ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG BẢO MẬT LỚP VẬT LÝ CỦA CƠ CHẾ LỰA CHỌN MÁY NGUỒN
TRONG MẠNG KHÔNG DÂY TRUYỀN NĂNG LƯỢNG
Tóm tắt nội dung – Truyền năng lượng thông
qua sóng vô tuyến (RF) là giải pháp mới nhằm
kéo dài thời gian hoạt động của các thiết bị
cũng như mạng không dây. Bài báo này chúng
tôi nghiên cứu sự ảnh hưởng của cơ chế lựa
chọn máy nguồn trong hiệu năng bảo mật lớp
vật lý của mạng thu năng lượng sóng vô tuyến.
Hệ thống với một máy phát phát năng lượng
đến các máy nguồn, và một máy đích nhận
thông tin từ máy nguồn có năng lượng lớn nhất
nhằm nâng cao hiệu năng bảo mật lớp vật lý.
Từ đặc tính thống kê của kênh Rayleigh chúng
tôi xây dựng công thức tính xác suất tồn tại
dung lượng bảo mật và xác suất dừng bảo mật
để đánh giá khả năng năng bảo mật của hệ
thống này. Cuối cùng, chúng tôi sử dụng mô
phỏng Monte-Carlo để kiểm chứng kết quả
phân tích này. Sự trùng khớp giữa kết quả
phân tích và kết quả mô phỏng đã kiểm chứng
tính đúng đắn của kết quả phân tích.
Keywords – bảo mật lớp vật lý, hiệu năng bảo
mật, thu năng lượng, máy phát
I. GIỚI THIỆU
Trải qua vài thập kỷ, với sự phát triển của mạng
truyền năng lượng, một kỹ thuật mới người dùng
có thể thu được năng lượng từ trạm phát năng
lượng sóng vô tuyến nhằm kéo dài thời gian hoạt
động của một mạng không dây đã thu hút sự chú ý
ngày càng tăng của giới khoa học [1]–[3]. Tuy
nhiên chúng tôi giới thiệu một vấn đề bảo mật
tiềm năng. Đó là máy thu năng lượng có thể bị
nghe trộm thông tin đồng thời từ chúng. Để giải
quyết vấn đề này, bảo mật lớp vật lý có thể đảm
bảo truyền thông tin hoàn hảo bằng cách khai thác
đặc tính vật lý của kênh truyền thông không dây
dựa trên lý thuyết thông tin [4]. Trong những năm
gần đây số lượng các công trình bảo mật lớp vật •lý
trong mạng thu năng lượng sóng vô tuyến đã được
cống hiến [5] – [12]. Các bài báo [5]–[7] nghiên•
cứu một hệ thống đường truyền tín hiệu không
gian đa người dùng (MISO) với thông tin không
dây và truyền năng lượng đồng thời. Một lập trình
bán xác định dựa trên vị trí nguồn được đề xuất để
đạt được giải pháp ràng buộc trên nhằm tối thiểu
hóa tổng năng lượng truyền. Hai lược đồ vị trí
nguồn cũng được đề xuất nhằm tăng cường bảo
mật truyền thông và làm thuận lợi việc thu năng
lượng hiệu quả. Công trình [8] giải quyết một hệ
thống đồng thời không dây và truyền năng lượng
đa người dùng MISO (SWIPT) ở đó máy phát đa
ăng ten gởi thông tin và năng lượng đồng thời đến
một máy nhận thông tin (IR) và máy nhận năng
lượng nhiều ăng ten đơn. Hai vấn đề bảo mật lớp
vật lý, vấn đề đầu tiên làm tối đa hóa tỷ lệ bảo mật
cho đối tượng IR đến ràng buộc thu năng lượng cá
nhân của máy nhận năng lượng và vấn đề thứ hai
tối đa hóa tổng trọng năng lượng chuyển giao đối
tượng ERs đến ràng buộc tỷ lệ bảo mật cho IR
được nhắm trong công trình này. Kỹ thuật đa ăng
ten cũng được khai thác để làm tăng tín hiệu nhận
tại cả máy nhận thông tin và năng lượng đồng thời
làm suy yếu tín hiệu nhận ở máy nghe trộm, vì vậy
nó có thể cải thiện hiệu năng bảo mật và làm tăng
tổng số năng lượng thu [11], [12]. Tác giả trong
công trình [9], [10] đề xuất một việc sử dụng
nhiễu nhân tạo kép (AN) cho cả việc làm nhiễu và
chuyển giao năng lượng đến lược đồ hỗ trợ truyền
năng lượng máy nhận ER để thuận lợi cho việc
truyền thôn tin bảo mật đến IRs, bằng giả thiết
rằng AN bị hủy ở IR thông qua giao thức mật mã
lớp cao hơn nào đó.
Trong bài báo này, chúng tôi tập trung hiệu năng
bảo mật của hệ thống phát năng lượng bao gồm
một trạm phát, nhiều máy nguồn hạn chế năng
lượng và một máy đích với sự có mặt của máy
nghe trộm trên kênh Rayleigh. Đóng góp của bài
báo này là như sau:
Công thức tính hàm phân bố xác suất kết hợp được
tìm thấy
Tính được hiệu năng bảo mật của hệ thống, công
thức tính xác suất tồn tại dung lượng bảo mật và
 xác suất dừng bảo mật bằng cách sử dụng cơ chế được cho bởi [14]
lựa chọn máy nguồn có năng lượng tốt nhất và đặc E ηα P0 hPS ηα P0
2

tính thống kê của kênh truyền Rayleigh. PS = = = γ ,    

• Thêm vào đó, chúng ta cũng phân tích hiệu năng
(1 − α )T (1 − α ) d S (1 − α ) S
θ

bảo mật của hệ thống trong những tham số hệ Trong đó 0 < η < 1   là hiệu suất chuyển năng
thống khác nhau, như là thời gian thu năng lượng, lượng, nó phụ thuộc quá trình chỉnh lưu và mạch
vị trí nguồn và số máy nguồn để làm sáng tỏ ảnh thu năng lượng; P0 là công suất truyền của trạm
hưởng của những tham số này đến hiệu năng bảo phát năng lượng; T là thời gian khối mà trong đó
mật. thông tin của khối được truyền từ trạm phát năng
II. MÔ HÌNH HỆ THỐNG VÀ KÊNH lượng đến đích; α là hệ số biểu thị tỷ lệ của thời
TRUYỀN gian khối dùng để truyền năng lượng cho máy
Trong bài báo này, chúng tôi khảo sát mô hình hệ nguồn, 0 < α ≤ 1. Đối với kênh truyền từ trạm phát
2
thống như hình 1. Trong mô hình này, hệ thống năng lượng đến máy nguồn , hPS là độ lợi công
gồm một máy trạm phát (Power Transfer – P) suất kênh truyền, dS là khoảng cách truyền từ P
truyền năng lượng, N-máy nguồn hạn chế năng đến S, θ là hệ số suy hao đường truyền;
lượng (Source-S) ký hiệu Si (1 ≤ i ≤ N) thu năng 2
lượng từ máy trạm P và truyền thông tin đến máy hPS
γS =  
đích (Destination-D) và có sự có mặt của thiết bị d Sθ
nghe trộm E. Giả định rằng máy nguồn S thu Chúng tôi có được hàm mật độ xác suất (PDF) và
năng lượng từ máy trạm phát P và truyền thông tin hàm phân bố xác suất (CDF) của γ S như sau:
đến máy đích bằng cách sử dụng các giao thức
tương ứng [15], [16]
chuyển tiếp phân chia theo thời gian (time x
switching-based relaying - TSR) [13]. Để tính đơn 1 −
PDF: fγ S (x) = e λS
     
giản, chúng tôi cũng giả định rằng tất cả các máy λS
nguồn là giống nhau và tất cả các kênh qua kênh −
x

Rayleigh. Chú ý rằng, chúng tôi xem máy phát và và CDF Fγ S (x) = 1 − e λS
 
tất cả máy nhận là những thiết bị đơn ăng ten.
Trong đó λS =
E hPS( 2
) ,   E(.) là toán tử kỳ vọng
dS θ

của biến ngẫu nhiên.

Trong khoảng thời gian (1-α)T, máy nguồn truyền
tín hiệu x(t) đến máy đích và tín hiệu nhận tại D là
PS
y (t) = hSD x(t) + n D  
d Dθ
Trong đó hSD và dD là độ lợi kênh truyền và
khoảng cách từ S đến D, tương ứng với nD là
nhiễu trắng phức Gaussian có trung bình bằng 0 và
Hình 1. Mô hình hệ thống cho mạng nhiều máy nguồn nhận
năng lượng từ một máy trạm
công suất là N1.
Máy nghe trộm cố gắng rút thông tin được truyền
Đầu tiên, ta cho N=1 ta tính năng lượng thu được tại S mà không chủ động tấn công. Tín hiệu nhận
từ một máy trạm P trong khoảng thời gian αT được tại E có dạng như sau:
PS
z(t) = hSE x(t) + n E  
d Eθ
 Trong đó hSE và dE là độ lợi kênh truyền và Dung lượng bảo mật tức thời của hệ thống
khoảng cách từ S đến E, tương ứng với nE là nhiễu được cho bởi
trắng phức Gaussian có trung bình bằng 0 và công ⎧ ⎛ 1 + γ SD ⎞
suất là N2. Chúng ta giả sử N1=N2=N0. + ⎪log 2 ⎜ ⎟ , γ SD > γ SE
CS = [CSD − CSE ] = ⎨ ⎝ 1 + γ SE ⎠
Ta được tỉ số công suất tín hiệu trên nhiễu SNR ở  
⎪0, γ ≤ γ
máy đích D là: ⎩ SD SE
2
ηα P0 h
γ SD = γ S . θSD = aγ Dγ S Bổ đề 1. Trên kênh Rayleigh, CDF kết(6)hợp của
(1 − α ) d D N0
2
γ SD và γ SE được cho bởi:
ηα P0 h 2
Trong đó α = , γ D = SDθ ,     hSD là độ FX ,Y (x, y) = 1 − uK (u) − vK (v) + tK(t) (13)
(1 − α ) N 0 dD
lợi công suất kênh truyền từ S đến D trong đó
x y λE x + λD y
Tỉ số công suất tín hiệu trên nhiễu SNR ở máy u=2 ,v = 2 ,t = 2 .
nghe trộm E là: aλS λD aλS λE aλS λD λE

2
ηα P0 h chứng minh: Xem Phụ lục A.
γ SE = γ S . θSE = aγ E γ S (7)
(1 − α ) d E N0
2 B. Xác suất tồn tại dung lượng bảo mật
hSE 2 Xác suất tồn tại dung lượng bảo mật (PCS)
Trong đó γ E = , hSE
là độ lợi công suất
dE θ
là thông số cho phép các nhà thiết kế đánh
kênh truyền từ S đến E. giá hiệu năng bảo mật thông tin của hệ
Ta có được PDF của biến ngẫu nhiên (RV) thống truyền thông không dây. Xác suất
1 −x tồn tại dung lượng bảo mật được xác định
U ∈{γ D , γ E } là: fU (x) = e λ (8) bởi: PCS = P(CS > 0) = Pr(γ SD > γ SE )
λ
Định lý 2. Trên kênh Rayleigh, xác suất
Trong đó tồn tại dung lượng bảo mật được cho bởi

λ = {λD , λE } , λD =
(
E hSD
2
) ,λ =
(
E hSE
2
). công thức: PCS = ∏ ⎜
⎛ λDi ⎞
E ⎟
dD
θ
dE θ
⎜ ⎟
1≤i ≤ N ⎝ λDi + λEi ⎠

Và CDF của biến ngẫu nhiên (RV) U ∈{γ D , γ E }   Chứng minh: Xem Phụ lục B.
x
C. Xác suất dừng bảo mật
−
là: FU (x) = 1 − e λ   Xác suất dừng bảo mật thông (9) tin (Pout)
cũng là tham số hiệu năng định lượng khả
năng đảm bảo an toàn thông tin của hệ
thống với một tốc độ truyền dữ liệu mong
III. PHÂN TÍCH HIỆU NĂNG BẢO MẬT
muốn. Nó được định nghĩa như xac suất
A. Mở đầu
mà dung lượng bảo mật tức thời CS thấp
Ta có được dung lượng tức thời của kênh
hơn giá trị ngưỡng cho trước R > 0 được
chính (kênh hợp pháp) như sau:
định bởi Pout = P(CS < R)
CSD = log 2 (1 + γ SD ).   (10)
Định lý 3. Trên kênh Rayleigh, xác suất
Tương tự ta có được dung lượng tức thời dừng bảo mật Pout có được như sau:
của kênh nghe trộm (kênh bất hợp pháp)
như sau: CSE = log 2 (1 + γ SE ) .   (11)
 B. Ảnh hưởng của vị trí nguồn
Hình 3 và hình 4 mô tả sự thay đổi PCS và
⎡ 2λD 2 R
− 1 ⎛ 2 R
− 1 ⎞ ⎤ P về khoảng cách từ máy nguồn đến máy
Pout = 1 − ∏ ⎢ R i
K1 ⎜ 2 ⎟ ⎥ out
  1≤i ≤ N ⎢ 2 λEi + λDi aλSi λDi ⎝ aλSi λDi ⎟⎠ ⎥ đích (dD) cho những giá trị khoảng
⎜ (18) cách
⎣ ⎦
Chứng minh: Xem Phụ lục C. khác nhau từ máy nguồn đến máy nghe
trộm (dE). Cho thấy rằng PCS tăng và Pout
IV. KẾT QUẢ MÔ PHỎNG VÀ THẢO LUẬN giảm khi dD giảm và dE tăng. Nó có thể
Ở phần này, chúng tôi cung cấp các kết quả hiệu được giải thích dD giảm xuống và dE tăng
năng định lượng số cho xác suất tồn tại dung lên thì tín hiệu nhận ở D tốt hơn tín hiệu
lượng bảo mật và xác suất dừng bảo mật. nhận ở E. Vì thế dung lượng kênh hợp
A. Ảnh hưởng của thời gian thu năng lượng pháp lớn hơn kênh bất hợp pháp.
Như chúng ta thấy trong công thức (16),
xác suất tồn tại dung lượng bảo mật (PCS)
không phải là một hàm của thời gian thu
năng lượng (α). Điều đó có nghĩa rằng α
không ảnh hưởng đến PCS. Tuy nhiên, xác
suất dừng bảo mật (Pout) thì là một hàm của
α như công thức (18). Điều này được miêu
tả trong hình 2. Có thể cho thấy rằng khi
máy nghe trộm càng xa nguồn, α tăng có
thể làm giảm Pout nhanh. Điều này là do
khi tăng α sẽ có thời gian hơn cho việc Hình 3. Xác suất tồn tại dung lượng bảo mật thay
truyền năng lượng, dẫn đến giá trị SNR thu đổi theo dD với các giá trị khác nhau của dE
được càng lớn tại nút đích. Cho nên γ SD
lớn hơn γ SE nhiều. Nói cách khác, khi α
tăng thì dung lượng kênh hợp pháp lớn hơn
kênh bất hợp pháp nhiều.

Hình 4. Xác suất dừng bảo mật thay đổi theo dD với
các giá trị khác nhau của dE

C. Ảnh hưởng của số máy nguồn

Hình 2. Xác suất dừng bảo mật thay đổi theo α với
các giá trị khác nhau của dE
Hình 5 mô tả sự thay đổi của Pout liên quan
đến dD với những giá trị khác nhau của số
máy nguồn (N). Tức là khi N giảm, Pout
giảm. Điều này giải thích rằng khi N giảm
 năng lượng nhận được ở máy nguồn S cao.
Do đó γ SD tốt hơn γ SE . Nói cách khác,
Dung lượng kênh hợp pháp lớn hơn kênh
bất hợp pháp khi N giảm
Hình 6 cho thấy sự thay đổi của Pout liên
quan đên P0/N0 với những giá trị khác nhau
của N trương tứng. Chúng ta thấy rằng khi
P0/N0 thì Pout giảm. Có thể giải thích rằng
khi P0/N0 tăng lên thì γ SD cao hơn γ SE . Do
đó, dung lượng bảo mật của kênh hợp pháp
lớn hơn kênh bất hợp pháp. Chúng ta cũng
thấy rằng, với giá trị P0/N0, Pout giảm khi N
giảm. Đó lại là lý do γ SD lớn hơn γ SE khi N
giảm.
Qua các hình trên, chúng ra nhận thấy rằng
kết quả phân tích và kết quả mô phỏng là
trùng khớp với nhau.

V.
Hình 5. Xác suất dừng bảo mật thay đổi theo dD với
những giá trị khác nhau của N
V. KẾT LUẬN
Trong bào báo này, chúng tôi khảo sát hiệu năng
bảo mật của mạng thu năng lượng với cơ chế lựa
chọn máy nguồn tốt nhất. Công thức tính xác suất
tồn tại dung lượng bảo mật và xác suất dừng bảo
mật đã được chúng tôi đưa ra. Dựa trên những
công thức này, chúng tôi đã tính được sự ảnh
hưởng của một số tham số hệ thống trên hiệu năng
bảo mật dung lượng hệ thống đang xét. Kết quả
mô phỏng MonteCarlo xác nhận tính đúng đắn của
các kết quả phân tích toán học. Các kết quả này
cũng cho thấy rằng hiệu năng bảo mật của hệ
thống này có thể được bằng cách giảm số máy
nguồn S.

Hình 6. Xác suất dừng bảo mật thay đổi theo P0/N0
với những giá trị khác nhau của N
Phụ lục A:
ở đây chúng ta có được CDF kết hợp của γ SD và γ SE như sau:
∞
= FX ,Y (x, y) = ∫ FX ,Y |Z (x, y | z) f Z (z) dz
0
                (19)

⎛ x ⎞ ⎛ y ⎞
Trong  đó   FX ,Y |Z ( x, y | z ) = Pr [ X < x, Y < y | z ] = Pr [azγ D < x | z ] Pr [azγ E < y | z ] = Fγ D ⎜ ⎟ Fγ E ⎜ ⎟  
⎝ az ⎠ ⎝ az ⎠
x y
⎛ − ⎞ ⎛ − ⎞
= ⎜1 − e a λD z
⎟ ⎜ 1 − e
a λE z
⎟ (20)
⎜ ⎟ ⎜ ⎟
⎝ ⎠ ⎝ ⎠
 ⎛ −
x∞
aλD z
⎞⎛ −
y
aλE z
⎞ 1 − λz
⇒ FX ,Y (x, y) = ∫ ⎜1 − e ⎟⎜1 − e ⎟ e S dz
⎜ ⎟⎜ ⎟ λ
1 ⎡
∞ − 0x⎝ − z
aλD z λS
∞ ⎠⎝
−
y
−
z
aλE z λS
⎠ ∞ S −⎛⎜ λx + λy ⎞⎟ az1 − λz ⎤
= ⎢λS − ∫ e dz − ∫ e dz + ∫ e ⎝ D E ⎠ S dz ⎥ = 1 − uK (u) − vK (v) + tK(t) (14)
λS ⎢ 0 0 0 ⎥
⎣ ⎦

x y λE x + λD y
         Trong  đó:   u = 2 ,v = 2 ,t = 2 .
aλS λD aλS λE aλS λD λE
∞ x ∞
⎡ ∂Fγ ,γ (x, y) ⎤
PCS = P(CS > 0) = Pr(γ SD > γ SE ) = ∫ ∫ fγ SD ,γ SE (x, y) dxdy = ∫ ⎢ SD SE ⎥ dxdy
0 0 0 ⎣
∂x ⎦ y = x

2 ⎡ ⎛
⎞ ∞ ⎛ ( λE + λD ) x ⎞ ⎤
x λD
= ∫ ⎢ K0 ⎜ 2
⎟⎟ − K0 ⎜ 2 ⎟ ⎥dx =
⎜
aλS λD 0 ⎢ ⎝ aλS λD
⎜ aλS λD ⎟⎠ ⎥ λE + λD
⎠
⎣ ⎝ ⎦
∞ 2R (1+ y) −1 ∞ ⎡ ∂Fγ ,γ (x, y) ⎤
Pout = P(CS < R) = ∫ ∫ fγ SD ,γ SE (x, y) dxdy = ∫ ⎢ SD SE ⎥ dy
0 0 0
⎣ ∂y ⎦ x =2 (1+ y)−1
R

⎡ ⎛ ⎛ λE + λD ) y + (2 R − 1)λE ⎞ ⎤
2
∞
⎢ K ⎜ 2 y ⎞
K ⎜ (2 R
⎟ ⎥dy
= ∫ 0 ⎜ ⎟⎟ − 0 2
aλS λE 0 ⎢ aλS λE ⎜ aλS λD λE ⎟ ⎥
⎣ ⎝ ⎠ ⎝ ⎠ ⎦
∞ λD ∞ 2λD 2 R − 1 ⎛ 2 R − 1 ⎞
= ∫ tK 0 (t) dt − R ∫ uK (u) du = 1 − R
K1 ⎜ 2 ⎟
0 2 λE + λD b 2 λE + λ D aλS λE ⎜⎝ aλS λE ⎟⎠

trong đó: t = 2
y
,u = 2
(2 R
λE + λD ) y + ( 2R − 1) λE
,b = 2
2R − 1
aλS λE aλS λD λE aλS λD

Áp dụng N=1 cho mô hình trên. Ta tính được PCS và Pout cho S=n.

⎛ λD ⎞
• PCS = P (CSi > 0 ) = P (CS1 > 0 ) P (CS2 > 0 ) ...P (CS N > 0 ) = ∏ ⎜⎜ λ i
⎟
1≤ i ≤ N ⎝ Di + λEi ⎟⎠

(
• Pout = P (CS < R ) = 1 − P (CS ≥ R ) = 1 − ⎡ 1 − P (CS < R ) . 1 − P (CS < R ) ... 1 − P (CS < R ) ⎤
⎣ 1
)( 2
) ( N
)⎦
⎡ 2λD 2R − 1 ⎛ 2R − 1 ⎞ ⎤
= 1− ∏ (1 − P (C
1≤i ≤ N
Si <R )) = 1 − ∏ ⎢ R i

1≤i ≤ N ⎢ 2 λEi + λDi

K1 ⎜ 2
aλSi λDi ⎜⎝ aλSi λDi
⎟ ⎥
⎟ ⎥
⎣ ⎠ ⎦