2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.

ფაღავა

სანავიგაციო ხელსაწყოები-შუალედული გამოცდის ბაზა

სიხარულიძე ლუიზა

1. მაგნიტური კომპასის დევიაცია ეს არის კუთხე:

მაგნიტურ მერიდიანსა და კომპასურ მერიდიანს შორის;

2. რას განმარტებაა „მაგნიტურ მერიდიანსა და კომპასურ მერიდიანს შორის“:

მაგნიტური კომპასის დევიაციის;

3. რომ გამოვავლინოთ მაგნიტური დევიაციის ხასიათი ვაკეთებთ შემდეგ დაშვებას:

გემი განვიხილოთ ისეთ სხეულად, რომლის ნებისმიერ წერტილში დამაგნიტებულება

ტოლია რაღაც საშუალო მნიშვნელობისა, ესეიგი როგორს ერთგვაროვნად
დამაგნიტებული სხეული; გემი, როგორც მატერიალური ობიექტი აპროქსიმირდება
განივ, გრძივ და ვერტიკალურ მართკუთხა ძელაკებს; ეს მართკუთხა ძელაკები
წარმოადგენენ რბილ და მაგარ გემის მეტალს;

4. მაგარი ლითონის ზემოქმედება მაგნიტური კომპასის დევიაციაზე შემდეგია:

ცვლის დევიაციას კურსის ცვლილებისას;

5. რომელი ლითონის ზემოქმედება ცვლის დევიაციას კურსის ცვლილებით:

მაგარი ლითონის;

6. რომელი ლითონის ზემოქმედება ცვლის დევიაციას კურსისა და მაგნიტური განედის

ცვლილებით:
რბილი ლითონის;

7. რბილი ლითონის ზემოქმედება მაგნიტური კომპასის დევიაციაზე შემდეგია:

ცვლის დევიაციას კურსისა და მაგნიტური განედის ცვლილებისას;

8. რისი მდგენელებია- X` Y` Z`:

ჯამური მაგნიტური ველის;

9. რისი მდგენელებია- X Y Z:

დედამიწის მაგნიტური ველის;

10. რისი მდგენელია- X :

დედამიწის მაგნიტური ველის;

11. რისი მდგენელია- Y:

1
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
დედამიწისმაგნიტური ველის;

12. რისი მდგენელია- Z:

დედამიწისმაგნიტური ველის;

13. რისი მდგენელებია- ax; by; cz; dx; ey; fz; gx; hy; kz:

რბილი ლითონის;

14. რისი მდგენელებია-P;Q;R:

მაგარი ლითონის;
15. რისი მდგენელია-P:
მაგარი ლითონის
16. რისი მდგენელია-Q:
მაგარი ლითონის;
17. რისი მდგენელია-R:
მაგარი ლითონის;
18. რას აღწერს პუასონის განტოლებათა სისტემა:
ჯამურ მაგნიტურ ველს;

19. რამდენი მდგენელისაგან შედგება პუასონის განტოლებათა სისტემა

15 წევრისაგან;

20. პუასონის განტოლებათა სისტემა შედგება:

3 დედამიწის, 9 რბილი ლითონის და 3 მაგარი ლითონის წევრისაგან;

21. პუასონის კოეფიციენტები ახასიათებენ შემდეგი თვისებებით:

რბილ მეტალს მაგნიტური თვისებებით, ფორმითა და ზომით;

22. H და H` მივიღეთ შემდეგი დაშვების საფუძველზე:

გემი უნდა იყოს წონასწორობის მდგომარეობაში;
23. H და H` მივიღეთ შემდეგი დაშვების საფუძველზე:
გემი უნდა იყოს წონასწორობის მდგომარეობაში;

24. H`- აღნიშნავს:

ჯამური მაგნიტური ველის ჰორიზონტალურ მდგენელს;

25. H - აღნიშნავს:

დედამიწის მაგნიტური ველის ჰორიზონტალურ მდგენელს;

26. H`=X`+Y` - არის:

ჯამური მაგნიტური ველის ჰორიზონტალური დაძაბულობის ვექტორის

ფორმულა;
2
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
27. H=X+Y - არის:
დედამიწის მაგნიტური ველის ჰორიზონტალური დაძაბულობის
ვექტორის ფორმულა;
28. X+Y+Z- არის:
დედამიწის მაგნიტური ველის დაძაბულობის ვექტორის ფორმულა;
29. X`+ Y` + Z`- არის:
ჯამური მაგნიტური ველის დაძაბულობის ვექტორის ფორმულა;
30. X` არის:
ჯამური მაგნიტური ველის მდგენელი X ღერძზე;
31. Y` არის:
ჯამური მაგნიტური ველის მდგენელი Y ღერძზე;
32. Y` არის:
ჯამური მაგნიტური ველის მდგენელი Y ღერძზე;
33. რას გვიჩვენებს ჯამური მაგნიტური ველის ჰორიზონტალური მდგენელი:
კომპასურ მერიდიანის მიმართულებას;
34. რას გვიჩვენებს დედამიწის მაგნიტური ველის ჰორიზონტალური მდგენელი:
მაგნიტურ მერიდიანის მიმართულებას;
35. რა წარმოიქმნება იმის გამო, როდესაც H და H` არ ემთხვევიან ერთმანეთს:

დევიაცია;

36. რატომ ვპოულობთ ჯამური დაძაბულობის ვექტორის ჰორიზონტალურ მდგენელს:

კომპასური მერიდიანის განსაზღვრისათვის;
37. რომელ ღერძებზე პოულობენ ჯამური დაძაბულობის ვექტორის ჰორიზონტალურ
მდგენელებს
x და y;
38. A` B` C` D` E`- არის:
მაგნიტური კომპასის დევიააციის ზუსტი კოეფიციენტები;
39. λH A`λH B`λH C`λH D`λH E`λH- არის:
მაგნიტური ძალები;
40. რომელი მაგნიტური ძალებია გამოწვეული მაგარი მეტალით:
B`λH და C`λH ;
41. რომელი მაგნიტური ძალებია გამოწვეული რბილი მეტალით მეტალით:
λH , A`λH , D`λH და E`λH;
42. რომელი მაგნიტური ძალა არ იწვევს დევიაციას:
λH ;

43. რამდენი მაგნიტური ძალა ვიცით:

6;

44. λH დადებითი კოეფიციენტის შემთხვევაში მიმართულია:

მაგნიტური მერიდიანით, ჩრდილოეთისაკენ;

45. A` λH დადებითი კოეფიციენტის შემთხვევაში მიმართულია:

მაგნიტური მერიდიანის პერპენდიკულარულად აღმოსავლეთისაკენ;

46. B` λH დადებითი კოეფიციენტის შემთხვევაში მიმართულია:

3
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
მაგნიტურ მერიდიანთან K კუთხით;

47. C` λH დადებითი კოეფიციენტის შემთხვევაში მიმართულია:

მაგნიტურ მერიდიანთან K+90° კუთხით;

48. D` λH დადებითი კოეფიციენტის შემთხვევაში მიმართულია:

მაგნიტურ მერიდიანთან 2 K კუთხით;

49. E` λH დადებითი კოეფიციენტის შემთხვევაში მიმართულია:

მაგნიტურ მერიდიანთან 2K+90° კუთხით;

50. მაგნიტური კომპასის დევიაციის ფორმულაა:

sin δ= A' cos δ +B ' sin K ' +C' cos K ' + D' sin ( 2 K ' +δ ) + E' cos ⁡( 2 K ' ¿ +δ)¿;

51. ჯამური მაგნიტური ველის H`პროექციის ფორმულა მაგნიტურ მერიდიანზე არის:

' ' ' '
H cosδ=λ H + B λ HcosK −C λ H sin K + D λ H cos 2 K − E λ H sin 2 K ;

52. ჯამური მაგნიტური ველის H`პროექციის ფორმულა მაგნიტურ მერიდიანის

პერპენდიკულარზე არის:
' ' ' ' ' '
H sinδ= A λ H + B λ H sinK +C λ H cosK + D λ H sin 2 K +¿ E λ H cos 2 K ¿;

53. sin δ= A' cos δ +B ' sin K ' +C' cos K ' + D' sin ( 2 K ' +δ ) + E' cos ⁡( 2 K ' ¿ +δ)¿ესფორმულა
გამოსახავს:
დევიაციი ზუსტ ფორმულას;

54. H ' cosδ=λ H + B' λ HcosK −C λ H sin K + D ' λ H cos 2 K − E' λ H sin 2 K - არის:
ჯამური მაგნიტური ველის ჰორიზონტალური მდგენელის პროექცია მაგნიტურ
მერიდიანზე;

55. H ' sinδ= A ' λ H + B' λ H sinK +C' λ H cosK + D ' λ H sin 2 K +¿ E ' λ H cos 2 K ¿ - არის:
1. ჯამური მაგნიტური ველის ჰორიზონტალური მდგენელის პროექცია
მაგნიტური მერიდიაანის პერპენდიკულარზე;
'
56. δ A=arctg A -არის:

მუდმივი დევიაციის ფორმულა;

' '
57. δ B =arcsin ⁡(B sin K )- არის:
ნახევრადწრიული დევიაციის ფორმულა;

' '
D sin 2 K
58. δ D =arctg ' '
1 − D cos 2 K ;
მეოთხედური დევიაციის ფორმულა;

4
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
59. მეოთხედური დევიაციის ფორმულაა:
' '
D sin 2 K
δ D =arctg ' ' ;
1 − D cos 2 K ;
60. მეოთხედური დევიაციის ფორმულაა:
' '
E cos 2 K
δ E =arctg ' ' ;
1 − E sin 2 K ;
61. ნახევრადწრიული დევიაციის ფორმულაა:
' '
δ B =arcsin ⁡(B sin K );
62. ნახევრადწრიული დევიაციის ფორმულაა:
' '
δ C =arcsin ⁡(C cos K );
63. მუდმივი დევიაციის ფირმულაა:
'
δ A=arctg A
64. მაგნიტური დევიაციის განადგურების მეთოდების შერჩევას ახდენენ:
არჩევენ იმის მიხედვით, თუ რომელი მაგნიტური ძალა იწვევს შსაბამის დევიაციას;
65. რომელი მაგნიტი გამანადგურებელი გამოიყენება B`λH ძალის კომპენსაციისთვის:
გრძივი მაგნიტი გამანადგურებელი;
66. რომელი მაგნიტი გამანადგურებელი გამოიყენება C`λH ძალის კომპენსაციისთვის:

განივი მაგნიტი გამანადგურებელი;

67. B`λH და C`λH ძალებიდან გამოწვეული დევიაციის კომპესატორები არის

განლაგებული:
მაგნიტური კომპასის ნაკტოუსის შუა ნაწილში;
68. B`λH ძალიდან გამოწვეული დევიაციის კომპესატორები არის განლაგებული:
1. მაგნიტური კომპასის ნაკტოუსის შუა ნაწილში;
2. მაგნიტური კომპასის ქვაბში;
3. მაგნიტური კომპასის კარტუშკაში;
4. მაგნიტური კომპასის ზედა ნაწილში განლაგებულ სპეციალურ ბუდეებში;
69. C`λH ძალიდან გამოწვეული დევიაციის კომპესატორები არის განლაგებული:
მაგნიტური კომპასის ნაკტოუსის შუა ნაწილში;

70. D`λH და E`λH ძალებიდან გამოწვეული დევიაციის კომპესატორები არის

განლაგებული:
მაგნიტური კომპასის ზედა ნაწილში განლაგებულ სპეციალურ ბუდეებში;
71. E`λH ძალიდან გამოწვეული დევიაციის კომპესატორები არის განლაგებული:
მაგნიტური კომპასის ზედა ნაწილში განლაგებულ სპეციალურ ბუდეებში;
72. D`λH ძალიდან გამოწვეული დევიაციის კომპესატორები არის განლაგებული:
მაგნიტური კომპასის ზედა ნაწილში განლაგებულ სპეციალურ ბუდეებში;
73. როდის გამოიყენება ნახევარ ერის მეთოდი:
როდესაც ნახევრად წრიული დევიაცია ძალიან დიდია;

74. როდესაც ნახევრად წრიული დევიაცია ძალიან დიდია, გამოიყენებენ:

ნახევრად-ერის მეთოდს;

75. მაგნიტური კომპასის დევიაციის განადგურებისას, რომელ მეთოდში გამოიყენება

დეფლექტორი:

კოლონგის მეთოდის;
5
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
76. მაგნიტური კომპასის დევიაციის განადგურებისას, რომელ მეთოდში გამოიყენება
ინკლინატორი:

კრენული დევიაციის განადგურების მეთოდის;

77. მაგნიტური კომპასით მეოთხედური დევიაციის განადგურების მეთოდით ახდენენ

შემდეგი მაგნიტური ძალების მიერ გამოწვეული დევიაციის განადგურებას:
D`λH და E`λH;
78. მაგნიტური კომპასით ნახევრადწრიული დევიაციის განადგურების მეთოდით
ახდენენ, შემდეგი მაგნიტური ძალების მიერ გამოწვეული დევიაციის განადგურებას:
B`λH და C`λH;
79. მაგნიტური კომპასის მუდმივი დევიაციის გასანადგურებლად იყენებენ შემდეგ
მეთოდს:
არ არსებობს განადგურების მეთოდი, რადგანაც მუდმივი სიდიდეა;

80. ქვემოთ ჩამოთვლილი მეთოდებიდან, რომელი არ გამოიყენება ნახევრადწრიული

დევიაციის გასანადგურებლად:

კრენული დევიაციის განადგურება გემის ინკლინატორის საშუალებით;

81. B`λH და C`λH ძალებით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით

კომპენსირდება:

ერის და კოლონგის მეთოდი;

82. B`λH ძალით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით

კომპენსირდება:

ერის და კოლონგის მეთოდით;

83. C`λH ძალით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით

კომპენსირდება:

ერის და კოლონგის მეთოდით;

84. B`λH და C`λH ძალებით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით

კომპენსირდება
ერის მეთოდით;
85. B`λH და C`λH ძალებით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით
კომპენსირდება:
კოლონგის მეთოდით;
86. B`λH ძალით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით
კომპენსირდება:
ერის მეთოდით;
87. B`λH ძალით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით
კომპენსირდება:
კოლონგის მეთოდით;
88. C`λH ძალებით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით
კომპენსირდება:
ერის მეთოდით;
6
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
89. C`λH ძალებით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით
კომპენსირდება:
კოლონგის მეთოდით;

90. D`λH ძალით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით

კომპენსირდება:

მეოთხედური დევიაციის განადგურების მეთოდით;

91. E`λH ძალებით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით

კომპენსირდება:

მეოთხედური დევიაციის განადგურების მეთოდით;

92. მაგნიტური დევიაციის განადგურების, რომელ მეთოდში იყენებენ დეფლექტორს:

კოლონგის მეთოდით;
93. მაგნიტური დევიაციის განადგურების, რომელ მეთოდში იყენებენ ინკლინატორს:
კრენული დევიაციის;

94. D`λH და E`λH ძალებით გამოწვეული დევიაცია რომელი მეთოდების გამოყენებით

კომპენსირდება:

მეოთხედური დევიაციის განადგურების მეთოდით;

95. რას ზომავს დეფლექტორი:

ჰორიზონტალურ მაგნიტურ ძალას;

96. რას ზომავს ინკლინატირი:

მაგნიტურ დახრას;

97. კრენული დევიაციის განადგურება ხდება:

განივი მაგნიტი გამანადგურებლით;

98. რომელი ხელსაწყო გამოიყენება ჰორიზონტალური მაგნიტური ძალის ძალის

გასაზომად:

დეფლექტორი;

99. რომელი ხელსაწყო გამოიყენება მაგნიტური დახრის გასაზომად:

ინკლინატორი

100. რომელი კომპასი ითვლება გემზე ძირითადად:

მაგნიტური;

101. რამდენი მაგნიტური კომპასია გემზე:

ძირითადი და რამდენი სამაშველო ნავია გემზე;
7
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
102. რომელი მერიდიანი არ არსებობს:
გირომაგნიტური
103. რომელი კომპასია გემზე საგზაო:
გიროკომპასი
104. ტერმინი გიროსკოპი ნიშნავს:

ბრუნვის მიმართულების მაჩვენებელს;

105. გიროსკოპის მთავარი ღერძის განმარტებაა:

ღერძი, რომელიც როტორის ბრუნვის პერპრნდიკულარულია და გადის მის

სიმეტრიის ცენტრზე, ეწოდება მთავარი, ან საკუთარი, გიროსკოპის ბრუნვის
ღერძი;

106. გიროკოპის მთავარი ღერძის სახელებია:

საკუთარი, ფიგურის ღერძი, სიმეტრიის ღერძი, OX;

107. გიროსკოპის ეკვატორიალური ღერძების განმარტებაა:

ორი ურთიერთპერპენდიკულარული ღერძი, რომლებიც როტორის ბრუნვის

სიბრტყეში არიან განლაგებული, ეწოდებათ ეკვატორიალური ღერძები;

108. სწრაფად მბრუნავის ქვეშ იგულისხმება როტორი:

რომლის კუთხური სიჩქარე საკუთარი ღერძის გარშემო გაცილებით დიდია იმ

კუთხურ სიჩქარეებზე, რომლებიც აქვს დანარჩენი ღერძების გარშემო;

109. გიროსკოპი შედგება:

როტორის (კამერა როტორით), მიმყვანი (რომელიც ანიჭებს როტორს

საკუთარი ბრუნვის კუთხურ სიჩქარეს), კუთხის გადამწოდი (რომელიც
გიროსკოპის კუთხურ მდგომარეობას აკონტროლებს) და ზოგ შემთხვევაში
მოწყობილობა, რომელიც ანიჭებს მას მმართველ ან მაკორექტირებელ
მომენტებს;

110. ასტატიკურია გიროსკოპი, თუ:

თუ გიროსკოპის სიმძიმის ცენტრი ემთხვევა საკიდრების გადაკვეთის

წერტილს;

111. თავისუფალია გიროსკოპი, თუ:

გარე ძალების მომენტების ჯამი, რომელიღაც საკიდრის ან წერტილის მიმართ

ნულის ტოლი აქვს;

112. მძიმეა გიროსკოპი, თუ:

თუ გიროსკოპის სიმძიმის ცენტრი არ ემთხვევა საკიდრების გადაკვეთის

წერტილს;
8
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
113. გიროსკოპად შეიძლება გამოყენებული იყოს:

სხეული მყარ, თხევად და აირად მდგომარეობაში;

114. რა დანიშნულება აქვს საკიდრებს:

როტორს იჭერს შეკიდულ მდგომარეობაში;

115. რას წარმოადგენს სამი თავისუფლების ხარისხის, კარდანის საკიდრების მქონე

გიროსკოპი:

ესაა სისტემა, რომელიც შესდგება შიდა რკალი, გარე რკალი და როტორისაგან;

116. გიროსკოპის რომელი წერტილია უძრავი და რა ეწოდება მას:

რგოლებისა და როტორის ღერძები იკვეთებიან ერთ წერტილში, რომელსაც

საკიდრის წერტილი (ცენტრი) ეწოდება;

117. რეზალის ღერძები ეწოდებათ ღერძებს:

OY და OZ ღერძებს რეზალის ღერძები ეწოდებათ, მათი განსაკუთრებულობა

მდგომარეობს იმაში, რომ ისინი მოძრავნი არიან, მაგრამ არ ღებულობენ
მონაწილეობას გიროსკოპის როტორთან ერთად ბრუნვით მოძრაობაში OX
ღერძის მიმართ;

118. სამი თავისუფლების ხარისხის მქონე გიროსკოპი ნიშნავს:

შეუძლია შეასრულოს დამოუკიდებელი ბრუნვა ნებისმიერი სამი ღერძის

გარშემო;

119. ორი თავისუფლების ხარისხის მქონე გიროსკოპი ნიშნავს:

შეუძლია შეასრულოს დამოუკიდებელი ბრუნვა ნებისმიერი ორი ღერძის

გარშემო;

120. ერთი თავისუფლების ხარისხის მქონე გიროსკოპი ნიშნავს:

შეუძლია შეასრულოს დამოუკიდებელი ბრუნვა ძირითადი ღერძის გარშემო;

121. გიროსკოპის ძირათადი მახასიათებელია:

კინეტიკური მომენტი;

122. საკუთარი ღერძის კინეტიკური მომენტის ფორმულა იკითხება:

საკუთარი ღერძის ინერციის მომენტისა და საკუთარი ბრუნვის კუთხური

სიჩქარის ნამრავლი;
9
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
123. კინეტიკური მომენტის და საკუთარი ბრუნვის კუთხური სიჩქარე
მიმართულია:

OX ღერძის მიმართულებით;

124. ერთდროულად რამდენი ღერძის გარშემო შეუძლია გიროსკოპს ბრუნვა

(განმარტების თანახმად):

2;

125. გიროსკოპული სისტემის კინეტიკური მომენტი ტოლია:

საკუთარი ღერძის კინეტიკური მომენტის და რომელიმე ერთი

ეკვატორიალური ღერძების კინეტიკური მომენტების ჯამის;

126. ეკვატორიალური ღერძის კინეტიკური მომენტის ფორმულა იკითხება:

ეკვატორიალური ღერძის ინერციის მომენტისა და ეკვატორიალური ღერძის

ბრუნვის კუთხური სიჩქარის ნამრავლი;

127. კინეტიკური მომენტის ცვლილების თეორემაა:

სხეულის კინეტიკური მომენტის წარმოებული დროში, რომელიღაც უძრავი

წერტილის მიმართ ტოლია ამ სხეულზე მომქმედი გარე ძალების მთავარი
მომენტისა იმავე წერტილის მიმართ;

128. რას გამოსახავს კინეტიკური მომენტის წარმოებილი დროში:

ამ ვეტორის ბოლო წერტილის წრფივი სიჩქარეს;

129. როგორი სახე აქვს მომენტების თეორემას:

მყარი სხეულის კინეტიკური მომენტის ბოლო წერტილის წრფივი სიჩქარე,

რომელიღაც წერტილის მიმართ ტოლია ამ სხეულზე მოქმედი ყველა ძალის
მთავარი მომენტისა, იმავე წერტილის მიმართ;

130. მყარი სხეულის კინეტიკური მომენტის ბოლო წერტილის წრფივი სიჩქარე,

რომელიღაც წერტილის მიმართ ტოლია ამ სხეულზე მოქმედი ყველა ძალის მთავარი
მომენტისა, იმავე წერტილის მიმართ არის:
მომენტების თეორემა
131. თავისუფალი გიროსკოპის ძირითადი თვისებებია:

მდგრადობა, პრეცესია;

132. გიროსკოპის მდგრადობა ნიშნავს:

10
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
ხელსაწყოს ნებისმიერი გადაადგილების და ნებისმიერი დარტყმითი
ზემოქმედების მიუხედავათ გიროსკოპი ინარჩუნებს ინერციულ სივრცეში
მთავარი ღერძის მიმართულებას;

133. გიროსკოპის პრეცესია ნიშნავს:

გიროსკოპის მთავარი ღერძის მოძრაობა, გარე ძალის მოქმედების

პერპენდიკულარულ სიბრტყეში;

134. გიროსკოპის პრეცესიის ფორმულა იკითხება:

პრეცესიის კუთხური სიჩქარე, პირდაპირ პროპორციულია გარე ძალების მიერ

მოდებული მომენტის და უკუპროპორციულია გიროსკოპის კინეტიკური
მომენტის;

135. გიროსკოპული მომენტი ტოლია:

გიროსკოპული მომენტი ტოლია გიროსკოპის კინეტიკური მომენტის

ნამრავლის გადატანით კუთხური სიჩქარეზე;

136. გიროსკოპული მომენტის განსაზღვრებაა:

ეს არის რეაქცია, რომელსაც უწევს სამი თავისუფლების ხარისხის მქონე

ასტატიკური გიროსკოპი ნებისმიერ გარე ძალას, რომლის მომენტიც არ
ემთხვევა გიროსკოპის მთავარი ღერძის მიმართულებას;

137. რაში მდგომარეობს დოლამბერის პრინციპი:

დროის ნებისმიერ მომენტში, სხეულის(გიროსკოპის) ყველა წერტილის გარე

ძალების და ინერციის ძალების მომენტების ჯამი, რომელიღაც ცენტრის ან
ღერძის მიმართ ნულის ტოლია;

138. ვინ შეიმუშავა გიროსკოპისა და გიროსკოპული მოწყობილობების მოძრაობის

დიფერენციალური განტოლებები:

კუდრევიჩმა;

139. რომელი კანონი შეიმუშავა კუდრევიჩმა:

გიროსკოპისა და გიროსკოპული მოწყობილობების მოძრაობის
დიფერენციალური განტოლებები;

140. კუდრევიჩის მეთოდის თანახმად, რომელი ძალის მომენტები არ უნდა

გავითვალისწინოდ:

ცენტრისკენული ძალის მომენტები;

141. რას გამოხატავს {

− Ј β̈ − Н α̇ cosβ + LY =0
− Ј α̈ cosβ + Н β̇ =0
განტოლებათა სისტემა?

11
2024 ნავიგაციური ხელსაწყოები ი.ფაღავა
გიროსკოპისა და გიროსკოპული მოწყობილობების მოძრაობის
დიფერენციალურ განტოლებათა სისტემას;
142. რამდენი ტიპის გიროკომპასები ვიცით:

2;

143. როგორაა გიროსკომპასების სწორი დასახელება:

კორექტირებადი და არაკორექტირებადი;

144. გიროკომპასი ეწოდება:

ნავიგაციურ ხელსაწყოს, რომელსაც გააჩნია მიმართველი მომენტი და

გამოიყენება გემის კურსისა და მიმართულების გამოსამუშავებლად;

145. რისი განმარტებაა-ნავიგაციურ ხელსაწყო, რომელსაც გააჩნია მიმართველი

მომენტი და გამოიყენება გემის კურსისა და მიმართულების გამოსამუშავებლად:
გიროკომპასის;
146. რომელი ხელსაწყოს განმარტებაა- კურსისა და მიმართულების მაჩვენებელი:
კომპასების;
147. რომელი ხელსაწყოს განმარტებაა-„მიუნიშნებს მაგნიტურ მერიდიან“:
მაგნიტური კომპასის;
148. რომელი ხელსაწყოს განმარტებაა-„მიუნიშნებს ჭეშმარის მერიდიან“:

გიროკომპასის;

149. არაკორექტირებად გიროკომპასებს არ გააჩნიათ შემდეგი სახის დევიაცია:

კინეტიკური დევიაცია;

12