Zestaw C.

Zadania otwarte kr6tkiej odpowiedzi

Zadanie 1. (2 pkt)
Wysokosc graniastoslupa prawidlowego tr6jkqtnego jest r6wna 8, a jego obj~tosc wynosi
32v'3. Oblicz dlugosc kraw~dzi podstawy tego graniastoslupa.

Zadanie 2. (2 pkt)
Przekqtna sciany bocznej graniastoslupa prawidlowego tr6jkqtnego
tworzy z kraw~dzic! podstawy k4t 30° (rysunek obok). Oblicz pole po-
wierzchni bocznej tego graniastoslupa, jeieli kraw~dz jego podstawy
ma dlugosc 3 Clll.
3cm

Zadanie 3. (2 pkt)
Podstawq graniastoslupa prostego jest romb, kt6rego jedna przekqtna jest dwa razy dluzsza od
drugiej, a pole wynosi 16. Oblicz dlugosc kr6tszej przekqtnej tego graniastoslupa, jesli jego
wysokosc jest r6wna 2.

Zadanie 4. (2 pkt)
Wszystkie kraw,;dzie graniastoslupa prawidlowego szesciokqtnego sq tej samej dlugosci. Naj-
dluzsza przekqtna tego graniastoslupa ma dlugosc 20 cm. Oblicz dlugosci kraw,;dzi.

Zadanie 5. (2 pkt)
Wysokosc sciany bocznej ostroslupa prawidlowego czworok4tnego jest r6wna 2 cm. Oblicz
dlugosc kraw,;dzi podstawy tego ostroslupa, jezeli pole powierzchni calkowitej tego wielo-
scianu jest r6wne 21 cm2 .

Zadanie 6. (2 pkt) [CKE]

Oblicz sinus kqta zawartego mi~dzy przek4tn4 szescianu a jego plaszczyzn4 podstawy.

Zadanie 7. (2 pkt)
Wysokosc ostroslupa prawidlowego tr6jk4tnego jest r6wna 6, a k4t nachylenia kraw~dzi bocz-
nej do plaszczyzny podstawy wynosi 60°. Oblicz wysokosc podstawy tego ostroslupa.
Zestaw D. Zadania otwarte rozszerzonej odpowiedzi

Zadanie 1. (5 pkt)
Pole powierzchni bocznej graniastoslupa prawidlowego czworok<!tncgo :ynosi_ 48 ~3.
kc)tna sciany bocznej tego graniastoslupa tworzy z kraw~dzi<I bocznq kqt 30 • Obhcz dlugosc teJ
przek<}tnej.

Zadanie 2. (4 pkt)
Oblirz obj~tosc graniastoslupa prawidlowego szesciokcitnego, kt6rego kr6tsza przekqtna ma
dlugosc 4v'3, a wysokosc jest trzy razy dluzsza od kraw~dzi podstawy.

Zadanie 3. (4 pkt)
Podstaw4 graniastoslupa prostego jest romb o boku dlugosci 3 cm. Dluzsza przekqtna gra-
niastoslupa ma dlugosc 6 cm, a wysokosc graniastoslupa jest r6wna 2 ./3 cm. Oblicz pole
podstawy tego graniastoslupa. p

Zadanie 4. (6 pkt)
Podstaw<l graniastoslupa prostego jest tr6jk4t r6wno-
ramienny, kt6rego podstawa ma dlugosc a (rysunek
obok). Przek4tna F B sciany bocznej tworzy z kraw~-
dzi 4 BC k4t 30°, a k4t mi~dzy przekqtnymi F B i FA
wynosi 60°. Wykaz, ze obj~tosc tego graniastoslupa
jest r6wna a
3
(2. a
A B

Zadanie 7. (5 pkt) (CKE)

Kraw~dz boczna ostroslupa prawidl~wego _czworokc}t~ego ma dlugosc 4 cm i jest nachylona do
plaszczyzny podstawy pod kc}tem 30 • Obhcz dlugosc kraw~dzi szescianu, kt6rego obj~tosc jest
r6wna obj~tosci tego ostroslupa.
 Zadania powt6rzen!owe

Zadanie 8. (5 pkt) [CKE]

Podstawq ostroslupa ABCS jesl tr6jkqt r6wnoboczny ABC o boku dlugosci 8. Punkt D jest
srodkiem kraw~dzi AB, a odcinek DS jest wysokosci1 ostroslupa. Kraw~dzie AS i BS majcJ
dlugosc 7. Oblicz dlugosc kraw~dzi CS.

Zadanie 9. (7 pkl)
PodstawcJ graniastoslupa prostego jest trapez r6wnora-
mienny, kt6rego przekqtna tworzy qt prosty z ramie-
niem (rysunek obok). Przekqtna jednej ze scian bocz-
I
nych tworzy z ramieniem trapezu kqt 45°, a przek1tna I
I 6
drugiej ze scian tworzy z dluzszq podstaw1 trapezu - - - - - - - -1,
k4t a, kt6rego tangens jest r6wny ½. Oblicz obj~tosc ' ....
.... ....
graniastoslupa, jeieli jego wysokosc jest r6wna 6.

Zadanie IO. (4 pkt) [CKE 2015]

Wysokosc graniastoslupa prawidlowego czworok4tnego jest r6wna 16. Przek4tna graniasto-
slupa jest nachylona do plaszczyzny jego podstawy pod qtem, kt6rego cosinus jest r6wny ¾.
Oblicz pole powierzchni calkowitej tego graniastoslupa.

Zadanie II. (6 pkt)

Szescian o kraw~dzi 4 cm przeci~to plaszczyznq zawierajqeq przek4tn4 jego dolnej podstawy
i srod.ki dw6ch krawc;dzi jego g6rnej podstawy. Wykai, ie pole otrzymanego przekroju jest
r6wne 18 cm 2. D
Zadanie 12. (4 pkt) (CKE]
PodstawcJ ostroslupa ABCD jest tr6jk,Jt ABC. Kraw~d.i AD jest wyso-
koscicJ ostroslupa (patrz rysunek). Oblicz obj~tosc ostroslupa ABCD,
jesli wiadomo, ie !ADI= 12, IBCI = 6, IBDI = ICDI = 13.

Zadanie 13. (4 pkt) (CKE]

W graniastoslupie czworokqtnym prawidlowym przekc}tna o dlugo-
sci d jest nachylona do plaszczyzny podstawy pod kqtem a takim,
ie sin a = 0,2. Wyznacz obj~tosc tego graniastoslupa.
B

87
zestaW C - odpowiedzi Zestaw D - odpowiedzi
1, 4 1. 4/3
2. 9-/3 ,m2 2. 36/3

3. 2/5 3. 6,/i cm 2
16
6• 17
4. 4/5 cm
5. 3 cm 7. 2-1/2 cm

6. iJ.
3
8. ICSl=9
1. 3-/3 9. 162/3
a. tak 10. 384,/i+ 144
g, 10 cm 12. 48
13. /isd3
14.
15. P, =480,r, V =600,r

zestaw C - modele rozwiqzan zadan otwartych

Numer Etapy rozwicµania zadania

zadania

Oznaczenie przez a dlugosci kraw~dzi podstawy i zapisanie r6wnania: a

2
(3 .8 = 32 )3
1.
Obliczenie dlugosci kraw~dzi podstawy: a = 4

Obliczenie wysokosci H graniastoslupa: H =3 tg 30° =)3 [cm]

2.
Obliczenie pola powierzchni bocznej graniastoslupa: Pb =9./3 cm2
Obliczenie dlugosci kr6tszej przek4tnej podstawy graniastoslupa: d 1 = 4
3.
Obliczenie dlugosci kr6tszej przekc!tnej graniastoslupa: d =2Js

Wykonanie rysunku pomocniczego, wprowadzenie oznaczen

a
4.

Uloienie r6wnania 202 =a 2 + (2a )2 i obliczenie dlugosci a kraw~dzi graniastoslupa: a= 4-/5 cm

Uloienie r6wnania a 2 + 4a = 21, gdzie a oznacza dlugosc kraw~dzi podstawy ostroslupa

5.
Obliczenie a: a= 3 cm
Numer Etapy rozwlqzanla mdanla
zactanla
Wykonan ie rysunku I wprowadzenle oznaczeri

6.

. . sm
Obli czeme. a - .il
. a -- a./3" - 3

Wykonan ie rysunku pomocniczego i wprowadzenie oznaczen

7.

Uloi.enie r6wnania tg60° = Th i obliczenie wysokosci podstawy ostroslupa: h =3)3

Obliczen ie obj~tosci szkJanki: V = 1601r cm3 RS 503 ml

8. SformuJowanie odpowiedzi: Sok z dw6ch butelek o lcJcznej pojemnosci 500 ml zmiesci sit: w tej
szklance.

Obliczen ie dlugosci tworzcJcej stoi.ka: l = 5v'2 cm

9.
Obliczen ie dlugosci srednicy stoi.ka: Zr= I v'2 = 10 cm
zestaW D - modele rozwi¥a n zadan otwartych

Nurner Etapy rozwlc12ania zadania

zadanla
Wykonanic rysunku pomocniczego i wprowadzenie oznaczen

I X
b I
I

1.
)- --- -
/
/ a
a
Ulo:ienie r6wnania 4ab =48./3 i przeksztakenie go do postaci: ab= 12V3

i
Przeksztakenie r6wnosci tg 30° = do postaci: a =b 4,
Wykorzystanie otrzymanych r6wnosci do obliczenia dlugosci kraw~dzi: a =2 V3, b =6

Obliczenie dlugosci prze~tnej: x =4V3

Wykonanie rysunku pomocniczego i wprowadzenie oznaczen

3a

2.

Wyznaczenie X w zaleznosci od a: X =a./3

Obliczenie dlugosci kraw~dzi podstawy graniastoslupa: a = 2

Obliczenie obj~tosci graniastoslupa: V =36./3

Wykonanie rysunku pomocniczego i wprowadzenie oznaczen

2./3
3.

Obliczenie dlugosci dluiszej przekqtnej podstawy: d1 = 2V6 cm

 Numer
Etapy rozwlcµanla zadanla
zadanla
Wykorzystanie wlasnosci przek.}tnych rombu i obliczenie dlugoki krot,;zej pt 11:kqtnej podstawy:
d2 = 2y'3
3. ed.
• • poIa pod stawy gramastos
Obl1czeme • Iupa: p = 2 v'6· 2 vG -- 6./2 cm 2
2

Wprowadzenie oznaczen: H - wysokosc graniastoslupa, h - wysokosc po<lSlawy graniastoslupa

i zauwai.enie, ie zaznaczony przekr6j jest tr6jk<ltem r6wnobocznym

Zapisanie r6wnosci sin 30° = i wyznaczenie wysokosci graniastoslupa: H = a 1

Obliczenie dlugosci ramienia b podstawy graniastoslupa: b = af
4.
Obliczenie dlugosci wysokosci h podstawy graniastoslupa: h = af
2
Obliczenie pola podstawy graniastoslupa: Pp= a f
3
Obliczenie obj~tosci ostroslupa: V = a f i sformulowanie odpowiedzi

Wykonanie rysunku i wprowadzenie oznaczen

Sina= p

/
5. /
/

a
Obliczenie dJugosci kraw~dzi podstawy graniastoslupa: a =d cos a

Obliczenie dJugosci przek<!tnej sciany bocznej graniastoslupa: x =d sin a

Przeksztakenie r6wnosci H 2 =x 2 - a 2 do postaci: H 2 =d 2( sin2 a - cos 2 a)

Podstawienie do powyiszej r6wnosci wartosci cos2 a = 1 - p2 i sin2 a =p2

Obliczenie wysokosci H graniastoslupa: H = dJ2p 2 - 1 i sformulowanie odpowiedzi

Obliczenie liczby klock6w: ( 8 : 2 ) 3 =64

Zauwazenie, ze jesli podstaw<l graniastoslupa bylby kwadrat o boku 2 cm lub 4 cm, to Jacek
zuzylby wszystkie klocki. Jesli podstaw<l graniastoslupa bylby kwadrat o boku 6 cm, to Jacek
zuzylby 3 • 3 • 7 = 63 klocki i graniastoslup mialby 14 cm wysokosci. Zatem druga zbudowana
6. bryla, to prostopadJoscian o wymiarach 6 x 6 x 14

Obliczenie pola powierzchni calkowitej tego prostopadloscianu: 2. 6. 6 + 4. 6 · 14 = 408 [cm2]

Obliczenie szukanego stosunku p6l: !~: = :~

Numer Etapy rozwic}Zania zadanla
zadanla
Wykonanlc rysunku pomocnlczego i obliczenie wysokoki ostroslupa: H = 2 cm

7. a

Obliczenie dlugosci d przeqtnej podstawy ostroslupa Jub dlugosci a kraw~dzi jego postawy:
d=4v'3, a=2vti cm

Obliczenie obj~tosci ostroslupa: V = 16 cm3

Zapisanie r6wnania a 3 =16, gdzie a oznacza dlugosc kraw~dzi szescianu

Obliczenie dlugosci kraw~dzi szescianu: a = 20 cm

Wykonanie rysunku pomocniczego i wprowadzenie oznaczen

s

8.

Zauwazenie, ze kclty SDB i SDC s4 proste

Obliczenie wysokosci DS: IDS!= J33

Obliczenie dlugosci odcinka DC: IDCI = 4)3

Obliczenie dlugosci kraw~dzi CS: ICSI = 9

Obliczenie dlugosci ramienia trapezu: x =6

9.
Obliczenie dtugosci dluzszej podstawy trapezu: a= 12
 Numer
Etapy rozwiclZc3nla zadania
zadanla
Wykonanie rysunku pomocniczego podstawy graniastoslupa i wprowadzenic oznaczen

9. ed.
A
£?1\6\ 12 B
Zauwaienie, ie tr6jkqt ABC stanowi polow~ tr6j!G}ta r6wnobocznego o wysokosci AC i k:icie
przy wierzcholku B o mierze 60°

Obliczenie wysokosci trapezu: h = 3)3

Obliczenie dtugosci kr6tszej podstawy trapezu: IDCI =6
Obliczenie obj~tosci graniastoslupa: V =162)3
Wykonanie rysunku i wprowadzenie oznaczen

COS(%=¾

16
10.

a
2
Wyznaczenie tg a: tg a= 1~ = BV2a i stqd: a= s.jz c?s a
av2 sma

Obliczenie wartosci sin a: sin a= t i dlugosci kraw~dzi podstawy: a =6v'2

Obliczenie pola powierzchni calkowitej: Pc = 4 • 16 •6v'2 + 2 • ( 6v'2) 2 = 384v'2 + 144
Wykonanie rysunku pomocniczego i zauwaienie, ie przekrojem szescianu jest trapez
H M
..-r---~.,...-...--..,, G

11. 4

A 4 B
Obliczenie dlugosci BD: IBDI =4v'2 cm

Obliczenie dlugosci MN: jMNI = 2v'2 cm

Numer
Etapy rozwiq.Zania zadania
zadanla
Obllczenie dlugosci SR: ISRI = ,/2 cm

Obliczenie dlugosci ST: ISTI =3,/2 cm

11, ed.
Obliczenie pola przekroju: p = ( 4 v'2+7 V2) •3v'2 I
2 = 18 cm 2 ]
Obliczenie dlugosci kraw~dzi AB i AC z twi dz • p·
er ema 1tagorasa zastosowanego do tr6jk4t6w
prostokqtnych DAB i DAC: IABI = IACI = 5

12. Obliczenie wysokosci h tr6jk.ita r6wnoramiennego ABC, opuszczonej na bok BC: h =4

Obliczenie pola podstawy ostroslupa: Pp = 12
Obliczenie obj~tosci ostroslupa: V =48
Wykonanie rysunku i wprowadzenie oznaczen

13.

Skorzystanie z zaleinosci sin a= i wyznaczenie h: h = 0,2d

Skorzystanie z zaleinosci cosa = af i wyznaczenie: ah= d cos a= dJl - (0,2) 2 = jo,%d

Wyznaczenie wzoru na obj~tosc graniastoslupa: V =a2 h = ½. 0,96d2 • 0,2d =0,096d3

Wprowadzenie oznaczen, np. rw, Hw - promien i wysokosc walca, rs, Hs - promien i wysokosc
stoika, zapisanie r6wnosci ½11,; • Hs =11~ • Hw i przeksztakenie jej z wykorzystaniem zwi4zku
rs= 2rw do postaci: Hs = ¾Hw
Zapisanie r6wnosci Hs =Hw - 1 i obliczenie Hs oraz Hw: Hs =3, Hw =4
14.
Zapisanie r6wnosci ft= 1i obliczenie rs oraz rw: rs= 4, rw =2
Obliczenie dlugosci I twor24cej stoika: I= 5 oraz pola powierzchni stoika Ps: Ps =3611
-
Obliczenie pola powierzchni waka Pw: Pw =2411 i sformulowanie odpowiedzi:
Stosunek powierzchni stoika do powierzchni walca jest r6wny !.
- -
Wykonanie rysunku przekroju osiowego stoika i wprowadzenie oznaczen

~ ~.h -- 17 -
r
Zauwaienie, ze h =2( r - ll) i przyj~cie zaloienia: r > 11
15.
Skorzystanie z twierdzenia Pitagorasa: 4( r - 11 ) 2 + r2 =289 i przeksztakenie r6wnania do postaci
5r2-88r+ 195 = 0
Obliczenie: 6, =622, r 1 =2, r2 =15 i zauwaienie, ie r1 nie spelnia zaloienia
Obliczenie h =s, obj~tosci stoika: V =½rrr2 h =60011 oraz pola powierzchni calkowitej: P =480,r