SÓNG

( Xuân Quỳnh )
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả: .
a. Cuộc đời:
- Tài năng: nhiều lĩnh vực
- Cuộc đời vất vả, đa đoan luôn khao khát tình yêu, mái ấm gia đình và tình mẫu tử.
b. Sự nghiệp thơ:
- Tác phẩm chính: Tơ tằm- chồi biếc (1963),Hoa dọc chiến hào (1968), Gió lào cát trắng
(1974), Lời ru trên mặt đất (1978), Tự hát (1984), Hoa cỏ may (1989),…
c. Đặc điểm thơ:
Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi
tắn, vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị đời
thường.
2. Bài thơ:
a. Hoàn cảnh sáng tác:
- Sáng tác năm 1967 (trong chuyến đi thực tế vùng biển Diêm Điền)
- In trong tập thơ: “Hoa dọc chiến hào” (1968)
b. Nội dung cảm xúc chủ đạo:
Bài thơ diễn tả những cảm xúc vừa phong phú, phức tạp vừa thiết tha sôi nổi của một tâm
hồn phụ nữ trong tình yêu
c. Hình tƣợng thơ:
SÓNG – EM
Hai hình tượng đan xen hòa quyện
d. Kết cấu: 2 phần
- Hai khổ đầu: Sóng - Biểu tƣợng của tình yêu
- Bảy khổ cuối: Sóng - Những biểu hiện cụ thể của tình yêu
II. ĐỌC - HIỂU BÀI THƠ:
1.Hai khổ thơ đầu: SÓNG- Biểu tƣợng của tình yêu
a. Khổ 1:
- Hai dòng đầu: Những trạng thái của sóng -> Trạng thái của tình yêu
+ Sóng với những trạng thái đối nghịch : dữ dội , ồn ào >< dịu êm, lặng lẽ. Khi thì cuồng
nhiệt, mạnh mẽ; khi hiền hòa êm dịu.
+ Tình yêu của em khi sôi nổi, nồng nàn, mãnh liệt lúc giận dữ, hờn ghen; Khi lại dịu
dàng, sâu lắng với những trăn trở suy tư…
-Hai dòng sau: Hành trình của sóng -> Hành trình của tình yêu
+ Không gian ở sông nhỏ hẹp, tù túng sóng không thể hiểu, không khám phá hết về mình.
Sóng phải tìm ra biển lớn. chỉ có đại dương bao la rộng lớn sóng mới hiểu hết về mình,được
tự do khám phá …
+ Tình yêu của em cũng vậy: em không chấp nhận thứ tình yêu ích kỉ nhỏ hẹ tầm thường.
Em tìm đến một tình yêu đích thực, có sự bao dung độ lượng và hướng tình yêu cá nhân tới
tình yêu của nhân loại bao la rộng lớn
 + Chữ tận : thể hiện khát khao cháy bỏng trong hành trình của sóng và cũng là khát khao
trong hành trình đến với tình yêu đích thực của em. Đã là khát khao cháy bóng và chính đáng
thì sóng và em phải tìm đến tận nơi, tận cùng -> nghị lực của sóng, em -> vẻ đẹp hiện đại
b. Khổ 2: Khái quát quy luật muôn đời
- Hai dòng đầu: Quy luật sóng -> muôn đời không đổi
+ Muôn đời nay con sóng xƣa, hôm nay và mãi mai sau vẫn thế: tức là vẫn những trạng
thái đối nghịch, vẫn chảy trôi từ sông ra bể. Đó là quy luật bất biến của tự nhiên
- Hai dòng sau: quy luật của tình yêu-> cũng vậy
+ Khát vọng tình yêu trong trái tim con người cũng thế: dù con ngƣời ngày xƣa, hôm
nay và mãi mai sau thì nỗi khát vọng tình yêu trong trái tim con ngƣời luôn có, và càng
sôi nổi nồng nàn mãnh liệt hơn trong trái tim tuổi trẻ.
Tiểu kết:
Lời thơ dung dị >< Ý thơ: triết lí sâu sắc
Từ hình tượng sóng -> khái quát thành quy luật tình cảm của muôn người ở muôn đời.
sóng vẫn vô đập muôn đời, khát vọng tình yêu trong trái tim con người (nhất là tuổi trẻ) vẫn
luôn thường trực.
2. Bảy khổ cuối: SÓNG- biểu hiện cụ thể của tình yêu
a. Khổ 3: Yêu là băn khăn, trăn trở, nghĩ suy
- Điệp từ “em nghĩ” đầy băn khoăn trăn trở. Trước không gian bao la rộng lớn của biển cả,
của cuộc đời em nghĩ về cội nguồn của sóng, cội nguồn của tình yêu
- “Khi nào ta yêu nhau” Câu hỏi của XQ, của muôn người, của muôn đời về nơi bắt đầu
của tình yêu khó giải thích.
b. Khổ 4: Yêu là thắc mắc, cắt nghĩa, lý giải
- Mƣợn quy luật của tự nhiên để lí giải về cội nguồn của tình yêu
- Sóng bắt đầu từ gió. Gió bắt đầu từ đâu? Em cũng ko biết nữa? -> Khi nào ta yêu nhau.
Đang nói về sóng, gió khéo léo chuyển sang nghĩ về cội nguồn của tình yêu. Sóng gió là hiện
tượng của tự nhiên, đến một cách tự nhiên bất chợt -> tình yêu của em cũng vậy cũng đến tự
nhiên, khó định đoạt, luôn là điều bí ẩn và hấp dẫn mà bao trái tim con người vẫn băn khoăn
thắc mắc , cắt nghĩa lí giải nhưng đều bất lực trước vấn đề huyền diệu môn thủa của trái tim
con người.
c. Khổ 5: Yêu là nhớ nhung
- Sóng nhớ: choáng ngợp khắp không gian, triền miên theo thời gian
+ dưới lòng sâu, trên mặt nước( choáng ngợp khắp không gian)
+ Ngày đêm không ngủ( triền miên theo thời gian)
+ Mượn sóng thể hiện nỗi nhớ chưa đủ chưa hết nên em hiện diện để soi chiêu bổ sung
- Em nhớ:
+ trong mơ còn thức (tình yêu còn thức) -> thƣờng trực, hằn sâu trong tiềm thức
d. Khổ 6: Yêu là chung thủy
- Dẫu xuôi Bắc - ngược Nam
- Nơi nào cũng : nghĩ – hướng về anh – một phương
-> dẫu cuộc sống có tận bận bộn bề, nhiều chông gai trắc trở nhưng phương Anh vẫn là
phương duy nhất của tình cảm, phương duy nhất của trái tim em.
-> Tình yêu đạt đến độ thủy chung bền vững -> vẻ đẹp truyền thống
 e. Khổ 7: Yêu là tin tƣởng, vƣợt qua mọi gian nan thử thách
- Hành trình sóng tới bờ - hành trình đến với tình yêu đích thực của em . Dù có muôn vàn
gian nam thử thách thì trăm ngàn con sóng vẫn luôn vỗ đập vào bờ; và em cũng sẽ vượt qua
mọi chông gai trắc chở để đến được tình yêu đích thực. -> Nghị lực, niềm tin
-> Mượn quy luật, hành trình của sóng tới bờ để nói tới niềm tin bất diệt của tình yêu
g. Khổ 8: Yêu là lo âu, trăn trở
- Nhận thức :
+ Thời gian chảy trôi nhanh chóng
+ Cuộc đời hữu hạn
-> Cuộc đời dẫu có dài năm tháng vẫn đi qua không đứng đợi. Biển có rộng đến mấy
mây vẫn bay về xa…
-> Một trái tim vẫn đang thức đập những âu lo
h. Khổ 9 : Yêu là ƣớc mơ, khát vọng
- Ƣớc muốn hóa thân thành sóng và tan ra thành trăm sóng nhỏ hòa vào biển lớn- hòa
tình yêu cá nhân nhỏ bé vào tình yêu của nhân loại để bất tử hóa tình yêu.
III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật :
- Thể thơ 5 chữ truyền thống; cách ngắt nhịp, gieo vần độc đáo, giàu sức liên tưởng.
- Xây dựng hình tượng ẩn dụ, giọng thơ tha thiết.
2. Ý nghĩa văn bản:
Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu hiện lên qua hình tượng sóng: tình yêu
thiết tha, nồng nàn, đầy khát vọng và sắt son chung thủy, vượt lên mọi giới hạn của đời người.
IV. CỦNG CỐ