ANKARA Ü N İ V E R S İT E S İ B AS 1 M E V İ • ANKARA - 1976

Öğ. Alb. NURETTİN ALKANAT

ATLETİZM
TERİMLERİSÖZLÜGÜ

TÜRK DİL KURUMU YAYINLARI

 TÜR K DiL KURUMU YAYINLARI : 429

Bu sözlüğü, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Akademisi öğre­

tim görevlilerinden Sedat Muratlı denetlemiştir. Terimlerin,
tanımların dil açısından incelenip geliştirilmesini, sözlüğün
baskı evresine getirilmesi işini Terim Kolu görevlilerinden
Kaya Türkay yapmıştır.
 TERiMLER ÜZERiNE

Atatürk devriminin "Türkçe" konusundaki tutumunu şöylece özet­

leyebiliriz: "Türkçeyi çağdaş sanat, bilim ve tekniğin, kısacası çağdaş uygar1ı­
ğın bütün gereklerini karşılayacak bir dil durumuna getirmek."
Türk Dil Kurumu 1932 yılında kurulduğu zaman yapılacak dil çalış­
maları, şu iki ana madde içinde saptanmıştı:
1. Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini ortaya çıkarmak;
2. Türk dilini, dünya dilleri arasında değerine yaraşır yükseliğe ulaş­
tırmak.
Bu maddelerden birincisini gerçekleştirmek için, eski kültür hazineleri­
mizi araştırmak, yayımlamak; ikincisini gerçekleştirmek için de, bir yandan
yüzyıllar boyunca dilimize girmiş olan yabancı sözcüklerin, terimlerin yerine
Türkçelerini koymak, öte yandan Batı uygarlığının etki alanına girmemizle
dilimize sızmaya başlayan yenilerine engel olmak, böylece, dilimizi kendi
olanakları içerisinde geliştirmek gerekiyordu. Bu yabancı sözcüklerin çoğun­
luğu türlü bilim dalları ya da mesleklerle ilgili terimlerdi. Türk Dil Kurumu­
nun kuruluşunda, bu terimler işi, çetin bir sorun halinde duruyordu. Yıllar
yılı yapılan çalışmalar verimsiz kalmadı. Dil işinin olumlu bir sonuca bağlan­
masını isteyen aydınlar, bu alanda yapılan çalışmalarda Kurumu yalnız bırak­
madılar.
İlk evrede, yalnızca terimlerin Türkçe karşılıklarını bulmak yoluna
gidiliyordu. Yapılacak işler çok, eldeki olanaklar az olduğu için, bunlar terim
sözlükleri olarak verilemiyordu. İkinci evrede ise bir yandan yeni karşılıklar
aranırken, bir yandan da her konuda uzmanlık sözlükleri hazırlanmasına giri­
şildi.
Bugüne değin, Türk Dil Kurumunun türlü kuruluşlar, kurumlar, fakül­
teler ve kişilerle yaptığı çalışmaların ancak küçük bir bölümü yayımlanabil­
miştir. Bu çalışmalar, her konuda eser veren yazar ve aydınlarda dil bilincinin
yerleşmesine yardım ederken, okul sıralarındaki gençleri de bu Türkçe söz­
lere alıştırmış, giderek onlarda dil sevgisinin kökleşmesini sağlamıştır.
 Gerek Türkçe-Osmanlıca ve Batı dilleriyle ilgili olarak kılavuz niteliğin­
de hazırlanan terim listelerinde, gerekse türlü konularda hazırlanan sözlük­
lerde, elden geldiği ölçüde her terimi Türkçe bir sözcükle karşılamak yoluna
gidilmiştir. Türkçe karşılık bulunmadığı durumlarda, Batı dillerinden aktarı­
lan terimlerde, bir birlik sağlanmasına çalışılmıştır. Yabancı bir terim alınır­
ken, Batı dillerinde de olduğu gibi, Yunanca ve Latince asıllarına gidilerek,
bunlar, Türkçenin ses yapısına uydurulmuştur. Yalnız, daha önce başka Batı
dillerinden Türkçeye girmiş ve yeni bir karşılık bulunamayan terimler, eski­
den olduğu gibi bırakılmışlardır.
Gerek Kurumda hazırlanan, gerekse Kurumca uzmanlara hazırlattırılan
terim sözlüklerinin, türlü yarkurullardan geçirilerek hem dil bakımından,
hem ilgili oldukları bilim bakımından yanlışsız olmalarına çalışılmıştır. Ortaya
konan terimler öneri niteliğindedir, kesinlik anlamı taşımamaktadır. İleride,
bunlardan daha uygunlarının bulunacağını gözden ırak tutmamaktayız. Öne­
rilen terimler, uzun süreli uygulama sonucu kesin biçimlerini alacaklardır.
Dilimizin, keneli benliğine kavuşarak gelişmeğe başladığı ve güçlü bir
uygarlık dili olmağa yöneldiği bugünlerde, çalışmalarımızın yararlı olacağı
kanısındayız. Atletizm Terimleri Sözlüğü de bu çalışmalarımızın ürünlerinden
biridir. Yapıtın ilk taslağı, Öğ. Alb. Nurettin Alkanat'ça hazırlanmış, daha
sonra bu taslak Terim Kolunca işlenip geliştirilerek son biçimini almıştır.

TDK
 ATLETİZM
TERİMLERİ SÖZLÜGÜ
 KISALT MALAR

Alm. Almanca
bkz. Bakınız
es. t. Eski terim
Fr. Fransızca
İng. İngilizce
vb. Ve benzeri, ve bunun gibi, ve başkaları.
 A

açık yarış [Fr. course ouverte) [İng. open (competition)]: Olimpiyatların,

dünya, ülkelerarası ya da bölgesel birinciliklerin dışında, bütün atlet­
lerin katılabilecekleri yarış.
adçekme [es. t. kur'a] [Alm. Auslosung] [Fr. tire au sort] [İng. /ot): Yarışçı­
ların deneme sıralarını, koşucuların koşaklarını saptamak için yapılan
düzenleme işlemi.
adım uzunluğu [es. t. fule) [Alm. Schrittliinge] [Fr. foulee] [İng. stride]:
Yürüyüşte, iki uzun adım arasındaki açıklık. İ.A.A.F yönetmeliğine göre
bu uzunluk 2.30 cm. dir.
ağırşak bkı. disk.
aktarma alanı [es. t. stafet değiştirme alanı] [Alm. Wechselraum] [Fr. zone
de relais] [İng. take-over zone, exchange zone]: Bayrak koşularında yarı­
şan takımdaşların, bayrak sopasını, kendi koşaklarında birbirlerine ak­
tardıkları koşu alanı.
alan yönetmeni [es. t. saha amiri] [Alm. Obmann der Platzaufsicht) [Fr. com­
missaire au terrain) [İng. marshal]: Yarış alanının giriş çıkışını yardımcı­
larıyle birlikte düzenleyip denetleyen yetkili.
aşama [es. t. merhale) [Alm. Vorgabe] [Fr. etape] [İng. stage]: 1- Bayrak ya­
rışlarına katılan takımların her bir koşucusuna düşen uzaklık. 2- Ya­
rışın belirli uzaklığı kapsayan bölümlerinden her biri.
aşamalı yarışlar [es. t. kademeli olarak başlatılan yarışlar] [Alm. Lauf auf
Rundbahnen] [Fr. courses d depart echelonne) [İng. races started in eche­
/on]: Dönemeçte başlayıp düzlükte biten, her koşucunun kendi koşağında
yarıştığı koşular (200 m.-800 m.) ile bayrak koşularını kapsayan yarışlar.
atlama [Alm. Sprung] [Fr. saut) [İng. jumping event, vault): 1- Belirli bir yer­
den gerilip hız alarak yapılan sıçrama ile vücudu yerden kesip daha uzak
bir yere kondurma ya da belli bir yükseklikten aşırma. 2- Bu yolla en
uzağa atlamak ya da en yükseği aşmak amacıyle yarışılan atletizm dalı.

9
atlama alanı

atlama alanı [es. t. atlayış sahası) [Alm. Sprungplat) [Fr. ıerrain d'appel)
[İng. ıake-o(( ground]: Atlamaların yapıldığı yüzeyi eğimsiz alan ile
çevresi.
atlama çatkısı [es. t. aclama sehpası) [Alm. Sprungstiinder] [Fr. maıeriel
pour /es sauıs) [İng. sıandard]: Yüksek atlamalarda kullanılan ayak, çıta
ve çıta dayanağından kurulu atlama aracı.
atlama çizgisi [es. t. başlangıç çizgisi) [Fr. Absprunglinie] [Fr. ligne d'appef]
[İng. take-o(f fine]: Atlamalarda, atletlerin daha ileriye basamayacaklarını
belirten sıçrama tahtasının kum havuzu yönündeki kıyısı.
atlama havuzu [es. t. kum havuzu] [Alm. Sprunggrube, Sprunghissien] [Fr.
zone de la chute] [İng. fanding pit): Atlama yapan yarışçının atlayıştan
sonra düştüğü kum ya da benzeri bir özdekle (örneğin plastik köpüğü)
dolu havuz. En küçük boyutları: Sırıkla atlamada 5 m. x 5 m.; yüksek
atlamada 5 m. x 4 m.; uzun ve üç adım atlamada 9 m. x 2.75 m.
atlamalar [Alm. Sprunge] [Fr. sauts) [İng. jumping events, vaufts]: Atletizmin
yüksek, uzun, üç adım, sırıkla atlama dallarına verilen ortak ad.
atlet [Alm. Ath/et] [Fr. ath/ete] [İng. athlete]: Atletizmi uğraş edinip dalların­
daki yarışlara katılan sporcu.
atletik [A/m. athletisch) [ Fr. athletique] [İng. athfetic): Atletizmle, atlet­
le ilgili; atlete yaraşır.
atletizm [Alm. Leichtathfetik) [Fr. ath/etisme] [İng. athletics]: Bedensel da­
yanıklılığı, doğal devimleri geliştirmeyi amaçlayan, koşu, atma, atlama,
yürüyüş gibi alıştırma ile yarışları kapsayan spor çalışmalarının genel adı.
Atletizm Birllfi [es. t. Atletizm Federasyonu]: Ülke içindeki atletizm
çalışmalarını yürüten, yapılan yarışları düzenleyip yöneten birlik.
atma döngüsü [es. t. atma dairesi) [Alm. Stoos-und Wur(kreis] [Fr. cerde]
[İng. circfe]: İçinde, disk, gülle, çekiç atma yarışları yapılan 2. 50 m.
çapında (çekiç atmada 2. 13, 5 m.), çevresi 76 mm. lik metal ya da de­
mirle kuşatılmış, tabanı sert, yuvarlak alan.
atmalar [Alm. Stoss und Wurfwettbewerbe] [Fr. epreuve de /ancer] [İng. throw­
ing events, throwings]: Atletizmin gülle, çekiç, disk, cirit atma dallarına
verilen ortak ad.

10
 B

başlangıç kirişi [Alm. Abwur(linie] [Fr. arc de cerde] [İng. arc of circ/e]:
Cirit gelişme alanının yan çizgilerini atış yönünde sınırlayarak kesen
�riş.
başyargıcı [es. t. baş hakem] [Alm. Leiter des Kamp(gerichts] [Fr. juge]
[İng. referee]: Yarışlarda, ölçmelerin denetimini yapmakla görevli, uy­
gulama anlaşmazlıklarını çözümlemekle yükümlü bulunan, l.A.A.F.
yönetmeliğinin uygulanmasından sorumlu yargıcı.
başyargıcı yardımcısı [es. t. komiser] [Fr. commissaire] [İng. umpire]: Ya­
rışlardaki yanlışları, yönetmelik kurallarına aykırı olayları başyargıcıya
bildirmekle görevli yargıcı.
bayan atlet [es. t. kadın adet) [Alm. Frau] [Fr. (eminin] [İng. fema/e]: At·
letizmi uğraş edinip, dallarındaki bayanlararası yarışlara katılan sporcu.
bayrak koşusu bkz. bayrak yarışı.
bayrak sopası [es. t. st<ıfet] [Fr. Sta(felstab] [Fr. temoin] [İng. baton]:
Bayrak yarışlarında, elden ele aktarılan bayrağı simgeleyen, tahta,
maden gibi sert özdeklerden yapılmış, 49 gr. ağırlığında, 28 cm.-30 cm.
boyunda, 12 cm. çapında düzgün boru.
nayrak yarışı [Alm. Sta((ellöu(e] [Fr. course de relais] [İng. re/ay]: Bay­
rak sopasını aktarma alanında elden ele geçirme yoluyle, aşamalı olarak
her atletçe bir bölümü koşulan takım yarışı.
beşli yarış [es. t. pentatlon] [Alm. Fün(kamp(J [Fr., İng. pentathlon]: Her birine
katılmak koşulu ile, beş ayrı dalda düzenlenen bir birleşik yarış türü.
bkz. birleşik yarışlar.
birleşik yarışlar [es. t. kombine yarışlar] [Alm. Mehrkömp(e] [Fr. epreuves
combinees] [İng. combined competitions]: Yarışcıların, her birine katıl­
mak zorunluğunda olduğu, birden çok atletizm dalında düzenlenen
yarışlar.
büyükler bkz. erginler.

11
 c

cirit (Alm. Speer] [Fr. javelot] [İng. javelin]: Madensel sivri uçlu, gövdesi
tahta ya da madenden yapılmış, tutağı ip sargılı kargı biçiminde atma
aracı. Ağırlığı erkeklerde en az 800 gr., bayanlarda 600 gr. dır. Uzun­
luğu erkeklerde 260 cm.-270 cm. bayanlarda ise 230 cm. olur.
cirit atma (Alm. Speerwurf] [Fr. lancement du javelot] (İng. throwing the jave­
lin]: 1- Hız kazanmak için gerilip koştuktan sonra, elde taşınan ciriti
omuz ya da taşıyan kol üstünden ileriye doğru fırlatma. 2- Ciriti,
bu yolla en uzağa atmak için yarışılan atletizm dalı.
cirit sapı [Alm. Schaft, Griffstelle] [Fr. hampe] [İng. shaft]: Ön bölümü ma-_
den başa bağlı, en geniş yeri ip sargılı, tahta ya da madenden yapılmış
cirit gövdesi.

l�
 ç
çapraz atlayış [Alm. Wiilzsprung] [İng. scissors]: Çıtayı, binermiş gibi karın
altına alarak aşma temeline dayanan yaygın bir yüksek atlama biçimi.
çarpma tahtası [Alm. Stossbalken] [Fr. butoir] [İng. stop board]: Gülle atan
atletin, deviminden doğan hızla atma döngüsünün dışına çıkmasını ön­
lemek için kullanılan ağaç takoz.
çekiç [Alm. Hammer] [Fr. marteau] [lng. hammer]: Tokmak, sap ile tutaktan
oluşan, 7.257 kg. ağırlığında, 117. 5 cm. -121. 5 cm. (tutağın içinden ôl­
çüldüğünde) uzunluğunda atma aracı.
çekiç atma [Alm. Hammerwurf] [Fr. lancement du marteau] [İng. throwing
the hammer]: 1- Atma aracını çevirerek, vücudu kendi ekseni çevresin­
de döndürerek ya da her ikisini kullanarak elde edilen hızla çekici atma
döngüsü üstünden ileriye doğru fırlatma. 2- Çekici, bu yolla en uzağa
atmak için yarışılan atletizm dalı.
çekiç sapı [Alm. Hammerdraht[ [Fr. côble] [İng. hammer handle]: Çekiç
tokmağını tutağa bağlayan tel.
çekiç tokmağı [Alm. Kop(] [Fr. tete] [İng. head): Çekicin demir, pirinç
,
ya da pirinçten daha sert bir özdekten yapılmış, madensel dolgulu yuvar
biçiminde baş bölümü.
çekiç tutağı [es. t. kabza] [Alm. Handgriff) [Fr. poignee] [İng. grip]: Çekicin,
tek parçadan ya da çift örgüden yapılmış, sert, oynaksız, atış sırasında
esnemeyen tutma yeri.
çıkış [Alm. Start) [Fr. deparı] [İng. start]: Çıkış imi ile çıkış yerinden koşuya
başlama. İki türü vardır: Kısa koşularda uygulanan alçak çıkış; uzun
koşularda uygulanan yüksek çıkış.
çıkış bölmesi [Alm. Startplatz] [Fr. p/ace du deparı] [İng. station]: 1500
metreye dek yapılan koşularda, çıkış çizgisi gerisinden yarışa başlanı­
lan bölüm.

13
çıkışçı

çıkışçı [es. t. çıkış hakemi] [Alm. Fr., ng. Starter]: Yarışlarda, çıkış imini
veren yargıcı.
çıkış çizgisi [es. t. çıkış hattı] [Alm. Start/inie] [Fr. /igne du d�art] [İng.
starting /ine]: Yarışa başlanacak yeri gösteren 5 cm. kalınlığındaki ak
çizgi.
çıkış imi [İng. start mark]: Koşuyu başlatmak için, çıkış tabancasını patla­
tarak verilen im.
çıkış tabancası [es. t. pistol] [Fr. pistolet] [İng. pistol]: Kurusıkı bir patlama
sesi ile birlikte parıltı vermesinden ötürü, yarışı başlatma işinde kul­
lanılan özel tabanca.
çıkış takozu [Alm. Startblöke] [Fr. cales de depart] [İng. starting - block]:
Hız koşularında, çıkışa kalkan yarışcıların iterek birden atılım yapmak
için ayaklarını dayadıkları takoz.
çıkışçı yardımcısı [es. t. çıkış hakemi yardımcısı] [Alm. Startordner] [Fr.
aide-starter] [İng. storter's assistant (riıarksman)]: Koşuların yönetmelik­
lerde gösterilen kurallara uygun olarak yürütülmesinde, çıkış yargıcı­
sına yardımla yükümlü yargıcı.
çıta [Alm. Latte] [Fr. barre transversale] [İng. bar]: Yüksek ya da sırıkla at·
lamada aşılması gereken yüksekliği gösteren tahta, maden vb. özdekten
yapılmış yuvarlak, yerine göre üçgen kesitli uzun ince çubuk.
çıta dayanağı [es. t. çıta istinat yeri] [Alm. Auflegeplatte] [Fr. support de
la barre transversale] [İng. support for cross-bar]: Yüksek ya da sırıkla
atlamada üzerine çıtanın konduğu ayak.
çıtayı geçiş [Alm. Lattenüberquerung] [İng. bar clearence]: Yüksek atlamalar­
da, belli bir yüksekliğe konmuş olan çıtayı düşürmeden aşarak, vücudu
tümüyle sıçrayış yönünden öbür yöne aktarma.
çitli engel [es. t. engel] [Alm. Hindernis] [Fr. haie] [İng. hurdle]: Engelli
koşularda koşucunun üzerinden aşmak zorunda olduğu 3.96 m. geni�li­
ğinde, 91. 1 cm. -91.7 cm. yüksekliğindeki engel.
çivili ayakkabı [Alm. Rennen Spikes] [Fr. chaussures d'athletisme, souliers
-
li pointes] [İng. running spikes]: Tabanında metal çiviler bulunan atlet
ayakkabısı.

14
 D

deneme [Alm. Versuch] [Fr. essai] [İng. trial]: Atma ya da atlama yapan ya­
rışçının, her dönede birer kez k ullandığı sınama hakkı.
deneme sırası [Alm. Versuchsreihe] [Fr. taur] [İng. turn]: Atma ya da atlamaya
katılan yarışçının her dönedeki sınama sırası.
dikkat komutu [es. t. dikkat kumandası] [Alm. fertig] [Fr. prets] [İng. set]:
800 metreye dek düzenlenen koşularda, çıkış çizgisinde yerlerini alan
yarışçıları dikkat durumuna getirmek için, çıkışçının kendi ana dilinde
verdiği uyarı komutu.
dikme [Alm. Sprungstiinder] [Fr. montant] [İng. upright]: Yüksek atlamalarda,
aşılması gereken çıtayı taşıyan ayakların konduğu direklerden her biri.
dilim [Alm. Sector] [Fr. secteur] [İng. sector]: Geçerli bir atış için, atı�ı yapılan
aracın içine düşmesi gereken, çizgilerle belirtilmiş alan kesimi.
dingin ayak [es. t. dinlenmekte olan ayak] [Fr. jambe morts] [İng. sleeping
leg]: Üç adım atlamada, ilk sıçramayı yapmayan ayak.
disk [Alm. Diskus] [Fr. disque] [İng. discus]: Disk atmada k ullanılan, 2 kg.
ağırlığında genellikle metal bir çember ile çevrelenmiş tahta ağırşak.
Kadınların kullandıkları disk 1 kg. ağırlığında olup daha küçüktür.
disk atma [Alm. Diskuswurf] [Fr. /ancement du disque] [İng. throwing the
discus]: 1- Gerilerden gelerek, istenildiğinde gövde ekseni üzerinde
dönerek hız kazandıktan sonra, atma döngüsü içinde ilerleyip avuçta
taşınan diski ileriye doğru sav urma. 2- Diski, bu yolla en uzağa atmak
ereğiyle yarışılan atletizm dalı.
dolanı bkz. dönü.
dönü [es. t. tur] [Alm. Umdrehung der laufbahn] [Fr. tour de piste] [İng. lap]:
Koşu yolunda, her bir dönüşe verilen ad. Genellikle 400 m. olur.
dönü denetçisi [es. t. tur kontrolörü] [Alm. Rundenziihler] [Fr. compteur de
tour] [İng. lap scorer]: 1500 m. ile daha uzun koşularda, yarışçıların
dönülerini sayıp bildirmekle görevli yargıcı.

15
dönüş

dönüş [Alm. Umdrehung] [İng. turning]: Disk ya da çekiç atmada, atış hızı için
gerekli olan merkezkaç kuvveti oluşturmak amacıyle vücudu kendi ek­
seni üzerinde döndürme.
düz atlayış [İng. stradd/e]: Çıtayı, üstüne oturur gibi aşma temeline dayanan
bir yüksek atlama biçimi.

16
 E

engel [Alm. Hürde] [Fr. haie] [İng. hurdle]: Engelli koşullarda, her yarışçı­
nın üzerinden atlaması gereken çerçeve ile tabandan kurulu tahta dü­
zen.
engel aşmak [es. t. engel geçmek] [Alm. überlau(en] [Fr. (ranchir la haie] [İng.
overjump]: Engelli koşularda, ayak ya da bacağı sarkıtmaksızın, yarışılan
koşak doğrultusunda engelin üzerinden atlamak.
·

engelli koşular [Alm. hürden löufe] [Fr. courses de haies] [İng. hurdle races]:
Belirli aralıklara konmuş, değişik yükseklikteki on çitli engelin üzerin­
den aşılarak sürdürülen koşular. Bu koşular uzaklıklarına göre üç ana da­
la ayrılırlar: 1. 110 m.-+IO m. engelli koşular. 2. 220 m.-300 m. engelli
koşular. 3. 100 m. bayanlararası engelli koşular.
engel yüksekliği [İng. hurdle height]: Engelin yere göre aşılması gereken
yüksekliği. Engelli koşularda uygulanan üç ayrı engel yüksekliği şun­
lardır: 1- Alçak (low): 200 m. engelli koşularda uygulanan 75. 9 cm.-76.S
cm. lik engel yüksekliği. 2- Orta (intermediate): Erkeklerarası 400 m.
engelli koşularda 91.1 cm.- 91,7 cm.; bayanlararası 100 m. engelli koşular­
da 83.7 cm.-84.3 cm. olarak uygulanan engel yüksekliği. 3- Yüksek
(hlgh): Erkeklerarası 11O m. engelli koşularda 106.4 cm. -107 cm. olarak
düzenlenen engel yüksekliği.
erginler [Alm. Senioren] [fr., İng. seniors]: Yarış günü 21 yaşını doldurmuş
olan atletler.

17
 G

geçerli deneme [es. t. muteber deneme] [Alnı. Versuch gültig] [Fr. essai val­
able] [İng. valid trio/]: Yönetmelik kurallarına uygun düşen atış ya da
atlayış denemesi.
gelişme alanı [Alnı. Anlaufbahn (An/auf)] [İng. run-up]: Atma ya da
atlamadan önce yarışçının yürüme, sıçrama, koşma· gibi hız kazanma
yollarını ·denediği gerilme alanı. Bu alan, uzun atlamada 15 m., üç
adım ile sırıkla atlamada 40 m., cirit atmada 30 m.-36.5 m. uzunluğunda
olur.
gelişme koşuşu [Alm. An/auf] [Fr. course d'e/an] [İng. approach]: Atma ya da
atlamalardan önce en iyi aşamayı elde edebilmek amacıyle, yarışçının
gelişme alanında hız kazanmak için yaptığı koşu.
gençler [Alnı. junioren] [Fr., İng. juniors]: Yarış ıünü 18 yaşından büyük, 21
yaşından küçük olan atletler.
gerideki ayak [Alnı. hintere Fuss (Bein)] [Fr. autre pied] [İng. rear foot]:
Yürüyüşte, ilerdeki ayağın yere konmasıyle, yerden kaldırılan öteki
ayak.
gülle [Alnı. Kugel] [Fr. poids] [İng. shot]: Demir, pirinç ya da pirinçten daha
sert bir özdekten yapılmış, içi dolu, yüzeyi düz, yuvar biçiminde atma
aracı. Ağırlığı, erkeklerde 7. 257 kg., bayanlarda 4 kg. dır.
gül le atma [Alm. Kuge/stoss] [Fr. /ancement du poids] [İng. putting the shot]:
1- Tek elle taşınan gülleyi atma döngüsü içinden, taşıyan kolla, omuz
doğrultusunda havadan ileriye doğru fırlatma. 2- Gülleyi, bu yolla
en uzağa atmak amacıyle yarışılan atletizm dalı.

18
 H

hendekli engel [es. t. su hendeği] [Alm. Hindernis mit Wassergraben] [Fr.

foss� d'eau u compris la hale] [lng. water jump inc/uding the hurdle]: Çit
ile su hendeğinden oluşan engel.
hendekli engel koşusu [Alm. Hindernislau(] [Fr. steeple-chase, course d'ob­
tacle] [ing. steeplechase]: Her dönüsünün dördüncü engeli c;itli hendekli
olan 28 c;itli engel ve 7 hendekli engeli kapsayan 3000 m. lik koşu ile
32 c;itli engeli, 8 hendekli engeli olan 2 millik engelli koşuya verilen ad.

19
lçkoşak (es. t. iç kulvar] (Alm. freie Bahn, lnnenbahn] [Fr. cou/oir intt!rieur]
[İng. inner iane]: Sol yanı koşu yolu kıyısına bitişik, sağ yanı ikinci ko­
şaktan 5 cm. genişliğinde bir çizgi ile ayrılmış, koşu yolunun en içte ka­
lan koşağı.
ilerideki ayak [Fr. pied qui avance] [İng. advancing foot]: Yürüyüş yarışın­
da, ilerde bulunanın yere değmesinden sonra kalkan ayak.
ikinci sıçrama (Alm. zweite Sprung] [İng. step]: Üç adım atlamada, ilk sıç­
ramayı yapan ayakla yere indikten sonra yapılan sekme özelliğindeki
sıçrama.
ilk sıçrama [Alm. erst Sprung] [İng. hop]: Üç adım atlamada, gelişme koşu­
suyle hız alarak tek ayak üzerinde havalanıp ileriye yapılan birinci
atılım.
ip sargı (Alm. Kordelgri(f] [Fr. corde de poignee] [İng. cord grip]: Kaymayı
önlemek için, cirit sapının ağırlık noktasındaki tutağına sarılmış olan ip.

20
 K

kayma [Alm. Angleiten] [İng. glide]: Gülle atmada, atış için ön hızı kazanmak
amacıyle, atma dönglisü içinde yerden yükselmeden atış yerine doğru
yapılan sekme.
kır koşusu [Alm. Waldlauf] Fr. epreuve de cross-country] [İng. cross-courıtry
race]: Belirli bir kırsal bölgede doğal hendekleri, çitleri, engelleri aşa­
rak yapılan koşu.
kol çevirme [Alm. Armkreisschwünge] [İng. swings]: Çekiç atmada, dönüşe
geçmeden önceki ilk hızı _kazanmak için, atma aracını tutan gergin
iki kolu vücut çevresinde döndürme.
konma [Alm., İng. Landung]: Uzun atlamalarda, uçuştan sonra vücudu yere
indirme.
koruma kafesi [es. t. çekiç ve disk atma kafesi] [Alm. Schützgitter] [Fr., İng.
cage]: Çekiç atma ile disk atmada, yarışçıları, görevlileri, izleyenleri
korumak için, atma döngülerinin çevresine ağzı atış yönüne doğru
C ha'rfi biçiminde yerleştirilen ağlı kafes.
koşak [es. t. kulvar] [Alm. Einzelbahn] (Fr. couloir] [İng. iane]: Bir dönülük
yarışlarda (400 m.) ya da kimi yarışların ilk dönüsünde her koşucu
için beşer santimlik ak çizgilerle birbirinden ayrılmış, 1.22 cm. 1.25
-

cm. genişliğindeki koşu yolu koşaklarından her biri.

koşu [Fr. course] [lng. race]: Özel ya da doğal yerlerde, belli bir uzaklığa ko­
şarak en kısa sürede ulaşmak için yapılan yarış türü.
koşucu [Fr. coureur] [İng. runner]: Koşu dalındaki yarışlara katılan atlet.
koşu yeri [es. t. parkur] [Alm. Strecke) [Fr. parcours] [İng. course): Kır koşu­
larında, atletlerin izlemek zorunda oldukları imlerle belirlenmiş yarış
yolu.
koşu yeri yönetmeni [es. t. parkur lideri] [Alm. leiter der Strecke] [Fr.
juge-contrôleur en ehe( des parcours] (İng. chief course judge]: Kır koşu-

21
kotu yolu

larında, koşu yeri ile yazman yargıcılarının denetiminden sorumlu

yönetmen.
koşu yolu [es. t. pist] [Alm. Laufbahn] [Fr. piste] [İng. track]: Üstü taş, kum,
kömür tozu, kiremit kırığı gibi bir karışımla ya da yapay bir özdekle
(tartan gibi) sıkılaştırılıp koşular için özel olarak yapılmış � koşaklı
yol.
koşu yolu kıyısı [es. t. bordür] [Alm. Laufbahneinfassung] [Fr. bordure] [İng.
border]:' Koşu yolunun çimento, tahta ya da uygun herhangi bir öz­
dekten yapılmış 5 cm. yüksekliğinde, 5 cm. genişlikteki iç kıyısı.

22
 M

macun gösterge [es. t. macurılu endikatör] [Alm. Einlage brett] [Fr. indicateur
en plasticine] [İng. plasticine indicator]: Uzun atlamalarda, atlama çiz­
gisine basarak atlayanların ayak izlerini saptamaya yarayan, sıçrama tah­
tasına sıvanmış macun yüzey. Bu macun yüzey 5 cm . kalınlığında, 10
cm. genişliğindedir.
maden baş [Alm. Metallspitze] [Fr. paints de metal, tete metallique] [İng.
metal head]: Ciritin koni biçiminde madensel ucu.
maden kapaklar [es. t. madeni levhalar] [Alm. Metallplatten] [Fr. p/aques
meta//iques] [İng. meta/ plates]: Diskin ağırlık düzenlemesini yapmak
için· kullanılan maden plaka.
maraton bkz. maraton koşusu.
maraton koşusu [Alm. Marathon /auf] [Fr., İng. marathon]: Yumuşak yol­
lar dışındaki ana yollar üzerinde yarışılan 42.195.5 m. lik en uzun yol
koşusu.

23
 o

olimpiyat bkz. olimpiyat oyunları.

ollmplyat oyunları [Alm. Olympischen Spiele] [Fr. jeux olym1'iques] [İng.
olympic gomes] : Her dört yılda bir kez, her biri başka bir ülkede yapıl­
mak üzere Uluslararası Olimpiyat Kurulunca düzenlenen uluslararası
spor yarışları ile şenlikleri.
onlu yarış [es. t. dekatlon] [Alm. Zehnkampf] [Fr. decathlon] [lng. decathlon]:
Her birine katılma koşulu ile on ayrı atletizm dalında düzenlenen er­
keklerarası birleşik yarış. Şu sıralamaya göre yapılır: Birinci gün: 100
m. koşu, uzun atlama, gülle atma, yüksek atlama, 400 m. koşu.
ikinci gün: 110 m. engelli koşu, disk atma, sırıkla atlama, cirit atma ile
1500 m. koşu.

24
 s

saplama kutusu [es. t. saplama sandığı] [Fr. bac d'appel] [İng. box]: Sırıkla
atlamada, yarışçıların sıçrayıp havalanmak için sırıklarını sapladıkları
maden ya da tahtadan yapılmış yamuk kutu.
seçme-eleme yarışları [Alm. Vor-zwischenliiufe] [Fr. serie (eliminatoire)­
concours de qualification] [İng. round (heat) and qualifying competition]:
Tek bir yarışla sonuçlanamayacak denli çok atletin katıldığı yarışlarda,
bir sonraki elemeye ya da sonlamaya girecekleri saptamak amacıyle
yapılan yarış.
serlnleme durafı [es. t. sünger/eme noktası] [Alm. Erfrischungsstellen] [Fr.
post d' epongement] [lng. spoging point]: Maraton yarışlarında, yeme-içme
durakları arasında bulunan, koşucuların su içtikleri, terlerini sildirdik­
leri konaklardan her biri.
sıçrama [Alm. Absprung] [Fr. spring]: Gelişme koşusundan hız alarak, ayağın
itme güçüyle vücudu yerden koparıp uzağa ya da havaya fırlatma.
sıçrama tahtası [es. t. basma tahtası] [Alm. Sprungbalken] [Fr. planche d'
appel] [İng. take-off board]: Uzun atlamalarda, yarışçılara daha iyi sıç­
rama _olanağı veren 122 cm. x 20 cm. x 10 cm. boyutlarında, önü macun
göstergeli aka boyanmış tahta.
sıralayıcı [es. t. sıra kartı dağıtma hakemi] [Fr. distributeur de disque] [İng.
distributor]: Kır koşularında, varış çizgisini geçen atletlere varış sırasına
göre sayı veren yargıcı.
sırık [Alm. Stab] [Fr. perche] [İng. po/e]: Sırıkla atlamada kullanılan kamış,
kauçuk; metal vb. yapılmış uzun esnek çubuk.
sırıkla atlama [Alm. Stabhochsprung] [Fr. saut d la perche] [lng. po/e vau/t]:
1- Belli bir yüksekliğe konmuş çıtayı sırıkla havalanıp aşma. 2- Bu yolla
en yükseği aşmak için yarışılan atletizm dalı.
sırt atlayışı [Alm. ftopsprung] [İng. Fasbury flop]: Çıtayı, sırt altına alarak aş­
ma temeline dayanan yaygın bir yüksek atlama biçimi.

23
sonaşam

sonaşam [es. t. rekor] [Alm. Rekord) [Fr.. İng. record): Atletizmin herhangi
bir dalında, yönetmeliğe uygun olarak o zamana değin elde edilmiş dere­
celerin en üstünü ya da eşiti.
sonaşamcı [es. t. rekortmen) [Alm. Rekordler] [Fr.. İng. recordman): Atletizm
yarışlarında sonaşam elde eden sporcu.
sonaşamlamak [Alm. Rekord aufste//en) [Fr. battre un record) [İng. break the
record): Eski sonaşamı yenilemek ya da aşıp yeni bir sonaşam elde et­
mek.
sonuç yazmanı [es. t. sonuç sekreteri) [Alm. Leiter des Wettkamp(büros] [Fr.
secretaire du juryj [İng. recorder]: Her yarışın sonucunu, bitiriş sırala­
rını, süre, yükseklik, uzaklıklara ilişkin bilgileri yazıya geçiren görevli.
son yarış [es. t. final) [Alm. Endlaufl [Fr. finale) [İng. final): Birinciyi belli
eden, herhangi bir daldaki yarışmayı sonuçlandıran yarış.
su hendeği [Alm. Wassergraben] [Fr. (osse d' eau) [İng. water jump]:
Hendekli engel koşuları için düzenlenmiş çitli engelin Önünde bulunan,
içi su dolu çukur. Bu hendeğin 3. 66. m x 2. 50 m. ölçülerinde olan tabanı
30 mm. kalınlığında yumuşak şilte ile örtülüdür. 70 cm. olarak başlayan
derinliği koşu yönüne doğru azalır.
süre yargıcısı [es. t. saat hakemi] [Alm. Zeitnehmer] [Fr. chronometreur) [İng.
timekeeper): Koşuların süresel sonuçlarını saptayan yargıcı.
süre yönetmeni [es. t. saat lideri) [Alm. Leiter der Zeitnehmer] [Fr. ehe(
chronometreur] [İng. chie( timı;keeper]: Süre yargıcılarının görevlerin­
den, saptanan derecelerin yazılıp yayımından sorumlu yargıcı.
süreli yarış [es. t. saate karşı yarış] [Fr. contre la montre): Belli bir sürede
koşulabilen uzaklık üzerine düzenlenen yarış.

26
 T

tetik durum [es. t. dikkat vaziyeti) [Alm. Fertiglage (ha/tung)] [Fr. position
comp/l!te) [lng. set position]: Koşucunun, dikkat komutundan çıkış
imine değin bulunduğu durum.
topuk-burun [İng. hee/-ond-toe]: Her adımda, önce topuğu sonra ayak ucunu
yere değdirme k uralına bağlı olarak koşma kuşkusu uyandırmayan yü­
rüyüş yöntemi.

'27
 u

uçuş [Alm. Flug] [İng. flight]: Atlama yapan vücudun, ilk sıçramadan konmaya
değin havada aldığı yol.
uçuş açısı [Alm. Abfluggeschwindigkeit] [İng. angle of flight]: Atmalarda,
atılan nesnenin (gülle, çekiç, disk, cirit) uçuş yörüngesi ile atış doğrul­
tusu arasındaki açı.
Uluslararası Olimpiyat Kurulu [es. t. Milletlerarası Olimpiyat Komitesi]
[Alm. lnternationalen 01] [Fr. comite international olimpique] [İng. lnter­
national Olimpic Committee (1.0.C.)]: Olimpiyat oyunlarının yerini, gü­
_
nünü saptayarak, düzenleme işlerini, uygulayım (teknik) hazırlıklarını
gözetip denetleyen kurul.
Uluslararası Özengen Atletizm Birliği [es. t. Milletlerarası Amatör At­
letizm Federasyonu] [Alm. lnternationalen Amateur Athletic Federation]
[Fr. federation internationale d'athl etisme amateur] [İng. lnternational
Amateur Athletic Federation]: Atletizme ilişkin birliklerin üyelerinden
kurulu, dünya özengen atletizmini yöneten birlik.
uluslararası yarış [es. t. milletlerarası yarışma] [Alm. lnternatoirralen Wett­
kampf] [Fr. competitiorr internationale] [İng. international competititorr]:
Olimpiyat oyunları, dünya birincilikleri, bölge birincilikleri, grup birin­
cilikleri için iki ya da daha ço� üye ulus arasında yapılan yarış.
uyarı [es. t. dikkati çekme] [Alm. Verwarnung] [Fr. avertissement] [İng. caution]:
Yürüyüş yarışlarında, yerle aralıksız dokunma kuralından uzaklaşan
yürüyüşçüye, yargıcının bir kez olmak üzere ak bayrak kaldırarak yap­
tığı uyarı.
uygulayım yöneticisi [es. t. teknik direktör] [Alm. sportlicher Leiter]. [Fr.
directeur techrrique] [İng. technical manager]: Yarışlardan önce, yarış
yerlerinin yönetmeliklere ·uygunluğunu denetleyen görevli.
uzun atlama [Alm. Weitsprung] [İng. /ong jump]: 1- Gelişme koşusundar! hız
alarak bacaklara verilen sıçrama gücü ile vücudu yerden kesip amaçla­
nan uzaklığa kondurma. 2- Bu yolla en uzağa atlamak için yarışılan at­
letizm dalı.

28
 Ü

üç adım atlama [Alm. Dreisprung] [Fr. triple saut] [İng. tirple jump (hop,
step, jump)]: 1- Gelişme koşusunun verdiği hızla tek ayak üzerinde sıç­
rayıp aynı ayak üzerine düştükten sonra, dingin bacakla bir adım atarak
yine bu bacakla üçüncü sıçramayı yapmak kuralına bağlı olarak vücudu
yerden koparıp üç sıçrama ile uzağa kondurma. 2- Üç adımda en uzağa
atlamak amacıyle yarışılan atletizm dalı.
üçüncü sıçrama [Alm. dritte Sprung] [İng. junıp]: Üç adım atlamada, dingin
ayakla yapılan son sıçrama.
_

29
 v

varıı (Alm. Ziel] [Fr. arrivee] [İng. finish]: Yürüyüşçü ya da koşuçunun, göv­
desinin herhangi bir kesimi ile varış çizgisini geçmesi.
varı, alıcısı [es. t. foto finiş cihazı] [Alm. Photo-finisch Geriit] [Fr. appareil
de photo-finish] [İng. photo-finish camera]: Varış görüntülerin i saptayan
alıcı.
varıı çizgisi [es. t. varış hattı] [Alm. Ziellinie] [Fr. ligne de l'arrivee] [İng.
finishline]: Yürüyüşçü ile koşucuların varış sıralarını, derecelerini sap­
tamak için koşu yoluna enine çizilmiş, koşulan uzaklığın bitimini gös­
teren ak çizgi.
varı, direkleri [Alm. Zielpfosten] [Fr. poteaux d'arrivee] [İng. finish posts]:
Varış ipini, varış ç izgisinin iç kıyısı üzerinde germeye yarayan, koşu
yolunun iki yanına dikilmiş direkler.
varı, görüntüsü [es. t. foto finiş] [Fr., lng. photo-finish]: Birbirine çok
yakın aralarla sonuçlanan koşuların bitirme sıralarının varış yar­
gıcılarınca saptaramadığı durumlarda, ayrımı kolaylaştırmak .amacı ile
kullanılan görüntü.
varıı ipi [Alm. Zielband] [Fr. fil de laine] [İng. worsted]: Varış çizgisinin iç
kıyısı üzerinde, varış direklerine bağlanıp gerilmiş olan 1.22 m. yüksek­
l ikteki pamuk ya da benzeri nitelikte yumuşak ip.
varıı yargıcısı [es. t. varış hakemi] [Alm. Zielrichter] [Fr. juge d l'arrivee]
[İng. judge at the finish): Koşulara, yürüyüşlere katılan yarışçıların varış
sıralarını saptayan yargıcı.
varı, yönetmeni [es. t. varış lideri] [Alm. Zielrichterobmann] [Fr. chef-an­
notateur des resultats] [İng. chief result recorder]: Varış yargıcılarını gö­
revlendirmek, varışları özel çizelgesine geçirmek, varışa ilişkin bütün
sorunları çqzümlemekle yükümlü başyargıcı.

30
 y
yanlış çıkış [es. t. hatçılı çıkış) [Alm. Fehlstart) [Fr. (aux deparı] [İng. fa/se
start): Dikkat komutu ile çıkış imi arasındaki sürede, dikkat durumunda
iken çıkış çizgisine basma ya da bu çizgiyi geçme. Bir yanlış çıkış yapan
yarışçı uyarılır, iki yanlış çıkış yapan (birleşik yarışlarda üç) yarışdışı
bırakılır.
yarış [es. t. müsabaka) [Fr. course) [İng. competition]: Atletizmin kapsamına
giren tüm spor dallarında birinciliği elde etmek için yapılan yarışma.
yarış belgesi [es. t. yarışma ehliyeti] [Alm. Teilnahmeberechtigung) [Fr. qualite
pour concourir) [İng. eligibility to compete): Atletlerin yarışlara katıla­
bileceklerini gösteren inanca belgesi.
yarışçı [es. t. müsabık] [Alm. Wettkiimpfer) [Fr. concurrent] [İng. competitor]:
l.A.A.F. yönetmeliği kurallarına uygun olarak tek başına, takımca ya
da takım içinde yarışlara katılan atlet.
yarışdışı bırakma [es. t. yarışma dışı bırakma) [Alm. Disquali(ikation] [Fr.
disqualification] [İng. pul/ aut]: Yargıcıların, kurallara uymayan yarışçı
ya da takımı sıralamaya sokmama yarg.ısı.
yarış yargıcısı [Alm. Schiedsrichter] [Fr. juge de concours] [İng. judge):
Atma ile atlamalarda denemelerin geçersizliğini saptayan, geçerli
denemelerin ölçümünü yaparak çizelgesine geçiren yargıcı.
yarış uzaklıfı [es. t. yarış mesafesi] [Alm. Strecke des Wettkampfes) [Fr.
distance d parcourir) [İng. distance of the race]: Koşarak ya da yürüyerek
en kısa sürede varmak amacıyle yarışılan uzaklık.
yarış yöneticisi [es. t. direktör) [Alm. Leiter der Veranstaltung] [Fr. directeur
de la reunion] [İng. manager]: Yarışların istenilen düzene uygun olarak
yürütülmesinden sorumlu olan yönetici.
yeme-içme durağı [es. t. beslenme merkezi] [Alm. Verpflegungsstationen] [Fr.
poste de ravitaillement] [İng. refreshment station]: Maraton koşusunda,

31
"Yerlerinize!''

çıkıştan 10 uncu kilometrede, sonra her 5 km. de bir, koşucuların ye­

me-içme gereksemelerini karşılayan duraklardan her biri.
"Yerlerinize!" [Alm. "Auf die Plötze" !] [Fr. "A vos marques!"] [İng."On your
marks!"]: 800 metreye varan yarışlarda, çıkışçının, yarışa katılacak
atletlere çıkış bölmesinde yerlerini almaları için kendi ana dilinde ver­
diği ilk komut.
yıldızlar [Alm. Jugend) [Fr. jeunes] [İng. youths]: Yarış günü onaltı yaşından
büyük, onsekiz yaşından küçük olan atletler.
yinelenen deneme [es. t. tekrarlanan deneme] [Alm. Wiederholung des Ver­
suches] [Fr. essai de remplacement] [İng. substitute trio/]: Atma, atlama
yarışlarında, herhangi bir nedenle engellenen denemeyi yineleme.
yüksek atlama [es. t. koşarak yüksek atlama] [Alm. Hochsprung] [Fr. saut en
hauteur] [İng. high jump]: 1- İki direk arasında amaçlanan yüksekliğe
yatık olarak konmuş çıtayı, tek ayağın sıçrama gücü ile hiç bir araç kul­
lanmadan aşma. 2- Bu yolla en yükseği aşmak için yarışılan atletizm dalı.
yürüyüş [Alm. Gehen] [Fr. marche] [İng. walking]: 1- Bir ayak yerden kalkar­
ken öteki ile öne basma kuralına bağlı olarak belli bir uzaklığa yürüyerek
ulaşma. 2- Bu yolla, belli bir uzaklığa en kısa sürede yürüyerek ulaşmak
amacıyle yapılan yarış.
yürüyüş kurulu [es. t. yürüyüş komitesi] [Alm. Gehgerichter] [Fr. comite de
marche] [İng. walking committee]: Yürüyüşlerin kurallara uygunluğunu
denetleyip, tartışmalı durumları çözümlemekle yükümlü bir başkan ile
ayrı uluslu on üyeden oluşan kurul.

32
 ALMANCA DİZİN
A F
Abfluggeschwindigkeit uçuş açısı
Absprung sıçrama
Absprunglinie atlama çizgisi
Abwurflinie başlangıç kirişi
Angleiten kar.ma
Anlauf gelişme koşusu
Anlaufbahn (Anlauf) gelişme alanı
Armkreisschwünge kol çevirme
Athlet atlet
athletisch atletik
"Auf die platze!" "Yerlerinize!"
Auflegeplatte çıta dayanağı
Auslosung adçekme
D
Dreisprung üç adım atlama
dritte Sprung üçüncü sıçrama
Diskus disk
Dlskuswurf disk atma
Disquallfikation yarışdışı bırakma
E Hindernis mit wassergraben hen-
Endlauf son yarış
Einlage brett macun gösterge
Einstickkasten saplama kutusu
Einzelbahn koşak
Erfrischungsstellen serinleme du-
rağı
erst ilk sıçrama
Fehlstart yanlış çıkış
Fertig dikkat komutu
Fertiglage (haltung) tetik durum
Flopsrung sırt atlayışı
Flug uçuş
Frau bayan atlet
Ferie Bahn içkoşak
Fünfkampf beşli yarış
G
Gehen yürüyüş
Gehgerichter yürüyüş kurulu
Griffstelle cirit sapı
H
Hammer çekiç
Hammerdraht çekiş sapı
Hammerwurf çekiç atma
Handgriff çekiç tutağı
Hindernis çitli engel
Hindernislauf hendekli engel koşusu
dekli engel
hintere Fuss gerideki ayak
Hoch Sprung yüksek atlama
Hürde engel
hürden Laufe engelli koşular
lnnenbahn içkoşak
33
lnternationalen Amateur Athle­ o
tic Federation Uluslararası
Obmann der Platzaufsicht alan
Özengen Atletizm Birliği
yönetmeni
lnternationalen Ol Uluslararası
Olmypischen Spiele olimpiyat
Olimpiyat kurulu
oyunları
lnternationalen Wettkampf ulus­
lararası yarış p

Photo-flnisch Gerat varış alıcısı

J
jugend yıldızlar R
junioren gençler Rekord sonaşam
K Re�ord aufstellen sonaşamlamak
Rekordler sonaşamcı
Kopf çekiç tokmağı
Rennen Spikes çivili ayakkabt
Kordelgriff ip sargı
Rundenzahler dönü denetçisi
Kugel gülle
Kugelstoss gülle atma s

L Schaft cirit sapı

Landung konma
Latte çıta
Lattenüberquerung çıtayı geçiş
Lauf auf Rundbahnen aşamalı yarışlar
Laufbahn koşu yolu
Laufbahneinfassung koşu y�o lu kıyısı
Leichtathletik atletizm
Leiter der Strecke koşu yeri yönet­
meni
Lelter der Veranstaltung yarış yö­
neticisi
Leiter der Zeltnehmer süre yönet­
meni
Leiter des Kampfgerichts baş­
yargıcı
Leiter des Wettkampfbüros sonuç
yazmanı
M
Marathon lauf maraton koşusu
Merhkampfe birleşik yarışlar
Metallplatten maden kapaklar
Metallspitze maden baş
Schrittlange adım uzunluğu
Schützgitter koruma kafesi
Sector dilim
Senioren erginler
Speer cirit
Speerwurf cirit atma
Sportlicher Leiter uygulayım yöne-
ticisi
Sprung atlama
Sprungbalken sıçrama tahtası
Sprunge atlamalar
Sprunggrube atlama havuzu
Sprunghlssien atlama havuzu
Sprungstander atlama çatkısı, dikme
Sprungplat atlama alanı
Stab sırık
Stabhochsprung sırıkla atlama
Staffelaufe bayrak yarışı
Staffelstab bayrak sopası
Start çıkış
Startblake çıkış takozu
Starter çıkışçı
Startlinie çıkış çizgisi

34
Startordner çıkış yardımcısı
Startplatz çıkış bölmesi
Stossbalken çarpma takozu
Stoss und Wurfkreis atma döngüsü
Stoss und Wurfwettbewerbe at-
malar
Strecke koşu yeri
Strecke des Wettkampfes yarış
uzaklığı
T.
Teilnahmeberechtigung yarış bel­
gesi
u
Umdrehung dönüş
Umdrehung der Laufbahn dönü
überlaufen engel aşmak
v Zielband varış ipi
Vorgabe aşama
Vor - zwischenlaufe seçme - eleme
yarışları
Verpflegungsstationen yeme-içme
durağı
Versuch deneme
Versuch gültig geçerli deneme
Versuchsreihe deneme sırası
Verwarnung uyarı
w
Waldlauf kır koşusu
Wilzsprung çapraz atlayış
Wassergraben su hendeği
Wechselraum aktarma alanı
Weitsprung uzun atlama
Wettkimpfer yarışçı
Wiederholung des versuches yine-
lenen· deneme
z
Zehnkampf onlu yarış
Zeitnehmer �üre yargıcısı
Ziel varış
Ziellinie varış çizgisi
Zielpfosten varış direkleri
Zielrichter varış yargıcısı
Zlelrichterobmann varış yönetmeni
zwelte Sprung ikinci sıçrama
35
 FRANSIZCA DİZİN
A comite de marche yürüyüş kurulu
aide-starter çıkışçı yardımcısı
appareil de photo-finish varış alıcısı
arc de cercle başlangıç kirişi
arrivee varış
athlete atlet
athletique atletik
athletisme atletizm
autre pied gerideki ayak
avertissement uyarı
"A vos marques!" "Yerlerinize!"
B
bac d'appel saplama kutusu
barre transversale çıta
battre un record sonaşamlamak
bordure koşu yolu kıyı�ı
butoir çarpma takozu
c courses de hales engelli koşular
cible çekiç sapı
cage koruma kafesi
cales de depart çıkış takozu
cercle atma döngüsü
chaussure d'athletisme çivili ayak­
kabı
chef-annotateur des resultats va·
rış yönetmeni
chef chronometreur süre yönet·
meni
chronometreur süre yargıcısı
36
comite international olimpique
Uluslararası Olimpiyat Kurulu
commissaire başyargıcı yardımcısı
commissaire au terrain alan yönet·
meni
competition internationale ulus-
lararası yarış
compteur de tour dönü denetçisi
concurrent yarışçı
contre la montre sürel i yarış
corde de poingnee ip sargı
couloir koşak
couloir interieur içkoşak
coureur koşucu
course koşu, yarış
courses a departs echelonne aşa-
malı yarışlar
course d'elan gelişme koşusu
course de relals bayrak yarışı
course d'obstacle hendekli engel
koşusu
course ouverte açık yarış
D
decathlon onlu yarış
depart çıkış
directeur technique uygulayım
yönetici�i
directeur de la reunion yarış yöne-
ticisi
disque disk
disquallficati on yarışdışı bırakma
distance a parcourir yarış uzak-
lığı
distributeur de disque sıralayıcı
E juge-contrôleur en chef des par­
epreuve de cross-country kır ko­
şusu
epreuve de lancer atmalar
epreuves combinees birleşik yarış­
lar
essai deneme
essai de remplacement yinelenen
deneme
essai valable geçerli deneme
etape aşama
F M
faux depart yanlış çıkış
federatlorİ internationale d'ath­
letlsme amateur Uluslararası
Özengen Atletizm Birliği
feminin bayan atlet
fil de laine yarış ipi
f inale son yarış
fosse d' eau su hendeği
fosse d' eau compris la haie hen­
dekli engel
foulee adım uzunluğu
franchir la haie engel aşmak
H
haie engel, çitli engel
hampe cirit sapı
indicateur en plastique macun gös­
terge
jambe-morte dingin ayak
javelot cirit
jeunes yıldızlar
jeux olympiques olimpiyat oyunlar
juge a l'arrivee varış yargımı
juge başyargıcı
cours koşu yeri yönetmeni
juniors gençler
L
lancement du disque disk atma
lancement du javelot cirit atma
lancement du marteau çekiç atma
lancement du poids gülle atma
ligne d' appel atlama çizgisi
ligne du depart çıkış çizgisi
ligne de l'arrivee varış çizgisi
marathon maraton koşusu
marche yürüyüş
marteau çekiç
materiel pour les sauts atlama
çatkısı
montant dikme
p
parcours koşu yeri
pentathlon beşli yarış
perche sırık
photo-finish varış görüntüsü
pied qui avance ilerideki ayak
piste koşu yolu
pistolet çıkış tabancası
place du depart çıkış bölmesi
planche d' appel sıçrama tahtası
plaques metalliques maden kapaklar
poids gülle
poignee çekiç tutağı
37
pointe de metal maden baş
position complete tetik durum
poste de ravitaillement yeme-iç-
me durağı
poste d'epongement serinleme
durağı
poteaux d'arrivee varış direkleri
prfts d ikkat komutu
o
quallte pour concourir yarış belgesi
R
record sonaşam
recordman sonaşamcı
s tire au sort adçekme
saut atlama
saut a la perche sırıkla atlama
saut en hauteur yüksek atlama
sauts atlamalar
secretaire du jury sonuç yazmanı
secteur dilim
38
seniors erginler
serie (elimination)-concours de
qualification seçme-eleme ya­
rışları
soulier a pointe çivili ayakkabı
starter çıkışçı
steeple--chase hendekli engel koşusu
support de la barre transversale
çıta dayanağı
T
temoin bayrak sopası
terraln d'appel atlama alanı
tfte çekiç tokmağı
t@te metallique maden baş
tour deneme sırası
tour de piste dönü
triple saut üç adım atlama
z
zone de la chute atlama havuzu
zone de relais aktarma alanı
 INGİLİZCE DİZİN

A course koşu yeri

cross-country race kır koşusu
advancing foot ilerideki ayak
angle of flight uçuş açısı D
approach gelişme koşusu decathlon onlu yarış
arc of circle başlangıç kirişi discus disk
athlete atlet distance of the race yarış uzaklığı
athletic atletik distrlbutor sıralayıcı
athletics atletizm
E
B
eligibility to compete yarış belgesi
bar çıta
F
bar clearance çıtayı geçiş
false start yanlış çıkış
baton bayrak sopası
female bayan atlet
border ko�u yolu kıyısı
final son yarış
box saplama kutusu
finlsh varış
break the record son�amlamak
finish line varış çizgisi
c finish posts varış direkleri
cage koruma kafesi flight uçuş
caution uyarı Fasbury flop sırt atlayışı
chief course judge ko� yeri yöne­
G
meni
glide kayma
chief result recorder varış yönet-
grip çekiç tutağı
meni
chief tlmekeeper süre yönetmeni H
circle atma döngüsü hammer çekiç
comblned competitions birleşik hammer handle çekiç sapı
yarışlar head çekiç tokmağı
competitlon yarış heel-and-toes topuk-burun
qımpetitor yarışçı high jump yüksek atlama
cord grip ip sargı hop ilk sıçrama

39
hurdle engel, çitli engel
hurdle height engel yüksekliği
hurdle races engelli koşular
inner iane içkoşak
lnternational Amateur Athletic
Federation Uluslararası Özen­
gen Atletizm Birliği
international competition ulus-
lararası yarış
lnternational Olimpic Commit­
tee (1.0.C.) Uluslararası Olim­
piyat Kurulu
javelin cirit
jugde at the finish varış yargıcısı
.. r. ..
ıump uçuncu sıçrama
•
jumping events atlamalar
jumping event atlama
juniors gençler
L
landing konma
landing pit atlama havuzu
iane koşak
lap dönü
lap scorer dönü denetçisi
long jump uzun atlama
lot adçekme
M
manager yarış yöneticisi
marathon maraton koşusu
marshal alan yönetmeni
metal head maden baş
metal plates maden kapaklar
o shot gülle
olympic games olimpiyat oyunları
"On your marks!" "Yerlerinize!"
open (competition) açık yarış
overjump engel geçmek
p
pentathlon beşli yarış
photo-finish varış görüntüsü
photo-;finish c�mera varış alıcısı
pistol çıkış tabancası
plasticine indicator macun gösterge
pole sırık
pole vault sırakla atlama
pull out yarışdışı bırakma
putting the shot gülle atma
R
race koşu
races started in echelon aşamalı
yarışlar
rear foot gerideki ayak
record sonaşam
recorder sonuç yazmanı
recordman sonaşamcı
referee başyargıcı
refreshment station yeme-içme
durağı
relay bayrak yarışı
round (heat) and qualifying com-
petltion seçme-eleme yarışları
runner koşucu
running spikes çivili ayakkabı
run-up gelişme alanı
s
scissors çapraz atlayış
sector dilim
seniors erginler
set dikkat komutu
set position tetik durum
shaft cirit sapı
sleeping leg dingin ayak
sponging point serinleme dura�ı
spring sıçrama
stage aşama
standard atlama çatkısı throwing the hammer çekiç atma
start çıkış throwing the javelin cirit atma
starter çıkışçı ti mekeeper süre yargıcısı
starter's assistant (marksnıan) çı- track koşu yolu
kış yardımcısı trial deneme
starti ng-block çıkış takozu triple jump (hop, step. jump) üç
startin g lin e çıkış çizgisi adım atlama
start mark çıkış imi turn deneme sırası
station çıkış bölmesi turni n g dönüş
steeplechase hen·dekli engel koşusu
u
step ikinci sıçrama
stop board çarpma takozu umpi re başyargıcı yardımcısı
straddle düz atlayış upri ght dikme
stride adım uzunluğu v
substitute trial yenilenen deneme
valid trial geçerli deneme
support for cross-bar çıta dayanağı
vaults atlamalar
swings kol çevirme
T w

take-off board sıçrama tahtası worsted varış ipi

take-oof ground atlama alanı walking committee yürüyüş kurulu
take-off lin e atlama çizgisi walking yürüyüş
take-over zone aktarma alanı water jump su hendeği
technical manager uygulayım yö- water jump i n cludin g the hurdle
neticisi hendekli engel
throwing events atmalar
y
throwings atmalar
thrqwing the discus disk atma youths )ıldızlar

41
 ESKi TERİMLER DİZİNİ
A E
atma dairesi atma döngüsü
atlama sehpası atlama çatkısı
atlayış sahası atlama alanı
B final son yarış
basma tahtası sıçrama tahtası
baş hakem başyargıcı
başlangıç çizgisi atlama ç izgisi
beslenme merkezi yeme-içme
durağı
bordür koşu yolu kıyısı
büyükler erginler
ç
çekiç ve disk atma kafesi koruma
kafesi
çıkış hakemi çıkışçı
çıkış hakemi yardımcısı çıkışçı
yardımcısı
çıkış hattı çıkış çizgisi
çıta i stinat yeri çıta dayanağı
D
dekatlon onlu yarış
di kkati çekme uyarı
di kkat kumandası dikkat komutu
di kkat vaziyeti tetik durum
dinlenmekte olan ayak dingin ayak
direktör yarış yöneticisi
42
engel çitli engel
engel geçmek engel aşmak
F
foto finiş varış görüntüsü
foto fi niş cihazı varış alıcısı
fule adım uzunluğu
H
hatalı çıkış yanlış çıkış
iç kulvar içkoşak
K
kabza çekiç tutağı
kademeli olarak başlatılan yarış-
lar aşamalı yarışlar
kadın atlet bayan atlet
kombine yarışlar birleşik yarışlar
komiser başyargıcı yardımcısı
kulvar koşak
kum havuzu atlama havuzu
kur'a adçekme
M
macunlu endikatör macun gösterge
madeni levhalar maden kapaklar
merhale aşama
M i lletletarası Amatör Atletizm
Federasyonu Ulslararası Özen­
gen Atletizm Birliği
Milletlerarası Oli mpiyat Komi­
tesi
Uluslararası Olumpiyat Kurulu
mi lletl erarası yarışma uluslararası
yarış
m uteber deneme geçerli deneme
müsabaka yarış
müsabık yarışçı
p
parkur koşu yeri
parkur l i deri koşu yeri yönetmeni
pentatlon beşli yarış
p i st koşu yolu
pi stol çıkış tabancası
R varış hakemi varış yargıcısı
rekor sonaşam
rekor kırmak sonaşamlamak
rekortmen sonaşamcı
s yarışma dışı bırakma yarışdışı b ı
saate karşı yarış süreli yarış
saat hakemi süre ya rgıcısı
saat lideri süre yönetmeni
saha amiri alan yönetmeni
saplama sandığı saplama kutusu
sıra kartı dağıtma hakemi sıralayıcı
sonuçlar sekreteri sonuç yazmanı
stafet bayrak sopası
stafet değiştirme alanı aktarma
alanı
su hendeği hendekli engel
süngerleme noktaları serinleme
durağı
T
tekni k direktör uygulayım yöneticisi
tekrarlanan deneme yinelenen de­
neme
tur dönü
tur kontrolörü dönü denetçisi
v
varış hattı varış çizgisi
varış lideri varış yönetmeni
y
-
rakma
yarışma ehliyeti yarış belgesi
yarış mesafesi yarış uzaklığı
yürüyüş komitesi yürüyüş kurulu
43