Ze względu na kluczowe znaczenie dla ratowania życia i zdrowia

priorytetowym zadaniem logistyki medycznej jest zapewnienie pozyskiwania
na potrzeby Sił Zbrojnych RP środków transportu przeznaczonych do
ewakuacji medycznej wraz z niezbędnym wyposażeniem oraz zapewnienie
właściwego poziomu zaopatrywania w krew, preparaty krwiopochodne oraz
medyczne środki materiałowe.
4. Produkty lecznicze oraz wyroby medyczne służące do ochrony życia

i zdrowia:
6-44
157 D-4 (B) wersja 2.
1) podlegają ochronie zgodnie z zasadami konwencji genewskich;
2) wymagają utrzymywania w gotowości do ich użycia zgodnie z potrzebami

klinicznymi;
3) wymagają specjalistycznego zarządzania oraz ścisłej kontroli z uwagi na:
a) określone wymagania dotyczące przechowywania, dystrybucji oraz

ochrony;
b) ograniczony dopuszczalny okres używalności;
c) wrażliwość na warunki przechowywania i transportu.
0630. Monitorowanie zabezpieczenia medycznego
1. Monitorowanie zabezpieczenia medycznego realizowane jest

z wykorzystaniem systemu meldunkowego oraz systemów
teleinformatycznych działających w środowisku sieciocentrycznym, które są
kompatybilne z systemami NATO i umożliwiają monitorowanie (śledzenie)
w czasie rzeczywistym sytuacji medycznej, stanu zapasów medycznych
środków materiałowych oraz stanu technicznego SpW wojskowej służby
zdrowia.
2. Celem monitorowania zabezpieczenia medycznego jest wsparcie dowództw

informacji o możliwości wykorzystania potencjału wojskowej służby zdrowia.
PODROZDZIAŁ VII – OBSZAR WSPARCIA PRZEZ

PAŃSTWO-GOSPODARZA99
0631. Przeznaczenie obszaru wsparcia przez państwo-gospodarza
1. Wsparcie przez państwo-gospodarza (ang. host-nation support – HNS) to

pomoc cywilna i wojskowa udzielana przez państwo-gospodarza w czasie
pokoju, kryzysu lub wojny siłom NATO i/lub innym siłom oraz organizacjom
NATO zlokalizowanym, działającym, lub przemieszczającym się przez jego
terytorium100.
99 Zasady funkcjonowania obszaru wsparcia przez państwo-gospodarza uszczegółowione zostały w dokumencie

doktrynalnym Wsparcie przez państwo-gospodarza – DD-4.5(B) wersja 2., SG WP, Warszawa 2019.
100 Źródło: Słownik terminów i definicji NATO, AAP-6 (2017)PL.
6-45
158 D-4 (B) wersja 2.
2. Głównym zadaniem obszaru wsparcia przez państwo-gospodarza jest

zapewnienie skutecznego wsparcia działań sił sojuszniczych
przemieszczających się lub wykonujących zadania na terytorium RP poprzez
optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów państwa.
3. Koncepcja wykorzystania wsparcia przez państwo-gospodarza wynika

z koncepcji strategicznej NATO. Określa ona wymagania w zakresie
zapewnienia terminowego i efektywnego wsparcia z wykorzystaniem
dostępnych zasobów państwa-gospodarza. Jakość wsparcia zależy od
możliwości państwa-gospodarza oraz właściwej współpracy i koordynacji
działań między NATO a władzami narodowymi. Wsparcie przez państwo-
-gospodarza powinno być uwzględnione już na początku planowania operacji
NATO. Zawarte porozumienia dotyczące wsparcia przez państwo-gospodarza
powinny wynikać z faktycznych potrzeb oraz możliwości państwa-gospodarza.
4. Wsparcie przez państwo-gospodarza jest ważnym elementem wsparcia

logistycznego działań w ramach operacji NATO. Jest ono stosowane
równocześnie ze wsparciem logistyki wielonarodowej w celu ograniczenia
kosztów prowadzenia operacji oraz zwiększenia efektywności zabezpieczenia
logistycznego działań. Wykorzystanie HNS pozwala na zmniejszenie
zaangażowanego potencjału logistycznego państw wysyłających/
wydzielających siły.
0632. Podstawowe zasady wsparcia przez państwo-gospodarza
Funkcjonowanie wsparcia przez państwo-gospodarza opiera się na

poniższych zasadach.
1. Zasada odpowiedzialności, w myśl której dowódca NATO wyznaczony do

prowadzenia operacji ponosi odpowiedzialność za zidentyfikowanie wymagań
w zakresie wsparcia przez państwo-gospodarza oraz zorganizowanie, we
współpracy z państwem-gospodarzem i państwami wysyłającymi, procesu
planowania HNS.
2. Zasada zapewnienia zasobów, w myśl której państwa członkowskie

zapewniają zasoby niezbędne dla zabezpieczenia sił narodowych
wydzielanych do operacji NATO. Zasoby państwa-gospodarza stanowią
istotne źródło wsparcia sił biorących udział w operacji.
6-46
159 D-4 (B) wersja 2.
3. Zasada uprawnień polega na przekazaniu dowódcy NATO wyznaczonemu

do prowadzenia operacji uprawnień do planowania oraz koordynacji zadań
wsparcia przez państwo-gospodarza. Nie ogranicza to prawa państw
wysyłających/wydzielających siły do negocjowania i zawierania porozumień
dwustronnych z państwem-gospodarzem.
4. Zasada współdziałania realizowana jest między państwem-gospodarzem,

państwami wysyłającymi oraz właściwymi dowództwami NATO w celu
optymalizacji wykorzystania zasobów lokalnych. Współdziałanie to powinno
uwzględniać organizacje rządowe, pozarządowe oraz międzynarodowe
działające w obszarze operacji.
5. Zasada koordynacji polega na koordynowaniu zadań wsparcia przez

państwo-gospodarza przez wyznaczonego dowódcę NATO, wspólnie
z władzami państwa-gospodarza oraz władzami państw wysyłających/
wydzielających siły. Koordynowanie zadań ma na celu zapewnienie wysokiej
efektywności i skuteczności wsparcia logistycznego wojsk oraz
wyeliminowanie rywalizacji o zasoby państwa-gospodarza.
6. Zasada ekonomii, w myśl której planowanie i realizacja zadań wsparcia przez

państwo-gospodarza powinna zapewnić efektywne i oszczędne wykorzystanie
dostępnych zasobów w celu zaspokojenia potrzeb sił sojuszniczych.
7. Zasada przejrzystości polega na zapewnieniu dowódcy NATO

wyznaczonemu do prowadzenia operacji oraz państwom wysyłającym
informacji dotyczących wsparcia przez państwo-gospodarza. W celu
określenia priorytetów dowódca musi posiadać pełną informację na temat
możliwości wsparcia przez państwo-gospodarza, zarówno koordynowanego
przez Sojusz, jak i udzielanego w ramach porozumień dwustronnych.
8. Zasada refundacji, w myśl której zwrot kosztów realizacji zadań wsparcia

przez państwo-gospodarza ze środków narodowych państw biorących udział
w operacji, środków wspólnych lub budżetu NATO jest uzgadniany między
państwem-gospodarzem a państwami wysyłającymi oraz władzami NATO.
0633. Planowanie wsparcia przez państwo-gospodarza
1. Proces planowania wsparcia przez państwo-gospodarza jest integralną

częścią planowania logistycznego. Wymaga koordynacji przedsięwzięć
6-47
160 D-4 (B) wersja 2.
w ramach procesu planowania działań przez dowództwa NATO, państwo-

-gospodarza oraz państwa wysyłające. Koordynacja ta realizowana jest
w ramach konferencji planistycznych (wstępnej, głównej, końcowej oraz
weryfikacyjnej).
2. Planowanie wsparcia przez państwo-gospodarza w swoich

poszczególnych etapach identyfikuje poziom dowodzenia Sojuszu, na którym
działania są podejmowane, oraz dokumenty jakie są opracowane w każdym
etapie. Zgodnie z potrzebą elastycznego podejścia, proces planowania może
być dostosowany do potrzeb konkretnych działań wojskowych. Istotą procesu
planowania jest określenie potrzeb państw wysyłających/wydzielających siły
i dowództw NATO oraz ich weryfikacja w stosunku do możliwości państwa-
-gospodarza. Właściwe porozumienia HNS kodyfikują zasady udzielania
wsparcia i późniejszych rozliczeń. Szczegóły procesu planowania HNS
określa publikacja sojusznicza AJP-4.5(B), Allied Joint Doctrine for HNS i jej
narodowy odpowiednik, tj. dokument doktrynalny Wsparcie przez państwo-
-gospodarza – DD-4.5(B), wersja 2.
3. Etapy planowania HNS oraz opracowywane w ich trakcie dokumenty to:
 etap 1. – opracowanie wniosku o zapewnienie HNS (ang. HNS request –

HNS REQ) i porozumienia ogólnego (ang. memorandum of
understanding – MOU),
 etap 2. – opracowanie koncepcji wymagań (ang. concept of requirements
– COR),
 etap 3. – opracowanie zestawienia potrzeb (ang. statement of
requirements – SOR),
 etap 4. – opracowanie porozumienia technicznego (ang. technical
arrangement – TA),
 etap 5. – opracowanie wspólnego porozumienia wdrożeniowego
(ang. joint implementation arrangement – JIA).
4. Potrzeby państw wysyłających/wydzielających siły określane są w ramach

opracowanych koncepcji wymagań na wczesnym etapie planowania oraz
w zestawieniach potrzeb w planowaniu szczegółowym. Aby skrócić proces
planowania HNS, dąży się do opracowania stałych porozumień określających
6-48
161 D-4 (B) wersja 2.
zasady realizacji wsparcia, które mogą zostać wykorzystane do planowania

operacji.
0634. Funkcjonowanie obszaru wsparcia przez państwo-gospodarza

w układzie narodowym
1. Zasadniczym zadaniem narodowego systemu HNS jest stworzenie

warunków niezbędnych do przyjęcia sojuszniczych sił zbrojnych (organizacji)
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz ułatwienie tym siłom
funkcjonowania w warunkach umożliwiających wykonanie misji.
2. Minister Obrony Narodowej, w zakresie powierzonym mu przez Radę

Ministrów, koordynuje całokształt działań podejmowanych przez organy
administracji publicznej oraz sprawuje ogólny nadzór nad realizacją zadań
HNS w państwie. W resorcie obrony narodowej organizację i koordynację
zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza w imieniu Ministra
Obrony Narodowej realizuje szef właściwej do spraw logistyki komórki
organizacyjnej Ministerstwa Obrony Narodowej, współtworzącej Sztab
Generalny WP, pełniąc funkcję Pełnomocnika Ministra Obrony Narodowej ds.
HNS. W odniesieniu do pozamilitarnej części systemu obronnego
Pełnomocnik Ministra Obrony Narodowej ds. HNS koordynuje współpracę
między resortem obrony narodowej a układem pozamilitarnym w celu
racjonalnego wykorzystywania zasobów obronnych na potrzeby realizacji
HNS.
3. Organizacja narodowego systemu HNS oparta jest o elementy systemu

obronnego RP, z którego można wyodrębnić dwa podsystemy: militarny
i pozamilitarny. Zasadnicze relacje współdziałania obowiązujące
w narodowym systemie HNS w czasie pokoju przedstawiono na rysunku 6-1.
4. Zadania HNS realizowane są poprzez właściwe w zakresie realizacji zadań

HNS etatowe i nieetatowe komórki nazywane punktami kontaktowymi –
zarówno w resorcie obrony narodowej, jak i w układzie pozamilitarnym.
5. Punkt kontaktowy (ang. point of contact – POC) jest podstawowym

elementem struktury wsparcia przez państwo-gospodarza zapewniającym
sprawną koordynację przedsięwzięć wynikających z obowiązków państwa-
-gospodarza.
6-49
162 D-4 (B) wersja 2.
6-50
163 D-4 (B) wersja 2.
6. Funkcję centralnego punktu kontaktowego w resorcie obrony narodowej

pełni szef właściwej do spraw logistyki komórki organizacyjnej Ministerstwa
Obrony Narodowej, współtworzącej Sztab Generalny WP.
7. Pozostałe jednostki organizacyjne resortu obrony narodowej oraz

organy administracji publicznej, włączane w problematykę wsparcia przez
państwo-gospodarza poprzez powierzanie im zadań związanych
z przygotowaniem i realizacją wsparcia na konkretną operację Sojuszu,
ustanawiają punkty kontaktowe HNS w trybie doraźnym.
8. Elementy podsystemu pozamilitarnego HNS występują również na

wszystkich poziomach administracji publicznej; należą do nich również
przedsiębiorcy, na których nałożono obowiązek realizacji zadań obronnych.
Za przygotowanie i realizację zadań wynikających z obowiązków państwa-
-gospodarza odpowiedzialni są ministrowie kierujący działem (działami)
administracji rządowej, centralne organy administracji rządowej oraz
wojewodowie. Minister Obrony Narodowej koordynuje działalność organów
administracji publicznej związaną z realizacją zadań wynikających
z obowiązków państwa-gospodarza.
9. Organy administracji publicznej realizują przedsięwzięcia wynikające

z obowiązków państwa-gospodarza w ramach bieżącej działalności oraz
pozamilitarnych przygotowań obronnych państwa i ujmują je w stosownych
regulaminach organizacyjnych, zakresach zadaniowych oraz dokumentach
sporządzanych w ramach planowania obronnego.
PODROZDZIAŁ VIII – OBSZAR MOBILIZACJI GOSPODARKI

I REZERW STRATEGICZNYCH
0635. Program mobilizacji gospodarki
1. Mobilizacja gospodarki i rezerwy strategiczne są obszarem

interdyscyplinarnym obejmującym całokształt przedsięwzięć związanych
z przygotowaniem gospodarki narodowej do realizacji zadań na rzecz
obronności państwa oraz gromadzeniem zasobów na poziomie gospodarki
narodowej.
6-51
164 D-4 (B) wersja 2.
2. Najważniejsze zadania w obszarze przygotowania gospodarki narodowej

do realizacji zadań na rzecz obronności państwa w czasie kryzysu
i wojny obejmują:
 programowanie mobilizacji gospodarki,
 utrzymywanie przemysłowego potencjału obronnego,
 tworzenie i utrzymywanie rezerw strategicznych.
3. Mobilizacja gospodarki to część mobilizacji powszechnej, która obejmuje

zespół działań związanych z przystosowaniem gospodarki do przejścia na
warunki wojenne i funkcjonowania w tych warunkach.
4. Przestawienie produkcji zakładów przemysłowych z produkcji pokojowej

na wojenną jest jednym z zasadniczych elementów mobilizacji gospodarki.
W przemyśle zbrojeniowym realizacja tego przedsięwzięcia przebiega
zgodnie z programem mobilizacji gospodarki (PMG).
5. Program mobilizacji gospodarki jest dokumentem planistycznym

opracowywanym w ramach programowania obronnego, który wskazuje:
1) zadania organów administracji rządowej w zakresie prowadzenia działań

o charakterze organizacyjno-planistycznym, związane z przygotowaniem
gospodarki do funkcjonowania w czasie kryzysu i wojny;
2) zadania, jakie mogą być nałożone na przedsiębiorców o szczególnym

znaczeniu gospodarczo-obronnym w zakresie dostaw lub napraw SpW;
3) możliwości w zakresie zaspokojenia podstawowych potrzeb bytowych

ludności oraz możliwości produkcyjno-usługowe wybranych działów
gospodarki101.
PMG stanowi zespół wzajemnych powiązań organizacyjnych gospodarki

narodowej i podmiotowo adresowanych przedsięwzięć gospodarczo-
-obronnych, ukierunkowanych na zabezpieczenie funkcjonowania systemu
obronnego państwa w czasie kryzysu i wojny.
101 Zgodnie z ustawą z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa
realizowanych przez przedsiębiorców (Dz.U. z 2001 r. Nr 122, poz.1320 zm. 2002 r. Nr 188, poz.1571).
6-52
165 D-4 (B) wersja 2.
0636. Istota i zasady planowania potrzeb Sił Zbrojnych RP w ramach programu

mobilizacji gospodarki
1. Siły Zbrojne RP określają i zgłaszają potrzeby do PMG w celu

zabezpieczenia procesu mobilizacji oraz działań operacyjnych w czasie wojny.
2. Istotą planowania potrzeb Sił Zbrojnych RP do PMG jest:
1) zapewnienie uzupełnienia stanu etatowego SpW zgodnie z etatem czasu

W oraz zapasów wojennych środków bojowych i zestawów remontowych
do wielkości określonych w dokumentach normatywnych;
2) zabezpieczenie potrzeb wynikających z przewidywanych strat SpW

związanych z wykonywaniem przez siły zbrojne zadań obronnych na
terytorium RP;
3) odtworzenie zużytych zapasów środków bojowych oraz zestawów

remontowych;
4) nałożenie na przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-

-obronnym zadań obronnych związanych z utrzymywaniem mocy
produkcyjnych niezbędnych do realizacji dostaw i napraw SpW
wskazanego w PMG, zapewniających uzupełnienie zapasów oraz SpW
w okresie zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny.
3. Zasady określania i zgłaszania potrzeb Sił Zbrojnych RP do PMG:
1) potrzeby w zakresie dostaw SpW nalicza się na podstawie należności

etatowej oraz prognozowanych strat wojennych, a na ich zabezpieczenie
planuje się najnowsze typy danego SpW będące w wyposażeniu Sił
Zbrojnych RP;
2) w potrzebach dostaw i napraw SpW nie ujmuje się sprzętu występującego

w Siłach Zbrojnych RP w małych ilościach (nie dotyczy to istotnych typów
SpW, które decydują o realizacji zadań operacyjnych);
3) dla nieprodukowanego już sprzętu, którego wznowienie produkcji jest

niemożliwe lub niecelowe, planuje się odpowiednie zamienniki;
4) w zakresie sprzętu powszechnego użytku zgłasza się te typy środków

transportowych i maszyn, które nie są możliwe do pozyskania z GN;
6-53
166 D-4 (B) wersja 2.
5) szczegółowe zasady określania i zgłaszania potrzeb Sił Zbrojnych RP do

PMG zawarte są w resortowych dokumentach normatywnych.
0637. Istota i zasady określania potrzeb Sił Zbrojnych RP w ramach rządowego

programu rezerw strategicznych
1. Rezerwy strategiczne to zgromadzone na poziomie gospodarki narodowej

zasoby, które przeznaczone są do wykorzystania w przypadku:
1) zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa oraz bezpieczeństwa,

porządku i zdrowia publicznego;
2) wystąpienia klęski żywiołowej lub sytuacji kryzysowej.
2. Celem gromadzenia rezerw strategicznych jest wsparcie realizacji zadań

w zakresie:
 utrzymania bezpieczeństwa i obrony państwa,
 odtworzenia infrastruktury krytycznej,
 złagodzenia zakłóceń w ciągłości dostaw zapewniających funkcjonowanie

gospodarki i zaspokojenie podstawowych potrzeb obywateli,
 ratowania życia i zdrowia obywateli,
 wypełnienia zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Przechowywanie rezerw strategicznych obejmuje wykonywanie zadań

i czynności mających na celu zachowanie stabilnego, niepogorszonego stanu
utworzonych rezerw strategicznych, w tym ich magazynowanie, wymianę,
zamianę oraz konserwację.
4. Podstawę prawną tworzenia i gospodarowania rezerwami stanowi

rządowy program rezerw strategicznych (RPRS).
5. Rządowy program rezerw strategicznych to program wieloletni102

finansowany z budżetu państwa, określający asortyment oraz ilość rezerw
strategicznych. RPRS opracowywany jest na okres 5 lat przez ministra
właściwego do spraw energii we współpracy z właściwymi organami
102 W rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 869).
6-54
167 D-4 (B) wersja 2.
administracji rządowej, w tym z Ministrem Obrony Narodowej. Program

zatwierdzany jest przez Radę Ministrów.
6. Siły Zbrojne RP zgłaszają potrzeby do RPRS w celu zapewnienia ciągłości

zaopatrywania, a tym samym uniezależnienia się od mogących wystąpić
zakłóceń w dostawach:
 żywności (produktów rolno-spożywczych oraz środków spożywczych),
 materiałów pędnych i smarów (produktów naftowych i płynów

specjalnych),
 medycznych środków materiałowych (produktów leczniczych i wyrobów

medycznych).
7. Podstawę do określania wielkości potrzeb zgłaszanych do RPRS stanowi:
 analiza ryzyka wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa państwa

uwzględniająca normatywy obowiązujące w Siłach Zbrojnych RP,
 uwarunkowania operacyjne oraz potrzeby wynikające z przewidywanego

rodzaju działań sił zbrojnych.
6-55
168 D-4 (B) wersja 2.
STRONA PUSTA
6-56
169 D-4 (B) wersja 2.
ROZDZIAŁ 7
OBSZARY POWIĄZANE Z SYSTEMEM FUNKCJONALNYM LOGISTYKI
SIŁ ZBROJNYCH RP
0701. Wprowadzenie
1. W niniejszym rozdziale zostały opisane obszary powiązane z logistyką

Sił Zbrojnych RP. Nie stanowią one integralnych elementów (podsystemów,
obszarów) systemu funkcjonalnego logistyki, lecz są podstawą do właściwej
realizacji zadań wsparcia oraz zabezpieczenia logistycznego wojsk w czasie
2. Do obszarów powiązanych z systemem funkcjonalnym logistyki Sił Zbrojnych RP

zalicza się:
 narodowy system zarządzania informacją logistyczną,
 wsparcie przez kontrahentów zewnętrznych,
 budżet i finanse prowadzonych operacji,
 gospodarcze ogniwa obronne podsystemu pozamilitarnego103,
 współpracę cywilno-wojskową,
 ochronę środowiska,
 pochówek poległych i zmarłych,
 organizację obiektów przetrzymywania jeńców.
PODROZDZIAŁ I – NARODOWY SYSTEM ZARZĄDZANIA INFORMACJĄ

LOGISTYCZNĄ
0702. Narodowy system zarządzania informacją logistyczną i jego funkcje
1. Narodowy system zarządzania informacją logistyczną obejmuje zasady

i procedury sporządzania oraz wymiany informacji logistycznych opisane
w narodowych dokumentach normatywnych regulujących funkcjonowanie
systemu logistycznego, stosowane przez organy logistyki na wszystkich
poziomach kierowania i dowodzenia przy wykorzystaniu wsparcia narodowych,
logistycznych systemów teleinformatycznych.
103 Obszar niezdefiniowany w NATO – będący w wyłącznej odpowiedzialności RP.
7-1
170 D-4 (B) wersja 2.
2. Narodowe logistyczne systemy teleinformatyczne wspierają kierowanie

logistyką i zarządzanie zasobami logistycznymi. Należą do nich:
1) Zintegrowany Wieloszczeblowy System Informatyczny Resortu Obrony

Narodowej (ZWSI RON) przeznaczony jest do wsparcia procesów
zarządzania zasobami logistycznymi i stanowi podstawowe źródło informacji
do planowania i prowadzenia operacji wojsk własnych
z wykorzystaniem zautomatyzowanych systemów dowodzenia – zasila te
systemy potrzebnymi danymi, sam w sobie nie zawiera funkcjonalności
potrzebnej do prowadzenia operacji (działań) przez siły zbrojne.
W ramach architektury system ten obejmuje następujące elementy
funkcjonalne104:
a) jednolity indeks materiałowy, który umożliwia identyfikację wyrobów

obronnych na potrzeby zarządzania zasobami;
b) zintegrowaną ewidencję zasobów logistycznych – wsparcia gospodarki

materiałowej;
c) wsparcie gospodarki magazynowej;
d) planowanie zasobów logistycznych w aspekcie rzeczowym i finansowym;
e) wsparcie procesów eksploatacji sprzętu wojskowego;
f) zarządzanie nieruchomościami;
g) wsparcie transportu;
h) sprawozdawczość logistyczną dostarczającą informacji analitycznych

(zagregowanych) o ilości, stanie (jakości) i lokalizacji zasobów
logistycznych na potrzeby wspomagania procesów decyzyjnych
w obszarze zarządzania zasobami;
i) planowanie mobilizacji gospodarki i rezerw strategicznych;
j) normowanie logistyczne – dostarczające stałe dane planistyczne;
2) system wspierający monitorowanie położenia wojsk (SI KONWÓJ)

wykorzystywany w procesie planowania oraz monitorowania drogowych
transportów wojskowych;
104 Docelowo po wdrożeniu wszystkich funkcjonalności ZWSI RON.
7-2
171 D-4 (B) wersja 2.
3) systemy wspierające planowanie żywienia (SI KONSUMENT, SI ABAK,

SI EWOS);
4) system wsparcia eksploatacji statków powietrznych (SI SAMANTA);
5) system wspierający rejestrację pojazdów (SI CEP-S);
6) centralna baza danych o narodowych zasobach obronnych przeznaczonych

do realizacji zadań HNS (CBD HNS), realizująca wsparcie teleinformatyczne
w zakresie dystrybucji informacji o zasobach możliwych do udostępnienia
w ramach HNS zawartych w katalogu możliwości HNS;
7) systemy wspomagające organy kierowania logistyką Sił Zbrojnych RP

w procesie planowania działań oraz kierowania podległymi jednostkami;
8) systemy informatyczne logistycznego obszaru funkcjonalnego (LOGFAS),

które odgrywają bardzo ważną rolę w wypełnianiu obecnych i przyszłych
zobowiązań sojuszniczych, a także w przygotowaniu oraz prowadzeniu
operacji zarówno w układzie sojuszniczym, jak i narodowym, w związku
z czym następuje ich implementacja w Siłach Zbrojnych RP jako
SI LOGFAS/LOG FS (systemy pakietu LOGFAS opisane zostały
w załączniku E niniejszej doktryny).
3. Funkcje systemów teleinformatycznych w logistyce Sił Zbrojnych RP:
1) informacyjna – polega na zapewnieniu niezbędnej informacji logistycznej

oraz tworzeniu baz danych wykorzystywanych w procesach planistyczno-
-decyzyjnych;
2) zarządzająca – polega na wspomaganiu komórek planowania logistycznego

poprzez optymalizację procesów zachodzących w trakcie:
a) planowania logistycznego;
b) kalkulacji potrzeb i pozyskiwania zasobów logistycznych;
c) identyfikacji, przechowywania i eksploatacji zasobów logistycznych;
d) prowadzenia ewidencji zasobów logistycznych i zdarzeń gospodarczych;
e) monitorowania transportów;
f) monitorowania i prowadzenia sprawozdawczości logistycznej.
7-3
172 D-4 (B) wersja 2.
4. Zautomatyzowane systemy teleinformatyczne powinny umożliwiać wymianę

informacji logistycznych zgodnie ze standardami NATO.
PODROZDZIAŁ II – WSPARCIE PRZEZ KONTRAHENTÓW ZEWNĘTRZNYCH
0703. Zasady kontraktowania wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych
1. Wsparcie przez kontrahentów zewnętrznych (CSO) stanowi uzupełnienie

wojskowego potencjału logistycznego w operacjach wojskowych
i działaniach niemilitarnych. Kontraktowanie dostaw zaopatrzenia i usług jest
ważnym źródłem wsparcia logistycznego działań. Wynika to z faktu, że państwa
członkowskie redukują liczebność swoich sił zbrojnych przy jednoczesnym
zwiększeniu zakresu pełnionych przez nie funkcji. Wojskom stawiane są nowe
zadania, do realizacji których często nie są odpowiednio wyposażone
i przygotowane. Ograniczenia budżetowe sprawiają, że priorytetem staje się
przyjmowanie rozwiązań, które gwarantują skuteczność zabezpieczenia
logistycznego działań przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów. Jednym z tych
rozwiązań jest wsparcie przez kontrahentów zewnętrznych, które stanowi istotne
uzupełnienie i wzmocnienie wojskowych zdolności logistycznych.
2. Czynniki decydujące o wykorzystaniu wsparcia przez kontrahentów

zewnętrznych:
 potrzeba uzupełnienia potencjału i zasobów logistycznych sił zbrojnych,

w tym państwa-gospodarza,
 możliwość dostarczenia przez kontrahenta zewnętrznego zaopatrzenia

i usług w odpowiedniej ilości oraz jakości,
 pozytywny wynik przeprowadzonej oceny ryzyka,
 sytuacja operacyjna,
 względy ekonomiczne,
 uwarunkowania prawne.
3. Wykorzystanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych umożliwia siłom

zbrojnym zachowanie własnych, deficytowych zasobów logistycznych, które
7-4
173 D-4 (B) wersja 2.
mogą być wykorzystane do realizacji innych zadań lub wydłużenia okresu

samowystarczalności wojsk.
4. Dowództwa Sojuszu i władze państw wydzielających siły do operacji NATO

ponoszą wspólną odpowiedzialność za planowanie i realizację zadań wsparcia
przez kontrahentów zewnętrznych. Koordynacja działań między dowództwami
NATO a państwami członkowskimi przyczynia się do optymalnego wykorzystania
wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych oraz wyeliminowania konkurencji
o ich zasoby.
5. Rodzaje wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych. W zależności od

sytuacji, w której wymagane jest wsparcie przez kontrahentów zewnętrznych,
wyróżnia się:
1) wsparcie planowe polegające na efektywnym wykorzystaniu wsparcia do

realizacji zadań w obszarach określonych w procesie planowania operacji;
2) wsparcie doraźne wykorzystywane do zabezpieczenia nieprzewidzianych

potrzeb powstałych w czasie prowadzenia działań, które z uwagi na swoją
specyfikę (pilna potrzeba zabezpieczenia potrzeb w zakresie dostaw
zaopatrzenia lub usług) może powodować wzrost kosztów prowadzonej
operacji.
6. Rodzaje oraz sposoby zawierania umów z kontrahentami zewnętrznymi.
Wsparcie przez kontrahentów zewnętrznych zapewniane jest na podstawie:
1) umowy krótkoterminowej (w przypadku współdziałania krótszego niż rok);
2) umowy długoterminowej (z określeniem kryteriom czasu, na jaki została

zawarta);
3) umowy ramowej/wykonawczej (w przypadku umowy zawieranej między

zamawiającym a jednym lub większą liczbą wykonawców; jej celem jest
ustalenie warunków dotyczących usług na potrzeby sił zbrojnych, które
mogą zostać udzielone w okresie obowiązywania umowy, w szczególności
cen, przewidywanych ilości i wymagań w zakresie realizacji przedmiotowych
usług);
4) umowy adhezyjnej (w przypadku przystąpienia do treści ustalonej
7-5
174 D-4 (B) wersja 2.
jednostronnie przez stronę umowy);
5) umowy zawartej w trybie oferty, negocjacji, przetargu lub aukcji.
0704. Planowanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych
1. Wykorzystanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych powinno zostać

uwzględnione już na początku procesu planowania działań. Wczesne
zidentyfikowanie wymagań dotyczących wsparcia przez kontrahentów
zewnętrznych zapewnia jego optymalizację oraz redukcję kosztów prowadzonej
operacji. Dostawcy zewnętrzni powinni być angażowani w proces planowania
logistycznego (w niezbędnym zakresie) w celu dokonania weryfikacji możliwości
zapewnienia wsparcia, zgodnie z określonymi wymaganiami.
2. Planowanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych pozwala określić

obszary, w których jest ono niezbędne i uzasadnione ekonomicznie.
3. Państwa członkowskie powinny:
 poinformować dowódcę sił połączonych o narodowych planach

wykorzystania wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych w czasie
prowadzenia operacji,
 dokonać harmonizacji narodowego planu wykorzystania wsparcia przez

kontrahentów zewnętrznych z planami dowództw NATO oraz pozostałych
państw biorących udział w operacji.
4. W procesie planowania wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych należy

uwzględnić wynik przeprowadzonej oceny ryzyka związanego ze wsparciem
wojsk przez kontrahentów zewnętrznych. Jej celem jest ograniczenie
negatywnych skutków ewentualnego braku lub niedoboru zakontraktowanych
dostaw zaopatrzenia i usług.
0705. Kontraktowanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych w ramach

NATO
1. W czasie planowania działań dowódca sił połączonych we współpracy

z państwami członkowskimi określa wymagania dotyczące wsparcia przez
kontrahentów zewnętrznych. Wsparcie to finansowane jest przez NATO lub
przez państwa wydzielające siły do operacji NATO (samodzielnie lub wspólnie),
stosownie do zawartych między nimi porozumień.
7-6
175 D-4 (B) wersja 2.
2. Finansowanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych z budżetu NATO

realizowane jest w celu zabezpieczenia kontraktów na rzecz dowództw i sił
sojuszniczych. Jego koszty pokrywane są z budżetu wojskowego Sojuszu lub
z programu inwestycji NATO w dziedzinie bezpieczeństwa. Dowódca sił
połączonych posiada uprawnienia do kierowania finansowaną przez NATO
realizacją zadań wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych w zakresie:
 określania wymagań oraz priorytetów wsparcia przez kontrahentów

zewnętrznych we wszystkich fazach operacji,
 koordynacji procesu planowania wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych,
 koordynacji zadań wsparcia w swoim obszarze odpowiedzialności.
3. Finansowanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych z budżetu

państwa dotyczy wsparcia na rzecz jednostek Sił Zbrojnych RP. Kontraktowanie
dostaw zaopatrzenia i usług realizowane jest zgodnie z obowiązującym prawem
dotyczącym instytucji i organów państwa funkcjonujących w sektorze
publicznym. Zasady, formy oraz tryb udzielania zamówień publicznych określa
ustawa o zamówieniach publicznych105.
4. Wielonarodowe finansowanie wsparcia przez kontrahentów zewnętrznych.

Państwa wydzielające siły do operacji NATO mogą podjąć decyzję
o wspólnym wykorzystaniu odpłatnego wsparcia przez kontrahentów
zewnętrznych na rzecz kontyngentów narodowych. Rozliczenia finansowe
dokonywane są na podstawie zawartych umów (dwustronnych lub
wielonarodowych). Państwa wspólnie określają wymagania i priorytety,
a także koordynują planowanie i realizację zadań wsparcia przez kontrahentów
zewnętrznych. Uzgadniają również zakres uprawnień dowódcy sił połączonych
do kierowania realizacją zadań.
5. W sytuacji, gdy wsparcie przez kontrahentów zewnętrznych zapewniane jest

zgodnie z wielonarodowym połączonym zestawieniem wymagań (CJSOR) lub
zestawieniem zdolności wymaganych na teatrze działań (TCSOR), dowódca sił
połączonych posiada takie same uprawnienia do kierowania działaniami zarówno
podległych mu wojsk, jak i kontrahentów zewnętrznych.
105 Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1986).
7-7
176 D-4 (B) wersja 2.
0706. Struktury narodowe odpowiedzialne za kontraktowanie wsparcia przez

kontrahentów zewnętrznych w operacjach
1. System funkcjonalny logistyki Sił Zbrojnych RP korzysta z usług

kontrahentów zewnętrznych do wsparcia realizacji zadań zabezpieczenia
logistycznego wojsk. Kontraktowanie dostaw zaopatrzenia i usług ma szczególne
znaczenie dla wsparcia działań polskiego kontyngentu wojskowego (PKW)
realizującego zadania w ramach operacji poza granicami państwa.
2. Wsparcie PKW przez kontrahentów zewnętrznych polega na wykorzystaniu

dostaw zaopatrzenia i usług kontraktowanych przez:
1) narodowe organy kierowania oraz jednostki logistyczne:
 z kontrahentami zewnętrznymi prowadzącymi działalność gospodarczą

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP),
 z kontrahentami zewnętrznymi prowadzącymi działalność gospodarczą

w obszarze prowadzonej operacji w ramach realizacji zakupów na rynku
lokalnym;
2) agencje NATO;
3) agencje państwa-gospodarza;
4) inne państwa członkowskie, na podstawie porozumień dwustronnych lub

wielonarodowych.
3. Dowódca odpowiedzialny za dowodzenie operacyjne PKW pełni funkcję

dysponenta środków budżetowych względem Narodowego Elementu Wsparcia,
który realizuje wydatki rzeczowe związane z opłatami za nabyte na rynku
lokalnym środki zaopatrzenia oraz usługi w zakresie:
 zakwaterowania,
 wyżywienia,
 transportu,
 łączności,
 kąpieli,
 prania.
7-8
177 D-4 (B) wersja 2.
4. Narodowy element wsparcia odpowiada za kontraktowanie dostaw środków

zaopatrzenia i usług do PKW w ramach realizacji zakupów na rynku lokalnym.
5. Zakupy środków zaopatrzenia i usług na rynku lokalnym dokonywane są

zgodnie z obowiązującą na terytorium Polski ustawą o zamówieniach
publicznych. Podstawę do ich realizacji stanowi opracowany przez narodowy
element wsparcia plan rzeczowo-finansowy, który uzgadniany jest z oddziałem
gospodarczym (OG) i zatwierdzany przez dowódcę odpowiedzialnego za
dowodzenie operacyjne PKW.
6. Jednostka organizacyjna resortu obrony narodowej właściwa do spraw

wsparcia logistycznego Sił Zbrojnych RP realizuje kontraktowanie wsparcia
PKW przez kontrahentów zewnętrznych w zakresie zakupu środków
zaopatrzenia i usług na terytorium Polski oraz transportu wojsk i zaopatrzenia
do/z rejonu operacji.
0707. Zasady i procedury rozliczeń finansowych za zakontraktowane dostawy

środków zaopatrzenia i usług
1. Zasady rozliczeń finansowych za zakontraktowane dostawy środków

zaopatrzenia i usług regulują przepisy dotyczące jednostek budżetowych.
Rozliczenia finansowe realizowane są zgodnie z ustawą o finansach
publicznych106.
2. Rozliczenia finansowe za zakontraktowane dostawy środków zaopatrzenia

i usług, w ramach zakupów na rynku lokalnym, realizowane są między
narodowym elementem wsparcia a dowódcą operacyjnym rodzajów sił zbrojnych
zgodnie z ustaleniami dotyczącymi zabezpieczenia finansowego PKW.
3. Dowódca odpowiedzialny za dowodzenie operacyjne PKW współdziała

z OG w ramach prowadzenia ewidencji zaopatrzenia finansowego kontyngentu
oraz ewidencji ilościowo-wartościowej, która prowadzona jest w pionie głównego
księgowego OG.
4. Narodowy element wsparcia odpowiedzialny jest za sporządzanie zastępczych

dowodów księgowych potwierdzających dokonanie, w określonym miejscu
i czasie, zakupów środków zaopatrzenia lub usług na rynku lokalnym.
106 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 869).
7-9
178 D-4 (B) wersja 2.
PODROZDZIAŁ III – BUDŻET I FINANSE PROWADZONYCH OPERACJI
0708. Zabezpieczenie finansowe
1. Zabezpieczenie środków finansowych zapewniających pełną realizację zadań

jest kluczowym elementem mającym wpływ na powodzenie operacji. Działania
w tym obszarze, to jest źródła finansowania, procedury oraz właściwość
organów, mogą być zróżnicowane w zależności od miejsca, charakteru i statusu
prowadzonych działań (operacji).
2. Środki finansowe na realizację wszystkich zadań należy skalkulować

z odpowiednim wyprzedzeniem w kontekście zidentyfikowanych potrzeb, a także
zaplanować przez właściwe organy na etapie prowadzonych w resorcie obrony
narodowej prac nad budżetem. W przypadku braku możliwości uprzedniego
zaplanowania środków w budżecie państwa w części 29 – obrona narodowa,
której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej (na przykład z uwagi na
dynamiczny rozwój sytuacji), istnieje możliwość uruchomienia rezerw budżetu
państwa w trakcie realizacji budżetu państwa. W przypadku braku zgody na
uruchomienie rezerw budżetu państwa niezbędne jest dokonanie analiz
i określenie priorytetowych zadań do sfinansowania w ramach posiadanego
limitu wydatków z uwzględnieniem zgodnych z prawem wewnętrznych
przesunięć w budżecie Ministerstwa Obrony Narodowej.
3. W przypadku użycia lub pobytu jednostek Sił Zbrojnych RP poza granicami

państwa, wydatki związane z ich przygotowaniem i działaniem finansuje się, jak
wskazano powyżej. Przedmiotowe wydatki mogą być również finansowane
w całości lub w części ze środków finansowych otrzymanych z organizacji
międzynarodowej organizującej (prowadzącej) operację.
4. Zadania realizowane w ramach międzynarodowej współpracy z zakresu

wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa, wynikające
z umów i porozumień, mogą być finansowane ze środków budżetowych
w formie:
 wniesienia tych środków do utworzonego wspólnego budżetu lub do

wspólnych programów obronnych,
 wydatków ponoszonych przez realizujących te zadania – stosownie do

wykonywanej przez dany kraj swojej części zadania,
7-10
179 D-4 (B) wersja 2.
 przejściowego finansowania zadań – pod warunkiem zapewnienia uzyskania

zwrotu poniesionych wydatków.
5. Szczegóły dotyczące zakresu zadań, formy finansowania tych zadań oraz

podmioty właściwe w tych obszarach należy określać w umowach
i porozumieniach międzynarodowych z uwzględnieniem standardów
zaakceptowanych przez państwa członkowskie NATO. W przypadku utworzenia
budżetu wspólnego umowa określi mechanizm zarządzania wspólnym
budżetem, jak również wysokość wkładów poszczególnych państw biorących
udział w operacji z uwzględnieniem liczby państw, sił i zakresu zadań
operacyjnych.
0709. Finansowanie operacji
1. Wydatki w zakresie realizowanych zadań ponoszą właściwi dysponenci

środków budżetu państwa, ale dowódca merytorycznie realizujący zadania
powinien mieć siły i środki, aby zidentyfikować i ocenić potrzeby. Niezwykle
istotna jest zatem ścisła współpraca między dowódcą realizującym zadania
i dysponentem środków budżetowych finansującym (zabezpieczającym) te
działania.
2. Zgodnie z obowiązującymi zasadami wydatki należy dokonywać:
 w sposób celowy i oszczędny z zachowaniem zasad uzyskiwania

najlepszych nakładów oraz optymalnego doboru metod i środków służących
osiągnięciu założonych celów,
 w sposób umożliwiający terminową realizację zadań,
 w wysokości i terminach wynikających z zaciągniętych zobowiązań.
3. Kształt struktur finansowych uzależniony jest od charakteru i miejsca operacji.

W operacjach prowadzonych na terytorium kraju finansowanie zadań
realizowane jest bezpośrednio przez właściwych dysponentów mających swoją
siedzibę na terytorium kraju (właściwy oddział gospodarczy).
4. W operacjach poza granicami kraju struktura służby finansowej i jej zadania

uzależnione są od charakteru i zakresu operacji. W przypadku kontyngentów
wojskowych służba finansowa rozwijana jest w narodowym elemencie wsparcia
z zadaniem obsługi finansowej działań kontyngentu.
7-11
180 D-4 (B) wersja 2.
5. W przypadku operacji o charakterze wielonarodowym umowa lub porozumienie

powinny określać formy, terminy i dokumenty niezbędne do dokonania
wzajemnych rozliczeń np. w zakresie udzielonego wsparcia (HNS), jak również
zasady rozliczania szkód i innych roszczeń. Dla określenia tego obszaru
w ramach współpracy z państwami Sojuszu można posłużyć się standardami
obowiązującymi w NATO.
6. W przypadku przedsięwzięć realizowanych na arenie międzynarodowej ze

środków wspólnego budżetu umowa lub porozumienie określają zakres
wydatków ze wspólnego budżetu, sprawowanie nadzoru nad realizacją tych
wydatków, a także rozliczenie wspólnego budżetu po zakończeniu wspólnej
operacji. Udział przedstawicieli Polski w komórkach finansowych dowództw
sojuszniczych oraz wielonarodowych zapewnia możliwość wpływania na
przygotowanie i realizację wydatków ze wspólnego budżetu.
7. Dokonywanie wydatków podlega kontroli przez krajowe organy uprawnione

w tym obszarze, a w przypadku operacji Sojuszu finansowanych ze wspólnego
budżetu również przez właściwe w tym obszarze struktury organizacji
międzynarodowych.
8. Podstawowe grupy wydatków ponoszonych w trakcie operacji NATO to:
 wydatki wspólne (ang. common costs),
 wydatki połączone (ang. joint costs),
 wydatki wielonarodowe (ang. multinational costs),
 wydatki narodowe (ang. national costs).
9. Wydatki wspólne to wydatki zakwalifikowane do wspólnego finansowania przez

wszystkich członków Sojuszu. Finansowane są one ze wspólnego budżetu
NATO i podlegają kontroli sojuszniczych organów finansowych.
10. Wydatki połączone to wydatki ponoszone przez grupę państw członkowskich,

które decydują się na wspólne korzystanie z usług świadczonych przez Agencję
NATO do spraw Wsparcia i Zamówień (ang. NATO Support and Procurement
Agency – NSPA) lub Agencję NATO do spraw Łączności i Informatyki
(ang. NATO Communication and Information Agency – NCIA).
7-12
181 D-4 (B) wersja 2.
11. Wydatki wielonarodowe to wydatki ponoszone wspólnie przez grupę państw,

które decydują się na korzystanie ze wsparcia logistycznego świadczonego
przez podmioty zewnętrzne. Ich finansowanie realizowane jest zgodnie
z uzgodnionymi mechanizmami, które mogą znaleźć swoje odzwierciedlenie
w stosownym porozumieniu technicznym (ang. technical arrangement – TA),
porozumieniu ogólnym (ang. memorandum of understanding – MOU) lub
w innych dokumentach.
12. Wydatki narodowe to wydatki, które ponoszone są przez poszczególne państwa

na zabezpieczenie działań kontyngentów narodowych i nie zostały
zakwalifikowane jako wydatki wspólne, wydatki połączone lub wydatki
wielonarodowe. Finansowane są one z budżetów państw wydzielających siły do
operacji NATO.
PODROZDZIAŁ IV – ROLA I ZADANIA GOSPODARCZYCH OGNIW

OBRONNYCH PODSYSTEMU POZAMILITARNEGO
0710. Podsystem pozamilitarny
1. Podsystem pozamilitarny tworzą niewchodzące w skład sił zbrojnych ogniwa

wykonawcze administracji publicznej, inne instytucje państwowe, a także
przedsiębiorcy i stowarzyszenia, na które nakładane są zadania lub którym zleca
się wykonywanie zadań na rzecz obronności.
2. W czasie pokoju podsystem pozamilitarny przeznaczony jest do zapewnienia

warunków niezbędnych do przygotowania państwa i sił zbrojnych do
prowadzenia działań wojennych.
3. W czasie kryzysu i wojny podsystem pozamilitarny realizuje dostawy

zaopatrzenia i usług niezbędnych do:
 przetrwania ludności oraz struktury państwa,
 zapewnienia ciągłości działania sił zbrojnych.
4. Zadania realizowane przez podsystem pozamilitarny obejmują:
1) zapewnienie sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania państwa w czasie

kryzysu i wojny;
7-13
182 D-4 (B) wersja 2.
2) zasilanie zasobami ludzkimi i materiałowymi Sił Zbrojnych RP oraz jednostek

organizacyjnych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa,
a także realizację zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza;
3) zapewnienie ochrony oraz zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych

ludności;
4) tworzenie warunków do przetrwania ludności w czasie kryzysu i wojny.
5. Do zasadniczych zadań realizowanych w podsystemie pozamilitarnym

w ramach przygotowań obronnych należą:
 mobilizacja gospodarki,
 militaryzacja,
 planowanie operacyjne,
 szkolenie obronne,
 utrzymywanie stałego dyżuru w ramach podwyższania gotowości obronnej

państwa,
 przygotowanie i zabezpieczenie prowadzenia szczególnej ochrony obiektów

szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa,
 zadania wynikające z obowiązków państwa-gospodarza.
0711. Ogniwa obronne
1. W skład podsystemu pozamilitarnego wchodzą następujące ogniwa obronne:
1) informacyjne, które realizują zadania związane z:
a) ochroną oraz reprezentowaniem polskich interesów na arenie

międzynarodowej,
b) informacyjnym osłabieniem przeciwnika,
c) umacnianiem woli, morale, wytrwałości oraz determinacji obronnej

ludności w warunkach wojennych;
7-14
183 D-4 (B) wersja 2.
2) ochronne, które realizują zadania związane z:
a) zapewnieniem warunków bezpiecznego funkcjonowania struktur państwa

oraz ochroną ludności i majątku narodowego przed skutkami
oddziaływań kryzysowych i wojennych,
b) ochroną granic, osób i obiektów,
c) zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym

zapewnieniem przestrzegania nadzwyczajnych rygorów prawa
w warunkach wojennych;
3) gospodarcze, które realizują zadania związane z:
a) zapewnieniem materialnych podstaw wykonywania zadań obronnych,
b) zapewnieniem warunków niezbędnych do egzystencji ludności cywilnej

w czasie kryzysu i wojny.
0712. Rola gospodarczych ogniw obronnych
1. Rola gospodarczych ogniw obronnych zależy od:
1) rodzaju i wielkości potrzeb sił zbrojnych;
2) możliwości (technicznych, technologicznych, demograficznych

i organizacyjnych) państwa w zakresie zabezpieczenia potrzeb sił zbrojnych;
3) rozwiązań formalno-prawnych umożliwiających wykorzystywanie elementów

podsystemu pozamilitarnego, w tym gospodarczych ogniw obronnych, do
planowania i realizacji zadań logistycznych na rzecz sił zbrojnych;
4) ustalonych narodowych oraz międzynarodowych powiązań gospodarczych

(kooperacyjnych).
2. Zakres zadań operacyjnych Sił Zbrojnych RP, w szczególności

w operacjach poza granicami państwa, ma znaczący wpływ na rolę
gospodarczych ogniw obronnych. Oddalenie miejsca realizacji zadań od
gospodarczych ogniw obronnych powoduje istotne zmiany w sposobie realizacji:
 dostaw środków materiałowych,
 przemieszczania i transportu wojsk,
 obsługiwania (serwisowania) i naprawy SpW,
7-15
184 D-4 (B) wersja 2.
 zadań zabezpieczenia medycznego,
 świadczenia innych usług (np. teleinformatycznych).
3. Przemysł obronny jest istotnym gospodarczym ogniwem obronnym. Jego rola

polega na realizacji dostaw oraz wykonywaniu usług serwisowych
i naprawczych, a także na realizacji dostaw środków zaopatrzenia na potrzeby sił
zbrojnych.
4. Utrzymanie potencjału przemysłu obronnego na poziomie niezbędnym dla

zabezpieczenia potrzeb obronnych państwa wymaga ciągłego procesu jego
restrukturyzacji i modernizacji oraz rozwijania i utrzymywania ścisłej współpracy
z przemysłem obronnym państw NATO oraz Unii Europejskiej.
5. Utrzymanie, restrukturyzację i modernizację narodowego przemysłu

obronnego należy realizować w zgodności z kierunkami wytyczanymi przez siły
zbrojne z uwzględnieniem potrzeb dotyczących ich rozwoju i modernizacji
technicznej.
6. Odpowiedni poziom przygotowania gospodarczych ogniw obronnych do

realizacji zadań logistycznych na rzecz sił zbrojnych jest jednym
z zasadniczych warunków zapewnienia wojskom możliwości działania na
obszarze państwa oraz poza jego granicami.
0713. Zadania gospodarczych ogniw obronnych
1. Podstawowe zadania państwowych i prywatnych ogniw gospodarczych

w dziedzinie obronności obejmują:
1) realizację dostaw zaopatrzenia i usług dla sił zbrojnych;
2) utrzymywanie potencjału produkcyjnego niezbędnego do zapewnienia

realizacji dostaw i usług na rzecz sił zbrojnych w wyższych stanach
gotowości obronnej państwa;
3) tworzenie i utrzymywanie rezerw strategicznych na potrzeby obronne;
4) uwzględnianie wymagań obronnych w realizacji polityki przestrzennego

zagospodarowania państwa;
5) utrzymywanie infrastruktury obronnej;
6) prowadzenie prac rozwojowych na rzecz obronności państwa;
7-16
185 D-4 (B) wersja 2.
7) wsparcie sił sojuszniczych, rozwijanych i prowadzących operacje na

terytorium Polski;
8) udział w realizacji sojuszniczych inwestycji obronnych na terytorium Polski

oraz na terytorium innych państw NATO.
2. Zadania gospodarczych ogniw obronnych obejmują:
1) produkcję:
 SpW,
 technicznych środków materiałowych (tśm) niezbędnych w procesie

eksploatacji SpW,
 środków bojowych,
 środków materiałowych;
2) usługi związane z utrzymaniem i odtwarzaniem sprawności SpW

w zakresie:
 serwisowania i obsługiwania technicznego,
 naprawy,
 modernizacji,
 szkolenia użytkowników;
3) utrzymywanie mocy produkcyjnych w ramach zadań obronnych

nakładanych na podstawie programu mobilizacji gospodarki;
4) tworzenie rezerw strategicznych z uwzględnieniem potrzeb sił zbrojnych;
5) dostosowanie infrastruktury państwa do potrzeb sił zbrojnych

związanych z ich mobilizacyjnym i operacyjnym rozwinięciem
w celu zapewnienia:
 sprawnego dowodzenia,
 uzupełnienia potrzeb osobowych i materiałowych,
 właściwego zabezpieczenia medycznego dla wszystkich rodzajów sił

zbrojnych,
 możliwości przemieszczania i transportu wojsk;
7-17
186 D-4 (B) wersja 2.
6) tworzenie elementów logistyki państwa z uwzględnieniem wymagań

zgłaszanych przez siły zbrojne.
3. Przedsiębiorcy działający w ramach przemysłowego potencjału obronnego

mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowanie logistyki sił zbrojnych. Ich zadania
należy precyzyjnie (pod względem ilościowym, jakościowym oraz
organizacyjnym) określać w zawieranych umowach w celu zapewnienia:
1) powiązania zakupów SpW ze składaniem zamówień kompensacyjnych

w polskim przemyśle, także poza sektorem obronnym;
2) wzmożenia wysiłków w zakresie prac rozwojowych służących obronności

państwa, zwłaszcza realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej
z udziałem firm i instytucji badawczych z państw NATO oraz UE;
3) utworzenia stabilnego systemu planowania i finansowania zakupów SpW na

potrzeby sił zbrojnych.
4. Zasadniczym zadaniem podmiotów wchodzących w skład logistyki

obronnej państwa jest wspieranie logistyki wojskowej w obszarach,
w których jej użycie może być niewystarczające lub ekonomicznie
nieuzasadnione. Logistyka obronna zajmuje się przygotowaniem
i użyciem środków oraz usług będących w dyspozycji państwa na potrzeby
obronne generowane przez siły zbrojne, a także inne struktury
w resorcie obrony narodowej.
5. Podstawowym zadaniem infrastruktury obronnej, jako elementu

gospodarczych ogniw obronnych, jest realizacja przedsięwzięć związanych z:
 pozyskiwaniem lub budową obiektów oraz ich użytkowaniem,
 przystosowaniem obiektów już istniejących do realizacji zadań obronnych

równolegle z ich użytkowaniem zgodnie z zasadniczym przeznaczeniem.
6. Infrastruktura państwa przygotowywana jest do zabezpieczenia potrzeb sił

zbrojnych w czasie kryzysu i wojny poprzez długofalowe planowanie oraz
uwzględnianie zadań obronnych podczas opracowywania planów
zagospodarowania przestrzennego.
7-18
187 D-4 (B) wersja 2.
7. W planowaniu infrastruktury państwa uwzględnia się:
1) dostosowanie parametrów technicznych infrastruktury transportowej do

wymagań sił zbrojnych (np. w zakresie budowy drogowych odcinków
lotniskowych, przystosowania sieci transportowej do przewozu ładunków
o zwiększonych gabarytach lub masie, organizacji zapasowych rejonów
budowy punktów przeprawowych);
2) przystosowanie portów morskich i lotniczych do przyjęcia statków oraz

samolotów będących w wyposażeniu państw NATO (np. w zakresie
możliwości technicznych dotyczących przyjęcia, obsługi oraz uzupełnienia
płynów eksploatacyjnych);
3) zapewnienie wymaganych systemów łączności (np. w zakresie łączności

niejawnej, stabilności połączeń, dublowania systemów);
4) wykorzystanie obiektów przez wojska Sojuszu.
0714. Zasady wykorzystania gospodarczych ogniw obronnych w realizacji zadań

logistycznych wykonywanych na rzecz Sił Zbrojnych RP
1. W planowaniu wykorzystania gospodarczych ogniw obronnych do realizacji

zadań logistycznych na rzecz sił zbrojnych uwzględnia się:
 potrzeby sił zbrojnych,
 możliwości państwa,
 ekonomiczność rozwiązań,
 możliwość współpracy,
 możliwość koordynacji.
2. Potrzeby sił zbrojnych określane są przez dowództwa na poszczególnych

szczeblach organizacyjnych sił zbrojnych z uwzględnieniem możliwości
lokalnego podsystemu pozamilitarnego (np. w zakresie możliwości przemysłu,
rolnictwa, transportu).
3. Możliwości państwa uwarunkowane są charakterystycznymi cechami rejonu

państwa (rejon rolniczy lub przemysłowy), jego potencjałem i warunkami
lokalnymi.
7-19
188 D-4 (B) wersja 2.
4. Ekonomiczność rozwiązań wyraża się efektywnym i oszczędnym

wykorzystaniem dostępnych zasobów w celu zaspokojenia potrzeb sił zbrojnych.
5. Możliwość współpracy polega na zapewnieniu właściwej współpracy między

organami administracji publicznej wydającymi decyzje o nałożeniu zadań na
rzecz obronności państwa a przedsiębiorcami. Zapewnia ona efektywne
wykorzystanie posiadanych zasobów.
6. Możliwość koordynacji polega na koordynowaniu przedsięwzięć procesu

planowania i realizacji zadań na rzecz obronności państwa między siłami
zbrojnymi a gospodarką narodową. Koordynacja działań jest niezbędna do
uzyskania efektywności i skuteczności realizacji zadań oraz do uniknięcia
rywalizacji o dostępne zasoby, zwłaszcza w warunkach ich niedoboru.
PODROZDZIAŁ V – WSPÓŁPRACA CYWILNO-WOJSKOWA
0715. Istota i cel współpracy cywilno-wojskowej
1. Współpraca cywilno-wojskowa (ang. civil-military cooperation – CIMIC) to

zespół przedsięwzięć obejmujących koordynację i współdziałanie między
dowódcą wojskowym a lokalnymi podmiotami cywilnymi, do których zalicza się:
1) ludność cywilną;
2) władze lokalne działające w obszarach swoich kompetencji

i odpowiedzialności;
3) organizacje rządowe, pozarządowe i międzynarodowe.
2. Celem współpracy cywilno-wojskowej w krótkiej perspektywie czasowej

jest nawiązanie i utrzymywanie kontaktów między dowódcą wojskowym
a lokalnymi podmiotami cywilnymi funkcjonującymi w obszarze
odpowiedzialności dowódcy. Współpraca ta umożliwia lub ułatwia wykonanie
zadań przez siły zbrojne.
3. Celem współpracy cywilno-wojskowej w długiej perspektywie czasowej jest

zapewnienie dogodnych warunków do osiągnięcia wojskowych oraz politycznych
celów operacji.
4. Główne funkcje współpracy cywilno-wojskowej:
 wsparcie sił zbrojnych,
7-20
189 D-4 (B) wersja 2.
 wymiana informacji z podmiotami cywilnymi,
 wsparcie środowiska cywilnego.
0716. Rola współpracy cywilno-wojskowej w zabezpieczeniu logistycznym

działań
1. Współpraca cywilno-wojskowa spełnia funkcje uzupełniające względem

wsparcia przez państwo-gospodarza w zakresie koordynacji wykorzystania
zasobów lokalnych.
2. Komórki współpracy cywilno-wojskowej wspierają personel logistyki

w działaniach, których celem jest:
 uzyskanie dostępu do zasobów lokalnych,
 planowanie i realizacja zadań wsparcia przez państwo-gospodarza,
 zapewnienie dostępu do lokalnych kontrahentów zewnętrznych oferujących

dostawy środków zaopatrzenia i usług.
3. Zadania komórek współpracy cywilno-wojskowej w procesie zawierania

kontraktów z kontrahentami zewnętrznymi obejmują:
1) włączanie personelu komórek logistyki w skład grup rekonesansowych

kierowanych do obszaru planowanej operacji z zadaniem:
 gromadzenia informacji o zasobach lokalnych,
 wykonania wstępnej oceny stanu zasobów i infrastruktury lokalnej,
 ustalenia mechanizmów koordynacji działań z przedstawicielami władz

i organizacji państwa-gospodarza;
2) informowanie personelu komórek logistyki o stanie i możliwościach:
 gospodarki państwa-gospodarza,
 infrastruktury lokalnej,
 lokalnego systemu opieki zdrowotnej,
 lokalnych systemów łączności;
3) zapewnienie personelowi komórek logistyki dostępu do określonych szczebli

władz państwa-gospodarza.
7-21
190 D-4 (B) wersja 2.
PODROZDZIAŁ VI – OCHRONA ŚRODOWISKA
0717. Środowisko i jego ochrona
1. Środowisko to ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych

w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnia ziemi, kopaliny,
woda, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności
biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami.
2. Ochrona środowiska podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające

zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega
w szczególności na:
 racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami

środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
 przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,
 przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.
3. Zasadnicze elementy ochrony środowiska to:
 ochrona powietrza,
 ochrona wód,
 ochrona powierzchni ziemi,
 ochrona przed hałasem,
 ochrona przed polami elektromagnetycznymi,
 ochrona kopalin,
 ochrona zwierząt oraz roślin.
0718. Ochrona środowiska w sojuszniczych operacjach połączonych
1. Dowódca sił połączonych powinien podejmować wszelkie możliwe działania

mające na celu ochronę środowiska w obszarze operacji połączonych
z uwzględnieniem relacji zachodzących między środowiskiem a siłami zbrojnymi.
2. Połączona doktryna ochrony środowiska w działaniach wojskowych

(ang. Joint NATO Doctrine for Environmental Protection during NATO-led
Military Activities, STANAG 7141) określa:
7-22
191 D-4 (B) wersja 2.
 zasady planowania przedsięwzięć w zakresie ochrony środowiska

w obszarze operacji połączonych,
 zasady zarządzania ryzykiem środowiskowym,
 obowiązki dowódcy sił połączonych dotyczące ochrony środowiska,
 wymagania dotyczące szkolenia i podnoszenia świadomości w zakresie

ochrony środowiska.
0719. Ochrona środowiska w Siłach Zbrojnych RP
1. Ochrona środowiska, z uwagi na jej interdyscyplinarność

i wielopłaszczyznowość, jest związana z logistyką Sił Zbrojnych RP.
2. Funkcjonowanie ochrony środowiska w resorcie obrony narodowej opiera się na

następujących zasadach:
 ochrona środowiska i jego zasobów jest zadaniem każdego żołnierza

i pracownika resortu obrony narodowej,
 organizacja ochrony środowiska jest zadaniem dowódców na wszystkich

poziomach dowodzenia Sił Zbrojnych RP oraz szefów (kierowników)
komórek i jednostek organizacyjnych resortu obrony narodowej,
 w procesie szkolenia wojsk oraz w trakcie planowania i realizacji zadań

stosuje się zasadę minimalizowania negatywnego oddziaływania na
środowisko i racjonalnego korzystania z zasobów naturalnych,
 edukacja ekologiczna jest integralnym elementem każdej formy szkolenia

i wychowywania w Siłach Zbrojnych RP.
3. Siły Zbrojne RP realizują przedsięwzięcia ochrony środowiska zgodnie

z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa.
PODROZDZIAŁ VII – POCHÓWEK POLEGŁYCH I ZMARŁYCH
0720. Zasady realizacji zadań związanych z pochówkiem poległych i zmarłych
1. Procedury pochówku poległych i zmarłych określają sposób postępowania

zapewniający właściwą opiekę nad szczątkami żołnierzy oraz osób cywilnych,
którzy stracili życie w czasie prowadzenia działań wojennych. Procedury
te dotyczą:
7-23
192 D-4 (B) wersja 2.
1) żołnierzy wojsk własnych i sojuszniczych, a także żołnierzy przeciwnika,

którzy polegli lub zmarli w czasie działań wojennych na lądzie;
2) żołnierzy poległych i zmarłych na morzu;
3) poległych i zmarłych osób cywilnych towarzyszących siłom zbrojnym.
2. Procedury pochówku poległych i zmarłych obejmują realizację następujących

przedsięwzięć:
 poszukiwanie szczątków,
 wydobywanie szczątków,
 zbieranie szczątków,
 identyfikację poległych i zmarłych,
 ochronę poległych i zmarłych,
 transport poległych i zmarłych oraz ich rzeczy osobistych z teatru działań,
 powiadamianie rodzin żołnierzy o śmierci najbliższych,
 pochówek poległych i zmarłych,
 udostępnianie informacji na temat pochówku poległych i zmarłych.
3. Realizacja zadań związanych z pochówkiem poległych i zmarłych jest

w zakresie odpowiedzialności narodowej. Za koordynację tych zadań
odpowiadają komórki wewnętrzne dowództw Sił Zbrojnych RP właściwe do
spraw personalnych.
4. Przedsięwzięcia związane z procedurami pochówku poległych i zmarłych

wymagają wsparcia przez jednostki logistyczne. Wsparcie to jest szczególnie
istotne w działaniach związanych z poszukiwaniem, wydobywaniem, transportem
oraz organizacją pochówku poległych i zmarłych.
5. W celu zwiększenia efektywności realizacji zadań związanych z pochówkiem

poległych i zmarłych w obszarze operacji połączonych dowódca sił połączonych
lub określony organ kierowania logistyką wielonarodową (np. połączona grupa
wsparcia logistycznego) mogą pełnić funkcję koordynatora przedsięwzięć w tym
zakresie. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w których wystąpiła duża liczba
strat bezpowrotnych.
7-24
193 D-4 (B) wersja 2.
6. Państwa członkowskie oraz dowództwa NATO powinny rozwijać narodowe,

a także sojusznicze rozwiązania dotyczące wsparcia oraz zabezpieczenia
logistycznego procedur pochówku poległych i zmarłych np. poprzez zawieranie
stosownych porozumień dwustronnych lub wielonarodowych.
PODROZDZIAŁ VIII – ORGANIZACJA OBIEKTÓW PRZETRZYMYWANIA

JEŃCÓW
0721. Rola logistyki w organizacji obiektów przetrzymywania jeńców
1. Za organizację obiektów przetrzymywania jeńców, z wyjątkiem wstępnych

punktów zbornych, odpowiadają wojska inżynieryjne. Wytyczne w zakresie
organizacji obiektów przetrzymywania jeńców opracowywane są przez komórki
operacyjne dowództw, a komórki i jednostki logistyczne odpowiadają za
zabezpieczenie materiałów do ich budowy107.
2. Obiekty przetrzymywania jeńców należy organizować w oparciu o istniejące

obiekty infrastruktury stacjonarnej – jeśli to możliwe. Zapewnia to odpowiednie
warunki przetrzymywania jeńców przy jednoczesnym zmniejszeniu wysiłku wojsk
inżynieryjnych związanego z budową obiektów infrastruktury polowej.
3. Jednostki wojskowe organizujące obiekty przetrzymywania jeńców odpowiadają

za właściwe zabezpieczenie logistyczne ich funkcjonowania.
107 Źródło: Postępowanie z zatrzymanymi, zdobytym wyposażeniem i dokumentami – DD/2.5(A), SG WP, Warszawa
2010, sygn. Szt. Gen. 1626/2010.
7-25
194 D-4 (B) wersja 2.
STRONA PUSTA
7-26
195 D-4 (B) wersja 2.
ZAŁĄCZNIK A
ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI W REALIZACJI ZADAŃ WSPARCIA

I ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO SOJUSZNICZYCH OPERACJI
POŁĄCZONYCH
POZIOM STRUKTURY
ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI REALIZUJĄCE
DOWODZENIA ZADANIA
Odpowiedzialność 1. Angażowanie się w działania NATO Potencjał
z uwzględnieniem narodowej polityki
narodowa logistyczny Sił
bezpieczeństwa. Zbrojnych RP
2. Udział w procesie generowania sił do operacji i podsystemu
NATO. pozamilitarnego
3. Wydzielanie deklarowanych sił zgodnie
z wymaganiami NATO.
4. Zapewnienie siłom wydzielanym na rzecz
NATO:
a. SpW Organy kierowania
b. finansowania logistyką Sił
c. wsparcia i zabezpieczenia logistycznego. Zbrojnych RP
5. Podejmowanie się roli i zapewnienie uprawnione do
wsparcia państwa-gospodarza na rzecz sił uzgadniania
sojuszniczych realizujących zadania na i zawierania
obszarze państwa - według potrzeb. porozumień
6. Negocjowanie i zawieranie porozumień ws.: dwustronnych
a. wzajemnego wsparcia oraz
b. wsparcia przez państwo-gospodarza wielonarodowych
c. statusu sił
d. tranzytu.
7. Zaangażowanie się w proces planowania
działań NATO. Narodowy element
8. Udział w opracowaniu koncepcji wsparcia
zabezpieczenia logistycznego operacji NATO.
9. Autoryzowanie sojuszniczych planów operacji.
10. Planowanie i realizacja przedsięwzięć
w ramach transportu strategicznego sił
narodowych do obszaru operacji.
11. Wydzielenie sił do połączonej grupy wsparcia
logistycznego.
12. Podejmowanie się roli państwa wiodącego
w zakresie logistyki lub państwa
wyspecjalizowanego w zakresie logistyki –
zgodnie z zawartymi porozumieniami.
13. Udział w wielonarodowych jednostkach
logistycznych oraz wielonarodowych
zintegrowanych jednostkach logistycznych –
zgodnie z zawartymi porozumieniami.
14. Włączanie się do sojuszniczego systemu
meldunkowego.
A-1
196 D-4 (B) wersja 2.
POZIOM STRUKTURY
DOWODZENIA ZADANIA
Odpowiedzialność 1. Prowadzenie polityki bezpieczeństwa NATO. NAC NPG
2. Wydawanie wytycznych do planowania na
organów IS
poziomie strategicznym NATO.
kierowania
3. Koordynacja przedsięwzięć dotyczących
szczebla
opracowywania i akceptacji: MC
politycznego na
a. koncepcji zabezpieczenia logistycznego IMS
poziomie
operacji NATO
strategicznym
b. wymagań dotyczących zasobów
NATO
i finansowania. LC
4. Weryfikacja wymagań oraz koncepcji
i planów opracowanych na poziomie
strategicznym.
5. Zatwierdzanie koncepcji i planów
opracowanych na poziomie strategicznym.
6. Organizacja zabezpieczenia finansowego. RPPB BC IC
Odpowiedzialność 1. Określanie celów operacji. SHAPE
organów 2. Opracowywanie koncepcji operacji na
dowodzenia poziomie strategicznym. Resources
szczebla 3. Wydawanie rozkazów i wytycznych dla Directorate
wojskowego na dowódcy sił połączonych. J4 JENG JMED
poziomie 4. Weryfikacja i zatwierdzanie koncepcji oraz
strategicznym planów dowódcy sił połączonych.
NATO 5. Organizacja zabezpieczenia finansowego. J8
6. Określanie wymagań dotyczących wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego sił zbrojnych
NATO.
7. Udział w negocjowaniu porozumień ws.:
a. wzajemnego wsparcia
b. wsparcia przez państwo-gospodarza
c. statusu sił
d. tranzytu.
8. Przydzielanie strategicznych zasobów
sojuszniczych.
9. Koordynowanie zadań wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego sił SJLSG
sojuszniczych z państwami członkowskimi
oraz dowódcą sił połączonych.
10.Koordynowanie zadań transportu i ruchu
wojsk realizowanych zgodnie AMCC
z wielonarodowym szczegółowym planem
przemieszczenia.
11. Wydawanie wytycznych do planowania SACT
zasobów.
A-2
197 D-4 (B) wersja 2.
POZIOM STRUKTURY
DOWODZENIA ZADANIA
Odpowiedzialność 1. Opracowywanie koncepcji zabezpieczenia JF HQ/JTF HQ
dowództw na logistycznego operacji.
poziomie 2. Określanie relacji dowodzenia w obszarze J4 J8 JMED JENG
operacyjnym operacji.
NATO 3. Wydawanie wytycznych do planowania
budżetu na poziomie operacyjnym. JLSG
4. Zarządzanie finansami na poziomie
operacyjnym.
i zabezpieczenia logistycznego
wielonarodowych sił połączonych.
6. Koordynowanie zadań z dowództwami NATO
na strategicznym oraz taktycznym poziomie
dowodzenia.
7. Koordynowanie zadań transportu i ruchu
wojsk na poziomie operacyjnym.
8. Koordynowanie zadań wsparcia przez
państwo-gospodarza.
przez kontrahentów zewnętrznych.
10. Zarządzanie ryzykiem związanym
z prowadzeniem operacji.
11. Określanie wymagań dotyczących
infrastruktury wojskowej w obszarze operacji.
12. Opracowanie planu ochrony środowiska
w obszarze operacji.
13. Koordynowanie zadań związanych
z zabezpieczeniem potrzeb sił narodowych
oraz sojuszniczych.
14. Koordynowanie zadań transportu i ruchu
wojsk w obszarze operacji połączonych,
w tym przedsięwzięć procesu przyjęcia,
ześrodkowania i dalszego ruchu wojsk.
15. Koordynowanie zadań wsparcia
i zabezpieczenia logistycznego sił
sojuszniczych z narodowymi elementami
wsparcia.
16. Koordynowanie zadań dotyczących
ewakuacji medycznej.
17. Identyfikowanie ograniczeń w zakresie
możliwości wsparcia i zabezpieczenia
logistycznego sił sojuszniczych oraz ich
eliminowanie we współpracy z państwami
członkowskimi.
18. Budowa infrastruktury wojskowej
A-3
198 D-4 (B) wersja 2.
POZIOM STRUKTURY
DOWODZENIA ZADANIA
19. Budowa bazy zaopatrzeniowej w obszarze
operacji.
20. Budowa i ochrona sieci komunikacyjnej
1. Zapewnienie wsparcia logistycznego na rzecz NSPA
Odpowiedzialność
sił sojuszniczych oraz narodowych.
agencji NATO NAMP CEPS
2. Scentralizowane nabywanie wsparcia przez Logistics
kontrahentów zewnętrznych. Operations
3. Pozbywanie się (neutralizowanie) zbędnej Segment
amunicji.
4. Zabezpieczanie dokumentacji technicznej
i budowlanej.
5. Zapewnienie wsparcia teleinformatycznego
organom kierowania i dowodzenia NATO. NCIA
6. Inne przedsięwzięcia zgodnie
z wymaganiami dowództw NATO oraz
państw członkowskich.
A-4
ZAŁĄCZNIK B
UMIEJSCOWIENIE DOWÓDZTWA POŁĄCZONEJ GRUPY WSPARCIA LOGISTYCZNEGO W SYSTEMIE DOWODZENIA NATO,
A TAKŻE OBOWIĄZUJĄCE W NIM RELACJE DOWODZENIA, KIEROWANIA I KOORDYNACJI ZADAŃ
B-1
199
D-4 (B) wersja 2.

200 D-4 (B) wersja 2.
STRONA PUSTA
B-2
201 D-4 (B) wersja 2.
ZAŁĄCZNIK C
WIELONARODOWE JEDNOSTKI LOGISTYCZNE ROZWIJANE W RAMACH

OPCJI LOGISTYKI WIELONARODOWEJ
C001. Wielonarodowe jednostka logistyczna i wielonarodowe zintegrowane

jednostka logistyczna
1. Wielonarodowa jednostka logistyczna (ang. multinational logistics unit – MLU)

to jednostka tworzona w momencie, gdy dwa lub więcej państw uzgodni (na
szczeblu połączonych rodzajów sił zbrojnych lub poziomie taktycznym)
dostarczanie wsparcia logistycznego dla sił międzynarodowych.
2. Wielonarodowa zintegrowana jednostka logistyczna (ang. multinational

integrated logistics unit – MILU) to jednostka tworzona w momencie, gdy dwa lub
więcej państw, mających swoje kontyngenty pod dowództwem dowódcy sił
połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych) lub dowódcy komponentu
rodzaju sił zbrojnych, zgodzi się na prowadzenie wspólnego zabezpieczenia
logistycznego sił międzynarodowych.
3. Podstawowe różnice między MILU a MLU:
1) dowodzenie i kierowanie – MILU pod względem kierowania operacyjnego

podporządkowana jest dowódcy sił połączonych (dowódcy połączonych sił
zadaniowych) lub dowódcy połączonej grupy wsparcia logistycznego
w przypadku jej rozwinięcia na teatrze działań; z kolei MLU zwykle
pozostaje pod dowództwem i kierowaniem narodowym, choć,
w wymagających tego przypadkach oraz zgodnie z dokonanymi w tym
zakresie porozumieniami, możliwe jest również jej podporządkowanie
dowódcy połączonej grupy wsparcia logistycznego – w przypadku jej
rozwinięcia na teatrze działań;
2) poziom/szczebel operacji – MILU formowana jest zwykle na szczeblu

kontyngentu lub na poziomie operacyjnym; z kolei MLU formowana jest na
poziomie taktycznym – rzadziej na poziomie operacyjnym.
4. Rola wielonarodowej jednostki logistycznej i wielonarodowej zintegrowanej

jednostki logistycznej w zabezpieczeniu operacji połączonej Sojuszu.
Ww. wielonarodowe jednostki formowane są w ramach elastycznego podejścia
C-1
202 D-4 (B) wersja 2.
do wielonarodowego wsparcia logistycznego działań sił sojuszniczych. Jednostki

te mogą być szczególnie pożądane w sytuacji, gdy jedno z państw
wydzielających siły do operacji NATO zdolne jest do zapewnienia tzw. rdzenia
jednostki wraz z jej systemem dowodzenia. W oparciu o ten rdzeń formowana
jest pozostała część jednostki poprzez jej powiększenie o pododdziały
wydzielane przez inne państwa. Jednostki MLU/MILU, jako elementy logistyki
wielonarodowej, mogą przyczynić się do optymalizacji wykorzystania zasobów
oraz zastosowania ekonomii skali w realizacji zadań logistycznych (w obszarach
działalności gdzie jest to możliwe). Stanowią one istotny czynnik pozwalający
państwom wydzielającym siły do operacji NATO na zapewnienie skutecznego
wsparcia i zabezpieczenia logistycznego swoich wojsk w ramach ogólnego
wysiłku logistycznego na teatrze działań. Wielonarodowa jednostka logistyczna
i wielonarodowa zintegrowana jednostka logistyczna formowane są z myślą
o realizacji określonych zadań logistycznych, tam gdzie siły narodowe nie mogą
tego czynić, lub gdzie jednostki te są bardziej użyteczne do realizacji planu
dowódcy w zakresie wsparcia i zabezpieczenia logistycznego operacji. Jednostki
te są też możliwością daną niektórym państwom na pełniejsze włączenie się
w realizację zadań operacyjnych misji. Idea formowania i wykorzystania MLU
oraz MILU jest szczególnie ważna jako narzędzie na etapie generowania sił do
udziału w niektórych operacjach (zwłaszcza o niskiej intensywności działań lub
o wydłużonym czasie trwania), gdzie bez współpracy międzynarodowej trudno
byłoby sformować, przerzucić na teatr działań i rozwinąć tam niezbędny potencjał
i zasoby logistyczne.
5. Planowanie i realizacja zabezpieczenia logistycznego przez jednostki MLU

oraz MILU, jako całość, nie różni się w zasadzie od realizacji zadań logistycznych
w układzie narodowym. Niemniej jednak z uwagi na wielonarodowy charakter
jednostek proces dowodzenia nimi jest nieco bardziej złożony od dowodzenia
jednostkami w układzie narodowym. Dlatego w strukturze i organizacji MLU oraz
MILU należy przewidzieć dodatkowe stanowiska oficerów łącznikowych, a także
bardziej zróżnicowane środki łączności, odpowiednie do realizowanych zadań
oraz kompatybilne ze sprzętem łączności wspieranych sił (usługobiorców).
C-2
203 D-4 (B) wersja 2.
C002. Modułowa wielonarodowa jednostka dystrybucji produktów naftowych
1. Modułowa wielonarodowa jednostka dystrybucji produktów naftowych

(ang. modular combined petroleum unit – MCPU) stanowi sojusznicze
rozwiązanie w zakresie szybkiego przemieszczenia i rozmieszczenia w obszarze
operacji NATO specjalistów służby mps wraz ze środkami pozwalającymi na
prowadzenie w małej skali działań związanych z zaopatrywaniem wojsk
w produkty naftowe – głównie paliwa. W razie potrzeby jednostka zdolna jest do
rozbudowy swojego potencjału i zabezpieczenia realizacji zadań o większej skali.
MCPU formowana jest w oparciu o zdolności specjalistycznych jednostek
wojskowych państw członkowskich, które w razie potrzeby uzupełniane są
o dodatkowe zdolności pozyskiwane w ramach wsparcia przez kontrahentów
zewnętrznych (outsourcingu). Modułowa wielonarodowa jednostka dystrybucji
produktów naftowych zapewnia zdolność do szybkiego formowania systemu
dystrybucji produktów naftowych w szerokim spektrum obszarów geograficznych.
W jej skład wchodzą wielonarodowe moduły specjalistów służby mps wraz
z niezbędnym wyposażeniem. Swój wkład w formowanie MCPU mogą mieć
także partnerzy NATO oraz inne zainteresowane strony, zwłaszcza kontrahenci
zewnętrzni.
2. Dowodzenie i kierowanie. MCPU podlega kierowaniu operacyjnemu (OPCON)

dowódcy JLSG lub bezpośrednio dowódcy sił połączonych (dowódcy
połączonych sił zadaniowych) w przypadku, gdy połączona grupa wsparcia
logistycznego nie została rozwinięta na teatrze działań.
C003. Wielonarodowa jednostka medyczna i wielonarodowa zintegrowana

jednostka medyczna
1. Wielonarodowa jednostka medyczna (ang. multinational medical unit – MMU)

to jednostka medyczna lub organizacja medyczna, w której określone państwo
wydziela tzw. rdzeń, czyli personel podstawowy oraz strukturę dowodzenia,
a inne państwa uzupełniają lub wzmacniają strukturę jednostki swoimi
zdolnościami. Podczas formowania wielonarodowych struktur medycznych
należy uwzględnić zapisy prawne dotyczące współfinansowania, zwrotu kosztów
C-3
204 D-4 (B) wersja 2.
oraz inne, dotyczące kwestii organizacyjnych w operacjach wielonarodowych.

Organizacja MMU umożliwia poszczególnym państwom:
1) uczestniczenie w wysiłku operacyjnym podejmowanym na rzecz

zapewnienia zabezpieczenia medycznego poprzez wydzielenie zdolności
medycznych w ograniczonym zakresie;
2) zapewnienie zabezpieczenia medycznego w przypadku przedłużających

się operacji, w ramach których pojedyncze państwa nie są w stanie
wydzielić sił i środków medycznych w zwiększonej ilości.
2. Wielonarodowa zintegrowana jednostka medyczna (ang. multinational

integrated medical unit – MIMU) to jednostka tworzona w momencie, gdy dwa lub
więcej państw, mających swoje kontyngenty pod dowództwem dowódcy sił
połączonych (dowódcy połączonych sił zadaniowych) lub dowódcy komponentu
rodzaju sił zbrojnych, zgodzi się na prowadzenie wspólnego zabezpieczenia
medycznego sił międzynarodowych; w odróżnieniu od MMU jest strukturą
zintegrowaną z łańcuchem dowodzenia i przekazaną w kierowanie operacyjne
(OPCON) dowódcy sił NATO.
C-4
205 D-4 (B) wersja 2.
ZAŁĄCZNIK D
MODEL PLANOWANIA I ZGŁASZANIA POTRZEB

W PODSYSTEMIE MATERIAŁOWYM
SIŁ ZBROJNYCH RP
LEGENDA:
OSF – organizator systemu funkcjonalnego
COL – centralny organ logistyczny
SpW – sprzęt wojskowy
JW – jednostka wojskowa
D-1
206 D-4 (B) wersja 2.
STRONA PUSTA
D-2
207 D-4 (B) wersja 2.
ZAŁĄCZNIK E
SYSTEMY INFORMATYCZNE LOGISTYCZNEGO OBSZARU

FUNKCJONALNEGO (LOGFAS)
E001. Wprowadzenie
1. Niniejszy załącznik zawiera opis podstawowych komponentów pakietu

systemów LOGFAS, z którego korzystają dowództwa oraz państwa
członkowskie NATO.
2. Pakiet systemów LOGFAS funkcjonuje w środowisku obszarów

funkcjonalnych logistyki NATO i obejmuje:
 bazę danych logistycznych,
 sojuszniczy system przemieszczenia rozwinięcia i ruchu wojsk,
 system monitorowania i planowania przewozów;
 sojuszniczy system przyjęcia, ześrodkowania i dalszego ruchu,
 system optymalizacji zasobów dowództw sojuszniczych,
 moduł planowania podtrzymywania działań,
 logistyczny system meldunkowy,
 katalog możliwości HNS.
E002. Przeznaczenie elementów pakietu LOGFAS
1. Baza danych logistycznych (ang. Logistics Database – LOGBASE) stanowi

źródło bieżącej informacji logistycznej o stanie potencjału i zasobów
logistycznych oraz ich położeniu w czasie i przestrzeni na tle aktualnej
sytuacji operacyjnej. LOGBASE wspomaga zarządzanie danymi
podczas realizacji zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego sił
sojuszniczych (w tym podczas realizacji działalności bieżącej, a także
planowania logistycznego prowadzonego w ramach planowania działań na
operacyjnym oraz strategicznym poziomie dowodzenia). LOGBASE stanowi
element wspólny wszystkich podsystemów LOGFAS i zapewnia ich
prawidłowe funkcjonowanie.
2. Sojuszniczy system przemieszczenia, rozwinięcia i ruchu wojsk

(ang. Allied Deployment and Movement System – ADAMS) wykorzystywany
E-1
208 D-4 (B) wersja 2.
jest do symulowania, planowania, śledzenia oraz oceny planów transportu

i ruchu wojsk, realizowanych w ramach zabezpieczenia operacji NATO.
ADAMS pozwala na optymalizację procesu planowania przemieszczenia
wojsk poprzez wybór najlepszych rozwiązań. Wybór ten dokonywany jest na
podstawie symulowania i testowania różnych wariantów działania. System
ADAMS umożliwia sprawne opracowanie oraz dostarczenie planów
i rozkazów dotyczących przemieszczania wojsk dowództwom NATO oraz
państwom członkowskim.
3. System monitorowania i planowania przewozów (ang. Effective Visible

Execution – EVE) wspiera proces planowania działań i zapewnia
monitorowanie realizacji zadań przewozowych. Pozwala na ustalenie
priorytetów oraz koordynację przedsięwzięć dotyczących przewozów
personelu, SpW oraz środków zaopatrzenia. System EVE funkcjonuje
w oparciu o informacje (dane) pozyskiwane z systemu ADAMS oraz
informacje wprowadzane przez operatorów systemu. Aby system EVE mógł
spełniać swoje podstawowe funkcje, konieczne jest wprowadzanie do niego
terminowych i dokładnych danych.
4. Koalicyjny system przyjęcia, ześrodkowania i dalszego ruchu

(ang. Coalition Reception, Staging and Onward Movement – CORSOM) to
pakiet aplikacji wykorzystywanych w planowaniu oraz realizacji
przedsięwzięć procesu przyjęcia, ześrodkowania i dalszego ruchu wojsk
(RSOM) w obszarze operacji. System ten uwzględnia rzeczywisty stan
realizacji zadań przemieszczenia strategicznego wojsk do obszaru operacji.
W planowaniu dalszego ruchu wojsk w obszarze operacji skupia się na
wykorzystaniu transportu kolejowego oraz drogowego. CORSOM integruje
swoje dane z danymi wygenerowanymi przez system EVE. W przypadku
zakłóceń zapewnia możliwość przeprowadzenia analizy sytuacji, ponownego
ustalenia priorytetów, opracowania rozwiązań alternatywnych oraz dokonania
oceny skutków ewentualnych zmian w opracowanych wcześniej planach.
CORSOM stanowi jednocześnie źródło danych dla systemu EVE.
5. Sojuszniczy system optymalizacji i planowania zasobów

(ang. Allied Commands Resource Optimisation Software System
– ACROSS) wspiera dowództwa strategiczne NATO oraz państwa
E-2
209 D-4 (B) wersja 2.
członkowskie w procesie planowania zasobów w zakresie amunicji mającej

decydujące znaczenie na polu walki. System ACROSS składa się z:
 modułu planowania zapasów amunicji przeciwlotniczej (ang. Air Defence

Munitions Expenditure Module – ADMEN),
 modułu planowania zapasów amunicji powietrze–ziemia (ang. Air to

Ground Munitions Expenditure Module – AGMEM),
 modułu planowania zapasów amunicji sił lądowych (ang. Land Forces

Munitions Expenditure Module – LEMEM),
 modułu planowania zapasów morskich środków bojowych (ang. Martime

Munitions Expenditure Module – MARMEM).
6. Moduł planowania podtrzymywania działań (ang. Sustainment Planning

Module – SPM) jest aplikacją powiązaną z systemem ACROSS. Wspiera ona
dowództwa strategiczne NATO oraz państwa członkowskie w procesie
planowania zasobów środków zaopatrzenia.
7. Logistyczny system meldunkowy (ang. Logistic Reporting – LOGREP) to

oprogramowanie umożliwiające terminowe przesyłanie meldunków
i informacji oraz aktualizację bazy danych o stanie realizacji zadań
w obszarach funkcjonalnych logistyki NATO. LOGREP obejmuje aplikacje
wykorzystywane do sporządzania, a także przesyłania zasadniczych
meldunków logistycznych dotyczących:
 oceny sytuacji logistycznej (ang. Logistic Assessment Report –

LOGASSESSREP),
 aktualizacji danych logistycznych (ang. Logistic Update – LOGUPDATE).
8. Katalog możliwości HNS (ang HNS Capability Planning Catalogue – HNS

CAPCAT) to narzędzie umożliwiające przegląd zdolności wsparcia państwa-
-gospodarza, wykorzystywane przez specjalistów HNS państw
wysyłających/wydzielających siły i władze NATO w procesie planowania celem
wstępnej oceny ilościowej oraz jakościowej dostępnego wsparcia, rozpoczęcia
negocjacji i wypracowania porozumień dotyczących HNS.
E-3
210 D-4 (B) wersja 2.
STRONA PUSTA
E-4
211 D-4 (B) wersja 2.
SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI

1. Centralny Organ Logistyczny SpW – komórka lub jednostka organizacyjna
resortu obrony narodowej, a także ich komórka wewnętrzna, odpowiedzialna za
organizację procesów eksploatacji oraz szkolenia specjalistów technicznych dla
określonych rodzajów SpW (Decyzja nr 384/MON Ministra Obrony Narodowej
z dnia 29 września 2015 r. w sprawie określenia funkcji gestorów i centralnych
organów logistycznych sprzętu wojskowego w resorcie obrony narodowej,
Dz. Urz. MON poz. 275 z późn. zm.).
2. Dowódca sił połączonych – ogólny termin stosowany do dowódcy

upoważnionego do sprawowania władzy dowódczej lub kontroli operacyjnej nad
połączonymi siłami (NO-04-A008).
3. Gestor SpW – komórka lub jednostka organizacyjna resortu obrony narodowej,

a także komórka wewnętrzna, odpowiedzialna za określanie kierunków rozwoju
SpW oraz organizację procesu wdrażania i ustalanie procesów eksploatacji
(w tym wykorzystania bojowego) i wycofywania określonego rodzaju (grupy)
SpW, realizującą zadania na rzecz wszystkich komórek i jednostek
organizacyjnych resortu obrony narodowej (Decyzja nr 384/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 29 września 2015 r. w sprawie określenia funkcji gestorów i
centralnych organów logistycznych sprzętu wojskowego w resorcie obrony
narodowej, Dz. Urz. MON poz. 275 z późn. zm.).
4. Gospodarcze ogniwa obronne podsystemu pozamilitarnego – przedsiębiorcy

prowadzący działalność gospodarczą na terytorium RP, którzy realizują zadania
związane z zapewnieniem materialnych podstaw wykonywania zadań obronnych
oraz warunków niezbędnych do przetrwania ludności cywilnej w czasie kryzysu
i wojny (def. własna).
5. Gotowość techniczna – zdolność techniki wojskowej do zgodnego

z przeznaczeniem użycia w określonym czasie; pod pojęciem gotowości
technicznej SpW należy rozumieć przede wszystkim zdolność obiektu
technicznego do utrzymania się w stanie umożliwiającym wypełnienie
wymaganych funkcji w danej chwili lub w danym przedziale czasu, przy
założeniu, że są dostarczane odpowiednie środki zewnętrzne (DD-4.22(A)).
Słownik-1
212 D-4 (B) wersja 2.
6. Harmonizacja – zapewnienie spójności postanowień dokumentów

normalizacyjnych dotyczących obronności i bezpieczeństwa państwa oraz innych
dokumentów z treścią dokumentów standaryzacyjnych NATO (Decyzja
nr 124/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 września 2018 r. w sprawie
wprowadzenia w resorcie obrony narodowej Instrukcji postępowania
z dokumentami standaryzacyjnymi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego,
Dz. Urz. MON nr poz. 150).
7. Implementacja – wypełnienie przez państwo członkowskie NATO postanowień

zawartych w dokumencie STANAG, według określonych kryteriów; implementacji
podlegają opublikowane dokumenty STANAG (Decyzja nr 124/MON Ministra
Obrony Narodowej z dnia 17 września 2018 r. w sprawie wprowadzenia
w resorcie obrony narodowej Instrukcji postępowania z dokumentami
standaryzacyjnymi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Dz. Urz. MON
nr poz. 150).
8. Infrastruktura transportowa – linie komunikacyjne, obiekty, budynki

i urządzenia, przeznaczone do obsługi, realizacji i utrzymania ruchu oraz
zapewnienia bezpieczeństwa przemieszczenia w ramach transportu lotniczego,
morskiego, lądowego, żeglugi śródlądowej oraz z wykorzystaniem rurociągów
(NO-04-A008).
9. Interoperacyjność – zdolność do wspólnego spójnego, efektywnego

i skutecznego działania dla osiągnięcia sojuszniczych celów taktycznych,
operacyjnych i strategicznych (Decyzja nr 124/MON Ministra Obrony Narodowej
z dnia 17 września 2018 r. w sprawie wprowadzenia w resorcie obrony
narodowej Instrukcji postępowania z dokumentami standaryzacyjnymi
Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Dz. Urz. MON nr poz. 150).
10. Kierowanie ruchem wojsk – planowanie, w tym opracowywanie tras,

sporządzanie rozkładów oraz kierowanie przemieszczaniem personelu i ładunku
po liniach transportowych.
Uwaga: Kierowanie ruchem wojsk obejmuje planowanie, kierowanie, określanie
kolejności oraz kontrolę nad przemieszczaniem personelu, sprzętu wojskowego
i środków zaopatrzenia po liniach transportowych, a także strukturę
organizacyjną odpowiedzialną za realizację powyższych przedsięwzięć
(NO-04-A008).
Słownik-2
213 D-4 (B) wersja 2.
11. Linie komunikacyjne – wszelkie drogi lądowe, wodne i powietrzne,

wykorzystywane do przemieszczania środków zaopatrzenia i wzmocnienia, które
łączą siły będące w użyciu z jedną lub większą liczbą baz (NO-04-A008).
12. Logistyka medyczna – wszelkie działania: pozyskiwanie, przechowywanie,

transport, dystrybucja, utrzymanie i obrót produktów medycznych, w tym krwi,
produktów krwiopochodnych, gazów medycznych, wykonywane w celu
zapewnienia skutecznego zabezpieczenia medycznego (DD-4.10(A)).
13. Logistyka zintegrowana – proces pozwalający dowódcy NATO, w ramach

kolektywnej odpowiedzialności za zabezpieczenie logistyczne, na zarządzanie
i optymalizację prowadzenia zabezpieczenia logistycznego w fazie przerzutu
i rozwinięcia sił, zapewnienia ciągłości zabezpieczenia, wycofania
i odtworzenia gotowości w połączonej i wielonarodowej operacji poprzez
właściwą widzialność (przejrzystość) całości sił i zdolności zabezpieczających
jego siły (NO-04-A008).
14. Mobilność – właściwość lub możliwość przemieszczania się wojsk z miejsca na

miejsce przy zachowaniu zdolności do wykonania ich podstawowego zadania
(AAP-6(2017)PL).
15. Narodowe zabezpieczenie logistyczne – zabezpieczenie logistyczne własnych

sił bez odwoływania się do pomocy innych państw (NO-04-A004).
16. Narodowy element wsparcia – jednostka realizująca zabezpieczenie

logistyczne kontyngentu narodowego wykonującego zadania poza granicami
państwa w ramach operacji NATO, podlegająca władzom państwa wysyłającego
(AJP-4(B)).
17. Niezdatność techniczna sprzętu wojskowego – określa, że SpW nie nadaje

się do użytkowania i wykonywania podstawowych funkcji w działaniach bojowych
zgodnie z przeznaczeniem (NO-04-A008).
Słownik-3
214 D-4 (B) wersja 2.
18. Państwo-gospodarz – państwo, które:
1) przyjmuje siły i środki państw NATO lub innych działających na jego

terytorium, a także przez nie przemieszczających się;
2) zezwala na rozmieszczenie sił środków państw i/lub organizacji NATO oraz

innych państw na jego terytorium;
3) zapewnia wsparcie dla ww. celów (NO-04-A008).
19. Państwo wiodące w zakresie logistyki – państwo przejmujące całkowitą

odpowiedzialność za organizację i koordynację uzgodnionego szerokiego
spektrum zabezpieczenia logistycznego dla całości lub części wielonarodowych
sił (włącznie z dowództwem) na określonym geograficznie obszarze
i w określonym przedziale czasu (NO-04-A008).
20. Państwo wyspecjalizowane w zakresie logistyki – państwo, które podejmuje

się zapewnienia zaopatrywania w środki określonej klasy zaopatrzenia lub
świadczenie określonej usługi logistycznej, w zdefiniowanym geograficznie
obszarze oraz w określonym przedziale czasu wszystkim pozostałym (lub ich
części) państwom uczestniczącym w operacji (NO-04-A004).
21. Państwo wysyłające – państwo i/lub narodowe komponenty sił

wielonarodowych planujące lub korzystające ze wsparcia przez państwo-
-gospodarza podczas przemieszczania swoich sił i środków przez lub użycia na
terytorium państwa-gospodarza (NO-04-A008).
Uwaga: W najnowszych publikacjach NATO, w tym w AJP-4(B), Allied Joint
Doctrine for Logistics, pojęcie państwo wysyłające (ang. sending nation – SN)
zostało zastąpione pojęciem państwo wydzielające siły (ang. troop contributing
nation – TCN) z traktowaniem jego definicji jako tożsamej z definicją SN.
Definicja pojęcia troop contributing nation procedowana jest aktualnie w ramach
NATO Terminology Office.
Słownik-4
215 D-4 (B) wersja 2.
22. Planu Przydziałów Gospodarczych RON – plan zaopatrywania jednostek

organizacyjnych, jednostek wojskowych, jednostek zmilitaryzowanych, komórek
organizacyjnych komórek wewnętrznych lub stanowisk służbowych
w ramach rejonowego obszaru odpowiedzialności oddziałów gospodarczych
opracowany i wydawany zgodnie z zasadami funkcjonowania przydziałów
gospodarczych w resorcie obrony narodowej w czasie pokoju i wojny
(Def. własna).
23. Ratyfikacja – deklaracja, w której państwo członkowskie NATO formalnie

określa, z zastrzeżeniami lub bez zastrzeżeń, swoje stanowisko w zakresie
implementacji dokumentu STANAG (Decyzja nr 124/MON Ministra Obrony
Narodowej z dnia 17 września 2018 r. w sprawie wprowadzenia w resorcie
obrony narodowej Instrukcji postępowania z dokumentami standaryzacyjnymi
Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Dz. Urz. MON nr poz. 150).
24. Regulacja ruchu wojsk – działanie związane z zabezpieczeniem odbywającego

się zgodnie z planem ruchu wojsk, które obejmuje między innymi oznakowanie
dróg, kierowanie ruchem drogowym i informowanie o sytuacji drogowej
(DD/4.4(B)).
25. Ruch wojsk – działanie związane ze zmianą lokalizacji wojsk lub środków
zaopatrzenia w ramach działań operacyjnych. Ruch wojsk zależy od czynników
takich jak: mobilność, zdolności transportowe, infrastruktura transportowa oraz
relacje dowodzenia, kierowania i koordynacji przemieszczania (NO-04-A008).
26. Sieć transportowa – zbiór wszystkich linii komunikacyjnych obejmujących drogi

lądowe, wodne i powietrzne (DD/4.4(B)).
27. Sprzęt powszechnego użytku – określony przez gestora sprzęt powszechnie

dostępny na rynku, dla którego nie są precyzowane specjalne wymagania
wojskowe, powodujące konieczność zmian cech produktu (Decyzja
nr 384/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 września 2015 r. w sprawie
określenia funkcji gestorów i centralnych organów logistycznych sprzętu
wojskowego w resorcie obrony narodowej, Dz. Urz. MON poz. 275 z późn. zm.).
Słownik-5
216 D-4 (B) wersja 2.
28. Sprzęt wojskowy (SpW) – wyposażenie specjalne zaprojektowane lub

zaadoptowane do potrzeb wojskowych i przeznaczone do użycia jako broń,
amunicja lub materiały wojenne. SpW obejmuje także techniczne środki walki,
sprzęt techniczny oraz jego wyposażenie i środki zaopatrzenia, jak również
oprogramowanie, wyroby i technologie, zwierzęta służbowe oraz sprzęt
powszechnego użytku wykorzystywane w resorcie obrony narodowej
(NO-04-A008).
29. Standaryzacja NATO – opracowywanie i wdrażanie procedur, rozwiązań

i terminologii niezbędnych do osiągnięcia wymaganego przez NATO poziomu
interoperacyjności lub w celu zalecenia użytecznych działań dotyczących
współpracy międzynarodowej; prowadzona w obszarach: operacyjnym,
materiałowo-technicznym i administracyjnym, które oznaczają:
a) standaryzacja NATO w obszarze operacyjnym – opracowywanie

dokumentów standaryzacyjnych zawierających wymagania koncepcyjne,
organizacyjne lub metodologiczne w celu zapewnienia, że materiały,
obiekty, organizacje lub siły spełnią swoje funkcje lub zadania;
b) standaryzacja NATO w obszarze materiałowo-technicznym –

opracowywanie dokumentów standaryzacyjnych określających wymogi
techniczne stosowane w cyklu życia sprzętu wojskowego;
c) standaryzacja NATO w obszarze administracyjnym – opracowywanie

dokumentów standaryzacyjnych usprawniających działalność
administracyjną Sojuszu w obszarach takich jak, w szczególności:
terminologia, finanse, zasoby ludzkie, stopnie wojskowe (Decyzja
nr 124/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 września 2018 r.
w sprawie wprowadzenia w resorcie obrony narodowej Instrukcji
postępowania z dokumentami standaryzacyjnymi Organizacji Traktatu
Północnoatlantyckiego, Dz. Urz. MON nr poz. 150).
Słownik-6
217 D-4 (B) wersja 2.
30. Standaryzacja operacyjna Sił Zbrojnych RP – działalność obejmująca

opracowywanie i wdrażanie doktryn, dokumentów doktrynalnych oraz
dokumentów uzupełniających niebędących dokumentami normalizacyjnymi,
a także realizację przedsięwzięć zapewniających ich stosowanie w celu
osiągnięcia i utrzymania przez Siły Zbrojne RP wymaganego poziomu
interoperacyjności lub optymalizacji wykorzystania zasobów, gdzie zastosowane
definicje oznaczają:
a) doktryna – dokument zawierający podstawowe zasady, według których

siły zbrojne prowadzą swoją działalność w obszarze działań połączonych
realizując określone cele; w rozumieniu odpowiedników dokumentów
standaryzacyjnych NATO, doktryna jest odpowiednikiem dokumentu
pierwszego poziomu architektury doktryn NATO z obszaru działań
połączonych lub inny dokument, w którego tytule umieszczono wyrażenie
„DOCTRINE”;
b) dokument doktrynalny – dokument stanowiący rozwinięcie zapisów

doktryny, zawierający zasady jakimi powinny kierować się siły zbrojne,
rodzaj/rodzaje sił zbrojnych lub rodzaj/rodzaje wojsk aby osiągnąć
założone cele i wykonać postawione zadania; w rozumieniu
odpowiedników dokumentów standaryzacyjnych NATO, dokument
doktrynalny jest odpowiednikiem dokumentu drugiego poziomu
architektury doktryn NATO z obszaru działań połączonych;
c) dokument uzupełniający – dokument stanowiący rozwinięcie zapisów

doktryny, dokumentu doktrynalnego, zawierający taktykę, techniki
i procedury działania, zgodnie z którymi powinny kierować się siły zbrojne,
rodzaj sił zbrojnych lub rodzaj wojsk aby zrealizować określone zadania;
dokument uzupełniający jest dokumentem normalizacyjnym, a jeśli jego
opracowanie nie jest zasadne, może być dokumentem opracowanym
w ramach standaryzacji operacyjnej Sił Zbrojnych RP; lub innej doktryny
NATO spoza obszaru działań połączonych (Decyzja nr 124/MON Ministra
Obrony Narodowej z dnia 17 września 2018 r. w sprawie wprowadzenia
w resorcie obrony narodowej Instrukcji postępowania z dokumentami
standaryzacyjnymi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, Dz. Urz.
MON nr poz. 150).
Słownik-7
218 D-4 (B) wersja 2.
31. System obronny państwa – skoordynowany wewnętrznie zbiór elementów

kierowania oraz elementów wykonawczych, a także funkcji i procesów
zachodzących między nimi. Organizacja i funkcjonowanie systemu obronnego
państwa opiera się na przepisach obowiązującego prawa oraz postanowieniach
wynikających z umów, zobowiązań i traktatów międzynarodowych, których
Polska jest stroną. W wymiarze militarnym system obronny państwa ma na celu
uzyskanie odpowiednich zdolności do kierowania obronnością państwa, w tym do
osiągnięcia zakładanych zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych RP oraz zdolności
podsystemu pozamilitarnego (Metodyka planowania i programowania rozwoju Sił
Zbrojnych RP).
32. Środki materiałowe – wszelkiego typu środki bojowe, materiały pędne

i smary, umundurowanie i wyekwipowanie oraz produkty żywnościowe określone
przez Centralny Organ Logistyczny w jednolitym indeksie materiałowym lub
jednolitym nazewnictwie, niezbędne do zaspokojenia potrzeb wojsk
(NO-04-A008).
33. Środki zaopatrzenia – ogół środków określonych klasami zaopatrzenia

zaprojektowanych i wyprodukowanych lub wykorzystywanych na potrzeby wojska
niezbędnych do zabezpieczenia ich funkcjonowania (NO-04-A008).
34. Teatr działań – obszar, który może obejmować jeden lub więcej obszarów
operacji połączonych.
Uwaga: teatr działań może obejmować ląd, przestrzeń powietrzną i kosmiczną
oraz środowisko morskie poza obszarem operacji (AAP-6(2017)PL).
35. Techniczne środki materiałowe – części zamienne (zespoły, podzespoły,

mechanizmy, urządzenia), zestawy eksploatacyjne i naprawcze oraz środki
chemiczne, narzędzia i inne materiały eksploatacyjno-naprawcze
(NO-04-A008).
36. Transport – termin ogólny obejmujący fizyczne przemieszczanie ludzi, sprzętu

wojskowego oraz środków materiałowych (NO-04-A008)).
37. Wsparcie logistyczne – całokształt przedsięwzięć realizowanych przez

potencjał logistyczny państwa, sił zbrojnych lub ich części na rzecz sił zbrojnych
innego państwa lub innej części sił zbrojnych (NO-04-A008).
Słownik-8
219 D-4 (B) wersja 2.
38. Zabezpieczenie logistyczne – proces zabezpieczenia funkcjonowania sił

zbrojnych przez integralny potencjał logistyczny w czasie planowania,
organizowania oraz praktycznej realizacji zadań (NO-04-A008).
39. Zabezpieczenie transportowe – stanowiący element zabezpieczenia

logistycznego proces terminowego przemieszczania personelu, sprzętu
wojskowego oraz środków zaopatrzenia. Obejmuje on przewozy wojskowe
realizowane z wykorzystaniem wszystkich rodzajów transportu, prace
przeładunkowe oraz kierowanie ruchem wojsk (NO-04-A008).
40. Zakwaterowanie – stałe, tymczasowe lub przejściowe rozmieszczenie: żołnierzy

i innych osób, jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony
Narodowej lub przez niego nadzorowanych, magazynowanie lub
przechowywanie urządzeń, uzbrojenia, środków materiałowych i sprzętu
wojskowego w budynkach i lokalach będących własnością Skarbu Państwa,
pozostających w trwałym zarządzie organów wojskowych lub powierzonych
Agencji Mienia Wojskowego, uzyskanych czasowo na te cele od właściwych
organów administracji rządowej, jednostek samorządu terytorialnego, osób
prawnych lub fizycznych (ustawa z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych RP (Dz.U. z 2018 r. poz. 2356).
41. Zaopatrywanie techniczne – zespół przedsięwzięć realizowanych przez

wyspecjalizowane organy kierowania i wykonawcze w celu zaspokojenia potrzeb
wojsk w sprzęt techniczny oraz techniczne środki materiałowe
(NO-04-A008).
42. Zasoby logistyczne – jednostki, personel, wyposażenie, zapasy środków

materiałowych, środki finansowe, informacja logistyczna oraz inne siły i środki
wykorzystywane do przemieszczania i zabezpieczenia oraz wsparcia
logistycznego wojsk (NO-04-A008).
43. Zdatność – określa czy sprzęt wojskowy nadaje się do użytkowania

i wykonywania podstawowych funkcji w działaniach bojowych zgodnie
z przeznaczeniem (NO-04-A008).
Słownik-9
220 D-4 (B) wersja 2.
44. Zdolność operacyjna – potencjalna sprawność, możliwość podmiotu wynikająca

z jego cech i właściwości, pozwalająca na podjęcie działań zmierzających do
osiągnięcia pożądanych efektów. Komponentami funkcjonalnymi zdolności
operacyjnych są: doktryny, organizacja, szkolenie, SpW, zasoby osobowe,
przywództwo, infrastruktura oraz interoperacyjność. W odniesieniu do Sił
Zbrojnych RP definiuje możliwość realizacji ich misji i zadań. (Decyzja
nr 56/Org.P5 Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie
Organizatorów Systemów Funkcjonalnych Sił Zbrojnych RP)
Słownik-10
221 D-4 (B) wersja 2.
LISTA AKRONIMÓW I SKRÓTÓW
AAP allied administrative publication sojusznicza publikacja

administracyjna
ACCIS Automated Command and zautomatyzowany system

Control Information System dowodzenia i kierowania
NATO
ACO Allied Command Operations Sojusznicze Dowództwo do
spraw Operacji
ACROSS Allied Commands Resource system optymalizacji zasobów

Optimisation Software System dowództw sojuszniczych
ACT Allied Command Sojusznicze Dowództwo do

Transformation spraw Transformacji
ADAMS Allied Deployment and sojuszniczy system

Movement System przemieszczenia, rozwinięcia
i ruchu wojsk
ADMEN Air Defence Munitions moduł planowania zapasów
Expenditure Module amunicji przeciwlotniczej
ADL allied disposition list lista dyspozycyjnych sił

sojuszniczych
AGMEM Air to Ground Munitions moduł planowania zapasów

Expenditure Module – amunicji powietrze-ziemia
AJP allied joint publication publikacja sojusznicza

z obszaru połączonych działań
rodzajów sił zbrojnych
ALP allied logistics publication sojusznicza publikacja

logistyczna
AMCC Allied Movement Coordination Sojusznicze Centrum

Centre Koordynacji Ruchu Wojsk
APOD air port of debarkation lotniczy port wyładunku
APOE air port of embarkation lotniczy port załadunku
LAIS-1PROJEKT KOŃCOWY
222 D-4 (B) wersja 2.
BC Budget Committee Komitet Budżetowy NATO
Bi-SC / SCs Strategic Commands dowództwa strategiczne NATO
CA comprehensive approach kompleksowe podejście
CEPC Civil Emergency Planning Komitet NATO do spraw

Committee Cywilnego Planowania
Kryzysowego
CEPS Central Europe Pipeline System Rurociągów w Europie

System Środkowej
CIMIC civil-military cooperation współpraca cywilno-

-wojskowa
CJSOR combined joint statement of wielonarodowe połączone

requirements zestawienie potrzeb
C-M Council Memorandum memorandum Rady

Północnoatlantyckiej
COA course of action wariant działania
CONOPS concept of operations koncepcja operacji
CONPLAN contingency plan plan wariantowy
CONSUP concept of support koncepcja zabezpieczenia

logistycznego operacji
COL centralny organ logistyczny
COORD coordination koordynacja
COP common operational picture jednolity obraz sytuacji

operacyjnej
COPD Comprehensive Operations dyrektywa kompleksowego
Planning Directive planowania operacji
COR concept of requirements koncepcja wymagań
223 D-4 (B) wersja 2.
CORSOM Coalition Reception, Staging koalicyjny system przyjęcia,

and Onward Movement ześrodkowania i dalszego
ruchu
CSC convoy support centre jednostka wsparcia konwojów
CSO contractors support to wsparcie przez kontrahentów

operations zewnętrznych
CSS combat service support zabezpieczenie działań

bojowych
DGZL dywizyjna grupa
zabezpieczenia logistycznego
D&RMSD disengagement and rearward proces zakończenia działań,

movement, staging and wycofania z rejonu działań,
dispatch ześrodkowania i wysłania wojsk
DDP detailed deployment plan narodowy szczegółowy plan

przemieszczenia
DOB deployed operating base baza przemieszczenia

operacyjnego
EVE Effective Visible Execution system monitorowania

i planowania przewozów
FD final destination rejon przeznaczenia
FFG follow-on forces group. grupa sił wzmocnienia
FLS forward logistic site wysunięty rejon logistyczny
FOF follow-on forces siły wzmocnienia
Generic generic contingency plan ogólny plan wariantowy

CONPLAN
GRP graduated response plan plan stopniowego reagowania
HA holding area rejon wyczekiwania
HN host-nation państwo-gospodarz
224 D-4 (B) wersja 2.
HNS host-nation support wsparcie przez państwo-

-gospodarza
HNS HNS Capability Planning katalog możliwości HNS
CAPCAT Catalogue
HQ headquarters dowództwo
IC Investment Committee Komitet NATO do spraw

Inwestycji
IFFG initial follow-on forces group grupa sił pierwszego rzutu
IMS International Military Staff Międzynarodowy Sztab

Wojskowy
IS International Staff Sztab Międzynarodowy
IO international organization organizacja międzynarodowa
JENG joint engineering division zarząd inżynierii połączonej

dowództwa na strategicznym
i/lub operacyjnym poziomie
NATO
JFC joint force commander dowódca sił połączonych
JF HQ joint force HQ dowództwo sił połączonych
JIA joint implementation wspólne porozumienie

arrangement wdrożeniowe
JLSG joint logistic support group połączona grupa wsparcia

logistycznego
JLSN joint logistic support network sieć połączonego wsparcia

logistycznego
JMED joint medical division zarząd służby zdrowia

NATO
JOA joint operations area obszar operacji połączonych
225 D-4 (B) wersja 2.
JTF joint task force połączone siły zadaniowe
JTF HQ joint task force HQ dowództwo połączonych sił

zadaniowych
JTF COM joint task force commander dowódca połączonych sił

zadaniowych
J4 J4 zarząd logistyki połączonej

NATO
J8 J8 zarząd połączonego
planowania rzeczowego
NATO
LC Logistics Committee Komitet Logistyczny NATO
LCC land component command dowództwo komponentu

lądowego
LEMEM Land Forces Munitions moduł planowania zapasów
Expenditure Module amunicji sił lądowych
LIM logistics information zarządzanie informacją

management logistyczną
LL lessons learned wykorzystanie doświadczeń
LLN logistic lead nation państwo wiodące w zakresie
logistyki
LOGBASE Logistic Database baza danych logistycznych
LOGCON logistic control kierowanie logistyczne
LOGFAS Logistic Functional Area systemy informatyczne

Services logistycznego obszaru
funkcjonalnego
LOGREP Logistic Reporting logistyczny system
meldunkowy
LRSN logistic role specialist nation państwo wyspecjalizowane

w zakresie logistyki
226 D-4 (B) wersja 2.
MA marshalling area rejon zbiórki
MARMEM Martime Munitions Expenditure moduł planowania zapasów

Module morskich środków bojowych
MC Military Committee Komitet Wojskowy NATO
MCC maritime component command dowództwo komponentu

morskiego
MCPU modular combined petroleum modułowa wielonarodowa
unit jednostka dystrybucji
produktów naftowych
MILENG military engineering inżynieria wojskowa
MILU multinational integrated logistic wielonarodowa zintegrowana

unit jednostka logistyczna
MIMU multinational integrated wielonarodowa zintegrowana

medical unit jednostka medyczna
MLU multinational logistic unit wielonarodowa jednostka

logistyczna
MMU multinational medical unit wielonarodowa jednostka

medyczna
MN DDP multinational detailed wielonarodowy szczegółowy

deployment plan plan przemieszczenia
MNMF multinational maritime force wielonarodowe siły morskie
MOU memorandum of porozumienie ogólne

understanding
mps materiały pędne i smary
M&T movement and transportation transport i ruch wojsk
NAC North Atlantic Council Rada Północnoatlantycka
NAMP NATO Airlift Management Sojuszniczy Program

Programme Transportu Lotniczego
227 D-4 (B) wersja 2.
NATO North Atlantic Treaty Organizacja Traktatu

Organization Północnoatlantyckiego
NCIA NATO Communication and Agencja NATO do spraw

Information Agency Łączności i Informatyki
NDPP NATO defence planning proces planowania obronnego

process NATO
NGO non-governmental organization organizacja pozarządowa
NID NAC initiating directive – dyrektywa inicjująca Rady

Północnoatlantyckiej
NMA NATO military authorities władze wojskowe NATO
NMCC national movement narodowe centrum koordynacji

co-ordination centre ruchu wojsk
NO norma obronna
NPG Nuclear Planning Goup Grupa Planowania

Nuklearnego
NSE national support element narodowy element wsparcia
NSJEC NATO Senior Joint Engineers Konferencja Szefów Inżynierii

Conference Wojskowej NATO
NSPA NATO Support and Agencja NATO do spraw
Procurement Agency Wsparcia i Zamówień
OG oddział gospodarczy
OLCM operations logistic chain zarządzanie łańcuchem

management logistycznym operacji NATO
OPG operations planning group grupa planowania operacji
OPCOM operational command dowodzenie operacyjne
OPCON operational control kierowanie operacyjne

OPLAN operation plan plan operacji
OPORD operation order rozkaz bojowy
228 D-4 (B) wersja 2.
OSF organizator systemu

funkcjonalnego
PMG program mobilizacji gospodarki
POC point of contact punkt kontaktowy

w obszarze HNS
POD port of debarkation port wyładunku
POE port of embarkation port załadunku
PPC Political and Partnership Komitet NATO do spraw

Committee Polityki i Partnerstwa
PRC passanger reception centre centrum obsługi pasażerów
RIC reportable item code kod pozycji sprawozdawczych
RIL reportable item list wykaz pozycji

sprawozdawczych
RLP recognized logistic picture aktualne zobrazowanie sytuacji

logistycznej
RMSD rearward movement, staging proces wycofania z rejonu

and dispatch działań, ześrodkowania
i wysłania wojsk
RPOD rail port of debarkation kolejowy punkt wyładunku
RPOE rail port of embarkation kolejowy punkt załadunku
RPPB Resource Policy and Planning Rada NATO do spraw polityki

Board i Planowania Zasobów
RPRS rządowy program rezerw

strategicznych
RSOM reception, staging and onward proces przyjęcia,

movement ześrodkowania i dalszego
ruchu wojsk
229 D-4 (B) wersja 2.
RSOM&I reception, staging, onward proces przyjęcia,

movement and integration ześrodkowania, dalszego
ruchu wojsk i integracji
SA staging area rejon ześrodkowania
SACEUR Supreme Allied Commander Naczelny Dowódca Sił

Europe Sojuszniczych w Europie
SACT Supreme Allied Commander Naczelny Sojuszniczy Dowódca

Transformation do spraw Transformacji
SD strategic deployment przemieszczenie strategiczne
SDOS standard day of supply dzienna norma zaopatrzenia
SDP standing defence plan stały plan obrony
SHAPE Supreme Headquarters Allied Naczelne Dowództwo Sił

Powers Europe Sojuszniczych w Europie
SJLSG Staging Joint Logistic Support Stała Połączona Grupa
Group Wsparcia Logistycznego
SN sending nation państwo wysyłające
SOCC special operations component dowództwo komponentu wojsk

command specjalnych
SOP standing operating procedure stała procedura operacyjna
SOR statement of requirements zestawienie potrzeb
SPM Sustainment Planning Module moduł planowania

podtrzymywania działań
SPOD sea port of debarkation morski port wyładunku
SPOE sea port of embarkation morski port załadunku
SpW sprzęt wojskowy
STANAG standardization agreement porozumienie standaryzacyjne
SUPPLAN support plan plan wsparcia
230 D-4 (B) wersja 2.
TA technical arrangement porozumienie techniczne
TACOM tactical command dowodzenie taktyczne
TACON tactical control kierowanie taktyczne
TCN troop contributing nation państwo wydzielające siły
TCSOR theatre capability statement of zestawienie zdolności

requirements wymaganych na
teatrze działań
TGW tyłowa grupa wsparcia
TLB theatre logistic base baza logistyczna teatru działań
TOA transfer of authority przekazanie uprawnień

TOPFAS tools for operation planning systemy teleinformatyczne
functional area services obszaru funkcjonalnego
planowania operacji
WGW wysunięta grupa wsparcia
WGZ wysunięta grupa
zabezpieczenia
VJTF very high readiness joint task siły zadaniowe bardzo
force wysokiej gotowości
231 D-4 (B) wersja 2.
WYKAZ DOKUMENTÓW ŹRÓDŁOWYCH

1. Strategia bezpieczeństwa narodowego, BBN, Warszawa 2014.
2. Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony

Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1541).
3. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych
RP poza granicami państwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1510 z późn. zm.).
4. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych

(Dz.U. z 2018 r. poz. 1986).
5. Ustawa z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności

państwa realizowanych przez przedsiębiorców (Dz.U. z 2001 r. Nr 122, poz.
1320 zm. 2002 r. Nr 188, poz.1571).
6. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r.

poz. 869).
7. Ustawa z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP

(Dz.U. z 2018 r. poz. 2356).
8. Decyzja Nr 124/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 września 2018 r.

w sprawie wprowadzenia w resorcie obrony narodowej Instrukcji
postępowania z dokumentami standaryzacyjnymi Organizacji Traktatu
Północnoatlantyckiego (Dz. Urz. MON Nr poz. 150).
9. Decyzja Nr 122/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 września 2018 r.

w sprawie planowania i wykonywania budżetu resortu obrony narodowej
(Dz. Urz. MON z 2018 r. poz. 149).
10. Decyzja nr 384/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 września 2015 r.

w sprawie określenia funkcji gestorów i centralnych organów logistycznych
sprzętu wojskowego w resorcie obrony narodowej, (Dz. Urz. Min. Obr. Nar.
poz. 275 z późn. zm.).
11. Decyzja Nr 46/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 marca

2019 r. w sprawie funkcjonowania w resorcie obrony narodowej systemu
SU-1EKT KOŃCOWY
232 D-4 (B) wersja 2.
wsparcia przez państwo–gospodarza (HNS) (Dz. Urz. MON z 2019 r.,

Nr poz. 55).
12. Decyzja Nr 56/Org/P5 Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 grudnia

2013 r. w sprawie organizatorów systemów funkcjonalnych Sił Zbrojnych RP.
13. Decyzja Nr 34/Org/P5 Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 maja 2014 r.

w sprawie wprowadzenia do użytku w resorcie obrony narodowej Metodyki
planowania i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP.
14. Decyzja Nr 42/Log./P4 Ministra Obrony Narodowej z dnia 02 lipca 2014 r.

w sprawie wprowadzenia w resorcie obrony narodowej Zasad opracowywania
dokumentów logistycznych w resorcie obrony narodowej, DA-04 oraz
upoważnienia Szefa Sztabu Generalnego WP do wprowadzania dokumentów
oznaczonych cechą Log./P4 do użytku w formie decyzji w imieniu Ministra
Obrony Narodowej.
15. Decyzja Nr 56/Szkol./SG Ministra Obrony Narodowej z dnia 06 sierpnia

2015 r. w sprawie wprowadzenia do użytku Zasad planowania,
opracowywania i wprowadzania doktryn oraz dokumentów doktrynalnych –
DA-01 (A), sygn. Szkol. 920/2015.
16. Doktryna działań połączonych – D-01(E), CDiS SZ, Bydgoszcz 2019,

sygn. Szkol. 962/2019.
17. Postępowanie z zatrzymanymi, zdobytym wyposażeniem i dokumentami –

DD/2.5(A), SG WP, Warszawa, 2010, sygn. Szt. Gen. 1626/2010.
18. 1. projekt studyjny Doktryny prowadzenia operacji połączonych – D-3(C),

CDiS SZ, Bydgoszcz 2019.
19. 1. projekt studyjny Doktryny planowania operacji – D-5(A), CDiS SZ,

Bydgoszcz 2019.
20. Doktryna logistyczna Marynarki Wojennej – DD/4.1, DMW, Gdynia 2009,

sygn. Mar. Woj. 1316/2009.
21. Doktryna logistyczna Wojsk Lądowych – DD/4.2, DWLąd, Warszawa 2007,

sygn. DWLąd. 33/2007.
SU-2EKT KOŃCOWY
233 D-4 (B) wersja 2.
22. Zasady zabezpieczenia logistycznego Sił Powietrznych, DD/4.3, DSP,

Warszawa 2010, sygn. WLOP 438/2010.
23. Transport i ruch wojsk Sił Zbrojnych RP, DD/4.4(B), MON, Bydgoszcz 2013,
24. Wsparcie przez państwo-gospodarza, DD-4.5(B) wersja 2., SG WP,

Warszawa 2019 (wersja elektroniczna).
25. Zasady zabezpieczenia paliwowego, DD-4.7(B), MON, Bydgoszcz 2017,

26. Zabezpieczenie medyczne Sił Zbrojnych RP, DD-4.10(A), CDiS SZ,

Bydgoszcz, sygn. Szkol. 914/2015.
27. Widzialność zasobów, DD-4.11, CDiS SZ, Bydgoszcz 2015, sygn. Szkol.
924/2015.
28. Zabezpieczenie materiałowe Sił Zbrojnych RP. Zasady funkcjonowania,

DD/4.21, IWsp SZ, Bydgoszcz 2013, sygn. Logis. 11/2013.
29. Wsparcie i zabezpieczenie techniczne Sił Zbrojnych RP. Zasady

funkcjonowania, DD-4.22(A), IWsp SZ, Bydgoszcz 2017, sygn. Logis.
28/2017.
30. Prowadzenie operacji przez Marynarkę Wojenną, DD-3.1(A), CDiS SZ,

Bydgoszcz 2018, sygn. Szkol. 956/2018.
31. Operacje reagowania kryzysowego spoza artykułu 5., DD/3.4(A), CDiS SZ,
Bydgoszcz 2013, sygn. Szkol. 976/2013.
32. Zasady prowadzenia gospodarki materiałowej i finansowej w polskich

kontyngentach wojskowych realizujących zadania poza granicami państwa,
IWsp SZ, Bydgoszcz 2018, sygn. Logis. 38/2018.
33. NO-04-A008, Zabezpieczenie logistyczne. Terminologia.
34. MC 0055, Logistic Readiness and Sustainability Policy, 2015.
35. MC 133/5. NATO Operations Planning, 2019.
36. MC 319/3. NATO Principles and Policies for Logistics, 2014.
SU-3EKT KOŃCOWY
234 D-4 (B) wersja 2.
37. MC 334/2. NATO Principles and Policies for Host Nation Support, 2005.
38. MC 336/3. NATO Principles and Policies for Movement and Transportation,
2008.
39. MC 469/1. NATO Military Principles and Policies for Environmental Protection,
2011.
40. MC 526. The Logistics Support Concept for NRF Operation, 2005.
41. MC 536. The Policy for Infrastructure Engineering for Logistics, 2006.
42. Słownik terminów i definicji NATO, AAP-6 (2017)PL 2017.
43. AJP-3(C)/STANAG 2490, Allied Joint Doctrine for the Conduct of operations.
44. AJP-3.13/STANAG 2532. Allied Joint Doctrine for the Deployment of Forces.
45. AJP-5(A)/STANAG 2526. Allied Joint Doctrine for the Planning of Operations.
46. AJP-4(B)/STANAG 2182. Allied Joint Doctrine for Logistics.
47. AJP-4.4(B)/STANAG 2506. Allied Joint Movement and Transportation

Doctrine.
48. AJP-4.5(B)/STANAG 2234. Allied Joint Doctrine for Host Nation Support.
49. AJP-4.6(C)/STANAG 2230. Allied Joint Doctrine for the Joint Logistic Support
Group.
50. AJP-4.7(B)/STANAG 2536. Allied Joint Doctrine for Petroleum.
51. AJP-4.10(B)/STANAG 2228. Allied Joint Doctrine for Medical Support.
52. AJP-4.11/STANAG 2292. Allied Joint Doctrine for NATO Asset Visibility.
53. ALP-4.1(B)/STANAG 1406. Multinational Maritime Force Logistics.
54. ALP-4.2(B)/STANAG 2406. Land Forces Logistic Doctrine.
55. ALP-4.3/STANAG 7166. Air Forces Logistics Doctrine and Procedures.
SU-4EKT KOŃCOWY
235 D-4 (B) wersja 2.
ARKUSZ ZMIAN
Nr
Data Informacje
Nr stron wykreślonego,
Numer i podstawa uzupełniające
wyłączonych/ dodanego lub
zmiany wprowadzenia (w tym zakres
włączonych zmienionego
zmiany dokonanej zmiany)
punktu
SU-5EKT KOŃCOWY
236 D-4 (B) wersja 2.
SU-6EKT KOŃCOWY

Doktryna Logistyczna Sił Zbrojnych RP D-4 (B) Wersja 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Doktryna Logistyczna Sił Zbrojnych RP D-4 (B) Wersja 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

CENTRUM DOKTRYN I SZKOLENIA SIŁ ZBROJNYCH

MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ

MINISTER OBRONY NARODOWEJ

z dnia 12 grudnia 2019 r.

w sprawie wprowadzenia do użytku w resorcie obrony narodowej

Na podstawie art. 2 pkt 1 i 10 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o urzędzie Ministra

1. Wprowadza się do użytku w resorcie obrony narodowej z dniem

MINISTER OBRONY NARODOWEJ

/-/ generał Rajmund T. ANDRZEJCZAK

ROZDZIAŁ 2 – ROLA I FUNKCJE LOGISTYKI WOJSKOWEJ

0201. Wprowadzenie……………………………………………………........… 13 (2-1)

PODROZDZIAŁ II – ROLA I FUNKCJE LOGISTYKI SIŁ ZBROJNYCH RP

ROZDZIAŁ 3 – LOGISTYKA W NATO

III PROJEKT KOŃCOWY

PODROZDZIAŁ III – ROLA ORGANÓW KIEROWANIA SZCZEBLA

ROZDZIAŁ 4 – WSPARCIE I ZABEZPIECZENIE LOGISTYCZNE OPERACJI

0401. Wprowadzenie………………………………………………………..…. 63 (4-1)

ROZDZIAŁ 5 – PROCES PLANOWANIA W LOGISTYCE

0501. Wprowadzenie………………………………………………………..…. 87 (5-1)

0508. Analiza zadania……………………………………………………….. 97 (5-11)

ROZDZIAŁ 6 – SYSTEM FUNKCJONALNY LOGISTYKI SIŁ ZBROJNYCH RP

0601. Wprowadzenie………………………………………………….……..… 113 (6-1)

0616. Monitorowanie eksploatacji i stanu technicznego SpW…..……….. 145 (6-33)

VII PROJEKT KOŃCOWY

PODROZDZIAŁ II – WSPARCIE PRZEZ KONTRAHENTÓW ZEWNĘTRZNYCH

PODROZDZIAŁ VIII – ORGANIZACJA OBIEKTÓW PRZETRZYMYWANIA

VIII PROJEKT KOŃCOWY

ZAŁĄCZNIK B UMIEJSCOWIENIE DOWÓDZTWA POŁĄCZONEJ

SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI……………………………………... 211 (Słownik-1)

1. Sprawna logistyka jest podstawą funkcjonowania współczesnych sił zbrojnych

2. System funkcjonalny logistyki1 tworzą podsystemy oraz obszary funkcjonalne.

3. System ten ewoluuje zgodnie z przyjętymi kierunkami rozwoju, zmieniającymi

4. Niniejsza doktryna3 jest narodowym odpowiednikiem dokumentu

0102. Przeznaczenie i zastosowanie doktryny

1. W architekturze narodowych doktryn i dokumentów doktrynalnych

2. D-4(B) (wersja 2.) swoim zakresem tematycznym obejmuje podsystemy

3. Niniejsza publikacja zawiera ogólne zalecenia doktrynalne do stosowania

1. W niniejszym rozdziale przedstawione zostały podstawowe zagadnienia

2. W rozdziale zdefiniowano podstawowe pojęcia z zakresu logistyki oraz

3. W niniejszym rozdziale skoncentrowano się na przedstawieniu:

1) roli i podstawowych zadań logistyki Sił Zbrojnych RP;

2) zadań wsparcia i zabezpieczenia logistycznego6 operacji sojuszniczych

PODROZDZIAŁ I – LOGISTYKA WOJSKOWA. OGÓLNE ZASADY WSPARCIA

0202. Logistyka wojskowa

1. Logistyka to dziedzina obejmująca planowanie, przygotowanie oraz użycie

Logistyka wojskowa obejmuje następujące aspekty działalności:

1) projektowanie oraz prace rozwojowe, pozyskiwanie, przechowywanie,

2) transport personelu i środków zaopatrzenia;

3) pozyskiwanie, budowę, utrzymanie, konserwację oraz wycofywanie

4) pozyskiwanie i świadczenie usług;

0203. Ogólne zasady wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań

1. W teorii wsparcia i zabezpieczenia logistycznego działań obowiązują

 zasada narodowej i wspólnej odpowiedzialności,

 zasada pierwszeństwa wymagań operacyjnych,

 zasada współpracy i koordynacji,

 zasada zapewnienia zasobów,

 zasada przejrzystości sytuacji logistycznej.

2. Zasada narodowej i wspólnej odpowiedzialności:

1) państwo członkowskie ponosi główną odpowiedzialność za

2) państwa członkowskie oraz dowództwa NATO ponoszą wspólną

8 Definicja opracowana na podstawie definicji zawartej w NO-04-A008 – Zabezpieczenie logistyczne.

3) wspólna odpowiedzialność oznacza, że zarówno NATO, jak