Professional Documents
Culture Documents
8) Kalıtsal Metabolizma Hastalıkları
8) Kalıtsal Metabolizma Hastalıkları
8) Kalıtsal Metabolizma Hastalıkları
YAKLAŞIM
inhibisyonunun bozulması E F
6- “D”’nin aşırı birikimi
6
sonucu “E”’den “F”
oluşumunun engellenmesi
Metabolik Hastalığı Telkin Eden Belirti ve Bulgular-1
Genel Karaciğer
Büyüme geriliği Hepatoselluler hastalık
İdrarda anormal koku
Kolestaz
İdrarda renk değişikliği Kalp
Kardiyomiyopati
MSS Kalp yetmezliği
Akut ensefalopati
Göz
Kronik ensefalopati
Katarakt
Stroke Korneal opasite
Hareket bozuklukları Retinitis pigmentoza
Psikiyatrik bozukluklar Optik atrofi
Tonus bozuklukları Lens dislokasyonu
Postür değişiklikleri “Cherry-red spot”
Miyopati
Metabolik Hastalığı Telkin Eden Belirti ve Bulgular-2
Cilt Üriner sistem
Egzema Üriner sistem taşları
Anjiyokeratom Tübülopati
Alopesi Glomerülopati
İktiyozis GİS
Döküntü Kusma
Hiperkeratoz İshal
Ksantomlar Pankreatit
Hematopoietik Sistem Kemik
Pansitopeni Osteoporoz
Makrositik anemi Dismorfik bulgular
Non-immun hidrops fetalis
KÜÇÜK MOLEKÜL HASTALIKLARI ORGANEL BOZUKLUKLARI
6
HİPOGLİSEMİ
Sistemik hastalık, Sepsis, SGA, IDM
İdrarda RM
(+) Negatif
Galaktozemi
HFI, Tyr
İdrar keton Plazma aa, İOA
Amonyak
Anormal: AA, OA
Düşük Yüksek metabolizması
(+) (-)
yüksek Düşük
Endokrin testler
YAOD Hiperinsülinizm Plazma laktat
Artmış Normal
Asidoz
(+) (-)
sitrülin
Organik asidemi
Cilttekuruluk
Taş bebek yüzü ?
Hepatomegali
Laboratuvar bulguları
Hipoglisemi (25/106)
AST/ALT/GGT yüksekliği (132/110/188)
Hafif metabolik asidoz
Hipertrigliseridemi (466)
İdrar keton: -
LA: 33 mg/dl
PA: 3 mg/dl
NH3: 66 mikrogr/dl
Kan aa: Alaninde hafif artma
İdrar aa: Alaninde hafif artma
İOA: Sınırda dikarboksilik asidüri
Tandem mass: C10-C18
Moleküler genetik analiz:
G6PC Gen: p.R83C (c.247 C>T) homozigot
Glikojen Depo Hastalığı Tip Ia
Vaka sunumu-2
3 aylık, E, Ankara
Hızlı nefes alıp verme
24 y anne G2P2Y2 NSVY 40
hafta 2340 gr
Kan şekeri düşüklüğü ve SGA
nedeniyle 1. gününde YDYB
yatmış
Takibinde 15 günlükken paronişi
nedeniyle YDYB yatmış
Nötropenisi saptanmış
Hematolojide takip edilmiş
Fizik muayene bulguları
Kan sayımı: N
Kompanze metabolik asidoz
(VKG: pH: 7,45 HCO3: 15,3 PCO2: 25 BE: -7,9 SO2: 98)
AST: 53 ALT: 59
Laktat: 24
Pirüvat: 2,4
NH3: 72
İKAA: N
Tandem: N
İOA: N
Abd USG: Hepatomegali , karaciğerde grade 0-I steatoz ile uyumlu parankim eko
artışı
FBP1 gen: IVS5+1G>A homozigot
Fruktoz 1-6 Difosfataz Eksikliği
OR, 9q22
Glukoneogenez defektidir
Hipoglisemi, metabolik asidoz,
hiperventilasyon, konvulsiyon ve
koma
Hastaların yaklaşık yarısında yaşamın
ilk haftasında başlar.
Tanı: Moleküler genetik analiz
Tedavi: Akut atakların tedavisinde
hipogliseminin ve asidozun iv glukoz
ve bikarbonat infüzyonu ile
düzeltilmesi
Fruktoz ve sukrozdan kısıtlı diyet
Çocuklukta sağ kalan hastaların
gelişimi normaldir.
Vaka sunumu-4
OR,
Fruktoz metabolizma bozukluğu.
Hipoglisemi, metabolik asidoz,
hiperventilasyon, konvulsiyon ve
koma
Genellikle 6 aydan sonra klinik bulgu.
Tanı: Moleküler genetik analiz
Tedavi: Akut atakların tedavisinde
hipogliseminin ve asidozun iv glukoz
ve bikarbonat infüzyonu ile
düzeltilmesi
Fruktoz ve sukrozdan kısıtlı diyet
Vaka sunumu-5
Genel durum iyi, bilinç açık,
Malnutre görünümde
Hipotonik
Baş kontrolü yok
Laboratuvar
Kan sayımı: N
Biyokimya: N
Mg: N
TFT: N
PAAG: N
Beyin BT: N
Kan ve BOS laktat ve pirüvat: N
İKAA: N
BOS aa: N
Tandem mass: N
İdrar OA: N
BOS glukoz/serum glukoz: N
BOS Glisin/serum glisin: 0.17
Nonketotik Hiperglisinemi
Geç başlangıçlı form
Glisin; sinir sisteminde kortekste eksitatör , Başlangıç yaşı 2-33 yaş
beyin sapı ve spinal kordda inhibitör Progresif spastik dipleji, optik atrofi ve koreatotoik
OR Hastalık hareketler ana klinik bulgular
Glisin yıkıcı enzim Epizodik olarak deliryum semptomları,kore ve vertikal
P,H,T, L protein bakış paralizisi
Neonatal, infantil, geç başlangıçlı, geçici form Mental gelişim genellikle normal
Neonatal form: Nöbet genellikle yok
En sık görülen form Labaratuar bulguları diğer formlar kadar bariz değil
Klinik bulgular doğumdan sonra 6 saat – 8 gün arasında gelişir
Geçici form
Emmede bozukluk, letarji, derin hipotoni
Enzim sistemindeki immaturiteye bağlı geliştiği
Hızla koma apne ve ölüme ilerleyebilir
düşünülmekte
Konvülziyon, myoklonik tarzda nöbet ve hıçkırık
Başlangıçta klinik ve labaratuar olarak neonatal formdan
Bos glisin/serum glisin 0.08 üzeri ayırt edilemez
Serum ph normal ,serin düzeyleri genelde düşük 2-8 hafta arasında yüksek glisin düzeyleri normal gelir ve
%30 infant döneminde ex tam klinik düzelme ortaya çıkabilir
Diğerleri ağır mmr ve konvülsiyon Çoğu hastada nörolojik sekel kalmaz
Tanı-Tedavi
İnfantil form: Bos glisin/serum glisin > 0.08
Bulgular 6 aydan sonra gelişir.
Protein ve glisinden kısıtlı diyet
Neonatal NKH nin daha hafif formu
Na benzoat, dextrometorfan, folik ast
İnfantlar genelde yaşarlar ve mental retardasyon neonatal formdaki kadar
şiddetli değil
Vaka sunumu-7
6 aylık, E, Sakarya
Solunum sıkıntısı
Akut bronşiolit,
Solunum yetmezliği,
Kalp yetmezliği tanılarıyla
Yoğun bakıma kabul edildi.
Vaka ş-Soygeçmiş
sunumu
Özgeçmi
24 y anne G2P2Y2, 37+2 hf,
NSVY, 3000 gr
Sarılık nedeni ile küvözde kalmış,
fototerapi almış
Yenidoğan döneminde kalp
yetmezliğine bağlı karaciğerde
büyüme olduğu söylenmiş.
Yenidoğan döneminden itibaren
kc’de kitle ve böbrekte ektazi
nedeniyle takip ediliyor.
EKO: Sol ventrikül Hipertrofisi,
Hipertrofik KMP? Azalmış sol
ventrikül sistolik fonksiyonları (EF:
%19 ), MY, AY, Hafif PH.
Furosemid infüzyonu, enapril,
dopamin, dobutamin
Vaka sunumu
Özgeçmi ş-Soygeçmiş
Akrabalık:yok
Ailede önemli bir hst yok
Fizik muayene bulguları
Genel durumu kötü, bilinci açık,
aralıklı uykuya eğilim var, soluk
görünümde
VI: 36,7 Nb:130 SS: 60/dk Sat: 95
(O2li) TA: 110/60
Turgor-tonus azalmış
Saçlı deride yaygın seboreik
dermatid
Bazalde ince krepitan ral+,
ekspiryum zorlu,
1/6 sistolik üfürüm+ , kapiller refill
3-4 sn
Hepatomegali
Sağ hidrosel
Hipotonik
Gelişim geriliği
DTR -/-
Laboratuvar bulguları
VKG: N
TFT: N
LA: N
PA: N
Biotinidaz: N
CPK: 8332 u/L (30-170)
İKAA: N
Tandem mass: normal
İdrar OA: normal
Abd USG: Her iki böbrek parankim ekosu grade I
düzeyinde artmıştır. Her iki böbrek pelvikaliksiyel
yapılarında evre I hidronefroz izlenmiş olup pelvis ap
çapları 6 mm ölçülmüştür.
EKO: Sol ventrikül Hipertrofisi , Hipertrofik
KMP? Azalmış sol ventrikül sistolik fonksiyonlar ı
(EF: %19 ), MY, AY, Hafif PH.
Asit maltaz: 0.1 mikromol/l/h
(c.2662G>T);p.888X homozigot
Furosemid infüzyonu, enapril, dopamin,
dobutamin
Pompe Hastalığı
GDH Tip 2
OR
17q25.2-q25.3
Alfa glukozidaz enzim eksikliği
(lizozomal asit maltaz eksikliği)
İnsidans; 1/40000
İnfantil form; 1/138000
Erişkin/ adult form; 1/57000
İnfantil form;
Kardiyomiyopati
Hipotoni
Dilde büyüme
Hepatomegali
Hayatın ilk birkaç ayında bulgu verir.
(Non klasik fenotipi 1-2 yıl içinde bulgu
verebilir)
1-2 yıl içinde kalp yetmezliğine bağlı
ölüm
Pompe Hastalığı
Juvenil/adult form;
Herhangi bir yaşta bulgu verebilir (0-62
yaş)
Myopati (solunum yetmezliği)
Etkilenmiş çocuklarda yaygın motor gerilik,
progressif seyirli kol- bacak kas
güçsüzlüğü
Erken dönemde diyafragma tutulumu sıktır,
uykuda solunum bozukluğu, 2-3. dekatlarda
solunum yetmezliği ve ölüme neden
olabilir.
Pompe hastalığı olan büyük çocuklarda
kardiyomegali sıklıkla bulunmaz.
Erişkin hastalarda; progressif proksimal
kas güçsüzlüğü, diyafragmatik tutulum ile
birlikte solunum yetmezliği
Kalp ve karaciğer tutulumu yok
Arterlerde dilatasyon, karotid arter
diseksiyonu, baziler arter ektazi
Solunum, iskelet kas tutulumları ve
progresyon hastadan hastaya değişir.
Pompe Hastalığı
Tanı Tedavi
Ağır hipotonisi ve kardiyak yetmezliği Enzim tedavisi
olan bebeklerde şüphenilmeli
Ekg; kısa PR, geniş QRS, biventriküler 3 yıllık sağ kalım ventilatör
hipertrofi ihtiyacında azalma
Juvenil / adult form; Emg’de myopatik
Erken dönemde enzim replasman
bulgular,
kaslarda vital kapasite azalmış
tedavisi ile kalp boyutlarında, kas
Serum CK artışı
patolojilerinde, motor
Lökositlerde veya fibroblastlarda asit
fonksiyonlarda gelişme sağlanmış
maltaz aktivitesi azalmış. (kontrollü deney ?)
Kas biyopsi; vakuler myopati, Yetişkin formlarda yüksek
lizozomlarda glikojen depolanması, proteinli, düşük karbonhidratlı
elektron mikroskopisinde serbest glukojen
miktarında artış, vakuller PAS + , asit
diyet
fosfataz + , asit maltaz aktivitesi azalmış.
Fenilketonüri hastalığında aşağıdaki
semptom/bulgulardan hangisi beklenmez?
a) Seboreik dermatit
b) Makrosefali
c) Mental retardasyon/Nöbet
d) İdrarda küf kokusu
e) Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu
Biotinidaz eksikliği hastalığında aşağıdaki
semptom/bulgulardan hangisi beklenmez?
a) Alopesi
b) Egzema
c) Stridor
d) Apne/nöbet/zihinsel gerilik
e) Bekletilmiş idrarın siyah renk alması
Yenidoğan taramaları ile ilgili olarak hangisi
yanlıştır?
a) Ülkemizde Fenilketonüri, konjenital hipotiroidi, biotinidaz eksikliği ve kistik
fibrozis hastalıkları taranmaktadır.
b) Bu tarama için hayatın ilk 48-72. saatleri arasında topuk kanı alınması daha
uygundur.
c) Bazı gelişmiş ülkelerde genişletilmiş yenidoğan taraması ile 35 metabolik
hastalık taranabilmektedir.
d) Fenilalanin düzeyi 2 mg/dl üzerinde olan bebeklerden 2. kan örneği
alınmaktadır.
e) Biotinidaz düzeyi 65 EU üzerinde olan bebeklerden 2. kan örneği
alınmaktadır.
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisinde genel
olarak fasiyal dismorfi beklenmez?
a) Mukopolisakkaridozlar
b) Peroksizomal hastalıklar
c) Fenilketonüri
d) Konjenital glikozilasyon bozuklukları
e) Kolesterol sentez bozuklukları
Ülkemizde aşağıdaki hastalıklardan hangisi henüz
tarama proğramı dahilinde değildir?
a) Fenilketonüri
b) Konjenital hipotiroidi
c) Biotinidaz eksikliği
d) Kistik Fibrozis
e) Galaktozemi
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisi kompleks
molekül hastalıklarına bir örnektir?
a) Fenilketonüri
b) Mukopolisakkaridozlar
c) Biotinidaz eksikliği
d) Galaktozemi
e) Tirozinemi
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisinde
zihinsel gerilik beklenmez?
a) Fenilketonüri
b) Mukopolisakkaridoz Tip I, II, III, VII
c) Mukopolisakkaridoz Tip IV, VI
d) Homosistinüri
e) Tirozinemi Tip 3
En sık görülen lizozomal depo hastalığı
aşağıdakilerden hangisidir?
a) Gaucher hastalığı
b) Mukopolisakkaridozlar
c) Fabry hastalığı
d) Niemann-Pick Tip C
e) Farber hastalığı
Aşağıdaki metabolik hastalıkların hangisinde
hipoglisemi beklenen bir bulgu değildir?
a) Yağ asidi oksidasyon defektleri
b) Galaktozemi
c) Glikojen depo hastalığı tip I
d) Biotinidaz eksikliği
e) Herediter Fruktoz İntoleransı
Aşağıdaki metabolik hastalıkların hangisinde
metabolik atak anında keton beklenen bir bulgu
değildir?
a) Ketoliz defektleri
b) Organik asidemiler
c) Yağ asidi oksidasyon bozuklukları
d) Glukoneogenez bozuklukları
e) Glikojen depo hastalığı Tip I
Aşağıdaki metabolik hastalıklarından hangisinin genetik geçişi
diğerlerinden farklıdır ?
A) Galaktokinaz eksikliği
B) Hunter sendromu
C) Fabry hastalığı
D) Danon hastalığı
E) Adrenolökodistrofi (çocukluk çağı)
Biotinidaz eksikliği ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?
A) Kanda biotin düzeyi ile tanı alırlar
B) Tedavide biotin verilir.
C) Yenidoğan ve infant döneminde solunum sıkıntısı, stridor, alopesi, egzema
ile başvurabilirler.
D) İleri dönemde işitme ve görme problemleri olabilir.
E) Kontrollerde kan laktik asit, pürivik asit düzeyi takibi yapılır.
Aşağıdakilerden hangisinde makrosefali gözlenmez ?
A) Canavan hastalığı
B) Alexander hastalığı
C) Glutarik asidüri tip 1
D) L-2 hidroksiglutarik asidüri
E) Serin sentez defekti
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisinde renal Fankoni sendromu
gözlenmez ?
A) Sistinozis
B) Sistinüri
C) Tirozinemi Tip 1
D) Galaktozemi
E) Herediter Fruktoz intoleransı
Hangisi İntoksikasyon tipi bir metabolik hastalık değildir ?
A) Sitrülinemi
B) Metilmalonik asidemi
C) Propionik asidemi
D) Multiple karboksilaz eksikliği
E) Pürivat Dehidrogenaz eksikliği
Tip 2 hiperlipidemi tedavisinde aşağıdakilerden hangisinin yeri yoktur ?
A) Ezetimib
B) Kolestiramin
C) Kolestipol
D) Statinler
E) MCT oil
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisinin genetik geçişi
diğerlerinden farklıdır?
A) Menkes Hastalığı
B) Ornitin transkarbamilaz eksikliği
C) Hunter Sendromu
D) Fabry Hastalığı
E) Sistinozis
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisinde idrar rengi tanıda
kesinlikle yardımcı değildir?
A) Trimetilaminüri
B) Alkaptonüri
C) Porfiri
D) Mavi diaper sendromu
E) Hiperürikozüri
Aşağıdaki metabolik hastalıkların hangisinde kardiyak tutulum
beklenmez?
A) Pompe hastalığı
B) Yağ asidi oksidasyon defekti
C) Mitokondriyal hastalık
D) Prolidaz eksikliği
E) Alkaptonüri
Aşağıdaki hastalıklardan hangisinde bir membran transport bozukluğu
söz konusudur?
A) Serin sentez defekti
B) Segawa hastalığı
C) Sistinozis
D) Sitrülinemi tip 1
E) Homosistinüri
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisinin erken tedavi ile prognozu
en iyidir?
A)Biotinidaz eksikliği
B)Mitokondriyal Hastalık
C)Karbamoil fosfat sentaz eksikliği
D)Propiyonik asidemi
E)Mukopolisakkaridoz tip I
Mukopolisakkaridozlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Tip II hariç hepsi OR geçiş gösterir.
B) MPS I, II, IV, VI da enzim tedavisi vardır.
C) Enzim tedavisi iki haftada bir iv olarak uygulanmaktadır
D) Enzim tedavisinin beyin, göz ve iskelet sistemine etkisi azdır.
E) Radyolojik olarak dizostozis mültipleks gözlenir
Aşağıdaki metabolik hastalıkların hangisinde erken dönemde nörolojik
bulgu beklenmez?
A) Gaucher tip 1
B) Gaucher tip 2
C) Gaucher tip 3
D) Farber hastalığı
E) Niemann-Pick Tip A
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisinde anjiyokeratom
beklenmez?
A) Fukosidoz
B) Aspartilglukozaminüri
C) Fabry Hastalığı
D) GM1 Gangliosidoz
E) Farber hastalığı
Aşağıdakilerden hangisi mitokondriyal hastalıklarla ilgili olarak
yanlıştır?
A) O.D, O.R, mitokondriyal kalıtım ile genetik geçiş gösterebilirler.
B) Tedavi de mitokondriyal kokteyl kullanılır.
C) Kesin tanısı kas biyopsisi ile konulur.
D) Sistemik tutulum genellikle görülür.
E) Tedavisi zor olup, prognozu kötüdür.
Peroksizomal hastalıklar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Zellweger sendromu prototipidir.
B) X-ALD de KİT uygulanmaktadır.
C) Tanıda çok uzun zincirli yağ asitleri hepsinde artmıştır.
D) Prenatal tanı mümkündür.
E) Retinitis pigmentoza görülebilir.
Fenilketonüride hangi antibiyotiğin verilmesi sakıncalıdır?
A) Amoksisilin
B) Klaritromisin
C) Amikasin
D) Vankomisin
E) Trimetoprim-Sülfametoksozol
Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Lizozomal depo hastalıkları içerisinde en sık Gaucher hastalığı
görülür.
B) Mukopolisakkaridozlarda en az Sly sendromu görülür.
C) Sistinozis lizozomal bir depo hastalığıdır.
D) Pompe hastalığı lizozomal bir depo hastalığıdır.
E) Lizozomal depo hastalıklarının hepsi OR geçiş gösterir.
Tirozinemi ile ilgili olarak hangisi doğrudur?
A) Tip 3 de prognoz en iyidir.
B) Tip 1 de renal tutulum beklenmez.
C) Tip 2 de göz ve cilt tutulumu vardır.
D) Tip 1 de tedavide sadece diyet tedavisi uygulanır.
E) Tip 3 de diyet tedavisi oldukça faydalıdır.
Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Trimetilaminüri de kokmuş balık kokusu gözlenir.
B) Karnitin aşırı doz alımında kokmuş balık kokusu izlenir.
C) Kokuyu gidermek için tedavide oral metronidazol kullanılabilir.
D) Tedavide ayrıca kolinden zengin yiyecekler kullanılmaktadır.
E) Tedavide asidik sabun ve sık duş alımı önerilir.
Aşağıdaki hastalıklardan hangisi bir tirozin metabolizması bozukluğu
değildir?
A) Tirozinemi Tip I
B) Hawkinsinüri
C) Alkaptonüri
D) Homosistinüri
E) Richner-Hanhart Sendromu
Aşağıdaki metabolik hastalık-kofaktör eşleştirmelerinden hangisi doğru
değildir?
A) Fenilketonüri-BH4
B) Homosistinüri-Pridoksin
C) Metilmalonik asidemi-Vitamin B12
D) Propionik asidemi-Biotin
E) Akçaağaç Şurubu İdrar Hastalığı-Folik asit
Homosistiüri’de aşağıdaki bulgulardan hangisi beklenmez?
A) Araknodaktili
B) Zihinsel gerilik
C) Stroke
D) Osteoporoz
E) Splenomegali
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisi bir tirozin metabolizma
bozukluğu değildir?
A) Tirozinemi tip I
B) Tirozinemi tip III
C) Hawkinsinüri
D) Richner-Hanhart Sendromu
E) Hartnup hastalığı
Aşağıdaki metabolik hastalıklardan hangisinde nöbet izlenmez?
A) Sülfit oksidaz eksikliği
B) Molibden kofaktör eksikliği
C) Nonketotik hiperglisinemi
D) Biotinidaz eksikliği
E) Sistinüri
Aşağıdaki lizozomal depo hastalıklarından hangisinde enzim tedavisi
henüz kullanılmamaktadır?
A) MPS I
B) MPS II
C) MPS III
D) MPS IV
E) MPS VI
Aşağıdaki metabolik hastalılardan hangisinde böbrek taşı bulgusu
yoktur?
A) Sistinüri
B) Primer hiperokzalüri
C) Ksantin oksidaz eksikliği
D) Tirozinemi tip I
E) Adenin fosforibozil transferaz eksikliği
Dört aylık erkek hasta proksimal kemiklerde kısalık, bilateral katarakt
ve direkt grafide noktasal kalsifikasyonlar (stipling) görünümü ile
danışılıyor. Ön tanı olarak düşünülmesi gereken ilk hastalık
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zellweger Sendromu
B) Neonatal adrenolökodistrofi
C) İnfantil Refsum hastalığı
D) Rizomelik kondrodisplazi punktata
E) D-bifonksiyonel protein eksikliği
Konvulsiyon
Konvansiyonel antiepileptik tedaviye dirençli
konvulsiyonlarda
Pridoksin (Vit B6) 100-500 mg i.v.
Pridoksal fosfat 30 mg/kg p.o
Folinik asit 3 mg/kg i.v. uygulanabilir.
TEŞEKKÜR EDERİM