Düşünce ve eylem

Hangisi önce gelir? Düşünmek için olan eylemsizlik haline nasıl varabiliriz?

Düşüncenin sınırları. Her düşncenin eyleme geçirilmesi gerekli midir?

Düşünme de. Bir eylem değil midir? Düşünme ve eylemi nasıl ayırt ederiz?

Felsefenin konusu düşünmenin kendisi.

Felsefeyi karakterize eden kavramlar “theoria” nedir? Genelde 9.yyda iki şekilde arapçalaştırıldı:
ilim ve amel, daha sonra nazar bunun yerini alır. Theoriada izlemek, bakmak anlamları var.
Bakmak ve görmek hep düşünme için kullanılır. Rüyada mesela görüyoruz. Basiret de bir tür
görmedir.

Ayna bize cisimsel olanı gösterir, sınırlı olanı. Bakmak. Trene bakmak. Trene baktığımızda bizi
farklılaştıran bir şey olması gerekir. Bakmak alelade bir duyumdur. Mesela manzaraya bakmak.
Pencereden bakmak. Görmek ise bakmaya nispetle bakma sırasında elde edemeyeceğimiz bir
şeyi elde ederiz. Görmek de alt gruplara ayrılabilir. Dinlemek ve anlamak.

Neden anlamayız? Çok spesifik terimler varsa. Görmek de baktığımız yerdeki ilişkileir, yasaları,
bağlantıları yasaları anlamak esastır. “Seni anlıyorum!” Anlama aslında hissetmek anlamında
kullanılır.

Gündelik dilde düşünce dendiğinde akla gelen ilk şey “zihinsel işlem yapma”dır. Fikir kelimesi
önemli. Fikir arapçada tertip etmek demek. Aslında sınıflandırma-sıralama yapmak demek. Bilim
adamının kurduğu düşünsel yapıtı tüm unsurlarıyla görmeye çalışmak. İkinci terim “refleksiyon”.
Düşünme nedir, düşünce nedir? Sadece düşündüğümüz nesneler üzerine değil de düşüncenin
kendisi üzerine de kafa yormak: refleksiyon.

Felsefe 6. Yy ile beraber başlıyor.

Örnekleri bu iki deneyimden alabiliriz: uygarlıkların en önemli sorunu kuram (düşünce) ile eylemin
birbirinden ayırt edilmesi.
İnsanların yapabildikleri en zor eylem theoria ile praksisi birbirinden ayırt etmek. Batıda ve islam
dünyasında çok zor gerçekleşmiştir.

İman ve amel ayrımı. Düşünme ile eylem ayrımını ilk yapan kişilerden birisi Ebu hanife. Fıkıh-
düşünme ikiye ayrılır. Olanlar hakkında düşünme ve din hakkında düşünme. Fıkıh: gündelik
yaşamda insanların karşılaştıkları hükümler. İkinci ayrım iman ve amel ayrımı. Çok radikal ve
devrimci bir ayrımdır.