‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫بخش های مختلف پایانه مسافري‪:‬‬
‫• بخش در گیر با دسترسی زمینی‬
‫• بخش درگیر با پرواز‬
‫• بخش پردازش و خدمات مسافرین‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫اجزائ بخش در گیر با دسترسی زمینی‬
‫‪.1‬جلوخااا س س ا وها و محل ااای سااوار و پیاااده شااد مسااافری باارای دس رساای ب اا‬
‫وسیله به‪/‬از پایانه‬
‫‪.2‬ام انات پارکینگ ا وموبیل م ش ل از فضا برای پاار کو ااه مادت و بلناد مادت‬
‫ا وموبیل ای مسافری و مراجعی باه فرودگااهس ام اناات بارای حمال ونگال همگاانیس‬
‫ا وموبیل ای کرایهس اکسی ا و ‪...‬‬
‫‪.3‬جاده های دس رسی به جلوخا پایانهس محل پارکینگ اا و خیابان اا و بزرگراه اای‬
‫عمومی‬
‫‪.4‬محل های طراحی شاده بارای حرکات عاابر پیااده شاامل پل اا و ونل اای عباور از‬
‫جاده ها و سیس م ای ا وما یک دس رسی بی پارکینگ ها و ساخ ما پایانه‬
‫‪.5‬راه ای خدما ی و آ شنشاانی کاه دس رسای باه ام اناات م ناوا در پایاناه و دیگار‬
‫قسم ای فرودگاه مانند قسمت بارس محل ای سوخت و محل ای عمیر و نگ داری را‬
‫ام انپذیر می کند‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫اجزائ بخش درگیر با پرواز‬
‫‪.1‬فضاهای جمع و ار باطی که حرکت مسافرا به سال پارواز و دیگار قسام ای‬
‫پایانه را ام انپذیر می کنند‬
‫‪.2‬سالن ای پرواز و ا اق ای ان ظار برای جمیع مسافرا ج ت ان گال به هواپیما‬
‫‪.3‬ام انااات ساااوار و پیااادا شاااد مسااافرا بااای دره هواپیماااا و ساااالن ای پااارواز و‬
‫راهروهای ورودی‬
‫‪.4‬فضاهای عملیا ی شرک ای هوایی مورد اس فاده کارمنادا س سا ی ت و عملیاات‬
‫نشست و برخاست هواپیماها‬
‫‪ .5‬ج یزات امنی ی ج ت بازرسی مسافرا و جامه دان ا وکن ارل دس رسای عماومی‬
‫به ج یزات سوارشد مسافری‬
‫‪.6‬فضاهای خدما ی پایانه برای آسایش مسافری و فضاهای غیر عمومی الزم برای‬
‫انجام عملیات مخ لف نظیر عمیرو نگ داری ساخ مان ا و دیگر ج یزات‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫اجزائ بخش پردازش و خدمات مسافرین‬
‫‪.1‬باجه های بلیط شرک ای هوایی و دفا ر مورد اس فاده برای عملیات فروش بلیطس‬
‫حویل جامه دا س اط عات پرواز و مدیریت امور اداری کارکنا و ج یزات‬
‫‪.2‬محل خدمات پایانه ها شامل فضاهای عمومی و غیر عمومی مانند فضاهای‬
‫انحصاری اجاره کنندگا س ام انات رفاهی برای مسافرا و مراجعی س محل ای‬
‫بارگیری و خلیه بار کامیون اس محل ای یه غذا و محل ای ذخیره غذا و مواد‬
‫گوناگو‬
‫‪.3‬سال ان ظار عمومی مسافرا و مراجعی‬
‫‪.4‬محل ای عمومی حرکت مسافرا و مراجعی مانند پله ها آسانسورهاس پله برقی‬
‫ها و راهروها‬
‫‪.5‬سالن ای خروجی جامه دان ا که مناطق غیر عمومی برای ف یک و مر ه کرد‬
‫جامه دان ا ج ت پروازهای خروجی است‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫اجزائ بخش پردازش و خدمات مسافرین‬
‫‪.6‬فضاهای جامه دان ای بی خطوط که برای پردازش جامه دان ای ان گالی بی‬
‫پروازهای یک شرکت یا دو شرکت مخ لف هوایی مورد اس فاده قرار می گیرد‬
‫‪.7‬فضاهای ورودی بار که برای دریافت بار از پروازهای ورودی و وزیع آن ا‬
‫بی مسافرا ورودی مورد اس فاده قرار میگیرد‬
‫‪.8‬نواحی اداری و مدیریت فرودگاه مورد اس فاده مدیریت فرودگاهس عملیات و‬
‫ج یزات عمیر و نگ داری‬
‫‪ .9‬ج یزات خدما ی مر بط با بازرسی دول ی که محل ایی هس ند یرای پردازش‬
‫مسافری ورودی با پروازهای بی المللی و همچنی بازرسی محصوالت کشاورزی‬
‫و موارد امنی ی‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫مالحظات طراحي پایانه مسافري‬
‫• اهداف كلي و جزئي طرح‪ :‬براي چه منظوري رمینال را طراحي ميكنیم‬
‫اهداف مسافرا‬ ‫–‬
‫اهداف شركتهاي هوائي‬ ‫–‬
‫اهداف مدیریت فرودگاه‬ ‫–‬
‫اهداف جامعه‬ ‫–‬
‫• پارام رهاي گاضا در پایانه‬
‫شناسائي روش اي مخ لف دس رسي به پایانه و فكیك روش ا (از طریق آمارگیري وس در‬ ‫–‬
‫صور ی که طراحی برای یک فرودگاه جدید استس اس فاده از اط عات فروگاه اي موجود‬
‫با موقعیت مشابه)‬
‫اوج ساع ي انواا وسائل نگلیه‬ ‫–‬
‫طول مدت اس فاده از امكانات از جمله پاركینگ‬ ‫–‬
‫شناسایي حجم و انواا مخ لف مسافرا‬ ‫–‬
‫شناسایي میزا گاضاي مخ لف از قسمتهاي مخ لف پایانه (مانند جدول ‪) 10-1‬‬ ‫–‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫طبقهبندي تسهیالت پایانه‬
‫• فرودگاهها به ‪ 3‬نوا گسیمبندي شدهاند‪:‬‬
‫– پایانههاي مبداء – مگصد ‪Originating-terminating‬‬
‫– ان گالي ‪Transfer‬‬
‫– عبوري ‪Through‬‬
‫• براي هر كدام از این ا امكانات مخ لف به میزا مخ لف باید‬
‫طراحي شود‪.‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫برآورد كلي فضا و تسهیالت مورد نیاز‪ :‬قبل از محاسبه فضا و س ی ت مورد نیاز‬
‫یك برآورد كلي از نیازها بسیار مفید است‪ .‬ای برآورد می واند با اس فاده از‬
‫وصیه ن ادهای حرفه ایس که معموال بر اساس اط عات فرودگاه ای موجودس‬
‫در قاله اعداد یا نمودارها ارائه می شود صورت گیردس مث ً براساس‬
‫گزارش ای ‪:FAA‬‬
‫فضاي سرانه الزم ‪ 0.08‬ا ‪ 0.12‬فوت مربع براي هر مسافر خروجي سالیانه یا ‪150‬‬ ‫–‬
‫فوت مربع به ازاي هر مسافر در ساعت طرح‬
‫‪ 55‬درصد از سطح پایانه قابل اجاره و‪ 45‬درصد از سطح غیر قابل اجاره داد‬ ‫–‬
‫‪ 35‬ا ‪ 40‬درصد فضابه عملیات شركتهاي هوایي اخ صاص دارد‬ ‫–‬
‫‪ 15‬ا ‪ 25‬درصد فضاهای انحصاری و مدیری ی فرودگاه هس ند‬ ‫–‬
‫‪ 25‬ا ‪ 35‬درصد فضاهای موجود محوطههاي عمومي هس ند‬ ‫–‬
‫‪ 10‬ا ‪ 15‬درصد محل ام اناتس فروشگاه اس راهروها و پلكا ها هس ند‬ ‫–‬
‫• در ای میا از معیارهاي سطح سرویس نبایس ی غافل بود‪.‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫فرآیند برنامهریزي پایانه‬
‫• معیارهاي برنامهریزي‬
‫• مراحل برنامهریزي‬
‫• برنامهریزي فضاي الزم ‪Space Programming‬‬
‫مجموعه سیس م دس رسي ‪The access Interface system‬‬ ‫–‬
‫جلو خا پایانه ‪Terminal curb‬‬ ‫–‬
‫راه اي داخلي و خارجي ‪Roadway elements‬‬ ‫–‬
‫پاركینگ ‪Parking‬‬ ‫–‬
‫سیس م پردازش مسافر ‪: The Passenger Processing system‬‬ ‫–‬
‫آگاهي از انواا مسافرتها راهنمائيهاي الزم ج ت حركت‬
‫راهروها و سال ورودي ‪Entryway and foyers‬‬ ‫–‬
‫سالن اي پایانه ‪Terminal Lobby area‬‬ ‫–‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫باجههاي بلیط شركتهاي هوائي ‪Airline ticket counter and‬‬ ‫–‬
‫‪ticket office‬‬
‫كن رل امنی ي ‪security‬‬ ‫–‬
‫سال هاي خروجي یا پرواز ‪Departure Lounges‬‬ ‫–‬
‫راهروها ‪corridors‬‬ ‫–‬
‫س ی ت حویل جامهدا ‪Baggage claim facilities‬‬ ‫–‬
‫‪Intra airport‬‬ ‫سیس مهاي حمل و نگل داخلي فرودگاه‬ ‫–‬
‫‪transportation systems‬‬
‫س ی ت بی المللي ‪International facilities‬‬ ‫–‬
‫دیگر مكان ا‬ ‫–‬
‫• محل فعالیت خطوط هوایي ‪Airline activities‬‬
‫• س ی ت رفاهي مسافرا ‪Passenger amenities‬‬
‫• س ی ت خدمات رفاهي و عملیات فرودگاه ‪Airport Operations and‬‬
‫‪services‬‬
‫• سرجمع فضاي مخ لف مورد نیاز (جدول ‪)10-2‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫اشكال مختلف پایانه‬
‫• طرح انگش ي یا شاخهاي ‪Pier or finger‬‬
‫• طرح اقماري ‪Satellite‬‬
‫• طرح خطي ‪Linear, frontal or gate arrival‬‬
‫• طرح رانسپور ر یا دور از پایانه ‪Transporter,‬‬
‫‪Open apron, or mobile conveyance‬‬
‫• طرح اي ركیبي ‪Concept combinations and‬‬
‫‪variations‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫• روش ای حلیل ام انات پایانه‬
‫– روش شب ه‬
‫• روش صف حلیلی‬
‫– روش شبیه سازی‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫با اس فاده از سیس م ای صف می وا همه س ی ت موجود در پایانه را مدلسازی‬
‫و حلیل نمود‪ .‬برای یک سیس م صف با چند ایس گاه و با وزیع ورودی پوآس و‬
‫وزیع زما سرویس دهی با میانگی و واریانس مشخص می وا داشت‪:‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫روش صف حلیلی‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫وق ی ه ورودی ها از وزیع پواس و سرویس دهی از وزیع نمایی پیروی کنندس‬
‫روابط (‪ )10-2‬و (‪ )10-3‬به صورت زیر بدیل می شوند‪:‬‬

‫و اگر زما سرویس دهی به هر مش ری (مسافر) ثابت فرض شود داریم‪:‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫درصورت کم ر بود نرخ گاضا از نرخ سرویس دهی همچنی داریم‪:‬‬

‫وق ی ه ‪ N‬م وسط عداد مش ری ها در صف ان ظار و در حال سرویس گیری است‪.‬‬

‫• اگر برای یک بازه زمانی ‪ρ>1‬س یعنی گاضا از ظرفیت سرویس دهی سیس م‬
‫بیش ر شودس در عمل ‪ ρ=0.90‬قرار داده وپس از محاسبه م وسط اخیر) ‪Ws‬‬
‫از روایط فوق الذکر) م وسط افزایش اخیر به علت ای پدیده ‪We‬را طبق‬
‫رابطه زیر به آ اضافه می کنند‪( .‬در عمل طول صف و اخیر هیچگاه بین ایت‬
‫نمی شودس زیرا وق ی ه شرک ای هوایی و دیگر سرویس دهنده ها مشاهده کنند‬
‫طول صف زیاد شده معموال م یدا ی اندیشیده و به عنوا مثال با اضافه کرد‬
‫برخی س ی ت و نیروی انسانی به مگابله با مسئله می پردازند‪ .‬بطور معمول‬
‫فرض می شود ای وضعیت به اندازه نصف بازه مورد مطالعه ادامه می یابد‪.‬‬
‫اما در واقعیت ادامه ای وضعیت بس ه به سیاس ای شرکت و میزا ام انات و‬
‫نیروی انسانی در دس رس دارد )‪:‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬

‫• م وسط عدادمش ری ها در صف و در حال سرویس گیری در طول زما که گاضا‬

‫ازنرخ سریس دهی بیش ر است از رابطه زیر می واند حساه شود‪:‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫• وق ی ه چند محل سرویس دهی وجود داش ه باشد گاهی اوقات گاضا را به نسبت‬
‫عداد محل ا گسیم کرده و از مدل صف ک کانالی برای حلیل هر کدام از صف ا‬
‫اس فاده می کنند ولی ب ر است از مدل صف چندکانالی اس فاده شود‪.‬‬
‫• م وسط اخیر هرمسافر در محل دریافت جامه دا (‪ )Baggage claim‬می‬
‫واند از رابطه زیر حساه شود‪:‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫• وق ی اه ام انااات (سارویس دهنااده هااای) م ناوا بااه مسااافرا سارویس ماای دهناد‬
‫وصاایه ماای شااود از وزیااع ارلنااگ بااه عنااوا ااابع وزیااع ساارویس دهنااده ه اا‬
‫اسا فاده شااود‪ .‬در ایا حالاات بااا جمااع آوری داده پارام رهااای ایا وزیااع باارای‬
‫حال ای خاص برآورد می شود‪ .‬ای ابع وزیع در اکثر مدل ای موجود بارای‬
‫رمینال ای مسافری به کار رف ه است‪.‬‬
‫• بااه طااور کلاای خصوصاایت وزیااع ساارویس دهاای ساارویس دهنااده هااا باار زمااا‬
‫سرویس دهی در صف موثر هس ندس اما معموال وزیع زماا سارویس دهای را‬
‫باارای ام انااات بااا زمااا ساارویس دهاای کو اااه ماننااد درهاااس راه ااای عبااوری و‬
‫قسمت چک امنی ای نماایی فارض مای شاود‪ .‬وبارای ام اناات باا زماا سارویس‬
‫محدود مانند گیشه هاای چاک بلایطس قسامت چاک جاماه دا س ان خااه صاندلی و‬
‫حویااال ماشااای اجااااره ایس از وزیاااع عماااومی در قالاااه میاااانگی و انحاااراف‬
‫اس اندارد میانگی زما سرویس دهی ویا زما سرویس دهی ثابت اس فاده مای‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫شود‪.‬‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫در مدل شب ه م وسط زما پردازش مسافرا )‪ E(Tp‬به صورت زیر قابل‬
‫محاسبه است‪:‬‬

‫برآوردی از میانگی و انحراف اس اندارد زما سرویس دهی بخش های مخ لف به‬
‫مسافرا در یک فرودگاه در جدول ‪ 10-4‬نشا داده شده است‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫مثال ‪( 10-1‬یک مثال از مدل شبکه با استفاده از روابط صف)‪:‬‬
‫• شمای کلی ساخ ما یک پایانه برای مسافرا ورودی مانند ش ل‬
‫‪ 10-24‬است‪ .‬دو خط هوایی در فرودگاه فعال است‪North .‬‬
‫)‪ America (NA‬و )‪ Western Pacific (WP‬ام انات‬
‫پردازش مسافری و نرخ پردازش هر کدام در جدول ‪ 10-5‬داده‬
‫شده است‪.‬‬
‫• اط عات گرد آوری شده گاضای هر قسمت و چگونگی حلیل بر‬
‫اساس روش شب ه و ئوری صف در زیر آمده است‪.‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫اط عات گاضای جمع آوری شده از فرودگاه نشا می دهد که ‪10‬‬
‫درصد از مسافرینی که ج ت سوار شد به هواپیما وارد فرودگاه می‬
‫شوند مس گیما از جلوخا به قسمت امنی ی می روندس ‪ 20‬درصد از‬
‫مسافری خطوط هوایی وس ر پاسیفیک از چک سریع اس فاده می‬
‫کنند‪ 0.5 .‬همراه بر مسافر در ساعات اوج وجود دارد که ‪ 50‬درصد‬
‫از آن ا ا بعداز قسمت امنی ی مسافرا را همرایی می کنند‪ .‬گاضای‬
‫مسافری سوارشونده به هواپیما در ساعت اوج روز طراحی ان ظار‬
‫میرود ‪ 135‬مسافر باشد که ‪ 53‬درصد ازآن ا از خطوط هوایی نورث‬
‫آمری و ‪ 47‬درصد از وس ر پاسیفیک اس فاده می کنند‪ .‬به طور‬
‫معمول ‪ 30‬دقیگه پیک ‪ 57‬درصد گاضای ساعت پیک را دارد‪ .‬فرض‬
‫کنید سرعت م وسط پیاده روی ‪ 1.5‬فوت بر ثانیه است‪ .‬محدودیت‬
‫خطوط برای غلبه بر حالت گاضای بیش ر از ظرفیت ‪ 15‬دقیگه است‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫هدف محاسبه م وسط اخیر و طول صف در هر ایس گاه پردازش و‬
‫م وسط زما پردازش مسافری در ‪ 30‬دقیگه اوج ساعت اوج در روز‬
‫طراحی در ای فرودگاه است‪.‬‬
‫نمودار کما ‪-‬گره در ش ل ‪ 10-25‬رابطه بی پردازنده های م نوا‬
‫مسافری م گاضی سوارشد به هواپیما رانشا می دهد و شامل ف یک‬
‫مسافرا بی پردازنده هاس عداد پردازندهس زما پردازش بر مسافر و‬
‫فاصله بی پردازنده ها به فوت است‪.‬‬
‫گاضای ‪ 30‬دقیگه اوج برابر ‪ 77=135*0.57‬مسافر و عداد‬
‫همراها ‪ 39=77*0.5‬نفر است‪.‬‬
‫نمودار ش ل ‪ 10-26‬نرخ جریا در ‪ 30‬دقیگه اوج را نشا می دهد‪.‬‬
‫اعداد باالی کمان ا مسافری و اعداد زیر کمان ا عدادهمراها را نشا‬
‫می دهد‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫فرض می شود که پردازنده ها می وانند وسط سیس م ای با یک‬
‫پردازنده مدل شده و گاضا بی پردازنده ها گسیم شود‪.‬‬
‫نرخ گاضا (مسافر بر دقیگه)س نرخ سرویس دهی (مسافر بر دقیگه)س‬
‫نسبت گاضا به ظرفیت در جدول ‪ 10-6‬آمده است‪ .‬در محل اموربلیط‬
‫معمول و محل ان خاه صندلی خطوط نورث آمری نرخ ب ره وری‬
‫باال ر از ‪ 1‬است‪.‬‬
‫بر اساس جربهس برای پردازنده هایی که محل عبور جریا رافیک‬
‫هس ند صف دارای ورودی پوآس و زما سرویس دهی نمایی و برای‬
‫پردازنده هایی که اح یاج به دانس وزیع سرویس دهی آن ا است صف‬
‫دارای ورودی پوآس و زما سرویس دهی ثابت فرض می شوند‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫بنابرای برای درهای ورودیس با فرض وزیع ورودی پوآس و زما سرویس‬
‫دهی نماییس برای م وسط اخیرهر مسافر از رابطه ‪10-4‬داریم‪:‬‬

‫وبرای م وسط طول ( عداد) مش ریا در جلو هر در از رابطه ‪ 10-8‬داریم‪:‬‬

‫برای گیشه معمولی بلیط شرکت نورث آمری س که وزیع ورودی پوآس و زما‬
‫سرویس دهی ثابت فرض می شودس چو نرخ گاضا بیش ر از ظرفیت است با قرار‬
‫داد ‪ ρ=0.9‬از روابط ‪ 10-7‬و ‪ 10-9‬اس فاده میشود‪:‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫وجه شود که ‪ k=1‬فرض شده و گاضا به عداد محل ای بلیط بطور مساوی گسیم‬
‫شده است‪ .‬همچنی س دوره زمانی جاوز گاضا از ظرفیت ‪T=0.5*30=15‬دقیگه‬
‫فرضس و م وسط زما اخیر مسافر برابر ‪ W=15.52+3.10=18.62‬و‬
‫م وسط طول ( عداد) مسافرا با اس فاده از رابطه برابر ‪ 10-10‬برابر‪:‬‬

‫جدول ‪ 10-7‬ن ایج محاسبه زما اخیر و طول صف درام انات مخ لف سرویس‬
‫دهنده در پایانه را نشا می دهد‪ .‬همانگونه که مشاهده می شودس زما اخیر و‬
‫طول صف طوالنی در ام انات موجود معمولی بلیط دو شرکت نورث آمری و‬
‫وس ر پاسیفیکس قسمت امنی ی و ان خاه صندلی شرکت نورث آمری وجود‬
‫دارد‪.‬‬
‫با اس فاده ازاط عات ف یک مسافرا در ش ل ‪ 10-25‬و فاصله بی قسم ای‬
‫مخ لفس م وسط زما اخیر و سرویس گیری مسافرا و زما سفر م وسط‬
‫مسافری فرودگاه در ‪ 30‬دقیگه اوج ساعت اوج قابل محاسبه است‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫مگدار مورد ان ظار(م وسط) مگادیر زما اخیرس زما سرویس گیریس و زما‬
‫پیاده روی م وسط مسافرا فرودگاه محاسبه می شوند ا م وسط زما پردازش‬
‫مسافرا را ب وا از رابطه ‪ 10-11‬محاسبه نمود ‪.‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫م وسط زما پردازش هر مسافر در‪ 30‬دقیگه اوج ساعت اوج برابر است با‪:‬‬

‫چو سال خروجی در ای مسئله ن ا محل ان ظار مسافری استس در ای محل هیچ‬
‫سیس م از نوا صف وجود ندارد و اصوال ای قسمت برای نیاز مسافری خروجی‬
‫و همراها آن ا طراحی شده است‪ .‬مساحت مورد نیاز برای ای قسمت بس گی دارد‬
‫به عداد مسافرا و دیگر افراد در زمانی که هواپیما اجازه سوار کرد مسافرا را‬
‫دارد‪ .‬به طور معمول فضای الزم برابر ‪ 15‬ا ‪ 25‬فوت مربع به ازای عداد افرادی‬
‫است که در آ زما در محل سال خروجی هس ند‪ .‬عداد ای افراد با در دست‬
‫داش وزیع ورودی به پایانه قابل محاسبه است‪ .‬برای ای مثال وزیع ورودی در‬
‫جدول ‪ 10-8‬آورده شده است‪ .‬اگر فرض کنیم زما اع م سوارشد به هواپیما ‪15‬‬
‫دقیگه قبل از پرواز است و فضای مورد نیاز ‪ 20‬فوت مربع به ازای هر فرد حاضر‬
‫در آ زما است داریم‪:‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش صف حلیلی‬
‫از جدول ‪ 10-8‬مشاهده می شود که ‪ 88‬درصد از مسافری وهمراها اساعت‬
‫اع م سوارشد به هواپیما به رمینال می رسند‪ .‬عداد مسافرا و همراها برای‬
‫شرکت وس ر پاسیفیک در ای لحظه ب ر یه برابر است‪:‬‬

‫(‪ 56=0.88*)135*0.47‬و ‪14=0.88*)135*0.47(*0.5* 0.5‬‬

‫و بر ای اساس مگدار فضای مورد نیاز برای سال خروجی مر بط با ای شرکت‬

‫برابر ‪ 1400=)14+56(*20‬فوت مربع است‪.‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش شبیه سازی‬
‫روش ای شبیه سازی بدو شک پر کاربرد ری روش در طراحی‬ ‫•‬
‫و عملیات سیس م ای مخ لف از جمله فرودگاه است‪.‬‬
‫ای روش به خصوص وق ی که اح یاج به حلیل در سطح جزئیات‬ ‫•‬
‫از یک سیس م پیچیده داریم (چه حلیل کل سیس م چه جزئیات آ )‬
‫کاربرد فراوا دارد‪.‬‬
‫از جمله کاربردهای دیگر ای روش وق ی است که با پدیدهای‬ ‫•‬
‫صادفی و غیر قابل پیش بینی سر و کار داریم‪.‬‬
‫برای اس فاده از مدل شبیه سازی اط عات زیادی از جزئیات سیس م‬ ‫•‬
‫مورد نظر الزم است‪.‬‬
‫امروزه نرم افزارهای پیشرف ه شبیه سازی وسعه پیدا کرده اند‬ ‫•‬
‫بطوری ه شبیه سازی سیس م های مخ لف از جمله فرودگاه ا را‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬ ‫ام انپذیر کرده اند‪.‬‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫روش شبیه سازی‬
‫مطالعات شبیه سازی فرودگاه وسط افراد و سازمان ای مخ لف از جمله را ‪FAA‬‬
‫انجام شده و برای عی ام انات مورد نیاز در فرودگاه ای مخ لف ب ار برده‬
‫است‪ .‬ش ل ‪ 10.27‬چاچوه کلی ازجریا مسافر ورودی به فرودگاه را که می‬
‫وا در مدل شبیه سازی پیشن ادی ‪ FAA‬مدل کرد نشا می دهد‪ .‬به عنوا یک‬
‫مثالس درمرحله طراحی شما یک فرودگاه بی المللی فورت الدردیل‪ -‬هالیود مدل‬
‫شبیه سازی ب اربرده شد ا عیی شود نیاز فرودگاه به پارکینگ و عداد باجه جمع‬
‫آوری عوارض پارکینگ در خروجی چه مگدار است‪ .‬ورودی ای مدل شبیه سازی‬
‫برنامه پروازهای خطوط هواییس وزیع عداد کل پار کنندگا در رابطه با‬
‫برنامه پروازها و وزیع اریخی مدت زما پار س که از حلیل ه بلیط های‬
‫پاکینگ حاصل شده بودندس بود‪ .‬گزینه های مخ لف برای برنامه های پرواز به کار‬
‫برده شد ا وزیع ورودی به پارکینگ ولید شود و وزیع زما پار که در ش ل‬
‫‪10.28‬داده شده ب اربرده شد ا وزیع زما پار برای ورودی ها ولید شود‪ .‬به‬
‫عنوا یک ن یجه از ای مدل شبیه سازی ام ا عیی خصوصیت پارکینگ برای‬
‫ورودی و خروجی محل پارکینگ و جمع ا وموبیل ا در پارکینگ فراهم شد‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫روش شبیه سازی‬
‫روش شبیه سازی‬
 ‫روش شبیه سازی‬
‫گام ای زیر برای طراحی یک مدل شبیه سازی به منظور کاربرد در پروژه های‬
‫مر بط با پایانه فرودگاه ها وصیه می شود‪.‬‬
‫‪ .1‬عریف محدوده شبیه سازی براساس پاسخ سواالت مربوط به مولفه هایی که‬
‫بایس ی شامل شود و جزییات مورد نیاز آن ا‬
‫‪.2‬مشخص کرد خروجی های مورد نیاز که فسیر آن ا ب واند به سئواالت موجود‬
‫پاسخ دهد‬
‫‪.3‬طراحی ساخ ار مدل بطوری ه اجزایی از مدل که ام انات مخ لف را نمایندگی‬
‫می کنندس وقایع و ار باط بی اجزاء نشاندهنده کارکرد پایانه باشد‪.‬‬
‫‪ .4‬عریف ورودی ها و قابلیت اطمینا آن ا‬
‫‪.5‬ارزیابی و مگایسه مدل ساخ ه شده با سیس م واقعی‬
‫‪.6‬کاربرد مدل و اص ح طراحی ام انات با وجه به ن ایج مدل‬
‫‪.7‬مرور یاف ه ها و طرح در رابطه با درجه غییرپذیری در خروجی و در جریا‬
‫آزمایش ای منطگی‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫• وسعه طراحی‬
‫– آخری مرحله طراحی پایانه‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی محدوده پایانه‬
‫• سیس م دروازگاه ای ایپرو‬
‫– عداد دروازگاه ا‬
‫– اندازه دروازگاه ا‬
‫– نوا پارکینگ‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫عداد دروازگاه ا‬
‫عوامل م م در محاسبه عداد دروازگاه ا در یک فرودگاه‬
‫• عداد هواپیماهای م گاضی در ساعت اوج‬
‫• زما اشغال هر دروازگاه وسط هر هواپیما‬
‫– زمانبندی سرویس دهی به یک هواپیمای معمولی در یک‬
‫دروازگاه در ش ل ‪ 10-29‬نشا داده شده است‪.‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫نمودارهای رمپ‬
‫نمودار رمپ )‪ (Ramp Chart‬بیانگر صویری از چگونگی اشغال روزانه‬
‫دروازگاه ا وسط هواپیماها است‪ .‬فرودگاه ا و شرک ای هوایی از نمودارهای‬
‫رمپ برای نشا داد خصیص دروازگاه ها به هواپیماها برای برنامه های‬
‫پروازی فرودگاه اس فاده می کنند‪.‬‬
‫از نمودار رمپ همچنی می وا برای عیی دروازگاه ای مورد نیاز اس فاده‬
‫کرد‪ .‬در ای حالت نمودار رمپ بیانگر خصیص واقعی هواپیماها به دروازگاه ا‬
‫خاص در یک روز طراحی نیست وفگط برای خصیص هواپیما به دروازگاه ا‬
‫ج ت مشخص کرد عداد دروازگاه ای مورد نیاز ب ار می رود‪.‬‬

‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬

‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫نمودارهای رمپ‬
‫عوامل مخ لفی بر محاسبه دروازگاه ای مورد نیاز برای یک فرودگاه موثر است‬
‫که از م م ری آن ا می وا به برنامه پرواز و زما اشغال هر هواپیما در‬
‫فرودگاه اشاره کرد‪ .‬همچنی اس را ژی و نحوه اس فاده دروازگاه ا وسط شرک ای‬
‫هوایی نیز عوامل م می در ای رابطه هس ند‪ .‬به خصوص ای مسئله که‬
‫دروازگاه ا به صورت مش ر وسط همه شرک ا مورد اس فاده قرار می گیرد یا‬
‫این ه دروازگاه ا به شرک ای هوایی اخ صاص داده شده است‪ .‬یا این ه یک‬
‫دروازگاه می واند همه هواپیماها را بپذیرد یا محدودیت اس فاده از آ وجود دارد‪.‬‬
‫بطور معمول دروازگاه ا از نظر اندازه به دروازگاه ای مورد اس فاده‬
‫هواپیماه ای پ پی ر ‪ wide-bodied gates‬و دروازگاه ای که فقط مورد‬
‫اس فاده هواپیماهای باریک پی ر قرار می گیرند )‪.(Narrow-bodied gates‬‬
‫مثال ‪ 3-10‬ک اه نشا می دهد که چگونه از نمودارهای رمپ می وا برای‬
‫محاسبه عداد دروازگاه ای مورد اس فاده در یک فرودگاه اس فاده کرد‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫عداد دروازگاه ا‬
‫عداد دروازگاه ا در بیش ر فرودگاه ای دنیا ‪ 3‬ا ‪ 5‬دروازگاه بر یک میلیو‬
‫مسافر سالیانه است‪ .‬با ای حال محاسبه عداد دروازگاه ا بایس ی اص ح شود اگر‬
‫همه هواپیماها ن وانند از همه دروازگاه ا اس فاده کنند‪ .‬بخصوص اگر ناوگا‬
‫اس فاده کننده از فرودگاه رکیبی از عداد قابل وج ی از هواپیماهای کوچک و‬
‫بزرگ باشد‪ .‬در ای شرایطس اگر اط عات کافی وجود داش ه باشدس با در نظر‬
‫گرف این ه دروازگاه ای بزرگ می وانند هواپیماهای کوچک را بپذیرند ولی‬
‫برع س این ار ام انپذیر نیستس ب ر است محاسبه عداد دروازگاه ای مورد نیاز‬
‫برای همه انواا هواپیماها به صورت مجزا محاسبه شود‪ .‬همچنی ب ر است‬
‫محاسبه عداد دروازگاه ا مورد نیاز در فرودگاه برای انواا رافیک هم محاسبه‬
‫است عداد‬ ‫شود‪ .‬به عنوا مثالس در یک فرودگاه بزرگ بی المللی مم‬
‫دروازگاه ای مورد نیازداخلیس بی المللی و چار ر بصورت مجزا محاسبه شود‪.‬‬
‫(در فصل بعد نحوه محاسبه ظرفیت دروازگاه ا حت شرائط مخ لف مورد بحث‬
‫قرار خواهد گرفت)‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
 ‫اندازه دروازگاه‬
‫اندازه دروازگاه به اندازه هواپیماهایی که قرار است از دروازگاه اس فاده کنند و نوا‬
‫پارکینگ مورد اس فادهس عمودی روبه جلو)‪(Nose-in‬س موازی )‪(Parallel‬یا زاویه‬
‫دار)‪(Angeled‬س بس گی دارد‪ .‬اندازه هواپیما فضای الزم برای پار کرد و‬
‫مانور و همچنی اندازه ام انات سرویس دهنده به هواپیما در هنگام پار را عیی‬
‫می کند‪ .‬نوا پارکینگ در اندازه دروازگاه م م است چو بر مساحت الزم برای‬
‫مانور ورود و خروج هواپیما به دروازگاه اثیر می گذارد‪.‬‬
‫به علت نوا عوامل موثر بر اندازه دروازگاه ا وصیه شده که هنگام طراحی با‬
‫شرک ای هوایی مشورت شود ا اط عات الزم در مورد چگونگی صمیمات آن ا در‬
‫مورد نحوه مانور هواپیماهایشا و س ی ت و ام انات سرویس دهی مورد نظر آن ا‬
‫کسه شود‪.‬‬
‫‪ ICAO, FAA, IATA‬منابعی به عنوا راهنمای طراحی دروازگاه ا ارائه داده اند‬
‫که می واند در فرآیند طراحی جزییات به کار برده شوند ولی برای برنامه ریزی‬
‫اولیه معموال مگادیری که وسط دف رچه راهنمای هواپیماها برای ای منظور ارائه‬
‫شده کافی است‪ .‬خ صه ای از ای مگادیر برای برخی هواپیماها در جدول ‪10-15‬‬
‫آورده شده است‪.‬‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬
‫برنامه ریزی و طراحی فرودگاه یوسف شفاهی‬
‫دانشگاه صنعی شریف‬